Proverbs Monthly
26 Sự vinh hiển không thích hợp cho kẻ ngu dại,
Như tuyết giữa mùa hè, như mưa trong mùa gặt.
2 Như chim sẻ bay chuyền, như chim én bay liệng;
Lời rủa vô cớ cũng vậy, nó sẽ không thành.
3 Roi dành cho ngựa, hàm thiếc dùng cho lừa
Và roi vọt dành cho lưng kẻ ngu dại.
4 Đừng trả lời kẻ ngu dại theo như sự ngu dại của nó;
E rằng con cũng như nó chăng.
5 Trả lời kẻ ngu dại tùy theo sự ngu dại của nó,
Kẻo nó tưởng mình khôn ngoan theo mắt mình.
6 Ai nhờ kẻ ngu dại đem tin tức,
Giống như tự chặt chân hay nuốt lấy điều hung dữ.
7 Châm ngôn trong miệng kẻ ngu dại,
Cũng như chân bại vô dụng của người què.
8 Ban vinh dự cho kẻ ngu dại,
Cũng như cột viên đá vào cái nỏ.
9 Châm ngôn trong miệng kẻ ngu dại,
Như cái gai đâm vào tay kẻ say rượu.
10 Ai mướn một kẻ ngu dại và khách qua đường,
Cũng như một người bắn cung gây thương tích mọi người.
11 Kẻ ngu dại lặp lại điều ngu xuẩn mình,
Khác nào chó ăn lại đồ nó mửa ra.
12 Con có thấy một người tự cho mình là khôn ngoan không?
Kẻ ngu còn có hy vọng hơn người đó.
13 Kẻ lười biếng nói có con sư tử ở ngoài đường,
Sư tử ở giữa phố.
14 Cửa xoay quanh bản lề thế nào,
Kẻ lười biếng trăn trở trên giường thể ấy.
15 Kẻ lười biếng chôn tay mình trong đĩa;
Nó uể oải không giơ được tay lên miệng.
16 Kẻ lười biếng cho mình khôn ngoan,
Hơn cả bảy người biết đối đáp thận trọng.
17 Người đi qua đường mà xen vào chuyện cãi cọ không liên quan đến mình,
Giống như việc nắm tai con chó.
18 Như người điên bắn than lửa,
Mũi tên và sự chết,
19 Người lừa gạt kẻ láng giềng mình rồi lại nói:
Tôi chỉ đùa thôi thì cũng như vậy.
20 Lửa tắt vì thiếu củi;
Nơi nào không nói hành, chuyện cãi cọ cũng ngưng.
21 Như chất thêm than, chất củi vào lửa;
Kẻ ưa cãi cọ cũng hay gây tranh cãi như thế.
22 Lời của kẻ mách lẻo như miếng bánh ngon,
Thấm vào tận lòng dạ.
23 Môi miệng vồn vã nhưng tấm lòng gian ác,
Khác nào cặn bạc[a] tráng bình đất.
24 Kẻ ghen ghét giả vờ ngoài môi miệng,
Nhưng trong lòng mưu sự lừa đảo.
25 Khi nó nói ngon ngọt, đừng tin,
Vì lòng nó có bảy điều ghê tởm.
26 Dù ghen ghét thường được che giấu bằng sự láu cá,
Sự gian ác nó sẽ bị tỏ bày nơi hội chúng.
27 Kẻ đào hố sẽ sụp xuống hố;
Kẻ lăn đá, sẽ bị đá đè trở lại.
28 Lưỡi dối trá ghét những kẻ nó chà đạp;
Miệng nịnh hót gây ra hủy hoại.
27 Chớ khoe khoang về ngày mai,
Vì con không biết ngày mai điều gì sẽ xảy ra.
2 Hãy để người khác khen con, chứ không phải miệng con;
Hãy để người ngoài khen con chứ không phải môi con.
3 Đá thì nặng, cát cũng nặng,
Nhưng sự khiêu khích của kẻ ngu dại còn nặng hơn cả hai.
4 Cơn thịnh nộ thì tàn ác, cơn giận như nước lụt,
Nhưng ai đứng nổi trước cơn ghen?[b]
5 Thà quở trách công khai
Tốt hơn là yêu thương kín đáo.
6 Thương tổn do người bạn gây ra,
Còn đáng tin hơn vô số cái hôn của kẻ thù ghét mình.
7 Kẻ no nê gớm ghiếc mật ong,
Nhưng đối với kẻ đói khát thì vật đắng cũng thành ngọt ngào.
8 Kẻ lưu lạc xa quê hương
Như chim lạc xa tổ.
9 Dầu và hương thơm làm lòng người vui vẻ;
Lời khuyên ngọt ngào của tình bạn mang đến lời tư vấn cho mình.[c]
10 Đừng từ bỏ bạn con hay bạn của cha con;
Đừng đến nhà bà con mình trong ngày hoạn nạn;
Người láng giềng gần tốt hơn là anh em ở xa.
11 Hỡi con ta, hãy khôn ngoan và làm cho lòng ta vui vẻ,
Để ta có thể trả lời kẻ chỉ trích ta.
12 Người khôn ngoan thấy tai họa nên ẩn trốn;
Kẻ ngu dại cứ tiến tới và bị họa.
13 Hãy lấy áo kẻ bảo lãnh cho người lạ;
Hãy giữ nó làm tin vì nó bảo lãnh cho người đàn bà lạ.
14 Nếu một người sáng sớm lớn tiếng chúc lành người bạn hữu,
Lời chúc bị coi như lời rủa.
15 Một người đàn bà hay cãi cọ,
Giống như những giọt nước rả rích trong ngày mưa;
16 Ai muốn kiềm chế nàng như bắt giữ gió lại;
Và như lấy tay phải đựng dầu.
17 Một người rèn luyện nhân cách[d] người lân cận
Giống như sắt mài bén sắt.
18 Ai chăm sóc cây vả sẽ ăn trái vả;
Người phục vụ chủ mình sẽ được trọng đãi.
19 Lòng người phản ánh con người,
Giống như mặt một người phản chiếu trong nước;
20 Âm Phủ[e] và sự hủy diệt[f] không bao giờ thỏa mãn;
Con mắt loài người cũng vậy.
21 Lò luyện kim để thử bạc, lò lửa để thử vàng;
Một người được thử bằng lời khen ngợi.
22 Dù con dùng chày giã kẻ ngu
Trong cối chung với gạo,
Thì sự ngu dại cũng không lìa khỏi nó.
23 Hãy biết rõ tình trạng[g] bầy chiên của con;
Hãy chú tâm vào đàn bò của con.
24 Vì giàu có không tồn tại mãi mãi
Và mão triều không còn lại đời đời.
25 Khi cỏ khô biến mất, cỏ mới mọc lên;
Rau cỏ trên núi được thu nhặt lại.
26 Chiên của con sẽ cung cấp quần áo cho con;
Dê đực sẽ là giá đám ruộng.
27 Con sẽ có đủ sữa dê làm thực phẩm;
Làm đồ ăn cho gia đình con;
Và sự sống cho các tớ gái con.
New Vietnamese Bible. Used by permission of VBI (www.nvbible.org)