Print Page Options
Previous Prev Day Next DayNext

Read the Gospels in 40 Days

Read through the four Gospels--Matthew, Mark, Luke, and John--in 40 days.
Duration: 40 days
Cakchiquel Occidental (CKW)
Version
SAN LUCAS 4-6

Tek ri Jesús xtojtobex ruma ri itzel winek

Ri kˈij cˈa tek xban bautizar ri Jesús, Riyaˈ nojnek ránima riqˈui ri Lokˈolaj Espíritu xtzolin pe ri pa raken yaˈ Jordán. Y ri Jesús xucˈuex cˈa ruma ri Lokˈolaj Espíritu, riche (rixin) chi xbe cˈa pa jun desierto. Y chiriˈ xcˈojeˈ wi. Ri cawinek kˈij cˈa ri xcˈojeˈ chiriˈ, ri itzel winek can nutij rukˈij chrij riche (rixin) chi nitzak ta pa rukˈaˈ. Y janipeˈ tiempo xcˈojeˈ ri Jesús chupan ri lugar riˈ, ma xwaˈ ta. Rumariˈ xpe runumic. Y can yacˈariˈ tek cˈo apo ri itzel winek, y xubij chare ri Jesús: Wi kas kitzij chi yit cˈa riyit ri Rucˈajol ri Dios, tabanaˈ cˈa chique re abej reˈ chi queˈoc caxlan wey.

Yacˈa ri Jesús xubij chare: Tzˈibatal ca chupan ri ruchˈabel ri Dios, chi ma xu (xe) ta wi riqˈui caxlan wey nicˈaseˈ wi ri winek, xa can nicˈaseˈ chukaˈ riqˈui ronojel ri ruchˈabel ri Dios.

Y can yacˈariˈ tek ri itzel winek xucˈuaj ri Jesús pa ruwiˈ jun juyuˈ ri nej jotol chicaj, y xa pa jun ti rato xucˈut chuwech ri Jesús ronojel ri cajawaren ri nimaˈk tak tinamit ri yecˈo chuwech re ruwachˈulef. Y cˈacˈariˈ ri itzel winek xubij chic chare ri Jesús: Riyin njech pan akˈaˈ re nimaˈk tak tinamit reˈ, ri can cˈo quicˈojlen, y riyin nyaˈ kˈij chawe riche (rixin) chi riyit nakˈet tzij pa quiwiˈ, ruma pa nukˈaˈ riyin ye jachon wi ca, y riyin yicowin nyaˈ xabachoj chare nwajoˈ nyaˈ wi. Y wi riyit yaxuqueˈ yamajeˈ chinuwech riche (rixin) chi nayaˈ nukˈij, ronojel cˈa reˈ xqueˈoc awuche (awixin), xchaˈ ri itzel winek.

Yacˈariˈ tek ri Jesús xubij chare: Cabiyin quelaˈ riyit Satanás. Ruma chupan ri ruchˈabel ri Dios ri tzˈibatal ca, nubij: Xaxu (xaxe) wi cˈa ri Ajaf Dios tayaˈ rukˈij, y xaxu (xaxe wi) chukaˈ Riyaˈ ri rucˈamon chi nanimaj ri nubij, xchaˈ ri Jesús chare.

Y can yacˈa chukaˈ riˈ tek ri itzel winek xucˈuaj ri Jesús, cˈa pa tinamit Jerusalem, y cˈa pa ruwiˈ ri rachoch ri Dios xberuyaˈ wi. Y tek yecˈo chic chiriˈ, ri itzel winek xubij chare ri Jesús: Tacˈakaˈ ka awiˈ waweˈ, wi kas kitzij chi yit Rucˈajol ri Dios. 10 Ruma chupan ri ruchˈabel ri Dios tzˈibatal ca, nubij:

Ri Dios can xquerutek pe ri ruˈángeles awuqˈui, riche (rixin) chi yatquichajij.
11 Xcatquiliˈej pa quikˈaˈ,
riche (rixin) chi queriˈ ma xtachakˈij (xtatochˈ) ta awaken chuwech abej. 12 Yacˈa ri Jesús xubij chare ri itzel winek: Bitajnek cˈa ca chi ma tatojtobej ta ri Awajaf Dios.

13 Y tek ri itzel winek majun chic xril ri nuben ta chare ri Jesús, riche (rixin) chi nutojtobej, xuyaˈ cˈa ca y xroyobej chic na jubaˈ tiempo cˈacˈariˈ xtutojtobej chic jun bey.

Tek ri Jesús xuchop rutzijoxic ri ruchˈabel ri Dios

14 Y ri Jesús xtzolin pa Galilea, y nojnek ránima riqˈui ri ruchukˈaˈ ri Lokˈolaj Espíritu. Y pa quinojel cˈa tinamit ri yecˈo pe chunakajal ri Galilea, xbe rutzijol ri Jesús ruma ri yerubanalaˈ. 15 Y Riyaˈ xabachique tinamit napon wi, nucˈut cˈa ri ruchˈabel ri Dios pa tak jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios. Y quinojel cˈa ri winek ri yeˈacˈaxan ri nubij, niquiyalaˈ cˈa rukˈij.

Tek ri Jesús xapon chic pa tinamit Nazaret

16 Ri Jesús xbe pa tinamit Nazaret, ri tinamit ri xqˈuiy wi Riyaˈ. Y chupan ri uxlanibel kˈij, Riyaˈ xbe cˈa chupan ri jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios, can achiˈel wi ri tuben. Y tek cˈo chic chiriˈ, Riyaˈ xpaˈeˈ cˈa, riche (rixin) chi nusiqˈuij ri ruchˈabel ri Dios. 17 Y xjach cˈa pa rukˈaˈ ri Jesús ri wuj ri rutzˈiban ca ri profeta Isaías, jun chique ri xekˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca, riche (rixin) chi nusiqˈuij chiquiwech ri winek ri quimolon quiˈ chiriˈ. Y tek xuricˈ cˈa ri wuj riˈ, xril ri acuchi (achique) nubij wi:

18 Ri Lokˈolaj Espíritu riche (rixin) ri Ajaf Dios, cˈo wuqˈui riyin,
ruma can xiruchaˈ wi pe riche (rixin) chi ntzijoj chique ri pobres ri lokˈolaj chˈabel ri niyaˈo colotajic.
Xirutek pe chukaˈ riche (rixin) chi yenwakˈomaj ri winek ri nikˈaxo cánima pa rukˈaˈ ri mac.
Xirutek pe ri Dios riche (rixin) chi nbij chique ri winek ri ye ximil pa rukˈaˈ ri mac, chi cˈo modo yecolotej pa rukˈaˈ.
Xitak pe chukaˈ riche (rixin) chi nben chique ri winek ri ye moyiˈ chi yetzuˈun.
Y ri Dios xirutek pe chukaˈ riche (rixin) chi yencol ri winek ri sibilaj niquitij pokon pa quikˈaˈ nicˈaj chic.
19 Y xirutek pe chukaˈ riche (rixin) chi nbij chique ri winek chi ya tiempo reˈ tek ri Ajaf Dios nuben ri utzil. 20 Y ri Jesús xubot cˈa ca ri wuj ri xusiqˈuij chiquiwech ri winek ri yecˈo chupan ri jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios. Y yacˈariˈ tek xuyaˈ ca chare jun ri nisamej chiriˈ, y xbetzˈuyeˈ cˈa riche (rixin) chi nichˈo. Y ri winek quitzuliben quitzuliben cˈa. 21 Y Riyaˈ xuchop cˈa rubixic chique: Wacami yacˈareˈ nibanatej chiwech riyix ri tzˈibatal ca.

22 Y quinojel cˈa ri winek ri quimolon quiˈ chiriˈ, sibilaj xka chiquiwech ri Jesús. Y ri utzilaj tak chˈabel ri xerubij ri Jesús chique, can xquimey cˈa, ruma chi majun bey ye quicˈaxalon ta chˈabel achiˈel ri xerubij chique. Y ri winek riˈ niquibilaˈ cˈa chukaˈ chiquiwech: ¿La xa ma ya ta cami reˈ ri rucˈajol ri José? yechaˈ.

23 Y ri Jesús xubij chique: Riyin can wetaman chi riyix nibij re chˈabel reˈ chuwij: Ajkˈomanel, tawakˈomaj ka awiˈ ayon riyit. Ruma kacˈaxan chi qˈuiy milagros yeˈabanalaˈ pa Capernaum. Wacami can queˈabanalaˈ cˈa chukaˈ waweˈ pan atinamit, yixchaˈ.

24 Y xubij chukaˈ chique ri quimolon quiˈ chiriˈ: Majun profeta ri nikˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ri xtiyaˈox (xtyaˈ) ta rukˈij pa rutinamit. 25 Y riyin nbij chi riyix iwetaman ri xbanatej tek ma xuben ta job oxiˈ junaˈ riqˈui nicˈaj, pa rutiempo ri profeta Elías ri jun achi ri xkˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca. Can kitzij wi chi sibilaj ye qˈuiy ri ixokiˈ ye malcaniˈ yecˈo waweˈ pan Israel ri tiempo riˈ, tek xpe nimalaj wayjal chuwech ronojel re karuwachˈulef. 26 Pero ri Dios ma xutek ta ri Elías chutoˈic jun malcaˈn ixok waweˈ pan Israel. Ri Dios xutek el ri Elías riqˈui jun malcaˈn ixok cˈa pa jun tinamit ri Sarepta rubiˈ. Y ri tinamit Sarepta riˈ, xa ma pa rucuenta ta ri Israel cˈo wi, xa cˈa chunakajal ri tinamit Sidón cˈo wi apo. 27 Y can queriˈ chukaˈ xcˈulwachitej quiqˈui ri yawaˈiˈ pa rutiempo ri profeta Eliseo, ri xkˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca. Pa rutiempo cˈa ri Eliseo, ri waweˈ pan Israel can yecˈo cˈa qˈuiy yawaˈiˈ riqˈui ri jun yabil ri lepra rubiˈ. Pero majun ri xcˈachojsex ta chique ri cˈo ri yabil riˈ chiquij, xaxu (xaxe wi) cˈa ri Naamán ri xcˈachojsex y riyaˈ xa ma israelita ta, xa jun achi ri nipe pa Siria.

28 Y ri winek ri quimolon quiˈ chiriˈ pa jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios, tek xquicˈaxaj ri xubij ri Jesús chique, xyacatej coyowal. 29 Y xebeyacatej pe, cˈacˈariˈ xquelesaj el chuchiˈ ri tinamit. Ri jun tinamit cˈa riˈ pa ruwiˈ jun juyuˈ cˈo wi. Rumariˈ ri winek xquicˈuaj cˈa el ri Jesús riche (rixin) chi nbequinimaˈ ca chuchiˈ siwan. 30 Yacˈa ri Jesús achiˈel ye majun ri winek chuwech. Choj xel pe chiquicojol ri winek y xbe el.

Jun achi ri cˈo jun itzel espíritu riqˈui

31 Yacˈariˈ tek ri Jesús xbe ka pa tinamit Capernaum, jun tinamit ri cˈo pa rucuenta ri Galilea. Y Riyaˈ nutzijoj ri ruchˈabel ri Dios chique ri winek ri quimolon quiˈ chiriˈ pa jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios pa tak uxlanibel kˈij. 32 Y quinojel cˈa ri winek ri quimolon quiˈ chiriˈ, can sibilaj cˈa xquimey ri chˈabel ri xucˈut chiquiwech, ruma chi ri ruchˈabel Riyaˈ can nucˈut chi can cˈo kˈatbel tzij pa rukˈaˈ.

33 Y chiriˈ chupan ri jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios, ri kˈij riˈ cˈo cˈa apo jun achi ri cˈo jun itzel espíritu riqˈui. Y ri itzel espíritu ri cˈo riqˈui ri achi, riqˈui ruchukˈaˈ xurek ruchiˈ y xubij: 34 Man kojanek ta. ¿Achique nawajoˈ chake, riyit Jesús aj Nazaret? ¿Xape cˈa riche (rixin) chi naqˈuis kakˈij? Riyin wetaman yit achique cˈa riyit y rumariˈ wetaman chi riyit can yit lokˈolaj wi y yit petenak riqˈui ri Dios, xchaˈ.

35 Yacˈa ri Jesús xchapon chare ri itzel espíritu y xubij: Ma cachˈo ta chic, y catel el. Y ri itzel espíritu riˈ tek xel el riqˈui ri achi xuben ca chare chi xtzak pan ulef, chiriˈ chiquicojol ri winek ri quimolon quiˈ, pero majun chic achique ta xuben ca chare. 36 Y quinojel cˈa ri winek ri quimolon quiˈ chiriˈ, xquimey tek xquitzˈet ri xuben ri Jesús, y niquibilaˈ cˈa chiquiwech: ¿Achique cˈa rubanic ri ruchukˈaˈ ri ruchˈabel re achi reˈ? Ruma ri ruchˈabel can nucˈut cˈa chi Riyaˈ can cˈo kˈatbel tzij pa rukˈaˈ. Ri itzel tak espíritu can niquinimaj rutzij y yeˈel el, yechaˈ cˈa ka chiquiwech.

37 Y chanin cˈa xbe rutzijol ri Jesús. Rumariˈ ri winek ri yecˈo pa tak lugar ri yecˈo pe chunakajal ri tinamit Capernaum, xquicˈaxaj chukaˈ ri yerubanalaˈ ri Jesús.

Tek ri Jesús xucˈachojsaj rujiteˈ ri Simón Pedro

38 Y chupan cˈa ri uxlanibel kˈij riˈ, ri Jesús xel cˈa pe chiriˈ pa jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios y choj cˈa xbe pa rachoch ri jun rudiscípulo ri Simón rubiˈ. Y chupan cˈa ri kˈij riˈ ri rujiteˈ ri Simón, yawaˈ riqˈui jun nimalaj cˈaten. Y ri yecˈo chiriˈ pa jay xquicˈutuj jun utzil chare ri Jesús chi tucˈachojsaj ri yawaˈ. 39 Y Riyaˈ xluqueˈ ka riqˈui ri yawaˈ y xubij chi tiqˈuis el ri cˈaten chrij. Y can xu (xe) wi cˈa xubij queriˈ ri Jesús, can yacˈariˈ tek xqˈuis el ri nimalaj cˈaten chrij ri yawaˈ. Y ri ixok riˈ, can yacˈariˈ tek xbeyacatej pe y xuchop yerunimaj yerilij apo ri Jesús y ri ye benak riqˈui.

Tek ri Jesús xerucˈachojsaj cˈa ye qˈuiy yawaˈiˈ tek xka ka ri kˈij

40 Tek xka yan cˈa ka ri kˈij chupan ri jun kˈij riˈ, quinojel cˈa ri winek riche (rixin) ri tinamit, ri yecˈo yawaˈiˈ quiqˈui, xequicˈualaˈ apo chuwech ri Jesús. Ri yawaˈiˈ ri xequicˈualaˈ apo ri winek riˈ, jalajoj cˈa ruwech yabil ri ntoc chique. Y ri Jesús xuyaˈ cˈa rukˈaˈ pa quiwiˈ chiquijujunal ri yawaˈiˈ y xerucˈachojsaj cˈa el. 41 Ye qˈuiy cˈa chique ri yawaˈiˈ riˈ xa ma relic ta yabil ntoc chique. Xa itzel tak espíritu yecˈo quiqˈui. Pero ri Jesús xerelesaj chukaˈ el. Y ri itzel tak espíritu, tek yeˈel cˈa el quiqˈui ri yawaˈiˈ riˈ, can riqˈui cˈa quichukˈaˈ yechˈo y niquibij: Yit cˈa riyit ri Rucˈajol ri Dios, yechaˈ. Y ri Jesús xerukˈil riqˈui ri ruchˈabel y ma xuyaˈ ta kˈij chique riche (rixin) chi xechˈo chic. Ruma ri itzel tak espíritu riˈ can quetaman chi ri Jesús, yariˈ ri Cristo.

Tek ri Jesús xbe pa ronojel tinamit ri yecˈo pa rucuenta ri Galilea chukˈalajsaxic ri ruchˈabel ri Dios

42 Y tek xseker pe pa rucaˈn kˈij, ri Jesús xel el pa tinamit y xbe pa jun lugar ri acuchi (achique) majun winek cˈo. Pero ri winek xa xebe chucanoxic y xbequilaˈ pe. Ri winek cˈa riˈ xcajoˈ xquikˈet ka ri Jesús ruma ma nicajoˈ ta chi nibe el. 43 Yacˈa ri Jesús xubij chique: Riyin rajawaxic chi yibe pa nicˈaj chic tinamit, riche (rixin) chi ntzijoj ri lokˈolaj ruchˈabel ri Dios ri nichˈo chrij ri rajawaren ri Dios, ruma chi xa can rumariˈ tek xitak pe, xchaˈ ri Jesús.

44 Y can queriˈ xuben pa ronojel tinamit ri yecˈo pa rucuenta ri Galilea, Riyaˈ can xutzijoj cˈa ri ruchˈabel ri Dios ri pa tak jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios.

Tek xechapatej sibilaj qˈuiy car

Y jun kˈij, tek ri Jesús cˈo chuchiˈ ri choy Genesaret, ye qˈuiy cˈa winek xeˈapon riqˈui, ruma chi nicajoˈ niquicˈaxaj ri ruchˈabel ri Dios. Y ri winek riˈ can sibilaj wi ye qˈuiy, rumariˈ niquipitzˈ ri Jesús. Y Riyaˈ chanin xutzˈet apo caˈiˈ jucuˈ yecˈo ca chuchiˈ ri yaˈ, y majun cˈo ta chiquipan. Ruma ri cajaf ri jucuˈ riˈ ye chapoy tak car, y ri hora riˈ xa quichapon yequichˈej ri yaˈl chapabel car. Y jun cˈa chique ri jucuˈ riˈ riche (rixin) ri Simón. Y chupan ri rujucuˈ ri Simón, xoc wi ri Jesús. Y Riyaˈ xubij cˈa chare ri Simón chi tunimaˈ apo jubaˈ pa ruwiˈ yaˈ. Y cˈacˈariˈ xtzˈuyeˈ ka chiriˈ pa jucuˈ, y xuchop pe quitijoxic ri winek riqˈui ri ruchˈabel ri Dios. Tek ri Jesús xtaneˈ riche (rixin) chi nichˈo quiqˈui ri winek riˈ, Riyaˈ xubij chare ri Simón: Joˈ apo pa raxal yaˈ, y queˈiyaˈ ka ri iyaˈl chapabel car pa yaˈ.

Yacˈariˈ tek ri Simón xubij chare ri Jesús: Tijonel, riyoj junakˈaˈ xojcˈaseˈ riche (rixin) chi xekacanoj car, y xa majun xkachop. Pero ruma cˈa chi can yit cˈa riyit yabin chi nikayaˈ ka re yaˈl chapabel car pa yaˈ, can nikayaˈ cˈa ka, xchaˈ.

Y tek xquiqˈuek ka ri quiyaˈl chapabel car pa yaˈ, can ye qˈuiy cˈa car xquiyaˈ pe quiˈ, y rumariˈ ri yaˈl xuchop nikˈoxpitej ruma ri calal ri car. Rumariˈ ri achiˈaˈ chapoy tak car riˈ xquiben apo retal chique ri nicˈaj chic cachibil ri yecˈo pa jun chic jucuˈ, riche (rixin) chi quepe chiquitoˈic. Y ri cachibil can xepe na wi chiquitoˈic. Y ri caˈiˈ jucuˈ xequinojsaj chi car. Rumariˈ ri caˈiˈ jucuˈ riˈ xa jubaˈ ma yebe ka chuxeˈ yaˈ. Y tek ri Simón ri nibix chukaˈ Pedro chare, xutzˈet chi jun milagro ri xbanatej ruma sibilaj qˈuiy car xbequiyaˈ pe quiˈ, riyaˈ xbexuqueˈ chuwech ri Jesús, y xubij chare: Ajaf, riyin xa yin jun achi aj mac, ma yin rucˈamon ta (ma takal ta chuwij) chi yacˈojeˈ pe wuqˈui, ruma chi riyit can cˈo akˈij acˈojlen, xchaˈ.

Queriˈ xubij ri Simón, ruma riyaˈ majun bey rutzˈeton ta chi que ta riˈ nibanatej. Y can queriˈ chukaˈ quinojel ri ye benak riqˈui. Riyeˈ can xquixibij quiˈ tek xquitzˈet chi ye qˈuiy car xequichop ri kˈij riˈ. 10 Y chukaˈ ri Jacobo y ri Juan, ri ye rachibil ri Simón, ri ye rucˈajol ri jun achi ri Zebedeo rubiˈ, can xquixibij quiˈ tek xquitzˈet ri xbanatej. Rumariˈ ri Jesús xubij chare ri Simón: Man cˈa taxibij ta awiˈ ruma ri xatzˈet. Re rubanon pe, yit jun achi chapoy car, yacˈa ri xtibe apo, xtawetamaj chukaˈ xqueˈachˈec pe winek, riche (rixin) chi queriˈ yinquitzekelbej.

11 Y ri achiˈaˈ chapoy tak car riˈ xequicˈom pe ri quijucuˈ cˈa chuchiˈ ri yaˈ. Ri achiˈaˈ riˈ xquiyaˈ ca ri quisamaj y xquitzekelbej el ri Jesús.

Tek ri Jesús xrelesaj el ri jun itzel yabil lepra rubiˈ chrij jun achi

12 Y tek ri Jesús xapon cˈa pa jun tinamit, xapon cˈa jun achi riqˈui, ri cˈo jun itzel yabil chrij, y ri yabil riˈ lepra rubiˈ. Ri achi riˈ, can xu (xe) wi xutzˈet ri Jesús, xbexuqueˈ chuwech y xujupubaˈ cˈa ka ri rupalej cˈa pan ulef y xucˈutuj utzil chare ri Jesús, y xubij cˈa: Ajaf, wi riyit nawajoˈ yinacˈachojsaj chare re nuyabil, can yicˈachoj wi cˈa riˈ, ruma riyin wetaman chi riyit can yacowin wi, xchaˈ.

13 Y ri Jesús can yacˈariˈ xuchop apo ri achi ri cˈo ri itzel yabil chrij y xubij chare: Nwajoˈ chi yacˈachoj. Tiqˈuis cˈa el re yabil reˈ chawij, xchaˈ chare. Y can xu (xe) wi xubij queriˈ ri Jesús, can yacˈariˈ xqˈuis el ri lepra chrij ri achi.

14 Ri Jesús xuchilabej cˈa el chare ri achi riˈ chi majun achoj chare tutzijoj wi ri xbanatej riqˈui. Y xubij chukaˈ el chare: Wacami xa choj jacˈutuˈ awiˈ chuwech ri sacerdote, y can tayaˈ cˈa ri ofrenda ri rajawaxic chi nayaˈ, achiˈel nubij chupan ri rutzˈiban ca ri Moisés, riche (rixin) chi queriˈ nakˈalajsaj cˈa awiˈ chiquiwech chi yit chˈajchˈoj chic, xchaˈ el chare.

15 Pero ri Jesús más cˈa xbe rutzijol, y sibilaj ye qˈuiy winek niquimol quiˈ riqˈui. Yecˈo cˈa winek ri yepe riqˈui riche (rixin) chi niquicˈaxaj ri ruchˈabel ri Dios. Y yecˈo cˈa nicˈaj chic nicajoˈ chi yecˈachojsex el ruma Riyaˈ. 16 Y Riyaˈ ya cˈa ri pa desierto nibe wi riche (rixin) chi nuben orar.

Tek ri Jesús xucˈachojsaj jun achi siquirnek

17 Y xapon cˈa jun kˈij, tek yecˈo cˈa achiˈaˈ fariseos y yecˈo chukaˈ achiˈaˈ ri qˈuiy quetaman chrij ri ley, ri xbequicˈuluˈ quiˈ ri acuchi (achique) cˈo wi ri Jesús. Yecˈo cˈa chique riyeˈ ri ye petenak cˈa quelaˈ pa tak tinamit ri yecˈo pa rucuenta ri Galilea. Yecˈo ye petenak pa tinamit Jerusalem y pa nicˈaj chic tinamit ri yecˈo pa rucuenta ri Judea. Ri achiˈaˈ riˈ ri qˈuiy quetaman chrij ri ley y ri fariseos cˈa riˈ, ye tzˈuyul apo chiquicojol ri winek ri yeˈacˈaxan ri ruchˈabel ri Dios ri nucˈut ri Jesús chiquiwech. Y ri Jesús can cˈo ruchukˈaˈ ri Ajaf Dios riqˈui, riche (rixin) chi yerucˈachojsaj ri yawaˈiˈ. 18 Y cˈo cˈa jun achi siquirnek ucˈuan apo cuma caˈiˈ oxiˈ achiˈaˈ chuwech ri ruwarabel. Y riyeˈ xcajoˈ cˈa xeˈoc ta apo pa jay cˈa riqˈui ri Jesús, riche (rixin) chi niquiyaˈ ri quiyawaˈ chuwech. 19 Pero ri achiˈaˈ riˈ ma xecowin ta xeˈoc apo chupan ri jay, ruma sibilaj ye qˈuiy winek ri quimolon quiˈ chiriˈ. Rumariˈ riyeˈ xquichˈob chi xejoteˈ pa ruwiˈ ri jay, y xquelesaj el jubaˈ ruwiˈ ri jay. Y chiriˈ xquikasaj wi ka ri achi siquirnek cˈo el chuwech ri ruwarabel. Y cˈa chuwech ri Jesús xbeka wi ka, chiriˈ pa quinicˈajal ri winek. 20 Y tek ri Jesús xutzˈet chi ri achiˈaˈ ri ye ucˈuayon apo ri achi siquirnek chi can quicukuban wi quicˈuˈx riqˈui Riyaˈ, xubij chare ri achi siquirnek: Ri amac xecuyutej yan.

21 Can xu (xe) wi xquicˈaxaj ri aj tzˈibaˈ y ri achiˈaˈ fariseos ri chˈabel ri xubij ri Jesús, ri achiˈaˈ riˈ can yacˈariˈ xquichop niquichˈob ka: ¿Achique cˈa chi achi reˈ? ¿Y achique ruma tek nuben chi can ya Riyaˈ ri Dios? ¿Ruma achique ta chic jun ri nicuyu mac? Majun chic jun. Xaxu (xaxe) wi ri Dios ri nicuyu mac, yechaˈ cˈa pa tak cánima.

22 Yacˈa ri Jesús can jabel retaman ri niquichˈob ka. Rumariˈ Riyaˈ xubij chique: ¿Achique cˈa ruma tek riyix nichˈob queriˈ pa tak iwánima? 23 Wacami tibij na cˈa chuwe: ¿Achique cami ri más cˈayef (cuesta) rubanic nichˈob riyix? ¿La ya cami ri nbij chare ri achi reˈ chi ri rumac xecuyutej yan, o ya ri nbij chare: Cayacatej y cabiyin el? 24 Wacami cˈa, riche (rixin) chi riyix niwetamaj chi riyin ri Cˈajolaxel ri xinalex chicojol can cˈo kˈatbel tzij pa nukˈaˈ riche (rixin) chi ncuy mac, titzˈetaˈ cˈa. Y ri Jesús xubij chare ri achi siquirnek: Nbij cˈa chawe: Cayacatej, tacˈuaj el la awarabel y cabiyin chawachoch, xchaˈ chare.

25 Y ri achi siquirnek, can yacˈariˈ tek xyacatej anej chiquiwech quinojel ri winek ri quimolon quiˈ chiriˈ. Y xucˈol el ri ruwarabel ri acuchi (achique) cotzˈoban wi pe, y xbe. Y riyaˈ nuyaˈ cˈa rukˈij rucˈojlen ri Dios ri xtzolin el chrachoch. 26 Y quinojel ri winek ri quimolon quiˈ chiriˈ, xquimey, ruma majun bey quitzˈeton ta chi que ta riˈ nibanatej. Ri winek cˈa riˈ sibilaj cˈa xquiyaˈ rukˈij rucˈojlen ri Dios, y quixibin quiˈ niquibij: Chupan re jun kˈij reˈ xekatzˈet milagros ri majun bey ye tzˈeton ta, xechaˈ.

Tek ri Jesús xusiqˈuij (xroyoj) ri Leví

27 Ri Jesús xel cˈa el chiriˈ, y xutzˈet cˈa jun achi ri cˈutuy alcawal. Ri achi riˈ Leví rubiˈ, y tzˈuyul cˈa acuchi (achique) yetoj wi ca ri alcawal. Y xpe ri Jesús xubij chare: Quinatzekelbej.

28 Y yacˈariˈ tek riyaˈ xbeyacatej pe ri acuchi (achique) tzˈuyul wi, xuyaˈ ca ronojel ri cˈo chiriˈ, y xutzekelbej el ri Jesús.

29 Y cˈo cˈa jun kˈij ri Leví xuben cˈa jun nimawaˈin pa rachoch, jun nimawaˈin ri can riche (rixin) wi ri Jesús, pero chukaˈ xerusiqˈuij (xeroyoj) ri ye cˈutuy tak alcawal y chukaˈ nicˈaj chic winek. Y quinojel cˈa riˈ junan ye tzˈuyul ri pa mesa riqˈui ri Jesús y ri rudiscípulos. 30 Y yecˈo cˈa aj tzˈibaˈ y yecˈo chukaˈ achiˈaˈ fariseos ri yecˈo apo chiriˈ. Y ri aj tzˈibaˈ y ri fariseos riˈ, yexebexot (yexebeloj) cˈa chiquij ri ye rudiscípulos ri Jesús. Yequibilaˈ cˈa chique: ¿Achique ruma tek riyix yixwaˈ yixucˈyaˈ quiqˈui ri ye cˈutuy tak alcawal y quiqˈui nicˈaj chic winek ri xa ye aj maquiˈ? xechaˈ chique.

31 Yacˈa ri Jesús xubij chique ri achiˈaˈ fariseos y ri aj tzˈibaˈ: Jun ajkˈomanel ma ye ta ri ye utz ri yerakˈomaj. Riyaˈ yerakˈomaj ri yawaˈiˈ. 32 Riyin ma xipe ta chiquicanoxic winek ri choj quicˈaslen. Riyin xipe chiquicanoxic ri aj maquiˈ, ri rajawaxic chi nitzolin pe quicˈuˈx riqˈui ri Dios, xchaˈ ri Jesús.

Tek xcˈutux chare ri Jesús chi achique ruma tek ri rudiscípulos ma niquiben ta ayuno

33 Y ri achiˈaˈ fariseos y ri aj tzˈibaˈ xquicˈutuj chare ri Jesús: ¿Achique ruma tek ri ye rudiscípulos ri Juan can cˈo kˈij niquichajij tek can ma yewaˈ ta, riche (rixin) chi yequibanalaˈ oraciones chare ri Dios? Y can queriˈ chukaˈ niquiben ri kadiscípulos riyoj, yacˈa ri adiscípulos riyit ma que ta riˈ niquiben, xa yewaˈ yeˈucˈyaˈ, xechaˈ chare.

34 Y ri Jesús xubij cˈa chique: ¿Achique nibij riyix? ¿la utz cami chi man ta yewaˈ ri xesiqˈuix (xeˈoyox) pa jun cˈulanen tek xa cˈa cˈo na apo quiqˈui ri achijlon ri xa cˈa xcˈuleˈ? Ma utz ta. 35 Pero xtapon na ri kˈij tek re achijlon reˈ xtelesex el chiquicojol, y yacˈariˈ tek ma xquewaˈ ta riche (rixin) chi xtiquiben orar.

36 Ri Jesús xucusaj chukaˈ re jun cˈambel tzij reˈ chiquiwech: Majun chukaˈ winek nibano chi nucusaj ta jun cˈojobel cˈacˈacˈ riche (rixin) chi nucˈojoj jun tziek ri xa riˈj chic. Ruma wi cˈo jun ri nibano queriˈ, ma utz ta. Ruma can nuretz (nutzer) ka ri tziek cˈacˈacˈ riche (rixin) chi nrelesaj jun cˈojobel chare, y ri cˈojobel riˈ xa ma numej ta riˈ riqˈui jun rutziak ri xa riˈj chic. 37 Y queriˈ chukaˈ majun niyaˈo ta cˈacˈacˈ ruyaˈal uva chupan jun tzˈum yabel yaˈ ri xa riˈj chic. Ruma wi queriˈ niban, y ri tzˈum xa ma niyukuk ta chic, xa nirakaroˈ y niqˈuis el ri ruyaˈal uva chupan. Y chukaˈ ri tzˈum riˈ majun chic nicˈatzin wi. 38 Yacˈa jun cˈacˈacˈ tzˈum yabel yaˈ, utz niyaqueˈ ri cˈacˈacˈ ruyaˈal uva chupan, ruma chi ri ruyaˈal uva y ri tzˈum niquitoˈ quiˈ. 39 Y majun ri rukumun chic ruyaˈal uva ri cˈo yan chic kˈij yacon, y cˈa ta riˈ nrajoˈ ri cˈacˈacˈ ruyaˈal uva. Ma que ta riˈ. Ruma xa xtubij: Ri ruyaˈal uva ri cˈo yan chic kˈij yacon yariˈ ri más utz.

Tek ri rudiscípulos ri Jesús xquichˈup ruwiˈ trigo pa jun uxlanibel kˈij

Pa jun uxlanibel kˈij, ri Jesús y ri rudiscípulos yekˈax cˈa el pa jun ulef ri ticon trigo chuwech. Y ri discípulos cˈo cˈa ruwiˈ trigo yequichˈup el, yequibil pa quikˈaˈ. Y ya cˈa ri trigo niquitij ka. Yacˈariˈ tek yecˈo cˈa achiˈaˈ fariseos ri xquibij chique ri ye rudiscípulos ri Jesús: ¿Achique ruma riyix yeˈibil re trigo pan ikˈaˈ re kˈij reˈ? Re kˈij reˈ, uxlanibel kˈij y xajan chi niban samaj, xechaˈ.

Yacˈa ri Jesús xchˈo apo chique, y xubij: ¿La majun bey cˈa isiqˈuin ta ri tzˈibatal ca chrij ri xquiben ri David y ri ye rachibil ri ojer ca, tek sibilaj xenum? Ri David xbe chucanoxic wey chiriˈ pa rachoch ri Dios, y can ya ri lokˈolaj tak caxlan wey ri xbejach pe chare. Riyaˈ xutij ri lokˈolaj tak caxlan wey riˈ, y xuyaˈ chukaˈ chique ri ye benak riqˈui. Pero ma riqˈui wi riˈ, ma mac ta ri xquiben, astapeˈ ri caxlan wey riˈ xaxu (xaxe) wi ri sacerdotes yetijo, xchaˈ ri Jesús.

Y ri Jesús xubij chukaˈ chique ri achiˈaˈ fariseos: Yin cˈa riyin ri Cˈajolaxel ri xinalex chicojol ri yin Rajaf ri uxlanibel kˈij.

Tek ri Jesús xucˈachojsaj jun achi chakiˈj jun rukˈaˈ

Pa jun chic cˈa uxlanibel kˈij, ri Jesús y ri rudiscípulos xebe pa jun jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios, y xuchop cˈa quitijoxic ri quimolon quiˈ chiriˈ. Y chiquicojol ri winek ri quimolon quiˈ chiriˈ, cˈo cˈa jun achi ri chakiˈj ri rajquikˈaˈ. Rumacˈariˈ yecˈo chique ri aj tzˈibaˈ y yecˈo chukaˈ achiˈaˈ fariseos ri quitzuliben apo ri Jesús, kˈalaj riˈ wi nucˈachojsaj ri achi, riche (rixin) chi queriˈ niquitzujuj (niquisujuj) chi ri Jesús xsamej chupan ri jun uxlanibel kˈij riˈ. Yacˈa ri Jesús jabel retaman ri yetajin chuchˈobic ri aj tzˈibaˈ y ri achiˈaˈ fariseos. Y ri Jesús xubij chare ri achi ri chakiˈj ri rukˈaˈ: Cacˈojeˈ pe pa nicˈaj. Y ri achi can yacˈariˈ xyacatej pe ri acuchi (achique) tzˈuyul wi, y xbepaˈeˈ acuchi (achique) ri xbix wi chare ruma ri Jesús. Xpe cˈa ri Jesús xubij chique ri winek ri yecˈo chiriˈ: Wacami nwajoˈ cˈa ncˈutuj chiwe: ¿La más cami rucˈamon chi niban utzil pa jun uxlanibel kˈij o xa ya ri etzelal? ¿Ri nicol jun winek chuwech ri camic o ri nicamisex? ¿Achique nichˈob riyix? xchaˈ chique.

10 Y ri Jesús xerutzuˈ cˈa quinojel ri quimolon quiˈ chiriˈ. Xchˈo chare ri achi ri chakiˈj rukˈaˈ, y xubij: Tayukuˈ la akˈaˈ. Y ri achi can xu (xe) wi xuyuk ri rukˈaˈ achiˈel ri xbix chare ruma ri Jesús, can yacˈariˈ xchojmir ca ri rukˈaˈ. 11 Yacˈa ri aj tzˈibaˈ y ri achiˈaˈ fariseos ri yecˈo apo chiriˈ, xyacatej coyowal y niquicˈutulaˈ chukaˈ chiquiwech achique niquiben chare ri Jesús riche (rixin) chi niquicamisaj.

Tek ri Jesús xeruchaˈ ri cablajuj apóstoles

12 Y cˈo cˈa jun kˈij, tek ri Jesús xbe cˈa pa ruwiˈ ri juyuˈ riche (rixin) chi xberubanaˈ orar. Y junakˈaˈ cˈa xcˈaseˈ riche (rixin) chi xchˈo riqˈui ri Dios pan oración. 13 Y chupan cˈa ri nimakˈaˈ chare ri rucaˈn kˈij, Riyaˈ xerusiqˈuij (xeroyoj) ri achiˈaˈ ri can yetzekelben wi riche (rixin). Chiquicojol cˈa ri achiˈaˈ riˈ, xeruchaˈ ye cablajuj, y xubij apóstoles chique. 14 Ri ye cablajuj ri xeruchaˈ ri Jesús, ya ri Simón ri xubij chukaˈ Pedro chare, ri Andrés ri rachˈalal ri Simón, ri Jacobo, ri Juan, ri Felipe, ri Bartolomé, 15 ri Mateo, ri Tomás, ri Jacobo ri rucˈajol ri jun achi ri Alfeo rubiˈ, ri Simón ri cˈo quiqˈui ri jumoc achiˈaˈ ri celadores nibix chique, 16 ri Judas ri rachˈalal ri Jacobo, y ri Judas Iscariote ri xcˈayin el riche (rixin) ri Jesús pa quikˈaˈ ri winek.

Ri Jesús nukˈalajsaj ruchˈabel ri Dios y yerucˈachojsaj yawaˈiˈ

17 Y yacˈariˈ tek ri Jesús y ri ye ruˈapóstoles xexuleˈ pe ri pa ruwiˈ ri juyuˈ, y xeˈocˈojeˈ ka quiqˈui ri nicˈaj chic discípulos pa jun liˈon. Y chiriˈ ye qˈuiy chukaˈ winek quimolon quiˈ. Yecˈo winek ye petenak pa tinamit Jerusalem y pa nicˈaj chic tinamit ri yecˈo pa rucuenta ri Judea, y yecˈo chukaˈ ye petenak cˈa quelaˈ chuchiˈ mar, ri cˈa quelaˈ pa tinamit Tiro y Sidón. Yecˈo cˈa chique ri winek riˈ ye petenak riche (rixin) chi niquicˈaxaj ri ruchˈabel ri Dios ri nutzijoj ri Jesús, y yecˈo cˈa ye petenak ruma nicajoˈ chi yecˈachojsex el chare ri quiyabil ruma ri Jesús. 18 Y yecˈo cˈa chukaˈ winek ri yecˈo pa pokonal pa quikˈaˈ ri itzel tak espíritu ri yecˈo quiqˈui. Xeˈelesex chukaˈ el ri itzel tak espíritu riˈ ruma ri Jesús. 19 Y quinojel ri winek ye yawaˈiˈ nicajoˈ cˈa niquichop apo ri rutziak ri Jesús, ruma Riyaˈ cˈo uchukˈaˈ riqˈui riche (rixin) chi yerucˈachojsaj quinojel.

Ri jabel ruwaquikˈij y ri itzel ruwaquikˈij

20 Y can yacˈariˈ tek ri Jesús xerutzuˈ ri ye rudiscípulos y xubij chique: Jabel ruwaˈikˈij riyix ri yix pobres, ruma iwuche (iwixin) cˈa riyix riˈ ri rajawaren ri Dios.

21 Jabel ruwaˈikˈij riyix ri yixnum wacami, ruma ri Dios xtuben cˈa chiwe chi xquixnoj na chi utz. Jabel ruwaˈikˈij riyix ri yixokˈ, ruma ri Dios xtuben chiwe chi ma xquixokˈ ta chic y xa xquixbetzeˈen.

22 Jabel ruwaˈikˈij chukaˈ riyix tek yixetzelex cuma ri winek, y yixquelesaj pe chiquicojol, yixyokˈ, chukaˈ itzel yixtzˈet ruma yin iniman riyin ri Cˈajolaxel ri xinalex chicojol. 23 Y tek xticˈulwachij ronojel riˈ, xa quixquicot cˈa, y can ticˈojeˈ nimalaj quicoten iwuqˈui, ruma chi nim rajel ruqˈuexel ri xticˈul chilaˈ chicaj. Ruma xa can queriˈ chukaˈ ri tijoj pokonal ri xquikˈaxaj ri profetas ri xekˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca. Riyeˈ xquikˈaxalaˈ tijoj pokonal pa quikˈaˈ ri catiˈt quimamaˈ ri winek ri yeˈetzelan iwuche (iwixin) riyix wacami.

24 Y riyix beyomaˈ, juyiˈ oc iwech, ruma xikˈaxaj yan jun cˈaslen sibilaj jabel chuwech re ruwachˈulef. Yacˈa ri kˈij ri ye petenak chiwij ma ye que ta chic riˈ.

25 Riyix chukaˈ ri yixwaˈ jabel, juyiˈ oc iwech, ruma xtapon cˈa ri kˈij tek xtitij wayjal. Riyix ri jabel yixtzeˈen wacami, juyiˈ oc iwech, ruma xtapon ri kˈij tek xquixbeˈokˈ ruma bis.

26 Y riyix xa juyiˈ oc cˈa iwech tek ninimirisex ikˈij cuma ri winek ri xa ma ye riche (rixin) ta ri Dios. Ruma can queriˈ chukaˈ xquiben ri quiteˈ quitataˈ riyeˈ, ruma ri quiteˈ quitataˈ riyeˈ xquinimirisaj quikˈij ri xebin chi ye profetas y xa ma kitzij ta chi ye profetas.

Queˈiwajoˈ ri yeˈetzelan iwuche (iwixin)

27 Yacˈa riyix ri can niwacˈaxaj wi ri nuchˈabel, tiwacˈaxaj cˈa re xtinbij chiwe: Can queˈiwajoˈ cˈa ri yeˈetzelan iwuche (iwixin), y tibanaˈ utzil chique ri winek ri itzel niquinaˈ chiwe. 28 Ticˈutuj cˈa chare ri Dios chi yeruben ta bendecir ri winek ri yerayin itzel pan iwiˈ, y tibanaˈ chukaˈ orar pa quiwiˈ ri yekˈaban tzij chiwij. 29 Y wi cˈo cˈa jun xupakˈij jucˈan apalej chi kˈaˈ, xa tayaˈ chic apo ri jucˈan apalej chuwech. Y wi cˈo cˈa chukaˈ jun winek numej el achaqueta, can man cˈa tapokonaj ta nayaˈ el chukaˈ ri jun chic atziak chare. 30 Xabachique cˈa winek ri cˈo nucˈutuj chawe, tayaˈ chare ri nrajoˈ. Y wi cˈo jun winek ri cˈo numej el chawe, majun bey chic cˈa tachˈojij ta chare. 31 Achiˈel niwajoˈ riyix chi ri winek utz niquiben iwuqˈui, can quecˈariˈ tibanaˈ riyix quiqˈui riyeˈ.

32 Y wi riyix xaxu (xaxe wi) yeˈiwajoˈ ri winek ri yeˈajowan iwuche (iwixin), majun ri más ta chic rejkalen ri yixtajin chubanic. Ruma chi xa can queriˈ chukaˈ niquiben ri winek ri ma quiniman ta ri Dios, riyeˈ yecajoˈ ri yeˈajowan quiche (quixin). 33 Y wi riyix, xaxu (xaxe) wi ri winek ri yebano utzil chiwe, xaxu (xaxe wi) chique riyeˈ niben wi utzil, majun ri más ta chic rejkalen ri yixtajin chubanic. Ruma chi xa can queriˈ chukaˈ niquiben ri winek ri ma quiniman ta ri Dios, riyeˈ niquiben utzil chique ri winek ri yebano utzil chique riyeˈ. 34 Y wi riyix niyaˈ pa kajic jun cosa chare jun winek, xa riche (rixin) chi niwoyobej ri kajbel riche (rixin), majun ri más ta chic rejkalen ri yixtajin chubanic. Ruma chi xa can queriˈ chukaˈ niquiben ri winek ri ma quiniman ta ri Dios, ruma riyeˈ yequiyaˈ ka pa kajic ri quicosas chiquiwech riyeˈ, xa riche (rixin) chi cˈo niquichˈec ca chrij. 35 Yacˈa riyix ma tiben ta queriˈ. Xa queˈiwajoˈ ri winek ri yeˈetzelan iwuche (iwixin); tibanaˈ utzil chique. Y tek riyix niyaˈ pa kajic jun icosa, man cˈa tiwoyobej ta ri ruqˈuexel. Wi queriˈ niben, nim ri rajel ruqˈuexel ri xticˈul, y xtikˈalajin cˈa chi can yix ralcˈual chic ri nimalaj Dios. Riyaˈ jabel runaˈoj quiqˈui ri winek ri sibilaj ye itzel, y jabel runaˈoj quiqˈui ri majun bey yematioxin ta. 36 Y riyix chukaˈ tijoyowaj quiwech ri winek, can achiˈel nuben ri Itataˈ Dios chi nujoyowaj quiwech quinojel.

Ma queˈitzuˈ ta ri winek xaxu (xaxe wi) riche (rixin) chi itzel yixtzijon chiquij

37 Majun bey titzuˈ ta achique quibanic ri winek xaxu (xaxe wi) riche (rixin) chi itzel yixtzijon chiquij, riche (rixin) chi queriˈ ma xtiban ta chukaˈ queriˈ chiwe riyix. Ma tirayij ta chi jun winek nika rucˈayewal pa ruwiˈ, riche (rixin) chi queriˈ ma xtika ta chukaˈ rucˈayewal pan iwiˈ riyix. Ticuyuˈ quimac ri winek y xticuyutej chukaˈ ri imac riyix. 38 Wi riyix yeˈitoˈ ri winek riqˈui ri nicˈatzin chique, xtiyaˈox (xtyaˈ) chukaˈ ri rajel ruqˈuexel chiwe riyix. Ri rajel ruqˈuexel ri xtiyaˈox (xtyaˈ) chiwe riyix, sibilaj qˈuiy, jun pajbel ri can xtinojsex, can xtipitzˈ y can xtipulin ruwiˈ. Y can achiˈel ri niben riyix quiqˈui ri winek, can queriˈ chukaˈ xtiban chiwe riyix.

39 Y ri Jesús xubij cˈa chukaˈ re jun cˈambel tzij reˈ chique: ¿Cˈo cami jun moy ri nicowin ta nuyukej jun chic moy y man ta yetzak pa tak jul? 40 Y queriˈ chukaˈ majun cˈa discípulo ri más ta nim rukˈij que chuwech ri rutijonel. Xa cˈa ya tek nretamaj na jabel ronojel ri nicˈatzin, cˈacˈariˈ junan nuben el riqˈui ri rutijonel.

41 ¿Y achique ruma tek riyit xa ya ri ti kˈayis ri cˈo pa runakˈ ruwech ri awachˈalal ri natzˈet chanin y ma nanaˈ ta ri cheˈ kˈatel pa runakˈ awech riyit? 42 Y man cˈa tabij ta chukaˈ chare ri awachˈalal: Tayaˈ kˈij chuwe riche (rixin) chi nwelesaj re ti kˈayis kˈatel pa runakˈ awech, y ma nayaˈ ta ka pa cuenta ri cheˈ kˈeˈel pa runakˈ awech riyit. Tek nabij queriˈ xa caˈiˈ apalej. Nabey na tachojmirisaj ka ri acˈaslen riyit, cˈacˈariˈ utz natoˈ ri awachˈalal chi nuchojmirisaj ri rucˈaslen.

Jun cheˈ netamex ruwech xaxu (xaxe wi) riqˈui ri ruwech ri nuyaˈ

43 Y majun utzilaj cheˈ ri nuyaˈ ta itzel tak ruwech. Majun chukaˈ itzel cheˈ ri nuyaˈ ta utzilaj tak ruwech. 44 Ri cheˈ netamex ruwech riqˈui ri ruwech ri nuyaˈ, wi utz o ma utz ta. Ruma ri kˈayis ri cˈo quiqˈuixal ma xtiquiyaˈ ta higo, ni ma xtiquiyaˈ ta uva. 45 Y can quecˈariˈ ri winek. Ri winek utz, ya ri utz ri nuben y nubij, ruma chi can ya ri utz ri cˈo pa ránima. Yacˈa ri winek itzel, ya ri itzel ri nuben y nubij, ruma chi can ya ri itzel ri cˈo pa ránima. Ruma jun winek can ya cˈa ri cˈo pa ránima ri nubij.

Ri cˈambel tzij chrij ri caˈiˈ jay

46 ¿Y achique cˈa ruma tek riyix: Ajaf, Ajaf, yixchaˈ chuwe, y xa ma niben ta ri nbij chiwe? 47 Rumariˈ ri winek ri nipe wuqˈui, ri nracˈaxaj ri nuchˈabel y nuben ri nbij chare, nbij chiwe achoj riqˈui junan wi, 48 junan riqˈui jun achi ri xuben jun rachoch. Nabey, xuben ka ri jul riche (rixin) ri rucimiento ri jay, y can pa ruwiˈ abej xucˈot wi ka ri jul riˈ. Cˈacˈariˈ xuyaˈ ka ri rucimiento ri jay, y xuchop cˈa samaj. Y tek cˈachojnek chic cˈa ri jay, xpe cˈa ri raken yaˈ. Y ri raken yaˈ riˈ riqˈui ruchukˈaˈ xberilaˈ ri jay. Pero ri jay ma xsilon ta, ruma chi ri rucimiento ri jay riˈ can pa ruwiˈ abej tzˈuyul wi. 49 Yacˈa ri winek ri nipe wuqˈui riche (rixin) chi nracˈaxaj ri nuchˈabel, y ma nuben ta ri nbij chare, xa junan riqˈui jun achi ri xa pa ruwiˈ ulef xuben wi ka rachoch, y xa ma xuyaˈ ta ka ri rucimiento. Y tek ri raken yaˈ xbeqˈuiy pe, riqˈui ruchukˈaˈ xberilaˈ ri jay. Ri jay riˈ xtzak y xqˈuis chiriˈ.

Cakchiquel Occidental (CKW)

Copyright 1996 Wycliffe. This translation may be quoted in any form (written, visual, electronic or audio) up to and inclusive of five hundred (500) verses without the express written permission of the publisher, providing the verses quoted do not amount to a complete book of the Bible nor do the verses quoted account for more than 25 percent (25%) or more of the total text of the work in which they are quoted. by Wycliffe Bible Translators International