Beginning
Si Hagar kag si Ishmael
16 Si Sarai nga asawa ni Abram indi makabata. May suluguon siya nga babayi nga Egiptohanon nga ang ngalan si Hagar. 2 Nagsiling si Sarai kay Abram, “Tungod nga wala nagtugot ang Ginoo nga makabata ako, maayo pa siguro nga maghulid ka sa akon suluguon nga babayi kay basi pa lang makabaton kita sang bata paagi sa iya.” Nagsugot si Abram sa ginsiling sang iya asawa. 3 Gani ginhatag ni Sarai si Hagar kay Abram agod mangin iya asawa. (Natabo ini matapos nakaestar si Abram sa Canaan sing napulo ka tuig.) 4 Sang ulihi nagbusong si Hagar.
Pagkahibalo ni Hagar nga nagabusong siya, ginpakanubo niya si Sarai. 5 Tungod sini, nagsiling si Sarai kay Abram, “Karon nga nagabusong na si Hagar ginapakanubo na niya ako. Ikaw ang dapat basulon sini. Ginhatag ko siya sa imo kag ikaw kuntani ang magsaway sa iya. Ang Ginoo na ang maghukom kon sin-o sa aton ang husto.” 6 Nagsabat si Abram, “Kon amo sina, ibalik ko siya sa imo bilang suluguon kag pagusto ka kon ano ang himuon mo sa iya.” Umpisa sadto tama na kalain ang pagtratar ni Sarai kay Hagar, gani sang ulihi naglayas na lang siya.
7 Nakita sang anghel sang Ginoo si Hagar didto sa tuburan sa kamingawan. Ang tuburan nga ini malapit sa dalan pakadto sa Shur. 8 Nagpamangkot ang anghel sa iya, “Hagar, suluguon ni Sarai, diin ka bala naghalin kag diin ka makadto?” Nagsabat siya, “Naglayas ako sa akon agalon nga si Sarai.” 9 Nagsiling ang anghel sa iya, “Balik ka sa imo agalon kag magpasakop ka sa iya.” 10 Dayon nagsiling pa gid ang anghel,
“Padamuon ko gid ang imo kaliwat nga ang ila kadamuon indi maisip.
11 Nagabusong ka, kag sa indi madugay magabata ka sing lalaki. Ngalanan mo siya nga Ishmael,[a] kay ginpamatian sang Ginoo ang imo pagpanawag sa iya tungod sa imo pag-antos.
12 Pero ang imo anak magakabuhi nga pareho sa isa ka maila nga asno. Kontrahon niya ang tanan, kag ang tanan magakontra sa iya. Bisan ang iya mga paryente kontrahon niya.”
13 Gintawag ni Hagar ang Ginoo nga nagpakighambal sa iya nga “Dios nga Nakakita,” kay siling niya, “Nakita ko gid bala ang Dios nga nakakita sa akon kag sa gihapon buhi ako?”[b] 14 Amo ina nga ang tuburan nga didto sa tunga sang Kadesh kag Bered gintawag nga Beer Lahai Roi.[c]
15 Nagbalik si Hagar kay Sarai, kag sang ulihi nagbata siya sing lalaki. Gin-ngalanan ni Abram ang bata nga Ishmael. 16 Ang edad ni Abram sang natawo si Ishmael 86 ka tuig.
Ang Pagtuli Tanda sang Kasugtanan
17 Sang nagaedad si Abram sing 99 ka tuig, nagpakita ang Ginoo sa iya kag nagsiling, “Ako ang Dios nga Makagagahom. Magtuman ka permi sa akon kag magkabuhi nga matarong. 2 Tumanon ko ang akon kasugtanan sa imo; padamuon ko gid ang imo mga kaliwat.” 3 Pagkabati sadto ni Abram, nagluhod siya bilang pagtahod sa Dios. Nagsiling ang Dios sa iya, 4 “Sa akon bahin, amo ini ang akon kasugtanan sa imo: Mangin amay ka sang madamo nga mga nasyon. 5 Sugod subong indi na Abram ang itawag sa imo kundi Abraham[d] na, tungod kay himuon ko ikaw nga amay sang madamo nga mga nasyon. 6 Padamuon ko gid ang imo mga kaliwat kag magatukod sila sang mga nasyon, kag ang iban sa ila mangin hari. 7 Tumanon ko ang akon kasugtanan sa imo kag sa imo mga kaliwat sa palaabuton nga mga henerasyon, nga ako padayon nga mangin Dios ninyo. Ini nga kasugtanan magapadayon hasta san-o. 8 Mga dumuluong lang kamo subong sa duta sang Canaan. Pero igahatag ko ining bug-os nga duta sa imo kag sa imo mga kaliwat. Mangin inyo na ina hasta san-o, kag ako padayon nga mangin Dios ninyo.”
9 Nagsiling pa gid siya kay Abraham, “Sa imo bahin, tipigan mo ang akon kasugtanan sa imo. Kag amo man ini ang dapat nga himuon sang imo mga kaliwat sa palaabuton nga mga henerasyon. 10 Kag bahin sang sina nga kasugtanan, dapat tulion ninyo ang tanan ninyo nga lalaki. 11 Ini ang mangin tanda sang akon kasugtanan sa inyo. 12-13 Sugod subong hasta sa palaabuton nga mga henerasyon, dapat tulion ninyo ang kada bata nga lalaki sa edad nga walo ka adlaw. Tulion man ninyo ang mga ulipon nga lalaki nga natawo sa inyo panimalay kag pati ang mga ulipon nga inyo ginbakal sa mga taga-iban nga lugar. Ina nga tanda sa inyo lawas magapamatuod nga ang akon kasugtanan sa inyo magapadayon hasta san-o. 14 Ang bisan sin-o nga lalaki sa inyo nga wala matuli indi ninyo pagkabigon nga sakop ninyo, kay ginbaliwala niya ang akon kasugtanan.”
15 Nagsiling pa gid ang Dios kay Abraham, “Kon parte sa imo asawa nga si Sarai, indi mo na siya pagtawgon nga Sarai, kundi sugod subong Sara[e] na ang itawag mo sa iya. 16 Bendisyunan ko siya kag hatagan ko gid ikaw sang anak paagi sa iya. Mangin iloy siya sang madamo nga mga nasyon, kag ang iban niya nga mga kaliwat mangin hari.”
17 Pagkabati sadto ni Abraham nagluhod siya bilang pagtahod sa Dios, pero nagkadlaw siya sa iya nabatian. Nagsiling siya sa iya kaugalingon, “Makapabata pa bala ako nga 100 na ang akon edad? Kag si Sara, makabata pa bala nga 90 na ang iya edad?” 18 Dayon nagsiling siya sa Dios, “Kabay pa nga si Ishmael ang magabaton sang mga ginpromisa mo sa akon.” 19 Nagsabat ang Dios, “Indi. Ang imo asawa nga si Sara magabata sing lalaki kag ngalanan mo siya nga Isaac.[f] Sa iya ko padayunon ang akon kasugtanan sa imo, kag magapadayon ini nga kasugtanan sa iya mga kaliwat hasta san-o. 20 Kon parte kay Ishmael, nabatian ko ang imo pangabay para sa iya. Bendisyunan ko siya kag hatagan sang madamo nga mga kaliwat. Mangin amay siya sang dose ka pangulo, kag ang iya mga kaliwat mangin bantog nga katawhan.[g] 21 Ugaling, kay Isaac kag sa iya mga kaliwat ko lang tumanon ang akon kasugtanan sa imo. Magabata si Sara kay Isaac sa amo man sini nga tion sa sunod nga tuig.” 22 Pagkatapos hambal sang Dios kay Abraham, naghalin siya dayon.
23 Sa sadto gid mismo nga adlaw, gintuman ni Abraham ang ginsugo sa iya sang Dios. Gintuli niya ang iya anak nga si Ishmael kag ang tanan nga lalaki sa iya panimalay: ang mga ulipon nga natawo sa iya panimalay kag ang mga ulipon nga iya ginbakal. 24 Nagaedad si Abraham sing 99 ka tuig sang gintuli siya, 25 kag si Ishmael iya nagaedad sing 13 ka tuig. 26-27 Sa sadto gid mismo nga adlaw nga nagsugo ang Dios nga ang tanan nga lalaki dapat matuli, nagpatuli si Abraham kag si Ishmael pati ang tanan nga ulipon ni Abraham nga natawo sa iya panimalay kag ang mga ulipon nga iya ginbakal sa mga taga-iban nga lugar.
Ang Tatlo ka Bisita ni Abraham
18 Nagpakita ang Ginoo kay Abraham sang didto pa siya nagaestar malapit sa dalagko nga mga kahoy[h] ni Mamre. Mainit sadto nga adlaw, kag si Abraham didto nagapungko sa puwertahan sang iya tolda. 2 Samtang nagapanan-aw tan-aw siya, may nakita siya nga tatlo ka lalaki nga nagatindog sa unhan. Nagtindog siya dayon kag nagdali-dali sugata sa ila. Nagluhod siya sa ila bilang pagtahod 3 kag nagsiling, “Ginoo,[i] kon mahimo, hapit ka anay diri sa amon. 4 Magpakuha ako sang tubig agod makapanghinaw kamo sang inyo mga tiil kag dayon magpahuway kamo sa idalom sang sini nga kahoy. 5 Makuha man ako sang pagkaon para sa inyo agod may kusog kamo sa inyo paglakat. Ginakalipay ko ang pagserbisyo sa inyo samtang ari kamo diri sa amon.” Kag nagsabat sila, “Sige, himua ang ginsiling mo.”
6 Gani nagdali-dali si Abraham sulod sa tolda kag nagsiling kay Sara, “Abi, kuha ka sing mga tunga sa sako nga harina nga pinakamaayo nga klase kag magluto ka sang tinapay. Kag dalion mo ang pagluto.” 7 Nagdalagan dayon si Abraham pakadto sa iya mga baka kag nagpili sang matambok nga tinday, kag dali-dali niya ini nga ginpaihaw kag ginpaluto sa iya bataon nga suluguon. 8 Dayon gindala niya ini sa iya mga bisita, kag nagdala man siya sang keso kag gatas. Kag samtang nagakaon sila sa idalom sang kahoy, didto man si Abraham nga nagaserbi sa ila.
9 Karon, nagpamangkot ang mga bisita kay Abraham, “Diin bala si Sara nga imo asawa?” Nagsabat siya, “Didto sa sulod sang tolda.” 10 Ang isa sa mga bisita nagsiling, “Sigurado gid nga mabalik ako diri sa sunod nga tuig sa amo man sini nga tion, kag ang imo asawa nga si Sara may anak na nga lalaki.”
Nagapamati gali si Sara didto sa puwertahan sang tolda sa likod lang ni Abraham. 11 (Tigulang na gid sila nga duha ni Abraham kag nag-untat na gani ang pamulanon ni Sara.) 12 Nagkadlaw si Sara sa iya lang kaugalingon kag naghunahuna, “Sa katigulangon ko nga ini ganahan pa ayhan ako sa paghulid sa akon bana nga tigulang man agod makabata kami?”
13 Nagpamangkot dayon ang Ginoo kay Abraham, “Ngaa bala nagkadlaw si Sara kag nagsiling, ‘Makabata pa bala ako nga tigulang na ako?’ 14 May butang bala nga indi mahimo sang Ginoo? Suno sa ginsiling ko, mabalik ako diri sa sunod nga tuig sa amo man sini nga tion, kag si Sara may anak na nga lalaki.”
15 Hinadlukan si Sara, gani nagbutig siya. Siling niya, “Wala ako nagkadlaw!” Pero nagsiling ang Ginoo, “Nagkadlaw ka gid.”
Nagpakitluoy si Abraham para sa Banwa sang Sodom
16 Pagkatapos naglakat ang tatlo ka lalaki. Gindul-ong sila ni Abraham hasta sa lugar nga makita nila sa ubos ang banwa sang Sodom. 17 Nagsiling ang Ginoo, “Indi ko pagtaguon kay Abraham ang akon pagahimuon. 18 Sigurado nga mangin dako kag gamhanan nga nasyon ang iya mga kaliwat sa palaabuton. Kag paagi sa iya pakamaayuhon ko ang tanan nga nasyon sa kalibutan. 19 Ginpili ko siya para ipatuman niya sa iya mga kabataan kag mga kaliwat ang akon mga pamaagi, agod maghimo sila sang husto kag matarong. Sa sina nga paagi, matuman ang akon ginpromisa sa iya.”
20 Dayon nagsiling ang Ginoo kay Abraham, “Madamo na ang nagareklamo kontra sa Sodom kag Gomora, kay puwerte na gid ang kalautan sa sini nga mga lugar. 21 Gani makadto ako didto agod mahibaluan ko kon matuod ukon indi ini nga mga reklamo.”
22 Naglakat dayon ang duha ka lalaki pa-Sodom, pero nagpabilin ang Ginoo kag si Abraham. 23 Nagpalapit si Abraham sa Ginoo kag nagpamangkot, “Laglagon mo bala ang mga matarong upod sa mga makasasala? 24 Kon may ara abi nga 50 ka matarong sa sina nga banwa, laglagon mo bala gihapon ang bug-os nga banwa? Indi mo bala pagkaluoyan ang banwa tungod na lang sa 50 ka tawo nga matarong? 25 Imposible nga laglagon mo ang mga matarong upod sa mga makasasala. Indi mahimo nga palareho lang ang pagtratar mo sa ila. Ikaw nga nagahukom sa bug-os nga kalibutan, indi bala nga dapat himuon mo kon ano ang husto?” 26 Nagsabat ang Ginoo, “Kon may makita ako nga 50 ka matarong sa Sodom, indi ko paglaglagon ang bug-os nga banwa tungod lang sa ila.”
27 Nagsiling liwat si Abraham, “O Ginoo, patawara ako nga nangisog ako sa pagpakighambal sa imo. Tawo lang ako, kag wala ako sing kinamatarong sa paghambal sini sa imo. 28 Pero kon may ara lang abi nga 45 ka matarong, ano, laglagon mo bala gihapon ang bug-os nga banwa tungod kay kulang ini sang lima?” Nagsabat ang Ginoo, “Kon may makita ako nga 45 ka matarong, indi ko paglaglagon ang banwa.”
29 Nagsiling liwat si Abraham, “Ti, kon 40 lang abi ang matarong?” Nagsabat ang Ginoo, “Indi ko paglaglagon ang banwa kon may 40 nga matarong.”
30 Nagsiling liwat si Abraham, “Indi ka lang kuntani maakig sa akon, Ginoo, kay mamangkot pa ako. Ti, abi kon may 30 lang ka tawo nga matarong?” Nagsabat ang Ginoo, “Indi ko gihapon paglaglagon ang banwa kon may makita ako nga 30 ka tawo nga matarong.”
31 Nagsiling pa gid liwat si Abraham, “Ginoo, patawara ako sa akon kaisog sa padayon nga pagpakighambal sa imo. Abi kon may 20 lang ka tawo nga matarong?” Nagsabat ang Ginoo, “Indi ko gihapon paglaglagon ang banwa kon may 20 nga matarong.”
32 Nagsiling pa gid liwat si Abraham, “Ginoo, indi ka kuntani maakig; katapusan ko na lang gid ini nga pamangkot. Halimbawa 10 lang abi ang imo makita nga matarong?” Nagsabat ang Ginoo, “Indi ko gihapon paglaglagon ang banwa kon may 10 nga matarong.”
33 Pagkatapos nila sugilanon, naghalin ang Ginoo, kag si Abraham iya nagpauli sa ila.
Hiligaynon Bible (Ang Pulong Sang Dios) Copyright © 1996, 2006 by Biblica, Inc.® Used by permission. All rights reserved worldwide.