Print Page Options
Previous Prev Day Next DayNext

Historical

Read the books of the Bible as they were written historically, according to the estimated date of their writing.
Duration: 365 days
Chinanteco de Comaltepec (CCO)
Version
Hechos 17-19

Mɨ˜ cateáangˋ Paaˉ fɨˊ Tesalónica

17  Jo̱ lajeeˇ guiˈnangˈˇ e teáangˈ˜ Paaˉ fɨˊ có̱o̱ˈ˜guɨ Silas, cangɨ́ɨiñˊ fɨˊ co̱o̱ˋ fɨɨˋ e siiˋ Anfípolis có̱o̱ˈ˜guɨ Apolonia. Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ jo̱, caguilíiñˉ fɨˊ co̱o̱ˋ fɨɨˋ e siiˋ Tesalónica, jo̱ fɨˊ jo̱b siˈˊ co̱o̱ˋ guáˈˉ quiáˈˉ dseaˋ Israel lɨ˜ féiñˈˊ Fidiéeˇ. Jo̱ co̱ˈ lají̱i̱ˈ˜ e tɨ́ɨngˋ Paaˉ e dséerˊ fɨˊ guáˈˉ quiáˈˉ dseaˋ góorˋ dseaˋ Israel laco̱o̱ˋ néeˈ˜ mɨ˜ tɨˊ jmɨɨ˜ e jmiˈíngˈˊ jaléngˈˋ dseaˋ íˋ, jo̱ lajeeˇ ˈnɨˊ semaan˜ casɨ́ɨiñˉ có̱o̱ˈ˜ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ i̱ caseángˈˊ do cuaiñ˜ quiáˈˉ jaléˈˋ e féˈˋ fɨˊ ni˜ jiˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ e cajmeˈˊ dseaˋ malɨɨ˜guɨ eáangˊ, jo̱ sɨ́ˈrˋ dseaˋ do e dseángˈˉ ˈnéˉbaˈ e cajúngˉ i̱ Dseaˋ Jmáangˉ do; jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ e cajúiñˉ, dseángˈˉ ˈnéˉ e cají̱bˈˊtu̱r. Jo̱ casɨ́ˈˉguɨr i̱ dseaˋ do cajo̱ jo̱ cajíñˈˉ:

—I̱ Jesús nab i̱ lɨ́ɨngˊ Dseaˋ Jmáangˉ, i̱ dseaˋ i̱ laangˋ jneaa˜aaˈ jee˜ dseeˉ quíˉiiˈ, jo̱ júuˆ quiáˈˉ i̱ nab e ngɨˊ jnea˜ guiaaˉ jee˜ ˈnʉ́ˈˋ.

Jo̱ i̱ lɨɨng˜ dseaˋ Israel jábˈˉ calɨ́iñˉ júuˆ e guiaˊ i̱ Paaˉ do có̱o̱ˈ˜guɨ Silas, jo̱ røøbˋ canaaiñˋ ngɨrˊ có̱o̱ˈ˜ dseaˋ do. Jo̱guɨ fɨ́ɨmˊbɨ dseaˋ griego i̱ eáangˊ jmɨˈgóˋ Fidiéeˇ có̱o̱ˈ˜guɨ fɨ́ɨngˊ dseamɨ́ˋ i̱ laniingˉ quiáˈˉ e fɨɨˋ do, jábˈˉ calɨ́iñˉ e júuˆ jo̱ cajo̱.

Dsʉˈ uíiˈ˜ e jo̱ caˈuíingˉ e jaléngˈˋ dseaˋ Israel i̱ jaˋ jáˈˉ lɨ́ɨngˋ e júuˆ do, eáamˊ calɨ́ˉ dsihuɨ́ɨiñˊ jo̱guɨ calɨguíiñˉ quiáˈˉ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ i̱ calɨ́ˉ jáˈˉ lɨ́ɨngˋ e júuˆ jo̱. Jo̱baˈ caseáiñˈˋ tú̱ˉ ˈnɨˊ mɨ́ɨngˈ˜ ˈnáˈˆ fɨˈˊ i̱ táˈˉ teáangˉ jee˜ ˈnʉ́ʉˊ e laco̱ˈ i̱ dseaˋ íˋ nitáˈrˉ mɨ́ɨˈ˜ jo̱guɨ nijmiguíiñˉ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ neáangˊ fɨˊ fɨɨˋ jo̱. Jo̱guɨ lajo̱bɨ caguilíiñˉ fɨˊ quiáˈˉ Jasón e ˈnáiñˈˊ Paaˉ có̱o̱ˈ˜guɨ Silas e laco̱ˈ niˈuǿngˉneiñˈ do jo̱ nitǿøˋreiñˈ fɨˊ quiniˇ dseaˋ fɨɨˋ. Jo̱ co̱ˈ jaˋ cadséngˈˋguɨr i̱ dseaˋ i̱ sɨˈíˆ ˈnáiñˈˊ do, jo̱baˈ catǿrˉ Jasón laguidseaangˆ có̱o̱ˈ˜guɨ co̱o̱ˋ tú̱ˉ mɨ́ɨngˈ˜guɨ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ nineáangˊ fɨˊ jo̱ ie˜ jo̱, jo̱ catǿˉreiñˈ do fɨˊ quiniˇ dseata˜ e taˈrˊ mɨ́ɨˈ˜ jo̱ féˈrˋ lala:

—I̱ dseañʉˈˋ do nɨcaˈléeˊbre laˈúngˉ fɨˊ jmɨgüíˋ có̱o̱ˈ˜ júuˆ e guiarˊ do, jo̱guɨ fɨˊ lab nɨcagüɨlíiñˉ lana e iiñ˜ jmérˉ lajo̱. Jo̱ i̱ Jasón na nɨcaˈíngˈˋneiñˈ fɨˊ sɨnʉ́ʉˆ quiáˈrˉ, jo̱ lajɨɨmˋbre jaˋ jmɨˈgórˋ lají̱i̱ˈ˜ ta˜ quiʉˈˊ dseata˜ dseaˋ féngˈˊ romano, co̱ˈ féˈrˋ e seemˋ jaangˋguɨ dseata˜ dseaˋ féngˈˊ i̱ siiˋ Jesús.

Jo̱ mɨ˜ canúuˉ jaléngˈˋ dseaˋ fɨɨˋ e júuˆ do có̱o̱ˈ˜guɨ jaléngˈˋ dseaˋ quie̱ˊ nifɨˊ quiáˈˉ e fɨɨˋ do, eáangˊguɨ catóˈrˋ mɨ́ɨˈ˜. Jo̱ cuubˉ caguiaˊ i̱ Jasón do có̱o̱ˈ˜guɨ i̱ dseaˋ caguiaangˉ do fɨˊ quiniˇ dseata˜ e laco̱ˈ calɨ́ˈrˉ catʉ́ʉˉtu̱ i̱ dseaˋ do quiáˈrˉ.

Mɨ˜ caguilíingˉguɨ Paaˉ có̱o̱ˈ˜ Silas fɨˊ Berea

10 Jo̱ mɨ˜ canʉʉˋ ie˜ jmɨɨ˜ jo̱, jaléngˈˋ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ casíiñˋ Paaˉ có̱o̱ˈ˜guɨ Silas lajmɨnáˉ fɨˊ Berea. Jo̱ dsifɨˊ mɨ˜ caguilíiñˉ fɨˊ jo̱, cangolíiñˉ fɨˊ guáˈˉ quiáˈˉ dseaˋ góorˋ dseaˋ Israel lɨ́ˈˆ laco̱ˈguɨ la lɨtɨ́ɨiñˋ jmóorˋ. 11 Jo̱ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ Israel i̱ seengˋ fɨˊ Berea eáangˊguɨ iiñ˜ ninúrˉ júuˆ guiaˊ dseaˋ do laco̱ˈguɨ dseaˋ seengˋ fɨˊ Tesalónica, jo̱ lajmɨnábˉ caˈíñˈˋ e júuˆ jo̱, jo̱guɨ laco̱o̱ˋ jmɨɨb˜ cuørˊ bíˋ e jmɨtɨ́ɨiñˋ jaléˈˋ e júuˆ to̱o̱˜ fɨˊ ni˜ jiˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ e guiˈrˊ su e jábˈˉ e júuˆ e caguiaˊ Paaˉ do. 12 Jo̱ lajeeˇ i̱ dseaˋ íˋ, fɨ́ɨmˊbre jáˈˉ calɨ́iñˉ e júuˆ jo̱, jo̱guɨ lajo̱bɨ fɨ́ɨmˊ dseañʉˈˋ dseamɨ́ˋ griego i̱ niingˉ i̱ seengˋ fɨˊ jo̱ jábˈˉ calɨ́iñˈˉ do júuˆ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ e guiaˊ i̱ Paaˉ do có̱o̱ˈ˜guɨ Silas. 13 Dsʉˈ mɨ˜ calɨñiˊ jaléngˈˋ dseaˋ Israel i̱ seengˋ fɨˊ Tesalónica e nɨtáangˋ Paaˉ e guiarˊ júuˆ quiáˈˉ Fidiéeˇ fɨˊ Berea, jo̱baˈ fɨˊ jo̱b cangolíiñˉ cangojméerˆ gaˋ có̱o̱ˈ˜ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ seengˋ fɨˊ jo̱. 14 Jo̱baˈ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ seengˋ fɨˊ Berea cajméerˋ e lajmɨnábˉ cagüɨˈɨ́ɨˊ Paaˉ fɨˊ jo̱, jo̱ cangórˉ condséeˊ fɨˊ ˈnɨˈˋ jmɨñíˈˆ, dsʉˈ fɨˊ Bereab caje̱ˊ Silas có̱o̱ˈ˜guɨ Timoteo lajeeˇ jo̱. 15 Jo̱ jaléngˈˋ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ có̱o̱ˈ˜ Paaˉ cangolíimˉbre có̱o̱iñˈ˜ do cartɨˊ co̱o̱ˋ fɨɨˋ e siiˋ Atenas. Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ jo̱, caquɨmˈˉtu̱r fɨˊ Berea jo̱ nɨquié̱e̱rˋ júuˆ quiáˈˉ Paaˉ e Silas có̱o̱ˈ˜guɨ Timoteo nidsilíiñˉ fɨˊ lɨ˜ táangˋ Paaˉ lajmɨnáˉ.

Lajeeˇ táangˋ i̱ Paaˉ do fɨˊ Atenas

16 Jo̱ lajeeˇ táangˋ i̱ Paaˉ do fɨˊ Atenas e sɨjeeiñˇ Silas có̱o̱ˈ˜ Timoteo, fɨˈíbˆ eáangˊ calɨ́iñˉ, co̱ˈ i̱ dseaˋ seengˋ fɨˊ Atenas do jie˜ jaˋ latøøngˉ fɨɨbˋ jmiféiñˈˊ jaléngˈˋ diée˜ i̱ o̱ˈ jáˈˉ i̱ jaˋ quɨ́ɨˈ˜ jmɨɨ˜ jméˉ jí̱i̱ˈ˜ co̱o̱ˋ. 17 Jo̱baˈ eáamˊ tɨ́ɨngˊ júuˆ quiáˈrˉ có̱o̱ˈ˜ i̱ dseaˋ góorˋ dseaˋ Israel có̱o̱ˈ˜guɨ jaléngˈˋ dseaˋ caguiaangˉguɨ i̱ jmɨˈgóˋ Fidiéeˇ fɨˊ dsíiˊ guáˈˉ quiáˈˉ dseaˋ Israel. Jo̱ dseángˈˉ laco̱o̱ˋ jmɨɨ˜ laco̱o̱ˋ jmɨɨb˜ sɨ́ɨiñˋ e júuˆ do cajo̱ có̱o̱ˈ˜ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ seángˈˊ fɨˊ guiáˈˆ jóoˋ fɨɨˋ quiáˈˉ fɨɨˋ Atenas. 18 Jo̱guɨ lajo̱bɨ i̱ lɨɨng˜ dseaˋ i̱ jmɨtɨ́ɨngˋ júuˆ quiáˈˉ Epicuro có̱o̱ˈ˜guɨ dseaˋ estoico i̱ jmɨtɨ́ɨngˋ júuˆ quiáˈˉ Zenón, canaaiñˋ sɨ́ˈˋ rúiñˈˋ có̱o̱ˈ˜ Paaˉ cajo̱, jo̱ i̱ lɨɨng˜ i̱ dseaˋ do féˈrˋ jo̱ sɨ́ˈˋ rúiñˈˋ lajeeˇ yaaiñ˜ e éeiñˋ Paaˉ jo̱ féˈrˋ:

—¿E˜ e féˈˋ i̱ dseaˋ cueeˋ mɨˈmɨ́ˋ na?

Jo̱guɨ féˈˋguɨ i̱ caguiaangˉguɨ do:

—Lɨ́ɨˊ dseaˋ seengˋ lɨ˜ jiébˈˋ i̱ na, jo̱guɨ iiñ˜ nijmɨgǿøiñˋ dseaˋ có̱o̱ˈ˜ jaléˈˋ e féˈrˋ na e quiáˈˉ jaléngˈˋ diée˜ i̱ ˈmɨ́ɨngˉ.

Jo̱ féˈrˋ e jo̱ co̱ˈ uíiˈ˜ e guiaˊ Paaˉ júuˆ quiáˈˉ Jesús, jo̱guɨ jial mɨ˜ cajméeˋ Fidiéeˇ e cají̱ˈˊtu̱ dseaˋ do jee˜ jaléngˈˋ ˈlɨɨ˜. 19 Jo̱baˈ cajéeiñˋ Paaˉ fɨˊ co̱o̱ˋ yʉ́ˈˆ cuo̱ˈˋ lɨ˜ siiˋ Areópago fɨˊ lɨ˜ tɨ́ɨngˋ jaléngˈˋ dseaˋ Atenas e seáiñˈˊ e sɨ́ɨiñˋ jaléˈˋ júuˆ quiáˈrˉ. Jo̱ mɨ˜ caguiéˉ Paaˉ fɨˊ jo̱, jo̱ cajmɨngɨ́ˈˉ i̱ dseaˋ do írˋ:

—¿Jሠcuǿøngˋ lɨne˜naaˈ e˜ jaléˈˋ júuˆ ˈmɨ́ɨngˉ e quié̱ˆ ˈnʉˋ e eˈˊ jneaˈˆ? 20 Co̱ˈ fóˈˋ ˈnʉˋ jmangˈˉ júuˆ jiébˈˋjiʉ, jo̱baˈ ii˜naaˈ e nilɨneeˈˇ e˜ guǿngˈˋ e júuˆ jo̱.

21 Jo̱ lajɨɨngˋ i̱ dseaˋ seengˋ fɨˊ Atenas do có̱o̱ˈ˜guɨ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ jalíingˉ fɨˊ lɨ˜ jiéˈˋ i̱ neáangˊ fɨˊ do, contøømˉ tɨˊ dsíirˊ núurˋ jo̱guɨ sɨ́ɨiñˋ lají̱i̱ˈ˜ júuˆ ˈmɨ́ɨˉ e quie̱ˊ lɨ́ˈˉ doñiˊ i̱i̱ˋ.

22 Jo̱baˈ caró̱o̱ˉ Paaˉ jee˜ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ i̱ neáangˊ do e fɨˊ lɨ˜ siiˋ Areópago, jo̱ cajíñˈˉ casɨ́ˈrˉ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ do:

—Lalab fɨ́ɨˉɨ ˈnʉ́ˈˋ, dseaˋ seengˋnaˈ fɨˊ la fɨˊ Atenas, e jaléˈˋ e móoˋo quíiˉnaˈ e lɨ́ɨngˊnaˈ dseaˋ i̱ eáangˊ jmiféngˈˊ fɨ́ɨngˊ diée˜. 23 Co̱ˈ cangoyé̱e̱ˈ˜e̱ fɨˊ lɨ˜ seángˈˊ ˈnʉ́ˈˋ e jmiféngˈˊnaˈ jaléngˈˋ diée˜ quíiˉnaˈ, jo̱ fɨˊ jo̱b cadséˈˋe co̱o̱ˋ nifeˈˋ lɨ˜ to̱o̱˜ júuˆ e féˈˋ lala: “Diée˜ i̱ jaˋ mɨˊ cuíingˋ dseaˋ.” E jábˈˉ e fóˈˋ ˈnʉ́ˈˋ quiáˈˉ jaangˋ Diée˜ i̱ jaˋ cuíingˋnaˈ, quiáˈˉ íbˋ e nifɨ́ɨˆguɨ jnea˜ ˈnʉ́ˈˋ lana.

24 ’Jo̱ dseaˋ íbˋ i̱ cajméeˋ laˈúngˉ jmɨgüíˋ có̱o̱ˈ˜guɨ jaléˈˋ e seaˋ fɨˊ jo̱. Jo̱guɨ íbˋ i̱ lɨ́ɨngˊ fii˜ jaléngˈˋ i̱ neáangˊ fɨˊ yʉ́ˈˆ jo̱guɨ có̱o̱ˈ˜ jaléngˈˋ i̱ seengˋ fɨˊ jmɨgüíˋ la, jo̱guɨ jaˋ guiiñ˜ lɨ́ˈˆ doñiˊ jiéˈˋ sɨnʉ́ʉˆ guáˈˉ e cajmeˈˊ dseaˋ jmɨgüíˋ, 25 o̱ˈguɨ ˈnérˉ e dseaˋ jmɨgüíˋ nito̱ˈˋ fɨ́ɨngˋ írˋ o̱si i̱ nijmɨcó̱o̱ˈ˜ írˋ é, co̱ˈ íˋbre cuøˈrˊ jaléngˈˋ dseaˋ e jí̱ˈrˋ jo̱guɨ guíˋ e cá̱ˋ dseaˋ có̱o̱ˈ˜guɨ lajaléˈˋguɨ e jiéˈˋ.

26 ’Co̱ˈ có̱o̱ˈ˜ jaangˋ dseañʉbˈˋ cajmeáaiñˋ lajɨɨngˋ dseaˋ i̱ seengˋ laˈúngˉ fɨˊ jmɨgüíˋ e laco̱ˈ nigüeárˋ fɨˊ lacaangˋ guóoˈ˜ uǿˉ; jo̱guɨ quiʉˈrˊ ta˜ jie˜ jí̱i̱ˈ˜ seengˋ dseaˋ fɨˊ jmɨgüíˋ, jo̱guɨ jie˜ fɨˊ lɨ˜ catɨ́ɨngˉ nigüeárˋ. 27 Jo̱ cajmeáangˋ Fidiéeˇ lajɨɨngˋ jneaa˜aaˈ e laco̱ˈ niˈnéengˈ˜naaˈ dseaˋ do, jo̱ niguiémˈˊbaaˈre song niˈnéngˈˆnaˈre. Dsʉco̱ˈ e jábˈˉ e jaˋ huí̱i̱ˉ seengˋ Fidiéeˇ có̱o̱ˈ˜ lajaangˋ lajaangˋ jneaa˜aaˈ. 28 Co̱ˈ laˈeáangˊ Fidiéeˇbaˈ se̱e̱ˉnaaˈ jí̱ˈˋnaaˈ jo̱guɨ ngɨˋnaaˈ lɨ́ˈˆ laco̱ˈguɨ cajíngˈˉ i̱ lɨɨng˜ dseaˋ góoˋnaˈ malɨˈˋ i̱ jmoˈˊ júuˆ ie˜ mɨ˜ cajíñˈˉ lala: “I̱ sɨju̱ˇ Fidiéebˇ jneaˈˆ.”

29 ’Jo̱ co̱ˈ e jáˈˉ e lɨ́ɨˊnaˈ dseaˋ sɨju̱ˇ Fidiéeˇ, jo̱baˈ jaˋ cuǿøngˋ e ɨ́ˆ óoˊnaˈ e Fidiéeˇ lɨ́ɨiñˊ laco̱ˈ jaléngˈˋ diée˜ i̱ jmáangˋ dseaˋ có̱o̱ˈ˜ cunéeˇ o̱si có̱o̱ˈ˜ cuteeˋ o̱si dseaˋ cu̱u̱˜ é, jo̱ jmáangˋ dseaˋ jialco̱ˈ iim˜bre jaléngˈˋ íˋ. 30 Jo̱ Fidiéeˇ nɨcajméeˋbre féngˈˊ dsíirˊ malɨɨ˜guɨ eáangˊ có̱o̱ˈ˜ jaléˈˋ e laangˋ dseaˋ có̱o̱ˈr˜, dsʉˈ lana nɨquiʉˈrˊ ta˜ lajɨɨngˋ dseaˋ i̱ seengˋ fɨˊ laˈúngˉ jmɨgüíˋ e niquɨ́ˈˉ jíngˈˋ yaaiñ˜ fɨˊ quinirˇ, jo̱ nitʉ́rˋ e jmóorˋ jaléˈˋ e jaˋ dseengˋ, jo̱ lajo̱baˈ niˈíingˉ Fidiéeˇ dseeˉ quiáˈrˉ. 31 Co̱ˈ Fidiéeˇ nɨcaté̱e̱ˋbre co̱o̱ˋ jmɨɨ˜ e niquidsirˊ íˈˋ laco̱ˈ sɨˈíˆ quiáˈˉ jaléngˈˋ dseaˋ jmɨgüíˋ laˈeáangˊ có̱o̱ˈ˜ i̱ dseañʉˈˋ i̱ caguíñˈˋ ˈñiaˈrˊ do; jo̱ Fidiéeˇ nɨcaˈeˈrˊ jaléngˈˋ dseaˋ e jo̱ mɨ˜ cajméerˋ e cají̱ˈˊtu̱ Dseaˋ Jmáangˉ jee˜ jaléngˈˋ ˈlɨɨ˜.

32 Jo̱ mɨ˜ canúuˉ i̱ dseaˋ seengˋ fɨˊ Atenas do e féˈˋ Paaˉ cuaiñ˜ quiáˈˉ e jí̱bˈˊtu̱ dseaˋ jee˜ jaléngˈˋ ˈlɨɨ˜, i̱ lɨɨng˜ i̱ dseaˋ do lɨ́ˈˆ calǿømˉbre Paaˉ jo̱guɨ i̱ lɨɨng˜guɨ féˈˋ:

—Cuǿømˋ líˋ nʉ́ˆnaaˈ e fóˈˋ na co̱o̱ˋguɨ jmɨɨ˜.

33 Jo̱ lɨ́ˉ e jo̱, güɨˈɨ́ɨbˊ Paaˉ fɨˊ do. 34 Dsʉˈ i̱ lɨɨng˜guɨ i̱ dseaˋ do jábˈˉ calɨ́iñˉ júuˆ e guiaˊ i̱ Paaˉ do. Jo̱ jee˜ íˋ quiéengˋ jaangˋ dseañʉˈˋ i̱ siiˋ Dionisio i̱ lɨ́ɨngˊ jaangˋ dseata˜ quiáˈˉ Areópago, jo̱guɨ jaangˋ dseamɨ́ˋ i̱ siiˋ Dámaris, jo̱guɨ dseaˋ i̱ jiéngˈˋguɨ cajo̱.

Lajeeˇ táangˋ Paaˉ fɨˊ Corinto

18  Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ jaléˈˋ e jo̱, cagüɨˈɨ́ɨbˊ Paaˉ fɨˊ Atenas, jo̱ cangórˉ fɨˊ co̱o̱ˋ fɨɨˋ e siiˋ Corinto. Jo̱ jo̱b calɨcuíiñˋ jaangˋ dseañʉˈˋ i̱ lɨ́ɨngˊ dseaˋ Israel i̱ siiˋ Aquila i̱ niseengˋ fɨˊ co̱o̱ˋ fɨɨˋ lɨ˜ se̱ˈˊ Ponto. Jo̱ ie˜ jo̱ jaˋ mɨˊ ngóoˊ eáangˊ e nicagüɨlíingˋ i̱ Aquila do có̱o̱ˈ˜guɨ dseamɨ́ˋ quiáˈrˉ i̱ siiˋ Priscila e jalíiñˋ fɨˊ Italia. Jo̱ caˈuøøiñˋ fɨˊ jo̱ co̱ˈ i̱ dseata˜ quiáˈˉ Roma do i̱ nisiiˋ Claudio caquiʉˈrˊ ta˜ e ˈnéˉ uǿmˋ jaléngˈˋ dseaˋ Israel fɨˊ Roma lɨ˜ se̱ˈˊ Italia. Jo̱ co̱o̱ˋ jmɨɨ˜ cangóˉ Paaˉ e cangoˈeerˇ i̱ Aquila do có̱o̱ˈ˜guɨ Priscila, co̱ˈ røøbˋ ta˜ óorˋ có̱o̱iñˈ˜ do e jmoˈrˊ ˈnʉ́ʉˊjiʉ có̱o̱ˈ˜ layaang˜ loo˜ jóˈˋ e laco̱ˈ lɨˈrˋ e ˈnérˉ. Jo̱ jo̱b caje̱ˊ Paaˉ có̱o̱ˈ˜ i̱ dseaˋ do e laco̱ˈ nijmérˉ ta˜ co̱lɨɨng˜. Jo̱ laco̱o̱ˋ jmɨɨ˜ mɨ˜ tɨˊ e jmiˈíngˈˊ dseaˋ góorˋ dseaˋ Israel, dséeˊ Paaˉ fɨˊ guáˈˉjiʉ lɨ˜ seángˈˊ i̱ dseaˋ íˋ e féiñˈˊ Fidiéeˇ. Jo̱ fɨˊ jo̱b féiñˈˊ jaléngˈˋ dseaˋ Israel có̱o̱ˈ˜guɨ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ jaˋ lɨ́ɨngˊ dseaˋ Israel e laco̱ˈ jáˈˉ nilíingˋ dseaˋ do júuˆ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ e guiarˊ.

Jo̱ mɨ˜ caguilíingˋ Silas có̱o̱ˈ˜ Timoteo fɨˊ Corinto fɨˊ lɨ˜ guiing˜ Paaˉ có̱o̱ˈ˜ Bernabé e jalíiñˋ fɨˊ Macedonia, jo̱ i̱ Paaˉ do catʉ́ˋbre e ta˜ jmóorˋ do, jo̱ canaaiñˋ e guiarˊ júuˆ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ laco̱o̱ˋ jmɨɨ˜ laco̱o̱ˋ jmɨɨ˜, jo̱guɨ sɨ́ˈrˋ jaléngˈˋ dseaˋ góorˋ dseaˋ Israel e dseángˈˉ jáˈˉbaˈ e Jesús lɨ́ɨiñˊ i̱ dseaˋ i̱ cajíngˈˉ Fidiéeˇ i̱ nisíñˉ fɨˊ jmɨgüíˋ la lají̱i̱ˈ˜ malɨˈˋ. Dsʉˈ i̱ dseaˋ Israel do ˈníbˈˋ cangáiñˉ Paaˉ, jo̱ canaaiñˋ sɨ́ˈˋreiñˈ jmangˈˉ júuˆ gaˋ. Jo̱baˈ Paaˉ cabóˈrˋ ˈleeˋ to̱o̱˜ sɨ̱ˈrˆ e laco̱ˈ cuøˊ li˜ e jaˋ jíiˈ˜ dseaˋ írˋ, jo̱ casɨ́ˈrˉ i̱ dseaˋ i̱ jaˋ jíiˈ˜ írˋ do lala:

—Dseeˉ quíiˉnaˈ yaam˜baˈ e nigüɨlíingˋnaˈ fɨˊ lɨ˜ ˈlɨˈˆ, dsʉco̱ˈ joˋ e cuaiñ˜ quiéˉe. Latɨˊ lanab nii˜i có̱o̱ˈ˜ dseaˋ i̱ jaˋ lɨ́ɨngˊ dseaˋ góoˋo dseaˋ Israel e niˈéeˆere júuˆ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ.

Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ jo̱, cagüɨˈɨ́ɨbˊ Paaˉ fɨˊ dsíiˊ e guáˈˉjiʉ do, jo̱ cangórˉ fɨˊ quiáˈˉ jaangˋ dseañʉˈˋ i̱ siiˋ Ticio Justo i̱ jmiféngˈˊ Fidiéeˇ contøøngˉ, jo̱ cáangˋ e guáˈˉ dob lɨ́ɨˊ quiáˈrˉ. Jo̱ jaangˋ fii˜ i̱ néeˊ ni˜ e guáˈˉjiʉ do i̱ siiˋ Crispo có̱o̱ˈ˜ lajaléngˈˋ dseaˋ sɨnʉ́ʉˆ quiáˈrˉ jábˈˉ calɨ́iñˉ júuˆ quiáˈˉ Fíiˋnaaˈ Dseaˋ Jmáangˉ. Jo̱guɨ lajo̱bɨ fɨ́ɨmˊ dseaˋ i̱ neáangˊ fɨˊ Corinto, mɨ˜ canúurˉ júuˆ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ, jábˈˉ calɨ́iñˉ jo̱baˈ cajgáamˉbre jmɨɨˋ e laco̱ˈ cacuøˊ li˜ e caˈuíiñˉ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ.

Jo̱ co̱o̱ˋ uǿøˋ cajmijnéengˋ ˈñiaˈˊ Dseaˋ Jmáangˉ fɨˊ quiniˇ Paaˉ, jo̱ e jo̱ cangárˉ lafaˈ mɨ˜ quɨrˊ, jo̱ cajíngˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ casɨ́ˈrˉ dseaˋ do:

—Jaˋ jmooˈˋ ˈgóˈˋ jí̱i̱ˈ˜ capíˈˆ, jo̱ guia˜guɨ júuˆ quiéˉe jee˜ jaléngˈˋ dseaˋ jo̱ jaˋ quiunˈˆ e jmooˈˋ lajo̱. 10 Co̱ˈ jnea˜ seemˉbaa co̱lɨɨng˜ có̱o̱ˈ˜ ˈnʉˋ, jo̱baˈ jí̱i̱ˈ˜ jaangˋ dseaˋ jaˋ i̱i̱ˋ líˈˋ nijmeángˈˋ ˈnʉˋ gaˋ. Co̱ˈ fɨ́ɨmˊbɨ dseaˋ nɨseengˋ e fɨˊ fɨɨˋ la i̱ niˈuíingˉ dseaˋ quiéˉe.

11 Jo̱ fɨˊ Corintob caje̱ˊ Paaˉ co̱o̱ˋ ji̱i̱ˋ dsi˜ caˈnáˈˆ e eˈrˊ i̱ dseaˋ seengˋ fɨˊ jo̱ jaléˈˋ júuˆ quiáˈˉ Fidiéeˇ.

12 Jo̱ co̱o̱ˋ néeˈ˜ lajeeˇ ji̱i̱ˋ e calɨ́ngˉ jaangˋ dseañʉˈˋ i̱ siiˋ Galión dseata˜ dseaˋ féngˈˊ quiáˈˉ lɨ˜ se̱ˈˊ Acaya, jaléngˈˋ dseaˋ Israel i̱ neáangˊ fɨˊ do ie˜ jo̱ casɨ́ɨiñˉ røøˋ e nijmérˉ dseeˉ quiáˈˉ Paaˉ. Jo̱baˈ casangˈˉneiñˈ jo̱ cangojeáaiñˆ fɨˊ lɨ˜ neáangˊ dseata˜ dseaˋ quidsiˊ íˈˋ. 13 Jo̱ mɨ˜ caguilíiñˋ fɨˊ jo̱, lalab casɨ́ˈrˉ i̱ dseata˜ do jo̱ cajíñˈˉ:

—I̱ dseañʉˈˋ dseaˋ góoˊnaaˈ la ngɨrˊ ta˜ jmɨgǿøngˋ jaléngˈˋ dseaˋ quiáˈˉ jial e ˈnéˉ niféngˈˊ dseaˋ Fidiéeˇ, dsʉˈ jaˋ nʉ́ʉˈr˜ lají̱i̱ˈ˜ júuˆ quiʉˈˊ ta˜ quíˉiiˈ.

14 Jo̱ sɨˈíˆ niñíˉ Paaˉ e nisɨ́ˈrˋ dseata˜ Galión lají̱i̱ˈ˜ e ˈnɨ́ɨngˋ i̱ dseaˋ do írˋ, dsʉˈ jéengˊguɨ Galión cañíirˋ quiáˈˉ i̱ dseaˋ Israel do jo̱ cajíñˈˉ:

—Song dseángˈˉ lahuɨ́ɨngˊ nɨcaˈéeˋ i̱ dseaˋ na o̱si lɨɨng˜ i̱i̱ˋ nɨcajngaiñˈˊ é, jo̱baˈ catɨ́ɨngˉ e niquidsiiˉ íˈˋ faˈ lajo̱. 15 Dsʉˈ e na lɨ́ɨˊ lají̱i̱ˈ˜ júuˆ e catɨ́ɨngˉnaˈ yaam˜baˈ na quiáˈˉ lají̱i̱ˈ˜ júuˆ quiʉˈˊ ta˜ quíiˉnaˈ, jo̱baˈ yaam˜baˈ catɨ́ɨngˉnaˈ niguíiˈ˜naˈ e na, co̱ˈ jnea˜ jaˋ iin˜n niquɨ́nˈˆn e júuˆ na.

16 Jo̱ caquiʉˈˊ i̱ dseata˜ do ta˜ e cagüɨˈɨ́ɨbˊ Paaˉ có̱o̱ˈ˜ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ caguiaangˉguɨ e fɨˊ lɨ˜ quidsiˊ i̱ dseata˜ do íˈˋ. 17 Jo̱ lajɨɨngˋ i̱ dseaˋ i̱ jmóoˋ dseeˉ quiáˈˉ Paaˉ do casaiñˈˉ jaangˋguɨ dseañʉˈˋ i̱ siiˋ Sóstenes i̱ lɨ́ɨngˊ fii˜ quiáˈˉ guáˈˉjiʉ quiáˈˉ dseaˋ Israel e siˈˊ fɨˊ do, jo̱ jo̱b cabǿøiñˉ i̱ dseaˋ do fɨˊ quiniˇ lɨ˜ neáangˊ i̱ dseata˜ dseaˋ quidsiˊ íˈˋ do, dsʉˈ jaˋ e jíngˈˉ dseata˜ Galión jí̱i̱ˈ˜ co̱o̱ˋ quiáˈˉ jaléˈˋ e jmóoˋ i̱ dseaˋ do.

Mɨ˜ caquɨngˈˉtu̱ Paaˉ fɨˊ Antioquía

18 Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ jo̱, huǿøˉbɨ caje̱ˊ Paaˉ fɨˊ Corinto. Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋguɨ lajo̱, caˈɨ́ˈˋbre júuˆ jaléngˈˋ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ neáangˊ fɨˊ do, jo̱ cangolíiñˋ fɨˊ co̱o̱ˋ ooˉ jmɨɨˋ e siiˋ Cencrea. Jo̱ lajeeˇ e taam˜bɨr fɨˊ jo̱, catʉˈrˊ cuoˈˋ moguir˜ laco̱ˈ tɨ́ɨngˋ dseaˋ góorˋ dseaˋ Israel e laco̱ˈ nilɨti˜ lají̱i̱ˈ˜ júuˆ nɨcacuøˈrˊ Fidiéeˇ lamɨ˜ jéengˊguɨ. Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ jo̱, cangotáaiñˈ˜ fɨˊ dsíiˊ móoˊ co̱lɨɨng˜ có̱o̱ˈ˜ Aquila có̱o̱ˈ˜guɨ dseamɨ́ˋ quiáˈˉ íˋ i̱ siiˋ Priscila jo̱ co̱lɨɨm˜ cangolíiñˆ fɨˊ lɨ˜ se̱ˈˊ Siria.

19 Jo̱ mɨ˜ caguilíingˋtu̱r e ooˉ jmɨɨˋ lɨ˜ siiˋ Éfeso do, jo̱b caseáangˊ Paaˉ i̱ Aquila do có̱o̱ˈ˜guɨ dseamɨ́ˋ quiáiñˈˉ i̱ siiˋ Priscila, jo̱ cangóˉbre ˈñiaˈrˊ fɨˊ lɨ˜ siˈˊ guáˈˉjiʉ quiáˈˉ dseaˋ góorˋ dseaˋ Israel. Jo̱ fɨˊ jo̱b casɨ́ɨiñˉ có̱o̱ˈ˜ jaléngˈˋ dseaˋ íˋ i̱ caseángˈˊ fɨˊ do ie˜ jo̱. 20 Jo̱ i̱ dseaˋ i̱ sɨseángˈˊ fɨˊ guáˈˉjiʉ do casɨ́ˈrˉ Paaˉ e faˈ nijé̱ˉbɨr huǿøˉ có̱o̱iñˈ˜ do, dsʉˈ Paaˉ joˋ calɨˈiiñ˜. 21 Jo̱ caˈɨ́ˈˋbre júuˆ i̱ dseaˋ do jo̱ casɨ́ˈrˉ:

—ˈNéˉ e seemˉbaa fɨˊ Jerusalén e nitɨ́ˉ jmɨɨ˜ e nɨjaquiéengˊ fɨˊ jo̱. Jo̱ lɨ́ˈˆ jial ta˜ niquiʉ́ˈˉ Fidiéeˇ quiéˉbaa e nigáaˊtú̱u̱ e gaˈeeˇe ˈnʉ́ˈˋ fɨˊ la caléˈˋ catú̱ˉ.

Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ jo̱, cagüɨˈɨ́ɨbˊ Paaˉ e fɨˊ Éfeso do e iuuiñˉ fɨˊ dsíiˊ móoˊ, 22 jo̱ cangóbˉtu̱r fɨˊ Cesarea, jo̱ fɨˊ jo̱b caje̱rˊ e laco̱ˈ nicuǿˈrˉ guicó̱o̱ˈˇ jaléngˈˋ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ neáangˊ fɨˊ jo̱. Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ jo̱, cangámˈˉtu̱r fɨˊ Antioquía, jo̱ fɨˊ jo̱b caje̱rˊ huǿøbˉjiʉ.

23 Jo̱ mɨ˜ lɨ˜ cøøngˋguɨ lajo̱, cagüɨˈɨ́ɨbˊtu̱r caléˈˋ catú̱ˉ, jo̱ cangɨˊtu̱r laco̱o̱ˋ laco̱o̱ˋ fɨɨˋ e néeˊ fɨˊ lɨ˜ se̱ˈˊ Galacia có̱o̱ˈ˜guɨ lɨ˜ se̱ˈˊ Frigia e cuøˈˊguɨr bíˋ jaléngˈˋ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ e laco̱ˈ jaˋ nilɨtúngˉ dsíiñˈˊ lají̱i̱ˈ˜ fɨˊ nɨteáaiñˉ có̱o̱ˈ˜ Dseaˋ Jmáangˉ.

Mɨ˜ caguiaˊ Apolos júuˆ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ fɨˊ Éfeso

24 Jo̱ ie˜ jo̱ caguiéˉ jaangˋ dseañʉˈˋ dseaˋ Israel i̱ siiˋ Apolos fɨˊ Éfeso. Jo̱ i̱ dseañʉˈˋ íˋ niseeiñˋ fɨˊ co̱o̱ˋ fɨɨˋ e siiˋ Alejandría e néeˊ lɨ˜ se̱ˈˊ Egipto. Jo̱ dseaˋ do eáamˊ jloˈˆ tɨɨiñˋ guiarˊ júuˆ jo̱guɨ eáamˊ cuíirˋ jaléˈˋ e féˈˋ fɨˊ ni˜ jiˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ e cajmeˈˊ dseaˋ malɨɨ˜guɨ eáangˊ. 25 Jo̱guɨ eáamˊ nɨcajmɨtɨ́ɨiñˋ júuˆ quiáˈˉ Fíiˋnaaˈ Fidiéeˇ e cajmeˈˊ dseaˋ íˋ, jo̱guɨ dseángˈˉ e iáangˋ dsíiˊbre féˈrˋ, jo̱guɨ dseángˈˉ røøbˋ erˊ e júuˆ quiáˈˉ Jesús do, doñiˊ faˈ jí̱i̱ˈ˜ e ñirˊ do e caˈeˊ Juan e quiáˈˉ jial seáaiñˋ dseaˋ jmɨɨˋ lajeeˇ cateáaiñˋ fɨˊ jmɨgüíˋ la, dsʉˈ jaˋ ñirˊ e Jesús caˈerˊ e ˈnéˉ sáaiñˋ dseaˋ jmɨɨ˜ e laco̱ˈ cuøˊ li˜ e lɨ́ɨiñˊ dseaˋ quiáˈrˉ. 26 Jo̱ i̱ Apolos do canaaiñˋ guiarˊ júuˆ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ dseángˈˉ fɨˊ dsíiˊ guáˈˉ quiáˈˉ dseaˋ Israel e jí̱i̱ˈ˜ jaˋ jáaˊ quiáˈrˉ faˈ ˈgóˈrˋ. Dsʉˈ mɨ˜ canúuˉ i̱ dseañʉˈˋ Aquila có̱o̱ˈ˜guɨ dseamɨ́ˋ quiáˈrˉ i̱ siiˋ Priscila júuˆ e guiaˊ i̱ Apolos do, jo̱baˈ cajéemˋbreiñˈ fɨˊ lɨ˜ jiéˈˋ jo̱ casɨ́ˈˉreiñˈ dseángˈˉ laco̱ˈ la lɨ́ɨˊ e fɨˊ e ˈnéˉ cá̱ˋ dseaˋ e laco̱ˈ nilɨseeiñˋ cøøngˋ có̱o̱ˈ˜ Fidiéeˇ.

27 Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ jo̱, calɨˈiing˜ Apolos e ningɨ́iñˉ fɨˊ lɨ˜ se̱ˈˊ Acaya. Jo̱baˈ jaléngˈˋ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ seengˋ fɨˊ Éfeso do eáamˊ cajmɨcó̱o̱ˈ˜reiñˈ, jo̱guɨ casíiñˋ co̱o̱ˋ jiˋ quiáˈˉ jaléngˈˋ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ seengˋ fɨˊ Acaya do e laco̱ˈ niˈíngˈˋneiñˈ có̱o̱ˈ˜ júuˆ røøˋ juguiʉ́ˉ. Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ jo̱, cangóˉbre fɨˊ jo̱.

Jo̱ mɨ˜ caguiéˉ Apolos fɨˊ Acaya, eáangˊ cajmɨcó̱o̱ˈr˜ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ calɨcuíingˋ Dseaˋ Jmáangˉ uíiˈ˜ e eáangˊ guiúngˉ Fidiéeˇ có̱o̱ˈ˜ dseaˋ do. 28 Co̱ˈ fɨˊ quiniˇ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ i̱ neáangˊ do sɨ́ˈrˋ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ Israel e jaˋ ɨˊ dsíiñˈˊ dseángˈˉ laco̱ˈ catɨ́ɨngˉ, jo̱guɨ se̱ˈrˊ teáˋ lají̱i̱ˈ˜ e féˈˋ fɨˊ ni˜ jiˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ e dseángˈˉ jáˈˉbaˈ e Jesús lɨ́ɨiñˊ i̱ dseaˋ i̱ casíingˋ Fidiéeˇ fɨˊ jmɨgüíˋ la e laco̱ˈ nileángˉ dseaˋ jee˜ dseeˉ quiáˈrˉ.

Mɨ˜ caguiéngˈˉtu̱ Paaˉ fɨˊ Éfeso

19  Jo̱ lajeeˇ táangˋ i̱ Apolos do fɨˊ Corinto lɨ˜ se̱ˈˊ Acaya, jo̱ i̱ Paaˉ do cangɨ́ɨiñˊ fɨˊ lɨ˜ lɨ́ɨˊ jee˜ móˈˋ, jo̱ caguiéˉtu̱r fɨˊ Éfeso. Jo̱ fɨˊ jo̱b cajíñˈˊ i̱ fɨ́ɨngˊ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ, jo̱ lalab cajmɨngɨ́ˈˉ Paaˉ i̱ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ do jo̱ cajíñˈˉ:

—¿Su caˈíingˈ˜ ˈnʉ́ˈˋ Jmɨguíˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ mɨ˜ jáˈˉ calɨ́ngˉnaˈ júuˆ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ?

Jo̱baˈ cañíiˋ i̱ dseaˋ do jo̱ cajíñˈˉ:

—Jaˋ mɨˊ nʉ́ˆ jneaˈˆ jí̱i̱ˈ˜ co̱o̱ˋ ya̱ˈˊ quiáˈˉ e jo̱. ¿E˜guɨ e jo̱?

Jo̱ cajmɨngɨ́ˈˉtu̱ Paaˉ i̱ dseaˋ do jo̱ casɨ́ˈˉreiñˈ:

—¿E˜ uiing˜ quíiˉnaˈ mɨ˜ cajgáangˉnaˈ jmɨɨˋ jóng?

Jo̱baˈ cañíiˋtu̱ i̱ dseaˋ do quiáˈˉ Paaˉ jo̱ casɨ́ˈˉreiñˈ:

—Jneaˈˆ cajgáangˉnaaˈ jmɨɨˋ e caséeˋ Juan e laco̱ˈ cuøˊ li˜ e caquɨ́ˈˉ jíngˈˋ yee˜naaˈ fɨˊ quiniˇ Fidiéeˇ.

Jo̱baˈ casɨ́ˈˉtu̱ Paaˉ i̱ dseaˋ do:

—Lajo̱b lɨ́ɨˊ, co̱ˈ i̱ Juan do caseáaiñˋ dseaˋ jmɨɨˋ lají̱i̱ˈ˜ i̱ caquɨ́ˈˉ jíngˈˋ yaang˜ fɨˊ quiniˇ Fidiéebˇ; jo̱guɨ casɨ́ˈˉbɨr jaléngˈˋ dseaˋ íˋ cajo̱ e ˈnéˉ niˈímˈˋbiñˈ do i̱ dseaˋ i̱ nijáaˊ cøøngˋguɨ do mɨ˜ nisóongˉ írˋ; jo̱ dseaˋ íbˋ Jesús lana.

Jo̱ mɨ˜ canúuˉ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ i̱ teáangˉ do lajo̱, dsifɨˊ ladob cajgáaiñˉ jmɨɨˋ e laco̱ˈ cuøˊ li˜ e caˈuíiñˉ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ. Jo̱guɨ mɨ˜ caquidsiˊ Paaˉ guóorˋ fɨˊ mogui˜ i̱ dseaˋ do, dsifɨˊ ladob caˈíngˈˋ i̱ dseaˋ do Jmɨguíˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ, jo̱ canaaiñˋ féˈrˋ jmíiˊ e jiéˈˋguɨ laco̱ˈ jmíiˊ quiáˈrˉ, jo̱guɨ sɨ́ɨiñˋ jaléˈˋ júuˆ e íñˈˋ e jáaˊ quiáˈˉ Fidiéeˇ. Jo̱ lajeeˇ lajɨɨngˋ i̱ dseaˋ do tíirˊ guitúuiñˋ yaang˜ dseañʉˈˋ.

Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ jo̱, lajeeˇ gaangˋ sɨˈˋ, dséeˊ i̱ Paaˉ do fɨˊ guáˈˉ quiáˈˉ dseaˋ góorˋ dseaˋ Israel, jo̱ fɨˊ jo̱b guiarˊ júuˆ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ e jaˋ ˈgóˈrˋ jí̱i̱ˈ˜ capíˈˆ, jo̱ sɨ́ˈrˋ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ do jo̱guɨ ˈnóˈrˊ jial laco̱ˈ jáˈˉ nilíingˋ dseaˋ do e iing˜ Fidiéebˇ quie̱rˊ nifɨˊ quiáˈˉ jaléngˈˋ dseaˋ.

Dsʉˈ i̱ lɨɨng˜ i̱ dseaˋ do jaˋ jíiˈr˜ e júuˆ do o̱ˈguɨ iiñ˜ jáˈˉ nilíiñˋ cajo̱. Jo̱ canaaiñˋ féˈrˋ fɨˊ quiniˇ jaléngˈˋ dseaˋ jiéngˈˋ e gabˋ jaléˈˋ e júuˆ do quiáˈˉ jial cuíingˋ dseaˋ Dseaˋ Jmáangˉ. Jo̱baˈ Paaˉ cajmihuíimˉ ˈñiaˈrˊ jee˜ i̱ dseaˋ góorˋ do, jo̱guɨ cajéemˋbre jaléngˈˋ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ caguiaangˉ do, jo̱ cangojéengˋneiñˈ fɨˊ co̱o̱ˋ escueel˜ quiáˈˉ jaangˋ dseañʉˈˋ i̱ siiˋ Tirano, jo̱ fɨˊ jo̱b féiñˈˊ i̱ dseaˋ do júuˆ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ laco̱o̱ˋ jmɨɨ˜ laco̱o̱ˋ jmɨɨ˜. 10 Jo̱ lajo̱b cajméerˋ lajeeˇ tú̱ˉ jiingˋ, jo̱baˈ jaléngˈˋ dseaˋ Israel có̱o̱ˈ˜guɨ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ jaˋ lɨ́ɨngˊ dseaˋ Israel i̱ neáangˊ fɨˊ jaléˈˋ fɨɨˋ e téeˈ˜ lɨ˜ se̱ˈˊ Asia canúurˉ júuˆ quiáˈˉ Fíiˋnaaˈ Dseaˋ Jmáangˉ e caguiaˊ i̱ Paaˉ do.

11 Jo̱ lajeeˇ jo̱ i̱ Paaˉ do jmóorˋ jaléˈˋ e quɨ́ɨˈr˜ jmɨɨ˜ laˈeáangˊ có̱o̱ˈ˜ güeaˈˆ e cangɨ́ɨiñˋ e cacuøˊ Fidiéeˇ. 12 Jo̱ seemˋ dseaˋ quie̱rˊ jaléˈˋ paay˜ quiáˈrˉ o̱si jaléˈˋ sɨ̱ˈrˆ fɨˊ quiniˇ Paaˉ e faˈ jí̱i̱ˈ˜ capíbˈˆ nijnúngˉ dseaˋ do e ˈmɨˈˊ do, jo̱baˈ i̱ dseaˋ do nicó̱o̱rˋ fɨˊ quiáˈrˉ fɨˊ lɨ˜ seengˋ i̱ dseaˋ dséeˈ˜ do, jo̱ có̱o̱ˈ˜ e jo̱ niˈleáamˉ i̱ dseaˋ dséeˈ˜ do lají̱i̱ˈ˜ jmohuɨ́ɨˊ e lɨ́ɨiñˊ. Jo̱guɨ lajo̱bɨ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ jéeˊ i̱ ˈlɨngˈˆ quiáˈˉ dsihuíimˉ jaléngˈˋ íˋ quiáˈrˉ jo̱ ˈláamˉbre.

13 Jo̱ ie˜ jo̱, i̱ lɨɨng˜ dseaˋ Israel i̱ ngɨˊ laco̱o̱ˋ fɨɨˋ e jmɨcaaiñ˜ e iiñ˜ uǿiñˉ i̱ ˈlɨngˈˆ i̱ jéeˊ quiáˈˉ dseaˋ, jo̱ iiñ˜ nijǿørˉ su e jáˈˉ e uøøngˋ i̱ ˈlɨngˈˆ i̱ jéeˊ quiáˈˉ dseaˋ laˈeáangˊ có̱o̱ˈ˜ júuˆ quiáˈˉ Fíiˋnaaˈ Jesús. Jo̱ lalab canaaiñˋ sɨ́ˈrˋ jaléngˈˋ i̱ ˈlɨngˈˆ i̱ jéeˊ quiáˈˉ i̱ dseaˋ do:

—¡Laˈeáangˊ có̱o̱ˈ˜ júuˆ quiáˈˉ Jesús e guiaˊ i̱ Paaˉ do quiʉ́ˈˋʉ ta˜ e uøøngˋnaˈ lɨ˜ teáangˈ˜naˈ na!

14 Jo̱ e jo̱ cajméeˋ lajɨˋ guiángˉ jó̱o̱ˊ jaangˋ dseañʉˈˋ Israel i̱ siiˋ Esceva i̱ nilɨ́ɨngˊ jaangˋ fii˜ jmidseaˋ quiáˈˉ dseaˋ Israel. 15 Dsʉˈ co̱o̱ˋ néeˈ˜ lajeeˇ ngɨrˊ ta˜ jmóoˋ lajo̱, jo̱ i̱ ˈlɨngˈˆ i̱ jéeˊ quiáˈˉ i̱ dseaˋ do cañíirˋ quiáiñˈˉ do jo̱ cajíñˈˉ:

—Cuíimˋ jnea˜ Jesús, jo̱guɨ ñiˋbɨ́ɨ i̱˜ i̱ siiˋ Paaˉ do, dsʉˈ jaˋ ñiiˉ i̱i̱ˋ ˈnʉ́ˈˋ.

16 Jo̱ dsifɨˊ ladob i̱ dseaˋ i̱ jéeˊ i̱ ˈlɨngˈˆ quiáˈˉ do canaaiñˋ quiémˈˊbre lahuɨ́ɨmˊ jaléngˈˋ i̱ jó̱o̱ˊ Esceva do, jo̱ dseángˈˉ lajɨɨmˋbiñˈ do calɨ́ˈrˉ caquiéiñˈˊ co̱ˈ dsíngˈˉ bíiñˉ. Jo̱ cangolíimˋ i̱ dseaˋ sɨhuɨ́ɨngˋ do fɨˊ quiáˈrˉ mɨ˜ cangɨ́ˋ jo̱, dsʉˈ rɨngúumˊbre cangolíiñˋ.

17 Jo̱ lajɨɨngˋ i̱ dseaˋ Israel i̱ neáangˊ fɨˊ Éfeso có̱o̱ˈ˜guɨ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ jaˋ lɨ́ɨngˊ dseaˋ Israel i̱ neáangˊ fɨˊ jo̱b cajo̱, calɨñiˊbre jaléˈˋ e calɨ́ˉ do ie˜ jo̱, jo̱baˈ eáamˊ cafǿiñˈˊ. Jo̱ lajo̱b ngóoˊ lɨˈgøngˈˊ júuˆ quiáˈˉ Fíiˋnaaˈ Jesús jee˜ jaléngˈˋ dseaˋ.

18 Jo̱guɨ fɨ́ɨmˊbɨ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ jáˈˉ calɨ́ngˉ júuˆ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ ie˜ jo̱ caguilíiñˉ e rǿøiñˊ dseeˉ quiáˈrˉ fɨˊ quiniˇ jaléngˈˋ dseaˋ quiáˈˉ jaléˈˋ e gaˋ e nɨcajméerˋ lamɨ˜ jéengˊguɨ. 19 Jo̱guɨ fɨ́ɨmˊbɨ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ nɨcajméeˋ ta˜ dseaˋ láangˋ lamɨ˜ jéengˊguɨ cajo̱ caguilíiñˉ quie̱rˊ jiˋ quiáˈrˉ lɨ˜ to̱o̱˜ jaléˈˋ e ˈlɨˈˆ e jmɨtɨ́ɨiñˋ, jo̱ cajɨ̱́rˋ fɨˊ quiniˇ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ teáangˉ do ie˜ jo̱. Jo̱ mɨ˜ caguoˈˉ júuˆ jial tíiˊ ˈmóoˈ˜ téeˈ˜ e jiˋ do, jmiguiʉbˊ eáangˊ cagüɨˈɨ́ɨngˊ, lɨ́ˈˆ lɨˊ cincuenta mil cuteebˋ. 20 Jo̱ lajo̱b naangˋ niˈˊguɨ júuˆ quiáˈˉ Fíiˋnaaˈ Dseaˋ Jmáangˉ fɨˊ la fɨˊ na, jo̱guɨ jmóoˋ e lɨñiˊ dseaˋ cajo̱ jial tíiˊ ˈgøngˈˊ Fidiéeˇ.

21 Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ e cangojéeˊ jaléˈˋ e jo̱, jo̱baˈ caˈɨ́ˋ dsíiˊ i̱ Paaˉ do e nidséˉtu̱r e nidsiˈeer˜ jaléngˈˋ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ neáangˊ fɨˊ lɨ˜ se̱ˈˊ Macedonia có̱o̱ˈ˜guɨ fɨˊ lɨ˜ se̱ˈˊ Acaya, jo̱ e mɨ˜ ningɨ́ˋ jo̱, ningɨ́iñˉ tɨˊ Jerusalén. Jo̱guɨ féˈˋbɨr cajo̱ e mɨ˜ ningɨ́ˋ e dsérˉ fɨˊ Jerusalén, dseángˈˉ ˈnéˉbaˈ e dsérˉ tɨˊ Roma.

22 Jo̱ casíiñˋ gángˉ dseaˋ quiáˈrˉ fɨˊ lɨ˜ se̱ˈˊ Macedonia, i̱ do i̱ siiˋ Timoteo jo̱ jaangˋguɨ i̱ siiˋ Erasto, jo̱ lajɨˋ huáaiñˈˉ do jmóorˋ ta˜ jmɨcó̱o̱ˈ˜ Paaˉ. Jo̱ Paaˉ fɨˊ dobɨ caje̱rˊ ˈñiaˈrˊ lajeeˇ jo̱ fɨˊ lɨ˜ se̱ˈˊ Asia.

Mɨ˜ calɨseáˋ mɨ́ɨˈ˜ fɨˊ Éfeso

23 Jo̱ ie˜ jo̱, eáamˊ catóˈˋ dseaˋ mɨ́ɨˈ˜ fɨˊ Éfeso uii˜ quiáˈˉ e fɨ́ɨmˊ dseaˋ caˈuíingˉ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ. 24 Jo̱ e mɨ́ɨˈ˜ jo̱ caˈuíingˉ uíiˈ˜ jaangˋ dseañʉˈˋ i̱ siiˋ Demetrio i̱ nijmóoˋ ta˜ có̱o̱ˈ˜ layaang˜ cuteeˋ. Jo̱ i̱ dseaˋ íˋ nijmóorˋ ta˜ jmɨlɨɨng˜ guáˈˉjiʉ e lɨ́ɨˊ có̱o̱ˈ˜ cuteeˋ, jo̱ e jo̱b guáˈˉ quiáˈˉ i̱ diée˜ i̱ siiˋ Artemisa. Jo̱ i̱ Demetrio do jmiguiʉbˊ quɨ́ɨrˊ e ˈléengˈ˜ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ i̱ jmóoˋ ta˜ có̱o̱ˈr˜ do. 25 Jo̱ co̱o̱ˋ néeˈ˜ caseáiñˈˋ dseaˋ i̱ jmóoˋ ta˜ có̱o̱ˈr˜ co̱lɨɨng˜guɨ có̱o̱ˈ˜ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ jmóoˋ ta˜ e røøbˋjiʉ có̱o̱ˈ˜ e ta˜ jmóoˋ írˋ do cajo̱, jo̱ lalab casɨ́ˈrˉ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ do:

—Dseaˋ rúˈˋuuˈ, nɨñíbˆ ˈnʉ́ˈˋ guiʉ́ˉ e laˈeáangˊ e ta˜ lab jo̱baˈ guiʉ́bˉ seaˋ jaléˈˋ e ˈnéˉ quíˉiiˈ. 26 Dsʉˈ laco̱ˈguɨ la júuˆ seaˋ jo̱guɨ ne˜naaˈ cajo̱ e i̱ Paaˉ do ngɨrˊ féˈrˋ e jaléngˈˋ i̱ diée˜ i̱ jmáangˋ dseaˋ có̱o̱ˈ˜ guóorˋ jaˋ lɨ́ɨiñˊ dseángˈˉ diée˜ jáˈˉ; jo̱ lajo̱b nɨcalɨ́ˈrˉ e nɨcalɨgǿngˋ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ seengˋ fɨˊ Éfeso la có̱o̱ˈ˜guɨ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ seengˋ jie˜ jaˋ latøømˉ lɨ˜ se̱ˈˊ Asia. 27 Jo̱ lají̱i̱ˈ˜ e júuˆ e ngɨˊ i̱ Paaˉ do féˈrˋ, dseáamˈ˜ quíˉiiˈ fɨng caˈíngˉ lají̱i̱ˈ˜ ta˜ quíˉiiˈ e seaˋ, jo̱guɨ la quie̱ˊguɨ guáˈˉ quiáˈˉ i̱ diée˜ i̱ siiˋ Artemisa do nitʉ́bˋ dseaˋ e jmicuíirˋ, jo̱guɨ nitʉ́bˋ dseaˋ e jmɨˈgórˋ lají̱i̱ˈ˜ e ˈgøngˈˊ i̱ diée˜ íˋ, dsʉco̱ˈ latøøngˉ lɨ˜ se̱ˈˊ Asia jmiféngˈˊ dseaˋ írˋ, jo̱ jie˜ jaˋ latøøngˉ jmɨgüíbˋ cajo̱.

28 Jo̱ mɨ˜ canúuˉ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ i̱ caseángˈˊ fɨˊ do jaléˈˋ e jo̱, eáamˊ calɨguíiñˉ, jo̱ canaaiñˋ óorˋ teáˋ jo̱ féˈrˋ:

—¡Eáangˊ ˈgøngˈˊ diée˜ Artemisa quíˉiiˈ i̱ jmiféngˈˊ jneaˈˆ, dseaˋ Éfeso!

29 Jo̱ eáamˊ cangogáangˋ dseaˋ có̱o̱ˈ˜ jaléˈˋ e júuˆ jo̱, jo̱guɨ canaangˋ catáˈrˋ mɨ́ɨˈ˜ latøøngˉ e fɨɨˋ jo̱. Jo̱ lajeeˇ jo̱, lajɨɨmˋbre casamˈˉ i̱ dseañʉˈˋ i̱ siiˋ Gayo có̱o̱ˈ˜ Aristarco, gángˉ dseañʉˈˋ i̱ seengˋ fɨˊ Macedonia i̱ nicó̱o̱ˈ˜ Paaˉ. Jo̱ cajñúungˋneiñˈ do cartɨˊ caguilíiñˉ fɨˊ lɨ˜ tɨ́ɨngˋ dseaˋ e seáiñˈˊ co̱lɨɨng˜ mɨ˜ eeˋgo̱ jmóorˋ.

30 Jo̱ i̱ Paaˉ do calɨˈiiñ˜ e niˈírˋ e niféiñˈˊ i̱ dseaˋ fɨ́ɨngˊ do, dsʉˈ jaléngˈˋ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ jaˋ cacuørˊ fɨˊ lajo̱. 31 Jo̱ jee˜ i̱ dseata˜ dseaˋ féngˈˊ quiáˈˉ lɨ˜ se̱ˈˊ Asia do niquiéengˋ co̱o̱ˋ tú̱ˉ mɨ́ɨngˈ˜ dseaˋ i̱ niseengˋ røøˋ có̱o̱ˈ˜ Paaˉ, jo̱ casíiñˋ júuˆ e sɨ́ˈˋreiñˈ e guiʉ́ˉguɨ e jaˋ niˈíˋ dseaˋ do e lɨ˜ teáangˈ˜ i̱ dseaˋ fɨ́ɨngˊ do.

32 Jo̱ lajeeˇ jo̱, jee˜ i̱ dseaˋ fɨɨˋ do, i̱ lɨɨng˜ dseaˋ féˈrˋ co̱o̱ˋ júuˆ jo̱guɨ i̱ lɨɨng˜guɨ e jiéˈˋguɨ, jo̱ dsíngˈˉ téeˈ˜ mɨ́ɨˈ˜; jo̱ fɨ́ɨmˊ i̱ dseaˋ do jí̱i̱ˈ˜ jaˋ ñirˊ e˜ uiing˜ e caseáiñˈˊ. 33 Dsʉˈ i̱ lɨɨng˜ i̱ dseaˋ do casɨ́ˈrˉ jaangˋ dseañʉˈˋ i̱ siiˋ Jaangˉ jaléˈˋ e calɨ́ˉ ie˜ jo̱, jo̱ íˋbingˈ casíingˋ dseaˋ Israel fɨˊ quiniˇ i̱ dseaˋ fɨ́ɨngˊ do laguidseaangˆ. Jo̱ mɨ˜ caguiérˉ fɨˊ quiniˇ i̱ dseaˋ fɨ́ɨngˊ do, jo̱ cajméerˋ li˜ có̱o̱ˈ˜ guóorˋ e laco̱ˈ niféˈrˋ uii˜ quiáˈˉ jaléngˈˋ dseaˋ Israel fɨˊ quiniˇ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ fɨ́ɨngˊ do. 34 Dsʉˈ mɨ˜ calɨlíˈˆ i̱ dseaˋ fɨ́ɨngˊ do e i̱ Jaangˉ do lɨ́ɨiñˊ dseaˋ Israel, dsíngˈˉ calɨguíiñˉ jo̱ canaaiñˋ óorˋ teáˋ lajeeˇ tú̱ˉ oor˜ jo̱ féˈrˋ:

—¡Eáangˊ ˈgøngˈˊ diée˜ Artemisa quíˉiiˈ i̱ jmiféngˈˊ jneaˈˆ, dseaˋ Éfeso!

35 Jo̱ mɨ˜ casóongˉjiʉ e taˈˊ dseaˋ mɨ́ɨˈ˜ do, i̱ tɨjiˋ quiáˈˉ e fɨˊ Éfeso do canaaiñˋ féiñˈˊ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ do jo̱ cajíñˈˉ:

—Dseaˋ rúˈˋnaaˈ i̱ seengˋ fɨˊ Éfeso, jalémˈˋ dseaˋ seengˋ fɨˊ jmɨgüíˋ ñirˊ e i̱ dseaˋ seengˋ fɨˊ la néeˊ nírˋ guáˈˉ quiáˈˉ i̱ diée˜ ˈgøngˈˊ i̱ siiˋ Artemisa la, jo̱guɨ fɨˊ yʉ́ˈˆ jmɨgüíbˋ lɨ˜ catǿiñˈˋ e lɨ́ɨiñˊ dseaˋ cu̱u̱˜ jo̱ catɨsɨ́ɨiñˈˇ fɨˊ la. 36 Jo̱ jí̱i̱ˈ˜ jaangˋ dseaˋ jaˋ cuǿøngˋ líˋ jíñˈˉ e o̱ˈ lajo̱ e na, jo̱baˈ catiiˉnaˈ jo̱ jaˋ e jmooˋnaˈ jí̱i̱ˈ˜ co̱o̱ˋ e jaˋ mɨˊ caˈíˋ óoˊnaˈ røøˋ. 37 Co̱ˈ lajɨˋ gángˉ i̱ dseañʉˈˋ i̱ nɨcajéengˋ ˈnʉ́ˈˋ fɨˊ la jaˋ e mɨˊ cajmeáiñˈˋ jí̱i̱ˈ˜ co̱o̱ˋ guáˈˉ quíˉiiˈ, o̱ˈguɨ mɨˊ caféˈrˋ e gaˋ uii˜ quiáˈˉ i̱ sengfɨ́ˉ quíˉiiˈ do cajo̱. 38 Jo̱guɨ song i̱ Demetrio do có̱o̱ˈ˜guɨ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ jmóoˋ ta˜ có̱o̱ˈr˜ do nɨcadséˈrˋ dseeˉ quiáˈˉ i̱ dseaˋ na, dob neáangˊ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ quidsiˊ íˈˋ có̱o̱ˈ˜guɨ lɨ˜ ˈnɨ́ɨiñˋ dseaˋ fɨng eeˋgo̱ dseeˉ røøngˋ dseaˋ; jo̱ fɨˊ jo̱b lɨ˜ catɨ́ɨngˉ e nijmérˉ dseeˉ fɨˊ quiniˇ i̱ dseata˜ íˋ, jo̱guɨ jo̱b lɨ˜ catɨ́ɨngˉ e nijmɨˈǿngˈˋ yaaiñ˜ lajaangˋ lajaaiñˋ. 39 Jo̱guɨ song seaˋguɨ júuˆ quié̱ˆnaˈ e jiéˈˋ, dob cuǿøngˋ líˋ jmeeˉnaˈ fɨˊ ni˜ fɨɨˋ mɨ˜ seángˈˊ dseaˋ fɨ́ɨiñˊ. 40 Jo̱guɨ có̱o̱ˈ˜ jaléˈˋ e nɨcalɨ́ˉ na, eáamˊ dseáangˈ˜ quíˉiiˈ fɨng i̱i̱ˋ cajméeˋ dseeˉ quíˉiiˈ quiáˈˉ jaléˈˋ e nɨcajmóˆooˈ, co̱ˈ jaˋ e uiing˜ seaˋ jí̱i̱ˈ˜ co̱o̱ˋ e nijmɨˈǿngˈˋ yee˜naaˈ fɨng calɨngɨɨˉ e˜ uiing˜ quiáˈˉ e nɨcatóˈˋ dseaˋ mɨ́ɨˈ˜.

41 Jo̱ mɨ˜ calɨ́ˉ féˈˋ i̱ tɨjiˋ do e júuˆ na, jo̱ caˈɨ́ɨˉbre júuˆ quiáˈˉ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ sɨseángˈˊ do jo̱ cagüɨˈɨ́ɨˊbre.