Print Page Options
Previous Prev Day Next DayNext

Read the Gospels in 40 Days

Read through the four Gospels--Matthew, Mark, Luke, and John--in 40 days.
Duration: 40 days
Quiché, Centro Occidental (QUT)
Version
SAN LUCAS 7-9

Ri Jesús cucunaj ri patänil re jun chque ri qui nimakil soldados

Aretak xtoˈtaj ri Jesús che qui tzijobexic ri winak, xeˈ ri Areˈ pa ri tinimit Capernaum. Chilaˈ cˈut cˈo jun achi qui nimal soldados. Cˈo jun patänil re ri tataˈ ri sibalaj lokˈ chuwäch. Ri achi patäninel are sibalaj yawab, cämic cubano. Aretak ri tataˈ xuta u tzijol ri Jesús, xeutak bi jujun chque ri nimak tak tataˈib que ri winak aj Israel rucˈ ri Areˈ rech cäquibochiˈj chi copan rucˈ chucunaxic ri patänil re. Xebeˈc, xeopan cˈu rucˈ ri Jesús, sibalaj xebochiˈn che, xquibij: Takal che ri tataˈ riˈ chi cätoˈ la che, rumal chi are jun winak ri sibalaj lokˈ queril ri ka winakil uj, xuban cˈu ke ri rachoch Dios ri cäkamulij wi kib, ―xecha che.

Xeˈ ri Jesús, xerachiˈlaj bic. Nakaj chi cˈut cˈo wi che ri rachoch ri qui nimal soldados, aretak ri areˈ xeutak bi jujun tak rachiˈl chubixic che ri Jesús: Tat, mäcos ib la. Man takal tä chwe chi coc la lok pa ri wachoch. Rumal riˈ xinchomaj in chi man takal tä chwe chi quinopan in ucˈ la. Xane xak xuwi we cäbij la lok ri tzij, cäcunataj na ri patänil we, ―cächa riˈ. Rumal rech chi ri in, in winak ri cˈo jun pa nu wiˈ, ri in cˈut xukujeˈ quintakan in pa qui wiˈ ri nu soldados. Quinbij che jun: ¡Jat! ―quincha che. Queˈ cˈut. Quinbij che ri jun chic: ¡Saˈj! ―quincha che. Ri areˈ cäpetic. Quinbij che ri patänil we: ¡Chabana waˈ! ―quincha che. Cuban cˈut, ―xchaˈ.

Aretak xuta waˈ ri Jesús, sibalaj xucajmaj. Xutzolkˈomij rib, xubij chque ri winak ri e teretoj chrij: Tzij baˈ chi chquixol ri winak aj Israel man cˈo tä jumul nu rikom in jun achi junam rucˈ ri tataˈ riˈ ri sibalaj cäcojonic, ―xcha chque.

10 Aretak xetzelej bic ri u takoˈn ri tataˈ cho ja, xquirik chi ri patänil re ri tataˈ ya utz chic ri areˈ.

Ri Jesús cuya chi ru cˈaslemal ri ral ala jun chichuˈ malcaˈn

11 Te cˈu riˈ xeˈ ri Jesús pa jun tinimit chic, Naín u biˈ, xukujeˈ e benak rucˈ qˈuia chque ru tijoxelab cucˈ niqˈuiaj winak chic. 12 Nakaj chic cˈo wi ri Jesús che ri tinimit, teˈ xrilo chi cˈo jun cäminak telem lok rech cäcˈam bi pa mukic. Ri cäminak riˈ are xa jun chi ala, ral jun malcaˈn chichuˈ. E cˈo qˈuia winak re ri tinimit e teren chrij. 13 Aretak ri Jesús xril ri malcaˈn, xel ranimaˈ che, xubij: Man cokˈ tä chi la, nan, ―xcha che.

14 Xkeb ri Jesús rucˈ ri cäminak, xuchap cok ri u cäxon. Xetaqˈui cˈut ri e teleninak. Xubij cˈu ri Jesús: Ala, ―xcha che. Quinbij chawe, ¡chatwalijok! ―xcha che ri cäminak.

15 Xwalij cˈu ri ala ri xcäm na, xuchaplej chˈawem. Ri Jesús xujach can che ru nan. 16 Sibalaj xquixej quib conojel ri winak, cäquinimarisaj cˈu u kˈij ri Dios. Cäquibij xukujeˈ: Cˈo jun kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri Dios ri sibalaj nim u banic chkaxol.

Xukujeˈ xquibij: Petinak ri Dios chubanic utzil che ru tinimit, ―xecha ri winak.

17 Ri xuban ri Jesús cätzijox waˈ cumal conojel ri winak aj Judea xukujeˈ pa ronojel ri tinimit ri e cˈo nakaj che ri Judea.

Ru takoˈn ri tat Juan Kasal Jaˈ queopan rucˈ ri Jesús

18 Ru tijoxelab ri tat Juan xquiya u tzijoxic ronojel waˈ che. Are cˈu ri tat Juan xeuchˈabej quieb chque ru tijoxelab. 19 Xeutak bi rucˈ ri Jesús rech cäquitaˈ che ri Areˈ we kas tzij Are ri Cristo ri cäpe na, o we are rajwaxic chi cäqueyej na Jun chic. 20 Xeopan cˈu ri achijab rucˈ ri Jesús, xquibij che: Ri tat Juan Kasal Jaˈ uj u takom lok ucˈ la, chutaˈic che la we lal riˈ ri Cristo ri cäpe na, o we rajwaxic cäkeyej na Jun chic, ―xecha che.

21 Che we chanim riˈ, aretak xeopanic, ri Jesús xerutzirisaj qˈuia winak che ri qui yab, xukujeˈ xeresaj bi ri itzel tak espíritus ri e cˈo chque jujun winak. Xuban cˈut chi xecaˈy qˈuia moyab. 22 Te riˈ xchˈaw ri Jesús, xubij chque ru tijoxelab ri tat Juan: Jitzijoj che ri tat Juan ri iwilom, ri i tatabem, chi ri moyab quecaˈy chic, ri chˈocojib quebinic, ri winak ri cˈo itzel chˈaˈc chque queutzirisaxic, ri soˈrab cäquita chic, ri cäminakib quecˈastajisaxic, xukujeˈ cätzijox ri Utzalaj Tzij re ri Evangelio chque ri mebaˈib. 23 Utz re ri winak ri man cuban tä quieb u cˈux chwij, xane kas tzij cäcojon chwe, ―xcha chque.

24 Aretak xebeˈ ru takoˈn ri tat Juan, ri Jesús xuchaplej u tzijoxic ri tat Juan chque ri winak, xubij: ¿Jas riˈ ri xeˈ alak che rilic pa tak ri juyub ri quetzˈinowic? ―cächaˈ. ¿A xeˈ alak che rilic jun winak ri xa cäquieblan ranimaˈ jeˈ ta ne chi are jun aj ri cäslabisax rumal ri quiäkikˈ? ―cächaˈ. Man are taj, ―cächaˈ. 25 ¿Jas cˈu ri xeˈ alak che rilic? ¿A xeˈ alak che rilic jun achi ri u cojom utzalaj tak ratzˈiak? Ri winak ri cˈo jeˈlalaj tak catzˈiak, ri quequicot rucˈ ri qui kˈinomal, queriktaj waˈ pa tak cachoch ri nimak tak takanelab, ―cächaˈ. 26 ¿Jas cˈu lo ri xeˈ alak che rilic? ¿A xeˈ alak che rilic jun kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri Dios? ―cächaˈ. Je riˈ, ―cächaˈ. Ri tat Juan cˈut, are nim na u banic chquixol ri kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri Dios, ―cächaˈ. 27 Are waˈ ri achi ri tzˈibam chrij pa ru Lokˈ Pixab ri Dios, cubij:

Quintak bic ri nu takoˈn
ri cänabej cˈu na chawäch,
ri cusucˈumaj na ra be chawäch, ―cächa ri Tzˈibtalic, ―xcha ri Jesús. 28 Quinbij chiwe chi man cˈolinak tä jun kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri Dios ri kas nim na u banic cho ri tat Juan ri Kasal Jaˈ chquixol conojel ri winak cho ruwächulew, ―cächaˈ. Pune ta ne ri tat Juan are jun qui nimal winak, ri man kas nim u banic jawijeˈ cätakan wi ri Dios, are nim na u banic waˈ cho ri tat Juan.

29 Aretak xquita waˈ ri tokˈil tak alcabal xukujeˈ ri niqˈuiaj winak chic ri banom qui kasnaˈ rumal ri tat Juan, xquibij chi ri Dios kas tzij cuban jicomal tzij. 30 Are cˈu ri tataˈib fariseos xukujeˈ ri tijonelab re ri Pixab ri man banom tä qui kasnaˈ rumal ri tat Juan, man nim tä xquil wi ri u Tzij ri Dios ri tzijom chque. 31 Xubij cˈu ri Kajaw Jesús: ¿Jas cˈu rucˈ queinjunamaj wi ri winak re we kˈij junab riˈ? ¿Jas cˈu rucˈ e junam wi? ―cächaˈ. 32 Xak e junam cucˈ ri alabom ri e tacˈatoj pa tak ri cˈayibal, ri cäquichˈabela quib, cäquibij: “Xkokˈesaj ri suˈ chiwe, man xixxojow taj. Xkaban u kˈojom cäminak, man xixokˈ tä cˈut,” ―quecha riˈ. 33 Xul cˈu ri tat Juan ri Kasal Jaˈ ri man wiˈj taj, ri man cutij tä vino. Quixtzijon cˈu chrij, quibij: Xa cˈo jun itzelalaj espíritu che, ―quixchaˈ. 34 Xinpe cˈu ri in, in riˈ ri Ralcˈual ri Dios ri Kas Winak. Quinwiˈc, quintij vino. Quixtzijon cˈu chwij, quibij: Chiwilampeˈ, are jun jikˈalaj achi, jun kˈabarel ri cachiˈl tokˈil tak alcabal xukujeˈ ajmaquib, ―quixcha chwe. 35 Ri winak cˈut ri cäcaˈn ronojel rucˈ noˈj, cäquicˈut chkawäch chi kas utz riˈ ri noˈj ri cuya ri Dios, ―xcha chque.

Ri Jesús cäwiˈ rucˈ jun tataˈ fariseo

36 Jun chque ri tataˈib fariseos xutaˈ tokˈob che ri Jesús chi cäwiˈ rucˈ. Xoc cˈu bi pa rachoch ri fariseo, xtˈuyi chiˈ ri mesa. 37 Jun ixok re be, ri quel pa ri tinimit, xuto chi tajin cäwiˈ ri Jesús pa ri rachoch ri fariseo. Xeˈc, xucˈam bi jun cˈolibal cunabal re alabastro nojinak che cˈocˈalaj cunabal. 38 Xcˈoji cˈu pa rakan ri Jesús, tajin cokˈic. Xuchaplej qui jaˈxic ri rakan rucˈ ri u wal u wäch, queusuˈ cˈu che ru wiˈ. Xeutzˈumaj ri rakan, xutix ri cˈocˈalaj cunabal chquij. 39 Aretak ri tataˈ fariseo ri xulaˈn ri Jesús xril ri xuban ri ixok, xchoman pa ranimaˈ, xubij: “We ta are kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri Dios we achi riˈ, cuchˈob ta ri Areˈ jachin ri ixok riˈ. Xukujeˈ cuchˈob ta na jas u banic ri ixok ri cächapow cok, chi are jun ixok re be waˈ,” ―xcha ri fariseo pa ranimaˈ.

40 Xchˈaw ri Jesús, xubij che ri fariseo: Tat Simón, cˈo ri cwaj quinbij na che la, ―xchaˈ.

Xchˈaw ri tat Simón, xubij che: Ajtij, bij baˈ la chwe, ―xcha che.

41 Cubij cˈu ri Jesús: E cˈo quieb winak cˈo qui cˈas rucˈ jun yaˈl jalomal. Jun chque cˈo jun ciento quetzales u cˈas rucˈ ri tataˈ. Ri jun chic xa lajuj quetzales u cˈas, ―cächaˈ. 42 Rumal cˈu rech chi man cˈo tä qui rajil chutojic ri qui cˈas, ri yaˈl jalomal xubij chque chi utz laˈ we man cäquitoj tä chic, ―cächa riˈ chque. ¿Jachin cˈu chque ri ajcˈasib ri kas lokˈ xril wi ri yaˈl jalomal? ―xcha ri Jesús.

43 Xchˈaw cˈu ri tat Simón, xubij: Quinchomaj in chi are ri jun ri nim na u cˈas, ri man xutoj tä chic, ―xchaˈ.

Xubij ri Jesús che: Utz u chˈobic xban la, ―cächa che. 44 Ri in xinoc lok pa ri achoch la. Man xya tä la joron chwe che qui chˈajic ri wakan. Ri ixok riˈ u jaˈm ri wakan che ri u wal u wäch, xeusuˈ cˈu che ru wiˈ, ―cächaˈ. 45 Man xintzˈumaj tä la. Are cˈu ri ixok aretak xinoc lok, xuchap u banic waˈ chwe, man u tänabam tä qui tzˈumaxic ri wakan. 46 Man xya tä la aceite pa nu wiˈ. Ri are cˈut u yoˈm cˈocˈalaj cunabal chquij ri wakan. 47 Quinbij che la chi quesachtaj na ri qˈuialaj tak u mac rumal chi sibalaj lokˈ quinrilo. Apachin cˈut ri cunaˈ pa ranimaˈ chi man nim tä más ru mac ri quesachic, man lokˈ tä más ri Dios chuwäch, ―xcha ri Jesús che.

48 Xubij cˈu che ri ixok: Quesachtaj baˈ ra mac, ―xcha che.

49 Ri e cˈo rucˈ ri Jesús chiˈ ri mesa cäquitzijobela quib, cäquibij: ¿Jachin lo waˈ we achi riˈ ri cäsachow mac? ―xecha riˈ.

50 Xubij cˈu ri Jesús che ri ixok: Nan, a rikom ru tobanic ri Dios rumal chi kas tzij catcojonic. Cuyaˈ cateˈc, chuxlan baˈ ri awanimaˈ, ―xcha ri Jesús che.

Jujun ixokib quetob rucˈ ri Jesús

Te cˈu riˈ ri Jesús xusolij conojel ri tinimit xukujeˈ conojel ri niqˈuiaj cˈolibal ri e cˈo wi winak, xutzijoj ru Lokˈ Pixab ri Dios chque. Cuya retamaxic ri Utzalaj Tzij re ri Evangelio chrij ru takanic ri Dios pa qui wiˈ winak. E cˈo cˈu ri cablajuj u takoˈn rucˈ. E benak rucˈ xukujeˈ jujun ixokib ri e utzirisam chque itzelalaj tak espíritus xukujeˈ chque tak ri qui yab. E are cˈu waˈ: Ri nan María ri cäbix Magdalena che. Esam cˈu bic wukub itzelalaj tak espíritus che. Cˈo ri nan Juana, rixokil ri tat Chuza, ru mayordomo ri tat Herodes. Cˈo cˈu ri nan Susana, xukujeˈ qˈuia ixokib chic ri xquicoj ri jastak que chutoˈic ri Kajaw Jesús.

Ri Jesús cuya tijonic chrij ri ticol ijaˈ

Xquimulij cˈu quib qˈuia winak. Xeopan winak rucˈ ri Jesús ri xepe pa ronojel tinimit. Ri Areˈ xucoj jun cˈutbal chuyaˈic tijonic chque, xubij: Jun ticol ijaˈ xel bi cho ja, xeˈ cˈu pa ticonijic. Aretak xjopinic, xkaj jubikˈ ri ijaˈ pa ri be, xtacˈalexic. Xukujeˈ xekaj lok ri chicop ajuwocaj, xquitij bi ri ijaˈ. Xkaj xukujeˈ jubikˈ ri ijaˈ pa tak abaj. Xuchaplej qˈuiyem. Xchakiˈjar cˈut rumal chi man cˈo tä u räxil ri ulew. Xkaj chi jubikˈ pa tak ri kˈayes ri cˈo qui qˈuixol. Xqˈuiy ri ijaˈ junam rucˈ ri kˈayes. Xjikˈisax cˈu ri ticoˈn rumal. Xkaj chi jubikˈ pa utzalaj ulew, xebel cˈu lok, xeqˈuiyic. Xquiya jun ciento qui wäch chquijujunal chupam ru jolom trico, ―xcha chque.

Aretak ri Jesús xtoˈtaj chutzijoxic waˈ, co xchˈawic, xubij: ¡Ri ix ri i jiquibam ri iwanimaˈ chutatabexic ri nu tzij, chitatabej baˈ! ―xcha chque.

Ri Jesús cubij chque ru tijoxelab jas qui patän ri cˈutbal ri cucojo

Ru tijoxelab xquitaˈ che ri Jesús, xquibij: ¿Jas quel cubij waˈ we cˈutbal riˈ? ―xecha che. 10 Xchˈaw chi ri Jesús, xubij chque: Yoˈm chiwe ix ri retamaxic ri man quetam tä ri niqˈuiaj winak chic chrij ri u takanic ri Dios. Queincoj cˈu cˈutbal che qui tijoxic ri niqˈuiaj winak chic rech pune quecaˈyic, jeˈ ta ne chi man cˈo tä cäquilo, pune cäquitatabej ri tzij, man cäquichˈob tä riˈ ri qui tatabem, ―cächaˈ.

Ri Jesús cutzijoj chque ru tijoxelab jas quel cubij ri cˈutbal chrij ri ticol ijaˈ

11 Are cˈu waˈ ri quel cubij ri xintzijoj chiwe: Ri ijaˈ are ru Tzij ri Dios. 12 Ri ijaˈ ri xekaj pa ri be, e are junam jas ri winak ri cäquita ri Tzij. Copan cˈu ri Itzel, cäresaj ri Tzij pa canimaˈ rech man quecojon taj, man cäquirik tä ru tobanic ri Dios. 13 Ri ijaˈ ri xkaj pa tak abaj, e areˈ junam jas ri winak ri cäquicˈamowaj ri Tzij. Aretak cäquito, quequicotic. Man cˈo tä cˈu ri qui xeraˈ. Xa quieb oxib kˈij cäquicojo. Aretak cˈut cäquichap u rikic cˈäx, quetzelej canok, ―cächaˈ. 14 Ri ijaˈ ri xkaj pa tak ri kˈayes e areˈ junam jas ri winak ri cäquita ri Tzij. Te cˈu riˈ cäquitakej chi na jumul ri qui be. Sibalaj queˈ canimaˈ rucˈ ri kˈinomal ajuwächulew, queˈ canimaˈ cucˈ tak ri nimakˈij, xukujeˈ rucˈ ri qui chac. Cäjikˈisax cˈu ru Tzij ri Dios pa canimaˈ, man cäquiya tä cˈu ri qui wächinic, ―cächaˈ. 15 Ri ijaˈ cˈut ri xkaj pa utzalaj ulew, quinjunamaj cucˈ ri winak ri utz canimaˈ, ri cäcaˈn ronojel rucˈ jicomal, cäquijiquiba canimaˈ chrij ri Tzij ri xquitatabej. Cäquitakej cˈut, sibalaj quewächinic, ―xcha ri Jesús chque.

Man cˈo tä jas ri cˈuˈtalic ri mat cäkˈalajin na

16 Xubij chi na ri Jesús: Man cˈo tä jun winak ri cutzij jun chäj o jun candela, te riˈ cuchˈuk waˈ che jun lak. Man cuya tä cˈu waˈ chuxeˈ jun chˈat. Xane cuya waˈ chicaj rech quilitaj ru sakil cumal ri winak ri queboc bi pa ja, ―cächaˈ. 17 Ronojel ri cˈuˈtalic cäkˈalajin na. Ronojel ri chˈuktal u wiˈ quel na chi sak rech quetamaxic.

18 Kas chitatabej baˈ na ri quinbij, rumal chi apachin ri cˈo cˈo rucˈ cäyiˈ na niqˈuiaj che. Apachin cˈu ri man cˈo tä cˈo rucˈ, quesax na jas ri cuchomaj chi cˈolic, ―xcha chque.

Ri u nan xukujeˈ niqˈuiaj tak rachalal ri Jesús queopan rucˈ

19 Xopan cˈu ru nan ri Jesús, xukujeˈ tak ri u chakˈ, ri ranab. Man quecowin tä cˈut quekeb rucˈ rumal quech ri qˈuialaj winak. 20 Xbix cˈu waˈ che ri Jesús: Ri nan la xukujeˈ ri achalal la e tacˈatoj cho ja. Cächˈabex la cumal, ―xecha che.

21 Xchˈaw ri Jesús, xubij chque: Ri winak ri cäquitatabej ru Tzij ri Dios, cäcaˈn cˈu ri cubij, e areˈ nu nan waˈ, xukujeˈ e areˈ waˈ ri kas wachalal, ―xcha chque.

Ri Jesús cubano chi cätäni ri quiäkikˈ

22 Pa jun kˈij xoc ri Jesús pa jun barco, e rachiˈlam cˈu ru tijoxelab. Xubij ri Jesús chque: Chujkˈax jelaˈ chˈäkäp che ri mar, ―xcha chque.

Xebeˈ cˈut. 23 E benak puwiˈ ri mar, xwar ri Jesús. Xpe cˈu jun nimalaj quiäkikˈ ri sibalaj cˈäx puwiˈ ri mar. Ri barco tajin cänoj che jaˈ, je riˈ chi xak quieb cubij pa qui wiˈ. 24 Xebeˈ ri tijoxelab rucˈ ri Jesús, xquicˈasuj. Xquibij che: ¡Kajtij, Kajtij, tajin cujcämic! ―xecha che.

Xcˈastaj cˈu ri Jesús, xuyaj ri quiäkikˈ xukujeˈ ri nimak tak uwojaˈ. Xtäni cˈu ri quiäkikˈ, xlilob u wiˈ ri jaˈ. 25 Xubij ri Jesús chque ru tijoxelab: ¿Jas che man quixcojon taj? ―xcha chque.

Xquixej quib, xquicajmaj ri xubano, cäquibila cˈu chbil quib: ¿Jachin lo waˈ ri cˈo u takanic puwiˈ ri quiäkikˈ xukujeˈ ri jaˈ je riˈ chi queniman che? ―xecha riˈ.

Ru cunaxic jun aj Gadara ri e cˈo itzelalaj tak espíritus che

26 Xeopan cˈu pa ri tinimit Gadara, ri cˈo apan chuwäch ri Galilea chuchiˈ ri mar. 27 Aretak ri Jesús xel lok pa ri barco, xriktaj rumal jun achi re ri tinimit. Tzqˈuia junab chic e cˈo itzelalaj tak espíritus che ri achi. Man cucoj tä chi ratzˈiak. Man cäjeki tä cho rachoch, xane chquixol ri mukubal cäcˈoji wi we achi riˈ. 28 Aretak xril apan ri Jesús, xurak u chiˈ, xutzak rib chuwäch. Co xchˈawic, xubij cˈu che ri Jesús: ¿Jas caj la chwe, tat Jesús? Lal riˈ ri u Cˈojol ri Nimalaj Dios aj Chicaj, ―cächa che. ¡Bana baˈ la tokˈob, mäban la cˈäx chwe! ―xcha che ri Jesús.

29 Xubij waˈ rumal chi ri Jesús tajin cätakan che ri itzelalaj espíritu chi quel bi che ri achi. Tzqˈuia junab cˈo u takanic ri itzelalaj espíritu puwiˈ ri achi. Pune cächajixic, cäxim cˈu cucˈ ximibal re chˈichˈ, xukujeˈ chapbal akanaj, ri achi xa queutˈokopij waˈ, quel bic. Ri itzelalaj espíritu cäresaj bi ri achi, cucˈam bi pa tak juyub ri quetzˈinowic. 30 Xutaˈ ri Jesús che, xubij: ¿Jas ri a biˈ? ―xcha che.

Xubij che ri Jesús: Ri nu biˈ are Qˈuiyal, ―xchaˈ.

Xubij waˈ rumal chi sibalaj e qˈuia ri itzelalaj tak espíritus ri e oquinak che ri achi. 31 Ri itzelalaj tak espíritus xquibochiˈj ri Jesús chi meutak bi pa ri kˈekumalaj jul. 32 E qˈuia cˈu ri ak ri tajin queyukˈux apan pa ri juyub. Xquibochiˈj chi chuya chque chi queboc chque ri ak. Jeˈey, ―xcha ri Jesús chque. 33 Xebel cˈu bi ri itzelalaj tak espíritus che ri achi, xeboc chque tak ri ak. Conojel ri ak junam xquiqˈuiäk bi quib chutzaˈm ri juyub, xetzak bi pa ri mar, xejikˈic.

34 Aretak ri ajyukˈab xquil ri xbantajic, xeanimajic, xebeˈc. Xquiya u tzijol waˈ chque ri winak pa ri tinimit, xukujeˈ pa tak ri juyub. 35 Xebel lok ri winak che rilic ri xbantajic. Xeopan rucˈ ri Jesús. Xquirik cˈu ri achi ri xebel wi ri itzelalaj tak espíritus, cojom chi ri ratzˈiak, man chˈuj tä chic. Tˈuyul cˈu ri areˈ chuwäch ri Jesús. Xquixej cˈu quib ri winak. 36 Ri winak ri xeilow waˈ ri xbanic xquitzijoj waˈ chque ri juleˈ winak chic jas ri rutzirisaxic ri achi ri xecˈoji na qˈuia itzelalaj tak espíritus che. 37 Te cˈu riˈ conojel ri winak ri e jekel wi jelaˈ chrij ri tinimit Gadara, xquibochiˈj ri Jesús chi chel bic cucˈ rumal chi sibalaj xquixej quib. Xoc chi bi ri Jesús pa ri barco, xtzelejic. 38 Ri achi ri xebel wi ri itzelalaj tak espíritus sibalaj xubochiˈj ri Jesús chi cuya che chi queˈ rucˈ. Ri Jesús xutak bi cho rachoch, xubij che: 39 Chattzelej bi cho awachoch, cheatzijoj conojel ri nimak tak utzil ri u banom ri Dios chawe, ―xcha che.

Xeˈ cˈu ri achi, xuchap qui tzijoxic chque conojel ri winak re ri u tinimit ri nimak tak utzil ri u banom ri Jesús che.

Waral cäkil wi ri xuban ri u miaˈl ri tat Jairo xukujeˈ ri ixok ri xuchap cok ri ratzˈiak ri Jesús

40 Aretak xtzelej bi ri Jesús, e cˈo qˈuia winak ri xlecˈulanok, xequicotic. Conojel queyeˈm ru tzelejic. 41 Xopan cˈu jun achi rucˈ ri Jesús, tat Jairo u biˈ ri achi riˈ. Are qui nimal ri winak waˈ pa ri rachoch Dios. Xupach baˈ rib cho ri Jesús, xubochiˈj chi copan cho rachoch. 42 Xa jun chi u miaˈl ri achi riˈ, craj cablajuj u junab. Cämic cˈu cubano. Xeˈ ri Jesús rucˈ. Benak cˈu pa ri be, sibalaj cäpitzˈ cumal ri qˈuialaj winak.

43 Cˈo cˈu jun ixok ri u rikom cˈäx cablajuj junab rumal ru quiqˈuel ri xa quelic, man cätäni tä che. U sachom cˈu ronojel ru rajil cucˈ cunanelab. Man cˈo tä jun ri cowininak che rutzirisaxic. 44 Xkeb cˈu chrij ri Jesús, xuchap cok ru chiˈ ru kˈuˈ. Chanim cˈut xtäni ru quiqˈuel ri quelic.

45 Xubij cˈu ri Jesús: ¿Jachin riˈ ri xinchapowic? ―xchaˈ.

Conojel ri winak xquibij chquijujunal: Man in tä riˈ, ―xecha che. Xubij cˈu ri tat Pedro xukujeˈ ri e cˈo rucˈ: Kajtij, ¿a mat quil la chi e qˈuia ri winak ri e cˈo chij la? Cäpitzˈ baˈ la cumal conojel. ¿Jas che cäbij la: “¿Jachin riˈ ri xinchapowic?” ―cächa la, ―xcha ri tat Pedro che.

46 Xubij cˈu ri Jesús che: Cˈo jun winak ri xinchapowic. Xinnaˈ chi xel jubikˈ ri nu chukˈab chucunaxic jun winak, ―xcha chque.

47 Aretak ri ixok xrilo chi man xcˈuˈtaj taj, xkeb rucˈ ri Jesús, cäbirbitic. Xxuqui chuwäch. Xukˈalajisaj chquiwäch conojel ri winak jas che xuchap cok ri Jesús, xukujeˈ chi xcunatajic. 48 Xubij ri Jesús che: Nan, xcunataj la rumal chi cäcojon la chwe, ―cächaˈ. Cuyaˈ queˈ la, chuxlan baˈ animaˈ la, ―xcha ri Jesús che.

49 Cˈä tajin cätzijon na ri Jesús, aretak xopan jun ajuworachoch ri qui nimal ri winak re ri rachoch Dios. Xubij che ri tat Jairo: Xcäm ri miaˈl la, ―cächa che. Xak mäya chi la latzˈ che ri Ajtij, ―xcha che.

50 Aretak ri Jesús xuta ri xbixic, xchˈawic, xubij che ri tat Jairo: Mäxej ib la, ―cächaˈ. Xane cojon la chwe. Cutzir cˈu na ri ali, ―xcha che.

51 Aretak xopan cho rachoch ri tat Jairo, man xraj tä ri Jesús chi cˈo jachin coc bi rucˈ, xak xuwi ri tat Pedro, ri tat Juan, ri tat Jacobo, xukujeˈ ru nan tat ri ali. 52 Conojel ri e cˈo chilaˈ tajin quebokˈic, cäquiqˈuis quib che okˈej. Xubij ri Jesús chque: Man cokˈ tä chi alak. Man cäminak tä ri ali, xane xak cäwaric, ―xcha chque.

53 Ri winak cˈut xa cäquetzeˈj u wäch ri Jesús rumal chi quetam chi cäminak chi ri ali. 54 Ri Jesús xuchap ri ali che ru kˈab, co xchˈawic, xubij: Ali, chatwalijok, ―xcha che.

55 Xtzelej cˈu lok ri ranimaˈ. Chanim xwalijic. Xtakan cˈu ri Jesús chque chi chquiya che ri cutijo. 56 Xquicajmaj waˈ ru tat u nan. Ri Jesús xeupixbaj chi cˈo mäquibij wi waˈ ri xbantajic.

Ri Jesús queutak bi ri cablajuj u tijoxelab chutzijoxic ri Utzalaj Tzij re ri Evangelio, xukujeˈ che cunanic

Ri Jesús xeusiqˈuij ri cablajuj u tijoxelab rucˈ. Xuya chque chi cäcˈoji qui takanic pa qui wiˈ conojel ri itzelalaj tak espíritus rech quequesaj bi chque ri winak. Xukujeˈ xuya chque chi quequicunaj ri yawabib. Xeutak bic chutzijoxic ru Lokˈ Pixab ri Dios chrij ru takanic ri Dios pa qui wiˈ ri winak. Xeutak bi xukujeˈ che qui cunaxic ri yawabib. Xubij ri Jesús chque: Cˈo micˈam bic che ri be. Micˈam bi i chˈimiy, i chim, i wa, o ri i rajil. Xa jun iwatzˈiak chijujunal quicˈam bic, ―cächa chque. Apachique ja ri quixoc wi, chixcanaj can chilaˈ cˈä quitakej chi na bi jumul ri i be. We cˈo jun tinimit ri man quixcˈulax tä wi, chixel bi chilaˈ, chitotaˈ can ri ulew ri cˈo chque ri iwakan chukˈalajisaxic chquij ri winak re ri tinimit riˈ chi man utz tä ri cäcaˈno, cˈo qui mac, ―xcha chque.

Xebeˈ cˈut, xebeˈ pa tak conojel ri alaj tak tinimit. Xquitzijoj ri Utzalaj Tzij re ri Evangelio, xukujeˈ xcaˈn cunanic pa tak conojel ri tinimit.

Cäcämisax ri Juan Kasal Jaˈ

Ri nim takanel Herodes xretamaj ronojel ri tajin cuban ri Jesús. Man curik taj jas cubano rumal chi e cˈo jujun cäquibij chrij ri Jesús: Xcˈastaj lok ri tat Juan Kasal Jaˈ chquixol ri cäminakib, ―quechaˈ. Xukujeˈ e cˈo juleˈ chic cäquibij chrij ri Jesús: Ri Elías, kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri Dios ojer u cˈutum rib chkawäch, ―quechaˈ. Cäquibij cˈu jujun winak chic: Jun chic chque ri ojer tak kˈalajisal tak re ru Lokˈ Pixab ri Dios xcˈastaj lok chquixol ri cäminakib, ―xecha riˈ. Xubij cˈu ri tat Herodes: In xintakan che resaxic u jolom ri tat Juan. ¿Jachin ta cˈu lo riˈ ri jeˈ tak waˈ nu tom chrij? ―xchaˈ.

Cutzucuj cˈu rilic u wäch ri Jesús.

Ri Jesús cuya qui wa job mil winak

10 Aretak xetzelej lok ri u takoˈn ri Jesús, xquibij che ri Areˈ ronojel ri qui banom. Ri Jesús xeucˈam bic, xebeˈ cˈu qui tuquiel wi pa jun tinimit, Betsaida u biˈ. 11 Aretak xquetamaj ri winak chi xel bi ri Jesús, xeteri bi chrij. Xeucˈulaj cˈu ri Jesús, xeutzijobej chrij ru takanic ri Dios pa qui wiˈ winak, xukujeˈ xeucunaj ri yawabib.

12 Kajem cˈu cuban ri kˈij, xekeb ri cablajuj u tijoxelab rucˈ ri Jesús, xquibij che: Chetaka la bi ri winak rech quebeˈ pa tak ri tinimit, xukujeˈ cho tak ri cachoch ri winak ri e cˈo chunakaj ri tinimit, che rokxanexic quib churikic ri cäquitijo. Uj cˈo cˈu waral pa tak juyub ri cätzˈinowic, ―xecha che.

13 Xubij ri Jesús chque: Chiya ix ri cäquitijo, ―xcha chque.

Xquibij cˈu ru tijoxelab che: Man cˈo tä cˈo kucˈ xane xa job caxlan wa cucˈ quieb cär. ¿A cujeˈ ta cˈu lo chulokˈic ri qui wa conojel we winak riˈ? ―xecha che.

14 Craj cˈu e cˈo job mil achijab. Xubij ri Jesús chque ru tijoxelab: Chibij chque ri winak chi quecuˈbi pa tak mulaj re niqˈuiaj tak ciento, ―xcha chque.

15 Jeˈ xcaˈno, xecuˈbi cˈu conojel ri winak. 16 Ri Jesús xeucˈam ri job wa cucˈ ri quieb cär, xcaˈy cˈu chicaj, xeutewchij. Te riˈ xeupiro, xeuya chque ru tijoxelab rech cäquijach waˈ chquiwäch ri winak. 17 Conojel xewiˈc, xenojic. Xquimulij cˈu ri chˈäkatak wa. Are cablajuj chicäch ri xecˈoltajic.

Ri tat Pedro cukˈalajisaj chi ri Jesús are ri Cristo

18 Pa jun kˈij ri Jesús tajin cuban orar. E cˈo ru tijoxelab rucˈ pa qui tuquiel wi. Ri Jesús xuchap u taˈic chque, xubij: ¿Jas cäquibij ri winak chi jachin riˈ ri in? ―xcha chque.

19 Xechˈawic, xquibij che: E cˈo jujun cäquibij chi lal riˈ ri tat Juan Kasal Jaˈ. Juleˈ chic cäquibij chi lal riˈ ri Elías, kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri Dios ojer. E cˈo chi niqˈuiaj cäquibij chi lal jun chic chque ri ojer tak kˈalajisal tak re ru Lokˈ Pixab ri Dios ri xcˈastaj lok chquixol ri cäminakib, ―xecha che.

20 Xubij cˈu ri Jesús chque: ¿Jas cˈu quibij ix chi jachin ri in? ―xcha chque.

Ri tat Pedro xchˈawic, xubij: Lal riˈ ri Cristo ri takom la lok rumal ri Dios, ―xcha che.

Ri Jesús cutzijoj chi cäcäm na

21 Ri Jesús sibalaj xeupixbaj ru tijoxelab chi cˈo mäquibij wi waˈ chi are ri Cristo. 22 Xubij chque: Rajwaxic chi ri in, in riˈ ri Ralcˈual ri Dios ri Kas Winak, quinrik na sibalaj cˈäx, quinxutux na cumal ri nimak tak tataˈib, cumal ri qui nimakil sacerdotes aj Israel xukujeˈ cumal ri tijonelab re ri Pixab, ―cächaˈ. Xukujeˈ rajwaxic chi quincämisax na. Te cˈu riˈ quincˈastaj chi cˈu na churox kˈij chquixol ri cäminakib, ―xcha chque.

23 Xubij cˈu ri Jesús chque conojel: We cˈo jun craj cäpe wucˈ in, rajwaxic chi muban xa jas ru rayinic ri areˈ. Rajwaxic chi cutelej lok ru cruz ronojel kˈij, chpet wucˈ in. 24 Apachin ta ne ri nim cril wi ru cˈaslemal cho ru wächulew, cäsach na u wäch waˈ. Apachin ta ne ri cuya na ru cˈaslemal rumal wech in, cäcˈoji na u cˈaslemal ri man cˈo tä u qˈuisic, ―cächa chque. 25 ¿Jas lo ri utzil curik jun winak we cärechbej conojel ri jastak ajuwächulew, cuya cˈu ri ranimaˈ che tojbal que, cäsach cˈu u wäch we winak riˈ? ―cächa chque. 26 Apachique winak ri xa cäqˈuix chwe in, xukujeˈ che ri nu tzij, in riˈ ri Ralcˈual ri Dios ri Kas Winak, quinqˈuix na xukujeˈ che ri winak riˈ aretak quintzelej lok rucˈ nimalaj chukˈab jas ru petic jun nim takanel. Cänimarisax na nu kˈij pa ri kˈij riˈ junam jas ru nimarisaxic u kˈij ri nu Tat xukujeˈ ri lokˈalaj tak ángeles, ―cächaˈ. 27 Are kas tzij ri quinbij in chiwe chi e cˈo jujun chque ri e cˈo waral chnuwäch ri man quecäm tä na cˈä cäquil na ru takanic ri Dios pa qui wiˈ ri winak, ―xcha chque.

Cäqˈuextaj ru caˈyebal ri Jesús

28 Craj xqueˈ wajxakib kˈij u bim chi can waˈ ri Jesús, te cˈu riˈ xeucˈam bi ri tat Pedro, ri tat Juan xukujeˈ ri tat Jacobo, xepaki cˈu puwiˈ ri juyub chubanic orar. 29 Aretak tajin cuban orar, xqˈuextaj ru caˈyebal ri Jesús. Sibalaj xjuluw ri ratzˈiak, sibalaj sakloloj xubano jeˈ jas ri sak tew. 30 Tzcajmabal chic, e cˈo cˈu quieb achijab xetacˈtobic, tajin quetzijon rucˈ ri Jesús, e are ri mam Moisés rachiˈl ri mam Elías. 31 Sibalaj jeˈl ru juluwem qui wäch. Cäquitzijobej cˈu ri Jesús chrij ri relic bic cho ru wächulew, are laˈ ru cämical ri curik na pa Jerusalén. 32 Pune ri tat Pedro xukujeˈ ri e cˈo rucˈ sibalaj cˈäx qui waram, man xewar taj. Xquilo chi sibalaj jeˈl ru juluwem ru wäch ri Jesús xukujeˈ ri qui wäch ri quieb achijab ri e cˈo rucˈ. 33 Elem cäcaˈn bi ri achijab, xubij ri tat Pedro che ri Jesús: Kajtij, ¡sibalaj utz chi uj cujcˈoji na waral! Kaˈna oxib cäbal, jun che la, jun che ri ka mam Moisés, xukujeˈ jun che ri ka mam Elías, ―xcha che.

Jeˈ xubij waˈ ri tat Pedro rumal chi man curik taj jas cubij. 34 Jeˈ tajin cubij waˈ aretak xkaj jun sutzˈ chquij, xechˈuktaj cˈut. Xquixej quib ri tijoxelab aretak ri sutzˈ xeuchˈuku. 35 Xchˈaw cˈu lok jun chupam ri sutzˈ, xubij: ¡Are lokˈalaj nu Cˈojol waˈ! Chitatabej ri cubij, ―xchaˈ.

36 Aretak xtäni ri chˈawem, xcanaj can ri Jesús u tuquiel. Man xechˈaw tä chi cˈu ru tijoxelab. Xukujeˈ pa tak ri kˈij riˈ man xquitzijoj tä che jachin jun winak ri xquilo.

Ri Jesús cärutzirisaj jun ala ri cˈo jun itzelalaj espíritu che

37 Chucab kˈij aretak xekaj lok puwiˈ ri juyub, e cˈo qˈuia winak ri xebel lok churikic ri Jesús. 38 Cˈo cˈu jun achi cucˈ ri winak, co xchˈawic, xubij: Kajtij, bana la tokˈob chwe, ―xchaˈ. Chilampe la ri nu cˈojol xa jun chi ala ri cˈo wucˈ. 39 Amakˈel cächap rumal jun itzelalaj espíritu. Curak u chiˈ ri ala. Ri itzelalaj espíritu cubakˈatilaˈ, cupuluwisaj u pu chiˈ, xukujeˈ cutotaˈ, ―cächaˈ. Tzman craj taj quel che ri ala, ―xcha ri tataˈ. 40 Xeinbochiˈj ri tijoxelab la che resaxic ri itzelalaj espíritu, man xecowin tä cˈu che, ―xchaˈ.

41 Xchˈaw ri Jesús, xubij: ¡Ay, winak! Man alak nimanelab tak winak taj, tzman cäcojon tä alak, ―xcha chque. ¿A are caj alak chi xak quincˈoji in ucˈ alak ronojel kˈij che toˈic alak? Xqueˈ qˈuia ri kˈij nu cuyum ri mac alak, ―xcha chque. Xubij cˈu che ri achi: Cˈama la lok ri cˈojol la, ―xcha che.

42 Aretak tajin cäkeb ri ala rucˈ ri Jesús, ri itzelalaj espíritu xuqˈuiäk pulew, xubakˈatilaˈ. Ri Jesús xuyaj ri itzelalaj espíritu, xrutzirisaj ri ala. Xujach bic che ru tat. 43 Conojel ri winak xquicajmaj ri nimalaj u chukˈab ri Dios.

Ri Jesús cutzijoj chi na jumul chi cäcämic

Ri winak sibalaj tajin cäquicajmaj ri xubano, xchˈaw chi ri Jesús, xubij chque ru tijoxelab: 44 Chicojo retal waˈ ri quinbij chiwe, ―cächa chque. ¡Ri in, in riˈ ri Ralcˈual ri Dios ri Kas Winak, quinjach na bi pa qui kˈab ri winak! ―xchaˈ.

45 Man xquichˈob tä cˈu ru tijoxelab jas ri xubij chque. Man xyiˈ tä chque chi cäquichˈob we tzij riˈ. Xquixej cˈu quib chutaˈic che jas quel cubij waˈ ri xubij chque.

Ri tijoxelab cäquichomala quib chrij jachin chque are nim na u banic

46 Te cˈu riˈ ri tijoxelab xquichap u chomalaxic quib chrij jachin chque are ri nim na u banic chquixol. 47 Aretak ri Jesús xretamaj ri xquichomaj pa canimaˈ, xucˈam apan jun acˈal, xutacˈaba rucˈ. 48 Xubij cˈu ri Jesús chque: Apachin jun winak ri kas cäcˈamow we acˈal riˈ rumal wech in, in riˈ quinucˈamo xukujeˈ. Apachin cˈu ri quincˈamow in, cucˈam riˈ xukujeˈ ri xintakow lok. Apachin cˈu chiwe ri man nim tä u banic, tzare waˈ ri nim na quinwil in, ―xcha chque.

Apachin jun winak ri man cuban tä u cˈulel chke, are riˈ cujutoˈ na

49 Xubij cˈu ri tat Juan che ri Jesús: Kajtij, kilom jun ri queresaj itzelalaj tak espíritus pa ri biˈ la. Xkakˈil cˈu canok rumal chi man are tä jun kucˈ, ―xcha che.

50 Xubij ri Jesús che: ¡Mikˈila chic! ―xchaˈ. Apachin jun winak ri man cuban tä u cˈulel chke, cujutoˈ na riˈ, ―xcha chque.

Ri Jesús queuyaj ri tat Jacobo, ri tat Juan

51 Xketet cˈu lok ri kˈij re ru cˈamic bi ri Jesús chicaj, xujiquiba cˈu ri ranimaˈ che ru binem pa ri tinimit Jerusalén. 52 Ri Jesús xeutak bi u takoˈn rech quenabej bi chuwäch pa ri be. Xebeˈ cˈut, xeopan pa jun alaj tinimit re Samaria, xquitzucuj jawijeˈ ri cäwar wi ri Areˈ, xukujeˈ ri cäwiˈ wi chilaˈ. 53 Ri winak ajchilaˈ man xquicˈulaj tä cˈut, rumal chi xquilo chi benam re ri Jesús pa Jerusalén. 54 Aretak ri tijoxelab, ri tat Jacobo, ri tat Juan xquil waˈ jas ri xquiban ri ajtinimit, xquibij: Kajaw, ¿a caj la chi cujtakan chukasaxic kˈakˈ chicaj rech cäqˈuis qui wäch we winak riˈ, jeˈ jas xuban ri Elías, ri kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri Dios ojer? ―xecha che.

55 Xutzolkˈomij rib ri Jesús, xeuyajo, xubij chque: ¿A xa man quichˈob taj chi are ri Lokˈalaj Espíritu rech ri Dios ri cätakan pi wiˈ? Man are tä cˈu ru rayinic ri Areˈ chi jeˈ quiban waˈ. 56 Ri in cˈut, in riˈ ri Ralcˈual ri Dios ri Kas Winak, man xinpe tä chusachic qui wäch ri winak, xane che qui toˈic, ―xcha chque.

Xebeˈ cˈu pa jun alaj tinimit chic.

Ri Jesús queupixbaj oxib winak ri cäcaj queboc che u tijoxelab ri Areˈ

57 E benak cˈu pa ri be, cˈo jun achi xubij che ri Jesús: Kajaw, quineˈ ucˈ la apawijeˈ ta ne ri queˈ wi la, ―xcha che.

58 Xubij ri Jesús che: Ri yac e cˈo tak ri qui jul, xukujeˈ e cˈo ri qui soc ri chicop ajuwocaj. Are cˈu ri in, in riˈ ri Ralcˈual ri Dios ri Kas Winak, man cˈo tä jawijeˈ quinwar wi, ―xchaˈ.

59 Xubij ri Jesús che ri jun chic: Saˈj wucˈ, ―xcha che.

Xubij ri areˈ: Kajaw, ya la chwe chi nabe quineˈc, quinmuk na can ri nu tat aretak cäcämic, ―xcha che.

60 Xchˈaw chi ri Jesús, xubij che: Cheaya can ri cäminakib pa ri qui mac chequimuku ri qui cäminak. Ri at cˈut, jatzijoj ru Lokˈ Pixab ri Dios chrij ru takanic ri Dios pa qui wiˈ ri winak, ―xcha ri Jesús che.

61 Jun achi chic xubij: Kajaw, quineˈ na ucˈ la, ―cächaˈ. Nabe cˈut ya la chwe chi quineˈc, queinchˈabej na can ri ajuwowachoch, ―xcha che.

62 Xubij ri Jesús che: Jun winak ri cuchap u banic tajiˈn, we cusakˈorij ru chac, man cuqˈuis taj, man cˈo tä u patän waˈ. Xukujeˈ jun winak ri craj coc che tijoxel we, ri xa cuban quieb ranimaˈ, man cˈo tä cˈu u patän waˈ che ri Dios pa ru takanic pa qui wiˈ ri winak, ―xcha chque.