Add parallel Print Page Options

16 Saraí kona Abrams ól honum ekki börn. En hún hafði egypska ambátt, sem hét Hagar.

Og Saraí sagði við Abram: "Heyrðu, Drottinn hefir varnað mér barngetnaðar. Gakk því inn til ambáttar minnar, vera má að hún afli mér afkvæmis." Og Abram hlýddi orðum Saraí.

Saraí, kona Abrams, tók Hagar hina egypsku, ambátt sína, er Abram hafði búið tíu ár í Kanaanlandi, og gaf manni sínum Abram hana fyrir konu.

Og hann gekk inn til Hagar, og hún varð þunguð. En er hún vissi, að hún var með barni, fyrirleit hún húsmóður sína.

Þá sagði Saraí við Abram: "Sá óréttur, sem ég verð að þola, bitni á þér! Ég hefi gefið ambátt mína þér í faðm, en er hún nú veit, að hún er með barni, fyrirlítur hún mig. Drottinn dæmi milli mín og þín!"

En Abram sagði við Saraí: "Sjá, ambátt þín er á þínu valdi. Gjör þú við hana sem þér gott þykir." Þá þjáði Saraí hana, svo að hún flýði í burtu frá henni.

Þá fann engill Drottins hana hjá vatnslind í eyðimörkinni, hjá lindinni á veginum til Súr.

Og hann mælti: "Hagar, ambátt Saraí, hvaðan kemur þú og hvert ætlar þú að fara?" Hún svaraði: "Ég er á flótta frá Saraí, húsmóður minni."

Og engill Drottins sagði við hana: "Hverf þú heim aftur til húsmóður þinnar og gef þig undir hennar vald."

10 Engill Drottins sagði við hana: "Ég mun margfalda afkvæmi þitt, svo að það verði eigi talið fyrir fjölda sakir."

11 Engill Drottins sagði við hana: "Sjá, þú ert þunguð og munt son fæða. Hans nafn skalt þú kalla Ísmael, því að Drottinn hefir heyrt kveinstafi þína.

12 Hann mun verða maður ólmur sem villiasni, hönd hans mun vera uppi á móti hverjum manni og hvers manns hönd uppi á móti honum, og hann mun búa andspænis öllum bræðrum sínum."

13 Og hún nefndi Drottin, sem við hana talaði, "Þú ert Guð, sem sér." Því að hún sagði: "Ætli ég hafi einnig hér horft á eftir honum, sem hefir séð mig?"

14 Þess vegna heitir brunnurinn Beer-lahaj-róí, en hann er á milli Kades og Bered.

15 Hagar ól Abram son, og Abram nefndi son sinn, sem Hagar ól honum, Ísmael.

16 En Abram var áttatíu og sex ára gamall, þegar Hagar ól honum Ísmael.

17 Er Abram var níutíu og níu ára gamall, birtist Drottinn honum og sagði: "Ég er Almáttugur Guð. Gakk þú fyrir mínu augliti og ver grandvar,

þá vil ég gjöra sáttmála milli mín og þín, og margfalda þig mikillega."

Þá féll Abram fram á ásjónu sína, og Guð talaði við hann og sagði:

"Sjá, það er ég, sem hefi gjört við þig sáttmála, og þú skalt verða faðir margra þjóða.

Því skalt þú eigi lengur nefnast Abram, heldur skalt þú heita Abraham, því að föður margra þjóða gjöri ég þig.

Og ég mun gjöra þig mjög frjósaman og gjöra þig að þjóðum, og af þér skulu konungar koma.

Og ég gjöri sáttmála milli mín og þín og þinna niðja eftir þig, frá einum ættlið til annars, ævinlegan sáttmála: að vera þinn Guð og þinna niðja eftir þig.

Og ég mun gefa þér og niðjum þínum eftir þig það land, sem þú nú býr í sem útlendingur, allt Kanaanland til ævinlegrar eignar, og ég skal vera Guð þeirra."

Guð sagði við Abraham: "Þú skalt halda minn sáttmála, þú og niðjar þínir eftir þig, frá einum ættlið til annars.

10 Þetta er minn sáttmáli, sem þér skuluð halda, milli mín og yðar og niðja þinna eftir þig: Allt karlkyn meðal yðar skal umskera.

11 Yður skal umskera á holdi yfirhúðar yðar, og það sé merki sáttmálans milli mín og yðar.

12 Átta daga gömul skal öll sveinbörn umskera meðal yðar, ættlið eftir ættlið, bæði þau, er heima eru fædd, og eins hin, sem keypt eru verði af einhverjum útlendingi, er eigi er af þínum ættlegg.

13 Umskera skal bæði þann, sem fæddur er í húsi þínu, og eins þann, sem þú hefir verði keyptan, og þannig sé minn sáttmáli í yðar holdi sem ævinlegur sáttmáli.

14 En óumskorinn karlmaður, sá er ekki er umskorinn á holdi yfirhúðar sinnar, hann skal upprættur verða úr þjóð sinni. Sáttmála minn hefir hann rofið."

15 Guð sagði við Abraham: "Saraí konu þína skalt þú ekki lengur nefna Saraí, heldur skal hún heita Sara.

16 Og ég mun blessa hana, og með henni mun ég einnig gefa þér son. Og ég mun blessa hana, og hún skal verða ættmóðir heilla þjóða, hún mun verða ættmóðir þjóðkonunga."

17 Þá féll Abraham fram á ásjónu sína og hló og hugsaði með sjálfum sér: "Mun hundrað ára gamall maður eignast barn, og mun Sara níræð barn ala?"

18 Og Abraham sagði við Guð: "Ég vildi að Ísmael mætti lifa fyrir þínu augliti!"

19 Og Guð mælti: "Vissulega skal Sara kona þín fæða þér son, og þú skalt nefna hann Ísak, og ég mun gjöra sáttmála við hann sem ævinlegan sáttmála fyrir niðja hans eftir hann.

20 Og að því er Ísmael snertir hefi ég bænheyrt þig. Sjá, ég mun blessa hann og gjöra hann frjósaman og margfalda hann mikillega. Tólf þjóðhöfðingja mun hann geta, og ég mun gjöra hann að mikilli þjóð.

21 En minn sáttmála mun ég gjöra við Ísak, sem Sara mun fæða þér um þessar mundir á næsta ári."

22 Og er Guð hafði lokið tali sínu við Abraham, sté hann upp frá honum.

23 Þá tók Abraham son sinn Ísmael og alla, sem fæddir voru í hans húsi, og alla, sem hann hafði verði keypta, allt karlkyn meðal heimamanna Abrahams, og umskar hold yfirhúðar þeirra á þessum sama degi, eins og Guð hafði boðið honum.

24 Abraham var níutíu og níu ára gamall, er hann var umskorinn á holdi yfirhúðar sinnar.

25 Og Ísmael sonur hans var þrettán ára, er hann var umskorinn á holdi yfirhúðar sinnar.

26 Á þessum sama degi voru þeir umskornir Abraham og Ísmael sonur hans,

27 og allir hans heimamenn. Bæði þeir, er heima voru fæddir, og eins þeir, sem verði voru keyptir af útlendingum, voru umskornir með honum.

18 Drottinn birtist Abraham í Mamrelundi, er hann sat í tjalddyrum sínum í miðdegishitanum.

Og hann hóf upp augu sín og litaðist um, og sjá, þrír menn stóðu gagnvart honum. Og er hann sá þá, skundaði hann til móts við þá úr tjalddyrum sínum og laut þeim til jarðar

og mælti: "Herra minn, hafi ég fundið náð í augum þínum, þá gakk eigi fram hjá þjóni þínum.

Leyfið, að sótt sé lítið eitt af vatni, að þér megið þvo fætur yðar, og hvílið yður undir trénu.

Og ég ætla að sækja brauðbita, að þér megið styrkja hjörtu yðar, _ síðan getið þér haldið áfram ferðinni, _ úr því að þér fóruð hér um hjá þjóni yðar." Og þeir svöruðu: "Gjörðu eins og þú hefir sagt."

Þá flýtti Abraham sér inn í tjaldið til Söru og mælti: "Sæktu nú sem skjótast þrjá mæla hveitimjöls, hnoðaðu það og bakaðu kökur."

Og Abraham skundaði til nautanna og tók kálf, ungan og vænan, og fékk sveini sínum, og hann flýtti sér að matbúa hann.

Og hann tók áfir og mjólk og kálfinn, sem hann hafði matbúið, og setti fyrir þá, en sjálfur stóð hann frammi fyrir þeim undir trénu, meðan þeir mötuðust.

Þá sögðu þeir við hann: "Hvar er Sara kona þín?" Hann svaraði: "Þarna inni í tjaldinu."

10 Og Drottinn sagði: "Vissulega mun ég aftur koma til þín að ári liðnu í sama mund, og mun þá Sara kona þín hafa eignast son." En Sara heyrði þetta í dyrum tjaldsins, sem var að baki hans.

11 En Abraham og Sara voru gömul og hnigin á efra aldur, svo að kvenlegir eðlishættir voru horfnir frá Söru.

12 Og Sara hló með sjálfri sér og mælti: "Eftir að ég er gömul orðin, skyldi ég þá á munúð hyggja, þar sem bóndi minn er einnig gamall?"

13 Þá sagði Drottinn við Abraham: "Hví hlær Sara og segir: ,Mun það satt, að ég skuli barn fæða svo gömul?`

14 Er Drottni nokkuð ómáttugt? Á sinni tíð að vori mun ég aftur koma til þín, og Sara hefir þá eignast son."

15 Og Sara neitaði því og sagði: "Eigi hló ég," því að hún var hrædd. En hann sagði: "Jú, víst hlóst þú."

16 Því næst tóku mennirnir sig upp þaðan og horfðu niður til Sódómu, en Abraham gekk með þeim til að fylgja þeim á veg.

17 Þá sagði Drottinn: "Skyldi ég dylja Abraham þess, sem ég ætla að gjöra,

18 þar sem Abraham mun verða að mikilli og voldugri þjóð, og allar þjóðir jarðarinnar munu af honum blessun hljóta?

19 Því að ég hefi útvalið hann, til þess að hann bjóði börnum sínum og húsi sínu eftir sig, að þau varðveiti vegu Drottins með því að iðka rétt og réttlæti, til þess að Drottinn láti koma fram við Abraham það, sem hann hefir honum heitið."

20 Og Drottinn mælti: "Hrópið yfir Sódómu og Gómorru er vissulega mikið, og synd þeirra er vissulega mjög þung.

21 Ég ætla því að stíga niður þangað til þess að sjá, hvort þeir hafa fullkomlega aðhafst það, sem hrópað er um. En sé eigi svo, þá vil ég vita það."

22 Og mennirnir sneru í brott þaðan og héldu til Sódómu, en Abraham stóð enn þá frammi fyrir Drottni.

23 Og Abraham gekk fyrir hann og mælti: "Hvort munt þú afmá hina réttlátu með hinum óguðlegu?

24 Vera má, að fimmtíu réttlátir séu í borginni. Hvort munt þú afmá þá og ekki þyrma staðnum vegna þeirra fimmtíu réttlátu, sem þar eru?

25 Fjarri sé það þér að gjöra slíkt, að deyða hina réttlátu með hinum óguðlegu, svo að eitt gangi yfir réttláta og óguðlega. Fjarri sé það þér! Mun dómari alls jarðríkis ekki gjöra rétt?"

26 Og Drottinn mælti: "Finni ég í Sódómu fimmtíu réttláta innan borgar, þá þyrmi ég öllum staðnum þeirra vegna."

27 Abraham svaraði og sagði: "Æ, ég hefi dirfst að tala við Drottin, þótt ég sé duft eitt og aska.

28 Vera má, að fimm skorti á fimmtíu réttláta. Munt þú eyða alla borgina vegna þessara fimm?" Þá mælti hann: "Eigi mun ég eyða hana, finni ég þar fjörutíu og fimm."

29 Og Abraham hélt áfram að tala við hann og mælti: "Vera má, að þar finnist ekki nema fjörutíu." En hann svaraði: "Vegna þeirra fjörutíu mun ég láta það ógjört."

30 Og hann sagði: "Ég bið þig, Drottinn, að þú reiðist ekki, þó að ég tali. Vera má að þar finnist ekki nema þrjátíu." Og hann svaraði: "Ég mun ekki gjöra það, finni ég þar þrjátíu."

31 Og hann sagði: "Æ, ég hefi dirfst að tala við Drottin! Vera má, að þar finnist ekki nema tuttugu." Og hann mælti: "Ég mun ekki eyða hana vegna þeirra tuttugu."

32 Og hann mælti: "Ég bið þig, Drottinn, að þú reiðist ekki, þó að ég tali enn aðeins í þetta sinn. Vera má að þar finnist aðeins tíu." Og hann sagði: "Ég mun ekki eyða hana vegna þeirra tíu."

33 Og Drottinn fór í brott, er hann hafði lokið tali sínu við Abraham, en Abraham hvarf aftur heimleiðis.

Hagar and Ishmael

16 Now Sarai,(A) Abram’s wife, had borne him no children.(B) But she had an Egyptian slave(C) named Hagar;(D) so she said to Abram, “The Lord has kept me from having children.(E) Go, sleep with my slave; perhaps I can build a family through her.”(F)

Abram agreed to what Sarai said. So after Abram had been living in Canaan(G) ten years,(H) Sarai his wife took her Egyptian slave Hagar and gave her to her husband to be his wife. He slept with Hagar,(I) and she conceived.

When she knew she was pregnant, she began to despise her mistress.(J) Then Sarai said to Abram, “You are responsible for the wrong I am suffering. I put my slave in your arms, and now that she knows she is pregnant, she despises me. May the Lord judge between you and me.”(K)

“Your slave is in your hands,(L)” Abram said. “Do with her whatever you think best.” Then Sarai mistreated(M) Hagar; so she fled from her.

The angel of the Lord(N) found Hagar near a spring(O) in the desert; it was the spring that is beside the road to Shur.(P) And he said, “Hagar,(Q) slave of Sarai, where have you come from, and where are you going?”(R)

“I’m running away from my mistress Sarai,” she answered.

Then the angel of the Lord told her, “Go back to your mistress and submit to her.” 10 The angel added, “I will increase your descendants so much that they will be too numerous to count.”(S)

11 The angel of the Lord(T) also said to her:

“You are now pregnant
    and you will give birth to a son.(U)
You shall name him(V) Ishmael,[a](W)
    for the Lord has heard of your misery.(X)
12 He will be a wild donkey(Y) of a man;
    his hand will be against everyone
    and everyone’s hand against him,
and he will live in hostility
    toward[b] all his brothers.(Z)

13 She gave this name to the Lord who spoke to her: “You are the God who sees me,(AA)” for she said, “I have now seen[c] the One who sees me.”(AB) 14 That is why the well(AC) was called Beer Lahai Roi[d];(AD) it is still there, between Kadesh(AE) and Bered.

15 So Hagar(AF) bore Abram a son,(AG) and Abram gave the name Ishmael(AH) to the son she had borne. 16 Abram was eighty-six years old(AI) when Hagar bore him Ishmael.

The Covenant of Circumcision

17 When Abram was ninety-nine years old,(AJ) the Lord appeared to him(AK) and said, “I am God Almighty[e];(AL) walk before me faithfully and be blameless.(AM) Then I will make my covenant between me and you(AN) and will greatly increase your numbers.”(AO)

Abram fell facedown,(AP) and God said to him, “As for me, this is my covenant with you:(AQ) You will be the father of many nations.(AR) No longer will you be called Abram[f]; your name will be Abraham,[g](AS) for I have made you a father of many nations.(AT) I will make you very fruitful;(AU) I will make nations of you, and kings will come from you.(AV) I will establish my covenant(AW) as an everlasting covenant(AX) between me and you and your descendants after you for the generations to come, to be your God(AY) and the God of your descendants after you.(AZ) The whole land of Canaan,(BA) where you now reside as a foreigner,(BB) I will give as an everlasting possession to you and your descendants after you;(BC) and I will be their God.(BD)

Then God said to Abraham, “As for you, you must keep my covenant,(BE) you and your descendants after you for the generations to come.(BF) 10 This is my covenant with you and your descendants after you, the covenant you are to keep: Every male among you shall be circumcised.(BG) 11 You are to undergo circumcision,(BH) and it will be the sign of the covenant(BI) between me and you. 12 For the generations to come(BJ) every male among you who is eight days old must be circumcised,(BK) including those born in your household or bought with money from a foreigner—those who are not your offspring. 13 Whether born in your household or bought with your money, they must be circumcised.(BL) My covenant in your flesh is to be an everlasting covenant.(BM) 14 Any uncircumcised male, who has not been circumcised(BN) in the flesh, will be cut off from his people;(BO) he has broken my covenant.(BP)

15 God also said to Abraham, “As for Sarai(BQ) your wife, you are no longer to call her Sarai; her name will be Sarah.(BR) 16 I will bless her and will surely give you a son by her.(BS) I will bless her so that she will be the mother of nations;(BT) kings of peoples will come from her.”

17 Abraham fell facedown;(BU) he laughed(BV) and said to himself, “Will a son be born to a man a hundred years old?(BW) Will Sarah bear a child at the age of ninety?”(BX) 18 And Abraham said to God, “If only Ishmael(BY) might live under your blessing!”(BZ)

19 Then God said, “Yes, but your wife Sarah will bear you a son,(CA) and you will call him Isaac.[h](CB) I will establish my covenant with him(CC) as an everlasting covenant(CD) for his descendants after him. 20 And as for Ishmael, I have heard you: I will surely bless him; I will make him fruitful and will greatly increase his numbers.(CE) He will be the father of twelve rulers,(CF) and I will make him into a great nation.(CG) 21 But my covenant(CH) I will establish with Isaac, whom Sarah will bear to you(CI) by this time next year.”(CJ) 22 When he had finished speaking with Abraham, God went up from him.(CK)

23 On that very day Abraham took his son Ishmael and all those born in his household(CL) or bought with his money, every male in his household, and circumcised them, as God told him.(CM) 24 Abraham was ninety-nine years old(CN) when he was circumcised,(CO) 25 and his son Ishmael(CP) was thirteen; 26 Abraham and his son Ishmael were both circumcised on that very day. 27 And every male in Abraham’s household(CQ), including those born in his household or bought from a foreigner, was circumcised with him.

The Three Visitors

18 The Lord appeared to Abraham(CR) near the great trees of Mamre(CS) while he was sitting at the entrance to his tent(CT) in the heat of the day. Abraham looked up(CU) and saw three men(CV) standing nearby. When he saw them, he hurried from the entrance of his tent to meet them and bowed low to the ground.(CW)

He said, “If I have found favor in your eyes,(CX) my lord,[i] do not pass your servant(CY) by. Let a little water be brought, and then you may all wash your feet(CZ) and rest under this tree. Let me get you something to eat,(DA) so you can be refreshed and then go on your way—now that you have come to your servant.”

“Very well,” they answered, “do as you say.”

So Abraham hurried into the tent to Sarah. “Quick,” he said, “get three seahs[j] of the finest flour and knead it and bake some bread.”(DB)

Then he ran to the herd and selected a choice, tender calf(DC) and gave it to a servant, who hurried to prepare it. He then brought some curds(DD) and milk(DE) and the calf that had been prepared, and set these before them.(DF) While they ate, he stood near them under a tree.

“Where is your wife Sarah?”(DG) they asked him.

“There, in the tent,(DH)” he said.

10 Then one of them said, “I will surely return to you about this time next year,(DI) and Sarah your wife will have a son.”(DJ)

Now Sarah was listening at the entrance to the tent, which was behind him. 11 Abraham and Sarah were already very old,(DK) and Sarah was past the age of childbearing.(DL) 12 So Sarah laughed(DM) to herself as she thought, “After I am worn out and my lord(DN) is old, will I now have this pleasure?”

13 Then the Lord said to Abraham, “Why did Sarah laugh and say, ‘Will I really have a child, now that I am old?’(DO) 14 Is anything too hard for the Lord?(DP) I will return to you at the appointed time next year,(DQ) and Sarah will have a son.”(DR)

15 Sarah was afraid, so she lied and said, “I did not laugh.”

But he said, “Yes, you did laugh.”

Abraham Pleads for Sodom

16 When the men(DS) got up to leave, they looked down toward Sodom, and Abraham walked along with them to see them on their way. 17 Then the Lord said, “Shall I hide from Abraham(DT) what I am about to do?(DU) 18 Abraham will surely become a great and powerful nation,(DV) and all nations on earth will be blessed through him.[k] 19 For I have chosen him(DW), so that he will direct his children(DX) and his household after him to keep the way of the Lord(DY) by doing what is right and just,(DZ) so that the Lord will bring about for Abraham what he has promised him.”(EA)

20 Then the Lord said, “The outcry against Sodom(EB) and Gomorrah is so great(EC) and their sin so grievous(ED) 21 that I will go down(EE) and see if what they have done is as bad as the outcry that has reached me. If not, I will know.”

22 The men(EF) turned away and went toward Sodom,(EG) but Abraham remained standing before the Lord.[l](EH) 23 Then Abraham approached him and said: “Will you sweep away the righteous with the wicked?(EI) 24 What if there are fifty righteous people in the city? Will you really sweep it away and not spare[m] the place for the sake of the fifty righteous people in it?(EJ) 25 Far be it from you to do such a thing(EK)—to kill the righteous with the wicked, treating the righteous(EL) and the wicked alike.(EM) Far be it from you! Will not the Judge(EN) of all the earth do right?”(EO)

26 The Lord said, “If I find fifty righteous people in the city of Sodom, I will spare the whole place for their sake.(EP)

27 Then Abraham spoke up again: “Now that I have been so bold as to speak to the Lord, though I am nothing but dust and ashes,(EQ) 28 what if the number of the righteous is five less than fifty? Will you destroy the whole city for lack of five people?”

“If I find forty-five there,” he said, “I will not destroy it.”

29 Once again he spoke to him, “What if only forty are found there?”

He said, “For the sake of forty, I will not do it.”

30 Then he said, “May the Lord not be angry,(ER) but let me speak. What if only thirty can be found there?”

He answered, “I will not do it if I find thirty there.”

31 Abraham said, “Now that I have been so bold as to speak to the Lord, what if only twenty can be found there?”

He said, “For the sake of twenty, I will not destroy it.”

32 Then he said, “May the Lord not be angry, but let me speak just once more.(ES) What if only ten can be found there?”

He answered, “For the sake of ten,(ET) I will not destroy it.”

33 When the Lord had finished speaking(EU) with Abraham, he left,(EV) and Abraham returned home.(EW)

Footnotes

  1. Genesis 16:11 Ishmael means God hears.
  2. Genesis 16:12 Or live to the east / of
  3. Genesis 16:13 Or seen the back of
  4. Genesis 16:14 Beer Lahai Roi means well of the Living One who sees me.
  5. Genesis 17:1 Hebrew El-Shaddai
  6. Genesis 17:5 Abram means exalted father.
  7. Genesis 17:5 Abraham probably means father of many.
  8. Genesis 17:19 Isaac means he laughs.
  9. Genesis 18:3 Or eyes, Lord
  10. Genesis 18:6 That is, probably about 36 pounds or about 16 kilograms
  11. Genesis 18:18 Or will use his name in blessings (see 48:20)
  12. Genesis 18:22 Masoretic Text; an ancient Hebrew scribal tradition but the Lord remained standing before Abraham
  13. Genesis 18:24 Or forgive; also in verse 26