Read the Gospels in 40 Days
Ri Jesús curik rib rucˈ ri tat Zaqueo
19 Opaninak chi cˈu ri Jesús pa Jericó, ocˈowem tajin cuban chupam ri tinimit. 2 Cˈo jun achi, Zaqueo u biˈ, jun chque ri qui nimakil ri tokˈil tak alcabal. Kˈinom cˈu waˈ we achi riˈ. 3 Xutzucuj rilic u wäch ri Jesús che retamaxic jachin riˈ. Man cäcowin tä cˈut rumal chi e qˈuia ri winak, xak cˈu coˈl rakan ri tat Zaqueo. 4 Xutic anim, xnabej bi chquiwäch ri winak, xpaki cˈu puwiˈ jun cheˈ sicómoro che rilic ri Jesús, rumal chi chilaˈ cocˈow wi na ri areˈ. 5 Xopan cˈu ri Jesús pa ri cˈolibal riˈ, xcaˈy akˈan ajsic, xril ri tat Zaqueo, xubij che: Chanej la, kaj la lok. Rajwaxic chi cämic quincanaj can cho achoch la, ―xcha che.
6 Te cˈu riˈ xkaj lok ri tat Zaqueo puwiˈ ri cheˈ. Xucˈulaj ri Jesús, sibalaj xquicotic. 7 Xilitaj cˈu waˈ cumal conojel ri winak, xewixwitic, xquibij: Ulaˈm ri tat Jesús rumal jun achi sibalaj ajmac, xeˈ cˈu rucˈ, ―xecha riˈ. 8 Xtaqˈui cˈu ri tat Zaqueo, xubij che ri Jesús: Tampe la ri quinbano. Pa niqˈuiaj ri jastak we quinya na chque ri mebaˈib. Xukujeˈ we cˈo jas nu kˈipom chrij jun winak, quincajmulij na u tzelexic waˈ che, ―xchaˈ.
9 Xubij ri Jesús che: Cämic xrik la ru tobanic ri Dios, xukujeˈ ri winak ri e cˈo cho achoch la, rumal chi cäkˈalajinic chi lal riˈ are kas rachalal ri ka mam Abraham, ―cächaˈ. 10 Ri in, in riˈ ri Ralcˈual ri Dios ri Kas Winak, in petinak che qui tzucuxic ri winak ri e tzakinak, xukujeˈ che qui toˈic, ―xcha ri Jesús.
Ri Jesús cutzijoj ri cˈutbal chrij ri puak ri jachom chque ri patäninelab
11 Ri winak qui tatabem we tzij riˈ, ri Jesús xuchaplej u tzijoxic jun cˈutbal chic re tijonic chque rumal chi quenakajin chic che ri tinimit Jerusalén. Xquichomaj ri winak chi ri Dios cucˈut na rib chquiwäch chanim, cuchaplej cˈu takanic pa qui wiˈ. 12 Xubij cˈu ri Jesús chque: Cˈo jun achi, nim u banic, ri xeˈ naj pa jun tinimit chic rech coc che nim takanel pa qui wiˈ ri winak re ri tinimit riˈ. Cuchomaj ri tataˈ chi aretak cätoˈtaj chilaˈ, cätzelej chi na lok cho ja. 13 Ri achi cˈut xeusiqˈuij lajuj chque ri patänil re, xeuya juwinak quetzales chque chquijujunal. Xubij cˈu chque: “Chicojo waˈ we puak riˈ rech cˈo quichˈac na chrij. Chibana waˈ cˈä copan na ri kˈij ri quintzelej lok,” ―xcha chque. 14 Are cˈu ri winak re ri tinimit ri queˈ wi, sibalaj cäquetzelaj u wäch, xequitak cˈu bi nimak tataˈib chrij chubixic: “Man cäkaj tä waˈ we achi riˈ che nim takanel pa ka wiˈ,” ―xecha che. 15 Pune je riˈ xoc cˈu na che nim takanel. Aretak xtzelej lok cho ja, xtakanic chi quesiqˈuix lok ri patäninel tak re, ri xecˈamow ri puak, rech cäretamaj na jas ri qui chˈacom chquijujunal. 16 Xopan cˈu ri nabe patänil re rucˈ, xubij: “Tat, ri rajil la xuchˈac chi lajuj mul jeˈ jas ri xya la chwe,” ―xchaˈ. 17 Xubij cˈu ru patrón che: “Utz a banom, utzalaj patänil we,” ―cächaˈ. “Catincoj na che takanel pa qui wiˈ lajuj tinimit rumal chi utz a banom at chrij ri jun alaj chac,” ―xcha che. 18 Xopan cˈu rucab patänil re, xubij che: “Tat, ri rajil la u chˈacom chi job mul jeˈ jas ri yoˈm la chwe,” ―xcha che. 19 Xubij cˈu ru patrón che: “Ri at cˈut catcoj na che takanel pa qui wiˈ job tinimit,” ―xcha che. 20 Xopan chi cˈu jun chic patänil re, xubij: “Tat, riˈ ri rajil la ri cˈo wucˈ, nu cˈolom cˈu waˈ pa jun suˈt,” ―cächaˈ. 21 “Jeˈ nu banom waˈ rumal chi quinxej wib chuwäch la. Ri lal cˈut sibalaj cˈaˈn la. Cäcˈam la ri man ech tä la, cäkˈat cˈu la ri man ticom tä la,” ―xcha che. 22 Xubij cˈu ri nim takanel che: “¡Ay, patänil we ri sibalaj man utz taj! Quinkˈat na tzij pa wiˈ rucˈ ri tzij ri a bim chwe. Awetam cˈut chi ri in sibalaj in cˈaˈn, chi quincˈam ri man wech taj, quinkˈat cˈu ri man nu ticom taj,” ―cächaˈ. 23 “¿Jas che man xaya tä ri nu rajil rucˈ jun winak ri cäyoˈw pa jalomal rech quintokˈij rucˈ ral aretak quinulic?” ―xcha che. 24 Xubij cˈu chque ri e tacˈatoj chunakaj: “Chiwesaj ri puak ri cˈo rucˈ, chiya che ri patänil we ri cˈo ri lajuj cientos quetzales rucˈ,” ―xcha chque. 25 Xquibij cˈu che: “Tat, ya cˈo chic lajuj cientos quetzales rucˈ,” ―xecha che. 26 Xubij cˈu chque: “Quinbij chiwe chi ronojel jachin ri cˈo cˈo rucˈ, cäyataj na más che. Apachin cˈu ri man cˈo tä cˈo rucˈ, quesax na che ri jubikˈ ri cˈolic,” ―cächa chque. 27 “Are cˈu ri nu cˈulel, ri man xcaj taj chi quintakan pa qui wiˈ, chicˈama lok, chicämisaj waˈ chnuwäch,” ―xcha chque, ―xcha ri Jesús chque ri winak.
Coc ri Jesús pa ri tinimit Jerusalén
28 Aretak xbitaj waˈ rumal ri Jesús, xnabej chquiwäch, xutakej ru be, xeˈ cˈu pa ri tinimit Jerusalén. 29 Nakaj chi cˈu e cˈo wi che ri tinimit Betfagé, xukujeˈ ri tinimit Betania chuwäch ri juyub u biˈam Ujuyubal Olivos, xeutak bic quieb chque ru tijoxelab. 30 Xubij cˈu chque: Jix pa ri alaj tinimit ri cˈo apan chkawäch. Aretak ix opaninak chi chilaˈ, quirika na jun burro yukulic, ri man cˈo tä jumul jun winak quiejeninak chrij. Chiquira waˈ, chicˈama lok, ―cächa chque. 31 We cˈo jun cutaˈ chiwe: ¿Jas che quiquiro? ―cächa ne. Jeˈ quibij waˈ che: Xa cajwataj waˈ che ri Kajaw Jesús, ―quixcha che, ―xcha ri Jesús chque.
32 Xebeˈ cˈu ri tijoxelab ri xeutak bic, jeˈ xequirika jas ri xubij ri Jesús chque. 33 Tajin cäquiquir ri burro aretak ri ajchakˈel xquitaˈ chque, xquibij: ¿Jas che tajin quiquir ri burro? ―xecha chque.
34 Ri e areˈ xquibij: Xa cajwataj waˈ che ri Kajaw Jesús, ―xecha chque.
35 Xquicˈam cˈu bic, xquiya cˈu che ri Jesús. Xquicoj ri qui kˈuˈ chrij, xquiya cˈu ri Jesús chrij. 36 Quiejeninak ri Jesús, tajin cäbinic. Xquilicˈ ri qui kˈuˈ pa ri be. 37 Nakaj chi cˈu e cˈo wi che ri Jerusalén, xeopan pa ri xulanic re ri Ujuyubal Olivos. Conojel ri qˈuialaj tak u tijoxelab xquichaplej quicotem, co xechˈawic, xquinimarisaj u kˈij ri Dios rumal conojel ri nimak tak cajmabal ri quilom. 38 Cäquibij cˈut: ¡Tewchim baˈ ri Nim Takanel ri petinak pa ru biˈ ri Kajaw Dios! ―quechaˈ. Cuxlan na kanimaˈ rumal ri Dios chicaj. ¡Chnimarisax baˈ u kˈij ri Dios ajchicaj! ―xecha ri winak.
39 Jujun chque ri tataˈib fariseos ri e cˈo chquixol ri qˈuialaj winak xquibij che ri Jesús: Ajtij, cheyaja la ri tijoxelab la, ―xecha che.
40 Ri Jesús xchˈawic, xubij chque: Kas tzij, we ta mat quechˈaw waˈ we winak riˈ, are co quechˈaw na ri abaj, ―xcha chque.
41 Aretak xenakajin che ri tinimit, ri Jesús xokˈ pa qui wiˈ ri winak aj Jerusalén. 42 Xubij: Cwaj ta ne chi pa we kˈij riˈ quiwetamaj jachin riˈ ri cäcowinic cuya utzil chixol. Cˈuˈtal cˈu waˈ cämic chiwäch, ―cächaˈ. 43 Quepe cˈu na ri kˈij chiwij aretak ri qˈuialaj i cˈulel cäcaˈn na jun cˈotom chrij ri tinimit, cäquisutij na rij, sibalaj cˈu cäquilatzˈobisaj na waˈ, ―cächaˈ. 44 Quequiwulij na can ri iwachoch cho ulew, quixquicämisaj na. Man cäcanaj tä cˈu na can jun abaj puwiˈ jun abaj chic, ―cächaˈ. Are cˈu rumal waˈ chi man iwetam taj chi pa we kˈij riˈ ri Dios xixusolij, ―xcha chque.
Ri Jesús cäresaj ri man utz taj pa ri nimalaj rachoch Dios
45 Xoc cˈu bic ri Jesús pa ri nimalaj rachoch Dios, xuchaplej quesaxic bic ri ajcˈayib, xukujeˈ ri lokˈomanelab. 46 Xubij cˈu chque: Tzˈibam cˈut pa ru Lokˈ Pixab ri Dios: “Ri wachoch in are ja ri cäban wi orar,” ―cächa ri Tzˈibtalic. Ri alak cˈut, cachoch elakˈomab banom alak che, ―xcha ri Jesús chque.
47 Ronojel kˈij ri Jesús xuya tijonic pa ri nimalaj rachoch Dios. Are cˈu ri qui nimakil sacerdotes, ri tijonelab re ri Pixab, xukujeˈ ri qui nimakil ri winak re ri tinimit xquitzucuj u cämisaxic. 48 Man xquirik tä cˈut jas cäcaˈn che, rumal chi conojel ri winak qui jiquibam canimaˈ chutatabexic ri cubij chque.
Cätzijox ru takanic ri Jesús
20 Pa jun kˈij ri Jesús tajin queutijoj ri winak pa ri nimalaj rachoch Dios, tajin cutzijoj ri Utzalaj Tzij re ri Evangelio chque. Xeopan cˈu ri qui nimakil tak sacerdotes cucˈ ri tijonelab re ri Pixab xukujeˈ ri qui nimakil ri winak. 2 Xquibij cˈu che: ¿Jachin xtakow la chi ri lal cäban la waˈ we riˈ? ¿Jachin lo ri yoˈwinak takanic pa kˈab la chi jeˈ cäban la waˈ? ―xecha che.
3 Xchˈaw ri Jesús, xubij chque: Ri in xukujeˈ cˈo jas quintaˈ chech alak, ―cächaˈ. Bij alak chwe: 4 ¿Jachin xtakow ri tat Juan chubanic kasnaˈ? ¿A are ri Dios, o are ri winak? ¿Jachin xyoˈw che chi jeˈ cuban waˈ? ―xcha chque.
5 Xquitzijobela quib, xquibij: We cäkabij chi are ri Dios, ri areˈ cubij na chke chi jas che man xkacoj tä waˈ, ―quechaˈ. 6 We cˈu cäkabij chi xa are ri winak, conojel ri winak cujcaˈn na che abaj. Elinak cˈu chi sak chquiwäch ri winak chi ri tat Juan are kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri Dios, ―xecha riˈ.
7 Xechˈaw chic, xquibij che ri Jesús chi man cäquichˈob tä waˈ chi jachin riˈ ri xyoˈw che ri tat Juan chi cuban kasnaˈ. 8 Xubij cˈu ri Jesús chque: Xukujeˈ ri in man quinbij tä in chech alak jachin ri yoˈwinak chwe chi in quinban waˈ we riˈ, ―xcha ri Jesús chque.
Waral cätzijox wi ri cˈutbal chquij ri ajchaquib ri man e utz taj
9 Ri Jesús xuchaplej u tzijoxic waˈ we cˈutbal riˈ re tijonic chque ri winak: Cˈo jun achi ri xuban jun ticbal uvas. Xticonijic, xuya cˈu can ri ulew pa kajomal chque jujun tajinelab. Te cˈu riˈ xeˈ naj pa jun tinimit chic, naj xsachic. 10 Xopan cˈu ri kˈij re ru yaquic ri wächinic, xutak bi jun patänil re cucˈ ri ajchaquib rech cäquiya bi niqˈuiaj re ri u wäch ri ticbal uvas. Are cˈu ri ajchaquib xquichˈayo, xquitak bic, man cˈo tä xquiya bi che, ―cächaˈ. 11 Xutak cˈu bi jun u patäninel chic. Xukujeˈ waˈ xquichˈayo, xquetzelaj u wäch, xquitak bic, man cˈo tä xquiya bi che, ―cächaˈ. 12 Churox mul xutak bic jun patänil re cucˈ. Xquisoc waˈ, xukujeˈ xquesaj bi pa ri ticbal uvas, ―cächaˈ.
13 Te cˈu riˈ xuchomaj ri rajaw ri ticbal uvas, xubij: “¿Jas ta cˈu lo quinbano?” ―cächaˈ. “Quintak na bic ri lokˈalaj nu cˈojol. Craj ne nim cäquil wi ri areˈ aretak cäquilo,” ―xcha riˈ. 14 Ri ajchaquib, aretak xquilo, xquichˈabej quib, xquibij: “¡Chawilampeˈ! Are waˈ ri quechben na ronojel,” ―quechaˈ. “Chixsaˈj, kacämisaj ri achi rech cäkechbej na waˈ we ulew riˈ,” ―xecha riˈ. 15 Xquesaj cˈu bi ru cˈojol ri ajchakˈel ri ticbal uvas, xquicämisaj cˈut, ―xcha ri Jesús chque.
Te riˈ xutaˈ ri Jesús chque, xubij: ¿Jas cˈu cuban na ri rajaw ri ticbal uvas chque? ―cächa riˈ. 16 Cäpe na ri areˈ, queucämisaj na ri ajchaquib riˈ, cuya na ri rulew chque juleˈ chic, ―xcha ri Jesús chque.
Aretak xquita waˈ, xquibij ri winak: ¡Ay, mäbantaj waˈ! ―xecha che.
17 Xcaˈy cˈu ri Jesús chque, xubij: ¿Jas quel cubij waˈ ri tzˈibam canok pa ru Lokˈ Pixab ri Dios? cubij:
Ri abaj ri man xcaj tä ri yacal tak ja,
we abaj riˈ are xcoj che tokˈebal
re ri ja, ―cächa ri Tzˈibtalic, ―xcha ri Jesús. 18 Ronojel winak jachin ri cätzak puwiˈ ri abaj riˈ, cäsoctaj na. We cˈu cätzak we abaj riˈ chrij jun, cucˈäjij na, ―xcha chque.
Waral cäkil wi we rajwaxic u tojic ri alcabal
19 Ri tijonelab re ri Pixab cucˈ ri qui nimakil sacerdotes aj Israel xquichaplej u tzucuxic jas cäcaˈn chuchapic ri Jesús pa ri hora riˈ, xquixej cˈu quib chquiwäch ri winak. Xquichˈob cˈut chi ri cˈutbal riˈ, xtzijox waˈ chquij ri e areˈ. 20 Xcaluchij ri Jesús, xequitak bi winak chuyuxlexic. Ri winak riˈ xcaˈn che quib chi e utzalaj tak winak rech cäquirik jun tzij pu chiˈ ri Jesús rech cäquijach bi ri Areˈ pu kˈab ri kˈatal tzij, cäkˈat cˈu na tzij puwiˈ. 21 Rumal waˈ xquicˈot u chiˈ ri Jesús, xquibij: Ajtij, ketam chi utz waˈ ri cätzijon la xukujeˈ rucˈ jicomal cätijon la. Ketam cˈut chi man nim tä quil la jun winak chuwäch jun chic. Xane cäcˈut la ri kas u rayinic ri Dios, ―quecha che. 22 ¿A rajwaxic cäkatoj alcabal che ri nimalaj takanel aj Roma? We ne man rajwaxic taj, ―xecha che.
23 Xretamaxtaj cˈu ri Jesús ri qui chomanic, xubij chque: ¿Jas che cätaˈ alak waˈ chwe? 24 Cˈutu baˈ alak jun puak chnuwäch, ―cächa chque. ¿Jachin cˈu rech we caˈyebal riˈ xukujeˈ ri biˈaj riˈ ri cˈo chuwäch ri puak? ―xcha ri Jesús.
Xechˈaw chi na ri winak, xquibij che: Are rech ri César ri nimalaj takanel, ―xecha che.
25 Xubij cˈu ri Jesús chque: Ya alak che ri tat César ri rech ri César. Ya baˈ alak che ri Dios ri rech ri Dios, ―xcha chque.
26 Man cˈo tä cˈu jun tzij xecowin churikic pu chiˈ ri Jesús ri xkaj ta wi pa qui kˈab chquiwäch ri winak. Xane xquicajmaj ri xubij ri Jesús chque, man xechˈaw tä cˈu chic.
Waral cätzijox wi jubikˈ chrij ri cˈastajibal chquixol ri cäminakib
27 Xeopan cˈu jujun chque ri tataˈib saduceos, ri cäquibij chi man quecˈastaj tä chi na ri cäminakib. Ri tataˈib riˈ xquicˈot u chiˈ ri Jesús.
28 Xquibij che: Ajtij, tzˈibam can chke rumal ri ka mam Moisés chi we cäcäm jun achi, cˈo cˈu can rixokil, man e cˈo tä cˈu can ralcˈual chrij areˈ, rajwaxic chi ri rachalal ri cäminak cäcˈuli rucˈ ri ixok malcaˈn riˈ rech quecˈoji can ralcˈual rucˈ. Ri acˈalab ri quil qui wäch jeˈ ta ne e rech ri cäminak, ―quechaˈ. 29 Xquibij cˈut: E cˈo wukub achijab cachalal quib. Ri nabeal xcˈuliˈc, xcäm cˈut, man xcˈoji tä can ralcˈual rucˈ ri rixokil. 30 Ri ucab xcˈuli rucˈ ri rixnam malcaˈn, xukujeˈ xcäm bic, man xcˈoji tä can ralcˈual rucˈ. 31 Ri urox xukujeˈ xcˈuli rucˈ ri malcaˈn. Je cˈu riˈ xcaˈn ri wukub achijab chquijujunal, xecämic, man xecˈoji tä can calcˈual. 32 Qˈuisbal cˈut xcäm ri ixok, ―quechaˈ. 33 Aretak cˈut quecˈastaj chi ri cäminakib, ¿jachin lo chque ri wukub achijab riˈ cäcˈoji na che rachajil ri chichuˈ? Xoc cˈu che quixokil ri wukub, ―xecha che ri Jesús.
34 Xchˈaw chi ri Jesús, xubij chque: Ri winak ajuwächulew quecˈuliˈc, cäquiya ri calcˈual pa cˈulanem. 35 Ri winak ri yaˈtal chque chi quecˈastaj bic chquixol ri cäminakib, xukujeˈ chi cäcˈoji qui cˈaslemal ri man cäqˈuis taj, man quecˈuli tä chic, man queyiˈ tä cˈu che cˈulanem, ―cächaˈ. 36 E junam chic jas ri ángeles. Man quecowin tä chic quecämic. E are cˈu ralcˈual ri Dios waˈ, ri e cˈastajinak chic chquixol ri cäminakib, ―cächaˈ. 37 Ri ka mam Moisés xutzijoj chi ri cäminakib quecˈastaj na, ―cächaˈ. Are waˈ ri cukˈalajisaj ri tzij ri xutzˈibaj chrij ri qˈuix ri cäcˈatic. Chilaˈ cˈut cubij wi xukujeˈ chi ri Kajaw Dios are ri u Dios ri ka mam Abraham, u Dios ri ka mam Isaac, u Dios ri ka mam Jacob, ―cächaˈ. 38 Ri Dios cˈut, man are tä Dios quech cäminakib, xane quech ri winak ri e cˈascˈoj. Ri e cˈaslic, e cˈascˈoj cˈu waˈ rumal ri Dios, ―xcha ri Jesús chque.
39 Xechˈaw chi na jujun chque ri tijonelab re ri Pixab, xquibij: Ajtij, kas utz ri bim la, ―xecha che.
40 Man xquichajij tä chi cˈu animaˈ chucˈotic u chiˈ ri Jesús jumul chic.
Cätzijox chi jachin riˈ ru Tat ri Cristo
41 Xubij cˈu ri Jesús chque: ¿Jas che cäbixic chi ri Cristo are ralcˈual can ri ka mam David? 42 Are cˈu ri ka mam David cubij pa ri wuj Salmos:
Xubij ri Kajaw Dios che ri Wajaw:
“Chattˈuyul pa nu wiquiäkˈab
43 cˈä quinya na chawe chi catchˈacanic,
cattakan cˈu na pa qui wiˈ
ri cäcaˈn qui cˈulel chawe,” ―cächaˈ. 44 We ri ka mam David cubij Wajaw che, ¿jas ta cˈu che cäbij alak chi are xa ralcˈual can ri ka mam David? ―xcha ri Jesús chque.
Ri Jesús queutzujuj ri tijonelab re ri Pixab
45 Conojel ri winak xetowic aretak xubij waˈ chque ru tijoxelab. 46 Je waˈ xubij: Chichajij iwib chquiwäch ri tijonelab re ri Pixab. Cäkaj chquiwäch quebinicat pa chärchäk tak catzˈiak. Xukujeˈ jeˈl cäquilo, nim cˈu queil wi ri cäyiˈ rutzil qui wäch pa tak ri cˈayibal. Cäquitzucuj cˈu ri tˈuyulibal ri nim qui banic pa tak ri rachoch Dios, xukujeˈ ri tˈuyulibal ri nim queil wi pa tak ulaˈnem, ―cächa chque. 47 Xukujeˈ cäquitokij tak ri cachoch ri ixokib malcaˈnib. Te riˈ cäquiyuk rakan ri qui tzij aretak cäcaˈn orar rech man kˈalaj tä ri etzelal ri cäcaˈno. Kas nim na ri cˈäx cäquirik na ri tijonelab re ri Pixab aretak cäkˈat tzij pa qui wiˈ, ―xcha ri Jesús.
Copyright © 1997 by Wycliffe Bible Translators International