Chronological
27 Y-sác tuổi cao, mắt đã lòa. Ông gọi trưởng nam Ê-sau mà nói rằng: “Ê-sau, con!” Ê-sau đáp: “Dạ, con đây!”
2 Y-sác bảo: “Này, cha đã già rồi, không biết ngày nào cha chết! 3 Con hãy lấy cung tên ra đồng hoang săn bắn và đem thịt về, 4 rồi nấu các món ngon cha thích, dọn lên cho cha ăn, để linh hồn cha chúc phước cho con trước khi cha chết.”
5 Rê-bê-ca nghe được lời Y-sác dặn Ê-sau. Vậy, Ê-sau ra đồng để săn thú đem về. 6 Rê-bê-ca bảo Gia-cốp, con trai mình: “Này, mẹ nghe cha bảo Ê-sau, anh con rằng: 7 ‘Con hãy đem thịt săn về cho cha và nấu các món ngon cho cha ăn để cha chúc phước cho con trước mặt CHÚA trước khi cha qua đời!’ 8 Bây giờ, con ơi, con hãy nghe lời mẹ bảo đây: 9 ‘con hãy đi đến chỗ bầy gia súc, bắt hai con dê con ngon, rồi mẹ sẽ nấu các món cha thích. 10 Con sẽ đem mời cha ăn để cha chúc phước cho con trước khi qua đời.’ ”
11 Gia-cốp thưa với mẹ:[a] “Mẹ xem, anh Ê-sau có nhiều lông, còn da con thì mịn màng.
12 Có lẽ cha sẽ sờ người con và coi con như một tên lừa gạt, thì con sẽ chuốc lấy rủa sả chứ chẳng được phước lành đâu!”
13 Mẹ Gia-cốp đáp: “Con ơi, để mẹ chịu rủa sả, con chỉ nên nghe lời mẹ, đi lấy thịt cho mẹ đi!”[b]
14 Gia-cốp ra bắt dê đem vào cho mẹ. Bà mẹ làm các món ngon mà người cha ưa thích. 15 Rê-bê-ca lấy áo tốt nhất của Ê-sau, con trưởng mình để trong nhà mà mặc cho Gia-cốp, con thứ mình, 16 lấy da dê con bọc hai tay và cổ mịn màng của Gia-cốp, 17 rồi đưa các món ăn ngon và bánh bà làm cho Gia-cốp bưng.
18 Gia-cốp bưng đến gần cha thưa: “Cha ơi!” Y-sác đáp: “Cha đây! Con là đứa nào đó?”
19 Gia-cốp thưa với cha: “Con là Ê-sau, trưởng nam của cha. Con có làm như cha dặn bảo. Mời cha ngồi dậy, ăn thịt săn của con, để rồi linh hồn cha chúc phước cho con!”
20 Y-sác hỏi: “Sao con đi săn được thú nhanh thế?”
Gia-cốp đáp: “Vì CHÚA, Đức Chúa Trời của cha cho con thành công!”
21 Y-sác nói với Gia-cốp: “Con lại gần đây, để cha sờ xem có phải Ê-sau thật không?”
22 Gia-cốp lại gần cho cha sờ mình. Y-sác nói: “Giọng nói thì của Gia-cốp mà cánh tay lại của Ê-sau!” 23 Y-sác không nhận ra người, vì hai cánh tay đều có nhiều lông như tay của Ê-sau, nên chúc phước lành cho con. 24 Y-sác hỏi: “Con có phải thật là Ê-sau không?”
Gia-cốp thưa: “Chính con là Ê-sau mà!”
25 Y-sác bảo: “Vậy con hãy đem thịt rừng đến đây cho cha ăn để cha chúc phước cho con!”
Gia-cốp đem thịt đến mời cha ăn và rót rượu cho cha uống. 26 Y-sác bảo: “Con lại đây hôn cha đi!” Gia-cốp đến hôn cha. Y-sác ngửi mùi thơm của áo Ê-sau và chúc phước:
27 Mùi hương của con trai ta
Chẳng khác nào hương hoa đồng nội
Mà CHÚA ban phước.
28 Cầu xin Đức Chúa Trời ban cho con nhiều sương móc trên trời,
Đất đai màu mỡ
Nhiều lúa mì, rượu mới.
29 Nguyện các dân tộc sẽ phục vụ con.
Các nước sẽ qui phục con.
Con hãy cai trị các anh em con.
Tất cả bà con quyến thuộc đều qui phục con.
Tất cả những người nguyền rủa con, sẽ bị nguyền rủa
Và tất cả những người chúc phước con sẽ hưởng phước lành.
30 Y-sác vừa chúc phước cho Gia-cốp xong, Gia-cốp mới rời khỏi cha mình, thì Ê-sau đi săn trở về. 31 Ê-sau cũng nấu món ăn ngon rồi dọn lên cho cha. Ê-sau thưa: “Cha ơi, mời cha ngồi dậy, dùng thịt rồi xin cha chúc phước cho con!”
32 Y-sác hỏi: “Ai đó?” “Con đây, cha. Con là Ê-sau, con trưởng nam của cha đây mà!”
33 Y-sác run rẩy dữ dội hỏi: “Thế thì đứa nào mới dọn thịt rừng cho cha ăn trước khi con đến? Cha đã ăn và chúc phước lành cho nó rồi, vậy nó sẽ được phước.”
34 Ê-sau bật lên khóc rất cay đắng: “Cha ơi, cha cũng chúc phước cho con với!”
35 Y-sác đáp: “Em con đã vào đây lừa cha nên đã cướp các lời chúc lành cho con rồi!”
36 Ê-sau nói: “Đúng thật tên nó là Gia-cốp, nó đã lừa con hai lần. Nó đã cướp quyền trưởng nam của con rồi, bây giờ nó lại đánh cắp phước lành của con nữa! Cha ơi, cha còn dành cho con ít phước lành nào không?”
37 Y-sác đáp: “Cha đã lập nó làm chủ con, cha đã cho các anh em họ hàng làm tôi tớ nó. Cha đã cho nó lúa và rượu mới. Vậy cha có thể làm gì cho con đây?”
38 Ê-sau năn nỉ: “Cha chỉ có một phước lành thôi sao? Cha ơi, xin cha cũng ban phước cho con.” Ê-sau khóc lóc.
39 Y-sác nói:
“Con sẽ ở một nơi
Cằn cỗi, khô hạn,
Thiếu sương móc từ trời.
40 Nhưng con sẽ dùng lưỡi gươm chiến đấu để sống còn.
Con phải phục dịch em con một thời gian
Nhưng về sau con sẽ
Chống đối
Và thoát ách nó.”
41 Từ đó, Ê-sau căm ghét Gia-cốp vì Gia-cốp đã cướp phước lành của mình. Ê-sau tự nhủ: “Cha ta gần qua đời rồi; bấy giờ ta sẽ giết Gia-cốp!” 42 Có người thuật lại các lời của Ê-sau cho bà Rê-bê-ca. Bà sai gọi Gia-cốp đến, và bảo: “Này, Ê-sau định giết con. 43 Bây giờ, con nghe lời mẹ, trốn qua nhà La-ban, cậu con ở Cha-ran. 44 Con cứ ở đó cho đến khi nào anh con nguôi giận 45 và quên đi việc con đã làm, lúc đó mẹ sẽ báo tin cho con biết mà trở về nhà; không lẽ mẹ phải mất cả hai đứa con trong một ngày sao?”
46 Bà Rê-bê-ca nói với chồng: “Tôi đã chán ngấy mấy đứa con dâu nhà họ Hết. Nếu Gia-cốp cưới phải một cô vợ người Hết như thế nữa trong xứ, thì tôi thà chết còn hơn!”
Y-sác Bảo Gia-cốp Đi Cha-ran
28 Y-sác gọi Gia-cốp vào chúc phước lành rồi căn dặn: “Con đừng cưới vợ người Ca-na-an! 2 Con hãy lên đường ngay về xứ Pha-đan A-ram, đến nhà Bê-tu-ên, ông ngoại con; rồi cưới vợ trong vòng con gái của cậu La-ban! 3 Cầu Đức Chúa Trời Toàn Năng ban phước cho con, cho con đông con, cho dòng dõi con sinh sôi nẩy nở và trở thành một dân đông đảo. 4 Cầu Chúa cho con và dòng dõi con hưởng phước lành của Áp-ra-ham và cho con làm chủ miền đất con đang kiều ngụ[c] mà Đức Chúa Trời đã ban cho Áp-ra-ham!” 5 Vậy, Y-sác sai Gia-cốp đi qua xứ Pha-đan A-ram, đến nhà La-ban, cậu của Gia-cốp, và là con trai của Bê-tu-ên, người A-ram.
Ê-sau Cưới Con Của Ích-ma-ên
6 Ê-sau nhận thấy cha mình chúc phước cho Gia-cốp, bảo Gia-cốp qua xứ Pha-đan A-ram kiếm vợ và nghiêm cấm Gia-cốp cưới vợ người Ca-na-an; và được cha chúc phước lành. 7 Gia-cốp vâng lời và lên đường qua xứ Pha-đan A-ram. 8 Ê-sau thấy những người vợ Ca-na-an của mình không đẹp lòng Y-sác, cha mình. 9 Ê-sau bèn đi đến nhà chú mình là Ích-ma-ên, cưới thêm cô vợ thứ ba. Nàng tên là Ma-ha-bát, con Ích-ma-ên, cháu nội Áp-ra-ham và em của Nê-ba-giốt.
Giấc Mộng Của Gia-cốp Tại Bê-tên
10 Gia-cốp rời Bê-a Sê-ba đi qua xứ Pha-đan A-ram. 11 Đêm ấy, Gia-cốp dừng chân, chọn một tảng đá gối đầu nằm ngủ. 12 Gia-cốp nằm mộng thấy một chiếc thang bắc từ đất lên trời và thấy các thiên sứ lên xuống trên thang ấy. 13 CHÚA đứng trên đầu thang, gọi Gia-cốp: “Ta là CHÚA, Đức Chúa Trời của Áp-ra-ham, và của Y-sác, cha con. Đất con đang nằm đây thuộc về con! Ta ban miền đất này cho con và cho dòng dõi con. 14 Dòng dõi con sẽ đông như cát bụi trên mặt đất. Con sẽ mở rộng biên cương cả đông tây, nam bắc. Các dân tộc[d] trên thế giới sẽ nhờ con và hậu tự của con mà được phước.
15 Này, Ta sẽ ở cùng con luôn, con đi đâu Ta sẽ theo gìn giữ đó và đem con về xứ này, vì Ta không bao giờ bỏ con, cho đến khi Ta hoàn thành lời Ta đã hứa với con.” 16 Gia-cốp thức giấc, tự nhủ: “Thật, CHÚA ngự tại đây mà ta không biết!” 17 Ông sợ hãi nói: “Nơi này thật đáng kính sợ. Đây chính là nhà của Đức Chúa Trời, là cổng trời!”
18 Gia-cốp dậy sớm, lấy tảng đá gối đầu đêm qua dựng lên làm trụ, đổ dầu trên đỉnh, 19 rồi đặt tên địa điểm này là Bê-tên, thay vì tên cũ là Lu-xơ.
20 Gia-cốp khấn nguyện: “Nếu Đức Chúa Trời ở với con, gìn giữ con trên đường con đang đi, cho con đủ ăn đủ mặc, 21 và đưa con trở về nhà cha con bình an vô sự, thì CHÚA sẽ là Đức Chúa Trời của con. 22 Còn tảng đá con đã dựng làm trụ này sẽ trở thành nhà Chúa và con sẽ dâng lại cho Chúa một phần mười mọi vật Chúa ban cho.”
Hành Trình Của Gia-cốp
29 Gia-cốp tiếp tục đi đường, và đến một xứ ở phương đông. 2 Thấy đàng xa có ba bầy chiên đang nằm bên giếng, giữa một cánh đồng, là nơi chiên đến uống nước. Trên miệng giếng có một tảng đá lớn đậy lại, 3 vì theo lệ thường phải đợi cho bầy súc vật họp lại đông đủ, người ta mới lăn tảng đá đi. Khi chúng uống xong, họ đặt tảng đá lên miệng giếng như cũ.
4 Gia-cốp đến chào kẻ đang chăn chiên, hỏi họ từ đâu đến đây.
Họ đáp: “Từ Pha-đan A-ram.”
5 Gia-cốp hỏi: “Các anh có biết ông La-ban, con Na-cô không?” Họ đáp: “Biết chứ!” 6 Gia-cốp tiếp: “Ông ấy vẫn bình an chứ?”
Đáp: “Ông ta vẫn bình an. Kìa, cô Ra-chên, con ông ấy đang dẫn bầy chiên đến kia kìa!”
7 Gia-cốp gợi ý: “Trời hãy còn sớm, chưa đến giờ tập họp các bầy gia súc sao các anh không cho chúng uống nước rồi thả đi ăn trở lại?”
8 Họ đáp: “Không được, theo lệ phải đợi các bầy súc vật về đủ mới lăn tảng đá đi, cho chúng uống nước!”
9 Hai bên còn đang chuyện trò, Ra-chên dẫn bầy chiên của cha đến giếng vì cô cũng là người chăn. 10 Gia-cốp biết Ra-chên là em cô cậu với mình và bầy chiên này cũng là của cậu mình, nên Gia-cốp một mình đến lăn tảng đá để trên miệng giếng rồi múc nước cho bầy chiên của cậu mình uống. 11 Gia-cốp hôn Ra-chên rồi khóc òa lên 12 và cho nàng biết mình là bà con, là cháu gọi La-ban bằng cậu ruột. Ra-chên nghe xong, vội vã chạy về báo tin cho cha.
13 La-ban được tin về Gia-cốp, cháu mình, liền chạy ra đón tiếp, ôm chầm lấy Gia-cốp mà hôn, rồi đưa về nhà. Gia-cốp kể lại mọi điều cho La-ban nghe. 14 La-ban đáp: “Cháu đúng là cốt nhục của cậu!” Gia-cốp ở nhà cậu một tháng.
Gia-cốp Cưới Lê-a Và Ra-chên
15 Một hôm, La-ban bảo Gia-cốp: “Không lẽ vì tình bà con ruột thịt mà cháu làm việc không công sao? Cháu muốn cậu trả công thề nào?”
16 La-ban có hai cô con gái, cô chị Lê-a 17 có cặp mắt yếu, còn cô em, Ra-chên, có một thân hình cân đối, dung nhan tuyệt đẹp. 18 Gia-cốp yêu Ra-chên nên đề nghị với cậu: “Cháu xin giúp việc cho cậu bảy năm nếu cậu gả cho cháu Ra-chên, con gái thứ của cậu!”
19 La-ban chấp thuận ngay: “Thà cậu gả nó cho cháu, còn hơn gả cho người ngoài, hãy ở với cậu!” 20 Vậy Gia-cốp phục dịch cậu suốt bảy năm để được cưới Ra-chên. Nhưng vì yêu Ra-chên, nên Gia-cốp coi bảy năm như bằng đôi ba bữa.
21 Gia-cốp nói với La-ban: “Con đã làm xong thời hạn, xin cậu gả nàng cho con để chúng con chung sống.”
22 La-ban bèn đặt tiệc lớn, mời tất cả những người trong dân chúng đến dự lễ cưới. 23 Nhưng đêm ấy, La-ban đánh tráo Lê-a thay cho Ra-chên. Gia-cốp ngủ với Lê-a. 24 La-ban cũng cho đầy tớ gái Xinh-ba theo hầu Lê-a.
25 Sáng hôm sau, Gia-cốp thức dậy thấy Lê-a! Gia-cốp nói với La-ban: “Sao cậu lừa gạt tôi vậy? Tôi phục dịch cậu chỉ vì Ra-chên.”
26 La-ban đáp: “Phong tục đây là thế! Không được gả em trước chị sau. 27 Hãy ở trọn một tuần với Lê-a, cậu sẽ gả luôn Ra-chên cho, với điều kiện cháu giúp việc thêm cho cậu bảy năm nữa!”
28 Gia-cốp đồng ý. Sau tuần ấy, La-ban gả luôn Ra-chên cho Gia-cốp 29 và cho cô đầy tớ gái Bi-la theo hầu Ra-chên. 30 Gia-cốp sống với Ra-chên và yêu Ra-chên hơn Lê-a. Gia-cốp phục dịch La-ban thêm bảy năm nữa.
Con Cái Của Gia-cốp Và Lê-a
31 CHÚA thấy Lê-a bị ghét, bèn cho nàng sinh nở còn Ra-chên phải son sẻ. 32 Lê-a thụ thai sinh con trai đầu lòng, đặt tên là Ru-bên, vì bà nói: “CHÚA thấy nỗi đau khổ của tôi; bây giờ chồng tôi sẽ yêu tôi.”
33 Lê-a thụ thai nữa, sinh con trai thứ nhì, đặt tên là Si-mê-ôn, vì bà nói: “CHÚA đã nghe rằng tôi bị ghét bỏ, nên ban nó cho tôi.”
34 Lê-a thụ thai lần thứ ba, sinh con trai và đặt tên là Lê-vi vì bà nói: “Bây giờ chồng tôi sẽ khắng khít với tôi, vì tôi sinh được ba con trai cho người!”
35 Lần thứ tư, Lê-a thụ thai, sinh con trai và đặt tên là Giu-đa, vì bà nói: “Bây giờ, tôi ca ngợi CHÚA!” Sau đó, nàng thôi sinh nở một thời gian.
New Vietnamese Bible. Used by permission of VBI (www.nvbible.org)