Historical

Ang Mga Kabag-ohan nga Gihimo ni Asa

15 Unya, gigamhan sa Espiritu sa Dios si Azaria nga anak ni Obed. ² Nakigkita siya kang Asa ug miingon kaniya, “Pamatia ninyo ako Haring Asa, ug kamong tanan nga taga-Juda ug taga-Benjamin. Magpabilin ang Ginoo uban kaninyo kon magpabilin kamo kaniya. Kon modangop kamo kaniya, tabangan niya kamo. Apan kon talikdan ninyo siya, talikdan usab niya kamo. ³ Sa taas nga panahon nagkinabuhi ang mga Israelinhon nga walay tinuod nga Dios, walay mga pari nga nagatudlo kanila, ug walay balaod. ⁴ Apan sa ilang kalisod, midangop sila sa Ginoo, ang Dios sa Israel, ug gitabangan niya sila. ⁵ Niadtong panahona, delikado ang pagbiyahe tungod kay adunay dakong kagubot taliwala sa mga katawhan. ⁶ May panag-away tali sa mga nasod ug tali sa mga lungsod, tungod kay gihasol sila sa Dios pinaagi sa nagkalain-lain nga mga kalisod. ⁷ Apan kamo, pagpakaisog ug pagpakalig-on kamo, kay gantihan ang inyong mga binuhatan.”

⁸ Pagkadungog ni Asa sa mensahe ni Azaria nga anak ni Obed, nagmaisogon siya. Gipakuha niya ang mangil-ad nga mga dios-dios sa tibuok Juda ug Benjamin, ug sa mga lungsod nga iyang nailog sa kabungtoran sa Efraim. Gipaayo niya ang halaran sa Ginoo nga atua sa atubangan sa balkonahe sa templo sa Ginoo.

⁹ Unya gipatigom niya ang tanang katawhan sa Juda ug Benjamin, ug ang mga katawhan gikan sa Efraim, Manase, ug Simeon nga nagpuyo uban kanila. Daghang mga taga-Israel nga namalhin sa Juda sa dihang nakita nila nga giubanan si Asa sa Ginoo nga iyang Dios.

¹⁰ Nagtigom sila sa Jerusalem sa ikatulo nga bulan sa ika-15 nga tuig sa paghari ni Asa. ¹¹ Niadtong higayona naghalad sila sa Ginoo sa mga hayop nga ilang nailog sa gira—700 ka baka ug 7,000 ka karnero ug kanding. ¹² Naghimo silag kasabotan nga modangop sila sa Ginoo, ang Dios sa ilang mga katigulangan, sa tibuok nilang kasingkasing ug kalag. ¹³ Si bisan kinsa nga dili modangop sa Ginoo, ang Dios sa Israel, patyon, bata man o tigulang, lalaki man o babaye. ¹⁴ Nanumpa sila sa Ginoo sa makusog nga tingog, uban ang paghugyaw ug pagpatingog sa mga trumpeta ug mga budyong. ¹⁵ Naglipay ang tanang taga-Juda sa ilang pagpanumpa tungod kay kinasingkasing nila kini nga gihimo. Midangop sila sa Ginoo nga hugot gayod sa ilang kasingkasing ug gitabangan niya sila. Gihatagan sila sa Ginoo ug kalinaw gikan sa ilang mga kaaway sa palibot.

¹⁶ Gipapahawa usab ni Haring Asa ang iyang lola nga si Maaca sa iyang pagka-rayna kay nagpahimo kini ug mangil-ad nga poste nga simbolo sa diosa nga si Ashera. Gipaputol ni Asa ang poste, gipabugha, ug gipasunog didto sa yuta sa Kidron. ¹⁷ Bisag wala mahurot ug kawala ang mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit sa Israel, hingpit nga nagmatinumanon si Asa sa Ginoo sa tibuok niyang kinabuhi. ¹⁸ Gidala niya sa templo sa Ginoo ang mga pilak, bulawan, ug uban pang mga butang nga gigahin niya ug sa iyang amahan alang sa Ginoo.

¹⁹ Wala gayoy gira hangtod sa ika-35 nga tuig sa paghari ni Asa.

Ang Kataposan nga Tuig ni Asa

(1 Hari 15:17-24)

16 Sa ika-36 nga tuig sa paghari ni Asa, gisulong ni Baasha nga hari sa Israel ang Juda. Ug gisugdan ni Haring Baasha ang pagpalig-on sa lungsod sa Rama aron walay makagawas o makasulod sa teritoryo ni Asa nga hari sa Juda.

² Gipanguha ni Asa ang mga pilak ug bulawan sa mga bodega sa templo sa Ginoo ug sa iyang palasyo, ug gipadala kini kang Ben Hadad nga hari sa Aram^[a] nga nagpuyo didto sa Damascus. Mao kini ang mensahe ni Asa kang Ben Hadad: ³ “Maghimo kitag kasabotan nga magdinapigay kita, sama sa gihimo sa atong mga amahan. Dawata ang gipadala ko kanimo nga pilak ug bulawan, ug undanga ang imong pagpakig-abin kang Baasha nga hari sa Israel aron mobiya na siya sa akong teritoryo.”

⁴ Misugot si Ben Hadad sa gihangyo ni Haring Asa, ug gisugo niya ang mga komander sa iyang mga sundalo nga sulongon ang mga lungsod sa Israel. Nailog nila ang Ijon, Dan, Abel Maim, ug ang tanang mga lungsod sa Naftali diin mahimutang ang mga bodega. ⁵ Sa dihang nabalitaan kini ni Baasha, gipaundang niya ang pagpahimo ug paril sa Rama. ⁶ Unya mimando si Haring Asa sa tanang mga kalalakin-an sa Juda nga panguhaon ang mga bato ug mga troso nga gigamit ni Baasha sa pagpahimog paril sa Rama, ug gigamit niya kini sa pagpahimog paril sa Geba ug sa Mizpa.

⁷ Niadtong higayona, miadto si Hanani nga propeta kang Asa nga hari sa Juda ug miingon kaniya, “Tungod kay misalig ka sa hari sa Aram ug dili sa Ginoo nga imong Dios, nakaikyas gikan kaninyo^[b] ang mga sundalo sa hari sa Aram. ⁸ Wala ka ba nahinumdom kon unsa ang nahitabo sa mga taga-Etiopia^[c] ug taga-Libya kansang mga sundalo, mga karwahe, ug mga tigkabayo labihan kadaghan? Niadtong higayona misalig ka sa Ginoo, ug gipapildi niya sila kaninyo. ⁹ Kay nagatan-aw ang Ginoo sa tibuok kalibotan aron paglig-on sa mga tawo nga matinud-anon gayod kaniya. Binuang ang imong gihimo! Busa sukad karon kanunay ka nang makiggira.”

¹⁰ Tungod niini, nasuko pag-ayo si Asa sa propeta, busa gipapriso niya kini. Ug niana usab nga higayon, nagsugod na ang kabangis ni Asa sa uban niya nga mga katawhan.

¹¹ Ang uban pang sugilanon mahitungod sa paghari ni Asa, gikan sa sinugdan hangtod sa kataposan, nahisulat sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Juda ug sa Israel. ¹² Sa ika-39 nga tuig sa paghari ni Asa, nagaantos siya sa sakit sa tiil. Bisan grabe na ang iyang sakit, wala siya mangayo ug tabang sa Ginoo; didto hinuon siya midangop sa mga mananambal. ¹³ Sa ika-41 nga tuig sa iyang paghari, namatay siya. ¹⁴ Gilubong siya sa lubnganan nga iyang gipahimo alang sa iyang kaugalingon didto sa Lungsod ni David. Gipahimutang siya sa lubnganan nga puno sa nagkalain-laing mga pahumot, ug naghimo ang mga tawo ug dako nga daob sa pagpasidungog kaniya.

Si Jehoshafat nga Hari sa Juda

17 Ang mipuli kang Asa ingon nga hari mao ang iyang anak nga si Jehoshafat. Gipalig-on ni Jehoshafat ang iyang gingharian batok sa Israel. ² Gibutangan niyag mga sundalo ang tanang pinarilan nga mga lungsod sa Juda, ug gibutangan niyag mga kampo sa mga sundalo ang Juda ug ang mga lungsod sa Efraim nga nailog sa iyang amahan nga si Asa. ³ Giubanan sa Ginoo si Jehoshafat tungod kay sa unang mga tuig sa iyang paghari gisunod niya ang pagkinabuhi sa iyang katigulangan nga si David. Wala siya modangop sa mga imahen ni Baal ⁴ kondili ngadto sa Dios sa iyang amahan ug mituman sa iyang kasugoan imbis nga mosunod sa binuhatan sa mga taga-Israel. ⁵ Gilig-on sa Ginoo ang gingharian ni Jehoshafat. Nagdalag mga gasa ang tanang taga-Juda ngadto kaniya, ug nahimo siyang labihan kaadunahan ug tinahod.

⁶ Nagmatinud-anon siya sa pagsunod sa mga pamaagi sa Ginoo. Gipangguba niya ang mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit ug ang mga poste nga simbolo sa diosa nga si Ashera nga gikan sa Juda.

⁷ Sa ikatulo nga tuig sa iyang paghari, gipalakaw niya ang iyang mga opisyal nga sila si Ben Hail, Obadia, Zacarias, Netanel, ug Micaya aron sa pagpanudlo sa mga lungsod sa Juda. ⁸ Kauban nila ang mga Levita nga sila si Shemaya, Netania, Zebadia, Asahel, Shemiramot, Jehonatan, Adonia, Tobia, Tob Adonia, ug ang mga pari nga sila si Elishama ug Jehoram. ⁹ Gidala nila ang Libro sa Kasugoan sa Ginoo ug milibot sila sa tanang mga lungsod sa Juda ug nanudlo sa mga tawo.

¹⁰ Nahadlok sa Ginoo ang tanang mga gingharian sa palibot sa Juda, busa wala kanilay nakiggira kang Jehoshafat. ¹¹ Ang uban nga mga Filistihanon nagdala kang Jehoshafat ug mga gasa ug pilak ingon nga buhis. Ug ang mga Arabo nagdala kaniyag 7,700 ka mga karnero ug 7,700 ka mga kanding. ¹² Busa misamot ang pagkagamhanan ni Jehoshafat. Nagpatukod siyag mga depensa sa Juda ug mga lungsod nga butangan ug mga bodega. ¹³ Daghang mga kahimanan ang gitigom niya sa mga lungsod sa Juda. Nagbutang usab siyag mga hanas ug maisog nga mga sundalo didto sa Jerusalem. ¹⁴ Ang iyang mga sundalo nalista sumala sa ilang mga kagikan nga gigrupo sa tag-1,000. Si Adnah maoy komander sa 300,000 ka maisog nga mga sundalo nga taga-Juda. ¹⁵ Ang sunod kaniya mao si Jehohanan nga komander sa 280,000 ka mga sundalo. ¹⁶ Sunod mao si Amasia nga anak ni Zicri, nga komander sa 200,000 ka maisog nga mga sundalo. Miboluntaryo siya alang sa buluhaton sa Ginoo.

¹⁷ Si Eliada, nga usa ka banggiitan nga sundalo, mao ang komander sa 200,000 ka mga sundalo nga taga-Benjamin. Kini nga mga sundalo sangkap sa mga taming ug mga pana. ¹⁸ Ang sunod kaniya mao si Jehozabad nga komander sa 180,000 ka armado nga mga sundalo.

¹⁹ Mao kini sila ang mga tawong nagaalagad sa hari gawas sa mga sundalo nga iyang gibutang sa pinarilan nga mga lungsod sa tibuok nga Juda.

Nagsulti si Micaya Batok kang Ahab

(1 Hari 22:1-28)

18 Nahimo nang labihan kaadunahan ug kadungganon si Jehoshafat, ug maayo ang iyang relasyon kang Ahab tungod sa pagminyoay sa iyang anak ug sa anak ni Ahab. ² Paglabay sa pila ka tuig, mibisita si Jehoshafat kang Ahab didto sa Samaria. Nagaihaw si Ahab ug daghang mga karnero ug baka, ug nagpakombira alang kang Jehoshafat ug sa iyang kaubang mga opisyal. Unya giaghat ni Ahab si Jehoshafat nga mosulong sa Ramot Gilead. ³ Miingon siya kang Jehoshafat, “Mouban ka ba kanako sa pagpakiggira sa Ramot Gilead?” Mitubag si Jehoshafat, “Andam akong mouban kanimo ug ang akong mga kasundalohan. Oo, mouban kami kaninyo sa pagpakiggira. ⁴ Apan mangutana una kita sa Ginoo kon unsay iyang ikasulti.”

⁵ Busa gipatawag ni Ahab^[d] ang mga propeta—400 silang tanan, ug gipangutana, “Molakaw ba kami sa Ramot Gilead sa pagpakiggira o dili?” Mitubag sila, “Lakaw, kay hatagan kamo sa Dios ug kadaogan!” ⁶ Apan nangutana si Jehoshafat, “Wala na bay lain dinhi nga propeta sa Ginoo nga atong mapangutan-an?” ⁷ Mitubag si Ahab kang Jehoshafat, “Aduna pay usa nga mahimo natong mapangutan-an—si Micaya nga anak ni Imla. Apan nasuko ako kaniya kay wala gayod siyay maayong gitagna bahin kanako kondili pulos lang daotan.” Mitubag si Jehoshafat, “Ayaw pagsulti ug ingon niana.” ⁸ Busa gipatawag ni Ahab ang usa ka opisyal ug giingnan, “Dad-a dayon ninyo dinhi si Micaya nga anak ni Imla.”

⁹ Niadtong higayona, si Ahab nga hari sa Israel ug si Jehoshafat nga hari sa Juda, nga nagbisti sa ilang harianon nga mga bisti, nanglingkod sa ilang tagsa-tagsa ka trono didto sa giokanan dapit sa pultahan sa Samaria. Ug diha sa ilang atubangan mihatag ang mga propeta sa ilang mga panagna. ¹⁰ Unya si Zedekia nga anak ni Kenaana, naghimog sungay-sungay nga puthaw. Miingon siya, “Mao kini ang giingon sa Ginoo: ‘Pinaagi niini nga sungay, laglagon mo ang mga Aramehanon hangtod nga mahurot sila.’ ” ¹¹ Mao usab ang giingon sa tanang mga propeta. Miingon sila, “Sulonga ang Ramot Gilead, Haring Ahab, ug modaog ka, kay itugyan kini sa Ginoo kanimo.”

¹² Sa laing bahin, ang gisugo sa pagkuha kang Micaya miingon kaniya, “Ang tanang propeta managsama nga miingon nga magmadaogon ang hari, busa kinahanglan nga mao usab kana ang imong isulti.” ¹³ Apan miingon si Micaya, “Ipanumpa ko sa buhi nga Ginoo nga akong Dios nga isulti ko lang ang ipasulti niya kanako.”

¹⁴ Pag-abot ni Micaya ngadto kang Haring Ahab nangutana kini kaniya, “Micaya, sulongon ba namo ang Ramot Gilead o dili?” Mitubag si Micaya, “Sulonga ninyo ug magmalampuson kamo, kay itugyan kini kaninyo.” ¹⁵ Apan miingon ang hari kang Micaya, “Kapila ko ba ikaw papanumpaa nga ang tinuod lang gayod ang imong isulti kanako sa ngalan sa Ginoo?” ¹⁶ Busa miingon si Micaya, “Nakita ko sa panan-awon nga nagkatag ang mga Israelinhon sa mga bukid sama sa mga karnero nga walay magbalantay, ug miingon ang Ginoo, ‘Wala nay agalon kining mga tawhana. Papaulia sila nga malinawon.’ ” ¹⁷ Miingon si Ahab kang Jehoshafat, “Dili ba giingnan ko na man ikaw nga wala gayod siyay maayong gitagna alang kanako kondili pulos lang daotan?”

¹⁸ Mipadayon pag-ingon si Micaya, “Pamatia ang mensahe sa Ginoo! Nakita ko ang Ginoo nga naglingkod sa iyang trono, ug ang tanang mga langitnong binuhat nagtindog dapit sa iyang wala ug sa iyang tuo. ¹⁹ Unya miingon ang Ginoo, ‘Kinsay mohaylo kang Ahab nga hari sa Israel nga mosulong sa Ramot Gilead aron mamatay siya didto?’ Lain-lain ang tubag sa langitnong mga binuhat. ²⁰ Unya may espiritu nga mitindog atubangan sa Ginoo ug miingon, ‘Ako ang mohaylo kaniya.’ Nangutana ang Ginoo, ‘Sa unsa nga paagi?’ ²¹ Mitubag siya, ‘Moadto ako ug pasultihon kog bakak ang mga propeta ni Ahab.’ Miingon ang Ginoo, ‘Lakaw ug buhata kana. Magmalampuson ka sa paghaylo kaniya.’ ”

²² Unya miingon si Micaya, “Mao kadto ang nahitabo. Gipadad-an sa Ginoo kining imong mga propeta ug espiritu nga mipasulti kanila ug bakak. Pagbuot sa Ginoo nga malaglag ka.” ²³ Unya miduol si Zedekia nga anak ni Kenaana kang Micaya ug gisagpa niya kini. Miingon si Zedekia, “Diin moagi ang Espiritu sa Ginoo sa dihang mibiya siya kanako aron makigsulti kanimo?” ²⁴ Mitubag si Micaya, “Mahibaloan mo kini sa adlaw nga mapildi kamo sa pakig-away ug mosulod ka sa kinasuokan nga kuwarto aron pagtago.”

²⁵ Mimando dayon si Ahab, “Dakpa ninyo si Micaya ug dad-a balik kang Amon nga pangulo sa lungsod ug kang Joas nga akong anak. ²⁶ Ingna ninyo sila nga nagmando ako nga prisohon kining tawhana ug hatagan lang ug pan ug tubig hangtod nga makabalik ako nga wala maunsa gikan sa gira.”

²⁷ Miingon si Micaya, “Kon makabalik ka nga wala maunsa, nan, ang Ginoo wala magsulti pinaagi kanako.” Unya miingon si Micaya sa tanang mga tawo didto, “Timan-i ninyo ang akong gisulti!”

Namatay si Ahab

(1 Hari 22:29-35)

²⁸ Busa misulong sa Ramot Gilead si Ahab nga hari sa Israel ug si Jehoshafat nga hari sa Juda. ²⁹ Miingon si Ahab kang Jehoshafat, “Sa panahon sa gira, magpakaaron-ingnon ako nga dili hari, apan ikaw, magsul-ob ka sa imong harianong bisti.” Busa nagpakaaron-ingnon si Ahab, ug miadto sila sa gira.

³⁰ Unya nagmando ang hari sa Aram^[e] sa komander sa iyang mga tigkarwahe, “Ayaw kamo pagpakiggira ni bisan kinsa, gawas lang sa hari sa Israel.” ³¹ Pagkakita sa mga komander sa mga tigkarwahe kang Jehoshafat, abi nilag siya ang hari sa Israel, busa midasdas sila kaniya. Apan nagpakitabang si Jehoshafat, busa gitabangan siya sa Ginoo ug gipahilayo ang iyang mga kaaway gikan kaniya. ³² Sa dihang nakaamgo ang mga komander sa mga tigkarwahe nga dili diay siya ang hari sa Israel, miundang sila sa paggukod kaniya.

³³ Apan may usa ka Aramehanon nga pasalagma nga namana ug naigo niya si Ahab sa bahin sa iyang lawas diin mag-abot ang mga panagang sa lawas nga iyang gisul-ob. Miingon si Ahab sa nagdala sa iyang karwahe, “Ipahilayo ako sa away kay nasamdan ako!” ³⁴ Samtang nagpadayon ang gira niadtong adlawa, pabilin nga naglingkod si Ahab sa iyang karwahe, atbang sa mga Aramehanon hangtod naghapon. Ug sa pagsalop sa adlaw, namatay siya.