Font Size
Mga Kawikaan 4:1-7:5
Magandang Balita Biblia
Mga Kawikaan 4:1-7:5
Magandang Balita Biblia
Ang Payo ng mga Magulang
4 Dinggin ninyo, mga anak, ang turo ng inyong ama,
sasainyo ang unawa kung laging diringgin siya.
2 Pagkat tiyak na mabuti itong aking sinasabi,
kaya't aking mga katuruan huwag mong isantabi.
3 Noong ako ay bata pa, nasa kupkop pa ni ama,
batambata, walang malay, tanging anak nga ni ina,
4 itinuro niya sa akin at kanyang sinabi,
“Sa aking mga aral buong puso kang manangan,
sundin mo ang aking utos at ikaw ay mabubuhay.
5 Salita ko'y huwag mong lilimutin o tatalikuran,
ang pang-unawa at karunungan, sikaping makamtan.
6 Huwag mo itong pabayaan at ika'y kanyang iingatan,
huwag mo siyang iiwanan at ika'y kanyang babantayan.
7 Unahin mo sa lahat, pagtuklas ng karunungan,
ito'y pilitin mong matamo kahit gaano kamahal.
8 Karununga'y pahalagahan at ika'y kanyang itataas,
bibigyan kang karangalan kapag iyong niyakap.
9 Siya'y korona sa ulo, sakdal ganda, anong inam,
at putong ng kaluwalhatian sa iyong katauhan.”
10 Makinig ka, aking anak, payo ko ay tanggapin,
lalawig ang iyong buhay, maraming taon ang bibilangin.
11 Ika'y pinatnubayan ko sa daan ng karunungan,
itinuro ko sa iyo ang daan ng katuwiran.
12 Hindi ka matatalisod sa lahat ng iyong hakbang,
magmabilis man ng lakad ay hindi ka mabubuwal.
13 Panghawakan mo nga ito at huwag pabayaan,
ito ay ingatan mo pagkat siya'y iyong buhay.
14 Ang daan ng kasamaan ay huwag mong lalakaran,
at ang buhay ng masama, huwag mo ngang tutularan.
15 Kasamaa'y iwasan mo, ni huwag lalapitan,
bagkus nga ay talikuran mo, tuntunin ang tamang daan.
16 Sila'y hindi makatulog kapag di nakagawa ng masama,
at hindi matahimik kapag nasa'y di nagawa.
17 Ang kanilang kinakain ay buhat sa kasamaan,
ang kanilang iniinom ay bunga ng karahasan.
18 Ngunit ang daan ng matuwid, parang bukang-liwayway,
tumitindi ang liwanag habang ito'y nagtatagal.
19 Ang daan ng masama'y pusikit na kadiliman,
ni hindi niya makita kung saan siya nabubuwal.
20 Aking anak, salita ko ay pakinggan mong mabuti,
pakinig mo ay ikiling sa aking sinasabi.
21 Huwag itong babayaang mawala sa paningin,
sa puso mo ay iukit nang mabuti at malalim.
22 Pagkat itong kaalaman ay daan ng buhay,
nagbibigay kalusuga't kagalingan ng katawan.
23 Ang puso mo'y ingatang mabuti at alagaan,
pagkat iyan ang siyang bukal ng buhay mong tinataglay.
24 Ilayo mo sa iyong bibig ang salitang mahahalay,
ilayo ang mga labi sa kasinungalingan.
25 Palaging sa hinaharap ang pukol ng iyong tanaw,
ituon ang iyong pansin sa iyong patutunguhan.
26 Siyasatin(A) mong mabuti ang landas na lalakaran,
sa gayon ang lakad mo ay laging matiwasay.
27 Huwag kang liliko sa kaliwa o sa kanan;
humakbang nang papalayo sa lahat ng kasamaan.
Babala Laban sa Pangangalunya
5 Aking anak, karununga'y pakinggan mong mabuti,
pakinig mo ay ikiling sa aking sinasabi.
2 Sa gayo'y magagawa mo ang mabuting pagpapasya,
at ang bawat sabihin mo'y kaalaman ang ibabadya.
3 Pagkat labi ng haliparot ay sintamis nitong pulot,
at ang kanyang mga halik, kasiyahan nga ang dulot.
4 Ngunit pagkatapos mong magpasasa sa alindog,
hapdi, kirot ang kapalit ng kaunti niyang lugod.
5 Ang kanyang mga hakbang ay tungo sa kamatayan,
daigdig ng mga patay, ang landas na hahantungan.
6 Pagkat di niya siniyasat daang patungo sa buhay,
ang daan niya'y liku-liko, ni hindi niya ito nalalaman.
7 Kaya nga, aking anak, sa akin ay makinig,
huwag lilimutin, salita ng aking bibig.
8 Lumayo ka sa babaing masama ang pamumuhay,
ni huwag kang lalapit sa pinto ng kanyang bahay.
9 Baka dangal mo'y sirain at angkinin pa ng iba,
sa kamay ng masasama ay mamatay kang maaga.
10 Ang yaman mo'y uubusin ng taong di mo kilala,
mga pinagpaguran mo, makikinabang ay iba.
11 Kung magkagayon, wakas mo ay anong saklap,
walang matitira sa iyo kundi buto't balat.
12 Dito mo nga maiisip:
“Dangan kasi'y di ko pansin ang kanilang pagtutuwid,
puso ko ay nagmatigas, sinunod ang aking hilig.
13 Ang tinig ng aking guro ay hindi ko dininig,
sa kanilang katuruan, inilayo ang pakinig.
14 At ngayon ay narito ang abâ kong kalagayan,
isang kahihiyan sa ating lipunan.”
15 Ang dapat ay maging tapat sa asawang minamahal,
at ang tangi mong pag-ibig, iukol sa kanya lamang.
16 Kung ika'y magkaanak sa babaing di asawa,
walang buting idudulot, manapa nga ay balisa.
17 Anak mo'y dapat lumaki nang ikaw ay matulungan,
upang hindi do'n sa iba iasa ang iyong buhay.
18 Kaya nga ba't mahalin mo ang kabiyak ng iyong buhay,
ang ligaya ay lasapin sa mabango niyang kandungan.
19 Mabait siya at mahinhin, babaing kaakit-akit,
ligaya mo'y nasa kanya sa pitak ng kanyang dibdib.
20 Sa ibang babae ay huwag ka sanang paaakit,
ni huwag mong papansinin makamandag niyang halik.
21 Ang paningin ni Yahweh sa tao'y di iniaalis,
laging nakasubaybay, bawat oras, bawat saglit.
22 Kasamaan ng isang tao ay bitag na nakaumang,
siya ang magdurusa sa sariling kasalanan.
23 Pagkat walang pagpipigil, siya ay mamamatay
at dahil sa kamangmangan, hantungan niya'y sa libingan.
Mga Dagdag na Babala
6 Aking(B) anak, sa utang ba ng iba ikaw ay nananagot?
2 Ikaw ba ay nangako, sa utang niya ay nasangkot?
3 Kung gayon ay nasasakop ka ng kanyang pagpapasya,
ngunit ito ang gawin mo nang makaiwas sa problema:
Ikaw ay magmadali sa kanya ay makiusap,
sabihin mong pawalan ka sa napasukan mong bitag.
4 Huwag kang titigil, huwag kang maglulubay,
ni huwag kang iidlip, hanggang walang kalayaan.
5 Iligtas ang sarili mo parang usang tumatakas,
at tulad niyong ibong sa kulunga'y umaalpas.
6 Tingnan mo ang mga langgam, ikaw na taong ubod ng tamad,
pamumuhay niya'y masdan mo at nang ikaw ay mamulat.
7 Kahit sila'y walang pinunong sa kanila'y nag-uutos,
walang tagapamahala o tagamasid na sinusunod,
8 ngunit nag-iimbak ng pagkain sa tag-araw,
kailanga'y iniipon kung panahon ng anihan.
9 Hanggang kailan, taong tamad mananatili sa higaan,
kailan ka babalikwas sa iyong pagkakahimlay?
10 Kaunting(C) tulog, bahagyang idlip, sandaling pahinga at paghalukipkip,
11 samantalang namamahinga ka ang kahirapa'y darating
na parang armadong magnanakaw upang kunin ang lahat ng iyong kailangan.
12 Taong walang kuwenta at taong masama,
kasinungalingan, kanyang dala-dala.
13 Ang(D) mata ay ikikindat o kaya'y ipipikit,
ikukumpas pa ang kamay upang ikaw ay maakit.
14 Ngunit sa sarili ay may masamang iniisip,
ang lagi niyang nais ay manggulo sa paligid.
15 Dahil dito, kapahamakan niya'y biglang darating,
sa sugat na tatamuhi'y hindi na nga siya gagaling.
16 Ang kinamumuhian ni Yahweh ay pitong bagay,
mga bagay na kanyang kinasusuklaman:
17 kapalaluan, kasinungalingan,
at mga pumapatay sa walang kasalanan,
18 pusong sa kapwa'y walang mabuting isipan,
mga paang ubod tulin sa landas ng kasamaan,
19 saksing sinungaling, mapaglubid ng buhangin,
pag-awayin ang kapwa, laging gusto niyang gawin.
Babala Laban sa Pangangalunya
20 Aking anak, utos nga ng ama mo ay sundin,
huwag mong tatalikuran, turo ng inang giliw.
21 Sa puso mo ay iukit, at itanim mo sa isip.
22 Pagkat ang aral na ito sa iyo ay patnubay,
sa pagtulog mo ay bantay, sa paggawa ay alalay.
23 Pagkat ang utos ay ilaw, ang turo ay tanglaw,
at daan ng buhay itong mga saway.
24 Ilalayo ka nito sa babaing masama,
sa mapang-akit niyang salita ngunit puno ng daya.
25 Huwag mong nanasain ang ganda niyang taglay,
ni huwag paaakit sa tingin niyang mapungay.
26 Babaing masama'y maaangkin sa halaga ng tinapay,
ngunit bunga'y kasamaan sa buo mong pamumuhay.
27 Kung ang tao ba'y magkandong ng apoy,
kasuotan kaya niya'y di masusunog niyon?
28 Kung ang tao ay tumapak sa uling na nagbabaga,
hindi kaya malalapnos itong kanyang mga paa?
29 Ganoon din ang taong sisiping sa asawa ng kapwa,
tiyak siyang magdurusa pagkat ito ay masama.
30 Ang sinumang magnakaw ay tiyak na nagkasala,
kahit iyon ay pamawi sa gutom na taglay niya.
31 Ang bayad ay makapito kung siya'y mahuli,
ang lahat niyang pag-aari ay kulang pang panghalili.
32 Ngunit ang nangangalunya ay isang taong mangmang,
sinisira ang sarili, buhay niya at pangalan.
33 Ang tangi niyang mapapala ay pahirap sa sarili,
ang kanyang kahihiyan, hindi na niya mababawi.
34 Sapagkat ang panibugho sa tao ay nag-uudyok,
ang puri nga ay ibangon, kahit buhay ay malagot.
35 Wala kang itutumbas para kamtin ang patawad,
kahit gaano pa kalaki ang sa kanya ay ibayad.
7 Aking anak, salita ko sana ay ingatan,
itanim sa isip at huwag kalimutan.
2 Ang utos ko ay sundin mo upang mabuhay nang matagal,
turo ko'y pahalagahan tulad ng iyong mga mata.
3 Ito'y itali mo sa iyong mga kamay,
at sikapin mong matanim sa iyong isipan.
4 Ang karunungan ay ituring mo na babaing kapatid,
at ang pang-unawa nama'y kaibigang matalik.
5 Pagkat ito ang sa iyo'y maglalayo sa babaing mapangalunya,
nang di ka mabighani ng matamis niyang pananalita.
Proverbs 4:1-7:5
New International Version
Proverbs 4:1-7:5
New International Version
Get Wisdom at Any Cost
4 Listen, my sons,(A) to a father’s instruction;(B)
pay attention and gain understanding.(C)
2 I give you sound learning,
so do not forsake my teaching.
3 For I too was a son to my father,
still tender, and cherished by my mother.
4 Then he taught me, and he said to me,
“Take hold(D) of my words with all your heart;
keep my commands, and you will live.(E)
5 Get wisdom,(F) get understanding;
do not forget my words or turn away from them.
6 Do not forsake wisdom, and she will protect you;(G)
love her, and she will watch over you.(H)
7 The beginning of wisdom is this: Get[a] wisdom.
Though it cost all(I) you have,[b] get understanding.(J)
8 Cherish her, and she will exalt you;
embrace her, and she will honor you.(K)
9 She will give you a garland to grace your head
and present you with a glorious crown.(L)”
10 Listen, my son,(M) accept what I say,
and the years of your life will be many.(N)
11 I instruct(O) you in the way of wisdom
and lead you along straight paths.(P)
12 When you walk, your steps will not be hampered;
when you run, you will not stumble.(Q)
13 Hold on to instruction, do not let it go;
guard it well, for it is your life.(R)
14 Do not set foot on the path of the wicked
or walk in the way of evildoers.(S)
15 Avoid it, do not travel on it;
turn from it and go on your way.
16 For they cannot rest until they do evil;(T)
they are robbed of sleep till they make someone stumble.
17 They eat the bread of wickedness
and drink the wine of violence.(U)
18 The path of the righteous(V) is like the morning sun,(W)
shining ever brighter till the full light of day.(X)
19 But the way of the wicked is like deep darkness;(Y)
they do not know what makes them stumble.(Z)
20 My son,(AA) pay attention to what I say;
turn your ear to my words.(AB)
21 Do not let them out of your sight,(AC)
keep them within your heart;
22 for they are life to those who find them
and health to one’s whole body.(AD)
23 Above all else, guard(AE) your heart,
for everything you do flows from it.(AF)
24 Keep your mouth free of perversity;
keep corrupt talk far from your lips.
25 Let your eyes(AG) look straight ahead;
fix your gaze directly before you.
26 Give careful thought to the[c] paths for your feet(AH)
and be steadfast in all your ways.
27 Do not turn to the right or the left;(AI)
keep your foot from evil.
Warning Against Adultery
5 My son,(AJ) pay attention to my wisdom,
turn your ear to my words(AK) of insight,
2 that you may maintain discretion
and your lips may preserve knowledge.
3 For the lips of the adulterous woman drip honey,
and her speech is smoother than oil;(AL)
4 but in the end she is bitter as gall,(AM)
sharp as a double-edged sword.
5 Her feet go down to death;
her steps lead straight to the grave.(AN)
6 She gives no thought to the way of life;
her paths wander aimlessly, but she does not know it.(AO)
7 Now then, my sons, listen(AP) to me;
do not turn aside from what I say.
8 Keep to a path far from her,(AQ)
do not go near the door of her house,
9 lest you lose your honor to others
and your dignity[d] to one who is cruel,
10 lest strangers feast on your wealth
and your toil enrich the house of another.(AR)
11 At the end of your life you will groan,
when your flesh and body are spent.
12 You will say, “How I hated discipline!
How my heart spurned correction!(AS)
13 I would not obey my teachers
or turn my ear to my instructors.
14 And I was soon in serious trouble(AT)
in the assembly of God’s people.”(AU)
15 Drink water from your own cistern,
running water from your own well.
16 Should your springs overflow in the streets,
your streams of water in the public squares?
17 Let them be yours alone,
never to be shared with strangers.
18 May your fountain(AV) be blessed,
and may you rejoice in the wife of your youth.(AW)
19 A loving doe, a graceful deer(AX)—
may her breasts satisfy you always,
may you ever be intoxicated with her love.
20 Why, my son, be intoxicated with another man’s wife?
Why embrace the bosom of a wayward woman?
21 For your ways are in full view(AY) of the Lord,
and he examines(AZ) all your paths.(BA)
22 The evil deeds of the wicked ensnare them;(BB)
the cords of their sins hold them fast.(BC)
23 For lack of discipline they will die,(BD)
led astray by their own great folly.(BE)
Warnings Against Folly
6 My son,(BF) if you have put up security(BG) for your neighbor,(BH)
if you have shaken hands in pledge(BI) for a stranger,
2 you have been trapped by what you said,
ensnared by the words of your mouth.
3 So do this, my son, to free yourself,
since you have fallen into your neighbor’s hands:
Go—to the point of exhaustion—[e]
and give your neighbor no rest!
4 Allow no sleep to your eyes,
no slumber to your eyelids.(BJ)
5 Free yourself, like a gazelle(BK) from the hand of the hunter,(BL)
like a bird from the snare of the fowler.(BM)
6 Go to the ant, you sluggard;(BN)
consider its ways and be wise!
7 It has no commander,
no overseer or ruler,
8 yet it stores its provisions in summer(BO)
and gathers its food at harvest.(BP)
9 How long will you lie there, you sluggard?(BQ)
When will you get up from your sleep?
10 A little sleep, a little slumber,
a little folding of the hands to rest(BR)—
11 and poverty(BS) will come on you like a thief
and scarcity like an armed man.
12 A troublemaker and a villain,
who goes about with a corrupt mouth,
13 who winks maliciously with his eye,(BT)
signals with his feet
and motions with his fingers,(BU)
14 who plots evil(BV) with deceit in his heart—
he always stirs up conflict.(BW)
15 Therefore disaster will overtake him in an instant;(BX)
he will suddenly(BY) be destroyed—without remedy.(BZ)
16 There are six things the Lord hates,(CA)
seven that are detestable to him:
17 haughty eyes,(CB)
a lying tongue,(CC)
hands that shed innocent blood,(CD)
18 a heart that devises wicked schemes,
feet that are quick to rush into evil,(CE)
19 a false witness(CF) who pours out lies(CG)
and a person who stirs up conflict in the community.(CH)
Warning Against Adultery
20 My son,(CI) keep your father’s command
and do not forsake your mother’s teaching.(CJ)
21 Bind them always on your heart;
fasten them around your neck.(CK)
22 When you walk, they will guide you;
when you sleep, they will watch over you;
when you awake, they will speak to you.
23 For this command is a lamp,
this teaching is a light,(CL)
and correction and instruction
are the way to life,(CM)
24 keeping you from your neighbor’s wife,
from the smooth talk of a wayward woman.(CN)
25 Do not lust in your heart after her beauty
or let her captivate you with her eyes.
26 For a prostitute can be had for a loaf of bread,
but another man’s wife preys on your very life.(CO)
27 Can a man scoop fire into his lap
without his clothes being burned?
28 Can a man walk on hot coals
without his feet being scorched?
29 So is he who sleeps(CP) with another man’s wife;(CQ)
no one who touches her will go unpunished.
30 People do not despise a thief if he steals
to satisfy his hunger when he is starving.
31 Yet if he is caught, he must pay sevenfold,(CR)
though it costs him all the wealth of his house.
32 But a man who commits adultery(CS) has no sense;(CT)
whoever does so destroys himself.
33 Blows and disgrace are his lot,
and his shame will never(CU) be wiped away.
34 For jealousy(CV) arouses a husband’s fury,(CW)
and he will show no mercy when he takes revenge.
35 He will not accept any compensation;
he will refuse a bribe, however great it is.(CX)
Warning Against the Adulterous Woman
7 My son,(CY) keep my words
and store up my commands within you.
2 Keep my commands and you will live;(CZ)
guard my teachings as the apple of your eye.
3 Bind them on your fingers;
write them on the tablet of your heart.(DA)
4 Say to wisdom, “You are my sister,”
and to insight, “You are my relative.”
5 They will keep you from the adulterous woman,
from the wayward woman with her seductive words.(DB)
Footnotes
- Proverbs 4:7 Or Wisdom is supreme; therefore get
- Proverbs 4:7 Or wisdom. / Whatever else you get
- Proverbs 4:26 Or Make level
- Proverbs 5:9 Or years
- Proverbs 6:3 Or Go and humble yourself,
Magandang Balita Biblia (MBBTAG) 
Magandang Balita Biblia, Copyright © Philippine Bible Society 2012.
New International Version (NIV) 
Holy Bible, New International Version®, NIV® Copyright ©1973, 1978, 1984, 2011 by Biblica, Inc.® Used by permission. All rights reserved worldwide.
NIV Reverse Interlinear Bible: English to Hebrew and English to Greek. Copyright © 2019 by Zondervan.