Old/New Testament
Ang mga Panultihon ni Solomon
10 Mao kini ang mga panultihon ni Solomon:
Ang anak nga maalamon nagahatag ug kalipay sa iyang ginikanan, apan ang anak nga buang-buang nagahatag ug kasubo kanila.
2 Ang bahandi nga nakuha sa daotang paagi dili makahatag ug kaayohan, apan ang matarong nga pagkinabuhi makaluwas kanimo gikan sa kamatayon.
3 Dili motugot ang Ginoo nga magutman ang mga matarong, apan ang mga daotan dili niya tugotan nga matuman ang ilang daotang mga pangandoy.
4 Ang pagkatapolan makapakabos sa tawo, apan ang pagkakugihan makapaadunahan kaniya.
5 Ang nagatigom ug pagkaon sa ting-ani maalamon nga tawo,[a] apan ang magsige lag katulog makauulaw.
6 Panalanginan sa Dios ang tawong matarong; ang pulong sa mga tawong daotan makapasakit.
7 Ang tawong matarong mahimong panalangin ngadto sa uban ug kanunayng mahinumdoman, apan ang mga tawong daotan kalimtan sa dayon.
8 Ang tawong maalamon nagatuman sa mga sugo. Ang tawong nagasultig kabuang malaglag.
9 Ang tawong matarong layo sa kadaot, apan ang tawong daotan mabulgar ang sala.
10 Ang tawong limbongan makahatag ug kasamok, ug ang tawong nagasultig kabuang malaglag.
11 Ang pulong sa tawong matarong makahatag ug kaayohan sa kinabuhi sa uban,[b] apan ang pulong sa mga tawong daotan makapasakit.
12 Ang kasilag makahaling ug kasamok, apan ang gugma makapasaylo sa tanang kasaypanan.
13 Ang tawo nga may pagsabot nagalitok sa mga pulong nga may kaalam, apan ang tawo nga walay pagsabot nagasultig mga pulong nga maoy hinungdan nga silotan siya.
14 Ang mga maalamon padayon nga nagakat-on, apan ang mga buang-buang nagalitok sa mga pulong nga magpadali sa ilang kalaglagan.
15 Ang bahandi sa adunahan makapanalipod kaniya, apan ang kawad-on sa kabos molaglag kaniya.
16 Ang ganti sa tawong matarong mao ang maayo ug taas nga kinabuhi, apan silot ang maani sa tawong daotan.
17 Ang tawo nga mopatuo sa mga pagbadlong makaangkon ug maayo ug taas nga kinabuhi, apan ang tawo nga nagasalikway niini mahisalaag.
18 Bakakon ang tawo nga naghambin ug kasuko, ug buang-buang ang tawong manglibak.
19 Ang tawong tabian daling makasala. Maalamon ang tawong magpugong sa iyang baba.
20 Ang mga pulong sa tawong matarong bililhon sama sa pilak, apan ang hunahuna sa tawong daotan walay pulos.
21 Ang pulong sa tawong matarong makahatag ug kaayohan sa daghang mga tawo gawas lang sa mga tawong buang-buang nga mangamatay tungod sa kawalay-pagsabot.
22 Maadunahan ang tawo tungod sa pagpanalangin sa Ginoo, ug wala nagahatag ang Ginoo ug kalisod sa iyang pagkabahandianon.
23 Ang kalipay sa buang-buang mao ang paghimog daotan, apan ang kalipay sa tawo nga may pagsabot mao ang pagkinabuhing maalamon.
24 Maingon nga ang gikahadlokan sa tawong daotan mahitabo kaniya, ang ginahandom sa tawong matarong maangkon niya.
25 Kon moabot sa kinabuhi ang pagsulay nga daw sa bagyo, mapukan ang tawong daotan, apan ang tawong matarong pabiling magbarog nga lig-on.
26 Maingon nga ang suka makapangilo sa ngipon ug ang aso makapaluha sa mata, ang tapolan nga tawo makapaugtas sa nagsugo kaniya.
27 Ang nagatahod sa Ginoo taas ug kinabuhi, apan ang tawong daotan mubo rag kinabuhi.
28 Ang paglaom sa mga matarong makahatag kanilag kalipay, apan ang paglaom sa mga daotan walay katumanan.
29 Ang pagsunod sa mga matarong sa pamaagi sa Ginoo maoy magpanalipod kanila, apan ang pagsupak niini sa mga tawong daotan makapalaglag kanila.
30 Ang mga matarong dili papahawaon niining yutaa, apan ang mga daotan palayason.
31 Ang mga pulong sa tawong matarong may kaalam, apan ang mga pulong sa tawong limbongan makapalaglag kaniya.
32 Ang tawong matarong nasayod kon unsay angay isulti, apan ang mga tawong daotan walay laing masulti kundi ang sayop.
11 Ngil-aran ang Ginoo sa manikas ug timbang, apan malipay siya sa dili tikasan.
2 Ang manghambog maulawan, apan ang mapainubsanon mahimong maalamon.
3 Ang tawong matarong nasayod sa iyang pagabuhaton kay nagsubay siya sa ensaktong pagkinabuhi, apan ang maluibon malaglag kay ang sayop maoy iyang ginakinabuhi.
4 Ang bahandi dili makatabang kon silotan sa Dios ang tawo sa kamatayon, apan ang matarong nga pagkinabuhi makaluwas gikan sa kamatayon.
5 Ang pagkinabuhing matarong sa tawong dili salawayon makapagaan sa iyang pagkinabuhi, apan ang tawong daotan malaglag tungod sa iyang daotang binuhatan.
6 Ang pagkinabuhing matarong sa tawong nagsubay sa ensakto maoy magluwas kaniya, apan ang daotang mga tinguha sa tawong maluibon maoy magsakit kaniya.
7 Inigkamatay sa mga tawong daotan, mahanaw ang ilang paglaom; ang ilang gipanghandom wala nay pulos.
8 Luwason sa Dios gikan sa kalisod ang matarong, apan ang daotan iyang pasagdan.
9 Daoton sa dili diosnon ang iyang isigka-tawo pinaagi sa iyang mga pulong.
Makalingkawas ang tawong matarong pinaagi sa iyang kaalam.
10 Manghugyaw sa kalipay ang mga lumulupyo sa usa ka lungsod kon mouswag ang mga matarong ug ingon man kon mangamatay ang mga daotan.
11 Mouswag ang lungsod pinaagi sa pagpanalangin sa mga matarong, apan mapukan kini pinaagi sa pagpangdaot sa mga daotan.
12 Ang tawong walay pagsabot mangbugalbugal sa iyang isigka-tawo, apan ang tawong may pagsabot nagapugong sa iyang baba.
13 Ang libakera manugilon sa sekreto, apan ang tawong kasaligan makatago ug sekreto.
14 Mapukan ang usa ka nasod kon wala kini mga magtatambag, apan molig-on kini kon daghan ang mga magtatambag.
15 Magkaproblema ka kon moako ka nga mobayad sa utang sa uban, labi na kon dili nimo sila kaila. Busa kon dili ka gustong maproblemahan, ayaw kana himoa.
16 Ang babayeng buotan moani ug pasidungog, apan ang tawong bangis kutob ra sa pag-angkon ug bahandi.
Ang tawong tapolan mapobre,[c] apan ang tawong kugihan maadunahan.
17 Kon maayo ka sa uban, makahatag kinig kaayohan kanimo; apan kon bangis ka, kasakit ang imong padulngan.
18 Ang ganti sa tawong daotan lumalabay lang, apan ang buhat sa tawong matarong moani ug matuod nga ganti.
19 Ang tawong nagahimog matarong padayong mabuhi, apan ang nagahimog daotan mamatay.
20 Ngil-aran ang Ginoo sa mga tawong baliko ug utok, apan gikalipay niya ang mga tawong dili salawayon.
21 Sigurado gayod nga silotan ang mga daotan, apan makalingkawas ang mga matarong.
22 Ang katahom sa babayeng walay maayong desisyon sama lang sa singsing nga bulawan nga anaa sa simod sa baboy.
23 Ang ginatinguha sa mga matarong makahatag ug kaayohan, apan ang ginatinguha sa mga daotan makalagot.
24 Ang mga mahinatagon misamot hinuon pag-uswag; apan ang mga hakog misamot hinuon ug kakabos.
25 Ang tawong mahinatagon mouswag. Ang tawo nga nagatabang sa uban tabangan usab.
26 Panghimaraoton sa mga tawo ang nagatago sa iyang baligya aron ibaligya kini kon motaas na ang presyo, apan dinayeg ang mga tawo nga wala magtago sa ilang baligya.
27 Ang tawong nangandoy sa maayo makakitag kaayo, apan ang tawo nga mangitag samok makasugat gayod niini.
28 Madismaya ang tawo nga nagasalig sa iyang bahandi, apan ang matarong mouswag sama sa labong nga tanom.
29 Ang mga buang-buang nagadala ug kasamok sa panimalay ug wala gayod silay mapanunod sa kaulahian. Mahimo silang ulipon sa mga maalamon.
30 Ang binuhatan sa tawong matarong makatabang sa uban nga mahimong motarong ug motaas ang ilang mga kinabuhi.[d] Ug maaghat niya ang mga tawo sa iyang kaalam.
31 Kon dinhi sa kalibotan ang mga matarong makadawat ug balos sa ilang mga binuhatan, labi na gayong balosan ang mga daotan ug mga makasasala.
12 Ang tawo nga modawat ug pagtul-id sa iyang pamatasan gustong magmaalamon, apan hungog ang tawong dili gustong badlongon.
2 Kahimut-an sa Ginoo ang maayong tawo, apan silotan niya ang manglingla.
3 Ang tawong daotan ug binuhatan walay kalig-on; apan ang matarong dili matarog, sama sa kahoy nga lawom ug gamot.
4 Ang maayo nga asawa garbo ug kalipay sa iyang bana, apan ang makauulaw nga asawa sama sa sakit nga mokutkot sa kabukogan sa iyang bana.
5 Ang mga ginahunahuna sa mga tawong matarong ensakto; ang ginatambag sa tawong daotan malimbongon.
6 Makamatay ang mga pulong sa mga daotan, apan ang mga pulong sa mga matarong makaluwas.
7 Laglagon ang mga daotan ug mahanaw sila, apan ang mga matarong ug ang ilang mga kaliwat magpabilin.
8 Ginapasidunggan ang tawong maalamon, apan ginatamay ang tawong baliko ug utok.
9 Mas maayo pa ang tawo nga dili inila apan adunay sulugoon kaysa tawo nga nagapakaaron-ingnon nga dungganon apan wala diay gikaon.
10 Ang tawong matarong moatiman ug maayo sa iyang mga mananap, apan ang tawong daotan bangis ug walay kalooy sa iyang mga mananap.
11 Ang kugihan nga mag-uuma may abunda nga pagkaon, apan ang walay pagsabot mag-usik-usik sa iyang panahon sa walay kapuslanan.
12 Ang gusto sa mga daotan mao ang kanunay nga paghimo ug daotan, mao kana nga dili gayod sila molig-on, apan ang mga matarong molig-on sama sa kahoy nga lawom ang gamot.[e]
13 Ang daotang mga pulong sa tawong daotan maoy maghatod kaniya sa kagubot, apan ang matarong maglikay sa gubot.
14 May ganti ang maayo natong mga pulong ug binuhatan.
15 Ang tawong buang-buang naghunahuna nga husto siya kanunay, apan ang tawong maalamon mamati ug tambag.
16 Masuko dayon ang tawong buang-buang kon insultohon, apan ang tawong maalamon dili magtagad sa mga pagpanginsulto kaniya.
17 Ang kasaligan nga saksi nagasugilon sa tinuod, apan dili masaligan ang bakakon.
18 Ang mga pulong nga wala hunahunaa sa dili pa ibungat nahisama sa espada nga makapasakit sa pagbati, apan ang mga pulong nga gibalansi kon maayo ba o dili makapahupay.
19 Ang kamatuoran maoy molungtad, apan ang bakak sa kalit lang mahanaw.
20 Panglimbong ang sulod sa kasingkasing sa tawong nagplanog daotan, apan kalipay ang bation sa tawong nagaplanog kaayohan.
21 Walay daotang mahitabo sa mga matarong, apan daghang daotang mahitabo ngadto sa mga daotan.
22 Ngil-aran ang Ginoo sa mga bakakon, apan kalipay niya ang mga matinud-anon.
23 Ang maalamon nga tawo dili magpasigarbo sa iyang nahibaloan, apan ipakita gayod sa tawong buang-buang ang iyang kabuang.
24 Ang kugihan nga tawo makaangkon ug taas nga katungdanan, apan ang tapolan mubo rag posisyon.[f]
25 Ang kabalaka makakuha sa kalipay sa tawo; ang maayo nga mga pulong makapalipay kaniya.
26 Ang tawong matarong makagiya sa iyang higala, apan ang tawong daotan makapahisalaag.
27 Ang tawong tapolan dili makakab-ot sa iyang gipangandoy, apan ang tawong kugihan maadunahan.
28 Kon magkinabuhi kang matarong, padayon kang mabuhi, ug maluwas ka sa kamatayon.
Ang Bahandi nga Gisulod sa Kolon
4 Tungod sa kalooy sa Dios gipili niya kami nga magsangyaw niining bag-ong pamaagi nga mahimong matarong ang mga tawo, busa wala kami nagamaluya. 2 Gisalikway namo ang mga makauulaw nga binuhatan nga ginahimo sa sekreto. Dili kami malimbongon sa mga tawo ug wala namo tuisa ang pulong sa Dios. Nasayran gayod sa mga tawo nga dayag ang among pagsugilon sa kamatuoran, ug nakita usab kini sa Dios. 3 Apan kon may mga tawo nga dili makasabot sa Maayong Balita nga among gisaysay, kana mao ang mga tawo nga nangawala. 4 Dili sila motuo sa Maayong Balita tungod kay ang ilang mga hunahuna gibutaan ni Satanas nga mao ang nagpakadios niining kalibotana. Gibutaan niya sila aron dili nila makita ang kahayag sa Maayong Balita bahin sa gahom ni Cristo, siya nga mao gayod ang hulagway sa Dios.
5 Wala kami nagawali mahitungod sa among kaugalingon kondili mahitungod kang Jesu-Cristo, nga siya mao ang Ginoo. Nagaalagad kami kaninyo tungod ug alang kang Jesus. 6 Ang Dios nga nagaingon, “Gikan sa kangitngit modan-ag ang kahayag,” mao usab ang naghatag ug kahayag sa among hunahuna aron masabtan namo kon unsa ang gahom nga iyang gipakita pinaagi kang Cristo.
7 Kami sama lang sa kolon nga gisudlan niining mahalon nga butang, aron masayran sa mga tawo nga ang gahom nga dili matupngan nga ania sa among mga lawas nga maluya dili gikan kanamo, kondili gikan sa Dios. 8 Sa among pagsangyaw kanunay kaming gipaantos, apan wala gayod kami mapildi sa mga nagabatok kanamo. Usahay maglibog na kami, apan wala gayod kami kawad-ig paglaom. 9 Daghan ang nagtinguha sa pagpatay kanamo, apan wala kami pasagdi sa Dios. Tinuod nga gidagmalan nila kami, apan sa kalooy sa Dios buhi pa gihapon kami. 10 Kanunay kaming nahimutang sa kakuyaw sa kamatayon sama sa nahitabo kang Jesus, aron nga pinaagi sa among kinabuhi makita sa tanan ang kinabuhi ni Jesus. 11 Ang among kinabuhi kanunay nga nahimutang sa kakuyaw tungod sa among pag-alagad kang Jesus, aron nga pinaagi niining lawas namo nga may kamatayon makita sa tanan ang kinabuhi ni Jesus. 12 Busa tungod kay giwali namo si Cristo mahimong patyon kami, apan mao usab kini ang pamaagi nga makaangkon kamo sa kinabuhi nga walay kataposan.
13 Ang Kasulatan nagaingon, “Nagtuo ako sa Dios, busa nagsugilon ako.”[a] Ug mao usab kini ang among gibuhat, gisugilon namo ang among gituohan. 14 Kay nasayran namo nga ang Dios nga nagbanhaw kang Ginoong Jesus mao usab ang magabanhaw kanamo, sama sa iyang pagbanhaw kang Jesus, ug dalhon niya kami uban kaninyo sa iyang atubangan. 15 Ang tanan namong mga pag-antos alang sa inyong kaayohan, aron samtang nagadaghan ang mga tawo nga nagadawat sa kalooy sa Dios, modaghan usab ang mga tawo nga magpasalamat kaniya, ug niini madayeg siya.
16 Mao kana ang hinungdan nga wala kami magmaluya sa pag-alagad sa Dios. Bisan kining among mga lawas nagaanam na ug kaluya, ang among espiritu nagapadayon sa paglig-on matag adlaw. 17 Ang mga kalisdanan nga among giantos dinhi sa kalibotan dili bug-at ug lumalabay lang. Ug tungod sa among mga pag-antos, may nindot kaayo nga balos nga gitagana ang Dios kanamo, ug kini walay kataposan ug dili gayod matupngan. 18 Kay wala namo ipalabi ang mga butang nga among makita dinhi sa kalibotan, kondili gipalabi namo ang mga butang nga dili makita. Kay ang mga butang nga makita lumalabay lang, apan ang mga butang nga dili makita molungtad sa walay kataposan.
Ang Pulong Sa Dios (Cebuano New Testament) Copyright © 1988, 2001 by International Bible Society® Used by Permission. All rights reserved worldwide.