M’Cheyne Bible Reading Plan

Ang Pag-unong ni Ruth kang Noemi

1 ^1-2 Sa panahon nga dili pa mga hari ang nagadumala^[a] sa Israel, miabot ang kagutom niini nga dapit. Busa si Elimelec nga taga-Betlehem nga sakop sa Juda miadto sa Moab uban sa iyang asawa ug duha ka anak nga lalaki, aron didto lang una mopuyo. Ang ngalan sa iyang asawa mao si Noemi ug ang ilang duha ka anak mao si Mahlon ug si Kilion. Mga kaliwat sila ni Efrata nga taga-Betlehem.

Sa dihang didto na sila nagpuyo sa Moab, ³ namatay si Elimelec. Busa si Noemi na lang uban sa iyang duha ka anak nga lalaki ang nahibilin. ⁴ Nangaminyo ang iyang mga anak ug mga babayeng Moabihanon. Ang ngalan sa usa mao si Orpah ug ang usa mao si Ruth. Paglabay sa napulo ka tuig, ⁵ namatay usab sila si Mahlon ug si Kilion, busa si Noemi na lang ang nahibilin.

⁶ Sa dihang nabalitaan ni Noemi nga gipanalanginan sa Ginoo ang iyang katawhan pinaagi sa iyang paghatag kanila ug maayong abot, nangandam siya sa pagbalik sa Juda uban ang iyang mga umagad. ⁷ Ug sa dihang nagalakaw sila balik sa Juda, ⁸ miingon si Noemi sa iyang duha ka umagad, “Balik na lang kamo sa inyong inahan. Hinaut pa nga pakitaan kamo ug kaayo sa Ginoo, maingon nga gipakita ninyo ang inyong kaayo nganhi kanako ug sa nangamatay ninyong mga bana. ⁹ Ug hinaut nga itugot sa Ginoo nga maminyo kamo pag-usab aron mapahimutang kamo sa inyong bag-ong panimalay.”

Unya gihagkan sila ni Noemi. Nanghilak silag kusog ¹⁰ ug miingon kang Noemi, “Mouban kami kanimo sa pagbalik mo ngadto sa imong mga katagilungsod.” ^11-12 Apan miingon si Noemi, “Pauli kamo sa inyo, mga anak. Nganong mouban pa man kamo kanako? Nagahunahuna ba kamo nga maminyo pa ako pag-usab ug manganak ug mga lalaki nga mahimo ninyong banahon? Dili na kana mahitabo pa kay tigulang na ako. Apan ibutang ta kon makapamana ako karong gabhiona ug unya manganak pa, ¹³ hulaton ba ninyo silang mangdagko? Dili lang ba una kamo magminyo tungod kanila? Dili kana mahimo, mga anak. Sa pagkatinuod, mas pait ang akong kinabuhi kay kaninyo, kay gipaantos ako sa Ginoo.”

¹⁴ Misamot na hinuon silag hilak ug kusog. Unya mihalok si Orpah sa iyang ugangan ug mipauli,^[b] apan si Ruth nagpabilin uban kang Noemi. ¹⁵ Miingon si Noemi, “Tan-awa ang imong bilas, mibalik na siya sa iyang mga katagilungsod ug sa iyang dios,^[c] busa uli na uban kaniya.” ¹⁶ Apan mitubag si Ruth, “Ayaw ako pugsa sa pagbiya kanimo, kay bisan asa ka moadto adto usab ako moadto, ug bisan asa ka mopuyo didto usab ako mopuyo. Ang imong mga katawhan mahimo usab nga akong mga katawhan, ug ang imong Dios mahimo usab nga akong Dios. ¹⁷ Kon asa ka mamatay, didto usab ako mamatay ug didto usab ilubong. Hinaut pa nga silotan ako sa Ginoo sa hilabihan gayod kon mubiya ako kanimo. Kamatayon lang ang makapahimulag kanako gikan kanimo.”

¹⁸ Sa dihang nakita ni Noemi nga desidido gayod si Ruth sa pag-uban kaniya, mihilom na lang siya. ¹⁹ Busa nagpadayon silang duha sa paglakaw hangtod nga nakaabot sila sa Betlehem. Pag-abot nila, nagkaguliyang ang tanang mga tawo. Miingon ang mga babaye, “Si Noemi ba gayod kini?”

²⁰ Miingon si Noemi kanila, “Ayaw ninyo ako tawgag Noemi,^[d] kondili tawga ninyo ako ug Mara,^[e] kay gihimong labihan kapait sa Makagagahom nga Dios ang akong kinabuhi. ²¹ Pagbiya ko dinhi anaa kanako ang tanan, apan gipabalik ako sa Ginoo nga walay nahot. Busa ayaw na ninyo ako tawgag Noemi, kay gipaantos ako sa Ginoo nga Makagagahom.”

²² Mao pa lay pagsugod sa ting-ani sa barley sa pag-abot ni Noemi sa Betlehem uban sa iyang umagad nga si Ruth nga Moabihanon.

Gipanalipdan ni Pablo ang Iyang Kaugalingon Atubangan ni Agripa

26 Miingon si Agripa kang Pablo, “Sige, gitugotan ka nga mosulti sa pagpanalipod sa imong kaugalingon.” Busa misinyas si Pablo nga mosulti na siya. Miingon siya:

² “Haring Agripa, maayo gayod nga makasulti ako karon aron sa pagpanalipod sa akong kaugalingon dinhi sa imong atubangan mahitungod sa tanang mga sumbong sa mga Judio batok kanako. ³ Ilabi na gayod nga nasuhito ka kaayo sa tanang mga tulumanon ug ang mga ginalantugian sa mga Judio. Busa ihangyo ko nga kon mahimo, paminawon mo ang akong isulti.

⁴ “Nahibaloan sa mga Judio kon unsa ang akong pagkinabuhi sukad pa sa akong pagkabata didto sa akong lungsod ug didto sa Jerusalem. ⁵ Kon mosulti lamang sila sa tinuod, sila mismo makapamatuod nga sukad pa kaniadto, miyembro ako sa mga Pariseo nga mao ang pinakaistrikto nga pundok sa relihiyon sa mga Judio. ⁶ Ug karon ania ako dinhi sa korte gikiha tungod kay nagapaabot ako nga himuon sa Dios ang iyang gisaad sa among mga katigulangan. ⁷ Ang among 12 ka tribo nagapaabot nga kini mahitabo gayod. Busa adlaw ug gabii ginasimba namo ang Dios. Ug Haring Agripa, tungod sa akong pagtuo niining mga butanga, gisumbong ako sa mga Judio. ⁸ Ug kamong mga Judio, nganong dili man kamo motuo nga ang Dios makahimo sa pagbanhaw sa mga patay?

⁹ “Niadtong una ako mismo naghunahuna nga kinahanglan kong buhaton ang tanang kong mahimo aron kontrahon ang ngalan ni Jesus nga taga-Nazaret. ¹⁰ Mao kini ang akong gibuhat kaniadto didto sa Jerusalem. Pinaagi sa gahom nga gihatag kanako sa kadagkoan sa mga pari, daghang mga anak sa Dios ang akong gipapriso. Ug human sila hukmi sa kamatayon, miuyon usab ako. ¹¹ Daghang higayon nga mag-adtoan ako sa mga simbahan sa mga Judio aron pangitaon sila, ug silotan aron pugson nga mosulti batok kang Jesus. Sa sobra kong kasuko kanila, nakaabot ako sa layong mga siyudad aron lang sa paglutos kanila.”

Gisulti ni Pablo kon Giunsa Niya Pag-ila ang Ginoo

(Bin. 9:1-19; 22:6-16)

¹² “Mao kini ang hinungdan kon nganong miadto ako sa Damascus nga may dalang sulat gikan sa kadagkoan sa mga pari. Kadtong sulata naghatag kanako ug gahom ug nagaingon usab kon unsay akong buhaton didto. ¹³ Udto kadto, Haring Agripa, ug samtang naglakaw ako may kahayag gikan sa langit nga sulaw pa kaysa adlaw nga midan-ag sa palibot nako ug sa akong mga kauban. ¹⁴ Nangatumba kaming tanan sa yuta ug may nadunggan ako nga tingog nga nagaingon kanako sa pinulongang Hebreo nga kon hubaron, ‘Saulo, Saulo! Nganong ginalutos mo ako? Gisilotan mo lamang ang imong kaugalingon. Sama ra nga nagasipa ka sa talinis nga kahoy.’ ¹⁵ Nangutana ako, ‘Sir, kinsa ka man?’ Mitubag ang Ginoo, ‘Ako si Jesus nga imong ginalutos. ¹⁶ Bangon ug tindog. Nagpakita ako kanimo tungod kay gipili ko ikaw nga mahimong akong alagad. Isulti mo sa uban ang mahitungod sa akong pagpakita kanimo karon, ug ang mga butang nga ipahayag ko kanimo sa umaabot. ¹⁷ Luwason ko ikaw gikan sa mga Judio ug sa mga dili Judio. Paadtoon ko ikaw kanila ¹⁸ aron pagbukas sa ilang mga mata, aron mobiya sila gikan sa kangitngit ug mopadulong sa kahayag, ug gikan sa gahom ni Satanas moduol sila sa Dios. Ug pinaagi sa ilang pagtuo kanako mapasaylo ang ilang mga sala ug maapil na sila sa mga gilain sa Dios nga mahimong iya.’ ”

Gisaysay ni Pablo ang Iyang Buluhaton

¹⁹ “Busa, Haring Agripa, gituman ko ang panan-awon nga gipakita kanako gikan sa langit. ²⁰ Sa sinugdanan nagwali ako sa Damascus ug dayon ngadto sa Jerusalem. Gikan sa Jerusalem gilibot ko ang tibuok nga probinsya sa Judea, ug giadtoan ko usab ang mga dili Judio. Giwalihan ko sila nga kinahanglan sila nga maghinulsol sa ilang mga sala ug moduol sa Dios, ug ipakita nila pinaagi sa ilang mga binuhatan nga tinuod gayod nga sila naghinulsol. ²¹ Mao kini ang hinungdan nga gidakop ako sa mga Judio didto sa templo ug naninguha gayod sila sa pagpatay kanako. ²² Apan gitabangan ako sa Dios hangtod karong adlawa. Busa ania ako dinhi aron isulti sa tanan, sa mga inila man o dili, ang gisulti kaniadto sa mga propeta ug ni Moises nga manghitabo: ²³ nga ang Cristo kinahanglan mag-antos ug mamatay, ug mahimong una nga mabanhaw gikan sa kamatayon aron maghatag ug kahayag sa mga Judio ug sa mga dili Judio.”

²⁴ Samtang nagsulti pa si Pablo, misinggit si Festus, “Pablo, nabuang ka na! Ang sobra mo nga kaalam ang nakapabuang kanimo!” ²⁵ Mitubag si Pablo, “Halangdon nga Festus, wala ako mabuang. Tinuod ang akong gipanulti ug husto ang akong panghunahuna. ²⁶ Kining mga panghitabo nahibaloan ni Haring Agripa. Busa wala ako mahadlok sa pagsulti kaniya. Nasiguro ko gayod nga kining tanan nahibaloan na niya, tungod kay kini wala mahitabo sa tago. ²⁷ Haring Agripa, nagatuo ka ba sa mga gi-ingon sa mga propeta? Nasayod ako nga nagatuo ka.” ²⁸ Mitubag si Agripa, “Tingali naghunahuna ka nga madali-dali mo ako nga mahimong Kristohanon.” ²⁹ Mitubag si Pablo, “Sa madali man o madugay, ang akong pag-ampo sa Dios nga dili lamang ikaw kondili ang tanan usab nga naminaw kanako karon mahimong Kristohanon sama kanako, gawas lang niining akong pagkapriso.”

³⁰ Unya mitindog ang hari, ang gobernador, si Bernice, ug ang tanan nga nagalingkod didto. ³¹ Sa dihang nanggawas sila, nagaingnanay sila, “Walay nahimo nga daotan kining tawhana nga angay hukman nga patyon o prisohon.” ³² Miingon si Agripa kang Festus, “Kon wala lang unta siya moapilar sa Emperador, pwede na unta siyang buhian.”

Gibasa ni Baruc ang Mensahe sa Ginoo

36 Sa ikaupat nga tuig sa paghari sa Juda ni Jehoyakim nga anak ni Josia, miingon ang Ginoo kang Jeremias, ² “Pagkuha ug linukot nga sulatanan ug isulat ang tanang gisulti ko kanimo bahin sa Israel, sa Juda, ug sa tanang nasod. Isulat ang tanang gisulti ko gikan sa unang higayon nga nakigsulti ako kanimo sa dihang si Josia pa ang hari sa Juda, hangtod karon. ³ Basin pag maghinulsol ang katawhan sa Juda kon makadungog sila bahin sa mga katalagman nga giplano kong ipahamtang kanila, ug mobiya sila sa ilang daotang gawi. Kon mahitabo kini, pasayloon ko sila sa ilang mga kalapasan ug sa ilang mga sala.”

⁴ Busa gipatawag ni Jeremias si Baruc nga anak ni Neria ug gidikta kaniya ang tanang giingon sa Ginoo, ug gisulat kini ni Baruc sa linukot nga sulatanan. ⁵ Unya miingon si Jeremias kang Baruc, “Gidid-an ako sa pag-adto sa templo sa Ginoo. ⁶ Busa ikaw na lay adto sa templo sa adlaw sa pagpuasa. Magtigom didto ang mga katawhan sa Juda nga gikan sa ilang mga lungsod. Basaha ngadto kanila ang mensahe sa Ginoo niining kasulatan nga gisulat mo samtang gidikta ko kanimo. ⁷ Basin pag pinaagi niini modangop sila sa Ginoo, ug mobiya na sila sa ilang daotang gawi. Kay gipasidan-an na sila sa Ginoo nga silotan niya sila tungod sa iyang hilabihang kasuko.”

⁸ Busa gibasa ni Baruc ang mensahe sa Ginoo didto sa templo sumala sa gisugo kaniya ni Jeremias. ⁹ Nahitabo kini sa adlaw sa pagpuasa sa presensya sa Ginoo, niadtong ikasiyam nga bulan sa ikalimang tuig sa paghari sa Juda ni Jehoyakim, nga anak ni Josia. Nagtigom didto sa templo ang mga lumulupyo sa Jerusalem ug sa mga lungsod sa Juda. ¹⁰ Ug samtang naminaw ang mga tawo, gibasa ni Baruc ang mensahe ni Jeremias nga nasulat sa linukot nga kasulatan. Gihimo kini ni Baruc didto sa templo, sa may kuwarto sa sekretaryo nga si Gemaria nga anak ni Shafan. Kining kuwarto ni Gemaria anaa sa ibabaw nga hawanan sa templo, duol sa agianan nga gitawag ug Bag-o nga Pultahan.

¹¹ Sa dihang nadungog ni Micaya nga anak ni Gemaria ug apo ni Shafan ang mensahe sa Ginoo nga gibasa ni Baruc, ¹² miadto siya sa palasyo, didto sa kuwarto sa sekretaryo diin nagatigom ang tanang opisyal. Atua didto si Elishama nga sekretaryo, si Delaya nga anak ni Shemaya, si Elnatan nga anak ni Acbor, si Gemaria nga anak ni Shafan, si Zedekia nga anak ni Hanania, ug ang uban pang mga opisyal. ¹³ Gisugilon kanila ni Micaya ang tanan niyang nadunggan nga gibasa ni Baruc sa mga tawo. ¹⁴ Gisugo dayon sa mga opisyal si Jehudi nga anak ni Netania ug apo ni Shelemia ug apo sa tuhod ni Cushi sa pag-adto kang Baruc ug sultihan kini nga moadto kanila dala ang linukot nga kasulatan nga iyang gibasa ngadto sa katawhan. Busa miadto si Baruc dala ang linukot nga kasulatan.

¹⁵ Pag-abot ni Baruc, miingon ang mga opisyal kaniya, “Palihog lingkod, ug basahi kami sa nasulat sa linukot nga kasulatan.” Busa gibasa kini ni Baruc ngadto kanila. ¹⁶ Pagkadungog nila niining tanan, nagtinan-away sila sa kahadlok ug miingon kang Baruc, “Kinahanglan nga ibalita gayod namo kini sa hari.” ¹⁷ Unya gipangutana nila si Baruc, “Sultihi kami kon giunsa mo kini pagsulat. Gidiktahan ka ba ni Jeremias?”

¹⁸ Mitubag si Baruc, “Oo, gidikta niya kining tanan kanako, ug gisulat ko kini niining kasulatan gamit ang tinta.” ¹⁹ Unya miingon ang mga opisyal kang Baruc, “Panago kamo ni Jeremias ug ayaw kamo pagpahibalo ni bisan kinsa kon hain kamo.”

²⁰ Gibutang sa mga opisyal ang linukot nga kasulatan sa kuwarto ni Elishama nga sekretaryo ug nangadto dayon sila sa hari didto sa hawanan sa palasyo, ug gibalita ang tanan. ²¹ Gisugo dayon sa hari si Jehudi nga kuhaon ang linukot nga kasulatan. Gikuha kini ni Jehudi gikan sa kuwarto ni Elishama ug gibasa ngadto sa hari ug sa tanang opisyal nga nagtindog duol kaniya. ²² Bulan kadto sa tingtugnaw, ug ang hari didto sa kuwarto alang sa tingtugnaw, ug naglingkod atubangan sa kalayo. ²³ Kada makahuman ug basa si Jehudi ug tulo o upat ka linya, putlon kini sa hari ginamit ang kutsilyo ug ilabay sa kalayo, hangtod nga nahurot ug kasunog ang tibuok linukot nga kasulatan. ²⁴ Wala gayod mahadlok ang hari ug ang tanan niyang opisyal nga nakadungog sa mensahe sa kasulatan. Wala usab nila gisia ang ilang bisti sa pagpakita sa ilang pagsubo. ²⁵ Bisan pag gihangyo nila ni Elnatan, Delaya, ug Gemaria ang hari nga dili sunogon ang kasulatan, wala gayod mamati ang hari. ²⁶ Gimandoan hinuon sa hari si Jerameel nga iyang anak, si Beria nga anak ni Azriel, ug si Shelemia nga anak ni Abdeel sa pagdakop kang Baruc nga sekretaryo ug kang Propeta Jeremias. Apan gitagoan sila sa Ginoo.

²⁷ Human sunoga sa hari ang linukot nga kasulatan nga gisulatan sa mensahe nga gidikta ni Jeremias kang Baruc, miingon ang Ginoo kang Jeremias, ²⁸ “Pagkuha ug laing linukot nga sulatanan ug isulat pag-usab ang tanang nahisulat sa nahaunang kasulatan nga gisunog ni Jehoyakim nga hari sa Juda. ²⁹ Unya ingna ang hari nga mao kini ang akong giingon, ‘Gisunog mo ang linukot nga kasulatan kay giingon didto nga laglagon gayod sa hari sa Babilonia kining yutaa ug pamatyon ang mga tawo ug mga kahayopan. ³⁰ Busa mao kini ang akong giingon bahin kanimo, Jehoyakim nga hari sa Juda: Wala kay kaliwat nga magahari sa gingharian ni David. Patyon ka, ug ilabay ang imong patayng lawas; mainitan kini kon adlaw ug maton-ogan kon gabii. ³¹ Silotan ko ikaw ug ang imong mga anak, apil ang imong mga opisyal, tungod sa inyong pagkadaotan. Ipahiagom ko kamo ug ang katawhan sa Jerusalem ug Juda sa tanang katalagman nga akong giingon nga akong ipahamtang kaninyo, tungod kay wala kamo mamati kanako.’ ”

³² Busa nagkuha si Jeremias ug laing linukot nga sulatanan ug gihatag kini kang Baruc. Gisulat ni Baruc ang tanang gidikta kaniya ni Jeremias—ang mao gihapong mensahe nga nahisulat sa nahaunang kasulatan nga gisunog ni Jehoyakim nga hari sa Juda. Gidugangan kini ni Jeremias ug mga mensahe nga susama sa unang gisulat.

Ang Mensahe alang kang Baruc

45 Sa ikaupat nga tuig sa paghari sa Juda ni Jehoyakim nga anak ni Josia, gisulat ni Baruc ang gidikta kaniya ni Propeta Jeremias. ² Miingon si Jeremias, “Baruc, mao kini ang gisulti sa Ginoo, ang Dios sa Israel kanimo: ³ Kay miingon ka, ‘Makalulooy ako kay gidugangan sa Ginoo ang akong kasakit. Gikapoy na ako sa pag-agulo ug wala ako makakaplag ug kapahulayan!’

⁴ “Baruc, miingon ang Ginoo nga sultihan ka niini, ‘Gub-on ko ang nasod nga akong gitukod. Ibton ko ang akong tinanom. Himuon ko usab kini sa tibuok yuta. ⁵ Magtinguha ka pa ba sa dagkong mga butang? Ayaw na! Kay padad-an kog katalagman ang tanang katawhan, apan ilikay ko ikaw sa kamatayon bisan asa ka moadto. Ako, ang Ginoo, ang nagaingon niini.’ ”

Matarong ang Paghukom sa Dios