Joseph's Brothers Return to Egypt

43 Now the famine was (A)severe in the land. And when they had eaten the grain that they had brought from Egypt, their father said to them, “Go again, buy us a little food.” But Judah said to him, “The man solemnly warned us, saying, ‘You shall not see my face unless your (B)brother is with you.’ If you will send our brother with us, we will go down and buy you food. But if you will not send him, we will not go down, for the man said to us, ‘You shall not see my face, unless your brother is with you.’” Israel said, “Why did you treat me so badly as to tell the man that you had another brother?” They replied, “The man questioned us carefully about ourselves and our kindred, saying, ‘Is your father still alive? Do you have another brother?’ What we told him was in answer to these questions. Could we in any way know that he would say, ‘Bring your brother down’?” And Judah said to Israel his father, “Send the boy with me, and we will arise and go, that we may (C)live and not die, both we and you and also our little ones. I will be a pledge of his safety. From my hand you shall require him. (D)If I do not bring him back to you and set him before you, then let me bear the blame forever. 10 If we had not delayed, we would now have returned twice.”

11 Then their father Israel said to them, “If it must be so, then do this: take some of the choice fruits of the land in your bags, and carry a present down to the man, a little (E)balm and a little honey, gum, myrrh, pistachio nuts, and almonds. 12 Take double the money with you. Carry back with you the money (F)that was returned in the mouth of your sacks. Perhaps it was an oversight. 13 Take also your brother, and arise, go again to the man. 14 May (G)God Almighty[a] (H)grant you mercy before the man, and may he send back your other brother and Benjamin. And as for me, (I)if I am bereaved of my children, I am bereaved.”

15 So the men took this present, and they took double the money with them, and Benjamin. They arose and went down to Egypt and stood before Joseph.

16 When Joseph saw Benjamin with them, he said to the (J)steward of his house, “Bring the men into the house, and slaughter an animal and make ready, for the men are to dine with me at noon.” 17 The man did as Joseph told him and brought the men to Joseph's house. 18 And the men were afraid because they were brought to Joseph's house, and they said, “It is because of the money, which was replaced in our sacks the first time, that we are brought in, so that he may assault us and fall upon us to make us servants and seize our donkeys.” 19 So they went up to the steward of Joseph's house and spoke with him at the door of the house, 20 and said, (K)“Oh, my lord, (L)we came down the first time to buy food. 21 And (M)when we came to the lodging place we opened our sacks, and there was each man's money in the mouth of his sack, our money in full weight. So we have brought it again with us, 22 and we have brought other money down with us to buy food. We do not know who put our money in our sacks.” 23 He replied, “Peace to you, do not be afraid. Your God and the God of your father has put treasure in your sacks for you. I received your money.” Then he brought Simeon out to them. 24 And when the man had brought the men into Joseph's house and (N)given them water, and they had washed their feet, and when he had given their donkeys fodder, 25 they prepared (O)the present for Joseph's coming at noon, for they heard that they should eat bread there.

26 When Joseph came home, they brought into the house to him the present that they had with them and (P)bowed down to him to the ground. 27 And he inquired about their welfare and said, “Is your father well, the old man (Q)of whom you spoke? Is he still alive?” 28 They said, “Your servant our father is well; he is still alive.” And they (R)bowed their heads and prostrated themselves. 29 And he lifted up his eyes and saw his brother Benjamin, (S)his mother's son, and said, “Is this your youngest brother, (T)of whom you spoke to me? God be gracious to you, my son!” 30 Then Joseph hurried out, for (U)his compassion grew warm for his brother, and he sought a place to weep. And he entered his chamber and (V)wept there. 31 Then he washed his face and came out. And (W)controlling himself he said, “Serve the food.” 32 They served him by himself, and them by themselves, and the Egyptians who ate with him by themselves, because the Egyptians could not eat with the Hebrews, for that is (X)an abomination to the Egyptians. 33 And they sat before him, the firstborn according to his birthright and the youngest according to his youth. And the men looked at one another in amazement. 34 (Y)Portions were taken to them from Joseph's table, but Benjamin's portion was (Z)five times as much as any of theirs. And they drank and were merry[b] with him.

Footnotes

  1. Genesis 43:14 Hebrew El Shaddai
  2. Genesis 43:34 Hebrew and became intoxicated

Nagbalik sa Egipto ang mga Utod ni Jose

43 Naggrabe pa gid ang gutom sa Canaan. Naubos na sang pamilya ni Jacob ang pagkaon nga gindala nila halin sa Egipto. Gani naghambal si Jacob sa iya mga anak, “Balik kamo didto sa Egipto kag magbakal sing bisan diutay lang nga pagkaon.” Pero nagsabat si Juda sa iya, “Ginpaandaman kami sang gobernador nga indi kami magpakita sa iya kon indi namon kaupod ang amon utod nga si Benjamin. Kon paupdon mo siya sa amon mabalik kami didto kag magbakal sang pagkaon. Pero kon indi gani, indi man kami magbalik didto, kay nagsiling ang gobernador nga indi kami magpakita sa iya kon indi namon kaupod ang amon utod.”

Nagsiling si Jacob,[a] “Ngaa ginhatagan ninyo ako sang dako nga problema? Ngaa abi ginsugiran pa ninyo ang gobernador nga may isa pa kamo ka utod?” Nagsabat sila, “Ano abi kay sagi gid niya kami pamangkot parte sa aton pamilya. Nagpamangkot siya kon buhi pa bala ang amon amay kag kon may utod pa bala kami nga iban. Siyempre ginsabat namon siya. Sin-o abi ang maghunahuna nga silingon niya kami nga dal-on namon didto sa iya ang amon utod?”

Gani nagsiling si Juda sa ila amay, “Tay, paupda na lang sa amon si Benjamin agod makalakat na kami dayon kag makabakal sang pagkaon agod indi kita tanan mapatay sa gutom. Igarantiya ko ang akon kabuhi para kay Benjamin. Sukton mo ako kon ano ang matabo sa iya. Kon indi gani siya makabalik sa imo nga buhi, basulon mo ako hasta san-o. 10 Kon wala tani kita nag-usik sang tiyempo, siguro duha ka beses na kami nga nakabalik.”

11 Nagsiling ang ila amay, “Ti, kon amo sina, maglakat kamo. Magdala kamo sa inyo mga suludlan sang pinakamaayo nga mga produkto diri sa aton lugar agod iregalo sa gobernador sang Egipto: mga bulong, dugos, panakot, pahamot, kag mga bunga sang pistasyo kag almendro. 12 Dobleha ninyo ang dala ninyo nga kuwarta kay dapat ninyo ibalik ang kuwarta nga gin-uli sa inyo mga sako. Basi kon nagsala lang sila sadto. 13 Dal-a ninyo ang inyo utod nga si Benjamin kag magbalik kamo gilayon sa gobernador sang Egipto. 14 Kabay pa nga tandugon sang Makagagahom nga Dios ang tagipusuon sang gobernador agod maluoy siya sa inyo kag ibalik niya sa inyo si Simeon kag si Benjamin. Pero kon indi gani sila makabalik, batunon ko na lang sing hugot sa akon tagipusuon.”

15 Gani nagdala ang mag-ulutod sang mga regalo kag gindoble man nila ang ila kuwarta. Dayon naglakat sila pa-Egipto kaupod si Benjamin, kag nagpakigkita sila kay Jose. 16 Pagkakita ni Jose nga kaupod nila si Benjamin, ginsugo niya ang iya mayordomo, “Dal-a ining mga tawo sa balay. Mag-ihaw ka sang sapat kag magluto, kay manyaga sila upod sa akon.” 17 Gintuman sang mayordomo ang sugo sa iya. Gani gindala niya ang mag-ulutod sa balay ni Jose.

18 Hinadlukan ang mag-ulutod sang gindala sila sa balay ni Jose kay naghunahuna sila, “Basi gindala kita diri tungod sang kuwarta nga ginbalik sa aton mga sako sang nahauna naton nga pagkadto diri. Basi kon dakpon nila kita, kag kuhaon ang aton mga asno kag himuon kita nga mga ulipon.” 19 Gani nagpakighambal sila sa mayordomo sang sa may puwertahan pa lang sila sang balay. 20 Siling nila, “Sir, dali lang anay, may isiling kami sa imo. Nagkadto kami diri anay sa pagbakal sang pagkaon. 21 Sang nagapauli na kami nagpalipas kami sang kagab-ihon sa isa ka lugar. Kag didto ginbuksan namon ang amon mga sako kag nakita namon sa sulod ang amo gid nga kantidad sang kuwarta nga ginbayad namon para sa pagkaon. Ari gani, gindala namon agod iuli. 22 Nagdala pa gid kami sang dugang nga kuwarta agod ibakal sang pagkaon. Wala kami kahibalo kon sin-o ang nagbutang sang amon kuwarta sa amon mga sako.” 23 Nagsabat ang mayordomo, “Wala ato sing kaso, kag indi kamo magkahadlok. Ang inyo Dios, nga Dios man sang inyo amay, amo siguro ang nagbutang sang sadto nga kuwarta sa inyo mga sako. Nabaton ko ang inyo bayad sadto.” Dayon gindala niya si Simeon sa ila.

24 Ginpasulod sang mayordomo ang mag-ulutod sa balay ni Jose kag ginhatagan sang tubig agod makapanghinaw sila sang ila mga tiil. Ginhatagan man niya sang pagkaon ang ila mga asno. 25 Ginpreparar sang mag-ulutod ang ila mga regalo kay Jose samtang ginahulat nila siya nga magpauli sa udto. Kay ginsilingan sila nga didto sila manyaga sa balay ni Jose.

26 Pag-abot ni Jose, ginhatag nila ang ila mga regalo kag nagluhod sila sa iya atubangan bilang pagtahod. 27 Nagpamangkot si Jose sa ila kon kamusta sila. Dayon nagpamangkot man siya, “Kamusta man ang inyo amay nga tigulang na, nga inyo ginsugid anay sa akon? Buhi pa bala siya?” 28 Nagsabat sila, “Buhi pa si tatay kag maayo pa man siya.” Dayon nagluhod sila liwat sa iya bilang pagtahod.

29 Pagkakita ni Jose kay Benjamin nga iya utod sa iya iloy nga si Raquel, nagsiling siya, “Amo bala ini ang inyo kamanghuran nga inyo ginsugid anay sa akon?” Ginsilingan niya dayon si Benjamin, “Kabay pa nga pakamaayuhon ka sang Dios, toto.” 30 Dayon nagdali-dali guwa si Jose kay daw mahibi na gid siya sa iya kahidlaw sa iya manghod. Nagsulod siya sa iya kuwarto kag didto naghibi. 31 Pagkatapos nagpanghilam-os siya kag nagbalik didto sa ila nga may pagpugong sang iya balatyagon. Dayon nagsugo siya nga ihanda na ang pagkaon.

32 Lain ang ginkan-an ni Jose, lain man ang ginkan-an sang iya mga utod, kag lain man ang iya sang mga Egiptohanon nga didto man nagpanyaga. Kay wala nagakaon ang mga Egiptohanon nga kaupod ang mga Hebreo, kay makangilil-ad ina para sa ila. 33 Dira sa atubangan ni Jose ginpapungko ang iya mga utod. Nagtinulukay ang iya mga utod kay natingala sila nga pasunod halin sa magulang hasta sa kamanghuran ang pagpapungko sa ila. 34 Ginserbihan sila sang pagkaon nga halin sa atubangan ni Jose pero ang ginhatag kay Benjamin nga pagkaon lima gid ka pilo ang kadamuon sang sa iban. Nagkinaon sila kag nag-ininom kaupod si Jose.

Footnotes

  1. 43:6 Jacob: sa Hebreo, Israel.