Old/New Testament
1 हे यिर्मयाचे संदेश आहेत, यिर्मया हिल्कीयाचा मुलगा होता. तो अनाथोथ शहरातील याजकांच्या कुळातील होता. [a] हे शहर बन्यामीनच्या कुटुंबाच्या मालकीच्या जमिनीवर वसले आहे. 2 योशीया यहूदाचा राजा असताना देवाने यिर्मयाशी बोलायला आरंभ केला. योशीया आमोनचा मुलगा होता. योशीयाच्या कारकिर्दीच्या तेराव्या वर्षापासून देवाने यिर्मयाशी बोलायला सुरवात केली. 3 यहूदाचा राजा यहोयाकीम याच्या कारकिर्दीतही परमेश्वर यिर्मयाशी बोलत राहिला. यहोयाकीम हा योशीयाचा मुलगा होय योशीयाचा दुसरा मुलगा सिद्कीया हा यहूदाचा राजा झाल्यावर त्याच्या कारकिर्दीच्या अकरा वर्षे पाच महिने एवढ्या काळापर्यंत परमेश्वर यिर्मयाशी बोलला. सिद्कीयाच्या अकरा वर्षाच्या कारकिर्दीच्या नंतर पाचव्या महिन्यात यरुशलेममधील लोकांना दूर नेऊन हद्दपार केले गेले.
परमेश्वर यिर्मयाला बोलावितो
4 यिर्मयाला परमेश्वराचा संदेश आला. हा संदेश असा होता.
5 “तू आईच्या गर्भात जन्म घेण्यापूर्वीपासून
मला माहीत होतास.
तू जन्माला येण्यापूर्वीच
मी तुझी विशेष कामगिरीसाठी निवड केली.
राष्ट्रांचा संदेष्टा म्हणून मी तुझी निवड केली.”
6 मग यिर्मया म्हणाला, “पण सर्वशक्तिमान परमेश्वरा, मला कसे बोलावे ते माहीत नाही. मी तर एक लहान बालक आहे.”
7 पण परमेश्वर मला म्हणाला,
“‘मी लहान बालक आहे’ असे म्हणू नकोस.
मी तुला पाठवीन तेथे सगळीकडे तुला गेलेच पाहिजे.
मी तुला सांगेन ती प्रत्येक गोष्ट तू लोकांना सांगितलीच पाहिजे.
8 कोणालाही घाबरु नकोस.
मी तुझ्या पाठीशी आहे.
मी तुझे रक्षण करीन.”
हा परमेश्वराचा संदेश आहे.
9 मग परमेश्वराने हात लांब करुन माझ्या तोंडाला स्पर्श केला. मग परमेश्वर मला म्हणाला,
“यिर्मया, मी माझे शब्द तुझ्या तोंडात घालीत आहे.
10 खाली ओढण्यासाठी, फाडून टाकण्यासाठी,
नष्ट करुन टाकण्यासाठी आणि उलथून टाकण्यासाठी,
उभारणी करण्यासाठी आणि नवीन लागवड करण्यासाठी
आजपासून मी राष्ट्रे आणि राज्ये तुझ्या ताब्यात देत आहे.”
दोन दृष्टान्त
11 मला परमेश्वराचा संदेश मिळाला. तो असा होता. “यिर्मया, तुला काय दिसते?”
मी परमेश्वराला सांगितले, “मला बदामाच्या झाडापासून केलेली एक काठी दिसते.”
12 परमेश्वर मला म्हणाला, “तुला उत्तम दिसत आहे. तुला पाठविलेले माझे शब्द खरे आहेत की नाही हे नक्की करण्यासाठी मी लक्ष ठेवत आहे.” [b]
13 मग मला पुन्हा परमेश्वराचा संदेश मिळाला तो असा: “यिर्मया, तुला काय दिसते?”
मी परमेश्वराला उत्तरादाखल म्हणालो, “मला उकळते पाणी असलेले एक भांडे दिसत आहे. ते उत्तरेकडे कलत आहे.”
14 परमेश्वर मला म्हणाला, “उत्तरेकडून काहीतरी भयंकर आपत्ती येईल.
ती ह्या देशातील सर्व लोकांवर येईल.
15 काही काळाने मी उत्तरेकडील राज्यातील सर्व लोकांना बोलवीन.”
परमेश्वराने ह्या गोष्टी सांगितल्या:
“त्या देशातील राजे येतील
आणि यरुशलेमच्या वेशीजवळ आपली सिहांसने स्थापन करतील.
ते शहराच्या तटबंदीवर हल्ला करतील.
ते यहूदातील सर्व शहरांवर चढाई करतील.
16 आणि मी माझ्या लोकांविरुद्ध निकाल घोषित करीन.
ते लोक वाईट आहेत. ते माझ्याविरुद्ध् फिरले आहेत.
म्हणून मी असे करीन माझ्या लोकांनी माझा त्याग केला.
त्यांनी दुसऱ्या देवतांना बळी अर्पण केले.
त्यांनी स्वतःच्या हातांनी घडविलेल्या मूर्तीची पूजा केली.
17 “यास्तव, यिर्मया, तयार हो,
उभा राहा आणि लोकांशी बोल.
मी तुला सांगितलेली
प्रत्येक गोष्ट तू त्यांना सांग.
लोकांना घाबरु नकोस, जर तू त्यांना घाबरलास,
तर तू त्यांना घाबरावेस म्हणून मी सबळ कारण काढीन.
18 माझ्या विषयी म्हणशील तर, आज मी तुला भक्कम शहराप्रमाणे
वा लोखंडी खांबाप्रमाणे
अथवा जस्ताच्या भिंतीप्रमाणे करीन.
तू ह्या भूमीवरच्या सर्वांविरुद्ध् यहूदाच्या राजाविरुध्द्,
यहूदाच्या नेत्यांविरुध्द्,
तेथील याजकांविरुध्द् आणि
लोकांविरुद्ध समर्थपणे उभा राहशील.
19 ते सर्व लोक तुझ्याविरुद्ध् लढतील,
पण ते तुझा पराभव करणार नाहीत.
का? कारण मी तुझ्याबरोबर आहे.
मी तुझे रक्षण करीन.”
हा परमेश्वराचा संदेश आहे.
यहूदा निष्ठावंत नव्हता
2 यिर्मयाला परमेश्वराचा संदेश आला. तो असा होता: 2 “यिर्मया, जा आणि यरुशलेममधील लोकांशी बोल. त्यांना सांग:
“‘तुमचे राष्ट्र तरुण होते त्या वेळी तुम्ही माझ्याशी निष्ठावंत होता.
नववधूप्रमाणे तुम्ही मला अनुसरलात.
तुम्ही वाळवंटातून आणि पडिक जमिनीतून माझ्या मागे आलात.
3 इस्राएलचे लोक म्हणजे परमेश्वराला मिळालेली पवित्र देणगी होती.
परमेश्वराने तोडलेले ते पहिले फळ होते.
त्यांना दुखविण्याचा प्रयत्न करणाऱ्या प्रत्येकाला अपराधी ठरविले गेले.
त्या पापी लोकांचे वाईट झाले.’”
हा परमेश्वराकडून आलेला संदेश होता.
4 याकोबाच्या वंशजांनो, इस्राएलमधल्या कुळांनो,
परमेश्वराचा संदेश ऐका.
5 परमेश्वर असे म्हणतो:
“मी तुमच्या पूर्वजांशी न्यायीपणाने वागलो नाही असे तुम्हाला वाटते का?
म्हणून ते माझ्यापासून दूर गेले का?
त्यांनी कवडी मोलाच्या दैवतांना
पूजले व स्वतः कवडीमोल झाले.
6 तुमचे पूर्वज असे म्हणाले नाहीत
‘परमेश्वराने आम्हाला मिसरहून आणले.
परमेश्वराने आम्हाला वाळवंटातून पार नेले.
त्यानेच आम्हाला ओसाड आणि खडकाळ प्रदेशातून बाहेर नेले.
काळोख व धोका असलेल्या, निर्जन, जेथून कोणीही प्रवास करीत नाही
अशा प्रदेशातून देवाने आम्हाला पार केले.
तो परमेश्वर आता कोठे आहे?’”
7 परमेश्वर म्हणतो, “मी तुम्हाला अनेक चांगल्या गोष्टींनी
भरलेल्या उत्तम प्रदेशात आणले.
तुम्हाला तेथे पिकणारी फळे व धान्य खायला मिळावे म्हणून मी हे केले.
पण तुम्ही माझी ही भूमी ‘गलिच्छ’ केली.
मी तुम्हाला दिलेली
ही भूमी तुम्ही खराब केली.
8 “याजकांनी ‘परमेश्वर कोठे आहे’
असे विचारले नाही.
कायदा जाणणाऱ्यांनी मला जाणून घेण्याचा प्रयत्न केला नाही.
इस्राएलचे नेते माझ्याविरुद्ध् गेले.
संदेष्ट्यांनी खोटा देव बआल याच्या नावे भविष्य वर्तविले.
त्यांनी निरुपयोगी मूर्तींची पूजा केली.”
9 परमेश्वर म्हणतो, “म्हणून आता मी तुम्हाला पुन्हा दोषी ठरवीन
आणि तुमच्या नातवंडांनासुद्धा् दोषी ठरवीन.
10 समुद्र पार करुन कित्ती बेटावर जा.
कोणाला तरी केदारला पाठवा.
लक्षपूर्वक पाहा.
कोणी असे कधी काही केले आहे का ते बघा!
11 कोणत्या राष्ट्राने, नवीन दैवतांची पूजा करायची म्हणून,
जुन्या, दैवतांना पूजायचे थांबविले आहे का?
नाही. आणि त्यांचे दैवत मुळी देवच नाही.
पण माझ्या लोकांनी त्यांच्या तेजस्वी देवाची पूजा करायचे
सोडून कवडीमोलाच्या मूर्तींची पूजा करणे सुरु केले.
12 “आकाशा, घडलेल्या गोष्टीबद्दल तुला आश्र्चर्याचा धक्का बसू दे.
भीतीने थरथर काप.”
हा परमेश्वराचा संदेश होता.
13 “माझ्या लोकांनी दोन पापे केली.
ते माझ्यापासून दूर गेले.
(मी जिवंत पाण्याचा झरा आहे.)
आणि त्यांनी स्वतःची पाण्याची टाकी खोदली.
(ते दैवंताकडे वळले.)
पण ती टाकी फुटली आहे.
त्यात पाणी राहू शकत नाही.
14 “इस्राएलचे लोक गुलाम झाले आहेत का?
गुलाम म्हणूनच जन्माला आलेल्या माणसाप्रमाणे ते आहेत का?
इस्राएलची संपत्ती लोकांनी का लुटली?
15 तरुण सिंह (शत्रू) इस्राएलकडे बघून डरकाळ्या फोडतात व गुरगुरतात.
त्यांनी इस्राएलचा नाश केला.
इस्राएलमधील शहरे जाळली गेली आहेत.
तेथे कोणीही मागे उरले नाही.
16 नोफ (मंमेफिस) आणि तहपन्हेस
येथील लोकांनी तुमचा माथा फोडला आहे.
17 तुमच्याच चुकीने हे संकट आले आहे.
परमेश्वर तुमचा देव तुम्हाला योग्य मार्गाने नेत होता.
पण तुम्हीच उलटे फिरलात.
18 यहूदातील लोकांनो, पुढील गोष्टींचा विचार करा.
मिसरला जाण्याने काही फायदा झाला का?
शिहोराचे (नील नदीचे) पाणी पिण्याने काही लाभ झाला का?
नाही. अश्शूरला जाण्याने आणि मोठ्या नदीचे (फरात नदीचे) पाणी पिण्याने काही मदत झाली का? नाही.
19 तुम्ही दुष्कृत्ये केली.
त्यामुळे तुम्हाला फक्त शिक्षा मिळेल.
तुमच्यावर संकट येईल.
मग तुम्हाला समजेल की देवापासून दूर जाणे कीती वाईट आहे!
मला न घाबरणे व
मान न देणे हे चूक आहे.”
माझ्या प्रभूचा, सर्वशक्तिमान परमेश्वराचा, हा संदेश होता.
20 “यहूदा, फार वर्षांपूर्वी तू तुझे जोखड दूर फेकलेस.
मी तुझ्यावर नियंत्रण ठेवत होतो ती बंधने तोडलीस.
तू मला म्हणालीस, ‘मी तुझी सेवा करणार नाही.’
प्रत्येक उंच टेकडीवरील अथवा प्रत्येक हिरव्या
झाडाखालील वारांगनेप्रमाणे तू झालीस.
21 यहूदा, मी खास वेल म्हणून तुला लावले.
तुम्ही सर्वजण उत्तम बीजाप्रमाणे होता.
मग वाईट फळे देणाऱ्या वेलीत तुझे रुपांतर कसे झाले?
22 जरी तू स्वतःला खारान धुतलेस,
खूप साबण लावलास,
तरी मला तुझ्या अपराधाचा डाग दिसू शकेल.”
हा परमेश्वर देवाकडून आलेला संदेश होता.
23 “यहूदा, ‘मी अपराधी नाही.
मी बआलदैवताच्या मूर्तीची पूजा केली नाही’ असे तू मला कसे म्हणू शकतेस?
तू दरीमध्ये केलेल्या गोष्टींचा विचार कर.
तू काय केलेस त्याबद्दल विचार कर.
एका जागेवरुन दुसऱ्या जागी
धावणाऱ्या चपळ उंटिणीप्रमाणे तू आहेस.
24 तू वाळवंटात राहणाऱ्या रानगाढवीप्रमाणे आहेस.
समागमाच्या काळात ती वारा हुंगते.
ती माजावर असताना कोणीही तिला परत आणू शकत नाही.
त्या काळात ज्याला पाहिजे त्या नराला ती मिळू शकते.
तिला मिळविणे सोपे असते.
25 यहूदा, मूर्तीमागे धावण्याचे थांबव.
त्या दैवतांची लागलेली तहान आता पुरे़.
पण तू म्हणतेस, ‘त्याचा काही उपयोग नाही.
मी त्यांना सोडू शकत नाही.
मला ते दैवत आवडतात.
मला त्यांना अनुसरायचे आहे.’
26 “चोराला लोकांनी पकडताच
तो शरमिंदा होतो.
त्याचप्रमाणे इस्राएलचे लोक झाले आहेत.
राजे आणि नेते, याजक आणि संदेष्टे लज्जित झाले आहेत.
27 ते लाकडाच्या तुकड्याशी बोलतात त्याला
‘माझे वडील’ म्हणतात.
ते खडकाशी बोलतात. ते म्हणतात,
‘तू मला जन्म दिलास.’
त्या सर्व लोकांना शरमेने मान खाली घालायला लागतील.
ते लोक माझ्याकडे पाहत नाहीत.
त्यांनी माझ्याकडे पाठ फिरविली आहे.
पण जेव्हा यहूदातील लोक संकटात सापडतात, तेव्हा ते मला म्हणतात,
‘ये आणि आम्हाला वाचव.’
28 त्या मूर्तींना येऊ देत आणि तुम्हाला वाचवू देत.
तुम्ही स्वतः घडविलेल्या त्या मूर्ती कोठे आहेत?
तुम्ही संकटात असताना त्या मूर्ती येऊन तुम्हाला सोडवितात का ते पाहू या.
यहूदा, तुला तुझ्या शहरांइतक्या मूर्ती आहेत!
29 “तुम्ही माझ्याशी वाद का घालता?
तुम्ही सर्व माझ्याविरुद्ध गेलात.”
हा परमेश्वराकडून आलेला संदेश होता.
30 “यहूदातील लोकांनो, मी तुम्हाला शिक्षा केली,
पण त्याचा काही फायदा झाला नाही.
तुम्हाला शिक्षा झाल्यावरही तुम्ही परत आला नाहीत
तुमच्याकडे आलेल्या संदेष्ट्यांना तुम्ही तलवारीने मारले.
तुम्ही धोकादायक सिंहासारखे होता.
तुम्ही संदेष्ट्यांना ठार मारले.”
31 ह्या पिढीतील लोकांनो, परमेश्वराच्या संदेशाकडे लक्ष द्या.
“इस्राएलच्या लोकांना मी वाळवंटासारखा आहे का?
मी काळोखी आणि धोकादायक प्रदेशासारखा त्यांना वाटतो का?
माझे लोक म्हणतात, ‘आमच्या मार्गाने जायला आम्ही स्वतंत्र आहोत.
परमेश्वरा आम्ही तुझ्याकडे परत येणार नाही.’
ते असे का म्हणतात.?
32 तरुण स्त्री आपले दागिने विसरत नाही.
वधू आपला कमरपट्टा विसरत नाही.
पण माझे लोक मला असंख्य वेळा विसरले आहेत.
33 “यहूदा, प्रियकरांचा (खोट्या देवांचा) पाठलाग कसा करायचा हे तुला बरोबर माहीत आहे.
दुष्कृत्ये करायला खरोखरच तू शिकली आहेस.
34 तुझ्या हातांना रक्त लागले आहे.
ते रक्त गरीब व निष्पाप माणसांचे आहे.
तुझे घर फोडताना तू त्यांना पकडले नाहीस.
तू कारण नसताना त्यांना ठार मारलेस.
35 पण तरी तू म्हणतेस, ‘मी निरपराध आहे.
परमेश्वर माझ्यावर रागावलेला नाही.’
मी तुला खोटे बोलल्याबद्दलही दोषी ठरवीन.
का? कारण तू म्हणतेस, ‘मी काहीही चूक केलेली नाही.’
36 मन बदलणे तुला अगदी सोपे आहे.
अश्शूरने तुझी निराशा केली, म्हणून तू अश्शूरला सोडले
आणि मदतीसाठी तू मिसरला गेलीस.
पण मिसरसुध्दा् तुझी निराशा करील.
37 मग अखेरीला तुला मिसरलाही सोडावे लागेल
आणि लाजेने तोंड लपवावे लागेल.
तू त्या देशांवर विश्वास ठेवलास.
पण परमेश्वराने त्या देशांना नाकारले.
म्हणून जिंकण्यासाठी ते तुला मदत करु शकत नाहीत.
मंडलीतील पुढारी
3 हे सत्य वचन आहे: जर कोणी (मंडळीत) अध्यक्ष [a] (सर्वांगीण काळजीवाहक) होण्याची इच्छा धरतो तर तो चांगल्या कामाची इच्छा धरतो. 2 आता अध्यक्षाने (सर्वागीण काळजीवाहकाने) त्याचे जीवन लोकांनी टीका करु नये अशा रीतीने जगावे. त्याला एकच पत्नी असावी. 3 तो मद्य पिणारा नसावा, तो हिंसक वृत्तीचा नसावा तर तो सभ्य, आत्मसंयमी, आदरणीय, व आदरातिथ्य करणारा असावा. तो शिकविण्यात प्रवीण असावा. 4 तो पैशावर प्रेम करणारा नसावा. त्याने त्याच्या कुटुंबाचा चांगला पुढारी असावे आणि त्याने त्याची लेकरे त्याच्या आज्ञेत ठेवावीत. 5 जर एखाद्याला स्वतःच्या कुटुंबाची देखभाल करता येत नसेल तर तो देवाच्या मंडळीची काळजी कशी घेईल?
6 तो ह्या कार्यात नवशिका नसावा म्हणजे तो गर्वाने फुगून जाणार नाही. व सैतानाला जशी शिक्षा झाली तशी शिक्षा होऊन त्याचा अंत होणार नाही. 7 आणखी म्हणजे बाहेरच्या लोकांमध्ये त्याचे चांगले नाव असावे. यासाठी की त्याच्यावर टीका होऊ नये. व त्याने सैतानाच्या जाळ्यात सापडू नये
मंडळीत सेवाकार्य करणारे
8 त्याचप्रमाणे, विशेष मदतनीस [b] आदरणीय असावेत, ते दुटप्पी नसावेत, ते विश्वसनीय असावेत. ते अति मद्यपान करणारे व दुतोंडे नसावेत आणि अनीतिने पैसे मिळवून श्रीमंत होण्याची त्यांना आवड नसावी. 9 देवाने जे आम्हांला प्रकट केले आहे ते आमच्या विश्वासाचे सखोल सत्य त्यांनी स्वच्छ विवेकाने धरून ठेवावे. 10 वडीलांप्रमाणे यांचीसुद्धा प्रथम परीक्षा व्हावी, मग जर त्यांच्या विरुद्ध असे आढळले नाही, तर त्यांनी मदतनीसाचे काम करावे.
11 त्याचमप्रमाणे, [c] (विशेष मदतनीस) स्रियांनीही आदरणीय असावे. त्या चुगलखोर नसाव्यात. तर सभ्य व प्रत्येक बाबतीत विश्वसनीय असाव्यात.
12 जे खास मदतनीस आहेत त्यांना फक्त एकच पत्नी असावी. आणि त्यांनी त्यांच्या मुलांची व कुटुंबाची चांगल्या प्रकारे काळजी घ्यावी. 13 कारण मदतनीस म्हणून जे चांगली सेवा करतात, ते त्यांच्यासाठी आदरणीय स्थान मिळवितात आणि ख्रिस्त येशूमध्ये त्यांच्या विश्वासात महान आत्मविश्वास मिळवितात.
आपल्या जीवनाचे रहस्य
14 मी तुझ्याकडे लवकरच येण्याची इच्छा धरून असलो तरी मी तुला या गोष्टी लिहीत आहे. 15 यासाठी की, जरी मला उशीर झाला तरी देवाच्या घरात म्हणजे जिवंत देवाच्या मंडळीत एखाद्या व्यक्तीने कसे वागावे हे तुला माहीत असावे. ती मंडळी सत्याचा खांब व पाया अशी आहे. 16 आणि आपल्या सुभक्तीचे रहस्य निर्विवाद मोठे आहे:
तो मानवी शरीरात दिसला;
आत्म्याने तो नीतिमान ठरविला गेला,
देवतूतांनी त्याला पाहीले होते;
राष्ट्रांमध्ये तो गाजविला गेला.
जगाने त्याच्यावर विश्वास ठेवला
आणि स्वर्गामध्ये तो गौरवाने घेतला गेला.
2006 by World Bible Translation Center