M’Cheyne Bible Reading Plan

Ang Pagkadaotan sa Tawo

6 Unya, midaghan ang mga tawo sa kalibotan, ug daghan silag mga anak nga babaye. ² Nakita sa mga anak sa Dios^[a] nga maanyag ang mga babaye. Busa gipangasawa nila si bisan kinsa nga ilang nagustohan. ³ Unya miingon ang Ginoo, “Dili ko tugotan nga mabuhi ang tawo^[b] hangtod sa kahangtoran tungod kay tawo lang sila. Busa sukad karon magakinabuhi na lang sila ug dili mosobra sa 120 ka tuig.”

⁴ Niadtong panahona, ug bisan sa misunod pa nga mga panahon, adunay mga Nefilim^[c] sa kalibotan. Mga kaliwat sila sa mga anak sa Dios nga nakighilawas sa maanyag nga mga babaye. Gamhanan ug bantogan sila.

⁵ Nakita sa Ginoo nga labihan kadaotan ang mga tawo sa kalibotan, ug kangil-ad ang anaa kanunay sa ilang mga hunahuna. ⁶ Naguol ang Ginoo nga gibuhat niya ang tawo ug nasubo siya pag-ayo. ⁷ Busa miingon siya, “Laglagon ko ang tanang mga tawo nga akong gibuhat, apil ang tanang mga mananap sa yuta ug ang mga mananap nga nagalupad, kay naguol ako nga gibuhat ko sila.” ⁸ Apan may usa ka tawo nga nakapahimuot sa Ginoo, siya mao si Noe.

Si Noe

⁹ Mao kini ang sugilanon mahitungod sa pamilya ni Noe.

Si Noe diosnon nga tawo. Siya lang ang nagakinabuhi nga matarong sa iyang panahon, ug suod ang iyang relasyon sa Dios. ¹⁰ May tulo siya ka anak nga lalaki nga sila si Shem, Ham, ug Jafet.

¹¹ Sa panan-aw sa Dios, daotan gayod ang mga tawo ug nalukop ang kalibotan sa ilang kadaotan. ¹² Nakita sa Dios nga daotan na gayod ang mga tawo sa kalibotan tungod kay labihan na gayod kangil-ad ang tanan nilang mga binuhatan. ¹³ Busa miingon siya kang Noe, “Laglagon ko ang tanang mga tawo. Kay tungod kanila, napuno sa kadaotan ang kalibotan. Laglagon ko sila uban niining kalibotana. ¹⁴ Busa Noe, pagbuhat ug arka gamit ang maayong klase sa kahoy, ug buhati kini ug mga kuwarto. Unya pahiri ug alkitran ang sulod ug gawas sa arka. ¹⁵ Buhata ang arka nga may gitas-on nga 450 ka piye,^[d] ang iyang gilapdon 75 ka piye, ug ang iyang gihabugon 45 ka piye. ¹⁶ Atopi ang arka, ug inigbutang mo sa dingding, pagbilin ug 18 ka pulgada nga gintang gikan sa atop. Himoang tulo ka andana ang arka, ug butangi ug pultahan sa kilid. ¹⁷ Palunopan ko ang kalibotan aron malaglag ang tanan nga may kinabuhi. Mamatay ang tanan nga anaa sa kalibotan. ¹⁸ Apan magbuhat ako ug kasabotan kanimo. Mosulod ka sa arka uban ang imong asawa ug ang imong mga anak uban sa ilang mga asawa. ^19-20 Pagpasulod usab ug tag-usa ka pares, lalaki ug babaye, sa matag matang sa mga mananap aron mabuhi sila uban kanimo. Moduol kanimo ang duha sa matag matang sa tanang mga mananap nga nagalupad, nagalakaw, ug nagakamang. ²¹ Pagdala usab sa tanang matang sa pagkaon alang kaninyo ug alang usab sa mga mananap.” ²² Ug gituman ni Noe ang tanan nga gisugo sa Dios kaniya.

Ang Paghatag ngadto sa Uban

6 “Pagbantay kamo kay basin kon ang inyong pagkadiosnon pagpakaaron-ingnon lang. Kay kon ingon niini, wala gayod kamoy madawat nga ganti gikan sa inyong Amahan nga atua sa langit.

² “Busa kon mohatag kamo ug hinabang, ayaw ninyo kini ipasigarbo sama sa gibuhat sa uban nga nagpakaaron-ingnon lang diha sa mga sinagoga ug sa mga dalan. Gibuhat nila kana aron dayegon sila sa mga tawo. Apan ang tinuod, nadawat na nila ang ilang ganti.^[a] Busa wala na silay madawat gikan sa Dios. ³ Kon maghatag kamo, ayaw ninyo pahibaloa bisan ang inyong suod nga higala ⁴ aron mahimong tago ang inyong paghatag. Ug ang inyong Amahan nga nagtan-aw sa inyong gibuhat sa tago mohatag kaninyo ug ganti.”

Ang Pagtulon-an bahin sa Pag-ampo

(Luc. 11:2-4)

⁵ “Kon mag-ampo kamo, ayaw ninyo sundoga ang gibuhat sa mga tigpakaaron-ingnon. Gusto nilang mag-ampo nga nagatindog diha sa mga sinagoga ug sa mga kanto sa kadalanan aron makita sa mga tawo nga sila diosnon. Ang tinuod, nadawat na nila ang ilang ganti.^[b] Busa wala na silay madawat pa gikan sa Dios. ⁶ Apan kon kamo mag-ampo, sulod kamo sa inyong kuwarto ug panirado. Didto sa sulod, pag-ampo kamo sa inyong Amahan nga dili makita.^[c] Ug mohatag ug ganti kaninyo ang inyong Amahan nga nakakita sa inyong gibuhat sa tago.

⁷ “Kon mag-ampo kamo, ayaw paggamit sa daghang mga pulong nga walay kapuslanan sama sa gibuhat sa mga tawo nga wala makaila sa Dios. Kay naghuna-huna sila nga tubagon sila sa Dios kon taas ang ilang mga pag-ampo. ⁸ Ayaw ninyo sundoga ang ilang gibuhat, kay nasayod na ang atong Amahan sa atong mga gikinahanglan sa wala pa kita mangayo. ⁹ Busa pag-ampo kamo ug sama niini:

¹⁴ “Kon pasayloon ninyo ang mga tawo nga nakasala kaninyo, pasayloon usab kamo sa inyong Amahan nga langitnon. ¹⁵ Apan kon dili ninyo sila pasayloon, dili usab kamo pasayloon sa inyong Amahan nga langitnon.

Ang Pagtulon-an bahin sa Pagpuasa

¹⁶ “Kon magpuasa kamo, ayaw ninyo sundoga ang mga tigpakaaron-ingnon.^[e] Magsuroy-suroy sila nga dili manghilam-os ug dili manudlay aron mahibaloan sa uban nga nagapuasa sila. Sa pagkatinuod, nadawat na nila ang ilang ganti, busa wala na silay madawat pa gikan sa Dios. ¹⁷ Apan kon kamo magpuasa, panghilam-os kamo ug panudlay, ¹⁸ aron walay makahibalo nga nagapuasa kamo gawas lang sa inyong Amahan nga dili makita. Ug mohatag ug ganti kaninyo ang inyong Amahan nga nakakita sa inyong gibuhat sa tago.”

Ang Bahandi sa Langit

(Luc. 12:33-34)

¹⁹ “Ayaw kamo pagtigom ug bahandi alang sa inyong kaugalingon dinhi sa kalibotan, tungod kay ang mga gagmayng mananap ug ang taya mokutkot niini, o mahimong sudlon sa kawatan ang inyong balay aron mangawat. ²⁰ Hinuon, pagtigom kamo ug mga bahandi didto sa langit, kay didto walay gagmayng mananap ug taya nga mokutkot, ug walay kawatan nga makasulod aron sa pagpangawat. ²¹ Kay kon asa gani ang inyong bahandi atua usab didto ang inyong kasingkasing.”

Ang Mata mao ang Suga sa Lawas

(Luc. 11:34-36)

²² “Ang mata mao ang suga sa lawas. Busa kon hayag ang imong panan-aw, nahayagan ang tibuok mong lawas. ²³ Apan kon ngitngit ang imong panan-aw, nangitngitan usab ang tibuok mong lawas. Busa kon ang suga nga anaa kanimo wala maghatag ug kahayag, labihan gayod kangitngit ang imong kahimtang.”

Kinsa ang Angay Natong Alagaran, Ang Dios o ang Bahandi?

(Luc. 16:13; 12:22-31)

²⁴ “Walay tawo nga makaalagad sa duha ka agalon, tungod kay isalikway niya ang usa ug higugmaon ang usa; modapig siya sa usa ug tamayon niya ang usa. Sama niana dili ninyo madungan ang pag-alagad sa Dios ug sa bahandi.

²⁵ “Busa sultihan ko kamo nga dili kamo mabalaka sa inyong kinabuhi, kon unsa ang inyong kaonon o imnon, o unsa ang inyong isul-ob. Kay kon gihatagan kamo sa Dios sa kinabuhi ug lawas, dili mahimo nga dili niya kamo hatagan sa pagkaon ug bisti. ²⁶ Tan-awa ninyo ang mga langgam nga nagalupad-lupad. Wala sila magtanom, wala mag-ani, ug wala silay gitigom sa bodega, apan sa gihapon gipakaon sila sa inyong Amahan nga langitnon. Dili ba mas labaw pa kamo kaysa mga langgam? ²⁷ Kinsa ba kaninyo ang makapalugway sa inyong kinabuhi bisag gamay lang pinaagi sa inyong kabalaka? Wala gayod!

²⁸ “Ug nganong mabalaka man kamo kon asa kamo mokuha sa inyong bisti? Hunahunaa ninyo kon giunsa pagtubo sa mga bulak. Wala sila maghago o magbuhat sa ilang bisti. ²⁹ Sa pagkatinuod, bisan ang bisti sa bantogan ug bahandianong hari nga si Solomon dili makatupong sa katahom niining mga bulaka. ³⁰ Kon gipatahom sa Dios ang mga sagbot nga buhi karon, apan sa kaulahian malaya ug sunogon lang, dili ba labi pa gayod niya kamong pabistihan? Kagamay sa inyong pagtuo! ³¹ Busa ayaw kamo kabalaka kon unsa ang inyong kaonon ug imnon, ug kon unsa ang inyong isul-ob. ³² Mao kana ang gikabalak-an sa mga tawo nga wala makaila sa Dios. Apan nasayod ang inyong Amahan nga langitnon nga gikinahanglan ninyo kining tanan. ³³ Busa unaha ninyo ang pagpasakop sa paghari sa Dios ug ang pagtuman sa iyang kabubut-on, ug ihatag gayod niya ang tanan ninyo nga mga gikinahanglan. ³⁴ Busa ayaw kamo kabalaka bahin sa ugma, kay ang ugma may kaugalingon nga suliran. Dili na kinahanglan nga dugangan pa ninyo ang suliran nga nagaabot sa matag adlaw.”

Gitugotan ni Haring Darius ang Pagpatukod Pag-usab sa Templo

6 Busa nagmando si Haring Darius sa pagsusi sa mga kasulatan nga atua sa tipiganan niini didto sa Babilonia. ² Ug didto sa palasyo sa siyudad sa Ecbatana, nga sakop sa probinsya sa Media, nakita ang usa ka linukot nga kasulatan diin nasulat ang mosunod:

^3-4 “Sa unang tuig sa paghari ni Cyrus, nagmando siya nga tukoron pag-usab ang templo sa Dios sa Jerusalem diin ihalad ang mga halad. Kinahanglan 90 ka piye ang iyang kahabugon ug 90 ka piye usab ang iyang gilapdon, ug ang matag tulo ka patong sa bato niini sapawan ug usa ka patong sa tablon. Kinahanglan nga lig-on ang pundasyon niini. Ang tanang gasto kuhaon gikan sa panudlanan sa gingharian. ⁵ Ug ang bulawan ug pilak nga mga galamiton sa templo sa Dios nga gidala ni Nebucadnezar nga hari sa Babilonia kinahanglan ibalik sa butanganan niini didto sa templo sa Jerusalem.”

⁶ Busa mao kini ang mensahe ni Haring Darius kang Tatenai, nga gobernador sa probinsya sa kasadpan sa Eufrates, kang Shetar Bozenai, ug sa kauban nilang mga opisyal niana nga probinsya:

“Palayo kamo diha sa templo sa Dios. ⁷ Ayaw kamo panghilabot sa pagpatukod niini. Pasagdi lang ninyo ang gobernador ug ang uban pang mga kadagkoan sa mga Judio sa pagpatukod niini pag-usab sa dapit nga gitukoran niini kaniadto.

⁸ “Nagamando usab ako nga tabangan ninyo ang mga kadagkoan sa mga Judio pinaagi sa pagbayad dayon sa tanang galastohan aron dili malangan ang pagtrabaho. Ang bayad kuhaon ninyo gikan sa panudlanan sa gingharian nga naggikan sa mga buhis sa inyong probinsya. ⁹ Adlaw-adlaw, kinahanglan hatagan ninyo ang mga pari sa Jerusalem sa ilang kinahanglanon sama sa nati nga mga baka, laki nga mga karnero, ug nati nga mga karnero alang sa halad nga sinunog ngadto sa Dios sa langit,^[a] apil usab sa trigo, asin, bino, ug lana. Kinahanglan dili gayod kamo mopakyas sa paghatag, ¹⁰ aron nga makahalad sila sa mga halad nga makapalipay sa Dios sa langit, ug makaampo sila alang kanako ug sa akong mga anak.

¹¹ “Nagamando pa gayod ako nga si bisan kinsa nga mosupak niini tuhogon sa kahoy nga kinuha gikan sa iyang balay, ug ang iyang balay gubaon hangtod nga wala nay mapuslan niini.^{[b] 12} Hinaut pa nga ang Dios nga nagpili sa Jerusalem ingon nga dapit nga pagasimbahan kaniya magalaglag ni bisan kinsa nga hari o nasod nga mosupak niining mando ug moguba niining templo sa Jerusalem.

“Ako, si Darius, ang nagmando niini. Kinahanglan tumanon gayod kini.”

Gidedikar ang Templo

¹³ Gituman gayod nila ni Tatenai nga gobernador, Shetar Bozenai, ug sa ilang mga kauban ang mando ni Haring Darius. ¹⁴ Busa padayon nga nagtrabaho ang mga kadagkoan sa mga Judio samtang gidasig sila sa mga mensahe sa mga propeta nga sila si Haggai ug Zacarias nga apo ni Iddo. Nahuman nilag trabaho ang templo sumala sa sugo sa Dios sa Israel nga gipatuman ni Cyrus, Darius, ug Artaxerxes, nga mga hari sa Persia. ¹⁵ Nahuman ang templo sa ikatulo nga adlaw sa ika-12 nga bulan, nga mao ang bulan sa Adar, niadtong ikaunom nga tuig sa paghari ni Darius.

¹⁶ Malipayong nagsaulog sa pagdedikar sa templo sa Dios ang mga katawhan sa Israel—ang mga pari, ang mga Levita, ug ang uban pang namalik gikan sa pagkabihag. ¹⁷ Niining pagdedikar sa templo sa Dios, naghalad sila ug 100 ka torong baka, 200 ka laking karnero, ug 400 ka nating karnero. Naghalad usab sila ug 12 ka laking kanding isip halad sa paghinlo^[c] sa matag tribo sa Israel. ¹⁸ Gipahimutang nila ang mga pari ug ang mga Levita sa ilang tagsa-tagsa ka katungdanan sa templo sa Jerusalem sumala sa nahisulat sa Libro ni Moises.

Ang Pista sa Paglabay sa Anghel

¹⁹ Sa ika-14 nga adlaw sa unang bulan, sa pagkasunod nga tuig, gisaulog sa mga Israelinhon nga namalik gikan sa pagkabihag ang Pista sa Paglabay sa Anghel. ²⁰ Nanghinlo ang mga pari ug ang mga Levita sa ilang kaugalingon aron mahimo silang takos sa pagpangulo sa mga seremonya. Unya giihaw sa mga Levita ang mga karnero nga mga halad alang sa pagsaulog sa Pista sa Paglabay sa Anghel. Gihimo nila kini alang sa tanan nga namalik gikan sa pagkabihag, alang sa mga pari nga ilang mga paryente, ug alang sa ilang kaugalingon. ²¹ Kini nga mga halad gikaon sa tanang mga Israelinhon nga namalik gikan sa pagkabihag, ug sa mga tawo nga nagpuyo didto nga mibiya na sa daotang mga binuhatan aron pagsimba sa Ginoo, ang Dios sa Israel. ²² Sulod sa pito ka adlaw gisaulog nila nga malipayon ang Pista sa Pan nga Walay Patubo, kay gilipay sila sa Ginoo pinaagi sa pagtandog sa kasingkasing sa hari sa Asiria,^[d] aron tabangan sila sa pagtrabaho sa templo sa Dios, ang Dios sa Israel.

Ang Pagpili sa Pito ka Lalaki

6 Niadtong panahona, nagkadaghan ang mga sumusunod ni Jesus. Unya nagbagulbol ang mga Judio kansang pinulongan Griego batok sa mga Judio kansang pinulongan Hebreo tungod kay wala mahatagi sa adlaw-adlaw nga rasyon ang ilang mga biyuda. ² Busa gitawag sa 12 ka mga apostoles ang tanang mga magtutuo. Ug miingon sila, “Dili maayo nga pasagdan namo ang pagwali sa pulong sa Dios aron mag-atiman lamang sa materyal nga mga pagtabang. ³ Busa, mga kaigsoonan, pagpili kamo gikan sa inyong mga kauban ug pito ka lalaki nga may maayong dungog, maalamon, ug gigamhan sa Espiritu Santo. Sila mao ang atong padumalahon niining mga materyal nga mga pagtabang. ⁴ Ug kami, ang among panahon gamiton namo sa pag-ampo ug sa pagsangyaw sa pulong sa Dios.” ⁵ Miuyon ang tanang mga magtutuo sa giingon sa mga apostoles. Busa gipili nila si Esteban, usa ka tawo nga may hugot nga pagtuo kang Jesus ug gigamhan sa Espiritu Santo. Gipili usab nila si Felipe, si Procoro, si Nicanor, si Timon, si Parmenas, ug si Nicolas nga taga-Antioquia. Kini si Nicolas dili Judio, apan mibalhin sa relihiyon sa mga Judio. ⁶ Gidala nila sila nga mga napili ngadto sa mga apostoles, ug nagaampo ang mga apostoles alang kanila, ug gipandongan nila sila sa ilang mga kamot.

⁷ Busa mipadayon pagkaylap ang pulong sa Dios. Daghan pa gayod nga mga taga-Jerusalem ang nahimong sumusunod ni Jesus, ug daghan usab nga mga pari ang mituo kaniya.

Gidakop si Esteban

⁸ Si Esteban nga napuno sa grasya ug gahom gikan sa Dios mihimo ug daghang mga milagro ug mga kahibulongang butang nga nakita sa mga tawo. ⁹ Apan may mga tawo nga mibatok kaniya. Kining mga tawhana mga Judio nga gikan sa Cyrene, sa Alexandria, sa Cilicia ug sa Asia. Kini sila mga miyembro sa simbahan sa mga Judio nga gitawag ug Simbahan sa mga Linuwas gikan sa Pagkaulipon. Kanunay silang makiglantugi kang Esteban. ¹⁰ Apan tungod kay ang Espiritu Santo naghatag ug kaalam kang Esteban dili gayod sila makalupig kaniya. ¹¹ Busa nanuhol sila ug pila ka tawo nga moingon, “Nadunggan namo si Esteban nga nagsulti ug daotan batok kang Moises ug sa Dios.” ¹² Ug niini nga pamaagi gisulsolan nila ang mga tawo, ang mga pangulo sa mga Judio, ug ang mga magtutudlo sa Kasugoan. Gidakop nila si Esteban ug gidala ngadto sa Korte sa mga Judio. ¹³ May gipasulod usab silang pipila ka tawo aron sa pagsaksi ug bakak batok kang Esteban. Nagaingon sila, “Kining tawhana kanunay gayod nga nagasulti batok sa atong balaan nga templo ug sa Kasugoan ni Moises. ¹⁴ Nadunggan namo siya nga nagaingon nga ang atong templo gub-on ni Jesus nga taga-Nazaret ug ilisdan niya ang mga tulumanon nga gihatag kanato ni Moises!” ¹⁵ Ang tanang miyembro sa Korte sa mga Judio mitutok pag-ayo kang Esteban, ug nakita nila ang iyang dagway nga nahisama sa dagway sa anghel.