Old/New Testament

Ang Ganti sa Pagkamatinumanon

(Deu. 7:11-24; 28:1-14)

26 Ayaw kamo paghimog mga dios-dios sama sa mga rebulto, bato nga handomanan, o kinulit nga bato aron inyong simbahon, kay ako mao ang Ginoo nga inyong Dios.

² Tumana ninyo ang akong mga ginapahimo kaninyo sa Adlaw nga Igpapahulay ug tahora ninyo ang dapit diin kamo nagasimba kanako. Ako mao ang Ginoo.

³ Kon tumanon ninyo ang akong mga patakaran ug mga sugo, ⁴ padad-an ko kamo ug ulan sa husto nga panahon aron nga ang yuta mohatag ug abot ug ang mga kahoy makapamunga. ⁵ Mahimong abundansya kaayo ang inyong mga abot nga bisan pa gani ang inyong paggiok sa mga uhay moabot pa hangtod sa tingpamupo sa mga ubas, ug ang inyong pagpamupo sa ubas moabot pa hangtod sa inyong pagpugas. Busa makapatuyang kamo sa inyong pagkaon ug magkinabuhi kamo nga malinawon diha sa inyong dapit.

⁶ Palungtaron ko ang kalinaw sa inyong dapit, busa makatulog kamo nga walay gikahadlokan. Abugon ko ang mabangis nga mga mananap, ug walay mga kaaway nga makasulong kaninyo. ⁷ Kamo ang mosulong sa inyong mga kaaway ug pamatyon ninyo sila. ⁸ Ang 5 kaninyo makapildi ug 100, ug ang 100 kaninyo makapildi ug 10,000. ⁹ Atimanon ko kamo ug hatagan ug daghang mga kaliwat aron matuman ko ang akong kasabotan kaninyo. ¹⁰ Dili ninyo mahurot ug kaon ang inyong nangaging abot. Panghabwaon na lang ninyo kini sa inyong gibutangan ug ilisan sa bag-ong abot. ¹¹ Magapuyo ako uban kaninyo ug dili ko kamo isalikway. ¹² Magauban ako kaninyo ug ako ang mahimo ninyong Dios ug kamo padayon nga mahimong akong katawhan. ¹³ Ako mao ang Ginoo nga inyong Dios nga nagpagawas kaninyo gikan sa Ehipto aron nga dili na kamo mahimong mga ulipon sa mga Ehiptohanon. Gihatagan ko na kamo ug kagawasan, busa wala na kamoy angayng ikaulaw.

Ang Silot sa Dili Matinumanon

(Deu. 28:15-68)

^14-15 Apan kon dili gani kamo mamati kanako ug isalikway ninyo ang tanan kong mga sugo, mga patakaran, mga lagda, ug lapason ninyo ang akong kasabotan kaninyo, ¹⁶ mao kini ang akong himuon kaninyo: Mataranta kamo tungod kay padad-an ko kamo ug makamatay nga sakit ug hilanat nga makadaot sa inyong mga mata ug lawas. Magtanom kamo, apan dili ninyo kini mapuslan kay sulongon kamo sa inyong mga kaaway ug kaonon nila ang inyong mga abot. ¹⁷ Kapungtan ko kamo aron nga mapildi kamo sa inyong mga kaaway ug sila na ang modumala kaninyo. Tungod sa inyong kataranta moikyas kamo bisan ug walay nagagukod kaninyo. ¹⁸ Ug kon dili gihapon kamo mamati kanako, silotan ko kamo sa makapito ka pilo. ¹⁹ Sumpoon ko ang gipasigarbo ninyo nga gahom. Dili ako magpadala ug ulan, busa mobantok pag-ayo ang inyong mga yuta.^{[a] 20} Mahimong walay kapuslanan ang inyong mga paghago, kay ang inyong mga yuta dili mohatag ug abot ug ang inyong mga kahoy dili mamunga.

²¹ Kon magpadayon pa gihapon kamo sa pagsupak kanako ug dili kamo mamati kanako, dugangan ko pa gayod ug pito ka pilo ang inyong silot. ²² Padad-an ko kamo ug mabangis nga mga mananap ug pamatyon nila ang inyong mga kabataan ug mga binuhing kahayopan, ug tungod niini gamay na lang ang mahibilin kaninyo ug maawaaw ang inyong mga kadalanan.

²³ Kon dili pa gihapon kamo mamati kanako ug padayon hinuon kamo sa pagsupak kanako, ²⁴ ako gayod mismo ang mokontra kaninyo ug silotan ko kamo sa makapito ka pilo. ²⁵ Ipasulong ko kamo sa inyong mga kaaway agig pagsilot kaninyo tungod sa inyong paglapas sa akong kasabotan. Bisan motago pa kamo sa inyong mga lungsod padad-an ko gihapon kamo ug mga katalagman, ug mapugos kamo nga magpailalom sa inyong mga kaaway. ²⁶ Kulangon ang inyong pagkaon, busa usa lang ka pugon ang gamiton sa napulo ka babaye sa pagluto ug pan, ug bahin-bahinon pa nila kini alang kaninyo. Tinuod nga makakaon kamo apan dili kamo mabusog.

²⁷ Kon dili pa gihapon kamo mamati kanako ug padayon pa hinuon kamo sa pagsupak kanako, ²⁸ sa akong kasuko kontrahon ko kamo ug silotan sa makapito ka pilo. ²⁹ Pagutman ko kamo ug mapugos kamo sa pagkaon sa inyong kaugalingong mga anak. ³⁰ Gub-on ko ang inyong mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit, lakip ang mga halaran nga sunoganan sa insenso. Ug ilabay ko ang inyong mga patayng lawas ibabaw sa inyong mga patayng dios-dios, ug isalikway ko kamo. ³¹ Gub-on ko ang inyong mga lungsod ug mga simbahan, ug dili ko ikalipay ang kahumot sa inyong mga halad. ³² Gub-on ko ang inyong dapit ug matingala na lang ang inyong mga kaaway nga mosakop sa maong dapit. ³³ Padad-an ko kamo ug gira nga moguba sa inyong dapit apil na ang mga lungsod niini. Ug ipatibulaag ko kamo ngadto sa laing mga nasod. ^34-35 Samtang mga bihag kamo sa dapit sa inyong mga kaaway ug guba ang inyong dapit, makapahulay ang inyong yuta. Kay sa dihang nagapuyo pa kamo sa inyong yuta wala gayod ninyo kini papahulaya bisan sa tuig nga tingpahulay sa yuta. Apan karon makapahulay na gayod kini samtang guba pa.

^36-37 Kamo nga mga nahibilin sa gira, nga gidala sa inyong mga kaaway ngadto sa ilang mga dapit, patarantahon ko gayod kamo. Bisan sa kinasikas lang sa mga dahon nga huypon sa hangin, mangikyas na kamo nga daw sa may nagagukod sa pagpatay kaninyo. Magbinanggaanay kamo ug mangatumba, busa dili gayod kamo makasukol sa inyong mga kaaway. ³⁸ Mangamatay kamo didto sa dapit sa inyong mga kaaway. ³⁹ Ug ang mahibilin kaninyo inanay nga mangamatay tungod sa inyong mga sala ug sa mga sala sa inyong mga katigulangan. ^40-41 Tungod sa inyong pagluib ug pagsupak kanako, kontrahon ko kamo ug ipabihag sa lugar sa inyong mga kaaway. Apan kon maghinulsol kamo sa inyong mga sala ug sa sala sa inyong mga katigulangan ug undangon na ninyo ang pagpagahi sa inyong ulo, ug dawaton ninyo ang silot tungod sa inyong mga sala, ⁴² tumanon ko ang akong kasabotan sa inyong mga katigulangan nga si Abraham, Isaac, ug Jacob ug ibalik ko kamo sa inyong yuta. ⁴³ Apan kinahanglan nga papahawaon ko una kamo gikan sa inyong yuta isip bayad ninyo sa inyong mga sala, tungod sa inyong pagsalikway sa akong mga lagda ug mga patakaran. Ug makapahulay ang yuta samtang wala kamo. ⁴⁴ Apan bisan kon silotan ko kamo, dili ko kamo isalikway sa dapit sa inyong mga kaaway; dili ko kamo laglagon sa hingpit. Ug dili mahimo nga walaon ko ang akong kasabotan kaninyo, tungod kay ako mao ang Ginoo nga inyong Dios. ⁴⁵ Tumanon ko diha kaninyo ang akong kasabotan sa inyong mga katigulangan nga gipagawas ko gikan sa Ehipto sa pagpakita sa akong gahom sa mga nasod. Gihimo ko kini sa inyong mga katigulangan aron mahimong ilang Dios. Ako mao ang Ginoo.

⁴⁶ Mao kadto ang nagkalain-lain nga mga patakaran, mga lagda, ug mga kasugoan alang sa mga Israelinhon nga gihatag sa Ginoo didto sa Bukid sa Sinai pinaagi kang Moises.

Ang Paglukat sa mga Butang nga Gihalad alang sa Ginoo

27 Gisugo sa Ginoo si Moises ² nga isulti kini ngadto sa mga Israelinhon:

Kon ang usa ka tawo gihalad ngadto sa Ginoo isip pagtuman sa usa ka panaad, kanang tawhana malibre niana nga panaad pinaagi sa pagbayad ^3-7 niining mga mosunod basi sa timbangan nga ginagamit sa mga pari:

sa nagpanuigon ug 1 ka bulan hangtod sa 4 ka tuig

sa nagpanuigon ug 5 ka tuig hangtod 19

sa nagpanuigon ug 20 ka tuig hangtod 59

sa nagpanuigon ug 60 ka tuig pataas

⁸ Kon kabos ang nakapanaad ug dili siya makahimo pagbayad sa mao nga kantidad, dad-on niya ngadto sa pari ang tawo nga gipanaad niya nga ihalad sa Ginoo, ug ang pari mao ang mobungat sa presyo basi sa makaya nga ibayad sa tawo.

⁹ Kon ang iyang gipanaad mananap nga mahimong ihalad sa Ginoo, kana nga mananap mahimong iya na sa Ginoo. ¹⁰ Kinahanglan nga dili na niya kini bayloan pa ug laing mananap, bisan pa kon mas maayo kini. Kon himuon niya kini, ang mananap nga iyang gipanaad ug ang mananap nga iyang ibaylo mahimong iya na sa Ginoo. ¹¹ Kon ang iyang gipanaad giisip nga hugaw nga mananap, nga dili mahimong ihalad sa Ginoo, dad-on niya ang mananap ngadto sa pari. ¹² Susihon kini sa pari kon maayo ba o dili, ug unya presyohan niya kini sa presyo^[b] nga dili na mausab pa. ¹³ Kon bawion sa tag-iya ang mananap, kinahanglan nga bayran niya ang presyo sa mananap ug dugangan pa gayod niya ug 20 porsyento sa presyo niini.

¹⁴ Kon gihalad sa tawo ang iyang balay ngadto sa Ginoo, susihon sa pari ang maong balay kon maayo pa ba kini o dili, ug unya presyohan niya kini ug presyo nga dili na mausab pa. ¹⁵ Kon bawion sa tag-iya ang iyang balay, kinahanglan nga bayran niya ang presyo sa balay ug dugangan pa gayod niya ug 20 porsyento sa presyo niini. Ug ang balay ibalik kaniya.

¹⁶ Kon gihalad sa tawo ngadto sa Ginoo ang bahin sa iyang yuta nga napanunod niya gikan sa iyang katigulangan, presyohan kini sa pari sa presyo nga basi sa gidaghanon sa binhi nga mapugas niining yutaa: sa matag sako nga binhi, ang presyo 20 ka buok nga pilak. ¹⁷ Kon ihalad niya ang iyang uma pagkahuman lang gayod sa Tuig sa Paghatag ug Kagawasan ug Pag-uli, magpabilin ang tukmang presyo niini. ¹⁸ Apan kon dugay na nga milabay ang maong tuig una pa niya gihalad ang iyang uma, presyohan kini sa pari ug presyo nga mas mubo, basi sa gidaghanon sa katuigan nga nahibilin hangtod sa sunod na usab nga Tuig sa Paghatag ug Kagawasan ug Pag-uli. ¹⁹ Kon bawion sa tag-iya ang iyang uma, kinahanglan nga bayran niya ang presyo sa uma ug dugangan pa gayod niya ug 20 porsyento sa presyo niini. Ug ibalik kaniya ang iyang uma. ²⁰ Apan kon wala pa niya napalit ug balik ang iyang uma ug gibaligya kini sa lain, dili na gayod niya kini mabawi pa. ²¹ Ug sa pag-abot sa Tuig sa Paghatag ug Kagawasan ug Pag-uli, iya na kini sa Ginoo ug dili na gayod kini mabawi; mahimo na kining kabtangan sa mga pari.

²² Kon gihalad sa tawo ang uma nga iyang gipalit ug kini dili kabahin sa iyang napanunod, ²³ presyohan kini sa pari sa presyo basi sa gidaghanon sa katuigan nga nahibilin hangtod sa Tuig sa Paghatag ug Kagawasan ug Pag-uli. Kinahanglan nga paliton dayon kini ug balik sa tawo. Ang iyang ibayad sa pagpalit ug balik niini iya na sa Ginoo. ²⁴ Sa Tuig sa Paghatag ug Kagawasan ug Pag-uli ang mao nga uma iuli ngadto sa tag-iya nga nagbaligya niini.

²⁵ Ang tanang presyo niining mga gihalad ngadto sa Ginoo kinahanglan nga basi sa gibug-aton sa pilak diha sa kilohan nga ginagamit sa mga pari.

²⁶ Ang unang anak sa mananap iya sa Ginoo, busa dili na kini ihalad kaniya. ²⁷ Kon kining mananapa giisip nga hugaw, mahimo kining paliton ug balik sa tag-iya. Bayran niya ang presyo sa mananap ug dugangan pa gayod niya ug 20 porsyento sa presyo niini. Apan kon dili niya paliton ug balik, ibaligya kini sa mga pari sumala sa gipresyo niini.

²⁸ Walay bisan unsa nga butang nga gihalad sa hingpit^[c] ngadto sa Ginoo ang mahimong ibaligya o paliton ug balik, tawo man o mananap o yuta nga napanunod. Iya na gayod kini sa Ginoo. ²⁹ Ang tawo nga gihalad sa hingpit ngadto sa Ginoo dili mahimong lukaton. Kinahanglan nga patyon gayod siya.

³⁰ Ang ikanapulo nga bahin sa tanang mga abot iya sa Ginoo. ³¹ Kon paliton ug balik sa tawo ang ikapulo sa iyang abot, kinahanglan nga bayran niya ang presyo niini ug dugangan pa gayod niya ug 20 porsyento sa presyo niini. ³² Kon mag-ihap kamo sa inyong mga baka, karnero, o kanding, ang ikapulo sa matag napulo nga inyong naihap ihatag ninyo sa Ginoo. ³³ Ug kinahanglan nga dili ninyo kini pilion o ilisan. Kon ilisan ninyo kini, ang maong mananap ug ang mananap nga giilis ninyo mahimong iya na sa Ginoo ug dili na mahimong paliton ug balik.

³⁴ Mao kini ang mga sugo nga gihatag sa Ginoo kang Moises didto sa Bukid sa Sinai alang sa mga Israelinhon.

Giayo ni Jesus ang Paralitiko

(Mat. 9:1-8; Luc. 5:17-26)

2 Paglabay sa pipila ka adlaw, mibalik si Jesus sa Capernaum. Mikaylap ang balita nga anaa siya sa iyang balay. ² Busa daghang mga tawo ang nagtigom didto hangtod nga napuno ang balay ug nagdasok sila bisan pa sa may pultahan. Giwali niya ang Pulong sa Dios kanila. ³ Ug unya may miabot nga paralitiko nga gidayongan sa upat ka tawo. ⁴ Apan tungod kay nagadasok ang mga tawo dili sila makaduol kang Jesus. Busa gibangagan nila ang atop tungod sa gitindogan ni Jesus. Unya gitunton nila ang paralitiko nga nagahigda sa iyang higdaanan. ⁵ Pagkakita ni Jesus nga dako ang ilang pagtuo kaniya, miingon siya sa paralitiko, “Gipasaylo na ang imong mga sala.” ⁶ Sa dihang nadungog kini sa mga magtutudlo sa Kasugoan nga nagalingkod didto, miingon sila sa ilang kaugalingon, ⁷ “Ngano nga nagasulti siyag ingon niana? Pagpasipala kana sa Dios. Ang Dios lang ang makapasaylo sa mga sala.” ⁸ Diha-diha nasayran ni Jesus ang ilang gihunahuna. Busa miingon siya kanila, “Nganong naghuna-huna man kamo ug ingon niana? ⁹ Unsa ba diay ang mas sayon, ang pag-ingon sa paralitiko ‘Gipasaylo na ang imong mga sala,’ o ang pag-ingon ‘Tindog, dad-a ang imong higdaanan ug lakaw’? ¹⁰ Karon, pamatud-an ko kaninyo pinaagi sa pag-ayo niining paralitiko nga ako nga Anak sa Tawo may gahom dinhi sa yuta sa pagpasaylo sa mga sala.” ¹¹ Unya miingon siya sa paralitiko, “Tindog, dad-a ang imong higdaanan ug pauli!” ¹² Samtang nagtan-aw ang tanan mitindog dayon ang paralitiko ug gidala niya ang iyang higdaanan ug migawas. Natingala gayod silang tanan ug gidayeg nila ang Dios. Miingon sila, “Wala pa gayod kami sukad makakita ug sama niini.”

Gitawag ni Jesus si Levi

(Mat. 9:9-13; Luc. 5:27-32)

¹³ Human niadto mibalik na usab si Jesus sa daplin sa Linaw sa Galilea. Daghang mga tawo ang miduol kaniya, busa gitudloan niya sila. ¹⁴ Samtang naglakaw siya, nakita niya ang maniningil ug buhis nga si Levi nga anak ni Alfeo. Didto siya nagalingkod sa dapit diin magbayad ug buhis. Miingon si Jesus kaniya, “Dali, uban kanako.” Mitindog si Levi ug misunod kaniya.

¹⁵ Sa dihang nangaon si Jesus ug ang iyang mga tinun-an didto sa balay ni Levi, daghan usab nga mga maniningil ug buhis ug uban pa nga giila nga mga makasasala ang nakig-uban kanila sa pagpangaon, kay daghan na ang nagasunod kaniya. ¹⁶ Didto usab ang mga Pariseo nga magtutudlo sa Kasugoan. Nakita nila si Jesus nga nagakaon uban sa mga tawo nga ilang giila nga mga makasasala sama sa mga maniningil ug buhis. Nangutana sila sa iyang mga tinun-an, “Nganong nakig-uban siyag kaon sa mga tawo nga sama niana?” ¹⁷ Nadungog ni Jesus ang ilang pangutana, busa gitubag niya sila pinaagi sa sambingay, “Ang tawo nga maayog panglawas wala magkinahanglan ug doktor, ang masakiton lang. Busa wala ako moanhi aron sa pagtawag sa mga nagatuo nga sila matarong, kondili sa mga makasasala.”

Ang Pangutana bahin sa Pagpuasa

(Mat. 9:14-17; Luc. 5:33-39)

¹⁸ Nagapuasa^[a] ang mga tinun-an ni Juan nga tigbautismo ug ang mga Pariseo. Busa may mga tawo nga miduol kang Jesus ug nangutana, “Nganong ang mga tinun-an ni Juan ug ang mga tinun-an sa mga Pariseo nagapuasa apan ang imo wala?” ¹⁹ Mitubag si Jesus kanila, “Mahimo ba diay nga dili pakan-on ang mga bisita sa kasal samtang kauban pa nila ang pamanhonon? Dili gayod! ²⁰ Apan muabot ang panahon nga ang pamanhonon kuhaon gikan kanila, ug mao na unya kana ang ilang pagpuasa.” ²¹ Mipadayon pa gayod si Jesus pagsulti ug mga sambingay, “Walay magtapak ug bag-ong panapton sa daan nga bisti, kay mokulo ang bag-o nga panapton kon malabhan ug mosamot pa kadako ang gisi. ²² Wala usay magsulod ug bag-o nga bino sa daan nga sudlanan nga panit, kay mabuskag ang sudlanan ug mausik ang bino, ug pareho sila nga dili na mapuslan. Hinuon, adto isulod ang bag-o nga bino sa bag-o nga sudlanan nga panit.”^[b]

Ang Pangutana bahin sa Adlaw nga Igpapahulay

(Mat. 12:1-8; Luc. 6:1-5)

²³ Usa ka Adlaw nga Igpapahulay, nakaagi sila si Jesus sa kaumahan sa trigo, ug ang iyang mga tinun-an nangutlo^[c] ug mga uhay sa trigo. ²⁴ Busa miingon ang mga Pariseo kang Jesus, “Tan-awa ang gihimo sa imong mga tinun-an! Nganong gihimo nila ang ginadili sa Adlaw nga Igpapahulay?” ²⁵ Mitubag si Jesus kanila, “Wala ba diay ninyo mabasa sa Kasulatan ang gihimo ni David sa dihang siya ug ang iyang mga kauban gigutom ug nagkinahanglan ug pagkaon? ²⁶ Kini nahitabo sa dihang si Abiatar pa ang pangulong pari. Misulod si David sa balay sa Dios ug mikaon sa pan nga gihalad ngadto sa Dios. Gipakaon usab niya ang iyang mga kauban. Wala sila makasala bisan pa ug gidili sa Kasugoan ang pagkaon niadto gawas lang sa mga pari.” ²⁷ Ug miingon pa gayod si Jesus, “Gihimo ang Adlaw nga Igpapahulay alang sa kaayohan sa tawo. Wala himoa ang tawo alang sa kaayohan sa Adlaw nga Igpapahulay. ²⁸ Busa, Ako nga Anak sa Tawo may gahom sa pag-ingon kon unsa ang husto nga buhaton sa Adlaw nga Igpapahulay.”