Read the New Testament in 24 Weeks
Tej kyjaw tiljxjal kyiˈj nimil toj tnam Tesalónica
17 Tej kyxiˈ Pabl ex Silas toj kybˈe, i ikyˈx kyojjo tnam te Anfípolis ex Apolonia, ex liweyxix, i kanin tzma Tesalónica, jaˈ iteˈtaq txqan xjal aj Judiy, ex jaˈ taˈtaq jun ja kyuˈn, te nabˈl Dios. 2 Tuˈn toj qˈij te ajlabˈl, okx Pabl tojjo ja anetziˈn, tzeˈnkux n‑oketaq tuˈn tojile tkyaqil tnam. Ex oxe maj, o bˈinchin ikyjo, noq tuˈn tchˈotj wen kyukˈa Judiy chˈuqleqetaq antza. Ex tzeˈnkuxjo ntqˈmaˈn Tyol Dios, 3 kubˈ tchikyˈbˈin Pabl kywutz Judiy, qa ilxix tiˈjtaq tuˈn tkyim Crist, a Kolil, ex tuˈn tjatz anqˈin juntl majl. Ex tqˈma: Ax Jesúsjo lo, a nchin yolin tiˈj kyeˈy, axsin Cristjo.
4 Tuˈntzintzjo, ilaˈ Judiy, a nchi naˈntaq tbˈi Dios, me naˈmxtaq kynimin, i jaw nimin, junx kyukˈa txqan qya nim kyoklin, ex txqan xjal aj Grecia; ok kymujbˈin kyibˈ tukˈa Pabl ex Silas. 5 Me tuˈntzintzjo ikyjo, bˈeˈx jaw kyikyˈin Judiy a nya nimilqetaq, noq tuˈn kyxkyˈaqlin, ex ok kychmoˈn jun jteˈbˈin nya wen xjal, a ayej kyˈajqe, a iteˈtaq tojile tnam. I bˈinchin ikyjo, noq tuˈn kyjaw naj, ex tuˈn kyjaw tilj kykyaqilxjal toj tnam. Okx kypaˈn tja Jasón, tuˈn tjyet Pabl ex Silas, tuˈn kyetz qˈiˈn, ex tuˈn kyxi qˈoˈn kyexjal. 6 Me quˈn tuˈn mix i jyete antza, ex tuˈntzin kyqˈojtz, etz jukikin Jasón kyuˈn, junx kyukˈa ilaˈ nimil, ex xi qˈiˈn kywutz kawil te tnam. Bˈeˈx jaw ẍchˈin, ex kyqˈma: Aye maˈ xjal lo, a o chi sbˈun tiˈj tkyaqil tnam twutz txˈotxˈ, ma chi ul tzaluˈn jaˈlin, 7 ex ma chi kubˈ wutzlin tuˈn Jasón toj tja. Kykyaqilx mi nkubˈ kynimin tkawbˈil kawil te Rom, quˈn tzuntzin nkyqˈman qa atx juntl kawil, Jesús tbˈi.
8 Tej kybˈin teˈ xjal yol lo exqetziˈn kawil, bˈeˈx jaw kyikyˈin. 9 Me tuˈntzintla mi cheˈxa Jasón exqetziˈn tukˈa toj tze, kyij kyqˈoˈn pwaq te kyxel, ex tuˈntziˈn, bˈeˈx i tzaj tzaqpiˈn.
Tej kyxiˈ Pabl ex Silas tzmax Berea
10 Otaq qo ok yupj ikyjo, ayetzin kye nimil ok kyqˈoˈn tilil, tuˈn kyxiˈ Pabl ex Silas tzmax Berea. Atzaj teˈ kykanin, bˈeˈx i xiˈ tojjo ja te kynabˈl Dios Judiy. 11 Me ayetzin kye Judiy anetziˈn, wentaq chˈintl kyeˈ kynabˈl tzeˈnqeku kyej te aj Tesalónica, quˈn tuˈn toj twenil, xi kybˈiˈn kyyol Pabl ex Silas, ex i xpichˈin Tyol qMan Dios junjun qˈij, tuˈntzin telxix kynikyˈ te, qa twutzxtaqjo nyolajtz kye. 12 Tuˈntziˈn ikyjo, ilaˈx i jaw nimin, junx kyukˈa ichin ex qya nim kyoklin te aj Grecia.
13 Me atzaj teˈ kybˈinte Judiy te Tesalónica, qa tzuntaq nyolin Pabl toj Berea tiˈj Tyol Dios, bˈeˈxsin i xiˈtz antza, ex nimku bˈant kyuˈn, tuˈn kyjaw tiljxjal. 14 Me ayetzin kye nimil, ok kyqˈoˈn tilil, tuˈntzintla jun paqx, tzˈex Pabl tzmax ttzi ttxuyil aˈ. Atzin te Silas ex Timotey, axsa i kyije kyeˈ toj Berea. 15 Ayetzin kyeˈ i xiˈ waˈbˈilte Pabl, i kaninx kyeˈ tzmax toj tnam te Atenas. Me liwey, i meltzˈaj Berea tukˈa tqanil te Silas ex te Timotey, qa il tiˈj tuˈn kykanin Atenas liwey wen, a jaˈ taˈyetaq Pabl.
Tej tyolin Pabl Tyol Dios toj tnam Atenas
16 Me tzuntzin nyontaq Pabl toj Atenas, tuˈn tkanin Silas ex Timotey, bˈeˈx jaw tikyˈin, tej tok tkaˈyin txqan twutzbˈiyil, qˈoˈnk kyuˈn te kydios. 17 Tuˈnpetziˈn, nimxix jaw chˈotj tojjo ja te kynabˈl Dios Judiy, kyukˈa a nchi naˈntaq Dios. Ex ikyxjo, o chˈotj tojile junjun qˈij tojjo plas, ja nchi chmetetaq xjal. 18 Ex iteˈtaq jun jteˈbˈin xnaqˈtzil nabˈl, Epicúreos ex Estoicos kybˈi, i ok ten chˈotjil tukˈa Pabl. Iteˈ junjun kyqˈma kyjaluˈn: ¿Me anqiˈj nyolineˈ maˈ xkrat tzi lo?
Ex txqantl qˈmante kyjaluˈn: Nyakuj a teˈ suqil dios te junxil tnam.
Ikytzin kyqˈmaˈ, quˈn tuˈn tzuntaq nyolin Pabl tiˈjjo Tbˈanil Tqanil Jesús, exsin tiˈjjo teˈ tjatz anqˈin juntl majl.
19 Bˈeˈxsin xi qˈiˈn Pabl jaˈ nchi chmetetaq kawil te tnam, Areópago tbˈi, exsin xi kyqanin te: ¿Akutzin tzaj tqˈmaˈn tzeˈntzin tzˈelpineˈ saq xnaqˈtzbˈil, a luˈy nyoliˈn tiˈj? 20 Quˈn nyoliˈn kyiˈjjo noq tiˈchaqjo, a nya qojtzqiˈn, ex qaja tuˈn tel qnikyˈa te, tzeˈn chi elpine kykyaqiljo lo.
21 Tkyaqiljo luˈn bˈaj, quˈn kykyaqilxjo xjal te Atenas, exqetziˈn te junxil tnam a najleqetaq antza, oˈkxtaq tok tililjo kyuˈn, noq tuˈn kybˈin, ex tuˈn kyyolbˈin noq kyiˈjjo saq tqanil.
22 Jawtzin weˈks Pabl kyxoljo kawil tnam antza, ex tqˈma: Ayiˈy xjal te Atenas, tiˈj tkyaqiljo a n‑ok nkaˈyiˈn kyiˈja, tzuntzin n‑el nnikyˈtza te, qa ayejiˈy xjal, a nimin ilaˈku dios kyuˈn, 23 quˈn tzeˈn n‑ok nkaˈyinjiˈy jaˈ nchi naˈniˈy kydiosa, ma nliˈy jun xjan tkubˈil, a tzˈibˈink jun jteˈbˈin yol tiˈj, a ntqˈmaˈn kyjaluˈn: Teˈ dios a nya ojtzqiˈn quˈn.
Quˈn ikypetziˈn, chi Pabl, a teˈ Dios anetziˈn, a nchi kˈuliˈn twutz, exsin nya kyojtzqiˈn; tiˈjxsiˈn Dios anetziˈn loqin weˈ nchin yolin. 24 A Dios, a xkubˈ bˈinchinte txˈotxˈ ex tkyaqiljo tkubˈ twutz ex at toj; axix tAjaw kyaˈj ex tAjaw txˈotxˈ. Nyatza najle kyojjo ja, a kybˈinchbˈinxjal. 25 Ex nya ilxix tiˈj tuˈn tkubˈ bˈinchit jun tiˈla tiˈj tuˈn jun aˈla, quˈn tuˈn ntiˈ aku tzˈok tzˈaqsit te, qalaˈ axte ntzaj qˈonte chwinqil, kyqˈiqˈ, ex tkyaqil at qe. 26 Noq tuˈn tnejil ichin, kubˈ tbˈinchin Dios ẍi chˈiye kykyaqil nmaq tnam ex kykyaqil xjal, tuˈntzintla kyanqˈin toj tkyaqil twutz txˈotxˈ. Ex o txi tyekˈin jtoj, ex jaˈ, tuˈn kyanqˈine; 27 tuˈntzintla kyjyon tiˈjjo Dios, ex qape jyet kyuˈn iˈchaqxtla ikyjo tzeˈnku nxmakin jun xjal toj qxopin. Me twutzxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy, qa nya najchaq taˈye qMan Dios tukˈile junjun, 28 quˈn itzˈqo noq tuˈn Dios, ex noq tuˈn, nqo yekje, ex nqo anqˈin. Tzeˈnkux kyyoljo junjun kyxjalila, a aj tzˈibˈilqe, a kyqˈma kyjaluˈn: Awotzinqe tyajil Diosqo, chi chiˈ.
29 Quˈn qa ikyxjo qa tyajil Diosqiˈy, a Dios itzˈ, chi Pabl, nlaytzin kubˈ kybˈisintza qa iky t‑xilin Diosjo noq jun twutzbˈiyil, bˈinchin tuˈn qˈanpwaq, saqpwaq mo jun abˈj, ayeˈ nchi kubˈ kybˈinchinxjal, tzeˈnkuxjo n‑ul tzqet toj kynabˈl.
30 Ma tzikyˈx tnaˈljtzjo tqˈijil ojtxe tuˈn Dios, a mi n‑eltaq kynikyˈxjal te. Me atzin jaˈlin, ntzaj tqˈmaˈn qe qkyaqilx toj tkyaqil twutz txˈotxˈ, tuˈn qmeltzˈaj tukˈa, 31 quˈn ma jaw tjyoˈn Dios jun qˈij, jaˈ tuˈn qoke toj paˈbˈin twutz. Quˈn ate Dios jaw tskˈoˈn jun ichin, a Jesucrist, tuˈn tok te kawil, ex o tyekˈe toklin kywutz kykyaqil xjal, tej tjatz anqˈin juntl majl kyxol kyimnin.
32 Tej kybˈinte xjaljo, qa jatz anqˈin juntl majl kyxol kyimnin, ilaˈ jaw xmayin, me iteˈxl i qˈmante kyjaluˈn: We qbˈintil teˈ luˈn toj junxil qˈij.
33 Tbˈajlinxiˈ ikyjo, bˈeˈx el bˈet Pabl. 34 Me jun jteˈbˈin xi lipe tiˈj, ex i nimin. Kyxoljo xjal anetziˈn, taˈyetaq Dionisio, a attaq toklin kyxol kawil toj Areópago, ex majx jun qya, Dámaris tbˈi, junx kyukˈa txqantl.
Tej tten Pabl toj tnam Corint
18 Tbˈajlinxiˈ ikyjo, bˈeˈx ex Pabl toj Atenas, exsin xiˈtz tzmax toj tnam Corint. 2 Antza, el tkˈulbˈine tibˈ tukˈa jun xjal Judiy te Ponto, Aquila tbˈi. Aˈkxtaq tkanin Aquila tukˈaxjo Priscila, a t‑xuˈjil, tzajninqetaq toj txˈotxˈ, Italia tbˈi. I etz antza, quˈn tuˈn otaq qˈumle tuˈnjo tnejilxix kawil, Claudio tbˈi, qa iltaq tiˈj tuˈn kyetzjo kykyaqil xjal Judiy toj tnam te Rom.
Tej kyul, bˈeˈx xtaˈj Pabl qˈolbˈilkye, 3 ex quˈn tuˈn ikyxtaq taqˈin tzeˈnku kye, a noq tuˈn kybˈinchit ja, a xbˈalin kyten; tuˈntzintzjo, axsi kyije aqˈnil junx kyukˈa. 4 Ex toj junjun qˈij te ajlabˈl, nxiˈtaq Pabl toj ja te naˈbˈl Dios; antza, nyolintaq, ex njyontaq tumil tzeˈn tuˈn tkubˈe kykˈuˈj qe Judiy exqetziˈn nya Judiy tuˈn, tiˈjjo Tbˈanil Tqanil Jesús.
5 Atzaj teˈ tkanin Silas ex Timotey, a tzajninqetaq toj txˈotxˈ te Macedonia, bˈeˈxsin ok ten Pabltz yolil tiˈj Tbˈanil Tqanil, ex oˈkx kubˈ tbˈinchiˈn, quˈn tuˈn bˈeˈx kyij ttzaqpiˈn tuˈn tbˈinchin ja, a xbˈalin kyten. Tuˈntzintzjo, bˈante tyekˈit‑xix kye Judiy qa a Jesúsjo Crist. 6 Me ayetzin kyej Judiy, bˈeˈx i ok meltzˈaj tiˈj, ex i ok ten yisolte. Tuˈn ikyjo, bˈeˈx el tchtoˈn tej Pabl tiˈj t‑xbˈalin, tuˈn t‑xi tyekˈin kye, qa nya wentaqjo yasbˈilte otaq tzˈok qˈoˈn, exsin xi tqˈmaˈn kyjaluˈn: Ayexa at kypaja, qa ma chi naja toj paˈbˈin, ex nyaqiˈn at npaja, quˈn kykyˈeˈy tuˈn t‑xi nchikyˈbˈin Tyol Dios kyeˈy. Tuˈn ikyjo, ma chinka kyukˈa nya Judiy, chi Pabl.
7 Bˈeˈxsin etz tojjo ja te naˈbˈl Dios, ex bˈeˈx xiˈ tojjo jun ja attaq ttxlaj, jaˈ najletaq jun ichin, Ticio Just tbˈi, a bˈaˈntaq naˈn Dios. 8 Atzin te Crispo, jun tnejil kawil te ja te kynaˈbˈl Dios Judiy, junx kyukˈaˈ iteˈtaq toj tja, i nimin tiˈj tbˈi tAjaw Tkyaqil. Ex nimku xjal te Corint i nimin, ex bˈeˈx i kuˈx toj aˈ te jawsbˈil aˈ, tej kybˈinte Tbˈanil Tqanil. 9 Jun qnikyˈin ikyjo, tej tok jun twutzikyˈ Pabl, ex yolin tAjaw Tkyaqil te kyjaluˈn: Mina tzaj xobˈa, ex kux yolin tiˈj Tbˈanil Tqanil, ex mina kubˈ numja, 10 quˈn loqiˈn intin tukˈiy, ex mix aˈl aku bˈinchin mibˈin tiˈja. Qalaˈ qˈiˈnks tibˈa, quˈn nimx xjal at tojjo tnam lo, a knimil tiˈj nbˈiˈy. 11 Tuˈntzin ikyjo, axsa kyije Pabl toj Corint juntl abˈqˈe tukˈa nikyˈjin, xnaqˈtzin Tyol qMan Dios kyxoljo xjal anetziˈn.
12 Me kyojjo qˈij, tej toktaq Galión te kawil txˈotxˈ Acay tbˈi, bˈeˈx ok kychmoˈn Judiy kyibˈ, tuˈn kyok meltzˈaj tiˈj Pabl. Xi qˈiˈn kywutz kawil, 13 ex xi kyqˈmaˈn te kyjaluˈn: Ajo xjal lo, lu nbˈetje xmoxil kyexjal, tuˈn kykˈulin twutz Dios, me nya ikyjo tzeˈnku qe qkawbˈil.
14 Tuˈntaq tjaw yolin Pabl, tej tqˈma Galión kye Judiy kyjaluˈn: Atzin jaˈlin, ayiˈy maˈ Judiyqiˈy, noqit jun ma tij iljo lo, mo iˈchaqxtla muchˈtz, matla chin kubˈ teˈn bˈil kyeˈy. 15 Me quˈn tuˈn noq jun yoljo lo kyiˈj bˈibˈaj ex tiˈj kykawbˈila, nlay tzˈokx nlimoˈn weˈ wibˈ; kynikˈunku kyeˈ kyibˈ kyil kyibˈxa, chi Galión, aj kawil.
16 Tbˈajlinxitziˈn ikyjo, bˈeˈx i etz lajoˈn kyexjal twutz kawil. 17 Me nej, i ok meltzˈaj tiˈj Sóstenes, a kawil tojjo ja te kynabˈl Dios Judiy, noq tuˈn mix i oke nimin tuˈn Galión. Ex axsa, ok bˈyoˈne twutz kawil. Me ante Galión, aj kawil, ntiˈx pone tbˈis tiˈjjo nbˈajtaq.
Tej t‑xiˈ Pabl tox majin qˈmal teˈ Tyol Dios toj junxil tnam
18 Axsa kyija Pabl ilaˈ qˈijl toj Corint. Tej tbˈajjo ikyjo, bˈeˈx i kyij tqˈolbˈin aye jniˈ nimil, ex junx tukˈa Priscila ex Aquila, i okx toj bark, tuˈn kyxiˈ toj txˈotxˈ te Siria. Me naˈmxtaq kyokx toj bark, axsa toj tnam ttzi ttxuyil aˈ, Cencrea tbˈi, bˈeˈx el tmitzoˈn Pabl tsmal twiˈ, te yekˈbˈilte qa iltaq tiˈj tuˈn tnimin tyol, a otaq tqˈma te qMan Dios, ikyx tzeˈnku kyij tzˈibˈin toj Tuˈjil Tyol Dios.
19 Tej kykanin toj tnam Éfeso, bˈeˈx el tpaˈn te Pabl tibˈ tiˈj Priscila ex Aquila, ex bˈeˈx xiˈ tojjo ja te kynabˈl Dios Judiy. Antza, yoline kyukˈa Judiy, a nchi chmettaq antza. 20 Tej tbˈaj yolin Pabl, i kubˈsin Judiy kywutz, tuˈn tkyij jun jteˈ qˈijl kyukˈa. Me mix ttziye. 21 Qalaˈ, bˈeˈx i kyij tqˈolbˈin, ex tqˈma: Qa taj qMan Dios, okla chin meltzˈajila qˈolbˈil kyeˈy juntl majl.
22 Tej tbˈajjo ikyjo, bˈeˈx okx toj bark, ex bˈeˈx ex toj tnam te Éfeso, tuˈn tkanin tzma Cesarea. Tej tkanin antza, bˈeˈx xiˈ toj Jerusalén qˈolbˈil kye nimil toj Ttanim Dios antza. Tej tbˈajjo ikyjo, bˈeˈx xiˈ toj tnam te Antyokiy.
23 Otaq bˈaj jun jteˈbˈin qˈij tuˈn antza, tej tex juntl majl bˈetsil teˈ junjunchaq najbˈil te Galacia ex Frigia, tuˈn tnimsit kynimbˈiljo nimil antza.
Tej tul kanin Apolos toj tnam Éfeso
24-25 Kyojjo qˈij anetziˈn, kanin toj tnam Éfeso jun Judiy, Apolos tbˈi, te tnam Alejandría. Atzin xjal anetziˈn, tbˈanilxtaq yolin, ex n‑elxixtaq tnikyˈ tiˈjjo Tuˈjil Tyol Dios; me naˈmxtaq tjapin kanin tnimbˈil, quˈn oˈkxtaq n‑el tnikyˈjo tzeˈn tzˈelpineˈ t‑xnaqˈtzbˈil Juan, a Jawsil Aˈ. Qˈoˈntztaq tnaˈbˈljo xjal lo tiˈjjo tulil tAjaw Tkyaqil, ex tzuntaq nyolin tukˈa tkyaqil tanmin ex nnikˈuˈnxixtaqjo t‑xnaqˈtzbˈil tiˈj Kolil.
26 Ok ten Apolos yolil tukˈa tkyaqil xjal toj ja te kynabˈl Dios Judiy. Me tej tbˈijte tuˈn Priscila ex Aquila, bˈeˈx xi txkoˈn, exsin xi qˈmaˈntz te, tzeˈnxix tzˈelpineˈ tumil tbˈeyil qMan Dios; xi tnimin ikyjo. 27 Ex atzaj teˈ tajtaq tuˈn tikyˈx tojjo txˈotxˈ, Acay tbˈi, xi qˈoˈn jun onbˈil te kyuˈn nimil toj Éfeso, ex xi tzˈibˈin jun uˈj te, tuˈntzintla toj tbˈaniljo tponla kyukˈaˈ nimil te Acay. Atzaj teˈ tkanin antza, nimxjo tmojbˈil kyukˈa a otaq chi nimin noq tuˈn tqˈaqˈbˈil tkˈuˈj qMan Dios. 28 Ex twutz kykyaqilxjal antza, toj tumil njaw yolbˈintaq kyiˈj aj Judiy; ex nkubˈ tyekˈintaq qa a Jesúsjo Crist, tzeˈnx ntqˈmaˈn toj Tuˈjil Tyol Dios.
Copyright © 2002 by Wycliffe Bible Translators International