Old/New Testament

Ginpadunggan si Mordecai

6 Sadto nga gab-i, indi makatulog si Haring Ahasuerus, gani ginpakuha niya ang libro sang kasaysayan sang iya ginharian kag ginbasa ini sa iya. ² Nabasahan sa sini nga libro ang parte sa pagsugid ni Mordecai sang plano nila ni Bigtana kag Teresh nga pagpatay kay Haring Ahasuerus. Ining si Bigtana kag si Teresh mga opisyal sang hari nga nagaguwardya sadto sa puwertahan sang iya kuwarto.

³ Nagpamangkot ang hari, “Ano ang ginbalos ukon ginpadungog kay Mordecai tungod sining iya maayo nga ginhimo sa akon?” Nagsabat ang mga suluguon, “Wala gid, Mahal nga Hari.”

⁴ Sa sina mismo nga tion nagapasulod si Haman sa lagwerta sang palasyo sa pagpangabay sa hari nga bitayon si Mordecai sa bilitayan nga iya ginpahimo para kay Mordecai. Nagpamangkot ang hari, “Sin-o inang nagatindog sa lagwerta?” ⁵ Nagsabat ang mga suluguon, “Si Haman.” Dayon nagsiling ang hari, “Pasudla ninyo siya diri.”

⁶ Sang pagsulod ni Haman, nagpamangkot ang hari sa iya, “Ano ang maayo nga himuon ko sa tawo nga ginakalipay ko nga padunggan?” Abi ni Haman siya ang ginatumod sang hari, ⁷ gani nagsiling siya, “Amo ini, Mahal nga Hari, ang imo himuon: ⁸ Ipakuha ang isa sang imo harianon nga bayo nga nasuksok mo na, kag ang isa ka kabayo nga nasakyan mo na, nga may korokorona sa iya ulo. ⁹ Dayon sugua ang isa sang imo opisyal nga may mataas nga posisyon nga pasuksukan niya ang amo nga tawo sang harianon nga bayo kag pasakyon sa imo kabayo, kag dayon ilibot niya sa siyudad. Kag samtang nagalibot sila magsinggit ang mga nagaupod sa ila nga, ‘Amo ini ang ginahimo sa tawo nga ginakalipay sang hari nga padunggan.’ ”

¹⁰ Nagsiling ang hari kay Haman, “Sige, kuhaa gilayon ang akon bayo kag kabayo, kag himua ang tanan nga ginsiling mo kay Mordecai, ang Judio nga nagapungko sa may puwertahan sang akon palasyo. Siguraduhon mo nga matuman ang tanan nga ginsiling mo.”

¹¹ Gani ginkuha ni Haman ang bayo kag ang kabayo, kag ginsuksukan niya si Mordecai kag ginpasakay sa kabayo. Dayon ginlibot niya siya sa siyudad samtang nagasinggit siya nga, “Amo ini ang ginahimo sa tawo nga ginakalipay sang hari nga padunggan.”

¹² Pagkatapos nagbalik si Mordecai sa may puwertahan sang palasyo. Pero si Haman iya nagdali-dali pauli nga nagapanabon sang iya guya tungod sa puwerte nga kahuya. ¹³ Dayon ginsugid niya sa iya asawa nga si Zeresh kag sa iya mga abyan ang tanan nga natabo. Nagsiling sa iya ang iya asawa kag ang iya mga abyan nga iya mga manuglaygay, “Amat-amat ka na nga nagakapierdi kay Mordecai. Indi ka makadaog sa iya tungod kay isa siya ka Judio. Sigurado gid nga mapierdi ka sa iya.” ¹⁴ Samtang nagaestoryahanay pa sila, nag-abot ang mga opisyal sang hari kag gindali-dali nila dala si Haman sa panihapon nga ginpreparar ni Ester.

Ginbitay si Haman

7 Nagpanihapon si Haring Ahasuerus kag si Haman upod kay Rayna Ester. ² Kag samtang nagaininom sila sa sinang ikaduha nga panihapon, nagpamangkot liwat ang hari kay Rayna Ester, “Ano gid bala ang imo kinahanglan? Isiling lang kay ihatag ko sa imo bisan ang katunga pa sang akon ginharian.” ³ Nagsabat si Rayna Ester, “Kon matuod nga maayo ka sa akon kag nalipay ka sa akon, Mahal nga Hari, luwasa ako kag ang akon mga kasimanwa. Amo ini ang akon ginapangayo sa imo. ⁴ Kay may premyo nga ginapromisa sa kay bisan sin-o nga magpatay sa amon. Kon ginbaligya lang kami bilang mga ulipon, indi ko na ikaw pagtublagon pa tungod kay indi gid man ina importante para sa imo agod disturbuhon ka pa.”

⁵ Nagsabat si Haring Ahasuerus sa iya, “Sin-o ang nangahas sa paghimo sina kag diin siya subong?” ⁶ Nagsabat si Ester, “Ang kaaway wala sing iban kundi ining malaot nga si Haman.”

Puwerte ang kulba ni Haman sa atubangan sang hari kag sang rayna. ⁷ Nagtindog dayon ang hari sa puwerte nga kaakig. Ginbayaan niya ang iya ilimnon kag nagkadto sa hardin sang palasyo. Pero nagpabilin si Haman kag nagpakitluoy kay Rayna Ester tungod kay nahibaluan niya nga desidido ang hari nga silutan siya.

⁸ Nagahapa si Haman sa higdaan nga ginahilayan ni Ester samtang nagapakitluoy. Sang pagkakita sa iya sang hari nga nagbalik halin sa hardin, nagsiling ang hari, “Aba, buot mo pa nga luguson ang rayna diri sa palasyo bisan ara ako.”

Pagkatapos lang gid hambal sang hari, gintabunan sang mga suluguon ang ulo^[a] ni Haman. ⁹ Dayon nagsiling si Harbona, nga isa sa mga personal nga alagad sang hari, “Nagpahimo si Haman sang bilitayan nga mga 75 ka tapak ang kataason didto sa tupad sang iya balay. Ginpahimo niya ato para kay Mordecai, ang tawo nga nagsugid para maluwas ang imo kabuhi, Mahal nga Hari.”

Dayon nagmando ang hari, “Bitaya ninyo didto si Haman!” ¹⁰ Gani ginbitay nila si Haman sa bilitayan nga ginpahimo niya para kuntani kay Mordecai. Dayon nadula ang kaakig sang hari.

Ang Mando sang Hari para Mabuligan ang mga Judio

8 Sa sina mismo nga adlaw, ginhatag ni Haring Ahasuerus kay Rayna Ester ang tanan nga pagkabutang ni Haman, ang kaaway sang mga Judio. Dayon ginpakadto si Mordecai sa hari tungod kay ginsugid ni Ester nga magparyentihanay sila. ² Ginhukas sang hari ang iya singsing nga pangmarka, nga iya ginbawi kay Haman, kag ginhatag kay Mordecai. Dayon ginhimo siya ni Ester nga manugdumala sang tanan nga pagkabutang ni Haman.

³ Sa liwat nagpangabay si Ester kay Haring Ahasuerus, nga nagaluhod sa iya tiilan kag nagahibi. Nagpakitluoy siya nga indi na lang pagdayunon ang malain nga plano ni Haman nga Agagnon kontra sa mga Judio. ⁴ Gin-untay sang hari ang iya bulawan nga bulobaston kay Ester. Dayon nagtindog si Ester sa atubangan sang hari kag nagsiling, ⁵ “Kon matuod nga maayo ka sa akon, Mahal nga Hari, kag nalipay ka sa akon, himua ini kon gusto mo kag kon husto para sa imo: Magpasulat ka sang isa ka sugo nga indi pagdayunon ang mando ni Haman nga anak ni Hamedata nga Agagnon. Ining mando nga ginpasulat ni Haman nagasiling nga pamatyon ang mga Judio sa bug-os nga ginharian. ⁶ Indi ako makabatas nga makita nga magkalamatay ang akon mga kasimanwa kag mga paryente.”

⁷ Nagsiling si Haring Ahasuerus kay Rayna Ester kag kay Mordecai nga Judio, “Ginpabitay ko na si Haman tungod nga gintinguhaan niya nga laglagon kamo nga mga Judio. Kag ginhatag ko na sa imo, Ester, ang iya mga pagkabutang. ⁸ Karon, magsulat kamo sang isa ka sugo sa akon ngalan para sa mga Judio. Isulat ninyo kon ano ang maayo para sa inyo, kag markahi dayon ninyo sang akon singsing. Kay ang bisan ano nga kasulatan nga ginsulat sa ngalan sang hari kag ginmarkahan sang iya singsing indi na gid maliwat pa.”

⁹ Gani sang ika-23 nga adlaw sang ikatatlo nga bulan, nga amo ang bulan sang Sivan, ginpatawag ang mga sekretaryo sang hari. Ginsulat nila ang tanan nga gindikta ni Mordecai sa ila. Ang sulat para sa mga Judio, mga gobernador, mga pangulo, kag mga opisyal sang 127 ka probinsya halin sa India hasta sa Etiopia.^[b] Ginsulat ini sa tagsa ka lingguahe sang mga tawo sa bug-os nga ginharian, lakip na ang lingguahe sang mga Judio. ¹⁰ Ginpasulat ini ni Mordecai sa ngalan ni Haring Ahasuerus, kag ginmarkahan sang singsing sang hari. Pagkatapos ginpadala dayon niya sa mga mensahero nga nagasakay sa madasig nga mga kabayo sang hari. ¹¹ Paagi sa ato nga sulat, gintugutan ni Haring Ahasuerus ang mga Judio sa kada siyudad nga mag-ugyon sa pagdepensa sang ila kaugalingon. Puwede nila patyon ang bisan sin-o nga magsalakay sa ila halin sa bisan ano nga nasyon ukon probinsya, pati ang ila sini mga babayi kag mga kabataan.^[c] Kag puwede man nila nga kuhaon ang mga pagkabutang sang ila mga kaaway. ¹² Himuon ini sang mga Judio sa tanan nga probinsya nga sakop sang ginharian ni Haring Ahasuerus sa sulod lang sang isa ka adlaw, sa ika-13 nga adlaw sang ika-12 nga bulan nga amo ang bulan sang Adar. ¹³ Ini nga sulat ipadala sa kada probinsya bilang isa ka sugo, kag ipahayag sa tanan nga tawo, agod makapreparar ang mga Judio sa pagbalos sa ila mga kaaway sa sina nga adlaw.

¹⁴ Gani sa sugo sang hari, naghalin ang mga mensahero nga nagasakay sa madasig nga mga kabayo sang hari. Ginpahibalo man ang mando sa napaderan nga siyudad sang Susa.

¹⁵ Nagguwa si Mordecai sa palasyo nga nagabayo sang harianon nga bayo nga asol kag puti, kag pangguwa nga bayo nga linen nga granate. Kag may dako siya nga korona nga bulawan sa iya ulo. Naghinugyaw sa kalipay ang mga tawo sa siyudad sang Susa tungod sa sugo. ¹⁶ Nakahatag ini sang dako nga kalipay kag pagtahod sa mga Judio. ¹⁷ Sa kada siyudad ukon probinsya nga sa diin nakaabot ang sugo sang hari, ang mga Judio nagakalipay gid kag nagahiwat sang piesta sa pagselebrar. Kag madamo nga mga tawo ang nangin Judio tungod sang ila kahadlok sa mga Judio.

Ang Pagpili sang Pito ka Lalaki

6 Sang sadto nga panahon, nagadamo na gid ang mga sumulunod ni Jesus. Karon, nagreklamo ang mga Judio nga ang ila lingguahe Griego kontra sa mga Judio nga ang ila lingguahe Hebreo, tungod kay wala mahatagi sing adlaw-adlaw nga rasyon ang ila mga balo nga babayi. ² Gani gintawag sang dose ka apostoles ang tanan nga sumulunod ni Jesus. Dayon nagsiling sila, “Indi maayo nga pabay-an namon ang pagwali sang pulong sang Dios agod mag-atipan lang sang materyal nga mga bulig. ³ Gani, mga utod, magpili kamo halin sa inyo mga kaupod sang pito ka lalaki nga may maayo nga reputasyon, maalamon, kag ginagamhan sang Espiritu Santo. Sila amo ang aton padumalahon sining mga materyal nga mga bulig. ⁴ Kag kami naman iya, gamiton namon ang amon tiyempo sa pagpangamuyo kag sa pagwali sang pulong sang Dios.” ⁵ Komporme ang tanan nga tumuluo sa ginsiling sang mga apostoles. Gani ginpili nila si Esteban nga isa ka tawo nga hugot ang iya pagtuo kay Jesus kag ginagamhan sang Espiritu Santo. Napilian man nila si Felipe, si Procorus, si Nicanor, si Timon, si Parmenas, kag si Nicolas nga taga-Antioc. Si Nicolas nga ini indi Judio, pero nagsaylo sa relihiyon sang mga Judio. ⁶ Gindala nila ining mga napilian sa mga apostoles. Kag nagpangamuyo ang mga apostoles kag nagtungtong sang ila mga kamot sa ila.^[a]

⁷ Gani padayon nga naglapnag ang pulong sang Dios. Madamo pa gid nga mga taga-Jerusalem ang nangin sumulunod ni Jesus, kag madamo man nga mga pari ang nagtuo sa iya.

Ang Pagdakop kay Esteban

⁸ Ginbugayan sang Dios si Esteban sang dako gid nga gahom. Gani madamo nga mga milagro kag makatilingala nga mga butang ang iya ginhimo nga nakita sang mga tawo. ⁹ Pero may mga tawo nga nagkontra kay Esteban. Ini nga mga tawo mga Judio nga halin sa Cyrene, sa Alejandria, sa Cilicia, kag sa Asia. Mga miyembro sila sang simbahan sang mga Judio nga kon tawgon Simbahan sang mga Ginhilway sa Pagkaulipon. Padayon ang ila pagpakigbais kay Esteban. ¹⁰ Pero tungod nga si Esteban ginhatagan sang kaalam sang Espiritu Santo, indi gid sila makadaog sa iya. ¹¹ Gani ginsuhulan^[b] nila ang pila ka tawo nga magsiling, “Nabatian namon si Esteban nga nagpasipala kay Moises kag sa Dios.” ¹² Sa sini nga paagi ginsutsot nila ang mga tawo, ang mga manugdumala sang mga Judio, kag ang mga manunudlo sang Kasuguan. Gindakop nila si Esteban kag gindala sa Korte sang mga Judio. ¹³ May ginpasulod man sila nga pila ka tawo sa pagtestigo sang butig kontra kay Esteban. Nagsiling sila, “Ini nga tawo permi gid nagahambal kontra sa aton sagrado nga templo kag sa Kasuguan ni Moises. ¹⁴ Nabatian namon siya nga nagasiling nga ang aton templo gub-on ni Jesus nga taga-Nazaret kag ilisan niya ang mga kinabatasan nga ginbilin sa aton ni Moises!” ¹⁵ Ang tanan nga miyembro sang Korte sang mga Judio naghimutad gid kay Esteban, kag nakita nila ang iya guya nga daw guya sang anghel.