Proverbs Monthly
26 Như tuyết rơi vào mùa hè và mưa rơi trong mùa gặt thể nào,
Sự tôn trọng không xứng hợp cho kẻ dại cũng thể ấy.
2 Như chim sẻ bay lòng vòng và như chim én lượn thể nào,
Lời nguyền rủa vô cớ chẳng hiệu nghiệm gì cũng thể ấy.
3 Roi dành cho ngựa, hàm khớp dành cho lừa,
Còn đòn vọt dành cho lưng kẻ dại.
4 Ðừng đáp lời kẻ điên dại theo cách điên rồ của nó,
Kẻo con cũng giống như nó chăng.
5 Hãy giải thích cho kẻ điên dại biết sự điên rồ của nó,
Kẻo nó tưởng nó khôn ngoan theo mắt nó chăng.
6 Nhờ một kẻ dại đi báo tin,
Khác nào tự chặt chân mình và uống lấy thiệt hại.
7 Chân người què đong đưa vô dụng thể nào,
Câu châm ngôn trong miệng kẻ dại cũng vô dụng thể ấy.
8 Tôn trọng kẻ dại
Chẳng khác gì cài viên đá vào chiếc trành ném đá.[a]
9 Người say rượu cố nhổ cái gai đâm vào tay thể nào,
Miệng kẻ dại cố nói ra câu châm ngôn cũng thể ấy.
10 Tay xạ thủ bắn mọi người bị thương thể nào,
Ai mướn kẻ qua đường hay mướn kẻ dại làm việc cũng thể ấy.[b]
11 Chó liếm lại đồ nó đã mửa thế nào,
Kẻ dại lặp lại sự điên rồ của nó cũng thể ấy.
12 Con có thấy kẻ tự cho mình là khôn ngoan theo mắt nó chăng?
Người ta có hy vọng nơi kẻ dại hơn là nơi kẻ đó.
13 Kẻ biếng nhác nói, “Có con sư tử ngoài đường!
Có con sư tử dữ tợn ở ngoài đường phố!”
14 Cánh cửa quay quanh bản lề thể nào,
Kẻ biếng nhác lăn qua lăn lại trên giường nó cũng thể ấy.
15 Kẻ biếng nhác chôn tay vào trong đĩa,
Rồi lấy làm mệt nhọc nhấc tay lên đưa thức ăn vào miệng.
16 Kẻ biếng nhác tự cho mình là khôn ngoan
Hơn bảy người phát biểu với lý lẽ vững vàng.
17 Kẻ nắm lấy vành tai con chó khi nó đi ngang qua thể nào,
Kẻ tham dự vào cuộc cãi lộn của người khác cũng thể ấy.
18 Giống như kẻ điên cuồng phóng hỏa, bắn tên, và gây chết chóc,
19 Thì kẻ gạt người lân cận mình rồi nói, “Tôi chỉ giỡn chơi thôi mà!” cũng như vậy.
20 Khi hết củi, lửa bèn tắt rụi,
Khi không còn ai đâm thọc, cuộc cãi vã cũng thôi.
21 Đốt than làm cho nóng hực và đốt củi làm lửa cháy bùng thể nào,
Kẻ hay cãi khơi dậy sự xung đột cũng thể ấy.
22 Lời kẻ mách lẻo giống như miếng ăn ngon ngọt,
Chạy tọt vào gan ruột người nghe.
23 Bình bằng đất được mạ bạc thể nào,
Lòng hiểm ác được lưỡi ngọt ngào che khuất đi cũng thể ấy.
24 Kẻ ghét ta dùng môi ngụy trang khiến ta sơ ý,
Trong khi lòng nó có ý đồ cố ý hại ta.
25 Chớ vội tin khi nó nói ngon nói ngọt,
Vì trong lòng nó có bảy điều ghê tởm ẩn tàng.
26 Dù lòng ghen ghét của nó được ngụy trang bằng sự lừa dối,
Thì trước sau gì nó sự gian ác của nó cũng bị lộ ra giữa công chúng.
27 Kẻ nào đào hố để hại người sẽ bị sa vào hố đó,
Kẻ nào lăn đá để đè người sẽ bị đá đó lăn ngược lại đè bẹp dúm.
28 Lưỡi dối trá ghét các nạn nhân của nó,
Miệng dua nịnh gây thiệt hại biết bao.
27 Chớ khoe khoang về ngày mai,
Vì con không biết ngày mai sẽ xảy ra điều gì.
2 Hãy để người khác khen con, miệng con chẳng nên làm,
Hãy dành việc đó cho người lạ, môi con đừng làm.
3 Ðá thì nặng, cát cũng nặng,
Nhưng sự chọc tức của kẻ dại còn nặng hơn cả hai.
4 Cơn thịnh nộ quả là tàn bạo và cơn nóng giận cũng thật dữ dằn,
Nhưng so với cơn ghen, ai có thể đương đầu với nó?
5 Thà là quở trách tỏ tường,
Hơn là yêu thương thầm kín.
6 Dù bạn ta có làm cho ta bị thương thì cũng do lòng thành mà ra,
Nhưng nụ hôn của kẻ thù mới đúng là tăng thêm sự giả ngụy.
7 Ðối với người đang no, mật ong chẳng có gì hấp dẫn,
Nhưng đối với người đang đói, vật đắng cũng ngọt ngon.
8 Như con chim xa tổ nó thể nào,
Con người xa nhà mình cũng thể ấy.
9 Dầu thơm và hương thơm làm khoan khoái tâm hồn thể nào,
Lời khuyên chân thành từ lòng bạn tốt cũng ngọt ngào thể ấy.
10 Ðừng lìa bỏ bạn con và bạn của cha con;
Trong ngày hoạn nạn con đừng tính đến nhà anh chị em mình,
Người láng giềng gần tốt hơn anh chị em ruột ở xa.
11 Hãy khôn ngoan, con ơi, hãy làm cho cha vui mừng,
Ðể cha có thể đối đáp với những kẻ chỉ trích cha.
12 Người khôn ngoan thấy hiểm nguy liền lẩn tránh,
Kẻ dại dột cứ bươn càn nên gánh vạ vào thân.
13 Hãy giữ lấy áo choàng của kẻ đem cầm nó để bảo đảm cho người lạ,
Nhất là khi nó dùng để làm của thế chân cho người phụ nữ lăng loàn.
14 Ai dậy sớm để lớn tiếng chúc phước người lân cận,
Sẽ bị thiên hạ cho là nguyền rủa người ta.
15 Một người vợ hay tranh cãi,
Khác nào nhà bị dột mãi trong ngày mưa.
16 Ngăn giữ nàng như ngăn giữ gió,
Nắm giữ nàng như nắm dầu lại bằng tay.
17 Như sắt làm cho sắt bén nhọn thể nào,
Người làm cho người bén nhọn cũng thể ấy.
18 Người nào chăm sóc cây vả mình sẽ được ăn trái nó,
Ai bảo vệ[c] chủ mình thì sẽ được tôn trọng.
19 Như nước phản chiếu gương mặt thể nào,
Lòng người phản ánh bản chất mình cũng thể ấy.
20 Âm phủ và chốn hủy diệt không bao giờ thấy đủ,
Cặp mắt người ta cũng chẳng thấy thỏa mãn bao giờ.
21 Nồi để luyện bạc, lò để luyện vàng,
Còn con người được thử luyện bằng lời khen của mình.
22 Dù con dùng chày mà giã kẻ dại hoặc dùng cối mà xay nó,
Con cũng không thể tách sự dại dột ra khỏi nó đâu.
23 Hãy biết rõ tình cảnh đàn chiên của con;
Hãy chăm sóc cẩn thận đàn bò của con;
24 Vì sự giàu có sẽ không trường tồn mãi mãi,
Ngay cả vương quyền cũng không truyền lại muôn đời.
25 Khi cỏ già được cắt đi, cỏ non sẽ mọc lên,
Cỏ xanh trên đồi được mang về,
26 Bấy giờ đàn chiên sẽ cung cấp tiền mua quần áo,
Và đàn dê sẽ trở thành tiền mua ruộng đất;
27 Con sẽ có đủ sữa dê để nuôi con,
Gia đình con, và nuôi những người nữ giúp việc trong nhà con.
Copyright © 2011 by Bau Dang