Luke 1
Darby Translation
1 Forasmuch as many have undertaken to draw up a relation concerning the matters fully believed among us,
2 as those who from the beginning were eye-witnesses of and attendants on the Word have delivered them to us,
3 it has seemed good to *me* also, accurately acquainted from the origin with all things, to write to thee with method, most excellent Theophilus,
4 that thou mightest know the certainty of those things in which thou hast been instructed.
5 There was in the days of Herod, the king of Judaea, a certain priest, by name Zacharias, of the course of Abia, and his wife of the daughters of Aaron, and her name Elizabeth.
6 And they were both just before God, walking in all the commandments and ordinances of the Lord blameless.
7 And they had no child, because Elizabeth was barren, and they were both advanced in years.
8 And it came to pass, as he fulfilled his priestly service before God in the order of his course,
9 it fell to him by lot, according to the custom of the priesthood, to enter into the temple of the Lord to burn incense.
10 And all the multitude of the people were praying without at the hour of incense.
11 And an angel of [the] Lord appeared to him, standing on the right of the altar of incense.
12 And Zacharias was troubled, seeing [him], and fear fell upon him.
13 But the angel said to him, Fear not, Zacharias, because thy supplication has been heard, and thy wife Elizabeth shall bear thee a son, and thou shalt call his name John.
14 And he shall be to thee joy and rejoicing, and many shall rejoice at his birth.
15 For he shall be great before [the] Lord, and he shall drink no wine nor strong drink; and he shall be filled with [the] Holy Spirit, even from his mother's womb.
16 And many of the sons of Israel shall he turn to [the] Lord their God.
17 And *he* shall go before him in [the] spirit and power of Elias, to turn hearts of fathers to children, and disobedient ones to [the] thoughts of just [men], to make ready for [the] Lord a prepared people.
18 And Zacharias said to the angel, How shall I know this, for *I* am an old man, and my wife advanced in years?
19 And the angel answering, said to him, *I* am Gabriel, who stand before God, and I have been sent to speak to thee, and to bring these glad tidings to thee;
20 and behold, thou shalt be silent and not able to speak, till the day in which these things shall take place, because thou hast not believed my words, the which shall be fulfilled in their time.
21 And the people were awaiting Zacharias, and they wondered at his delaying in the temple.
22 But when he came out he could not speak to them, and they recognised that he had seen a vision in the temple. And he was making signs to them, and continued dumb.
23 And it came to pass, when the days of his service were completed, he departed to his house.
24 Now after these days, Elizabeth his wife conceived, and hid herself five months, saying,
25 Thus has [the] Lord done to me in [these] days in which he looked upon [me] to take away my reproach among men.
26 But in the sixth month, the angel Gabriel was sent of God to a city of Galilee, of which [the] name [was] Nazareth,
27 to a virgin betrothed to a man whose name [was] Joseph, of the house of David; and the virgin's name [was] Mary.
28 And the angel came in to her, and said, Hail, [thou] favoured one! the Lord [is] with thee: [blessed art *thou* amongst women].
29 But she, [seeing] [the angel], was troubled at his word, and reasoned in her mind what this salutation might be.
30 And the angel said to her, Fear not, Mary, for thou hast found favour with God;
31 and behold, thou shalt conceive in the womb and bear a son, and thou shalt call his name Jesus.
32 *He* shall be great, and shall be called Son of [the] Highest; and [the] Lord God shall give him the throne of David his father;
33 and he shall reign over the house of Jacob for the ages, and of his kingdom there shall not be an end.
34 But Mary said to the angel, How shall this be, since I know not a man?
35 And the angel answering said to her, [The] Holy Spirit shall come upon thee, and power of [the] Highest overshadow thee, wherefore the holy thing also which shall be born shall be called Son of God.
36 And behold, Elizabeth, thy kinswoman, she also has conceived a son in her old age, and this is the sixth month to her that was called barren:
37 for nothing shall be impossible with God.
38 And Mary said, Behold the bondmaid of [the] Lord; be it to me according to thy word. And the angel departed from her.
39 And Mary, rising up in those days, went into the hill country with haste, to a city of Judah,
40 and entered into the house of Zacharias, and saluted Elizabeth.
41 And it came to pass, as Elizabeth heard the salutation of Mary, the babe leaped in her womb; and Elizabeth was filled with [the] Holy Spirit,
42 and cried out with a loud voice and said, Blessed [art] *thou* amongst women, and blessed the fruit of thy womb.
43 And whence [is] this to me, that the mother of my Lord should come to me?
44 For behold, as the voice of thy salutation sounded in my ears, the babe leaped with joy in my womb.
45 And blessed [is] she that has believed, for there shall be a fulfilment of the things spoken to her from [the] Lord.
46 And Mary said, My soul magnifies the Lord,
47 and my spirit has rejoiced in God my Saviour.
48 For he has looked upon the low estate of his bondmaid; for behold, from henceforth all generations shall call me blessed.
49 For the Mighty One has done to me great things, and holy [is] his name;
50 and his mercy [is] to generations and generations to them that fear him.
51 He has wrought strength with his arm; he has scattered haughty [ones] in the thought of their heart.
52 He has put down rulers from thrones, and exalted the lowly.
53 He has filled the hungry with good things, and sent away the rich empty.
54 He has helped Israel his servant, in order to remember mercy,
55 (as he spoke to our fathers,) to Abraham and to his seed for ever.
56 And Mary abode with her about three months, and returned to her house.
57 But the time was fulfilled for Elizabeth that she should bring forth, and she gave birth to a son.
58 And her neighbours and kinsfolk heard that [the] Lord had magnified his mercy with her, and they rejoiced with her.
59 And it came to pass on the eighth day they came to circumcise the child, and they called it after the name of his father, Zacharias.
60 And his mother answering said, No; but he shall be called John.
61 And they said to her, There is no one among thy kinsfolk who is called by this name.
62 And they made signs to his father as to what he might wish it to be called.
63 And having asked for a writing-table, he wrote saying, John is his name. And they all wondered.
64 And his mouth was opened immediately, and his tongue, and he spake, blessing God.
65 And fear came upon all who dwelt round about them; and in the whole hill-country of Judaea all these things were the subject of conversation.
66 And all who heard them laid them up in their heart, saying, What then will this child be? And [the] Lord's hand was with him.
67 And Zacharias his father was filled with [the] Holy Spirit, and prophesied, saying,
68 Blessed be [the] Lord the God of Israel, because he has visited and wrought redemption for his people,
69 and raised up a horn of deliverance for us in the house of David his servant;
70 as he spoke by [the] mouth of his holy prophets, who have been since the world began;
71 deliverance from our enemies and out of the hand of all who hate us;
72 to fulfil mercy with our fathers and remember his holy covenant,
73 [the] oath which he swore to Abraham our father,
74 to give us, that, saved out of the hand of our enemies, we should serve him without fear
75 in piety and righteousness before him all our days.
76 And *thou*, child, shalt be called [the] prophet of [the] Highest; for thou shalt go before the face of [the] Lord to make ready his ways;
77 to give knowledge of deliverance to his people by [the] remission of their sins
78 on account of [the] bowels of mercy of our God; wherein [the] dayspring from on high has visited us,
79 to shine upon them who were sitting in darkness and in [the] shadow of death, to guide our feet into [the] way of peace.
80 —And the child grew and was strengthened in spirit; and he was in the deserts until the day of his shewing to Israel.
Lucas 1
Ang Pulong Sang Dios
Panguna
1 1-3 Talahuron nga Teofilus:
Madamo na ang mga nagsulat parte sa mga butang nga nagkalatabo sa aton. Ginsulat nila ang parte kay Jesus nga ginsaysay man sa aton sang mga tawo nga nagbantala sang Maayong Balita kag nakakita mismo sang mga nagkalatabo halin pa gid sang una. Gin-usisa ko gid ini tanan halin pa sang una, kag naisipan ko nga isulat man ang nagkalatabo kag isaysay sing maathag sa imo 4 agod masiguro mo nga matuod gid ang mga butang nga ginsugid sa imo.
Nagpakita ang Anghel kay Zacarias
5 Sang si Herodes ang hari sa Judea, may pari didto nga ang iya ngalan si Zacarias nga halin sa linya sang pagkapari ni Abia. Ang iya asawa si Elizabet nga kaliwat man sang mga pari. 6 Ining mag-asawa nagkabuhi sing matarong sa atubangan sang Dios. Ginasunod gid nila ang tanan nga mga sugo kag mga pagsulundan sang Ginoo. 7 Pero wala sila sing bata, kay baw-as si Elizabet kag tigulang na sila.
8 Karon, nag-abot ang adlaw nga ang grupo nila ni Zacarias amo na ang magaalagad sa Dios didto sa templo. 9 Naggabot-gabot ang mga pari suno sa ila kinabatasan, kag si Zacarias amo ang napilian nga magsunog sang insenso sa halaran. Gani nagsulod siya sa templo sang Ginoo. 10 Samtang nagasunog siya sang insenso didto sa sulod, madamo nga mga tawo sa guwa ang nagapangamuyo sa Dios. 11 Dayon nagpakita sa iya ang anghel sang Ginoo nga nagatindog sa tuo dampi sang halaran nga iya ginasunugan sang insenso. 12 Sang pagkakita ni Zacarias sa anghel nagulpihan siya kag hinadlukan. 13 Pero nagsiling ang anghel sa iya, “Zacarias, indi ka magkahadlok! Ginsabat sang Dios ang imo pangamuyo; si Elizabet nga imo asawa magabata sang lalaki. Ngalanan mo siya nga Juan. 14 Magamalipayon ka gid tungod sa iya, kag madamo ang magakalipay tungod sang pagkatawo niya. 15 Kay mangin gamhanan siya sa atubangan sang Ginoo. Indi siya dapat mag-inom sang bino ukon bisan ano nga ilimnon nga makahulubog. Halin pa sa tiyan sang iya iloy ang Espiritu Santo ara na sa iya. 16 Kag pabalikon niya ang madamo nga mga Israelinhon sa Ginoo nga ila Dios. 17 Magauna siya sa Ginoo agod nga ipreparar niya ang mga tawo para sa pag-abot sang Ginoo. Himuon niya ini sa bulig sang Espiritu Santo kag sa gahom nga pareho sang iya sadto ni Elias. Pabalikon niya ang kalulo sang mga ginikanan[a] sa ila mga kabataan, kag pabalikon man niya ang mga tawo nga wala nagatuman sa Dios sa matarong nga panghunahuna.”
18 Nagsiling si Zacarias sa anghel, “Paano ko masiguro nga matuman ang ginhambal mo, kay kami nga mag-asawa tigulang na?” 19 Nagsabat ang anghel, “Ako si Gabriel nga alagad sang Dios nga didto gid sa iya atubangan. Ginpadala niya ako para magsugid sa imo sining maayong balita. 20 Pero tungod nga wala ka nagpati sang akon ginsugid, magaapa ka hasta sa adlaw nga matuman ang akon ginhambal sa imo. Kag matuman gid ini kon mag-abot na ang adlaw nga gintalana sang Dios.”
21 Ang mga tawo sa guwa nagapadayon sa paghulat kay Zacarias. Natingala gid sila ngaa nga kadugay gid sa iya sa sulod sang templo. 22 Sang pagguwa na niya indi na siya makahambal kag nagasinyas na lang siya sa mga tawo. Naintiendihan nila nga may ginpakita sa iya ang Dios didto sa sulod sang templo. Halin sadto nangin apa siya.
23 Pagkatapos sang iya turno sa pag-alagad sa templo, nagpauli siya. 24 Pagkaligad sang pila ka adlaw, nagbusong si Elizabet nga iya asawa. Sa sulod sang lima ka bulan wala gid siya nagguwa-guwa sa ila balay. 25 Nagsiling siya, “Ginkaluoyan gid man ako sang Ginoo, kay sa sini nga tion ginkuha niya ang akon kahuy-anan sa mga tawo bilang isa ka baw-as.”
Nagpakita ang Anghel kay Maria
26 Sang anom na ka bulan ang pagbusong ni Elizabet, ginsugo liwat sang Dios ang anghel nga si Gabriel nga magkadto sa Nazaret, nga isa sang mga banwa sa Galilea. 27 Ginpadala siya didto sa isa ka birhen nga ang ngalan si Maria. Si Maria kalaslon na kay Jose, nga isa sang mga kaliwat ni Haring David. 28 Pag-abot sang anghel kay Maria, nagsiling siya, “Maria, magkalipay ka, kay ang Ginoo kaupod mo kag ginpakamaayo niya ikaw.”[b] 29 Pagkabati sini ni Maria naglibog gid ang iya ulo, kag ginhunahuna niya kon ano bala ang kahulugan sini. 30 Gani nagsiling ang anghel sa iya, “Maria, indi ka magkahadlok, kay ginpakita sang Dios ang iya kaayo sa imo. 31 Magabusong ka kag magabata sang lalaki, kag ngalanan mo siya nga Jesus. 32 Mangin bantog siya kag kilalahon nga Anak sang Labing Mataas nga Dios. Ihatag sa iya sang Ginoong Dios ang ginharian sang iya katigulangan nga si David. 33 Magahari siya sa mga kaliwat ni Jacob hasta san-o; ang iya paghari wala sing katapusan.”
34 Nagsiling si Maria sa anghel, “Paano bala ang pagkahimo sini, kay birhen pa ako?”
35 Nagsabat ang anghel, “Magaabot sa imo ang Espiritu Santo, kag magalikop sa imo ang gahom sang Labing Mataas nga Dios. Gani ang balaan nga bata nga matawo sa imo kilalahon nga Anak sang Dios. 36 Tan-awa bala ang imo paryente nga si Elizabet. Nagsiling ang iban nga indi na siya makabata kay tigulang na gid siya. Pero karon anom na ka bulan ang iya ginabusong, 37 tungod kay sa Dios, ang tanan sarang mahimo.”
38 Gani nagsiling si Maria, “Alagad lang ako sang Ginoo. Kabay pa nga matuman sa akon ang imo ginsiling.” Dayon naghalin ang anghel.
Nagbisita si Maria kay Elizabet
39 Pagkatapos sang pila ka adlaw, naghimos si Maria kag nagdali-dali kadto sa isa ka banwa sa kabukiran sang Judea. 40 Nagsulod siya sa balay nila ni Zacarias kag nangamusta kay Elizabet. 41 Pagkabati ni Elizabet sang pagpangamusta ni Maria, naghulag sing mabaskog ang bata sa iya tiyan. Gin-gamhan si Elizabet sang Espiritu Santo, 42 kag sa mabaskog nga tingog naghambal siya, “Sa tanan nga babayi ikaw lang ang ginbendisyunan sang Dios sang pareho sini! Ginbendisyunan man niya ang imo ginabusong! 43 Dako gid ini nga kadungganan nakon tungod kay ginbisitahan ako sang iloy sang akon Ginoo. 44 Kay bisan mismo ang bata sa akon tiyan malipayon nga naghulag sing mabaskog sang mabatian ko ang imo pagpangamusta. 45 Bulahan gid ikaw nga nagtuo nga matuman sa imo ang ginhambal sang Ginoo!”
Ang Pagdayaw ni Maria sa Dios
46 Nagsiling si Maria,
“Nagadayaw gid ako sa Ginoo!
47 Kag nagakalipay ang akon espiritu sa Dios nga akon Manluluwas.
48 Kay gindumdom niya ako nga iya kubos[c] nga alagad.
Sugod subong, magasiling ang tanan nga henerasyon nga bulahan ako,
49 tungod sang makatilingala nga mga butang nga ginhimo sa akon sang gamhanan nga Dios.
Balaan siya nga Dios!
50 Nagakaluoy siya sa mga tawo nga nagatahod sa iya sa kada henerasyon.
51 Naghimo siya sang puwerte nga mga buhat paagi sa iya gahom.
Gintabog niya ang mga tawo nga mataas ang ila pagtan-aw sa ila kaugalingon.
52 Ginpukan niya ang gamhanan nga mga hari sa ila mga trono.
Kag ginbayaw niya ang mga kubos.
53 Ginbusog niya sang maayo nga mga butang ang mga ginagutom.
Pero ang mga manggaranon ginpahalin niya nga wala gid sing dala.
54-55 Ginbuligan niya kita nga mga kaliwat ni Israel, nga iya mga suluguon.
Kay wala niya pagkalimti ang iya promisa sa aton mga katigulangan—kay Abraham kag sa iya mga kaliwat—
nga kaluoyan niya sila sa wala sing katapusan!”
56 Kag nagtiner si Maria didto sa ila ni Elizabet sang mga tatlo ka bulan antes siya magpauli.
Ang Pagkatawo ni Juan nga Manugbautiso
57 Karon nag-abot na ang tion nga inugbata ni Elizabet, kag nagbata siya sang lalaki. 58 Pagkabati sang iya mga kaingod kag mga paryente nga dako ang kaluoy sang Ginoo sa iya, nagkalipay sila kaupod niya.
59 Sang walo na ka adlaw ang bata, nagtambong ang mga kaingod kag mga paryente sa pagtuli sa iya. Kuntani ngalanan nila siya nga Zacarias pareho sang iya amay, 60 pero indi komporme si Elizabet. Nagsiling siya, “Indi mahimo, dapat Juan ang ingalan sa iya.” 61 Nagsiling sila, “Pero wala gid kamo sang paryente nga pareho sina ang ngalan.” 62 Kag ginsinyasan nila ang amay kon ano ang iya gusto nga ingalan sa iya bata. 63 Nagsinyas siya nga hatagan siya sang sululatan. Dayon nagsulat siya, “Ngalanan siya nga Juan.” Natingala gid sila tanan. 64 Sa gilayon nakahambal si Zacarias kag nagdayaw siya sa Dios. 65 Ginkulbaan ang tanan nila nga mga kaingod sa balita parte sa tanan nga nagkalatabo, kag nangin bantog man ini sa tanan nga kabukiran sang Judea. 66 Ang tanan nga tawo nga nakabati sini nagpamalandong kag nagpamangkot, “Mangin ano ayhan ini nga bata kon magdako na siya?” Kay maathag nga ang gahom sang Ginoo ara sa iya.
Ang Tagna ni Zacarias
67 Gin-gamhan sang Espiritu Santo si Zacarias nga amay ni Juan kag amo ini ang iya ginhambal,
68 “Dayawon ta ang Ginoo nga Dios sang Israel!
Kay gindumdom kag ginhilway niya kita nga iya katawhan.
69 Ginpadala niya sa aton ang makagagahom nga manluluwas nga kaliwat sang iya alagad nga si David.
70 Amo man ini ang iya ginsiling sadto paagi sa iya pinili nga mga propeta.
71 Nagpromisa siya nga luwason niya kita sa aton mga kaaway
kag sa mga tawo nga nagadumot sa aton.
72 Nagsiling man siya nga kaluoyan niya ang aton mga katigulangan suno sa iya ginpromisa sa ila.
Kag indi gid niya pagkalimtan ang iya kasugtanan sa ila
73 nga ginsumpa niya sa aton katigulangan nga si Abraham.
74 Ina nga kasugtanan amo nga luwason gid niya kita sa aton mga kaaway
agod nga makasimba[d] kita nga wala sing kahadlok,
75 kag mangin balaan kag matarong kita sa iya atubangan sa adlaw-adlaw naton nga pagkabuhi.”
76 Dayon naghambal man si Zacarias sa iya bata,
“Ikaw Juan, pagatawgon ka nga propeta sang Labing Mataas nga Dios.
Kay magauna ka sa Ginoo agod ipreparar mo ang mga tawo para sa iya pag-abot.
77 Magatudlo ka sa iya katawhan nga maluwas sila. Patawaron sila sang Dios sa ila mga sala,
78 kay ang aton Dios maluluy-on kag mahigugmaon.
Ipadala niya ang manluluwas nga mangin pareho sa nagabutlak nga adlaw,
79 nga magasilak sa mga tawo nga ara sa kadudulman kag nahadlok sa kamatayon.
Magatudlo siya sa aton kon paano mangin maayo ang aton relasyon sa Dios kag sa aton isigkatawo.”
80 Karon, ang bata nga si Juan nagdako kag nangin mabaskog sa espiritu. Nag-estar siya sa kamingawan hasta sa adlaw nga nagsugod siya sa iya pagpanudlo sa mga Israelinhon.
Public Domain (Why are modern Bible translations copyrighted?)
Hiligaynon Bible (Ang Pulong Sang Dios) Copyright © 1996, 2006 by Biblica, Inc.® Used by permission. All rights reserved worldwide.