Old/New Testament

Si Hagar ug si Ishmael

16 Si Sarai nga asawa ni Abram dili makaanak. May sulugoon siya nga babayeng Ehiptohanon nga ginganlag si Hagar. ² Miingon si Sarai kang Abram, “Wala man motugot ang Ginoo nga makaanak ako, maayo pa tingali nga makighilawas ka sa akong sulugoon nga babaye kay basin pa ug makabaton ako ug anak pinaagi kaniya.” Misugot si Abram sa giingon sa iyang asawa. ³ Busa gihatag ni Sarai si Hagar kang Abram aron mahimong iyang asawa. (Nahitabo kini human nakapuyo si Abram sa Canaan ug napulo ka tuig.) ⁴ Wala madugay namabdos si Hagar.

Pagkahibalo ni Hagar nga mabdos siya, gibiaybiay niya si Sarai. ⁵ Tungod niini, miingon si Sarai kang Abram, “Gihatag ko si Hagar kanimo apan karon nga mabdos na siya, gibiaybiay na niya ako. Ikaw ang angay basolon niini! Ang Ginoo na ang maghukom kon kinsa kanato ang sad-an.” ⁶ Mitubag si Abram, “Imo siyang sulugoon, busa buhata ang gusto mong buhaton kaniya.” Gikan niadto gilisod-lisod na ni Sarai si Hagar, busa milayas kini.

⁷ Nakita sa anghel sa Ginoo si Hagar didto sa may tuboran sa kamingawan. Kini nga tuboran duol sa dalan paingon sa Shur. ⁸ Nangutana ang anghel kaniya, “Hagar, sulugoon ni Sarai, diin ka gikan ug asa ka paingon?” Mitubag siya, “Milayas ako sa akong agalon nga si Sarai.” ⁹ Miingon ang anghel kaniya, “Balik sa imong agalon ug pagpaubos kaniya.” ¹⁰ Unya miingon pa gayod ang anghel:

¹³ Gitawag ni Hagar ang Ginoo nga nakigsulti kaniya ug “Dios nga Nakakita,” kay miingon siya, “Nakita ko ba gayod ang Dios nga nakakita kanako ug sa gihapon buhi pa ako?^[b]” ¹⁴ Mao kana nga ang tuboran nga anaa sa tunga-tunga sa Kadesh ug Bered gitawag ug Beer Lahai Roi.^[c]

¹⁵ Mibalik si Hagar kang Sarai, ug nanganak siya ug batang lalaki. Ginganlan ni Abram ang bata ug Ishmael. ¹⁶ Nagaedad si Abram ug 86 ka tuig sa dihang natawo si Ishmael.

Ang Pagtuli Ilhanan sa Kasabotan

17 Sa dihang nagaedad si Abram ug 99 ka tuig, nagpakita ang Ginoo kaniya ug miingon, “Ako ang Dios nga Makagagahom. Pagmatinumanon kanunay kanako ug pagkinabuhi nga matarong. ² Tumanon ko ang akong kasabotan kanimo: padaghanon ko gayod ang imong mga kaliwat.” ³ Pagkadungog niadto ni Abram, miyukbo siya agig pagtahod sa Dios. Miingon ang Dios kaniya, ⁴ “Mao kini ang akong kasabotan kanimo: Mahimo kang amahan sa daghang mga nasod. ⁵ Gikan karon dili na Abram ang ingalan kanimo kondili Abraham^[d] na, tungod kay himuon ko ikaw nga amahan sa daghang mga nasod. ⁶ Padaghanon ko pag-ayo ang imong mga kaliwat ug maggikan kanila ang mga nasod, ug ang uban kanila mahimong mga hari. ⁷ Tumanon ko ang akong kasabotan kanimo ug sa imong mga kaliwat sa umaabot nga mga henerasyon, nga padayon ako nga mahimong inyong Dios. Kini nga kasabotan magapadayon hangtod sa kahangtoran. ⁸ Mga langyaw pa kamo karon sa yuta sa Canaan. Apan ihatag ko kining tibuok nga yuta kanimo ug sa imong mga kaliwat. Mainyo na kini hangtod sa kahangtoran, ug ako padayon nga mahimong inyong Dios.”

⁹ Midugang pag-ingon ang Ginoo kang Abraham, “Apan ikaw, kinahanglan tumanon nimo ug sa imong mga kaliwat ang akong kasabotan kanimo. ¹⁰ Ug bahin nianang kasabotan: Kinahanglan tulion ninyo ang tanan ninyong mga lalaki. ¹¹ Kini ang mahimong ilhanan sa akong kasabotan kaninyo. ^12-13 Sukad karon hangtod sa umaabot nga henerasyon, kinahanglan tulion ninyo ang matag batang lalaki nga nagaedad ug walo ka adlaw. Tulion usab ninyo ang mga ulipon nga lalaki nga natawo sa inyong panimalay apil ang mga ulipon nga inyong gipalit gikan sa mga langyaw. Kana nga ilhanan sa inyong lawas magapamatuod nga ang akong kasabotan kaninyo magapadayon hangtod sa kahangtoran. ¹⁴ Si bisan kinsa nga wala matuli kinahanglan nga dili na ninyo isipon nga usa sa inyong katawhan, tungod kay gipakawalay-bili niya ang akong kasabotan.”

¹⁵ Miingon pa gayod ang Dios kang Abraham, “Bahin sa imong asawa nga si Sarai, ayaw na siya tawaga ug Sarai, kay sukad karon Sara^[e] na ang iyang ngalan. ¹⁶ Panalanginan ko siya ug hatagan ko ikaw ug anak pinaagi kaniya. Mahimo siyang inahan sa daghang mga nasod, ug ang uban niya nga mga kaliwat mahimong hari.”

¹⁷ Pagkadungog niadto ni Abraham miyukbo siya agig pagtahod sa Dios, apan mikatawa siya sa iyang nadungog. Miingon siya sa iyang kaugalingon, “Makaanak pa kaha ako nga 100 na man ang akong edad? Ug si Sara, makaanak pa kaha sa edad nga 90 ka tuig?” ¹⁸ Unya miingon siya sa Dios, “Hinaut nga ang akong anak nga si Ishmael ang hatagan mo sa panalangin.” ¹⁹ Mitubag ang Dios, “Dili. Ang imong asawa nga si Sara manganak ug lalaki ug nganlan mo siya ug Isaac.^[f] Padayonon ko diha kaniya ang akong kasabotan kanimo, ug magapadayon kini nga kasabotan ngadto sa iyang mga kaliwat hangtod sa kahangtoran. ²⁰ Nadungog ko ang imong hangyo bahin kang Ishmael. Panalanginan ko siya ug hatagan ug daghang mga kaliwat. Mahimo siyang amahan sa 12 ka mga pangulo, ug ang iyang mga kaliwat mahimong bantogan nga katawhan.^{[g] 21} Apan kang Isaac ug sa iyang mga kaliwat ko lang tumanon ang akong kasabotan kanimo. Manganak si Sara kang Isaac sa sama usab niini nga panahon sa sunod nga tuig.” ²² Mibiya ang Dios pagkahuman siya makigsulti kang Abraham.

²³ Niadto gayong adlawa, gituman ni Abraham ang gisugo kaniya sa Dios. Gituli niya ang iyang anak nga si Ishmael ug ang tanang mga lalaki sa iyang panimalay: ang mga ulipon nga natawo sa iyang panimalay ug ang mga ulipon nga iyang gipalit. ²⁴ Nagaedad si Abraham ug 99 ka tuig sa dihang gituli siya, ²⁵ ug si Ishmael nagaedad usab ug 13 ka tuig. ^26-27 Niadto gayod mismo nga adlaw nga nagsugo ang Dios nga ang tanang mga lalaki kinahanglan matuli, nagpatuli si Abraham ug si Ishmael, apil ang tanang mga ulipon ni Abraham nga natawo sa iyang panimalay ug ang mga ulipon nga iyang gipalit gikan sa mga langyaw.

Ang Pagtulon-an bahin Sa Pagpanapaw

²⁷ “Nadungog ninyo nga giingon kaniadto, ‘Ayaw kamo panapaw.’^{[a] 28} Apan ako moingon kaninyo nga kon ang lalaki motan-aw nga may tinguha sa pagpakighilawas sa babaye nga dili iyang asawa, sama ra nga nakapanapaw na siya. ²⁹ Busa kon ang imong tuong mata mao ang hinungdan nga makasala ka, lugita kana ug ilabay. Kay mas maayo pa nga mawala ang usa ka bahin sa imong lawas kaysa kompleto ka apan itambog lang ngadto sa impiyerno. ³⁰ Kon ang imong tuong kamot mao ang hinungdan nga makasala ka, putla kana ug ilabay. Kay mas maayo pa nga mawala ang usa ka bahin sa imong lawas kaysa kompleto ka apan mahiadto lang ngadto sa impiyerno.”

Ang Pagtulon-an bahin sa Panagbulag

(Mat. 19:9; Mar. 10:11-12; Luc. 16:18)

³¹ “Giingon usab nga kon ang lalaki gustong makigbulag sa iyang asawa, kinahanglang mohatag siya sa iyang asawa ug papeles nga magpamatuod sa ilang panagbulag.^{[b] 32} Apan ako moingon kaninyo nga kon bulagan sa lalaki ang iyang asawa, gawas kon kini nanapaw, siya mismo ang nagatukmod sa iyang asawa nga magpakasala kay magminyo man kini pag-usab; ug si bisan kinsa nga mangasawa niadtong babaye nga gibulagan sa iyang bana makapanapaw.”

Ang Pagtulon-an bahin sa Pagpanumpa

³³ “Nadungog ninyo ang giingon ngadto sa atong mga katigulangan nga kon ang tawo may gisaad ug gipanumpaan pa niya sa ngalan sa Ginoo, kinahanglan iya gayod kining tumanon.^{[c] 34} Apan ako moingon kaninyo nga kon mosaad kamo, ayaw gayod panumpa. Ayaw pag-ingon nga ‘Saksi ko ang langit’ kay mao kini ang trono sa Dios, ³⁵ o kaha ‘Saksi ko ang yuta’ kay mao kini ang tungtonganan sa iyang tiil. Ayaw usab kamo paggamit sa ngalan sa Jerusalem sa inyong pagpanumpa tungod kay mao kini ang siyudad sa bantogan nga Hari. ³⁶ Ug ayaw usab kamo pag-ingon nga, ‘Bisan pag mamatay ako,’ kay bisan gani ang usa lang ka lugas sa buhok dili mo mapaputi o mapaitom. ³⁷ Pag-ingon lang ug ‘Oo’ kon oo ug ‘Dili’ kon dili; kay kon may kapin pa niini gikan na kana kang Satanas.

Dili Kamo Manimalos Sa Inyong Isigka-tawo

(Luc. 6:29-30)

³⁸ “Nadungog ninyo ang giingon, ‘Ang molugit sa mata sa iyang isigka-tawo, lugitan usab sa iyang mata; ug ang mopangag sa iyang isigka-tawo, pangagan usab.’^{[d] 39} Apan ako moingon kaninyo nga ayaw ninyo balosi ug daotan ang nagabuhat ug daotan diha kaninyo. Kon sagpaon ka sa tuo nga aping, ipasagpa usab ang pikas. ⁴⁰ Kon may mokiha batok kanimo aron kuhaon ang imong bisti, ihatag bisan ang imong kupo. ⁴¹ Kon may sundalo nga mopugos kanimo sa pagpas-an sa iyang karga sa gilay-on nga usa ka kilometro, pas-ana kini sa duha ka kilometro. ⁴² Hatagi ang mangayo, ug pahulama ang manghulam.”

Higugmaa ang Inyong mga Kaaway

(Luc. 6:27-28, 32-36)

⁴³ “Nadungog ninyo ang giingon, ‘Higugmaa ninyo ang inyong mga higala,^[e] ug dumti ninyo ang inyong mga kaaway.’ ⁴⁴ Apan ako moingon kaninyo nga higugmaa ninyo ang inyong mga kaaway, ug bisan pa ang mga nagalutos kaninyo iampo ninyo. ⁴⁵ Ug kon buhaton ninyo kini, mahimo kamong tinuod nga mga anak sa inyong Amahan sa langit.^[f] Kay dili lang ang mga maayo nga tawo ang iyang gipasidlakan sa adlaw kondili apil usab ang mga daotan. Ug dili lang ang mga matarong ang iyang gihatagan sa ulan kondili apil usab ang mga dili matarong. ⁴⁶ Ayaw kamo paghunahuna nga may ganti kamo nga madawat gikan sa Dios kon maayo lang kamo sa mga tawo nga maayo usab kaninyo. Kay bisan ang mga maniningil ug buhis nga giila ninyo nga daotan nagabuhat usab niana. ⁴⁷ Ug kon ang inyong mga higala lang ang inyong gitagad, unsa man ang inyong nabuhat nga labaw pa kaysa uban? Bisan ang mga tawo nga wala moila sa Dios nagabuhat usab niana. ⁴⁸ Busa magmahingpit kamo, sama sa inyong Amahan nga langitnon.”