Old/New Testament

Si Bezalel ug si Oholiab

(Exo. 35:30–36:1)

31 Unya miingon ang Ginoo kang Moises, ² “Gipili ko si Bezalel nga anak ni Uri ug apo ni Hur nga gikan sa tribo ni Juda. ³ Gigamhan ko siya sa akong Espiritu^[a] ug gihatagag kaalam ug abilidad sa pagbuhat ug bisan unsang buluhaton— ⁴ sa paghimog matahom nga mga butang nga hinimo gikan sa bulawan, plata, ug bronsi, ⁵ sa pagkorti sa mahalong mga bato aron himuong bato sa mga alahas, sa pagkulit sa kahoy, ug sa tanang inantigo nga mga buluhaton. ⁶ Gipili ko usab si Oholiab nga anak ni Ahisamac, nga gikan sa tribo ni Dan, sa pagtabang kang Bezalel. Gihatagan ko usab ug abilidad ang tanang maayong mga panday aron mahimo nila ang tanang gisugo ko kanimo nga himuon: ⁷ ang Tolda nga Tagboanan, ang Kahon sa Kasugoan ug ang tabon niini, ug ang tanang kagamitan sa Tolda— ⁸ ang lamisa ug ang mga kagamitan niini, ang butanganan ug suga nga purong bulawan ug ang tanan usab nga kagamitan niini, ang halaran nga sunoganan sa insenso, ⁹ ang halaran nga sunoganan sa halad nga sinunog ug ang tanang kagamitan niini, ang palanggana ug ang tungtonganan niini, ¹⁰ ang matahom ug sagrado nga mga bisti nga sul-obon ni Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki kon mag-alagad sila ingon nga mga pari, ¹¹ ang lana nga pangdihog, ug ang humot nga insenso alang sa Balaang Dapit. Himuon nila kining tanan sumala sa gisugo ko kanimo.”

Ang Adlaw nga Igpapahulay

¹² Unya miingon ang Ginoo kang Moises ¹³ nga isulti kini ngadto sa mga Israelinhon: “Kinahanglan tumanon gayod ninyo ang akong mga ginapahimo kaninyo mahitungod sa Adlaw nga Igpapahulay, kay timailhan kini sa atong kasabotan hangtod sa umaabot nga mga henerasyon. Niining paagiha mahibaloan ninyo nga ako mao ang Ginoo nga nagpili kaninyo nga mahimong akong katawhan. ¹⁴ Oo, tumana ninyo ang akong mga ginapahimo kaninyo sa Adlaw nga Igpapahulay, kay balaan kini nga adlaw alang kaninyo. Si bisan kinsa nga dili mosunod sa akong mga ginapahimo nianang adlawa kinahanglan gayod nga patyon. Si bisan kinsa nga magtrabaho nianang adlawa dili na ninyo isipon nga usa sa inyong katawhan. ¹⁵ Buhata ninyo ang inyong buluhaton sulod sa unom ka adlaw, apan sa ikapitong adlaw magpahulay gayod kamo. Tungod kay kining adlawa balaan alang kanako; si bisan kinsa nga magtrabaho nianang adlawa kinahanglang patyon. ^16-17 Busa kamong mga Israelinhon, kinahanglang tumanon ninyo ug sa inyong umaabot nga mga henerasyon ang akong mga gipahimo kaninyo sa Adlaw nga Igpapahulay. Mao kini ang permanenteng ilhanan sa atong walay kataposang kasabotan. Kay sulod sa unom ka adlaw gimugna ko ang langit ug ang kalibotan, ug sa ikapitong adlaw mipahulay ako.”

¹⁸ Human makigsulti ang Ginoo kang Moises didto sa Bukid sa Sinai, gihatag niya kang Moises ang duha ka lagpad nga bato nga gisulatan niya mismo sa Kasugoan.

Ang Baka nga Bulawan

(Deu. 9:7-29)

32 Sa dihang namatikdan sa mga tawo nga dugayng nakalugsong si Moises gikan sa bukid, miduol sila kang Aaron ug miingon, “Dali, himoi kami ug dios^[b] nga mangulo kanamo, kay wala na kita masayod kon unsa nay nahitabo niadtong Moises nga nagpagawas kanato gikan sa Ehipto.” ² Mitubag si Aaron kanila, “Panguhaa ninyo ang mga ariyos nga bulawan sa inyong mga asawa ug mga anak, ug dad-a ninyo dinhi kanako.” ³ Busa gipanguha nilang tanan ang ilang mga ariyos nga bulawan ug gidala kang Aaron. ⁴ Gitigom kini ni Aaron ug gitunaw ug giporma nga baka. Unya miingon dayon ang mga Israelinhon, “Mao kini ang atong dios nga nagpagawas kanato gikan sa Ehipto.”

⁵ Pagkakita ni Aaron nga nalipay pag-ayo ang mga tawo niini, nagpahimo siyag halaran diha atubangan sa baka ug nagpahibalo, “Ugma magsaulog kitag pista alang sa Ginoo.” ⁶ Busa pagkabuntag, sayong mibangon ang mga tawo ug naghalad ug mga halad nga sinunog ug halad alang sa maayong relasyon. Unya nangaon sila ug nagainom ug nagpatuyang sa paghudyaka sa ilang pagsimba sa dios-dios.

⁷ Miingon ang Ginoo kang Moises, “Pagdalig lugsong kay ang imong katawhan nga gipagawas mo gikan sa Ehipto nagahimog kadaotan. ⁸ Dali ra kaayo silang milapas sa akong gimando kanila. Naghimo silag ilang dios-dios nga baka ug gisimba kini. Gihalaran nila kini ug miingon, ‘Mao kini ang atong dios nga nagpagawas kanato gikan sa Ehipto.’ ”

⁹ Miingon pa gayod ang Ginoo kang Moises, “Nakita ko kon unsa kagahig ulo kining mga tawhana. ¹⁰ Busa pasagdi ako nga molaglag kanila sa hilabihan kong kasuko. Ug ikaw ug ang imong mga kaliwat ang himuon kong bantogan nga nasod.”

¹¹ Apan nagpakilooy si Moises sa Ginoo nga iyang Dios, “O Ginoo, nganong ipatagamtam mo man ang imong kasuko sa imong katawhan nga gipagawas mo gikan sa Ehipto pinaagi sa imong kahibulongang gahom? ¹² Unsa na lay ikasulti sa mga Ehiptohanon? Nga gikuha mo ang imong katawhan sa Ehipto aron lang patyon sa kabukiran ug mawala sa kalibotan? O Ginoo, ayaw na ipadayon ang imong hilabihang kasuko kanila, ug ayaw sila laglaga. ¹³ Hinumdomi ang imong gipanumpa ngadto sa imong mga alagad nga si Abraham, Isaac, ug Jacob,^[c] nga padaghanon mo ang ilang mga kaliwat sama sa mga bitoon sa langit, ug ihatag mo sa ilang mga kaliwat ang tanang yuta nga imong gisaad kanila, ug mahimo kining ilang panulondon hangtod sa hangtod.” ¹⁴ Busa wala na padayona sa Ginoo ang iyang plano nga paglaglag sa iyang katawhan.

¹⁵ Unya milugsong si Moises gikan sa bukid dala ang duha ka lagpad nga bato nga gisulatan sa Kasugoan sa likod ug sa atubangan niini. ¹⁶ Ang Dios mismo ang naghimo niini ug nagsulat.

¹⁷ Sa dihang nadungog ni Josue ang kasaba sa mga tawo, miingon siya kang Moises, “Morag adunay kasaba sa gira didto sa kampo.” ¹⁸ Mitubag si Moises, “Dili kasaba sa kadaogan o kapildihan ang akong nadungog, kondili kasaba sa pagkinantahay.”

¹⁹ Sa nagkaduol na si Moises sa kampo, nakita niya ang dios-dios nga baka ug ang mga tawo nga nagsayaw-sayaw, busa nasuko siya pag-ayo. Gilabay niya didto sa tiilan sa bukid ang lagpad nga mga bato nga iyang dala, ug nangabuak kini. ²⁰ Unya gikuha niya ang dios-dios nga baka nga ilang gihimo ug gisunog kini. Unya gidugmok niya kinig pino ug gisagol sa tubig ug gipainom sa katawhan sa Israel.

²¹ Miingon si Moises kang Aaron, “Unsa bay gihimo niining mga tawhana kanimo nga gitugotan mo man sila sa pagpakasala sa hilabihan?” ²² Mitubag si Aaron, “Ayaw kasuko kanako, sir. Nasayod ka bitaw nga dali ra sila madala sa kadaotan. ²³ Miingon sila kanako, ‘Himoi kamig dios nga mangulo kanamo, kay wala na kita masayod kon unsa nay nahitabo niadtong Moises nga nagpagawas kanato gikan sa Ehipto.’ ” ²⁴ Busa miingon ako kanila nga dad-on nila dinhi kanako ang ilang mga alahas nga bulawan. Sa dihang nadala na kini kanako, gilabay ko kini sa kalayo ug mitunga kining baka.

²⁵ Nakita ni Moises nga nagpatuyang sa paghudyaka ang mga tawo ug gipasagdan lang sila ni Aaron. Tungod niini nahimo silang kataw-anan sa ilang mga kaaway. ²⁶ Busa mitindog si Moises sa pultahan sa kampo ug misinggit, “Kadtong dapig sa Ginoo duol kanako!” Ug ang tanang mga kaliwat ni Levi miduol kaniya. ²⁷ Miingon si Moises kanila, “Mao kini ang giingon sa Ginoo, ang Dios sa Israel, ‘Ang kada usa kaninyo magtakin sa iyang espada ug maglibot-libot sa kampo, ug pamatyon ninyo kanang daotang mga tawo bisan pag inyong igsoon, amigo, o silingan.’ ” ²⁸ Gituman sa mga kaliwat ni Levi ang gisugo kanila ni Moises, ug nianang adlawa mga 3,000 ka mga tawo ang namatay. ²⁹ Miingon si Moises sa mga kaliwat ni Levi, “Gilain kamo karong adlawa alang sa Ginoo, kay gipamatay ninyo bisan ang inyong mga anak ug mga igsoon. Busa panalanginan niya kamo karong adlawa.”

³⁰ Pagkasunod adlaw, miingon si Moises sa mga tawo, “Nakahimo kamog dakong sala. Apan motungas ako karon sa bukid, didto sa Ginoo; basin pag matabangan ko kamo nga mahinloan sa inyong sala.” ³¹ Busa mibalik si Moises sa Ginoo ug miingon, “Ginoo, dako kaayong sala ang nahimo niining mga tawhana. Naghimo silag dios nga bulawan. ³² Apan karon, pasayloa sila sa ilang sala. Kon dili mo sila mapasaylo panasa na lang ang akong ngalan sa libro nga gisulatan mo sa mga ngalan sa imong katawhan.”

³³ Mitubag ang Ginoo kang Moises, “Kon kinsa ang nakasala kanako, siya ang akong panason sa akong libro. ³⁴ Lakaw, ug pangulohi ang mga tawo paingon sa dapit nga giingon ko kanimo, ug mag-una kaninyo ang akong anghel. Apan moabot ang panahon nga silotan ko sila tungod sa ilang sala.”

³⁵ Ug gipadad-an sa Ginoo ug katalagman ang mga Israelinhon tungod kay gisimba nila ang dios-dios nga baka nga gihimo ni Aaron.

33 Unya miingon ang Ginoo kang Moises, “Biyai kining lugara uban sa mga tawo nga gipagawas mo gikan sa Ehipto ug pangadto kamo sa yuta nga gisaad ko kang Abraham, Isaac, ug Jacob. Miingon ako kanila, ‘Ihatag ko kini nga yuta sa inyong mga kaliwat.’ ² Paunahon ko kaninyo ang anghel, ug abugon ko ang mga Canaanhon, mga Amorihanon, mga Hitihanon, mga Perisihanon, mga Hebhanon, ug mga Jebusihanon ³ gikan nianang yuta nga maayo ug mabungahon.^[d] Apan dili ako mouban kaninyo kay mga gahi kamog ulo, basin unyag pamatyon ko pa kamo sa dalan.”

⁴ Sa pagkadungog sa mga tawo niining sakit nga mga pulong, nagsubo gayod sila ug wala nila sul-oba ang ilang mga alahas. ⁵ Kay gisugo sa Ginoo si Moises nga isulti kini ngadto sa mga Israelinhon: “Mga gahi kamog ulo. Kon ubanan ko kamo bisan sa makadiyot lamang, basin mapatay ko pa kamo. Karon, tangtanga ninyo ang inyong mga alahas hangtod makadesisyon ako kon unsa ang akong himuon kaninyo.” ⁶ Busa gitangtang sa mga Israelinhon ang ilang mga alahas didto sa Bukid sa Horeb.

Ang Tolda nga Tagboanan

⁷ Naandan na ni Moises nga magpatindog ug Tolda nga layo sa kampo. Kini nga Tolda gitawag niya nga “Tolda nga Tagboanan.” Si bisan kinsa nga gustong magpakisayod sa kabubut-on sa Ginoo moadto sa maong Tolda. ⁸ Kon mosulod si Moises sa Tolda, manindog ang mga tawo sa pultahan sa ilang mga tolda. Tan-awon nila si Moises hangtod nga makasulod siya sa Tolda. ⁹ Ug samtang atua didto si Moises sa sulod, mopaubos ang panganod nga daw haligi diha sa pultahan sa Tolda samtang makigsulti ang Ginoo kang Moises. ¹⁰ Ug kon makita sa mga tawo ang panganod nga daw haligi diha sa pultahan sa Tolda, manindog sila ug mosimba sa Ginoo diha sa pultahan sa ilang mga tolda. ¹¹ Kon makigsulti ang Ginoo kang Moises, mag-atubangay gayod sila sama sa managhigala nga nagsultihanay. Pagkahuman niini mobalik si Moises sa kampo, apan ang iyang personal nga katabang nga batan-on nga si Josue, nga anak ni Nun, magpabilin sa Tolda.

Nakita ni Moises ang Gamhanang Presensya sa Dios

¹² Miingon si Moises sa Ginoo, “Kanunay mo akong ginasultihan nga pangulohan ko kini nga katawhan, apan wala mo pa ako pahibaloa kon kinsay imong paubanon kanako. Miingon pa ikaw nga nakaila ka gayod kanako ug nalipay ka kanako. ¹³ Kon tinuod nga nalipay ka kanako, tudloi ako sa imong mga pamaagi aron makaila ako kanimo ug aron malipay pa gayod ikaw kanako. Hinumdomi nga kining nasora imong katawhan.” ¹⁴ Mitubag ang Ginoo, “Ako mismo ang magauban kanimo, ug hatagan ko ikaw ug kapahulayan.” ¹⁵ Miingon si Moises kaniya, “Kon dili ka mouban kanamo, ayaw kami pabiyaa niining dapita. ¹⁶ Kay unsaon man pagkasayod sa uban nga nalipay ka kanako ug sa imong katawhan kon dili mo kami ubanan? Ug unsaon nila pagkasayod nga pinasahi kami nga katawhan kaysa ubang katawhan sa kalibotan?”

¹⁷ Mitubag ang Ginoo kang Moises, “Himuon ko ang imong gihangyo kay nalipay ako kanimo, ug nakaila gayod ako kanimo.” ¹⁸ Unya miingon si Moises, “Palihog, ipakita kanako ang imong gamhanang presensya.”

¹⁹ Mitubag ang Ginoo, “Ipakita ko kanimo ang tanan kong kaayo, ug litukon ko kanimo ang akong ngalan, ang Ginoo. Kaloy-an ko ang gusto kong kaloy-an. ²⁰ Apan dili mo makita ang akong nawong kay walay tawo nga makakita kanako nga magpabiling buhi.”

²¹ Unya miingon ang Ginoo, “Tindog dinhi sa dakong bato duol kanako. ²² Ug samtang molabay ang akong gamhanang presensya, isulod ko ikaw sa bangag sa bato ug tabonan ko ikaw sa akong kamot hangtod nga makalabay ako. ²³ Unya kuhaon ko ang akong kamot ug makita mo ang akong likod apan dili ang akong nawong.”

Ang Sambingay bahin sa Kombira

(Luc. 14:15-24)

22 Nagtudlo pag-usab si Jesus kanila pinaagi sa sambingay. ² Miingon siya, “Ang paghari sa Dios sama sa nahitabo sa usa ka hari nga nagaandam ug kombira alang sa kasal sa iyang anak nga lalaki. ³ Gisugo niya ang iyang mga sulugoon nga tawgon na ang mga dinapit. Apan mibalibad sila. ⁴ Gisugo niya pag-usab ang uban pa nga mga sulugoon. Miingon siya, ‘Ingna ninyo ang mga dinapit nga naihaw na ang akong mga baka ug ang uban nga mga mananap nga akong gipatambok ug naandam na ang pagkaon. Busa paanhia na sila.’ ⁵ Apan ang mga dinapit wala magtagad. Ang usa miadto sa iyang uma, ug ang usa sa iyang negosyo. ⁶ Ang uban, gidakop nila ang mga sinugo sa hari, gipasipad-an nila ug gipatay. ⁷ Busa nasuko pag-ayo ang hari. Gisugo niya ang iyang mga sundalo nga pamatyon usab ang nagpatay sa iyang mga sulugoon ug sunogon ang ilang lungsod. ⁸ Unya gitawag niya ang iyang mga sulugoon ug miingon, ‘Ang kombira sa kasal sa akong anak andam na, apan ang mga dinapit dili takos nga motambong. ⁹ Busa adto na lang kamo sa kadalanan nga naay daghang mangagi ug dapita ninyo ang tanan nga inyong matagboan.’ ¹⁰ Nanglakaw ang mga sulugoon ug nangadto sa kadalanan, ug ang tanan nga ilang natagboan, maayo man o daotan, gipangdapit nila. Ug napuno sa mga dinapit ang hawanan sa kombira.

¹¹ “Unya misulod ang hari kay gusto niya nga mahimamat ang iyang mga bisita. Didto may nakita siya nga usa ka tawo nga wala magsul-ob ug bisti nga alang sa kombira. ¹² Busa miingon ang hari kaniya, ‘Higala, nganong nakasulod ka dinhi nga wala magsul-ob ug bisti nga alang sa kombira?’ Apan ang tawo wala gayod motingog kay wala siyay ikatubag. ¹³ Unya miingon ang hari sa iyang mga sulugoon, ‘Gaposa ninyo ang iyang mga kamot ug tiil ug ilabay sa gawas didto sa kangitngitan. Didto maghilak siya ug magkagot ang iyang ngipon.’ ” ¹⁴ Unya miingon si Jesus, “Daghan ang giimbitar sa Dios sa iyang gingharian, apan diotay ra ang gipili nga makasulod.”

Ang Pangutana bahin sa Pagbayad ug Buhis

(Mar. 12:13-17; Luc. 20:20-26)

¹⁵ Mibiya ang mga Pariseo ug nagplano sila kon unsaon nila pagdakop si Jesus pinaagi sa iyang gipanulti. ¹⁶ Unya gisugo nila ang uban sa ilang mga tinun-an ug ang pipila ka tawo ni Herodes. Nangutana sila kang Jesus, “Magtutudlo, nasayod kami nga tinuod ang imong gipanulti. Gitudlo mo sa mga tawo ang kamatuoran bahin sa kabubut-on sa Dios. Ug wala ka magpauyon-uyon sa mga tawo bisan kinsa pa sila. ¹⁷ Alang kanimo, husto ba nga kita nga mga Judio mobayad ug buhis sa Emperador sa Roma o dili?” ¹⁸ Apan nahibaloan ni Jesus ang ilang daotang tuyo, busa miingon siya kanila, “Mga tigpakaaron-ingnon! Ngano bang buot man ninyo akong bitikon pinaagi niana nga pangutana? ¹⁹ Pakit-a ninyo ako ug kuwarta nga gigamit sa pagbayad ug buhis.” Ug gidala nila kini kaniya. ²⁰ Miingon si Jesus kanila, “Kang kinsa ba kining hitsura ug ngalan?” ²¹ Mitubag sila, “Iya sa Emperador.” Busa miingon si Jesus kanila, “Kon mao kana, ihatag ninyo sa Emperador ang iya sa Emperador, ug sa Dios ang iya sa Dios.” ²² Sa pagkadungog nila sa tubag ni Jesus natingala gayod sila. Busa gibiyaan na lang nila siya.