Diarhebion 25

Beibl William Morgan

25 Dyma hefyd ddiarhebion Solomon, y rhai a gasglodd gwŷr Heseceia brenin Jwda. ² Anrhydedd Duw yw dirgelu peth: ond anrhydedd brenin yw chwilio peth allan. ³ Y nefoedd am uchder, y ddaear am ddyfnder, a chalon brenhinoedd, ni ellir eu chwilio. ⁴ Tyn yr amhuredd oddi wrth yr arian, a daw i’r gof arian lestr. ⁵ Tyn yr annuwiol o olwg y brenin, a’i orseddfa ef a gadarnheir trwy gyfiawnder. ⁶ Nac ymogonedda gerbron y brenin; ac na saf yn lle gwŷr mawr: ⁷ Canys gwell i ti ddywedyd wrthyt, Tyred yma i fyny, na’th fwrw yn is gerbron pendefig yr hwn a welodd dy lygaid. ⁸ Na ddos allan i gynhennu ar frys: rhag na wypych beth a wnelych yn ei diwedd, wedi dy gywilyddio gan dy gymydog. ⁹ Ymresyma â’th gymydog ei hun: ond na ddatguddia gyfrinach i arall: ¹⁰ Rhag i’r neb a fyddo yn gwrando ddwyn gwarth arnat ti; ac i’th gywilydd na thro ymaith. ¹¹ Gair a ddyweder mewn amser sydd megis afalau aur mewn gwaith arian cerfiedig. ¹² Ceryddwr doeth i’r glust a wrandawo, sydd fel anwyldlws euraid, a gwisg o aur rhagorol. ¹³ Megis oerder eira yn amser cynhaeaf, yw cennad ffyddlon i’r rhai a’i gyrrant: canys efe a lawenycha enaid ei feistriaid. ¹⁴ Y neb a ymffrostio o achos gau rodd, sydd gyffelyb i gymylau a gwynt heb law. ¹⁵ Trwy hirymaros y bodlonir pendefig: a thafod esmwyth a dyr asgwrn. ¹⁶ Pan gaffech fêl, bwyta a’th wasanaetho: rhag wedi dy lenwi ohono, i ti ei chwydu ef. ¹⁷ Cadw dy droed allan o dŷ dy gymydog: rhag iddo flino arnat, a’th gasáu. ¹⁸ Y neb a ddygo gamdystiolaeth yn erbyn ei gymydog, sydd megis gordd, a chleddyf, a saeth lem. ¹⁹ Hyder ar ffalswr yn nydd cyfyngder, sydd megis dant wedi ei dorri, a throed wedi tyrfu. ²⁰ Fel yr hwn a ddygo ymaith wisg yn amser oerfel, ac fel finegr ar nitr, felly y mae yr hwn sydd yn canu caniadau i galon drist. ²¹ Os dy elyn a newyna, portha ef â bara; ac os sycheda, dod iddo ddiod i’w hyfed: ²² Canys marwor a bentyrri ar ei ben ef; a’r Arglwydd a dâl i ti. ²³ Gwynt y gogledd a yrr y glaw ymaith: felly y gyr wynepryd dicllon dafod athrotgar. ²⁴ Gwell yw trigo mewn congl yn nen tŷ, na chyda gwraig anynad mewn tŷ eang. ²⁵ Fel dyfroedd oerion i enaid sychedig, yw newyddion da o wlad bell. ²⁶ Gŵr cyfiawn wedi syrthio i lawr gerbron y drygionus, sydd megis ffynnon wedi ei chymysgu â gofer budr. ²⁷ Nid da bwyta llawer o fêl: ac felly chwilio eu hanrhydedd, nid anrhydedd yw. ²⁸ Y neb ni byddo ganddo atal ar ei ysbryd ei hun, sydd megis dinas ddrylliog heb gaer.