Add parallel Print Page Options

26 Megis ôd yr haf, neu law y cynhaeaf, felly nid cymwys i’r ffôl anrhydedd. Fel yr aderyn wrth grwydro, a’r wennol wrth ehedeg, felly y felltith ddiachos ni ddaw. Ffrewyll i farch, ffrwyn i asyn, a gwialen i gefn yr ynfyd. Na ateb ynfyd yn ôl ei ynfydrwydd; rhag dy fod yn gyffelyb iddo. Ateb yr ynfyd yn ôl ei ynfydrwydd; rhag iddo fod yn ddoeth yn ei olwg ei hun. Y neb a yrro negesau gydag un angall, a dyr ymaith y traed, ac a yf golled. Nid gogyhyd esgeiriau y cloff: felly dameg yng ngenau ffyliaid. Fel un yn rhwymo carreg mewn tafl; felly y gwna y neb a anrhydeddo ffôl. Fel draen yn myned i law dyn meddw; felly y mae dihareb yng ngenau yr angall. 10 Y Duw mawr yr hwn a luniodd bob peth, sydd yn gobrwyo y ffôl ac yn talu i’r troseddwyr. 11 Megis y mae y ci yn dychwelyd at ei chwydfa; felly y mae y ffôl yn dychwelyd at ei ffolineb. 12 A weli di ŵr doeth yn ei olwg ei hun? gwell yw y gobaith am ffôl nag am hwnnw. 13 Y mae llew mawr ar y ffordd, medd y diog, y mae llew yn yr heolydd. 14 Fel y drws yn troi ar ei golyn, felly y try y diog yn ei wely. 15 Y diog a guddia ei law yn ei fynwes; blin ganddo ei hestyn at ei enau drachefn. 16 Doethach yw y diog yn ei olwg ei hun, na seithwyr yn adrodd rheswm. 17 Y neb wrth fyned heibio a ymyrro â chynnen ni pherthyn iddo, sydd megis un yn cymryd ci erbyn ei glustiau. 18 Fel dyn gwallgofus a daflo bentewynion tân, saethau, ac arfau marwolaeth; 19 Felly y mae y gŵr a dwyllo ei gymydog, ac a ddywed, Onid cellwair yr ydwyf? 20 Megis pan ddarfyddo y coed, y diffydd y tân: felly pryd na byddo athrodwr, derfydd y gynnen. 21 Fel glo i’r marwor, a choed i’r tân; felly y mae gŵr cynhennus i ennyn cynnen. 22 Geiriau yr athrodwr sydd megis archollion, a hwy a ddisgynnant i gelloedd y bol. 23 Fel sorod arian wedi eu bwrw dros ddryll o lestr pridd; felly y mae gwefusau poeth, a chalon ddrwg. 24 Y digasog a ragrithia â’i wefusau, ac yn ei galon yn bwriadu twyll: 25 Pan ddywedo efe yn deg, nac ymddiried iddo: canys y mae saith ffieidd‐dra yn ei galon ef. 26 Trwy gyfrwyster y cuddir digasedd: ond ei ddrygioni a ddatguddir yn y gynulleidfa. 27 Y neb a gloddio bydew, a syrth ynddo; a’r neb a dreiglo garreg, ato y dychwel. 28 Y tafod celwyddog a gasâ y neb a gystuddio efe; a’r genau gwenieithus a wna ddinistr.

26 Like snow in summer or rain(A) in harvest,
    honor is not fitting for a fool.(B)
Like a fluttering sparrow or a darting swallow,
    an undeserved curse does not come to rest.(C)
A whip for the horse, a bridle for the donkey,(D)
    and a rod for the backs of fools!(E)
Do not answer a fool according to his folly,
    or you yourself will be just like him.(F)
Answer a fool according to his folly,
    or he will be wise in his own eyes.(G)
Sending a message by the hands of a fool(H)
    is like cutting off one’s feet or drinking poison.
Like the useless legs of one who is lame
    is a proverb in the mouth of a fool.(I)
Like tying a stone in a sling
    is the giving of honor to a fool.(J)
Like a thornbush in a drunkard’s hand
    is a proverb in the mouth of a fool.(K)
10 Like an archer who wounds at random
    is one who hires a fool or any passer-by.
11 As a dog returns to its vomit,(L)
    so fools repeat their folly.(M)
12 Do you see a person wise in their own eyes?(N)
    There is more hope for a fool than for them.(O)

13 A sluggard says,(P) “There’s a lion in the road,
    a fierce lion roaming the streets!”(Q)
14 As a door turns on its hinges,
    so a sluggard turns on his bed.(R)
15 A sluggard buries his hand in the dish;
    he is too lazy to bring it back to his mouth.(S)
16 A sluggard is wiser in his own eyes
    than seven people who answer discreetly.

17 Like one who grabs a stray dog by the ears
    is someone who rushes into a quarrel not their own.

18 Like a maniac shooting
    flaming arrows of death
19 is one who deceives their neighbor
    and says, “I was only joking!”

20 Without wood a fire goes out;
    without a gossip a quarrel dies down.(T)
21 As charcoal to embers and as wood to fire,
    so is a quarrelsome person for kindling strife.(U)
22 The words of a gossip are like choice morsels;
    they go down to the inmost parts.(V)

23 Like a coating of silver dross on earthenware
    are fervent[a] lips with an evil heart.
24 Enemies disguise themselves with their lips,(W)
    but in their hearts they harbor deceit.(X)
25 Though their speech is charming,(Y) do not believe them,
    for seven abominations fill their hearts.(Z)
26 Their malice may be concealed by deception,
    but their wickedness will be exposed in the assembly.
27 Whoever digs a pit(AA) will fall into it;(AB)
    if someone rolls a stone, it will roll back on them.(AC)
28 A lying tongue hates those it hurts,
    and a flattering mouth(AD) works ruin.

Footnotes

  1. Proverbs 26:23 Hebrew; Septuagint smooth