Beginning

Yechel yin̈ huntekˈan ebnaj munlawom

20  Yalnipaxo Comam Jesús tet ebnaj iscuywom:

―Anma chioc yul iskˈab Comam Dios lahan hacaˈ hunu naj yahaw munil to yin̈ caw sahab sacˈayal issayaˈ iscˈamteˈ chimunla xol teˈ uva. ² Hayet yilcha huntekˈan ebnaj yu naj, yalni naj tato huneˈ denario chakˈ naj yin̈ tzˈayic tet hunun ebnaj, lahwi tuˈ isto ebnaj munlaho xol yuva naj. ³ Yin̈mi chˈen balon̈eb yin̈ yet yalan̈ chuman isto naj yul txon̈bal, yilni naj huntekˈanxa ebnaj mach ismunil. ⁴ Yalni naj tet ebnaj: “Ay munil incˈatan̈an, chexintohlahan hacaˈticˈa caw yehi,” ẍi naj. Istopaxo ebnaj munil xol yuva naj. ⁵ Naj yahaw munil tuˈ elpaxto naj yin̈ chumanil, yeb yin̈ chˈen oxeb, hacticˈapax tuˈ yute yalni naj tet huntekˈanxa ebnaj ilcha yu. ⁶ Yin̈xa chˈen howeb xin, istopaxo naj txon̈bal hunelxa, yilni naj huntekˈan ebnaj chiecˈ bey tuˈ mach ismunil. Iskˈamben naj tet ebnaj: “¿Tzet yin̈ xin ton̈e chiecˈ tzˈayic teyiban̈ bey tiˈ?” ẍi naj. ⁷ Istakˈwi ebnaj: “Mamin, to machi mac chiakˈni yet comunilan̈,” ẍi ebnaj. Yalni naj tet ebnaj: “Ta chisje hecˈul asiˈwe munil wintajan, chexintohlahan hacaˈ caw yehi,” ẍi naj. Isto ebnaj munil yinta naj.

⁸ Haxa yin̈ kˈejbiyal xin, yalni naj yahaw munil tuˈ tet naj chiilni ismunil hacaˈ tiˈ: “Awte sunil ebnaj munlawom cat hatohlan ebnaj. Ebnaj maoc munil yin̈ islahobal, haˈ ebnaj chatohla babel. Wal ebnaj caw sahab maichico ismunla xin, islahobal chatohla ebnaj,” ẍi naj yahaw munil tuˈ. ⁹ Lahwi tuˈ xin yawtelax ebnaj oc munil yin̈ chˈen howeb, haˈ ebnaj babel tohlalaxi, huneˈ denario akˈlax tet hunun ebnaj. ¹⁰ Haxa yet yawtelax ebnaj ichico munil yin̈ caw sahab sacˈayal, ham yalni ebnaj tato ecˈbal istohol ebnaj chiakˈlaxi, yajaˈ machoj, huneˈn̈e denario akˈlaxpaxo tet hunun ebnaj. ¹¹ Hayet ischahni ebnaj istohol tuˈ yichico ebnaj isbuchwa yin̈ naj yahaw munil tuˈ, ¹² yalni ebnaj: “Ebnaj mahul yet islahobalxa tiˈ hunxan̈e hora mamunla ebnaj, ¿tzet yin̈ xin lahan cotoholan̈ maxawakˈ yeb ebnaj? Han̈on̈tiˈan̈ ecˈbal macon̈munlahan̈, yeb xin caw majakˈ janmahan̈ xol kˈaˈ,” ẍi ebnaj. ¹³ Istakˈwi naj yahaw munil tuˈ tet huneˈ naj hacaˈ tiˈ: “Hach wet anmahil, mach chinetlihan tawin̈ yuto majala tato huneˈ denario chintohlahan hatzˈayic. ¹⁴ Wal xin mawakˈan hatohol, paxan̈toj. Ta chiwochehan ta lahan chikˈ ebnaj lan̈oxa maoc munil yebex, mach hawoc yin̈ huneˈ tuˈ. ¹⁵ Hanintiˈan chu wakˈnihan inmelyuhan tet mac bay chiwochehan, ¿mato chichiwa hacˈul yu cˈul incˈulan?” ẍi naj yahaw munil tuˈ.

¹⁶ Yuxin haˈ mac babel tinan̈, haˈ chicancano yin̈ islahobal, wal mac islahobal ye tinan̈, haˈ chioc yin̈ babel. Hantan̈e mac awtebil yu Comam Dios, yajaˈ haywan̈n̈e mac sicˈbililoj, ẍi Comam.

Yal Comam Jesús iscamical yin̈ yoxel

¹⁷ Yet ayxaco Comam Jesús yeb anma yin̈ isbel bey Jerusalén, yawtenilo Comam ebnaj cablahon̈wan̈ iscuywom, yalni Comam tet ebnaj:

¹⁸ ―Tinan̈ xin lan̈an coto bey Jerusalén, yajaˈ Hanin Akˈbilintijan texol yu Comam Dios, chinálaxicojan yul iskˈab ebnaj yahawil yin̈ ebnaj sacerdote yeb ebnaj cuywawom yin̈ isley naj Moisés cat iskˈanni ebnaj camical wiban̈an. ¹⁹ Chilahwi tuˈ cat quinyanicojan ebnaj yul iskˈab ebnaj mach Israeloj, cat isbuchwa ebnaj win̈an, cat quinismakˈnihan ebnaj. Chilahwi tuˈ cat quinyanican̈an ebnaj yin̈ teˈ culus, yajaˈ yin̈ yox tzˈayic cat witzitzbican̈an hunelxa, ẍi Comam.

Yin̈ tzet iskˈan ismiˈ naj Jacobo yeb naj Juan

²⁰ Yet huneˈ tiempohal tuˈ apni ismiˈ ebnaj iscˈahol icham Zebedeo ilwal yin̈ Comam Jesús. Tzujan xin ebnaj cawan̈ tuˈ yinta ismiˈ, yay jahno ixnam sata Comam yuto ay huneˈ tzet choche ixnam iskˈanaˈ.

²¹ Iskˈamben Comam tet ixnam:

―Miyay, ¿tzet chawoche hakˈanaˈ wetan? ẍi Comam. Istakˈwi ixnam:

―Mamin, yet chachoc Yahawoj chinkˈanan tawet tato cawan̈ wunintiˈan chioc tacˈatan̈. Hunu naj chioc tzˈon̈no yin̈ hawatxˈkˈab, hunuxa naj chioc tzˈon̈no yin̈ hameckˈab, ẍi ixnam.

²² Istakˈwi Comam:

―Hex tiˈ mach heyohtajo tzet chekˈana. ¿Chimyu heyucˈni huneˈ vaso ha haˈ caw cˈah hacaˈ huneˈ chiwucˈan? ẍi Comam. Istakˈwi ebnaj:

―Hoˈ, chu jucˈnihan̈, ẍi ebnaj.

²³ Yalni Comam tet ebnaj xin:

―Yeltoni chu heyucˈni huneˈ vaso ha haˈ caw cˈah chiwaltiˈan, yajaˈ wal hanintiˈan mach wetojan walnihan mac chiay tzˈon̈no yin̈ inwatxˈkˈaban yeb yin̈ inmeckˈaban, to han̈e Inmaman ohtan̈e mac tet chakˈa, ẍi Comam.

²⁴ Hayet yaben ebnaj lahon̈wan̈xa iscuywom Comam, caw tit ishowal ebnaj yin̈ ebnaj cawan̈ tuˈ. ²⁵ Yet yilni Comam huneˈ tuˈ, yawtenico Comam ebnaj iscˈatan̈, yalni Comam:

―Hex tiˈ caw heyohtaj tato ebnaj ayco yahawo con̈ob, ay yip ebnaj yiban̈ con̈ob tuˈ. Haxa ebnaj nime winaj yul con̈ob yahawxa chute isba ebnaj yin̈ anma. ²⁶ Wal texol xin mach cˈuluj tato hac tuˈ cheyute, wal xin ta ay hunu mac ecˈbal yelapno ye chabe, ahojab chioc chejaboj. ²⁷ Haxa mac choche ecˈbal yelapno chuco texol xin, yakˈabico isba chejaboj. ²⁸ Hac tuˈ wehan Hanin Akˈbilintijan texol yu Comam Dios, mach hulnajojinan yu inchejnihan anma, walxinto hacaˈ chejab wecojan xol anma, cat wakˈni camo inbahan hac tuˈ xin chu intohlanan ismul txˈiˈal anma, ẍi Comam.

Yakˈ hajlo Comam Jesús isbakˈsat cawan̈ ebnaj mach chu yilni

²⁹ Hayet yel Comam Jesús yeb ebnaj iscuywom yul con̈ob Jericó, caw hantan̈e anma oc tzujno yinta Comam. ³⁰ Ay xin cawan̈ ebnaj mach chu yilni, tzˈon̈anayo istiˈ beh. Hayet yaben ebnaj tato haˈ Comam Jesús lan̈an yecˈtoj, yahwi ebnaj tet Comam yin̈ caw ip hacaˈ tiˈ:

―Mamin, yuninal iscˈahol naj rey David, caw tzˈayojab hacˈul jin̈an̈, ẍi ebnaj.

³¹ Yajaˈ xin oc anma iscachaˈ ebnaj yun̈e isbejni ebnaj yel yaw, yaj caw islahico ebnaj yahwi, yalnipaxo ebnaj:

―Mamin, iscˈahol jichmam David, caw tzˈayojab hacˈul jin̈an̈, ẍi ebnaj.

³² Yet yaben Comam Jesús huneˈ tuˈ yoc lin̈noj, yawtenti Comam ebnaj iscˈatan̈, iskˈamben Comam tet ebnaj:

―¿Tzet cheyoche chinwatxˈehan? ẍi Comam.

³³ Istakˈwi ebnaj:

―Mamin, chijochehan̈ chawakˈ hajlo cosatan̈, ẍi ebnaj.

³⁴ Istzˈaycan̈ iscˈul Comam yin̈ ebnaj; yanico Comam iskˈab yin̈ isbakˈsat ebnaj, yin̈n̈ena tuˈ xin ishajlo issat ebnaj, yoc tzujno ebnaj yinta Comam.

Yet yocto Comam Jesús yul con̈ob Jerusalén

21  Hayet ayto yapni Comam Jesús yeb ebnaj iscuywom bey Jerusalén yapni Comam bey Betfagé, iscawilal won̈an Olivo. Ischejnito Comam cawan̈ ebnaj iscuywom, ² yalni Comam tet ebnaj:

―Asiˈwe bey aldea cosatacˈto tiˈ, yet chexapno bey tuˈ cheyilaˈ huneˈ noˈ miˈe burro xecan, ayco yunin noˈ iscˈatan̈; chepuholo noˈ cat heyinoti noˈ wetan. ³ Yajaˈ ta ay tzet chihallax teyin̈ xin, cheyalaˈ hacaˈ tiˈ: “Ay chiocnico noˈ yu Comam Jesús, yajaˈ chon̈hulan̈ jakˈaˈpaxojan̈ noˈ,” quexchi, ẍi Comam.

⁶ Isto ebnaj cawan̈ tuˈ, isyijen ebnaj hacaˈticˈa yu yalni Comam. ⁷ Yet yapni ebnaj bey tuˈ ispuhnilo ebnaj noˈ miˈe burro tuˈ, yiniti ebnaj noˈ yeb noˈ yunin tet Comam. Islitxˈbanahto ebnaj xil iskˈap iskˈan̈o yichin̈ noˈ tzeh burro tuˈ, lahwi tuˈ yahto Comam yiban̈ noˈ. ⁸ Caw hantan̈e anma oc tzujno yinta Comam, ay mac islebayo xil iskˈap yul beh. Aypaxo mac inilo xaj te teˈ yanayo yul beh bay chiecˈto Comam tuˈ. ⁹ Sunil anma babelico sata Comam yeb tzujanico yintaj, ichico yawi yin̈ caw ip, chalni hacaˈ tiˈ:

―¡Caw niman yelapno naj tiˈ, haˈ naj tiˈ titna yin̈ yuninal jichmam rey David! ¡Jalaˈwe tzotiˈ cˈul yin̈ mac chihul coxol yu Comam Dios! ¡Jakˈaˈwe yuchˈandiosal tet Comam Dios ay satcan̈! ẍi anma.

¹⁰ Hayet yapni Comam bey Jerusalén, iswejchacan̈ anma sunil, iskˈambeni:

―¿Mac anmahil huneˈ naj tiˈ? ẍi anma.

¹¹ Istakˈwi huntekˈanxa ebnaj:

―Haˈ naj tiˈ Jesús, ischejab Comam Dios ay bey Nazaret yul ismajul Galilea, ẍi ebnaj.

Yet istzumbenilti Comam Jesús ebnaj chitxon̈wi yul yatut Comam Dios

¹² Lahwi tuˈ xin yocto Comam Jesús yul yatut Comam Dios, istzumbenilti sunil anma chitxon̈wi yeb chilokˈwi bey tuˈ. Iswacchancan̈ Comam ismeẍa ebnaj helom melyu, ispacˈchanpaxocan̈ Comam isẍila ebnaj txon̈om palamuch. ¹³ Yalni Comam tet ebnaj:

―Tzˈibn̈ebilcano yul Yum Comam Dios hacaˈ tiˈ: “Haˈ watutan yet txah yehi,” ẍiayoj. Yajaˈ hex tiˈ hacaˈ hunu isn̈achˈen elkˈom, hac tuˈ ye heyu, ẍi Comam.

¹⁴ Hayet ayicto Comam yul yatut Comam Dios tuˈ yapni huntekˈan ebnaj mach chu yilni yeb ebnaj txˈoj ye yoj; yakˈni cawxo Comam ebnaj. ¹⁵ Hayet yilni ebnaj yahawil yin̈ ebnaj sacerdote, yeb ebnaj cuywawom yin̈ ley huntekˈan cˈaybalcˈule iswatxˈe Comam tuˈ caw tit ishowal ebnaj; yeb yet yaben ebnaj yalni niẍte unin: “Jakˈaweco ismay iscˈahol jichmam rey David,” ẍi, ¹⁶ yalni ebnaj tet Comam:

―¿Chimhawabe tzet chal niẍte unin tiˈ? ẍi ebnaj. Istakˈwi Comam:

¹⁷ Lahwi tuˈ yel Comam yul con̈ob Jerusalén, isto yul con̈ob Betania, bey tuˈ xin cancano Comam huneˈ akˈbal.

Yet istzˈactiˈn̈en Comam Jesús huneˈ teˈ higuera machi sat

¹⁸ Haxa hunxa tzˈayic yin̈ caw sahab sacˈayalil, ismeltzo Comam Jesús yul con̈ob Jerusalén. Yet ayco Comam yin̈ isbel tuˈ isn̈ohchacan̈. ¹⁹ Yilnito Comam huneˈ teˈ higuera istiˈ beh, isto Comam yich teˈ, yilni Comam ta machi sat teˈ, xajn̈e teˈ aycoj. Yalni Comam yin̈ teˈ hacaˈ tiˈ:

―¡Matxa bakˈinal chachsatni! ẍi Comam.

Yin̈n̈ena tuˈ xin istajilo teˈ. ²⁰ Hayet yilni ebnaj iscuywom Comam huneˈ tuˈ, caw cˈaycan̈ iscˈul ebnaj, iskˈamben ebnaj tet Comam:

―¿Tzet mayu istajnalo teˈ yin̈ an̈e? ẍi ebnaj.

²¹ Yalni Comam tet ebnaj:

―Yin̈ caw yeli chiwalan teyet, ta caw cheyaco heyanma yin̈ Comam Dios, machi xin chicabcon hecˈul, maẍn̈etaj huneˈ mayu yin̈ teˈ higuera tiˈ chisje hewatxˈeni. Wal xin tato cheyal tet huneˈ witz tiˈ: “Heqˈuilo haba bey tiˈ cat hato hawanoyto haba xol haˈ mar,” ta quexchi, chiyij isba tzet cheyala. ²² Yuxin ta yin̈ sunil heyanma chextxahli tet Comam Dios yet chekˈanni hunu tzet ye tuˈ, chiakˈlax teyet, ẍi Comam.

Kˈambelax bay chitit yip Comam Jesús

²³ Lahwi tuˈ xin, yapni Comam Jesús yul con̈ob Jerusalén, yocto Comam yul yatut Comam Dios. Hayet lan̈an iscuywa Comam xin ishitzico ebnaj yahawil yin̈ ebnaj sacerdote, yeb ebnaj ichamta winaj iswiˈehal yin̈ ebnaj Israel, iskˈamben ebnaj tet Comam:

―¿Mac cachchejni hawatxˈen huntekˈan hawatxˈe yet ewi? ¿Mac akˈni hawip? ẍi ebnaj.

²⁴ Istakˈwi Comam:

―Haquintuˈan ay huneˈ inkˈambebalan teyet, ta chepajtze wetan chiwalan mac akˈn̈e wipan inwatxˈenan huntekˈan tuˈ. ²⁵ ¿Mac chejniti naj Juan yanocan̈ haˈ iswiˈ anma? ¿Tom Comam Dios mato haˈ anma? ẍi Comam.

Yichico ebnaj yallen tet hunun hacaˈ tiˈ:

―Tato chijalaˈ ta Comam Dios chejniti naj Juan tuˈ, chimyalaˈ naj jet: “¿Tzet yin̈ xin mach heyayto yul heyanma yin̈ tzet yal naj?” ẍim naj. ²⁶ “Yajaˈ ta chijalpaxoj ta haˈ anma chejn̈e naj, chon̈xiw jalni yuto sunil anma chianayto yul yanma tato naj Juan tuˈ ischejab Comam Dios ye naj,” ẍi ebnaj.

²⁷ Yuxin takˈwi ebnaj tet Comam:

―Mach johtajojan̈, ẍi ebnaj. Yalni Comam tet ebnaj:

―Haquintuˈan mach chiwalan mac akˈn̈e wipan inwatxˈenan huntekˈan tuˈ, ẍi Comam.

Yechel yin̈ cawan̈ ebnaj cˈahole

²⁸ Yalnipaxo Comam Jesús tet ebnaj hunelxa:

―¿Tzet cheyute heyalni yin̈ huneˈ chiwaltiˈan? Ay huneˈ naj mame ay cawan̈ iscˈahol; yalni naj tet naj babel hacaˈ tiˈ: “Cˈahol, as munlahan̈ xol teˈ uva,” ẍi naj. ²⁹ Istakˈwi naj: “¡Mach chintohan!” ẍi naj. Yajaˈ tzujanxa xin yoc yin̈ isnabal naj istohi. ³⁰ Lahwi tuˈ yalnipaxo naj mame tuˈ tet naj iscab tato chitopaxo naj munil; istakˈwi naj: “Cˈulticˈa mam chintohan,” ẍi naj. Yajaˈ xin mach to naj. ³¹ ¿Mac xin najil yijen tzet yal ismam yin̈ ebnaj cawan̈ tuˈ? ẍi Comam. Istakˈwi ebnaj:

―Naj babel, ẍi ebnaj. Yalni Comam:

―Yin̈ caw yeli chiwalan teyet, ebnaj ikˈomilo tohlabal yeb ebix ix txˈoj ye iswiˈ haˈ chioc babel yul iskˈab Comam Dios tesataj. ³² Yuto hulicˈo naj Juan anican̈ haˈ iswiˈ anma quexiscuyuˈ yin̈ iscˈulal, yajaˈ mach heyayto yul heyanma yin̈ tzet yal naj. Wal ebnaj ikˈomilo tohlabal yeb ebix txˈoj ye iswiˈ yayto yul yanma yin̈ tzet yal naj. Wal hex tiˈ xin, waxan̈ca caw heyil huntekˈan tuˈ yajaˈ mach hehel hebeybal, yeb xin mach heyayto yul heyanma, ẍi Comam Jesús.

Yechel yin̈ ebnaj munlawom mach cˈuloj

³³ Yalnipaxo Comam Jesús tet ebnaj:

―Abewe huneˈxa yechel chiwaltiˈan: “Ay huneˈ naj yahaw munil tzˈunni teˈ uva sat istxˈotxˈ, ispenayo naj istzˈunub tuˈ. Iswatxˈen naj bay chiyatzˈlax yal teˈ, iswatxˈenpaxocan̈ naj huneˈ n̈a nimajal yucan̈ istel yun̈e istan̈elax huneˈ peyab tuˈ. Lahwi tuˈ xin, yanito naj istzˈunub tuˈ comonal tet huntekˈan ebnaj. Isto naj yul huneˈxa con̈ob caw nahat. ³⁴ Haxa yet yapni istiempohal yuxlax teˈ uva tuˈ xin, yanito naj huntekˈan ischejab ischahno ismajul tet ebnaj munlawom tuˈ. ³⁵ Hayet yapni ebnaj chejab tuˈ xin, yoc ebnaj istzabnoyo ebnaj, ismakˈni ebnaj huneˈ naj, hunxa naj makˈbil ispotxˈni ebnaj, haxa hunxa naj xin kˈojlaxcan̈ naj. ³⁶ Haxa yin̈ iscayel ecˈbalxa ebnaj chejab yato naj yahaw munil, yajaˈ xin hacticˈapax tuˈ utelax ebnaj yu ebnaj munlawom tuˈ.

³⁷ Yin̈xa istzujanil xin, haˈ caw iscˈahol naj yahaw munil tuˈ yatoj, istxumni naj hacaˈ tiˈ: ‘Wal tet naj incˈaholtiˈan chimisyije ebnaj,’ ẍi naj. ³⁸ Yajaˈ hayet yilni ebnaj yapni naj cˈahole tuˈ, yalni ebnaj tet hunun: ‘Haˈ tet naj tiˈ chicancano huneˈ txˈo txˈotxˈ tiˈ, wal tinan̈ copotxˈowe camo naj haxinwal jetxa chuco huneˈ istxˈotxˈ naj tiˈ,’ ẍi ebnaj. ³⁹ Yoc ebnaj istzabnoyo naj, yilaxilto naj yintalto peyab tuˈ yu ebnaj, ispotxˈni ebnaj naj,” ẍi Comam.

⁴⁰ Iskˈamben Comam tet ebnaj:

―Yet chihul naj yahaw munil tuˈ, ¿tzettaxca chute naj ebnaj munlawom tuˈ cheyute heyalni? ẍi Comam.

⁴¹ Istakˈwi ebnaj:

―Matxa chitzˈay iscˈul naj ispotxˈni ebnaj munlawom txˈoj tuˈ, cat yanito naj istzˈunub tuˈ comonal tet huntekˈanxa ebnaj munlawom tzˈajan chu yakˈni ismajul yet chiuxlax sat teˈ uva tuˈ, ẍi ebnaj.

⁴² Yalni Comam Jesús:

⁴⁵ Hayet yaben ebnaj iswiˈehal ebnaj sacerdote, yeb ebnaj fariseo yalni Comam hacaˈ tuˈ, istxumni ebnaj tato yin̈ ebnaj yal Comam huntekˈan yechel tuˈ. ⁴⁶ Yuxin yoche ebnaj istzabayo Comam, yajaˈ xiw ebnaj tet anma yuto sunil anma chalni tato ischejab Comam Dios ye Comam Jesús.