Chronological
Ang Napulo ka Sugo
(Exo. 20:1-17)
5 Gitigom ni Moises ang tanang mga Israelinhon ug giingnan: “Mga Israelinhon! Pamatia ninyo ang mga tulumanon ug mga lagda nga ihatag ko kaninyo karong adlawa. Tun-i ninyo kini ug tumana gayod. 2 Ang Ginoo nga atong Dios naghimo ug kasabotan uban kanato didto sa Bukid sa Sinai.[a] 3 Wala niya kini himoa kaniadto sa atong mga katigulangan kondili kanatong tanan nga buhi karon. 4 Didto sa bukid nakigsulti ang Ginoo kaninyo taliwala sa kalayo nga daw nagaatubangay lang kamo. 5 Mitindog ako sa taliwala ninyo ug sa Ginoo niadto nga higayon sa pagsulti kaninyo sa mensahe sa Ginoo, kay nahadlok kamo sa kalayo ug dili kamo mosaka sa bukid. Miingon ang Ginoo,
6 “ ‘Ako ang Ginoo nga inyong Dios nga nagpagawas kaninyo gikan sa Ehipto diin kamo giulipon.
7 “ ‘Ayaw kamo pagsimba ug laing dios gawas kanako.
8 “ ‘Ayaw kamo paghimo ug mga dios-dios sa dagway sa bisan unsa nga anaa sa langit o sa yuta o sa tubig. 9 Ayaw gayod ninyo kini yukbo-i o simbaha, kay ako, ang Ginoo nga inyong Dios, abughoan. Dili ako gusto nga may lain kamong simbahon. Silotan ko ang mga nakasala kanako apil ang ilang mga kaliwat hangtod sa ikatulo ug ikaupat nga henerasyon nga nagasalikway kanako. 10 Apan ginapakita ko ang akong paghigugma ngadto sa daghan kaayong henerasyon nga nagahigugma kanako ug nagatuman sa akong mga sugo.
11 “ ‘Ayaw ninyo gamita ang akong ngalan sa walay pasipala, kay ako, ang Ginoo nga inyong Dios, magasilot kang bisan kinsa nga mogamit sa akong ngalan sa walay pasipala.
12 “ ‘Tumana ninyo ang akong mga ginapahimo kaninyo sa Adlaw nga Igpapahulay, ug himoa ninyo kini nga pinasahi nga adlaw alang kanako, ang Ginoo nga inyong Dios, sumala sa gimando ko kaninyo. 13 Magtrabaho kamo sulod sa unom ka adlaw, 14 apan ang ikapito nga adlaw, ang Adlaw nga Igpapahulay, inyong igahin alang kanako, ang Ginoo nga inyong Dios. Ayaw kamo pagtrabaho niining adlawa apil ang inyong mga anak, mga ulipon, mga baka, mga asno, ug uban pa ninyong kahayopan, o ang mga langyaw nga nagapuyo uban kaninyo. Ang inyong mga sulugoon kinahanglang mopahulay usab sama kaninyo. 15 Hinumdomi ninyo nga nahimo usab kamong mga ulipon kaniadto sa Ehipto, ug ako, ang Ginoo nga inyong Dios, nagpagawas kaninyo pinaagi sa akong dakong gahom. Busa ako, ang Ginoo nga inyong Dios, nagmando kaninyo nga tumanon ninyo ang akong mga ginapahimo sa Adlaw nga Igpapahulay.
16 “ ‘Tahora ninyo ang inyong amahan ug inahan sumala sa gimando ko kaninyo, aron magkinabuhi kamo ug dugay ug mahimong maayo ang inyong kahimtang diha sa yuta nga ihatag ko kaninyo.
17 “ ‘Ayaw kamo pagpatay.
18 “ ‘Ayaw kamo panapaw.
19 “ ‘Ayaw kamo pangawat.
20 “ ‘Ayaw kamo pagsaksi ug bakak batok sa inyong isigka-tawo.
21 “ ‘Ayaw kamo kaibog sa asawa sa inyong isigka-tawo o sa iyang balay, yuta, mga sulugoon, mga kahayopan,[b] o sa bisan unsa nga anaa kaniya.’
22 “Mao kana ang mga sugo sa Ginoo kaninyong tanan nga nanagtigom didto sa bukid. Sa dihang nagsulti siya sa makusog nga tingog gikan sa taliwala sa kalayo nga nalibotan sa bagang panganod, gihatag niya kini nga mga sugo ug wala na niya dugangi. Gisulat niya kini sa duha ka lagpad nga bato ug gihatag kanako.
23 “Sa dihang nadunggan ninyo ang tingog gikan sa kangitngit samtang nagadilaab ang bukid, miduol kanako ang tanang pangulo sa inyong mga tribo ug ang inyong mga tigdumala. 24 Ug miingon sila, ‘Gipakita sa Ginoo nga atong Dios ang iyang gahom ug kadungganan kanato, ug nadunggan nato ang iyang tingog gikan sa taliwala sa kalayo. Nakita nato karong adlawa nga mahimo diay magpabiling buhi ang tawo bisan nakigsulti ang Dios kaniya. 25 Apan dili namo ibutang sa peligro ang among kinabuhi. Kay kon madunggan namo pag-usab ang tingog sa Ginoo nga atong Dios, sigurado nga lamyon gayod kami sa gamhanan nga kalayo, 26 kay walay laing tawo nga nakadungog ug sama sa atong nadungog nga nagpabiling buhi. 27 Ikaw na lay duol sa Ginoo nga atong Dios, ug pamatia ang tanan nga isulti niya. Unya isugilon kanamo ang tanang giingon niya, kay pamation namo kini ug tumanon.’
28 “Nadungog sa Ginoo ang inyong giingon sa dihang nakigsulti kamo kanako, ug miingon siya kanako, ‘Nadungog ko kon unsa ang giingon niining mga tawhana kanimo, ug maayo ang tanan nilang gisulti. 29 Hinaut nga motahod sila kanunay kanako ug motuman sa akong mga sugo aron mahimong maayo ang ilang kahimtang ug sa ilang mga kaliwat hangtod sa kahangtoran. 30 Lakaw ug sultihi sila nga mobalik na sa ilang mga tolda. 31 Apan ikaw magpabilin dinhi kanako aron ihatag ko kanimo ang tanang mga sugo, tulumanon, ug lagda nga itudlo mo kanila nga ilang sundon didto sa yuta nga gihatag ko kanila nga ilang panag-iyahon.’
32 “Busa tumana gayod ninyo pag-ayo ang gimando kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios. Ayaw ninyo lapasa ang bisan usa sa iyang mga sugo. 33 Pagkinabuhi kamo sumala sa gisugo kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios aron magkinabuhi kamog dugay ug magmauswagon kamo didto sa yuta nga inyo unyang panag-iyahon.”
Higugmaa ang Ginoo nga inyong Dios
6 “Mao kini ang mga sugo, mga tulumanon, ug mga lagda nga gihatag sa Ginoo nga inyong Dios kanako nga itudlo kaninyo. Tumana ninyo kini didto sa yuta nga inyong panag-iyahon didto sa tabok sa Jordan, 2 aron kamo ug ang inyong mga kabataan ug mga kaapohan motahod sa Ginoo nga inyong Dios samtang nagakinabuhi kamo. Kon tumanon ninyo ang tanan niyang mga pamalaod ug mga sugo nga gihatag ko kaninyo, magakinabuhi kamog dugay. 3 Pamati kamo, O katawhan sa Israel, ug tumana ninyo pag-ayo ang iyang mga sugo aron mahimong maayo ang inyong kahimtang, ug aron modaghan gayod kamo didto sa maayo ug mabungahon nga yuta,[c] sumala sa gisaad kaninyo sa Ginoo, ang Dios sa inyong mga katigulangan.
4 “Pamati kamo, O katawhan sa Israel: Ang Ginoo nga atong Dios mao lang ang Ginoo.[d] 5 Higugmaa ang Ginoo nga inyong Dios sa tibuok ninyong kasingkasing, sa tibuok ninyong kalag, ug sa tibuok ninyong kusog. 6 Ayaw gayod ninyo kalimti kining mga sugo nga gihatag ko kaninyo karong adlawa. 7 Itudlo kini kanunay sa inyong mga kabataan. Hisgoti ninyo kini kon anaa kamo sa inyong mga balay ug kon nagalakaw kamo o kon nagahigda kamo o kon mobangon kamo. 8 Ihigot kini sa inyong mga bukton ug ibutang sa inyong mga agtang aron sa pagpahinumdom kaninyo. 9 Isulat ninyo kini sa kilid sa mga pultahan sa inyong mga balay ug sa mga ganghaan sa inyong lungsod.
10 “Dad-on na kamo sa Ginoo nga inyong Dios didto sa yuta nga iyang gisaad nga ihatag sa inyong mga katigulangan nga si Abraham, Isaac, ug Jacob. Kining yutaa may dagko ug mauswagong mga lungsod nga dili kamo ang nagtukod. 11 May mga balay usab kini nga puno sa maayong mga butang nga dili kamo ang naghago, may mga atabay nga dili kamo ang nagkalot, ug may mga tamnanan sa ubas ug sa mga kahoyng olibo nga dili kamo ang nagtanom. Ug kon makakaon na gani kamo ug mangabusog, 12 pagbantay gayod kamo nga dili ninyo malimtan ang Ginoo nga nagpagawas kaninyo gikan sa Ehipto diin kamo giulipon.
13 “Tahora ninyo ang Ginoo nga inyong Dios; siya lang ang inyong alagaran ug manumpa kamo sa iya lang nga ngalan. 14 Dili kamo magsunod sa laing mga dios, ang mga dios sa mga katawhan sa inyong palibot; 15 kay ang Ginoo nga inyong Dios nga nagapuyo uban kaninyo dili buot nga may lain kamong ginasimba. Kon magsimba kamo sa laing dios mahiagom kamo sa kasuko sa Ginoo ug wagtangon niya kamo sa kalibotan. 16 Dili ninyo sulayan ang Ginoo nga inyong Dios sama sa inyong gihimo didto sa Masa. 17 Tumana gayod ninyo ang mga sugo, mga pagtulon-an, ug mga tulumanon nga gihatag kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios. 18 Himoa ninyo ang husto ug ang maayo atubangan sa Ginoo aron mahimong maayo ang inyong kahimtang ug mapanag-iyahan ninyo ang maayong yuta nga iyang gisaad sa inyong mga katigulangan. 19 Abugon niya sa inyong atubangan ang tanan ninyong mga kaaway sumala sa iyang giingon.
20 “Sa umaabot nga panahon, kon mangutana ang inyong mga kabataan, ‘Unsa ang buot ipasabot sa mga pagtulon-an, mga tulumanon, ug mga lagda nga gimando kaninyo sa Ginoo nga atong Dios?’ 21 Ingna sila, ‘Mga ulipon kami kaniadto sa hari[e] sa Ehipto, apan gipagawas kami sa Ginoo gikan sa Ehipto pinaagi sa iyang gahom. 22 Nakita namo mismo ang daghang mga milagro ug katingalahang mga butang nga iyang gihimo sa pagsilot sa mga katawhan sa Ehipto, apil na sa ilang hari ug sa tibuok niini nga panimalay. 23 Ug gipagawas niya kami gikan sa Ehipto aron dad-on niining yutaa nga iyang gisaad sa atong mga katigulangan. 24 Gimandoan kami sa Ginoo nga tumanon namo kining tanang mga tulumanon ug motahod kaniya nga atong Dios, aron magmauswagon kami kanunay ug magkinabuhi ug dugay sama sa nagakahitabo karon. 25 Ug kon tumanon lang nato pag-ayo kining tanang sugo sa Ginoo nga atong Dios, sumala sa iyang gimando kanato, mahimo kitang matarong sa iyang panan-aw.’ ”
Ang Pinili nga Katawhan sa Dios
(Exo. 34:10-16)
7 “Kon dad-on na kamo sa Ginoo nga inyong Dios didto sa yuta nga inyong sudlon ug panag-iyahon, abugon niya ang pito ka mga nasod nga mas daghan ug mas gamhanan pa kay kaninyo: ang mga Hitihanon, mga Gergasihanon, mga Amorihanon, mga Canaanhon, mga Perisihanon, mga Hebhanon, ug mga Jebusihanon. 2 Ug kon itugyan na sila kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios ug mapildi ninyo sila, laglagon ninyo sila sa hingpit. Dili kamo maghimo ug kasabotan uban kanila o magpakita ug kalooy kanila. 3 Dili kamo makigminyo kanila, ug dili ninyo tugotan ang inyong mga anak nga maminyo sa ilang mga anak, 4 kay ipahilayo nila sa Ginoo ang inyong mga anak ug mag-alagad sila sa ubang mga dios. Ug kon mahitabo kini, mahiagom kamo sa kasuko sa Ginoo ug diha-diha malaglag kamo. 5 Mao hinuon kini ang inyong himuon: panggub-a ninyo ang ilang mga halaran, dugmoka ang ilang mga handomanan nga mga bato, pamutla ang ilang mga poste nga simbolo sa ilang diosa nga Ashera, ug sunoga ang ilang mga dios-dios. 6 Kay kamo nga katawhan gilain alang sa Ginoo nga inyong Dios. Sa tanang katawhan, kamo ang gipili sa Ginoo nga inyong Dios nga mahimong iyang pinasahi nga katawhan.
7 “Gipili kamo sa Ginoo ug gihigugma dili tungod kay mas daghan kamo kay sa ubang mga katawhan, kay kamo pa man gani ang pinakagamay sa tanan. 8 Gipili niya kamo tungod sa iyang gugma kaninyo ug ginatuman niya ang iyang gisaad sa inyong mga katigulangan. Mao gani nga gipagawas niya kamo sa Ehipto pinaagi sa iyang gahom, ug giluwas sa pagkaulipon sa Faraon nga hari sa Ehipto. 9 Hinumdomi ninyo nga ang Ginoo nga inyong Dios mao lang ang Dios. Masaligan siya nga Dios, ug ginatuman niya ang iyang kasabotan nga mao ang paghigugma sa daghang kaliwat nga nagahigugma kaniya ug nagatuman sa iyang mga sugo. 10 Apan ang mga wala nagahigugma kaniya silotan gayod dayon niya ug laglagon.
Ang Balos sa Pagkamatinumanon
(Lev. 26:3-13; Deu. 28:1-14)
11 “Busa tumana ninyo pag-ayo ang mga sugo, mga tulumanon ug mga lagda nga ginahatag ko kaninyo karong adlawa. 12 Kon tumanon ninyo kini nga mga sugo ug sundon pag-ayo, tumanon sa Ginoo nga inyong Dios ang iyang kasabotan nga panalanginan niya kamo, sama sa iyang gisaad sa inyong mga katigulangan. 13 Higugmaon niya kamo, panalanginan, ug padaghanon. Hatagan niya kamo ug daghang mga kabataan, ug panalanginan ang mga abot sa inyong yuta: ang inyong mga trigo, duga sa ubas, ug lana. Ug padaghanon niya ang inyong mga kahayopan didto sa yuta nga iyang gisaad nga ihatag sa inyong mga katigulangan ug kaninyo. 14 Panalanginan niya kamo labaw sa uban nga mga katawhan. Walay lalaki o babaye kaninyo nga baog. Ug ang inyong mga kahayopan mosanay. 15 Panalipdan kamo sa Ginoo sa tanang mga balatian. Dili niya ipahi-agum kaninyo kadtong makalilisang nga mga balatian nga inyong nakita didto sa Ehipto, apan ipahi-agum niya kini sa tanang nagadumot kaninyo. 16 Kinahanglan pamatyon ninyo ang tanang mga katawhan nga ginatugyan kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios. Ayaw ninyo sila kaloy-i, ug ayaw kamo pag-alagad sa ilang mga dios kay mahimo kining laang alang kaninyo.
17 “Basin makaingon kamo sa inyong kaugalingon, ‘Mas gamhanan pa kining mga nasora kay kanato. Unsaon man nato sila pagpapahawa?’ 18 Apan ayaw kamo kahadlok kanila, hinumdomi lang ninyo kon unsa ang gihimo sa Ginoo nga inyong Dios ngadto sa hari sa Ehipto[f] ug sa tanang mga Ehiptohanon. 19 Nakita mismo ninyo ang mga dagkong pagsulay, ang mga milagro, ang katingalahang mga butang, ug ang dakong gahom nga gigamit sa Ginoo nga inyong Dios sa pagpagawas kaninyo. Sama usab niini ang pagahimuon sa Ginoo nga inyong Dios sa tanang mga katawhan nga inyong gikahadlokan. 20 Ug unya padad-an sila sa Ginoo nga inyong Dios sa mga katalagman[g] hangtod nga malaglag bisan kadtong nagpabilin ug tago. 21 Ayaw kamo kahadlok kanila kay ang Ginoo nga inyong Dios kauban ninyo, ug gamhanan ug katingalahan siya nga Dios. 22 Anam-anamon ug pag-abog sa Ginoo nga inyong Dios kining mga nasora pinaagi kaninyo. Dili ninyo sila hutdon ug pag-abog diha-diha dayon, kay kon himuon ninyo kini modaghan ang mabangis nga mga mananap. 23 Apan sa ngadto-ngadto itugyan sila sa Ginoo nga inyong Dios kaninyo. Ipataranta niya sila hangtod nga mangalaglag sila. 24 Itugyan niya kaninyo ang ilang mga hari. Pamatyon ninyo sila, ug dili na sila mahinumdoman pa. Walay bisan usa kanila nga makapildi kaninyo, ug pamatyon ninyo silang tanan. 25 Sunoga ninyo ang mga imahen sa ilang mga dios, ug ayaw ninyo kaibgi ang mga bulawan ug mga pilak niini. Ayaw gayod ninyo kini kuhaa kay mahimo kining laang kaninyo. Likayi ninyo kini kay mangil-ad kini sa Ginoo nga inyong Dios. 26 Ayaw kamo pagdala sa inyong balay niining mangil-ad nga mga butang, aron dili usab kamo laglagon uban niining mga butanga. Kinahanglan likayan gayod ninyo kini, kay kini nga mga butang kinahanglan nga laglagon sa hingpit.
Ang Pulong Sa Dios (Cebuano New Testament) Copyright © 1988, 2001 by International Bible Society® Used by Permission. All rights reserved worldwide.