馬太福音 27
Chinese Contemporary Bible (Traditional)
猶大的下場
27 到了清晨，眾祭司長和民間的長老商定要處死耶穌。 2 他們把祂綁起來，押送到總督彼拉多那裡。
3 出賣耶穌的猶大看見耶穌被定了罪，感到很後悔，就把那三十塊銀子還給祭司長和長老，說： 4 「我出賣了清白無辜的人，我犯罪了！」
他們說：「那是你自己的事，跟我們有什麼關係？」
5 猶大把錢扔在聖殿裡，出去上吊自盡了。
6 祭司長們撿起銀子，說：「這是血錢，不可收進聖殿的庫房。」 7 他們商議，決定用這些錢買下陶匠的地作為埋葬異鄉人的墳場。 8 那塊地至今被稱為「血田」。 9 這就應驗了耶利米先知的話：「他們用以色列人給祂估定的三十塊銀子， 10 買了陶匠的一塊田，正如主指示我的。」
耶穌在彼拉多面前受審
11 耶穌站在總督面前受審。總督問：「你是猶太人的王嗎？」
耶穌說：「如你所言。」
12 當祭司長和長老控告祂時，祂一句話也不說。 13 彼拉多就問：「你沒聽見他們對你的諸多控告嗎？」 14 耶穌仍然一言不發，彼拉多感到十分驚奇。
15 每逢逾越節，總督會照慣例按民眾的選擇釋放一個犯人。 16 那時，有一個惡名昭彰的囚犯名叫巴拉巴。 17 百姓聚在一起的時候，彼拉多就問他們：「你們要我給你們釋放誰？巴拉巴還是被稱為基督的耶穌？」 18 因為彼拉多知道他們把耶穌抓來是因為嫉妒。
19 彼拉多正坐堂斷案時，他夫人派人來對他說：「你不要插手這個義人的事！我今天在夢中因為這個人受了許多苦。」
20 祭司長和長老卻慫恿百姓要求釋放巴拉巴，處死耶穌。 21 總督再次問百姓：「這兩個人，你們要我釋放哪一個？」他們說：「巴拉巴！」
22 彼拉多問：「那麼，我怎樣處置那個被稱為基督的耶穌呢？」
他們齊聲說：「把祂釘在十字架上！」
23 彼拉多問：「為什麼？祂犯了什麼罪？」
他們卻更大聲地喊叫：「把祂釘在十字架上！」
24 彼拉多見再說也無濟於事，反而會引起騷亂，於是拿了一盆水來，在眾人面前洗手，說：「流這義人的血，罪不在我，你們自己負責。」
25 眾人都說：「流祂血的責任由我們和我們的子孫承擔！」
26 於是，彼拉多為他們釋放了巴拉巴，下令將耶穌鞭打後，帶出去釘十字架。
耶穌受辱
27 士兵把耶穌押進總督府，叫全營的士兵都聚集在祂周圍。 28 他們剝下耶穌的衣服，替祂披上一件朱紅色的長袍， 29 用荊棘編成冠冕，戴在祂頭上，又拿一根葦稈放在祂右手裡，跪在祂跟前戲弄祂，說：「猶太人的王萬歲！」 30 然後向祂吐唾沫，拿過葦稈打祂的頭。 31 他們戲弄完了，就脫去祂的袍子，給祂穿上原來的衣服，把祂押出去釘十字架。
釘十字架
32 路上，他們遇見一個叫西門的古利奈人，就強迫他背耶穌的十字架。
33 來到一個地方，名叫各各他——意思是「髑髏地」， 34 士兵給耶穌喝摻了苦膽汁的酒，祂嚐了一口，不肯喝。
35 他們把耶穌釘在十字架上，還抽籤分了祂的衣服， 36 然後坐在那裡看守。 37 他們在祂頭頂上掛了一個牌子，上面寫著祂的罪狀：「這是猶太人的王耶穌」。 38 有兩個強盜也被釘在十字架上，一個在祂右邊，一個在祂左邊。 39 過路的人都嘲笑祂，搖著頭說： 40 「你這聲稱把聖殿拆毀又在三天內重建的人啊，救救自己吧！你要是上帝的兒子，就從十字架上下來吧！」
41 祭司長、律法教師和長老也嘲諷說： 42 「祂救了別人，卻救不了自己！祂要是以色列的王，就從十字架上跳下來吧！我們就信祂。 43 祂說信靠上帝，如果上帝喜悅祂，就讓上帝來救祂吧！因為祂自稱是上帝的兒子。」 44 甚至跟祂一同被釘十字架的強盜也這樣嘲笑祂。
耶穌之死
45 從正午一直到下午三點，黑暗籠罩著整個大地。 46 大約下午三點，耶穌大聲呼喊：「以利，以利，拉馬撒巴各大尼？」意思是：「我的上帝，我的上帝，你為什麼離棄我？」
47 有些站在旁邊的人聽見了，就說：「這人在呼叫以利亞呢。」 48 其中一人連忙跑去拿了一塊海綿，蘸滿酸酒，綁在葦稈上送給祂喝。 49 其他人卻說：「等一下！我們看看以利亞會不會來救祂。」
50 耶穌又大喊了一聲，就斷了氣。
51 就在那時，聖殿裡的幔子從上到下裂成兩半，大地震動，岩石崩裂， 52 墳墓打開，很多死去的聖徒復活過來。 53 他們在耶穌復活後離開墳墓，進聖城向許多人顯現。
54 看守耶穌的百夫長和士兵看見地震及所發生的一切，都很害怕，說：「這人真是上帝的兒子啊！」 55 有好些婦女在遠處觀看，她們從加利利就跟隨了耶穌，服事祂。 56 其中有抹大拉的瑪麗亞、雅各和約西的母親瑪麗亞以及西庇太兩個兒子的母親。
封石守墓
57 傍晚，從亞利馬太來了一位名叫約瑟的富人，他是耶穌的門徒。 58 他去求見彼拉多，要求領取耶穌的遺體，彼拉多就下令把耶穌的遺體交給他。 59 約瑟領了遺體，用乾淨的細麻布裹好， 60 安放在他為自己在岩壁上鑿出的新墓穴裡，並滾來一塊大石頭封閉墓穴的入口，然後離去。 61 那時，抹大拉的瑪麗亞和另一個瑪麗亞坐在墳墓的對面。
62 第二天，就是預備日之後的那天，祭司長和法利賽人一起來見彼拉多，說： 63 「總督大人，我們記得那個騙子生前曾說，『三天之後，我必復活』， 64 所以請你命人看守墳墓三天，以防祂的門徒偷走祂的屍體，然後對百姓說祂已經從死裡復活。這樣的迷惑會比以前的更厲害！」
65 彼拉多說：「你們帶上衛兵，去那裡嚴加看守。」
66 他們就帶著衛兵去了，在墓口的石頭上貼上封條，派人看守墓穴。
Matthew 27
Darby Translation
27 And when it was morning all the chief priests and the elders of the people took counsel against Jesus so that they might put him to death.
2 And having bound him they led him away, and delivered him up to Pontius Pilate, the governor.
3 Then Judas, who delivered him up, seeing that he had been condemned, filled with remorse, returned the thirty pieces of silver to the chief priests and the elders,
4 saying, I have sinned [in] having delivered up guiltless blood. But they said, What is that to us? see *thou* [to that].
5 And having cast down the pieces of silver in the temple, he left the place, and went away and hanged himself.
6 And the chief priests took the pieces of silver and said, It is not lawful to cast them into the Corban, since it is [the] price of blood.
7 And having taken counsel, they bought with them the field of the potter for a burying-ground for strangers.
8 Wherefore that field has been called Blood-field unto this day.
9 Then was fulfilled that which was spoken through Jeremias the prophet, saying, And I took the thirty pieces of silver, the price of him that was set a price on, whom [they who were] of the sons of Israel had set a price on,
10 and they gave them for the field of the potter, according as [the] Lord commanded me.
11 But Jesus stood before the governor. And the governor questioned him, saying, Art *thou* the King of the Jews? And Jesus said to him, Thou sayest.
12 And when he was accused of the chief priests and the elders, he answered nothing.
13 Then says Pilate to him, Hearest thou not how many things they witness against thee?
14 And he answered him not so much as one word, so that the governor wondered exceedingly.
15 Now at [the] feast the governor was accustomed to release one prisoner to the crowd, whom they would.
16 And they had then a notable prisoner, named Barabbas.
17 They therefore being gathered together, Pilate said to them, Whom will ye that I release to you, Barabbas, or Jesus who is called Christ?
18 For he knew that they had delivered him up through envy.
19 But, as he was sitting on the judgment-seat, his wife sent to him, saying, Have thou nothing to do with that righteous [man]; for I have suffered to-day many things in a dream because of him.
20 But the chief priests and the elders persuaded the crowds that they should beg for Barabbas, and destroy Jesus.
21 And the governor answering said to them, Which of the two will ye that I release unto you? And they said, Barabbas.
22 Pilate says to them, What then shall I do with Jesus, who is called Christ? They all say, Let him be crucified.
23 And the governor said, What evil then has he done? But they cried more than ever, saying, Let him be crucified.
24 And Pilate, seeing that it availed nothing, but that rather a tumult was arising, having taken water, washed his hands before the crowd, saying, I am guiltless of the blood of this righteous one: see *ye* [to it].
25 And all the people answering said, His blood [be] on us and on our children.
26 Then he released to them Barabbas; but Jesus, having scourged [him], he delivered up that he might be crucified.
27 Then the soldiers of the governor, having taken Jesus with [them] to the praetorium, gathered against him the whole band,
28 and having taken off his garment, put on him a scarlet cloak;
29 and having woven a crown out of thorns, they put it on his head, and a reed in his right hand; and, bowing the knee before him, they mocked him, saying, Hail, King of the Jews!
30 And having spit upon him, they took the reed and beat [him] on his head.
31 And when they had mocked him, they took the cloak off him, and put his own clothes on him, and led him away to crucify.
32 And as they went forth they found a man of Cyrene, Simon by name; him they compelled to go [with them] that he might bear his cross.
33 And having come to a place called Golgotha, which means Place of a skull,
34 they gave to him to drink vinegar mingled with gall; and having tasted [it], he would not drink.
35 And having crucified him, they parted his clothes amongst [themselves], casting lots.
36 And sitting down, they kept guard over him there.
37 And they set up over his head his accusation written: This is Jesus, the King of the Jews.
38 Then are crucified with him two robbers, one on the right hand and one on the left.
39 But the passers-by reviled him, shaking their heads
40 and saying, Thou that destroyest the temple and buildest it in three days, save thyself. If thou art Son of God, descend from the cross.
41 [And] in like manner the chief priests also, mocking, with the scribes and elders, said,
42 He saved others, himself he cannot save. He is King of Israel: let him descend now from the cross, and we will believe on him.
43 He trusted upon God; let him save him now if he will [have] him. For he said, I am Son of God.
44 And the robbers also who had been crucified with him cast the same reproaches on him.
45 Now from [the] sixth hour there was darkness over the whole land until [the] ninth hour;
46 but about the ninth hour Jesus cried out with a loud voice, saying, Eli, Eli, lama sabachthani? that is, My God, my God, why hast thou forsaken me?
47 And some of those who stood there, when they heard [it], said, This [man] calls for Elias.
48 And immediately one of them running and getting a sponge, having filled [it] with vinegar and fixed [it] on a reed, gave him to drink.
49 But the rest said, Let be; let us see if Elias comes to save him.
50 And Jesus, having again cried with a loud voice, gave up the ghost.
51 And lo, the veil of the temple was rent in two from the top to the bottom, and the earth was shaken, and the rocks were rent,
52 and the tombs were opened; and many bodies of the saints fallen asleep arose,
53 and going out of the tombs after his arising, entered into the holy city and appeared unto many.
54 But the centurion, and they who were with him on guard over Jesus, seeing the earthquake and the things that took place, feared greatly, saying, Truly this [man] was Son of God.
55 And there were there many women beholding from afar off, who had followed Jesus from Galilee ministering to him,
56 among whom was Mary of Magdala, and Mary the mother of James and Joses, and the mother of the sons of Zebedee.
57 Now when even was come there came a rich man of Arimathaea, his name Joseph, who also himself was a disciple to Jesus.
58 *He*, going to Pilate, begged the body of Jesus. Then Pilate commanded the body to be given up.
59 And Joseph having got the body, wrapped it in a clean linen cloth,
60 and laid it in his new tomb which he had hewn in the rock; and having rolled a great stone to the door of the tomb, went away.
61 But Mary of Magdala was there, and the other Mary, sitting opposite the sepulchre.
62 Now on the morrow, which is after the preparation, the chief priests and the Pharisees came together to Pilate,
63 saying, Sir, we have called to mind that that deceiver said when he was still alive, After three days I arise.
64 Command therefore that the sepulchre be secured until the third day, lest his disciples should come and steal him away, and say to the people, He is risen from the dead; and the last error shall be worse than the first.
65 And Pilate said to them, Ye have a watch: go, secure it as well as ye know how.
66 And they went and secured the sepulchre, having sealed the stone, with the watch [besides].
Mateo 27
Ang Bagong Tipan: Filipino Standard Version
Iniharap si Jesus kay Pilato(A)
27 Kinaumagahan, ang lahat ng mga punong pari at ang matatandang pinuno ng bayan ay nagsanggunian kung paano maipapapatay si Jesus. 2 Siya'y ginapos nila, dinala sa labas, at iniharap sa gobernador na si Pilato.
Nagpakamatay si Judas(B)
3 Nang makita (C) ng nagkanulong si Judas na si Jesus ay nahatulan na, siya'y nagsisi at isinauli niya ang tatlumpung pirasong pilak sa mga punong pari at sa matatandang pinuno. 4 Wika niya, “Nagkasala ako sa pagkakanulo sa dugong walang sala.” Ngunit sinabi nila, “Ano iyon sa amin? Bahala ka sa sarili mo.” 5 At inihagis ni Judas ang mga piraso ng pilak sa loob ng templo at siya'y lumabas. Umalis siya at nagbigti. 6 Pinulot ng mga punong pari ang mga piraso ng pilak at sinabi nila, “Hindi nararapat na ilagay ang mga ito sa kabang-yaman, sapagkat dugo ang katumbas nito.” 7 Kaya't napagkasunduan nilang gamitin iyon upang bilhin ang bukid ng magpapalayok, na gagawing libingan ng mga dayuhan. 8 Dahil dito, ang bukid na iyon ay tinawag na Bukid ng Dugo hanggang sa araw na ito. 9 Kaya't (D) natupad ang sinabi sa pamamagitan ni Propeta Jeremias,[a] “At kinuha nila ang tatlumpung pirasong pilak, na inihalaga sa kanya ng ilang anak ng Israel, 10 at ang mga iyon ay ipinambayad nila sa bukid ng magpapalayok, gaya ng iniutos sa akin ng Panginoon.”
Si Jesus sa Harapan ni Pilato(E)
11 Samantala, tumayo si Jesus sa harap ng gobernador at tinanong siya nito, “Ikaw ba ang Hari ng mga Judio?” “Ikaw ang nagsasabi niyan,” sagot ni Jesus. 12 Subalit nang magparatang sa kanya ang mga punong pari at ang matatandang pinuno ay wala siyang sinabing anuman. 13 At sinabi ni Pilato sa kanya, “Hindi mo ba naririnig kung gaano karami ang ibinibintang nila sa iyo?” 14 Ngunit ni isa mang kataga ay hindi siya sumagot sa kanya, na lubhang ipinagtaka ng gobernador.
Hinatulang Mamatay si Jesus(F)
15 Nakaugalian na noon ng gobernador na sa tuwing kapistahan ng Paskuwa ay nagpapalaya siya para sa mga taong-bayan ng sinumang bilanggo na kanilang maibigan. 16 Nang panahong iyon ay mayroong isang bilanggo na kilabot sa kasamaan, na nagngangalang Jesus Barabas.[b] 17 Kaya't nang magkasama-sama ang mga tao ay sinabi ni Pilato sa kanila, “Sino ang ibig ninyong palayain ko para sa inyo? Si Barabas ba, o si Jesus na tinatawag na Cristo?” 18 Sinabi niya ito sapagkat nahalata niyang dahil sa inggit ay iniharap nila si Jesus sa kanya. 19 At habang nakaupo siya sa upuan ng paghuhukom, ipinasabi sa kanya ng kanyang asawa ang ganito, “Huwag mong gagawan ng anuman ang taong iyan na walang sala, sapagkat labis akong pinahirapan sa panaginip ko sa araw na ito dahil sa kanya.” 20 Ngunit inudyukan ng mga punong pari at ng matatandang pinuno ang mga taong-bayan na kanilang hilingin si Barabas at patayin naman si Jesus. 21 Muling sumagot ang gobernador at sinabi sa kanila, “Sino sa dalawa ang nais ninyong palayain ko sa inyo?” Sila'y sumagot, “Si Barabas!” 22 Sinabi sa kanila ni Pilato, “At ano naman ang gagawin ko rito kay Jesus, ang tinatawag na Cristo?” Lahat sila'y nagsabi, “Ipako siya sa krus!” 23 At sinabi niya, “Bakit, ano ba'ng ginawa niyang masama?” Ngunit lalo silang nagsisigaw, “Ipako siya sa krus!” 24 Kaya't (G) nang makita ni Pilato na wala na siyang magagawa, at sa halip ay mayroon nang namumuong isang malaking kaguluhan, kumuha siya ng tubig at hinugasan niya ang kanyang mga kamay sa harap ng madla, at kanyang sinabi, “Wala akong kinalaman sa pagdanak ng dugo ng taong ito.[c] Kayo ang may kagagawan nito.” 25 Sumagot ang buong bayan at nagsabi, “Hayaang panagutan namin at ng aming mga anak ang kanyang dugo.” 26 Pagkatapos ay pinalaya niya sa kanila si Barabas. Subalit si Jesus ay ipinahagupit niya at ipinaubaya upang ipako sa krus.
Tinuya ng mga Kawal si Jesus(H)
27 Dinala si Jesus ng mga kawal ng gobernador sa Pretorio at tinipon nila ang buong batalyon ng mga kawal sa harapan niya. 28 Siya'y kanilang hinubaran at isinuot sa kanya ang isang balabal na matingkad na pula. 29 Gumawa sila ng isang koronang tinik at ipinatong sa kanyang ulo. Ipinahawak nila sa kanang kamay niya ang isang tambo at sila'y lumuhod sa harapan niya at siya'y kanilang nilibak, sa pagsasabing, “Mabuhay ang Hari ng mga Judio!” 30 Siya'y kanilang dinuraan. Kinuha nila ang tambo at paulit-ulit na inihampas sa kanyang ulo. 31 Matapos siyang kutyain, hinubaran siya ng balabal at isinuot sa kanya ang kanyang mga damit. Pagkatapos, siya ay kanilang inilabas upang ipako sa krus.
Si Jesus ay Ipinako sa Krus(I)
32 Habang lumalabas sila sa lungsod, nakasalubong nila ang isang lalaking taga-Cirene, na nagngangalang Simon. Pinilit nila itong magpasan ng kanyang krus. 33 Dumating sila sa isang pook na tinatawag na Golgotha (na ang ibig sabihin ay “Ang Pook ng Bungo”). 34 Doon, siya ay kanilang binigyan (J) ng maiinom na alak na may halong apdo. Subalit nang kanyang matikman ay ayaw niyang inumin. 35 At (K) nang siya'y maipako nila sa krus, nagpalabunutan sila upang mapaghati-hatian ang kanyang mga damit. 36 Pagkatapos, umupo sila at nagbantay sa kanya roon. 37 Sa itaas ng kanyang ulo ay kanilang inilagay ang paratang sa kanya, na may ganitong nakasulat: “Ito si Jesus, ang Hari ng mga Judio.” 38 May dalawang tulisan na ipinakong kasama niya, isa sa kanan at isa sa kaliwa. 39 Ang mga nagdaraan (L) ay nangungutya sa kanya at pailing-iling 40 na (M) nagsasabi, “Ikaw na magwawasak sa templo, at sa ikatlong araw ay muling magtatayo nito, iligtas mo ang iyong sarili! Kung ikaw ang Anak ng Diyos, bumaba ka sa krus!” 41 Sa gayunding paraan ay kinutya siya ng mga punong pari, kasama ng mga tagapagturo ng Kautusan at ng matatandang pinuno. Wika nila, 42 “Iniligtas niya ang iba ngunit hindi niya mailigtas ang kanyang sarili. Siya raw ang Hari ng Israel. Bumaba siya ngayon sa krus, at maniniwala tayo sa kanya. 43 Nagtiwala (N) siya sa Diyos. Tingnan natin ngayon kung ililigtas siya ng Diyos, kung gusto niya, sapagkat sinabi niyang siya ang Anak ng Diyos.” 44 Kinutya rin siya ng mga tulisang ipinako sa krus na kasama niya.
Namatay si Jesus(O)
45 Mula sa katanghaliang-tapat[d] hanggang sa ikatlo ng hapon[e] ay nagdilim sa buong lupain. 46 At (P) nang malapit na ang ikatlo ng hapon, sumigaw si Jesus nang napakalakas, na sinasabi, “Eli, Eli, lama sabacthani?” na ang ibig sabihin ay “Diyos ko, Diyos ko, bakit mo ako pinabayaan?” 47 Nang marinig ito ng ilan sa mga nakatayo roon ay sinabi nila, “Tinatawag ng taong ito si Elias.” 48 Agad na tumakbo (Q) ang isa sa kanila, kumuha ng isang espongha at isinawsaw sa suka,[f] ikinabit sa isang tambo, at ibinigay sa kanya upang inumin. 49 Ngunit ang iba'y nagsabi, “Hayaan muna ninyo siya. Tingnan natin kung darating si Elias upang siya'y iligtas.” 50 Muling sumigaw si Jesus nang napakalakas at nalagot ang kanyang hininga. 51 At (R) biglang napunit sa dalawa ang tabing ng templo, mula itaas hanggang sa ibaba. Nayanig ang lupa, nabiyak ang mga bato. 52 Nabuksan ang mga libingan, at maraming katawan ng mga taong banal na namatay ang muling nabuhay. 53 Lumabas ang mga ito sa mga libingan at pagkatapos ng muling pagkabuhay ni Jesus, sila'y pumasok sa banal na lungsod at doon ay nakita ng maraming tao. 54 Nang makita ng senturyon at ng mga kasamahan niyang nagbabantay kay Jesus ang lindol at ang mga pangyayari, kinilabutan sila, at nagsabi, “Totoo ngang ito ang Anak ng Diyos.”[g] 55 At (S) maraming babaing naroroon din ang nakatanaw mula sa malayo. Sumunod sila kay Jesus mula pa sa Galilea upang maglingkod sa kanya. 56 Kabilang sa mga iyon ay si Maria Magdalena, si Maria na ina nina Santiago at Jose, at ang ina ng mga anak ni Zebedeo.
Inilibing si Jesus(T)
57 Nang magdadapit-hapon na ay dumating ang isang mayamang lalaking taga-Arimatea, na nagngangalang Jose, na naging alagad din ni Jesus. 58 Ang taong ito ay pumunta kay Pilato at hiningi ang bangkay ni Jesus. At ipinag-utos ni Pilato na iyon ay ibigay kay Jose. 59 Kinuha ni Jose ang bangkay at binalot sa isang malinis na telang lino, 60 at inilagay ito sa sarili niyang bagong libingan, na kanyang ipinaukit sa bato. Pagkatapos ay iginulong niya ang isang malaking bato sa pasukan ng libingan, at siya'y umalis. 61 Naroon at nakaupo si Maria Magdalena at ang isa pang Maria sa tapat ng libingan.
Naglagay ng mga Bantay sa Libingan
62 Nang sumunod na araw, pagkatapos ng araw ng Paghahanda, nagpulong sa harapan ni Pilato ang mga punong pari at ang mga Fariseo. 63 Kanilang sinabi, (U) “Ginoo, natatandaan naming sinabi ng bulaang iyon noong siya'y nabubuhay pa na siya raw ay muling mabubuhay pagkalipas ng tatlong araw. 64 Kaya't pabantayang mabuti ang libingan hanggang sa ikatlong araw; baka pumaroon ang kanyang mga alagad at nakawin siya, at ipagsabi sa mga tao na siya'y muling nabuhay mula sa mga patay. Kapag nagkagayon, magiging masahol pa ang huling pandaraya kaysa una.” 65 Sinabi ni Pilato sa kanila, “Mayroon kayong bantay;[h] pumunta kayo roon at tiyakin ninyong hindi iyon mabubuksan.” 66 Pumunta nga sila roon, at tiniyak na hindi mabubuksan ang libingan. Sinelyuhan nila ito at mahigpit na pinabantayan.
Footnotes
- Mateo 27:9 Sa ibang mga manuskrito ay Zacarias o Isaias.
- Mateo 27:16 Sa ibang mga manuskrito ay walang Jesus.
- Mateo 27:24 Sa ibang mga manuskrito ay dugo ng matuwid na taong ito.
- Mateo 27:45 o ikaanim na oras sa pagbilang ng oras ng mga Judio.
- Mateo 27:45 ++ 45, 46 o ikasiyam na oras sa pagbilang ng oras ng mga Judio.
- Mateo 27:48 o maasim na alak.
- Mateo 27:54 o isang anak ng Diyos.
- Mateo 27:65 o Magkaroon kayo ng bantay.
Public Domain (Why are modern Bible translations copyrighted?)
Ang Bagong Tipan: Filipino Standard Version, Copyright © Philippine Bible Society 2009.
