Paul Selects Timothy

16 Paul went on to Derbe and Lystra, where there was a disciple named Timothy,(A) the son of a believing Jewish woman,(B) but his father was a Greek. The brothers and sisters at Lystra and Iconium spoke highly of him.(C) Paul wanted Timothy to go with him; so he took him and circumcised(D) him because of the Jews who were in those places, since they all knew that his father was a Greek. As they traveled through the towns, they delivered the decisions reached by the apostles and elders at Jerusalem for the people to observe.(E) So the churches were strengthened in the faith and grew daily in numbers.(F)

Evangelization of Europe

They went through the region of Phrygia and Galatia; they had been forbidden by the Holy Spirit to speak the word in Asia.(G) When they came to Mysia, they tried to go into Bithynia, but the Spirit of Jesus(H) did not allow them. Passing by Mysia they went down to Troas.(I) During the night Paul had a vision in which a Macedonian man was standing and pleading with him, “Cross over to Macedonia and help us!” (J) 10 After(K) he had seen the vision, we immediately made efforts to set out for Macedonia, concluding that God had called us to preach the gospel to them.

Lydia’s Conversion

11 From Troas we put out to sea and sailed straight for Samothrace, the next day to Neapolis, 12 and from there to Philippi,(L) a Roman colony and a leading city of the district of Macedonia. We stayed in that city for several days. 13 On the Sabbath day we went outside the city gate by the river, where we expected to find a place of prayer. We sat down and spoke to the women gathered there. 14 A God-fearing woman named Lydia, a dealer in purple cloth from the city of Thyatira, was listening. The Lord opened her heart to respond to what Paul was saying.(M) 15 After she and her household were baptized, she urged us, “If you consider me a believer in the Lord, come and stay at my house.”(N) And she persuaded us.

Paul and Silas in Prison

16 Once, as we were on our way to prayer, a slave girl met us who had a spirit by which she predicted the future.(O) She made a large profit for her owners by fortune-telling. 17 As she followed Paul and us she cried out, “These men, who are proclaiming to you[a] a way of salvation, are the servants of the Most High God.” 18 She did this for many days.

Paul was greatly annoyed. Turning to the spirit, he said, “I command you in the name of Jesus Christ to come out of her!” And it came out right away.(P)

19 When her owners realized that their hope of profit was gone, they seized Paul and Silas(Q) and dragged them into the marketplace to the authorities. 20 Bringing them before the chief magistrates, they said, “These men are seriously disturbing our city. They are Jews 21 and are promoting customs that are not legal for us as Romans to adopt or practice.”(R) 22 The crowd joined in the attack against them, and the chief magistrates stripped off their clothes and ordered them to be beaten with rods.(S) 23 After they had severely flogged them, they threw them in jail, ordering the jailer to guard them carefully. 24 Receiving such an order, he put them into the inner prison and secured their feet in the stocks.(T)

A Midnight Deliverance

25 About midnight Paul and Silas were praying and singing hymns to God, and the prisoners were listening to them. 26 Suddenly there was such a violent earthquake that the foundations of the jail were shaken, and immediately all the doors were opened, and everyone’s chains came loose.(U) 27 When the jailer woke up and saw the doors of the prison standing open, he drew his sword and was going to kill himself, since he thought the prisoners had escaped.

28 But Paul called out in a loud voice, “Don’t harm yourself, because we’re all here!”

29 The jailer called for lights, rushed in, and fell down trembling before Paul and Silas. 30 He escorted them out and said, “Sirs, what must I do to be saved?” (V)

31 They said, “Believe in the Lord Jesus, and you will be saved—you and your household.”(W) 32 And they spoke the word of the Lord to him along with everyone in his house. 33 He took them the same hour of the night and washed their wounds. Right away he and all his family were baptized. 34 He brought them into his house, set a meal before them, and rejoiced because he had come to believe in God with his entire household.(X)

An Official Apology

35 When daylight came, the chief magistrates sent the police to say, “Release those men.”

36 The jailer reported these words to Paul: “The magistrates have sent orders for you to be released. So come out now and go in peace.”(Y)

37 But Paul said to them, “They beat us in public without a trial, although we are Roman citizens, and threw us in jail. And now are they going to send us away secretly? Certainly not! On the contrary, let them come themselves and escort us out.”(Z)

38 The police reported these words to the magistrates. They were afraid when they heard that Paul and Silas were Roman citizens. 39 So they came to appease them, and escorting them from prison, they urged them to leave town. 40 After leaving the jail, they came to Lydia’s house, where they saw and encouraged the brothers and sisters, and departed.(AA)

Footnotes

  1. 16:17 Other mss read us

Si Timoteo Kasama nina Pablo at Silas

16 Nakarating si Pablo sa Derbe at sa Listra. Naroon ang isang alagad na ang pangalan ay Timoteo. Siya'y anak ng isang babaing Judio na mananampalataya at Griyego naman ang kanyang ama. Maganda ang patotoo tungkol sa kanya ng mga kapatid sa Listra at Iconio. Nais ni Pablo na isama si Timoteo, kaya't tinuli niya ito alang-alang sa mga Judiong nasa lugar na iyon, sapagkat alam ng lahat na Griyego ang kanyang ama. Sa kanilang paglalakbay sa mga lungsod, ipinababatid nila ang mga katuruang napagpasyahan ng mga apostol at ng matatandang tagapamahala sa Jerusalem. Kaya't lumakas ang mga iglesya sa pananampalataya at nadagdagan ang kanilang bilang araw-araw.

Ang Pangitain ni Pablo sa Troas

Naglakbay sina Pablo sa lupain ng Frigia at Galacia, sapagkat pinagbawalan sila ng Banal na Espiritu na ipangaral ang salita sa lalawigan ng Asia. Pagdating nila sa hangganan ng Misia, tinangka nilang makapasok sa Bitinia ngunit hindi sila pinahintulutan ng Espiritu ni Jesus. Kaya't paglampas nila sa Misia ay nagtungo sila sa Troas. Kinagabihan ay nagkaroon ng pangitain si Pablo: may isang lalaking taga-Macedonia ang nakatayo at nakikiusap sa kanya, “Pumunta ka rito sa Macedonia at tulungan mo kami.” 10 Pagkakita niya sa pangitain, gumayak kami agad papunta sa Macedonia, sapagkat natitiyak naming kami'y tinawag ng Diyos upang ipangaral sa kanila ang Magandang Balita.

Ang Pagsampalataya ni Lydia

11 Mula sa Troas, tumuloy kami sa Samotracia, at kinabukasan naman ay sa Neapolis. 12 Mula roon ay nagtungo kami sa Filipos, na sakop ng Roma at pangunahing lungsod sa nasasakupan ng Macedonia. Nanatili kami sa lungsod na ito ng ilang araw. 13 Nang araw ng Sabbath ay pumunta kami sa labas ng lungsod sa may tabi ng ilog na sa palagay namin ay may dakong panalanginan. Naupo kami at nakipag-usap sa mga babaing nagtitipon doon. 14 Isa sa mga nakinig sa amin ang isang babaing ang pangalan ay Lydia, isang sumasamba sa Diyos. Siya ay mula sa lungsod ng Tiatira at mangangalakal ng mga telang kulay-ube. Binuksan ng Panginoon ang kanyang puso upang makinig nang mabuti sa mga sinasabi ni Pablo. 15 Nang siya'y mabautismuhan na, kasama ang kanyang sambahayan, ay nakiusap siya sa amin, “Kung itinuturing ninyong ako'y tapat na lingkod ng Panginoon, doon na kayo tumuloy sa aking tahanan.” At kami'y napilit niya.

Sina Pablo at Silas sa Bilangguan ng Filipos

16 Minsang papunta kami sa dakong dalanginan, sinalubong kami ng isang batang babaing alipin na may espiritu ng panghuhula. Malaki ang pakinabang ng kanyang mga amo dahil sa kanyang panghuhula. 17 Sinusundan-sundan niya kami nina Pablo, habang sumisigaw ng ganito, “Ang mga taong ito'y mga lingkod ng Kataas-taasang Diyos! Ipinapahayag nila sa inyo ang daan ng kaligtasan.” 18 Ginawa niya ito sa loob ng maraming araw. Ngunit nang mainis na si Pablo ay lumingon siya at sinabi sa espiritu, “Iniuutos ko sa iyo sa pangalan ni Jesu-Cristo, lumabas ka sa kanya.” At lumabas ang espiritu nang oras ding iyon. 19 Ngunit nang makita ng kanyang mga amo na wala na ang kanilang pinagkakakitaan, sinunggaban nila sina Pablo at Silas, at kinaladkad sa pamilihan upang iharap sa mga pinuno. 20 Pinaratangan sila ng ganito sa harap ng mga hukom, “Ang mga taong ito ay mga Judio, at ginugulo nila ang ating lungsod. 21 Nagtuturo sila ng mga kaugaliang bilang mga Romano'y hindi natin nararapat gawin at tanggapin.” 22 Sinunggaban sila ng maraming tao, pinunit ang kanilang mga damit at ipinahagupit. 23 Pagkatapos hagupitin nang maraming ulit, itinapon sila sa bilangguan, at pinabantayang mabuti. 24 Nang matanggap ng bantay ang utos na ito, kanyang ipinasok sila sa kaloob-looban ng bilangguan at inilagay ang kanilang mga paa sa pagitan ng dalawang mabibigat na kahoy. 25 Nang maghahating-gabi na, sina Pablo at Silas ay nanalangin at umawit ng mga himno sa Diyos, habang nakikinig naman ang ibang bilanggo. 26 Biglang lumindol nang malakas, at nayanig ang mga pundasyon ng bilangguan. Agad na nabuksan ang lahat ng mga pinto, at nalagot ang mga tanikala ng lahat ng mga bilanggo. 27 Nang magising ang bantay ng bilangguan at makitang bukas ang mga pinto, inakala niyang nakatakas ang mga bilanggo. Dahil dito'y binunot niya ang kanyang tabak at nagtangkang magpakamatay. 28 Ngunit sumigaw nang malakas si Pablo, “Huwag mong saktan ang iyong sarili! Naririto kaming lahat!” 29 Humingi ng ilaw ang bantay at tumakbo paloob, at nanginginig na nagpatirapa sa harapan nina Pablo at Silas. 30 Nang sila'y dalhin sa labas ay sinabi niya, “Mga ginoo, ano ang dapat kong gawin upang maligtas?” 31 At kanilang sinabi, “Sumampalataya ka sa Panginoong Jesus at maliligtas ka, ikaw at ang iyong sambahayan.” 32 Ipinangaral nila sa kanya ang salita ng Panginoon at sa lahat ng nasa kanyang tahanan. 33 Nang oras ding iyon ng gabi, hinugasan ng bantay ang kanilang mga sugat at siya'y nagpabautismo, kasama ang kanyang buong sambahayan. 34 Matapos na patuluyin sa kanyang tahanan, sila'y ipinaghanda niya ng pagkain. Siya at ang kanyang buong sambahayan ay nagalak na sumampalataya sa Diyos. 35 Kinaumagahan, nagsugo ng mga kawal ang mga hukom upang sabihin sa bantay, “Pakawalan mo ang mga taong iyan.” 36 Sinabi ng bantay kay Pablo, “Ipinag-utos ng mga hukom na pakawalan na kayo. Kaya maaari na kayong umalis at humayo nang payapa.” 37 Subalit sinabi ni Pablo sa mga kawal, “Hinampas nila kami sa harap ng madla at ipinabilanggo nang walang anumang paglilitis, gayong kami'y mamamayang Romano. At ngayo'y palihim nila kaming palalayain? Hindi maaari! Sila ang pumarito at magpalaya sa amin!” 38 Iniulat ito ng mga kawal sa mga hukom at nang malamang sila'y mga mamamayang Romano, sila'y natakot. 39 Kaya pumunta sila sa bilangguan at humingi ng paumanhin kina Pablo. Pagkatapos ay pinalaya nila ang mga ito at pinakiusapang umalis ng lungsod. 40 Pagkalabas sa bilangguan, nagtuloy sila sa bahay ni Lydia. Doon ay dinatnan nilang nagtitipon ang mga kapatid. Bago sila umalis, pinagbilinan nilang magpakatatag ang mga ito sa pananampalataya.