M’Cheyne Bible Reading Plan

7 Busa gikuha sa mga taga-Kiriat Jearim ang Kahon sa Ginoo ug gidala ngadto sa balay ni Abinadab nga anaa mahimutang sa bungtod. Ug gipili nila si Eleazar, nga anak ni Abinadab sa pag-atiman niini.

Nangulo si Samuel sa Israel

² Nagpabilin ang Kahon sa Ginoo didto sa Kiriat Jearim sa taas nga panahon—mga 20 ka tuig. Ug sulod niadtong mga tuiga, nagbangotan ug nagpakitabang ang tibuok katawhan sa Israel ngadto sa Ginoo. ³ Unya miingon si Samuel kanila, “Kon tinuoray gayod ang inyong pagbalik sa Ginoo, ilabay ninyo ang inyong mga dios apil na ang imahen ni Ashtarot, ug itugyan ninyo ang inyong kinabuhi sa Ginoo, ug siya lang ang inyong alagaran. Kon himuon ninyo kini, luwason niya kamo gikan sa kamot sa mga Filistihanon.” ⁴ Busa gilabay nila ang mga imahen ni Baal ug ni Ashtarot, ug ang Ginoo na lang gayod ang ilang gialagaran.

⁵ Unya miingon si Samuel ngadto sa mga Israelinhon, “Pagtigom kamong tanan didto sa Mizpa, ug mag-ampo ako sa Ginoo alang kaninyo.” ⁶ Sa dihang nagtigom na silang tanan sa Mizpa, nagkuha silag tubig ug ilang gibubo sa presensya sa Ginoo. Niadtong adlawa nagpuasa sila ug nagsugid sa ilang mga sala ngadto sa Ginoo. Si Samuel ang nangulo sa mga Israelinhon didto sa Mizpa.

⁷ Sa dihang nabalitaan sa mga Filistihanon nga ang mga Israelinhon nagtigom sa Mizpa, nangandam ang mga pangulo sa mga Filistihanon sa pagsulong sa mga Israelinhon. Ug sa dihang nabalitaan kini sa mga Israelinhon, nahadlok sila. ⁸ Miingon sila kang Samuel, “Ayawg undang sa pag-ampo ngadto sa Ginoo nga atong Dios nga luwason niya kita gikan sa mga Filistihanon.” ⁹ Busa nagkuha si Samuel ug masuso pa nga karnero ug gisunog niya kini nga tibuok isip halad nga sinunog ngadto sa Ginoo. Nangayo siyag tabang sa Ginoo alang sa Israel ug gitubag siya sa Ginoo.

¹⁰ Samtang naghalad si Samuel, miabot ang mga Filistihanon aron sa pagpakiggira sa mga Israelinhon. Apan nianang adlawa, gipadalogdog sa Ginoo ug labihan kakusog busa nataranta ang mga Filistihanon, ug napildi sila sa mga Israelinhon. ¹¹ Gigukod sila sa mga Israelinhon gikan sa Mizpa hangtod sa ubos sa Bet Kar ug gipamatay.

¹² Unya mikuha si Samuel ug bato ug gibutang sa tunga-tunga sa Mizpa ug Shen. Ginganlan niya kinig Ebenezer^[a] kay miingon siya, “Hangtod karon ginatabangan kami sa Ginoo.” ¹³ Busa napildi ang mga Filistihanon, ug wala na sila mosulong pag-usab sa dapit sa mga Israelinhon, kay nakigbatok gayod ang Ginoo kanila samtang buhi pa si Samuel. ¹⁴ Ang mga lungsod gikan sa Ekron hangtod sa Gat nga giilog sa mga Filistihanon nabawi sa Israel. Ug naundang usab ang panaggira sa mga Israelinhon ug mga Amorihanon.

¹⁵ Nangulo si Samuel sa Israel sa tibuok niyang kinabuhi. ¹⁶ Matag tuig, molibot siya sa Betel, Gilgal, ug sa Mizpa, aron mangulo sa mga Israelinhon niining mga dapita. ¹⁷ Apan pagkahuman mopauli gayod siya sa Rama, diin siya nagpuyo, aron usab sa pagpangulo sa mga tawo didto. Ug naghimo siyag halaran alang sa Ginoo.

Nangayo ug Hari ang mga Israelinhon

8 Sa dihang tigulang na si Samuel, gihimo niyang mga pangulo sa Israel ang iyang mga anak nga lalaki. ² Ang ngalan sa iyang kamagulangang anak mao si Joel, ug ang manghod mao si Abia. Ug nagaalagad sila isip mga pangulo sa Beersheba. ³ Apan wala sila mosunod sa mga binuhatan sa ilang amahan. Nawong silag kuwarta, nagadawat silag suborno, ug gituis nila ang hustisya.

⁴ Busa nagtigom ang tanang tigdumala sa Israel, ug miadto kang Samuel sa Rama. ⁵ Miingon sila kaniya, “Tigulang ka na; ug ang imong mga anak wala mosunod sa imong binuhatan. Karon, hatagi kami ug hari nga mangulo kanamo sama sa ubang mga nasod.” ⁶ Apan nasakit pag-ayo si Samuel sa ilang gihangyo, busa nagaampo siya ngadto sa Ginoo. ⁷ Ug miingon ang Ginoo kaniya, “Tumana ang gisulti nila kanimo; dili ikaw ang ilang gisalikway. Ako ang ilang gisalikway isip ilang hari. ⁸ Sukad pa sa pagpagawas ko kanila gikan sa Ehipto, gisalikway na nila ako ug nagaalagad sila sa ubang mga dios. Ug karon mao gihapon kini ang ilang ginahimo kanimo. ⁹ Sige, tumana ang ilang gihangyo. Apan pasidan-i sila kon unsa ang himuon sa hari nga modumala kanila.”

¹⁰ Gisulti ni Samuel sa mga tawong nagapangayo kaniyag hari ang tanang giingon sa Ginoo. ¹¹ Miingon si Samuel, “Mao kini ang himuon sa hari nga modumala kaninyo: kuhaon niya ang inyong mga anak nga lalaki ug himuon niyang mga sundalo. Ang uban kanila himuon niyang tigkarwahe, ang uban tigkabayo, ug ang uban tig-una sa iyang karwahe. ¹² Ang uban kanila himuon niyang mga opisyal nga modumala sa 1,000 ka mga sundalo, ug ang uban sa 50 ka mga sundalo. Ang uban padarohon niya sa iyang uma. Ang uban mangani sa iyang anihonon. Ang uban pa gayod maghimog mga armas alang sa gira ug mga kagamitan alang sa iyang mga karwahe. ¹³ Kuhaon niya ang inyong mga anak nga babaye ug himuon niyang mga kusinera, tighimo ug pahumot, ug tigluto ug pan. ¹⁴ Kuhaon niya ang labing maayo ninyong mga uma, mga tamnanan ug ubas, mga tamnanan sa olibo, ug ihatag niya kini sa iyang mga alagad. ¹⁵ Kuhaon niya ang ikapulo sa inyong mga trigo ug mga ubas, ug ihatag ngadto sa iyang mga opisyal ug sa uban pa niyang mga alagad. ¹⁶ Kuhaon usab niya ang inyong mga sulugoon nga lalaki ug babaye ug ang labing maayo ninyong mga baka ug mga asno aron magtrabaho alang kaniya. ¹⁷ Kuhaon pa gayod niya ang ikapulo sa inyong mga mananap, ug kamo mismo mahimong iyang mga ulipon. ¹⁸ Kon moabot na kana nga panahon, mangayo kamo ug tabang sa Ginoo tungod sa pagsakit kaninyo sa hari nga inyong gipili, apan dili kamo tubagon sa Ginoo.”

¹⁹ Apan wala mamati ang mga tawo kang Samuel. Miingon sila, “Dili mahimo! Gusto namo nga adunay hari nga modumala kanamo. ²⁰ Unya mahimo kaming sama sa ubang mga nasod nga may hari nga modumala ug mangulo kanamo sa pagpakiggira.” ²¹ Sa dihang nadungog ni Samuel ang tanan nga giingon sa mga tawo, gisugilon niya kini ngadto sa Ginoo. ²² Mitubag ang Ginoo kaniya, “Tumana ang ilang gusto; hatagi silag hari.” Unya miingon si Samuel ngadto sa mga Israelinhon, “Sige, mosugot ako. Pauli na kamo sa inyong mga lungsod.”

Karon Bag-o na ang Atong Kinabuhi

6 Karon unsay atong ikasulti? Magpadayon ba kita sa pagpakasala aron madugangan pa gayod ang grasya sa Dios kanato? ² Dili gayod! Dili mahimo nga magpadayon pa kita sa pagpakasala kay ang sala wala nay gahom kanato.^{[a] 3} Nasayod kamo nga sa pagbautismo kanato sa paghiusa kang Jesu-Cristo nagakahulogan kini nga kauban usab kita sa iyang kamatayon. ⁴ Busa ang pagbautismo kanato nagapaila nga sa dihang naghatag sa iyang kinabuhi si Cristo, namatay usab kita ug gilubong uban kaniya, aron ingon nga si Cristo gibanhaw sa makagagahom nga Amahan, kita magkinabuhi usab sa bag-o nga kinabuhi.

⁵ Ug kon nahiusa kita kang Cristo sa iyang kamatayon, sigurado gayod nga makaangkon kitag bag-o nga kinabuhi sama sa nahitabo kaniya sa dihang siya gibanhaw. ⁶ Nasayran nato nga ang atong daang pagkatawo nga makasasala gilansang na didto sa krus uban ni Cristo aron mamatay. Mao kana nga dili kita angay nga maulipon sa sala. ⁷ Kay kon ang tawo patay na, luwas na siya sa gahom sa sala. ⁸ Ug kon kita namatay uban kang Cristo, nagatuo kita nga mabuhi usab kita uban kaniya. ⁹ Kay nasayod kita nga tungod kay si Cristo nabanhaw, dili na mahimo nga mamatay siya pag-usab. Wala nay gahom ang kamatayon kaniya. ¹⁰ Namatay siyag kausa lang gayod alang sa mga sala sa mga tawo, ug dili na gayod kini mausab. Buhi siya karon ug ang iyang pagkinabuhi alang sa Dios. ¹¹ Busa tungod kay kamo anaa na kang Cristo, isipa ninyo nga ang inyong kaugalingon patay na sa sala,^[b] ug karon nagakinabuhi na kamo alang sa Dios.

¹² Ayaw na ninyo tugoti ang sala nga mogahom sa inyong lawas nga adunay kamatayon aron dili na kamo motuman sa iyang kailibgon. ¹³ Ayaw ninyo gamita ang bisan unsa nga bahin sa inyong lawas sa pagbuhat ug sala. Itugyan hinuon ninyo ang inyong tibuok nga lawas sa Dios aron gamiton niya sa maayo nga katuyoan. Buhata ninyo kini isip mga tawo nga tinubos gikan sa kamatayon ug gihatagan ug bag-ong kinabuhi. ¹⁴ Busa ang sala dili na angayng mogahom kaninyo, kay dili na man kamo ilalom sa Kasugoan, kondili ilalom na sa grasya sa Dios.

Ang mga Nagahimog Matarong

¹⁵ Unya, tungod kay kita dili na man ilalom sa Kasugoan kondili ilalom na sa grasya sa Dios, magpakasala pa ba kita? Dili gayod! ¹⁶ Dili ba mga ulipon man kita sa bisan unsa nga atong gituman? Busa kon nagahimo kitag sala, mga ulipon kita sa sala ug ang resulta niini kamatayon. Apan kon nagatuman kita sa Dios, mga ulipon kita sa Dios ug ang resulta niini mao nga pakamatarungon niya kita. ¹⁷ Kaniadto mga ulipon kamo sa sala. Apan salamat sa Dios kay karon kinasingkasing na ang inyong pagtuman sa mga kamatuoran nga gitudlo kaninyo. ¹⁸ Giluwas na kamo sa Dios gikan sa gahom sa sala, ug karon ginasunod na ninyo ang matarong nga pagkinabuhi. ¹⁹ Ginagamit ko isip panig-ingnan ang mahitungod sa pagkaulipon aron sayon ninyong masabtan ang akong buot ipasabot. Kaniadto gipaulipon ninyo ang inyong kaugalingon sa sala pinaagi sa paggamit ninyo sa inyong lawas sa paghimo sa mga malaw-ay ug mga daotan nga buhat. Busa nahimo kamo nga daotan. Apan karon, itugyan ninyo ang inyong kaugalingon ingon nga mga ulipon sa matarong nga pagkinabuhi, ug mahimo kamo nga diosnon.

²⁰ Sa dihang mga ulipon pa kamo sa sala, wala kamo magpakabana sa paghimo sa matarong. ²¹ Nan, unsa nga kaayohan ang inyong naani niadtong inyong pagkinabuhi kaniadto, nga gikaulaw na man ninyo karon? Ang gisangpotan niadto mao ang kamatayon. ²² Apan karon giluwas na kamo gikan sa sala ug mga ulipon na kamo sa Dios. Ug ang inyong naani mao ang diosnon nga pagkinabuhi. Ang sangpotanan niini mao ang kinabuhi nga walay kataposan. ²³ Kay ang silot sa sala mao ang kamatayon, apan ang kinabuhi nga walay kataposan mao ang gasa sa Dios sa mga anaa kang Cristo Jesus nga atong Ginoo.

Ang Mensahe sa Ginoo alang sa mga Israelinhon sa Ehipto

44 May gisulti ang Ginoo kang Jeremias mahitungod sa tanang mga Judio sa Ehipto nga nagpuyo sa mga lungsod sa Migdol, sa Tahpanhes, sa Memphis, ug sa habagatang bahin sa Ehipto.^{[a] 2} Mao kini ang gisulti sa Ginoo nga Makagagahom, ang Dios sa Israel: “Nakita ninyo ang grabe nga katalagman nga gipadala ko sa Jerusalem ug sa tanang lungsod sa Juda. Guba na kini ug wala nay namuyo ³ tungod sa kadaotang gihimo sa ilang mga lumulupyo. Gipalagot nila ako pinaagi sa pagsunog ug insenso ug pagsimba sa ubang mga dios nga wala gani nila o sa ilang mga katigulangan mailhi. ⁴ Kanunay akong nagpadala sa akong mga alagad nga mga propeta sa pagpahimangno kanila nga dili nila buhaton kining mangil-ad nga butang nga akong gikalagotan. ⁵ Apan wala gayod sila mamati o motuman sa mga propeta. Wala sila mobiya sa ilang pagkadaotan ni moundang sa pagsunog ug insenso ngadto sa ubang mga dios. ⁶ Busa gipatagamtam ko kanila ang akong labihan nga kasuko. Daw sa kalayo kini nga milamoy sa mga lungsod sa Juda apil na ang Jerusalem, ug nahimo kining awaaw hangtod karon.

⁷ “Busa ako, ang Ginoong Dios nga Makagagahom, ang Dios sa Israel mangutana, ‘Nganong sakiton man gayod ninyo ang inyong kaugalingon? Gusto ba kamo nga mahurot ang mga tawo sa Juda—ang mga kalalakin-an, kababayen-an, kabataan, ug ang mga masuso? ⁸ Nganong gipalagot man ninyo ako sa inyong gihimo nga mga dios? Ginasunogan pa ninyo kinig insenso dinhi sa Ehipto, diin kamo nagapuyo karon. Niining inyong gibuhat, malaglag kamo. Ginalaglag lang ninyo ang inyong kaugalingon ug ginahimo nga kangil-aran ug kaulawan sa tanang nasod sa kalibotan. ⁹ Nalimot na ba kamo sa mga daotang binuhatan sa inyong mga katigulangan ug sa mga hari ug rayna sa Juda, ug ang inyo mismong kadaotan apil ang kadaotan sa inyong mga asawa didto sa Jerusalem ug sa ubang bahin sa Juda? ¹⁰ Hangtod karon wala pa gihapon kamo magpaubos sa inyong kaugalingon ug wala motahod kanako. Wala usab kamo motuman sa akong balaod ug sa mga kasugoan nga akong gihatag kaninyo ug sa inyong mga katigulangan.’

¹¹ “Busa ako, ang Ginoo nga Makagagahom, ang Dios sa Israel, andam na sa paglaglag sa tibuok Juda ug kaninyo. ¹² Kamong nahibiling buhi sa Juda nga gusto gayong moadto ug mopuyo sa Ehipto, mamatay kamong tanan, gikan sa labing ubos hangtod sa labing dungganon. Oo, mangamatay kamo sa gira ug kagutom didto sa Ehipto. Panghimaraoton kamo ug malisang ang mga tawo tungod kaninyo. Biay-biayon nila kamo ug tunglohon. ¹³ Himuon ko diha kaninyo sa Ehipto ang sama sa akong gihimo ngadto sa Jerusalem. Silotan ko usab kamo pinaagi sa gira, kagutom, ug balatian. ¹⁴ Mamatay gayod kamong tanang nahibiling mga taga-Juda nga namuyo sa Ehipto. Dili na kamo makabalik pa sa Juda, diin gusto kamong mobalik pagpuyo. Walay makabalik kaninyo nga luwas, gawas sa pipila nga makaikyas.”

¹⁵ Daghan kaayong mga Judio ang nagtigom sa pagpatalinghog kang Jeremias. Kini sila mga lumulupyo sa amihan ug habagatang bahin sa Ehipto. Unya, ang tanang mga lalaki nga nasayod nga ang ilang mga asawa nagasunog ug insenso sa ubang mga dios, ug ang tanang mga babaye nga atua didto, miingon kang Jeremias, ¹⁶ “Dili kami motuo sa gisulti mo sa ngalan sa Ginoo! ¹⁷ Buhaton gayod namo ang tanang gusto namong buhaton: magsunog kami ug insenso sa Rayna sa Langit ug maghalad kaniya ug halad nga ilimnon sama sa gihimo namo sa mga lungsod sa Juda ug sa kadalanan sa Jerusalem. Mao usab kini ang gihimo sa among mga katigulangan ug sa among mga hari ug mga opisyal. Niadtong mga panahona maayo ang among kahimtang; daghan kamig pagkaon ug walay daotang nahitabo kanamo. ¹⁸ Apan sa dihang miundang kami sa pagsunog ug insenso ngadto sa Rayna sa Langit ug wala na maghalad ug halad nga ilimnon kaniya, nawad-an na hinuon kami sa tanan. Ug daghan kanamo ang nangamatay sa gira ug kagutom.”

¹⁹ “Sa matag higayon nga magsunog kamig insenso ngadto sa Rayna sa Langit, maghalad ug halad nga ilimnon kaniya, ug magluto ug pan nga giporma sa iyang dagway, nasayod niini ang among mga bana.”

²⁰ Unya miingon si Jeremias kanilang tanan—sa mga kalalakin-an ug mga kababayen-an nga mihatag kaniya sa maong tubag, ²¹ “Naghunahuna ba kamo nga wala masayod ang Ginoo nga kamo ug ang inyong mga katigulangan, ang inyong mga hari ug mga opisyal, ug ang tanan nga lumulupyo nagasunog ug insenso sa mga lungsod sa Juda ug sa mga kadalanan sa Jerusalem? ²² Sa dihang wala na makaagwanta ang Ginoo sa inyong kadaotan ug sa inyong mangil-ad nga mga buhat, gilaglag niya ang inyong yuta, gigamit ang ngalan niini sa pagpanghimaraot, ug nahimo kining awaaw ug wala nay nagpuyo, sama sa nahitabo karon. ²³ Nahitabo kini nga katalagman kaninyo tungod kay nagsunog kamog insenso ug nagpakasala sa Ginoo. Wala kamo motuman sa iyang balaod ni mosunod sa iyang mga sugo ug mga pahimangno.”

²⁴ Midugang pa si Jeremias sa pag-ingon sa tanang mga tawo, apil ang mga kababayen-an didto, “Paminawa ninyo ang pulong sa Ginoo, kamong katawhan sa Juda nga nagpuyo sa Ehipto. ²⁵ Mao kini ang gisulti sa Ginoo nga Makagagahom, ang Dios sa Israel: ‘Gituman gayod ninyo ug sa inyong mga asawa ang inyong gisaad nga magsunog ug insenso ug maghalad ug halad nga ilimnon ngadto sa Rayna sa Langit. Sige! Padayona ninyo ang inyong gihimo. Tumana gayod ninyo ang inyong gipanaad. ²⁶ Apan patalinghogi ninyo ang akong isulti, kamong katawhan sa Juda nga namuyo sa Ehipto. Gipanumpa ko sa akong kaugalingon nga wala na kaninyoy makagamit sa akong gamhanang ngalan. Dili ako motugot nga gamiton ninyo ang akong ngalan sa pagpanumpa ug sama niini, “Ipanumpa ko sa ngalan sa buhi nga Ginoong Dios.” ²⁷ Kay imbis nga bantayan ko kamo alang sa inyong kaayohan, silotan ko kamo. Mangamatay kamo sa Ehipto pinaagi sa gira o kagutom hangtod nga wala nay mahibilin kaninyo. ²⁸ Kon may mahibilin man sa gira ug makabalik sa Juda, gamay lang kaayo. Unya masayod ang nahibiling mga katawhan sa Juda nga namuyo sa Ehipto kon kang kinsang pulong ang matuman, ako ba o ila. ²⁹ Mao kini ang ilhanan nga silotan ko gayod kamo niining dapita, aron masayod kamo nga matuman gayod ang katalagman nga gisulti ko batok kaninyo: ³⁰ Itugyan ko si Faraon Hofra nga hari sa Ehipto sa kamot sa iyang mga kaaway nga gustong mopatay kaniya, maingon nga gitugyan ko si Zedekia nga hari sa Juda ngadto sa iyang kaaway nga si Nebucadnezar nga hari sa Babilonia nga gusto usab nga mopatay kaniya.’ ”

Pag-ampo alang sa Kadaogan

Pagdayeg Tungod sa Pagdaog