Chronological
Mɨ˜ casíiñˋ Paaˉ fɨˊ Roma
27 Jo̱ mɨ˜ catɨguaˇ júuˆ quiáˈrˉ e niguiéiñˈˊ jaléngˈˋ jneaˈˆ fɨˊ Roma lɨ˜ se̱ˈˊ Italia, jo̱baˈ Paaˉ có̱o̱ˈ˜ i̱ dseaˋ sɨjnɨ́ɨngˇ caguiaangˉguɨ do cangolíiñˋ e jéeˊ jaangˋ fii˜ ˈléeˉ i̱ siiˋ Julio; jo̱ i̱ dseaˋ íˋ iuuiñˉ jee˜ co̱o̱ˋ íingˈ˜ ˈléeˉ quiáˈˉ dseata˜ dseaˋ féngˈˊ i̱ guiing˜ fɨˊ Roma.
2 Jo̱ jnea˜ Lucas cangóˉooˈ co̱lɨɨng˜ có̱o̱ˈ˜ Paaˉ. Jo̱ cangóˉnaaˈ e téeˈ˜naaˈ fɨˊ dsíiˊ co̱o̱ˋ móoˊ e jáaˊ fɨˊ co̱o̱ˋ fɨɨˋ e siiˋ Adramitio e nɨsiˈˊ tɨˊ lɨ˜ nigüɨˈɨ́ɨˊ e nidséˉ fɨˊ lacaangˋ ooˉ jmɨɨˋ quiáˈˉ lɨ˜ se̱ˈˊ Asia. Jo̱guɨ ngóoˊbɨ co̱lɨɨng˜ có̱o̱ˈ˜ jneaˈˆ jaangˋ dseañʉˈˋ i̱ siiˋ Aristarco i̱ seengˋ fɨˊ Tesalónica, co̱o̱ˋ fɨɨˋ lɨ˜ se̱ˈˊ Macedonia.
3 Jo̱ mɨ˜ cajneáˉ e jmɨɨ˜ jo̱, caguiéˉnaaˈ fɨˊ co̱o̱ˋguɨ ooˉ jmɨɨˋ e siiˋ Sidón. Jo̱ fɨˊ jo̱b i̱ fii˜ ˈléeˉ i̱ siiˋ Julio i̱ jmóoˋ íˆ Paaˉ do cacuøˈrˊ fɨˊ Paaˉ e nidsiˈeeiñˈ˜ jaléngˈˋ dseaˋ cuíiñˋ, jo̱ lajo̱b i̱ dseaˋ íˋ nijmɨcó̱o̱ˈr˜ dseaˋ do có̱o̱ˈ˜ jaléˈˋ e ˈnéˉ quiáiñˈˉ.
4 Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ jo̱, caˈuøøˉnaaˈ fɨˊ ooˉ jmɨɨˋ e siiˋ Sidón do e quíingˈ˜naaˈ guíˋ, jo̱baˈ cangɨɨng˜naaˈ fɨˊ lɨ́ˈˆ lɨˊ caˈˊ fɨˊ co̱o̱ˋ guóoˈ˜ uǿˉ e néeˊ ni˜ jmɨñíˈˆ e siiˋ Chipre fɨˊ lɨ˜ jaˋ ˈgaˈˊ lɨˊ báˋ e guíˋ do, dsʉco̱ˈ eáangˊ jnaˈˊ laco̱ˈ ngóoˊnaaˈ. 5 Jo̱ cangɨɨng˜naaˈ fɨˊ ˈnɨˈˋ jmɨñíˈˆ la tó̱o̱ˋ lɨ˜ se̱ˈˊ Cilicia có̱o̱ˈ˜guɨ lɨ˜ se̱ˈˊ Panfilia cartɨˊ caguiéˉnaaˈ fɨˊ co̱o̱ˋ fɨɨˋ e siiˋ Mira, co̱o̱ˋ fɨɨˋ lɨ˜ se̱ˈˊ Licia.
6 Jo̱ fɨˊ jo̱b i̱ fii˜ ˈléeˉ i̱ siiˋ Julio do cangárˉ co̱o̱ˋ móoˊ quiáˈˉ fɨɨˋ e siiˋ Alejandría, jo̱ iʉ˜ fɨˊ ngóoˊ fɨˊ lɨ˜ se̱ˈˊ Italia. Jo̱ fɨˊ dsíiˊ móoˊ jo̱b cangotóoˈ˜naaˈ e quiáˈˉ cangóˉnaaˈ fɨˊ lɨ˜ sɨˈíˆ ngóoˊnaaˈ. 7 Jo̱ jmiguiʉbˊ jmɨɨ˜ ngoca̱ˊ e ngɨˋnaaˈ táˈˉjiʉ lado. Jo̱ e quie̱ˊ ta˜ eáamˊ caguiéˉnaaˈ fɨˊ co̱o̱ˋ fɨɨˋ lɨ˜ siiˋ Gnido. Jo̱ eáamˊbɨ íiˊ e guíˋ do laco̱ˈ ngóoˊnaaˈ, jo̱baˈ caye̱e̱ˇnaaˈ fɨˊ quiniˇ co̱o̱ˋ fɨɨˋ e siiˋ Salmón, jo̱ cangɨɨng˜naaˈ lɨ́ˈˉ lɨˊ ˈnɨˈˋ e uǿˉ e siiˋ Creta e néeˊ ni˜ jmɨñíˈˆ. 8 Jo̱ cangɨɨm˜baaˈ guidseaangˆ lado lacueeˋ ˈnɨˈˋ jmɨñíˈˆ cartɨˊ caguiéˉnaaˈ co̱o̱ˋ lɨ˜ siiˋ Buenos Puertos, e néeˊ quiá̱ˈˉ co̱o̱ˋ fɨɨˋ lɨ˜ siiˋ Lasea.
9 Jo̱ jmiguiʉbˊ jmɨɨ˜ nɨcangoca̱ˊ e téeˈ˜naaˈ fɨˊ lado la tó̱o̱ˋ ni˜ jmɨñíˈˆ, jo̱guɨ nɨngóoˊ lɨdseáamˈ˜ cajo̱ e téeˈ˜naaˈ dsíiˊ móoˊ, co̱ˈ ie˜ jo̱ nɨjaquiéengˊ ji̱i̱ˋ güíibˉ, jo̱baˈ eáamˊ nɨdseáangˈ˜. Jo̱baˈ cajíngˈˉ Paaˉ casɨ́ˈrˉ i̱ dseaˋ i̱ ngolíingˉ dsíiˊ e móoˊ do ie˜ jo̱, jo̱ cajíñˈˉ:
10 —Dseaˋ rúˈˋuuˈ, móoˋ jnea˜ e eáamˊ nɨdseáangˈ˜ quíˉiiˈ laco̱ˈ ngóoˊnaaˈ la. Jo̱ dseáangˈ˜ niˈíingˉ quíˉnaaˈ e móoˊ la có̱o̱ˈ˜guɨ jaléˈˋ lee˜ e quie̱ˊ, jo̱guɨ la quie̱ˊ tɨˊ jneaa˜aabˈ dseáangˈ˜ quíˉiiˈ e niˈíingˉnaaˈ cajo̱.
11 Jo̱ dsʉˈ i̱ fii˜ ˈléeˉ do, eáangˊguɨ cajmɨˈgórˋ dseaˋ fii˜ e móoˊ do có̱o̱ˈ˜guɨ fii˜ i̱ quie̱ˊ e móoˊ do laco̱ˈguɨ e cajmɨˈgórˋ Paaˉ. 12 Jo̱ co̱ˈ e ooˉ jmɨɨˋ e siiˋ Buenos Puertos do jaˋ ˈgooˋ faˈ e fɨˊ jo̱ ningɨ́iñˉ lajeeˇ ji̱i̱ˋ güíiˉ, jo̱baˈ lajɨɨiñˋ laˈóˈˋ ngolíiñˉ do caˈɨ́ˋ dsíirˊ e guiʉ́ˉguɨ e niˈuǿmˋbre e fɨˊ ooˉ jmɨɨˋ jo̱, jo̱ nijmérˉ quijí̱ˉ jial niguilíiñˉ fɨˊ co̱o̱ˋguɨ ooˉ jmɨɨˋ lɨ˜ siiˋ Fenice, co̱o̱ˋ ooˉ jmɨɨˋ e néeˊ lɨ˜ se̱ˈˊ Creta e jøøngˉ lɨ́ˈˆ lɨˊ guiéeˈ˜ có̱o̱ˈ˜guɨ lɨ́ˈˆ lɨˊ éeˆ guóoˈ˜ uǿˉ. Jo̱baˈ jaˋ dseáangˈ˜ faˈ mɨ˜ caje̱rˊ fɨˊ jo̱ lajeeˇ ji̱i̱ˋ güíiˉ, co̱ˈ fɨˊ jo̱b lamɨ˜ ɨˊ dsíirˊ nijé̱rˉ lajeeˇ ji̱i̱ˋ jo̱.
Mɨ˜ caró̱o̱ˉ jmɨñíˈˆ e eáangˊ
13 Jo̱ mɨ˜ canaangˋ e uáamˉjiʉ e guíˋ e jáaˊ fɨˊ lɨ́ˈˆ lɨˊ huǿøˉ do, jo̱baˈ caˈɨ́ˋ dsíirˊ e nitamˈˉtu̱r fɨˊ. Jo̱ caˈuøømˋbre e fɨˊ ooˉ jmɨɨˋ do e teáaiñˈ˜ dsíiˊ móoˊ, jo̱ cangɨ́ɨiñˊ quiá̱bˈˉ e ˈnɨˈˋ Creta do. 14 Dsʉˈ joˋ huǿøˉ calɨˈɨɨ˜ caˈɨ́ɨˉ guíˋ e teáˋ eáangˊ e jáaˊ lɨ́ˈˉ lɨˊ ñíiˈˉ laco̱ˈ ngóoˊ e móoˊ do, jo̱ fɨˊ lɨ˜ jiébˈˋ canaangˋ cá̱ˋ e móoˊ do. 15 Jo̱ canaangˋ ǿøngˊ fɨˊ lɨ́ˈˆ jiébˈˋ fɨˊ lɨ˜ íiˊ guíˋ. Jo̱ dsʉco̱ˈ joˋ líˈˋnaaˈ faˈ e nidséˉguɨ røøˋ e móoˊ do laco̱ˈ íiˊ guíˋ, jo̱baˈ lɨ́ˈˆ ngóˉnaaˈ jiéˈˋ fɨˊ ta˜ quiʉˈˊ guíbˋ. 16 Jo̱ cangɨɨng˜naaˈ lɨ́ˈˉ caluuˇ co̱o̱ˋ guóoˈ˜ uǿˉjiʉ e siiˋ Cauda e néeˊ ni˜ jmɨñíˈˆ, co̱ˈ fɨˊ jo̱b jaˋguɨ íiˊ guíˋ e teáˋ eáangˊ. Jo̱guɨ eáamˊ cacá̱ˉ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ i̱ quie̱ˊ e móoˊ do ta˜ e casɨtɨ́ɨrˊ e móoˊjiʉ e ngɨˊ fɨˊ caluuˇ móoˊ féˈˋ quiáˈrˉ e laco̱ˈ nileángˋnaaˈ fɨng li˜ calɨˈnéˉ lajo̱. 17 Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ e caséerˋ e la fɨˊ ni˜ móoˊ quiáˈrˉ, jo̱ cajmeáiñˈˋ ta˜ ˈnii˜ e mɨ˜ quiáˈˉ e niˈñʉ́ˈrˋ e móoˊ féˈˋ do laco̱ˈ nicuǿˉ bíˋ quiáˈˉ. Jo̱guɨ dsʉco̱ˈ ˈgóˈˋbɨr fɨng cacungˈˉ móoˊ quiáˈrˉ jee˜ cu̱u̱˜ tóoˈ˜ fɨˊ lɨ˜ siiˋ Sirte, jo̱baˈ cabírˋ fɨˊ ni˜ jmɨñíˈˆ co̱o̱ˋ ˈmaji̱i̱ˉ e iiˋ eáangˊ jo̱guɨ neaang˜ rúngˈˋ có̱o̱ˈ˜ móoˊ laco̱ˈ jaˋ ningɨ́ˉ jmɨnáˉ. Jo̱ cangolíimˉbre laco̱ˈ jí̱i̱ˈ˜ ta˜ quiʉˈˊ guíˋ. 18 Jo̱baˈ mɨ˜ cajneáˉ e jmɨɨ˜ jo̱, eáangˊguɨ huɨ́ɨngˊ nɨˈíiˊ guíˋ jo̱guɨ eáangˊguɨ nɨró̱o̱ˉ jmɨɨˋ cajo̱, jo̱baˈ canaaiñˋ uøˈrˊ e lee˜ e téeˈ˜ dsíiˊ e móoˊ do jo̱ cabírˋ fɨˊ é̱ˈˋ jmɨñíˈˆ. 19 Jo̱ mɨ˜ catɨ́ˋ ˈnɨˊ jmɨɨ˜ lajo̱, canaaiñˋ uøˈˊbre có̱o̱ˈ˜ layaang˜ guóorˋ jaléˈˋ ˈnii˜ e guiquíngˈˆ ˈmɨˈˊ quiáˈˉ e móoˊ do. 20 Jo̱ jmiguiʉbˊ jmɨɨ˜ cangoca̱ˊ e jí̱i̱ˈ˜ ieeˋ jaˋ jnéengˉ o̱ˈguɨ jnéengˉ jaléngˈˋ nʉ́ʉˊ mɨ˜ canʉʉˋ cajo̱. Jo̱ co̱ˈ jaˋ niquiúmˈˉbɨ e íiˊ guíˋ có̱o̱ˈ˜guɨ e ró̱o̱ˉ jmɨɨˋ, jo̱baˈ dseángˈˉ nɨˈɨˊ dsiˋnaaˈ e joˋ nitíiˈ˜baaˈ.
21 Jo̱guɨ co̱ˈ jmiguiʉbˊ jmɨɨ˜ nɨngóoˊ e jaˋ quiee˜naaˈ iˋnaaˈ, jo̱baˈ caró̱o̱ˉ Paaˉ jee˜ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ do jo̱ cajíñˈˉ casɨ́ˈˉreiñˈ:
—Dseaˋ rúˈˋuuˈ, guiʉ́ˉguɨb caˈuíingˉ quíˉiiˈ faˈ mɨ˜ cajmeeˉnaˈ nʉ́ʉˈ˜naˈ lají̱i̱ˈ˜ júuˆ quiéˉe e jaˋ caˈuøøˉnaaˈ fɨˊ ooˉ jmɨɨˋ Buenos Puertos fɨˊ lɨ˜ se̱ˈˊ Creta, jo̱ jaˋ cangongɨ́ɨˉnaaˈ e lana, o̱ˈguɨ caˈíngˉ jí̱i̱ˈ˜ co̱o̱ˋ quíˉiiˈ faco̱ˈ mɨ˜ canʉ́ʉˈ˜naˈ júuˆ quiéˉe. 22 Jo̱guɨ lana fɨ́ɨˉɨ ˈnʉ́ˈˋ e jaˋ jmɨtúngˆ óoˊnaˈ jí̱i̱ˈ˜ co̱o̱ˋ, co̱ˈ jí̱i̱ˈ˜ jaangˋ ˈnʉ́ˈˋ jaˋ nijúungˉnaˈ; jí̱i̱ˈ˜ móoˊbaˈ e niˈíingˉ. 23 Co̱ˈ dsiˈlóoˆbɨ cajnéngˉ jaangˋ ángel quiáˈˉ Fidiéeˇ quiéˉe i̱ jmóoˋ lají̱i̱ˈ˜ ta˜ quiʉˈˊ dseaˋ do, 24 jo̱ cajíñˈˉ casɨ́ˈrˉ jnea˜ lala: “Jaˋ fǿønˈ˜, Paaˉ, co̱ˈ dseángˈˉ ˈnébˉ e niguieˈˊ fɨˊ quiniˇ dseata˜ dseaˋ féngˈˊ i̱ guiing˜ fɨˊ Roma. Jo̱ laˈeáangˊ có̱o̱ˈ˜ ˈnʉbˋ cajo̱ Fidiéeˇ nileáiñˉ lajɨɨngˋ dseaˋ i̱ teáangˈ˜ có̱o̱ˈ˜naˈ fɨˊ dsíiˊ móoˊ na.” 25 Jo̱ lajo̱b lɨ́ɨˊ, dseaˋ rúˈˋnaaˈ, cuǿøˈ˜ bíˋ yaang˜naˈ, co̱ˈ jaléˈˋbaˈ e jíngˈˉ Fidiéeˇ dseángˈˉ jmiti˜bre, jo̱guɨ nɨtab˜ dsiiˉ e dseángˈˉ nilɨtib˜ laco̱ˈ jí̱i̱ˈ˜ e cajíngˈˉ i̱ ángel do casɨ́ˈrˉ jnea˜. 26 Jo̱baˈ fɨˊ co̱o̱ˋ ni˜ guóoˈ˜ uǿˉ e néeˊ ni˜ jmɨñíˈˆ, fɨˊ jo̱b ˈnéˉ nidsitíingˈˇnaaˈ, co̱ˈ nifíimˉ móoˊ jéengˊguɨ.
27 Jo̱ co̱o̱ˋ uǿøˋ, mɨ˜ cangɨ́ˋ tú̱ˉ semaan˜ e téeˈ˜naaˈ fɨˊ lado, jo̱ caguiéˉnaaˈ fɨˊ jmɨñíˈˆ lɨ˜ siiˋ Adriático; jo̱ dseángˈˉ lamɨ˜ ró̱o̱ˉbɨ jmɨɨˋ, jo̱baˈ fɨˊ la fɨˊ nab dséeˊ móoˊ lɨ˜ téeˈ˜naaˈ có̱o̱ˈ˜ e guíˋ e íiˊ do. Jo̱ uǿøˋ guienʉ́ʉˊ quiáˈˉ e jmɨɨ˜ jo̱ mɨ˜ calɨlíˈˆ i̱ dseaˋ quie̱ˊ e móoˊ do e nɨjaquiéemˊ nitɨ́ngˈˋnaaˈ uǿˉ quiʉ̱́ˋ. 28 Jo̱baˈ caguiarˊ íˈˋ jial tíiˊ aˈˊguɨ e jmɨɨˋ do, jo̱ calɨlíˈrˆ e niˈaˈˊguɨ jí̱i̱ˈ˜ guiguiˊ dsíˋ jñʉ́ʉˉ metros. Jo̱ mɨ˜ caguilíiñˉ tɨˊ doguɨjiʉ, jo̱ caguiaˊtu̱r íˈˋ caléˈˋ catú̱ˉ, jo̱ calɨlíˈrˆ e aˈˊguɨ jí̱i̱ˈ˜ guieguiéeˋ metros. 29 Jo̱ co̱ˈ ˈgóˈˋbre fɨng casɨcǿøngˉ e móoˊ do có̱o̱ˈ˜ cu̱u̱˜ ˈlooˋ, jo̱baˈ cabírˋ quiʉ̱́ˋ ˈloˈˆ ñíˆ lɨ́ˈˉ caluuˇ e móoˊ do e laco̱ˈ joˋ ningɨ́ˉguɨ e móoˊ do. Jo̱ lajeeˇ jo̱ féiñˈˊ Fidiéeˇ e joˋ güɨlɨˈɨɨ˜guɨ e nijneáˋ.
30 Jo̱ dsʉˈ i̱ dseaˋ i̱ quie̱ˊ e móoˊ do caˈɨ́ˋ dsíirˊ e nicuí̱ˉbre jo̱ nitʉ́ˋbre e móoˊ do. Jo̱baˈ canaaiñˋ jiéeˉbre e móoˊ píˈˆ e téeˈ˜ dsíiˊ móoˊ féˈˋ do e laco̱ˈ nijmɨˈǿngˈˋ yaaiñ˜ ni˜ jmɨɨˋ. Jo̱ jmóorˋ lafaˈ e nibírˋ ˈloˈˆ ñíˆ e seaˋ fɨˊ quiniˇ e móoˊ do. 31 Jo̱ dsifɨˊ mɨ˜ calɨlíˈˆ Paaˉ e jmóoˋ i̱ dseaˋ do lado, jo̱baˈ casɨ́ˈrˉ i̱ fii˜ ˈléeˉ do có̱o̱ˈ˜guɨ jaléngˈˋ ˈléeˉ quiáˈrˉ jo̱ casɨ́ˈˉreiñˈ jo̱ cajíñˈˉ:
—Song jaˋ nijé̱ˉ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ na dsíiˊ e móoˊ la, jaˋ líˈˋ ˈnʉ́ˈˋ leángˋnaˈ cajo̱.
32 Jo̱baˈ i̱ ˈléeˉ i̱ ngolíingˉ dsíiˊ e móoˊ do caquiʉˈrˊ ˈnii˜ e ˈñʉ́ʉˈ˜ e móoˊ píˈˆ do, jo̱ catóˈˋ fɨˊ ni˜ jmɨñíˈˆ.
33 Jo̱ lajeeˇ e nʉ́ˈˉguɨ e nijneáˋ ie˜ jo̱, Paaˉ caquiʉˈrˊ ta˜ quiáˈˉ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ i̱ ngolíingˉ do e nidǿˈrˉ capíˈˆjiʉ jo̱ casɨ́ˈˉreiñˈ:
—Lana nɨngóoˊ tú̱ˉ semaan˜ e ɨˊ dsiˋnaaˈ e ne˜duuˈ e˜ nidsijéeˊ quíˉiiˈ, jo̱ jí̱i̱ˈ˜ iˋnaaˈ jaˋ mɨˊ caquiee˜naaˈ laco̱ˈ jí̱i̱ˈ˜ e quɨ́ˈˉ tɨ́ɨˋnaaˈ. 34 Jo̱baˈ fɨ́ɨˉɨ ˈnʉ́ˈˋ lana e ˈnéˉbaˈ cøbˈˆjiʉˈ íˆnaˈ, co̱ˈ la guíimˋ ˈnéˉ quíiˉnaˈ lajo̱, co̱ˈ có̱o̱ˈ˜ e jo̱baˈ cuøˊ bíˋ quíiˉnaˈ e seengˋnaˈ; jo̱ jneaa˜aaˈ jí̱i̱ˈ˜ co̱o̱ˋ jaˋ e nilíiˉiiˈ, jí̱i̱ˈ˜ camɨ́ˈˆ jñʉˋ guiˋnaaˈ jaˋ niˈíingˉ.
35 Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ e féˈˋ Paaˉ lajo̱, jo̱ catɨ́ɨiñˉ co̱o̱ˋ iñíˈˆ jo̱ cacuøˈrˊ guiˈmáangˈˇ Fidiéeˇ fɨˊ quiniˇ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ do. Jo̱ lɨ́ˉ jo̱ cafíiñˋ e iñíˈˆ do jo̱ canaaiñˋ gøˈˊbre. 36 Jo̱ lajɨɨmˋ i̱ dseaˋ do cangotáaiñˉ e cagǿˈˋbre cajo̱. 37 Jo̱ lajɨɨˉnaaˈ laˈóˈˋ ngóoˊnaaˈ dsíiˊ e móoˊ do tíiˊbaaˈ tú̱ˉ ciento dsíˋ setenta y seis dseaˋ. 38 Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ caquiee˜naaˈ guiʉ́ˉ lajɨɨˉnaaˈ do, cabíbˋ i̱ dseaˋ do e mɨcuɨˈieeˋ e téeˈ˜ dsíiˊ e móoˊ do e laco̱ˈ joˋguɨ iiˋ e móoˊ do.
Mɨ˜ cangoˈangˈˊ móoˊ
39 Jo̱ mɨ˜ cajneáˉ e uǿøˋ jo̱, jaléngˈˋ i̱ dseaˋ i̱ quie̱ˊ e móoˊ do jaˋ ñirˊ jial siiˋ e uǿˉ quiʉ̱́ˋ e tɨˊ lɨ˜ tɨ́iñˈˉ do, dsʉˈ cangáˉbre co̱o̱ˋ lɨ˜ cuǿøngˋ e nijé̱ˉ e móoˊ do lɨ˜ jaˋ téeˈ˜ cu̱u̱˜ eáangˊ, jo̱baˈ fɨˊ jo̱b caˈɨ́ˋ dsíirˊ e nitɨ́iñˈˋ có̱o̱ˈ˜ e móoˊ do. 40 Jo̱ caquiʉˈrˊ e ˈnii˜ e guineaangˇ ˈloˈˆ ñíˆ do, jo̱ dob cajiʉ́ˈrˋ fɨˊ é̱ˈˋ jmɨɨˋ. Jo̱guɨ cajléiñˈˋ e ˈmaˋ e íingˆ ta˜ e quiʉˈˊ ta˜ quiáˈˉ fɨˊ e móoˊ do. Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ jo̱, caséerˋ fɨˊ yʉ́ˈˆ e ˈmɨˈˊ e íiˊ fɨˊ quiniˇ e móoˊ do, jo̱ cacá̱ˉ guíˋ e laco̱ˈ cuǿøngˋ ngɨ́ˉ jmɨnáˉguɨ e móoˊ do. Jo̱ lajo̱guɨb canaangˋ dsiquiéengˊ e móoˊ do fɨˊ ˈnɨˈˋ lɨ˜ nɨlɨ́ɨˊ guóoˈ˜ uǿˉ. 41 Dsʉˈ nʉ́ˈˉguɨ e nitɨ́ngˈˋ uǿˉ quiʉ̱́ˋ e móoˊ do, fɨˊ jee˜ cu̱u̱˜ tóobˈ˜ nʉ́ˈˉ jmɨñíˈˆ caˈíˉ, jo̱ fɨˊ jo̱b cacúˈˉ. Jo̱ latøømˉ fɨˊ quiniˇ quiáˈˉ cacúˈˉ fɨˊ jee˜ cu̱u̱˜ tóoˈ˜ e jí̱i̱ˈ˜ joˋ cuǿøngˋ líˋ jǿˈˋ. Jo̱guɨ lɨ́ˈˆ lɨˊ caluuˇ e móoˊ do canaangˋ lɨcuíibˈ˜ có̱o̱ˈ˜ bíˋ quiáˈˉ e jmɨɨˋ e ró̱o̱ˉ do.
42 Jo̱ jaléngˈˋ i̱ ˈléeˉ i̱ teáangˈ˜ dsíiˊ e móoˊ do calɨˈiiñ˜ e nijngámˈˉbre jaléngˈˋ i̱ dseaˋ i̱ téerˋ ˈñúungˈ˜ do e laco̱ˈ jaˋ nileángˉ yaaiñˈ˜ do e nicuí̱rˉ fɨˊ ˈnɨˈˋ jmɨɨˋ mɨ˜ nináiñˋ e nité̱rˉ jmɨɨˋ. 43 Dsʉˈ i̱ fii˜ quiáˈˉ i̱ ˈléeˉ do jaˋ cacuørˊ fɨˊ lajo̱ faˈ e i̱ ˈléeˉ do cajméerˋ lajo̱, co̱ˈ la guíimˋ ˈnéˉ nijáiñˈˋ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ i̱ téerˋ ˈñúungˈ˜ do fɨˊ quiniˇ dseata˜. Jo̱ lɨ́ˈˆ caquiʉˈrˊ ta˜ quiáˈˉ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ do e i̱i̱ˋ jaléngˈˋ i̱ tɨɨngˋ té̱ˉ jmɨɨˋ güɨdsitáamˈ˜bre dsifɨˊ lado, jo̱ nitɨ́iñˈˋ jmɨnáˆguɨ fɨˊ lɨ˜ nɨlɨ́ɨˊ guóoˈ˜ uǿˉ. 44 Jo̱guɨ jaléngˈˋ i̱ caguiaangˉguɨ do nité̱rˉ jmɨɨˋ có̱o̱ˈ˜ ˈmaji̱i̱ˉ o̱si ni˜ cuíiˈ˜ ˈmajmáˋ quiáˈˉ e móoˊ do é. Jo̱ lajo̱b catɨ́ˈˋnaaˈ có̱o̱ˈ˜ e guiʉ́ˉ fɨˊ lɨ˜ nɨlɨ́ɨˊ guóoˈ˜ uǿˉ lajaléˈˋnaaˈ do.
Mɨ˜ caguiéˉ Paaˉ có̱o̱ˈ˜guɨ i̱ dseaˋ caguiaangˉguɨ do fɨˊ Malta
28 Jo̱ mɨ˜ nɨcaláangˉnaaˈ lajɨɨˉnaaˈ do fɨˊ ni˜ jmɨñíˈˆ, jo̱guɨbaˈ calɨne˜naaˈ e nisiiˋ Malta fɨˊ ni˜ guóoˈ˜ uǿˉ lɨ˜ catɨ́ˈˋnaaˈ do. 2 Jo̱ i̱ dseaˋ i̱ seengˋ fɨˊ do eáamˊ guiʉ́ˉ caˈéerˋ có̱o̱ˈ˜ jneaˈˆ lajɨɨˉnaaˈ do. Jo̱ co̱ˈ jmɨ́ɨbˊ tu̱u̱ˋ ie˜ jo̱, jo̱guɨ dsíngˈˉ güíiˉ cajo̱, jo̱baˈ i̱ dseaˋ seengˋ fɨˊ do caji̱ˈrˊ jɨˋ e feˈˋ jo̱ catǿˈrˉ jneaˈˆ e nidsiquiéengˇnaaˈ e fɨˊ caˈˊ jɨˋ do. 3 Jo̱ ie˜ jo̱ i̱ Paaˉ do cangoquie̱rˋ co̱o̱ˋ seangˈˊ cuɨɨ˜ quiʉ̱ʉ̱ˋ jo̱ catóˈrˋ fɨˊ ni˜ jɨˋ; dsʉˈ lajeeˇ jo̱b cagüɨˈɨ́ɨˊ jaangˋ mɨˈˋ i̱ guíingˉ fɨˊ jee˜ e cuɨɨ˜ do mɨ˜ calɨlíˈˆreˈ e guíiˉ jɨˋ, jo̱ cacuˈˋreˈ luguooˋ Paaˉ. 4 Jo̱ mɨ˜ cangáˉ i̱ dseaˋ i̱ seengˋ fɨˊ do e cacuˈˋ i̱ mɨˈˋ do luguooˋ Paaˉ, jo̱baˈ canaangˋ sɨ́ˈˋ rúiñˈˋ lajeeˇ laˈóˈˋ teáaiñˉ do jo̱ jíñˈˉ:
—Lɨ́ɨˊ fɨng o̱ˈ jaangˋ dseaˋ ˈmóbˉ i̱ dseañʉˈˋ na, co̱ˈ caláamˉbre fɨˊ ni˜ jmɨñíˈˆ, dsʉˈ có̱o̱ˈ˜ e calɨ́iñˉ naguɨ joˋ cuǿøngˋ i̱i̱ˋ nileángˉ írˋ, co̱ˈ joˋ catɨ́ɨngˉ e seeiñˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ.
5 Jo̱ dsʉˈ Paaˉ dsifɨˊ ladob cabóˈrˋ guóorˋ fɨˊ ni˜ jɨˋ, jo̱ catǿmˈˋ i̱ mɨˈˋ do, jo̱ jí̱i̱ˈ˜ co̱o̱ˋ jaˋ e calɨ́iñˉ. 6 Jo̱ lajɨɨmˋ i̱ dseaˋ i̱ seengˋ fɨˊ do sɨje̱rˇ faˈ e nilɨye̱e̱ˋ lɨ˜ cacuˈˋ i̱ mɨˈˋ do guooˋ Paaˉ o̱si e nijúumˉbɨr lajeeˇ jo̱ é. Jo̱ ngoca̱ˊbɨjiʉ e sɨje̱ˇ i̱ dseaˋ do su lɨɨng˜ eeˋ nilíingˉ Paaˉ, dsʉˈ jaˋ e calɨ́ngˉ dseaˋ do jí̱i̱ˈ˜ co̱o̱ˋ. Jo̱baˈ dsifɨbˊ cajmɨsɨ́ɨngˉ i̱ dseaˋ do e ɨˊ dsíirˊ, jo̱ canaaiñˋ féˈrˋ e i̱ Paaˉ do lɨ́ɨiñˊ jaangˋ diée˜.
7 Jo̱ quiá̱ˈˉ e fɨˊ lɨ˜ té̱e̱ˉnaaˈ caˈˊ jɨˋ do niseaˋ tú̱ˉ ˈnɨˊ jmáangˈ˜ uǿˉ quiáˈˉ jaangˋ dseata˜ dseaˋ féngˈˊ i̱ niseengˋ fɨˊ Malta i̱ siiˋ Publio. Jo̱ íˋ eáamˊ guiʉ́ˉ caˈíñˈˋ jneaˈˆ jo̱guɨ cajmɨcó̱o̱ˈr˜ jneaˈˆ lajeeˇ ˈnɨˊ jmɨɨ˜ e cajé̱ˆnaaˈ fɨˊ do. 8 Jo̱ ie˜ jo̱ tiquiáˈˆ i̱ Publio do niráaiñˋ dséeˈr˜ e lɨ́ɨiñˊ jmohuɨ́ɨˊ e iʉ˜ guíiñˆ jo̱guɨ e eáangˊ siuiñˈˊ. Jo̱baˈ cangóˉ Paaˉ e cangoˈeerˇ dseaˋ do. Jo̱ mɨ˜ caguiérˉ fɨˊ jo̱, camɨˈrˊ Fidiéeˇ uii˜ quiáˈˉ dseaˋ do. Jo̱ lɨ́ˉ jo̱, caquidsirˊ guóorˋ fɨˊ mogui˜ dseaˋ do, jo̱ lajo̱b cajmiˈleáaiñˉ dseaˋ do. 9 Jo̱ mɨ˜ calɨñiˊ jaléngˈˋguɨ dseaˋ dséeˈ˜ i̱ niseengˋ e fɨˊ do e caˈláangˉ i̱ tiquiáˈˆ Publio do, jo̱ cangolíimˉbre fɨˊ lɨ˜ táangˋ i̱ Paaˉ do e laco̱ˈ dseaˋ do nijmiˈleáangˉneiñˈ lají̱i̱ˈ˜ jmohuɨ́ɨˊ e lɨ́ɨiñˈˊ. Jo̱ lajalémˈˋbiñˈ do caˈláaiñˉ ie˜ jo̱. 10 Jo̱ lajɨɨngˋ i̱ dseaˋ do eáamˊ calɨˈiáangˋ dsíirˊ có̱o̱ˈ˜ jneaˈˆ, jo̱guɨ cajmɨcó̱o̱ˈr˜ jneaˈˆ cajo̱ lajeeˇ gaangˋ sɨˈˋ e cataang˜naaˈ fɨˊ Malta do. Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ jo̱, mɨ˜ cangotóoˈ˜tú̱u̱ˈ fɨˊ caléˈˋ catú̱ˉ, cajmɨcó̱o̱ˈ˜bre jneaˈˆ cajo̱ có̱o̱ˈ˜ jaléˈˋ e ˈnéˉ quíˉnaaˈ guiáˈˆ fɨˊ lajeeˇ e téeˈ˜naaˈ fɨˊ ngóoˊnaaˈ fɨˊ Roma.
Mɨ˜ caguiéˉ Paaˉ fɨˊ Roma
11 Jo̱ mɨ˜ cangóˉnaaˈ fɨˊ jo̱, téeˈ˜naaˈ fɨˊ co̱o̱ˋ móoˊ e jiéˈˋ e nicaje̱ˊ fɨˊ Malta lajeeˇ ji̱i̱ˋ güíiˉ; jo̱ e móoˊ do nijáaˊ fɨˊ co̱o̱ˋ ooˉ jmɨɨˋ e siiˋ Alejandría. Jo̱ jéengˋ gángˉ diée˜ dseaˋ suung˜ i̱ lɨɨ˜, jaangˋ i̱ siiˋ Cástor jo̱guɨ jaangˋguɨ i̱ siiˋ Pólux. 12 Jo̱ caˈuøøˉbaaˈ fɨˊ Malta, jo̱ catoˈˉtú̱u̱ˈ fɨˊ e ngóoˊnaaˈ fɨˊ Roma. Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ jo̱, caguiéˉnaaˈ fɨˊ co̱o̱ˋ fɨɨˋ lɨ˜ siiˋ Siracusa, jo̱ fɨˊ jo̱b cajá̱ˆnaaˈ ˈnɨˊ jmɨɨ˜. 13 Jo̱ fɨˊ jo̱b caˈuøøˉtú̱u̱ˈ e téeˈ˜naaˈ dsíiˊ móoˊ, jo̱ cangóˉnaaˈ la tó̱o̱ˋ ˈnɨˈˋ jmɨñíˈˆ cartɨˊ caguiéˉnaaˈ fɨˊ co̱o̱ˋ fɨɨˋ e siiˋ Regio. Jo̱ mɨ˜ cajneáˉ e jmɨɨ˜ jo̱, co̱ˈ lɨ́ˈˆ lɨˊ uǿøbˉ jóˈˋ guíˋ, jo̱ mɨ˜ cajneáˉ co̱o̱ˋguɨ jmɨɨ˜ lajo̱b caguiéˉnaaˈ co̱o̱ˋguɨ ooˉ jmɨɨˋ lɨ˜ siiˋ Puteoli. 14 Jo̱ fɨˊ jo̱b cají̱ˈˉ rúˈˋnaaˈ có̱o̱ˈ˜ jaangˋ gángˉ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ. Jo̱ íbˋ catǿˈˉ jneaˈˆ e cajé̱ˆnaaˈ có̱o̱ˈr˜ fɨˊ jo̱ lajeeˇ co̱o̱ˋ semaan˜. Jo̱ táˈˉjiʉ lajo̱b caguiéˉnaaˈ cartɨˊ Roma. 15 Jo̱ jaléngˈˋ dseaˋ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ neáangˊ fɨˊ Roma nɨñiˊbre júuˆ quíˉnaaˈ e téeˈ˜naaˈ fɨˊ. Jo̱baˈ cangolíiñˆ e cangojmijíñˈˊ jneaˈˆ cartɨˊ co̱o̱ˋ fɨɨˋ lɨ˜ siiˋ Foro de Apio jo̱guɨ fɨˊ co̱o̱ˋguɨ lɨ˜ siiˋ Las Tres Tabernas. Jo̱ mɨ˜ caneeng˜ rúˈˋnaaˈ, dsifɨˊ ladob cacuøˈˊ Paaˉ guiˈmáangˈˇ Fidiéeˇ, jo̱guɨ eáamˊ calɨˈiáangˋ dsíirˊ cajo̱. 16 Jo̱ mɨ˜ caguiéˉnaaˈ fɨˊ Roma, cacuøbˊ i̱ ˈléeˉ do fɨˊ e nigüeáˋ Paaˉ quiáˈˉ dseaˋ jiéngˈˋ, jo̱guɨ e jaamˋ ˈléeˉ i̱ nijméˉguɨ íˆ írˋ.
Lajeeˇ táangˋ Paaˉ fɨˊ Roma
17 Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ ˈnɨˊ jmɨɨ˜ lajo̱ e caguiéˉ Paaˉ fɨˊ Roma, jo̱baˈ camɨrˊ fɨˊ e calɨtéˈˆ jaléngˈˋ dseaˋ quie̱ˊ nifɨˊ quiáˈˉ dseaˋ Israel i̱ neáangˊ fɨˊ Roma do. Jo̱ mɨ˜ tɨˊ lɨ˜ caseángˈˊ íˋ lajɨɨiñˋ fɨˊ jo̱, jo̱baˈ lalab casɨ́ˈˉ Paaˉ jaléngˈˋ íˋ:
—Dseaˋ góoˊnaaˈ, jaˋ e mɨˊ jméˉ jnea˜ jí̱i̱ˈ˜ co̱o̱ˋ e gaˋ uii˜ quiáˈˉ dseaˋ góoˊooˈ dseaˋ Israel o̱ˈguɨ có̱o̱ˈ˜ jaléˈˋ e tɨ́ɨngˋ jaléngˈˋ ˈlɨɨ˜ yʉ́ʉˈˇ quíˉiiˈ. Dsʉˈ fɨˊ Jerusalén cajángˈˋ dseaˋ góoˊooˈ dseaˋ Israel jnea˜ fɨˊ jaguóˋ dseaˋ romano, 18 jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ e cajmɨngɨ́ˈˉ i̱ dseaˋ romano do jnea˜ jaléˈˋ e ˈnɨ́ɨngˋ dseaˋ góoˊooˈ jnea˜, calɨˈiiñ˜ faˈ mɨ˜ caleáamˋbre jnea˜ co̱ˈ jaˋ e uiing˜ seaˋ quiéˉe faˈ dsi˜ íˈˋ e nijmeáiñˈˋ jnea˜ cartɨˊ nijúunˉn. 19 Jo̱ co̱ˈ dseaˋ góoˊooˈ jaˋ calɨˈiiñ˜ faˈ e caleáangˋtu̱ i̱ dseaˋ romano do jnea˜ e júuˆ røøˋ, jo̱baˈ calɨˈiing˜ jnea˜ ˈñiáˈˋa e i̱ dseata˜ dseaˋ féngˈˊ i̱ guiing˜ fɨˊ Romabingˈ i̱ niquidsiˊ íˈˋ quiéˉe, nañiˊ faˈ jaˋ e dseeˉ seaˋreˈ quiéˉe jí̱i̱ˈ˜ co̱o̱ˋ, o̱ˈguɨ seaˋ jí̱i̱ˈ˜ co̱o̱ˋ dseeˉ faˈ e niˈnɨ́ɨng˜ jnea˜ dseaˋ góoˊo cajo̱ cuaiñ˜ quiáˈˉ jaléˈˋ e júuˆ jo̱. 20 Jo̱ uiing˜ e jo̱baˈ e catǿøˉø ˈnʉ́ˈˋ fɨˊ la e laco̱ˈ nilɨñíˆnaˈ jo̱guɨ nisɨɨ˜naaˈ co̱lɨɨng˜ e˜ uiing˜ e ˈñúunˈ˜n la lana, co̱ˈ uiing˜ e jáˈˉ lɨ́ɨnˋn e nɨcagüéngˉ i̱ siiˋ Dseaˋ Jmáangˉ do fɨˊ jmɨgüíˋ la, jo̱ íbˋ dseaˋ i̱ sɨjeengˇ jaléngˈˋ dseaˋ góoˊooˈ.
21 Jo̱ cañíiˋ i̱ dseaˋ do quiáˈˉ Paaˉ jo̱ cajíñˈˉ casɨ́ˈˉreiñˈ:
—Jí̱i̱ˈ˜ co̱o̱ˋ jiˋ jaˋ mɨˊ caˈíingˈ˜ jneaˈˆ e jáaˊ fɨˊ Judea faˈ e féˈˋ uii˜ quíiˈˉ, o̱ˈguɨ jí̱i̱ˈ˜ jaangˋ dseaˋ rúˈˋnaaˈ dseaˋ Israel i̱ nɨgüɨlíingˉ fɨˊ la faˈ nɨcajíñˈˉ júuˆ gaˋ uii˜ quíiˈˉ cajo̱. 22 Dsʉˈ ii˜naaˈ nʉ́ˆnaaˈ júuˆ quíiˈˉ lana quiáˈˉ jaléˈˋ e ɨˊ oˈˊ, co̱ˈ ne˜baaˈ guiʉ́ˉ doñiˊ jiébˈˋ féˈˋ dseaˋ gaˋ quiáˈˉ jaléngˈˋ ˈnʉ́ˈˋ, dseaˋ cuíingˋnaˈ Dseaˋ Jmáangˉ.
23 Jo̱ lajo̱b cajméerˋ, caté̱e̱rˋ co̱o̱ˋ jmɨɨ˜ lɨ˜ niseángˈˊ jaléngˈˋ dseaˋ Israel e fɨˊ lɨ˜ guiingˇ Paaˉ. Jo̱ mɨ˜ tɨˊ lɨ˜ nɨsɨseángˈˊ lajɨɨngˋ dseaˋ fɨˊ do, jo̱baˈ canaangˋ Paaˉ e guiarˊ júuˆ fɨˊ jee˜ i̱ dseaˋ do quiáˈˉ jial iing˜ Fidiéeˇ nicá̱rˋ nifɨˊ quiáˈˉ lajaangˋ lajaangˋ dseaˋ jmɨgüíˋ. Jo̱ guiaˊ Paaˉ e júuˆ do tɨˊ laˈeebˋ jo̱ cartɨˊ caˈlóoˉ. Jo̱ sɨ́ˈrˋ i̱ dseaˋ do e laco̱ˈ jáˈˉ nilíiñˋ júuˆ quiáˈˉ Jesús laˈeáangˊ có̱o̱ˈ˜ júuˆ quiʉˈˊ ta˜ quiáˈˉ dseaˋ Israel e cajmeˈˊ Moi˜ có̱o̱ˈ˜guɨ jaléˈˋ e féˈˋ fɨˊ ni˜ jiˋ quiáˈˉ i̱ dseaˋ i̱ caféˈˋ cuaiñ˜ quiáˈˉ Fidiéeˇ malɨɨ˜guɨ eáangˊ. 24 Jo̱ i̱ lɨɨng˜ i̱ dseaˋ do jábˈˉ calɨ́iñˉ e júuˆ e guiaˊ Paaˉ do, jo̱guɨ calɨsémˋbɨ cajo̱ i̱ jaˋ calɨjíiˈ˜ e júuˆ jo̱. 25 Jo̱ co̱ˈ jaˋ røøˋ sɨ́ɨngˋ i̱ dseaˋ do lacaˈíingˈ˜ caˈíiñˈ˜ quiáˈˉ lají̱i̱ˈ˜ e júuˆ e guiaˊ Paaˉ do, jo̱baˈ canaaiñˋ dsilíimˋbre. Jo̱ lalab casɨ́ˈˉ Paaˉ i̱ dseaˋ do:
—Lanab dseángˈˉ cajíngˈˉ Jmɨguíˋ quiáˈˉ Fidiéeˇ casɨ́ˈrˉ ˈlɨɨ˜ dseaˋ cǿøngˈ˜ quíˉnaaˈ laˈeáangˊ có̱o̱ˈ˜ jaangˋ dseaˋ féngˈˊ i̱ caféˈˋ cuaiñ˜ quiáˈˉ Fidiéeˇ malɨɨ˜guɨ eáangˊ i̱ siiˋ Saíiˆ mɨ˜ cajíñˈˉ lala:
26 Gua˜ jo̱ güɨsíiˈ˜ jaléngˈˋ dseaˋ Israel
e nañiˊ faˈ jialguɨ e ninúrˉ dsʉˈ jaˋ iiñ˜ ningáiñˈˋ jí̱i̱ˈ˜ co̱o̱ˋ;
jo̱guɨ nañiˊ faˈ jialguɨ e nijǿørˉ, dsʉˈ jaˋ iiñ˜ ninírˋ jí̱i̱ˈ˜ co̱o̱ˋ.
27 Co̱ˈ dsíngˈˉ jaˋ iing˜ jmɨtɨ́ɨngˋ jaléngˈˋ i̱ dseaˋ íˋ
jo̱guɨ jaˋ líˈrˋ ɨˊ dsíirˊ røøˋ
jo̱guɨ jnɨrˊ loguar˜ có̱o̱ˈ˜guɨ jminirˇ cajo̱ e laco̱ˈ jaˋ líˈrˋ núurˋ o̱ˈguɨ jǿørˉ o̱ˈguɨ líˈrˋ ningáiñˈˋ cajo̱.
Jo̱ lajo̱b jaˋ líˈrˋ niquɨ́ˈˉ jíngˈˋ yaaiñ˜ fɨˊ quiniiˉ
e laco̱ˈ jnea˜ quɨ́ˈˉ jmɨɨ˜ nijmiˈleáanˆnre jóng.
Jo̱ lanab lɨ́ɨˊ júuˆ quiáˈˉ Saíiˆ e cajmeˈrˊ malɨɨ˜guɨ eáangˊ. 28 Jo̱guɨ güɨlɨñíbˆ ˈnʉ́ˈˋ guiʉ́ˉ e latɨˊ lanab ninaanˉ niguiaaˉ júuˆ quiáˈˉ Dseaˋ Jmáangˉ jee˜ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ jaˋ lɨ́ɨngˊ dseaˋ góoˋooˈ dseaˋ Israel quiáˈˉ jial nileángˉ Fidiéeˇ írˋ jee˜ jaléˈˋ dseeˉ quiáˈrˉ, jo̱ i̱ dseaˋ íˋ iim˜bre núrˉ e júuˆ jo̱.
29 Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ e cajíngˈˉ Paaˉ e júuˆ jo̱, guiˈnangˈˇ uøømˋbɨ i̱ dseaˋ Israel do e jmiguíingˉ rúiñˈˋ lajeeˇ yaaiñ˜, co̱ˈ jaˋ røøˋ sɨ́ɨiñˋ.
30 Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ jo̱, caje̱ˊbɨ Paaˉ tú̱ˉ jíngˋguɨ e fɨˊ ˈnʉ́ʉˊ lɨ˜ quɨ́ɨrˊ do e siˈˊ fɨˊ Roma. Jo̱ fɨˊ jo̱b íñˈˋ jaléngˈˋ dseaˋ i̱ dsilíingˉ i̱ dsiˈeeˇ írˋ. 31 Jo̱ dseángˈˉ eáamˊ jaˋ ˈgóˈrˋ guiarˊ e júuˆ do quiáˈˉ jial iing˜ Fidiéeˇ nicá̱rˋ nifɨˊ quiáˈˉ lajaangˋ lajaangˋ dseaˋ jmɨgüíˋ. Jo̱guɨ eˈˊguɨr jaléngˈˋ i̱ dseaˋ i̱ guilíingˉ do cajo̱ jaléˈˋ júuˆ quiáˈˉ Fíiˋnaaˈ Dseaˋ Jmáangˉ. Jo̱ jí̱i̱ˈ˜ jaangˋ dseaˋ jaˋ i̱i̱ˋ jnɨ́ɨngˊ quiáˈrˉ faˈ jaˋ cuǿøngˋ jmérˉ lajo̱.
Jo̱ lanab jí̱i̱ˈ˜ lɨ́ɨˊ júuˆ e cajmeˈˊ Lucas e catɨ́ɨngˉ Teófilo.
Copyright © 2002 by La Liga Biblica (Bible League)