Chronological
Nhập Đề
1 Lời của Người Truyền Đạo,[a] con vua Đa-vít, ngự tại Giê-ru-sa-lem.
2 Người Truyền Đạo nói:
Vô nghĩa, vô nghĩa, hư ảo! Hư ảo, vô nghĩa, vô nghĩa!
Trí người không thể nào hiểu nổi mọi việc xảy ra trên đời!
Câu Hỏi Chủ Đề
3 Mọi công lao khó nhọc con người làm trên cõi đời này
Có ích lợi gì lâu bền cho đời người?
Vạn Vật Xoay Vần Theo Chu Kỳ
4 Thế hệ này qua, thế hệ khác đến,
Trong khi trời đất vẫn còn đó.
5 Mặt trời mọc, mặt trời lặn,
Rồi hối hả quay về nơi nó mọc.
6 Gió thổi hướng nam,
Chuyển sang hướng bắc,
Gió xoay đi, xoay lại,
Đổi hướng xoay chiều theo luồng gió thổi.
7 Mọi sông ngòi đều đổ ra biển,
Nhưng biển chẳng hề đầy.
Nước trở về nguồn,
Nơi đó sông ngòi lại tiếp tục chảy ra.
8 Mọi vật không ngừng xoay vần;
Môi miệng người nói mãi vẫn có điều để nói;
Mắt nhìn mãi vẫn không thỏa;
Tai nghe mãi vẫn không chán.
9 Điều gì đã có sẽ còn tiếp tục có,
Điều gì Đức Chúa Trời đã làm, Ngài vẫn tiếp tục làm.
Chẳng có gì mới trên cõi đời này.
10 Nếu có điều gì khiến người ta nói:
“Xem kìa, một điều mới!”
Thì chính điều ấy đã có rồi, có từ ngàn xưa,
Trước thời chúng ta.
11 Không ai tưởng nhớ những thế hệ đã qua;
Những thế hệ mai sau cũng vậy,
Những người đến sau họ
Cũng chẳng tưởng nhớ đến họ.
Kinh Nghiệm Của Người Truyền Đạo
12 Tôi là Người Truyền Đạo, tôi đã từng làm vua Y-sơ-ra-ên tại Giê-ru-sa-lem. 13 Tôi quyết tâm noi theo nguyên tắc khôn ngoan của các bậc hiền triết,[b] nghiên cứu và khảo sát tường tận mọi việc xảy ra trên cõi đời này. Đó là một công việc khó khăn Đức Chúa Trời ban cho loài người. 14 Sau khi quan sát mọi việc xảy ra trên đời, tôi nhận thấy trí người không thể nào hiểu nổi, như không ai có thể điều khiển ngọn gió thổi theo chiều mình muốn.
15 Vật chi cong vẹo không thể uốn cho thẳng,
Vật chi thiếu hụt không thể đếm cho đủ.
16 Tôi tự nhủ: “Này, tôi đã thu thập được nhiều kinh nghiệm và hiểu rõ thế nào là khôn ngoan và tri thức. Tôi được khôn ngoan trội hơn mọi vua cai trị Giê-ru-sa-lem trước tôi.” 17 Tôi quyết tâm tìm hiểu sự khôn ngoan và tri thức, điên rồ và khờ dại. Tôi khám phá rằng công việc tìm hiểu này cũng khó như điều khiển chiều gió.
18 Càng thêm khôn ngoan càng lắm ưu phiền,
Càng thêm tri thức, càng nhiều khổ tâm.
Suy Tư Về Thú Vui
2 Tôi tự nhủ: “Tôi hãy nếm trải những điều gì mang lại niềm vui trên cõi đời này, xem thử những điều ấy có chi tốt không.” Nhưng tôi khám phá rằng loài người cũng không thỏa mãn với những điều vui thú ấy. 2 Tôi nhận thấy rằng đời sống hời hợt[c] là điên rồ, còn việc đeo đuổi thú vui cũng chẳng được gì. 3 Tôi suy tư trong lòng; tôi thử dùng rượu cho đến mức say, để tìm hiểu xem đó có phải là điều tốt cho loài người làm theo trong những chuỗi ngày họ sống trên đất.[d]
4 Tôi thực hiện những công trình vĩ đại. Tôi xây dựng những lâu đài, vun trồng những vườn nho. 5 Tôi lập cho mình những vườn hoa và vườn cây đủ mọi loại cây ăn trái. 6 Tôi đào cho mình những hồ chứa nước để tưới rừng cây rậm rạp. 7 Tôi mua nhiều tôi trai, tớ gái, cũng có nhiều tôi trai tớ gái sinh trưởng trong nhà. Tôi lại có nhiều bầy súc vật, bò và chiên dê, nhiều hơn tất cả những vì vua sống trước tôi tại Giê-ru-sa-lem. 8 Tôi thâu chứa bạc vàng; châu báu các vua chúa triều cống.[e] Tôi chiêu mộ nhiều nam nữ ca sĩ; còn nói về lạc thú của đàn ông,[f] tôi có biết bao nhiêu cung phi hầu hạ. 9 Vậy tôi trở nên sang trọng vượt trội hơn mọi vì vua sống trước tôi tại Giê-ru-sa-lem; và sự khôn ngoan vẫn ở cùng tôi.
10 Tôi chẳng bỏ qua bất cứ điều gì mắt tôi ưa thích.
Tôi chẳng từ khước một thú vui nào.
Thật tôi vui thỏa trong mọi công lao khó nhọc của mình,
Và niềm vui thỏa này là phần thưởng cho mọi công lao của tôi.
11 Thế nhưng, khi ngẫm nghĩ lại mọi công trình tay mình thực hiện,
Với bao công sức đổ dồn vào,
Tôi nhận thấy mọi sự đều vô nghĩa, hư ảo, không thể nào hiểu nổi, như đuổi theo luồng gió.
Con người không tìm được lợi ích gì lâu bền trên cõi đời này.
Suy Tư Về Sự Khôn Ngoan Và Điên Dại
12 Tôi ngẫm nghĩ về sự khôn ngoan,
Thật điên rồ, và ngu dại.
Người kế vị ngôi vua có thể làm gì được?
Thật ra, chỉ noi theo những gì các vua trước đã làm.
13 Tôi nhận thấy rằng khôn ngoan có ích hơn khờ dại,
Cũng như ánh sáng có lợi hơn tối tăm.
14 Người khôn sáng nhìn thấy hướng mình đi,[g]
Còn kẻ khờ dại dò dẫm trong đêm tối.
Tuy nhiên tôi cũng biết
Rồi cả hai đều cùng chung một số phận.
15 Tôi tự nhủ:
“Số phận kẻ dại cũng là số phận của tôi.
Vậy thì khôn ngoan vượt trội như tôi được lợi ích gì?”
Tôi tự đáp:
“Đây cũng là vô nghĩa, hư ảo.”
16 Thật vậy, không ai nhớ mãi người khôn hoặc kẻ dại,
Vì chúng ta biết trong những ngày tới, người khôn kẻ dại đều sẽ bị lãng quên.
Than ôi! Người khôn kẻ dại rồi cũng phải chết như nhau!
Suy Tư Về Công Lao Khó Nhọc Của Loài Người
17 Vậy, tôi hầu như chán ghét cuộc sống, vì mọi việc xảy ra trên đời đều làm cho tôi khổ tâm. Mọi sự đều vô nghĩa, như đuổi theo luồng gió. 18 Tôi cũng hầu như chán ghét mọi công trình tôi lao nhọc tạo ra trên đời vì rồi phải để lại tất cả cho kẻ đến sau. 19 Nào ai biết được người thừa kế khôn hay dại? Dù sao đi nữa, người vẫn cai quản mọi công trình tôi tạo nên nhờ khôn ngoan và lao khổ của tôi. Đây cũng là một điều hư ảo. 20 Ngẫm nghĩ lại, tôi chán ngán mọi công trình tôi lao khổ tạo ra trên đời này. 21 Có người đem khôn ngoan, tri thức, và tài năng ra tạo dựng cơ nghiệp, rồi để lại gia tài mình cho một người khỏi phải lao nhọc gì cả. Đây cũng là một điều vô nghĩa, một điều đại ác. 22 Vậy có ích gì cho con người lao lực, lao tâm khổ nhọc trên đời này? 23 Suốt ngày, người gặp chuyện khổ tâm, công việc người làm đầy ưu phiền; ngay cả ban đêm, tâm trí người cũng chẳng được nghỉ ngơi. Đây cũng là một điều hư ảo.
Lời Khuyên
24 Tốt nhất cho loài người là: ăn, uống, và vui thỏa trong công việc mình làm. Tôi nhận thấy đó là sự ban cho của Đức Chúa Trời[h] 25 Thật vậy, nếu Đức Chúa Trời không ban cho,[i] ai có thể ăn uống, sống an vui trên đời? 26 Vì Đức Chúa Trời ban sự khôn ngoan, tri thức, và niềm vui cho người nào đẹp lòng Ngài. Nhưng Ngài giao cho tội nhân công việc nhọc nhằn thu góp của cải để rồi ban lại cho người nào đẹp lòng Ngài. Đây cũng là một điều vô nghĩa, như đuổi theo luồng gió.
Đức Chúa Trời Ấn Định Thời Kỳ Cho Mọi Sự
3 Mọi sự đều xảy ra theo thời điểm,
Mọi việc trên đời đều có định kỳ:
2 Có kỳ sinh, có kỳ tử;
Có kỳ gieo trồng, có kỳ gặt hái;
3 Có kỳ giết hại, có kỳ cứu chữa;
Có kỳ đập phá, có kỳ xây dựng;
4 Có kỳ than khóc, có kỳ vui cười;
Có kỳ tang chế, có kỳ ca múa;
5 Có kỳ ném đá, có kỳ thu lượm đá;
Có kỳ ôm ấp, có kỳ hất hủi;
6 Có kỳ tìm kiếm, có kỳ bỏ qua;
Có kỳ cất giữ, có kỳ vứt bỏ;
7 Có kỳ xé rách, có kỳ vá may;
Có kỳ nín lặng, có kỳ lên tiếng;
8 Có thời yêu, có thời ghét;
Có thời chiến, có thời bình.
Câu Hỏi Chủ Đề
9 Có ích lợi gì lâu bền cho người lao công khổ nhọc?
Suy Tư Về Thời Gian
10 Tôi quan sát những công việc Đức Chúa Trời ban cho loài người để họ làm. 11 Mọi sự Ngài làm đều đúng thời, đúng lúc. Tuy Đức Chúa Trời có đặt vào tâm trí loài người ý niệm về cõi đời đời, cũng không một ai thấu hiểu được từ đầu đến cuối công việc Ngài làm. 12 Vậy tôi nhận thấy tốt nhất cho loài người là vui thỏa và vui hưởng[j] cuộc sống. 13 Hơn nữa, ai nấy hãy ăn, uống, và vui thỏa trong mọi công việc mình làm. Đó là sự ban cho của Đức Chúa Trời. 14 Tôi nhận thấy mọi sự Đức Chúa Trời làm tồn tại mãi mãi, loài người không thêm bớt được gì cả. Đức Chúa Trời làm như vậy để loài người kính sợ Ngài.
15 Điều hiện có, đã có rồi;
Điều sẽ có, đã có từ ngàn xưa.
Đức Chúa Trời cho tái diễn[k] những gì đã qua.[l]
Suy Tư Về Sự Bất Công
16 Ngoài ra, tôi còn nhìn thấy điều này trên đời:
Chính tại chốn công đường, lại có gian ác;
Và chính tại nơi công chính, lại có việc làm bất chính.
17 Tôi tự nhủ:
“Đức Chúa Trời sẽ xét xử
Cả người công chính lẫn người gian ác;
Vì Ngài ấn định thời kỳ cho mọi sự, mọi việc.”
18 Tôi tự nhủ: “Đức Chúa Trời thử thách loài người, để cho họ thấy loài người chẳng hơn gì loài thú.” 19 Vì số phận loài người và số phận loài thú chung quy giống nhau: loài người chết, loài thú cũng chết. Cả hai đều là sinh vật có hơi thở. Vậy loài người chẳng hơn gì loài thú. Thật mọi sự đều vô nghĩa, hư ảo. 20 Cả hai[m] đều cùng đi về một nơi: cả hai đều ra từ bụi đất, cả hai đều trở về bụi đất. 21 Nào ai biết được, hoặc hồn người chết bay lên, hoặc hồn loài thú sa xuống đất? 22 Vậy tôi nhận thấy điều tốt nhất cho loài người là vui hưởng những việc mình làm, đó là phần thưởng cho loài người. Vì ai có thể đem người trở về để thấy lại những gì xảy ra sau khi nhắm mắt lìa đời?
Những Vấn Đề Trong Đời Sống
4 Tôi ngẫm nghĩ về những sự ức hiếp xảy ra trên đời.
Xem kìa! Người bị ức hiếp, nước mắt đầm đìa!
Nhưng không được ai an ủi.
Kẻ ức hiếp cậy quyền hành ức hiếp họ!
Nhưng không ai bênh vực[n] họ.
2 Vậy tôi mừng cho người chết,
Vì những người đã chết rồi,
Có phước hơn những người hiện vẫn còn sống
Trong cảnh áp bức.
3 Nhưng người có phước hơn cả hai hạng người kia
Là người chưa sinh ra,
Chưa từng chứng kiến những việc gian ác
Xảy ra trên đời.
Thái Độ Đối Với Việc Làm
4 Tôi nhận thấy mọi việc con người làm khó nhọc, cách tài năng, chỉ vì lòng ganh đua, rồi cũng qua đi. Quả là vô nghĩa vô nghĩa, hư ảo, giống như đuổi theo luồng gió vậy.
5 “Kẻ dại ngồi khoanh tay,
Tự gây thiệt hại cho mình.”[o]
6 “Tốt hơn là nắm đầy một bàn tay mà nghỉ ngơi, nhàn hạ,
Còn hơn khổ nhọc cho đầy hai tay,
Như thể cố công bắt gió.”
Giá Trị Của Người Bạn
7 Ngẫm nghĩ sự đời tôi thấy đời vô nghĩa, hư ảo:
8 Như một người kia sống đơn chiếc,
Không con cái, không anh em,
Thế nhưng cứ lao nhọc không ngừng,
Mắt nhìn của cải không biết chán.
Người chẳng hề tự hỏi[p] “Vì ai mà tôi phải lao khổ nhọc nhằn,
Nhịn ăn sung mặc sướng?”
Quả là vô nghĩa, hư ảo,
Một cuộc đời vất vả, lầm than, bi đát.
9 Hai người hơn một,
Vì làm việc chung có lợi cho cả hai.
10 Nếu một người ngã,
Có người kia đỡ.
Khổ nỗi cho người đơn độc, khi ngã,
Không ai đỡ người lên!
11 Cũng vậy, hai người nằm chung thì ấm,
Còn một người làm sao ấm được?
12 Người đơn độc dễ bị đánh hạ,
Nhưng hai người chung sức chống cự, dễ ai đánh hạ được sao?
Sợi dây bện không dễ gì bứt đứt.
Suy Tư Về Thế Lực Chính Trị
13 Một người trẻ tuổi nghèo nàn nhưng khôn ngoan, còn hơn một vì vua cao tuổi lại ngu dại, không biết nghe lời khuyên can; 14 Vì người trẻ tuổi từ ngục tù lên làm vua, dù người vốn sinh ra nơi bần hàn trong vương quốc. 15 Tôi nhận thấy mọi người sinh sống trên đời, đều đứng về phía người trẻ tuổi thứ nhì, là người sẽ kế vị ngôi vua. 16 Thần dân dưới quyền vua trẻ tuổi này[q] đông vô số. Thế nhưng, các thế hệ đến sau không thán phục người. Thật đó cũng là vô nghĩa, hư ảo, như thể cố công bắt gió!
Giữ Lời Hứa Nguyện
5 Hãy cẩn trọng khi vào nhà Đức Chúa Trời. Hãy đến gần cung kính lắng nghe hơn là dâng sinh tế như kẻ ngu muội, là kẻ không nhận biết lầm lỗi mình đã phạm.
2 Đừng vội nói,
Và con cũng đừng hấp tấp,
Thốt lời thề nguyện trước mặt Đức Chúa Trời;
Vì Đức Chúa Trời ở trên trời,
Còn con ở dưới đất;
Vậy con hãy cân nhắc từng lời nói.
3 Vì nhiều suy tư sinh ra mộng tưởng,
Nhiều lời sinh ra sự dại khờ.
4 Khi con khấn nguyện với Đức Chúa Trời, hãy vội vã làm trọn điều khấn nguyện, vì kẻ dại không làm vui lòng Ngài. Hãy làm trọn điều con khấn nguyện. 5 Thà đừng khấn nguyện, hơn là khấn hứa mà không làm trọn. 6 Đừng để miệng con gây cho con phạm tội. Đừng nói với thầy tế lễ[r] “Tôi lầm lỡ khấn nguyện.” Sao con làm cho Đức Chúa Trời nổi giận vì lời khấn nguyện của con đến nỗi Ngài hủy diệt công trình tay con làm? 7 Ở đâu có nhiều mộng mị, đó có nhiều điều hư không, và nhiều lời.[s] Phần con, phải kính sợ Đức Chúa Trời.
Áp Bức Và Bất Công
8 Khi con thấy có người nghèo khó trong xứ bị áp bức, công lý và lẽ phải bị chà đạp, thì đừng ngạc nhiên, vì người có quyền được người có quyền hơn che chở, và những người cầm quyền luôn bênh vực lẫn nhau. 9 Tuy nhiên, dân cày[t] cần có vua cai trị thì đất nước mới được thuận lợi mọi bề.
Tiền Bạc Không Mang Lại Hạnh Phúc
10 Người ham tiền bạc, bao nhiêu tiền bạc cũng không đủ,
Người ham của cải, lợi nhuận mấy cũng chẳng vừa lòng.
Đấy cũng là vô nghĩa, hư ảo.
11 Của cải càng nhiều,
Càng lắm người ăn.
Người có của được lợi ích gì hơn,
Ngoài niềm vui ngắm nhìn của cải?
12 Người làm công lao nhọc, dù ăn ít hay nhiều,
Có được giấc ngủ ngon.
Nhưng người giàu có dư dả
Lại lo lắng ngủ không yên.
13 Tôi thấy một tình cảnh đau thương:
Một người giàu có kia chất chứa của cải, phòng khi bất trắc,
14 Nhưng gặp chuyện chẳng may, tài sản tiêu tan.
Người có con cái,
Song không còn gì để lại cho con.
15 Người mở mắt chào đời với hai bàn tay trắng,
Nhắm mắt lìa đời, trắng đôi bàn tay.
Người ra đi, chẳng mang theo được gì
Do công lao khó nhọc mình làm ra.
16 Đây quả là một tai họa đau thương:
Người vào đời thể nào, cũng sẽ ra đi thể ấy.
Vậy người lao động nhọc nhằn được ích lợi gì bền lâu,
Khi công lao mình bị gió cuốn bay đi?[u]
17 Người lại phải sống suốt đời trong tăm tối,
Gặp nhiều phiền muộn, đau ốm, và bực bội.
Vui Hưởng Sự Sống
18 Tôi nhận thấy điều tốt đẹp cho mọi người là ăn, uống, và vui hưởng mọi công lao khó nhọc mình làm ra, suốt những năm tháng của cuộc đời mà Đức Chúa Trời đã định vì đó là phần của con người. 19 Hơn nữa, người nào được Đức Chúa Trời ban cho sự giàu có và tài sản, quyền sử dụng tài sản, thì nhận lấy phần mình, và vui hưởng công lao khó nhọc của mình. Đó chính là sự ban cho của Đức Chúa Trời. 20 Thật người sẽ chẳng lo nghĩ nhiều về những ngày của đời sống mình, vì Đức Chúa Trời ban cho người lòng được an vui.
Bàn Thêm Về Những Vấn Đề Trong Cuộc Sống
6 Tôi thấy có một tình cảnh bi thương thường hay xảy ra cho loài người sống trên đời.
2 Đức Chúa Trời ban cho một người kia giàu có, tài sản, và danh vọng đến nỗi người chẳng thiếu một điều gì lòng người mong muốn. Tuy nhiên, Đức Chúa Trời không cho người quyền hưởng thụ. Một người xa lạ hưởng các tài sản ấy. Hoàn cảnh bi thương này quả là khó hiểu. 3 Giả sử có một người kia sinh được cả trăm con cái, cao tuổi thọ, được sống lâu trên đất, nhưng lòng ước muốn vui hưởng những điều tốt lành không được thỏa nguyện, tôi cho rằng một em bé chết vừa lúc lọt lòng mẹ, dù không được chôn cất, còn có phước hơn.
4 Dù em lặng lẽ vào đời, và ra đi vào cõi tối tăm, tên tuổi em bị bóng tối bao trùm; 5 Dù em chưa hề thấy ánh mặt trời, cũng chưa ý thức được gì, em vẫn được yên nghỉ hơn người cao tuổi. 6 Người dù có sống đến cả hai ngàn năm, nhưng không hưởng được phần phước gì trên đời này, cũng không bằng em bé chết vừa lúc lọt lòng mẹ. Phải chăng rốt cuộc mọi người đều cùng về một chỗ?
7 Người đời làm lụng khổ nhọc là vì miếng cơm manh áo,
Thế nhưng lòng tham muốn chẳng bao giờ được thỏa nguyện.
8 Người khôn ngoan được lợi ích gì hơn kẻ dại?
Người nghèo biết cách xử thế, nào có ích chi?
9 Điều gì mắt thấy
Tốt hơn là mộng ước.
Đây cũng là vô nghĩa, hư ảo,
Như thể cố công bắt gió.
Sức Người Có Hạn
10 Điều gì hiện có đã sẵn có tên rồi,
Và chúng ta cũng biết rõ thân phận con người;
Loài người không thể tranh biện
Với Đấng[v] mạnh hơn mình.
11 Càng nhiều lý lẽ,
Càng thêm rối beng.
Có lợi ích gì lâu bền cho con người?
12 Vì những ngày của đời người vô nghĩa, trôi qua như bóng, ai biết được điều gì là tốt, lợi ích cho mình? Ai có thể nói cho người biết điều gì sẽ xảy ra, sau khi người nhắm mắt lìa đời?
New Vietnamese Bible. Used by permission of VBI (www.nvbible.org)