Chronological
4 Xachiˈlax cˈu bi rumal ri tat Sópater aj Berea, ri tat Aristarco, ri tat Segundo aj Tesalónica, ri tat Gayo aj Derbe, ri a Timoteo, xukujeˈ niqˈuiaj cojonelab aj Asia, ri tat Tíquico, xukujeˈ ri tat Trófimo. 5 We kachalal riˈ xenabejic, xujqueyej cˈu pa ri tinimit Troas. 6 Are cˈu ri uj, aretak xocˈow ri nimakˈij re ri caxlan wa ri man cäyiˈ tä chˈäm rucˈ, xujel bi pa ri tinimit Filipos pa barco. Ocˈowinak chi cˈu job kˈij, xekarika pa ri tinimit Troas. Wukub kˈij cˈut xujcanaj na can chilaˈ.
Waral cubij wi ri xuban ri tat Pablo pa ri tinimit Troas
7 Pa ri nabe kˈij re ri semana xkamulij kib rech cujwiˈ junam, cäkatij cˈu ri wa natabal re ru cämical ri Kajaw Jesús. Are cˈu ri tat Pablo xeutzijoj ru Lokˈ Pixab ri Dios chque ri cojonelab. Rajwaxic cˈut chi ri tat Pablo quel bi chilaˈ chucab kˈij. Rumal riˈ naj xtzijon na cˈä xurik na ri niqˈuiaj akˈab. 8 Are pa ri u rox wik ja ka mulim wi kib. Chilaˈ cˈut e cˈo qˈuia chäj tzijtalic. 9 Cˈo cˈu jun ala, Eutico u biˈ, tˈuyul pa ri wentaˈn. Ri ala sibalaj cˈäx u waram, xtzak cˈu lok pulew tzpa ru rox wik ja, cäminak chic xyaquic. 10 Xkaj cˈu lok ri tat Pablo, xjupiˈ puwiˈ ri ala, xulakˈpuj, te cˈu riˈ xubij chque ri kachalal: Mäxej ib alak, kachalal, are cˈasal chic ri ala, ―xcha chque.
11 Ri tat Pablo xpaki chi jumul pa ri ja, xupir ri wa, junam xwiˈ ri areˈ cucˈ ri cojonelab. Xutakej cˈu tzijonem cˈä xsakir na. Te cˈu riˈ xel bi chilaˈ. 12 Are cˈu ri ala cˈasal chic xquicˈam bic. Conojel cˈut sibalaj quequicot chic.
Ri tat Pablo quel bi pa ri tinimit Troas, copan cˈu pa ri tinimit Mileto
13 Ri uj xujnabejic, xujeˈ pa barco, xujopan pa ri tinimit Asón. Jelaˈ xujeˈ wi rech cäkarik ri tat Pablo, xoc cˈu bi kucˈ pa ri barco chilaˈ. Je riˈ xkaˈno rumal chi ri tat Pablo xuchomaj chi queˈ chrakan pa Asón. 14 Aretak xkarik kib rucˈ ri tat Pablo, xoc ri areˈ kucˈ pa ri barco. Junam chic xujeˈ pa ri tinimit Mitilene. 15 Pa barco xujel chi na bi chilaˈ, xkatakej cˈu ri ka be. Chucab kˈij cˈut xujopan chuwäch ri Quío. Che ri jun kˈij chic xujopan pa ri tinimit Samos chiˈ ri mar. Xujuxlan cˈu pa ri tinimit Trogilio, te cˈu riˈ, chucab kˈij, xujopan pa ri tinimit Mileto. 16 Je riˈ xkaˈno rumal chi ri tat Pablo xuchomaj chi man cocˈow tä pa ri tinimit Éfeso rech man cäbeytaj tä pa Asia. Are cˈu craj copan chanim pa ri tinimit Jerusalén we cäcowinic rech cärocˈowisaj ri nimakˈij re Pentecostés chilaˈ.
Ri tat Pablo cätzijon cucˈ ri cˈamal tak qui be ri kachalal cojonelab aj Éfeso
17 Aretak uj cˈo chi pa ri tinimit Mileto, ri tat Pablo xtakan che qui siqˈuixic ri cˈamal tak qui be ri kachalal cojonelab ri e cˈo pa ri tinimit Éfeso. 18 Aretak xeopanic, xubij chque: Kachalal, etam alak jas ri nu cˈaslemal kas pa ri nabe kˈij ri xinul ucˈ alak waral pa Asia. 19 Ronojel kˈij ri xincˈoji ucˈ alak xinpatänij ri Kajaw Jesús, man xinnimarisaj tä wib. Rucˈ tak okˈej xinban ri nu chac ucˈ alak, xukujeˈ xinrik qˈuia u wäch cˈäxcˈol ri xepe chwij rumal ronojel ri xcaˈn ri winak aj Israel chwe. 20 Pune je riˈ, man xinya tä can u tzijoxic ru Lokˈ Pixab ri Dios chech alak, xukujeˈ ronojel u wäch tijonic ri cajwataj chech alak rech cärik alak ri utzil. Xane xintzijoj waˈ chuwäch alak cho tak ri achoch alak, xukujeˈ chquiwäch conojel ri niqˈuiaj winak. 21 Xinbij chque ri winak aj Israel, xukujeˈ ri niqˈuiaj winak chic chi rajwaxic cäquiqˈuex canimaˈ, cäquiqˈuex cˈu qui chomanic cho ri Dios, xukujeˈ cäquiya can ri qui mac, quecojon cˈu che ri Kajaw Jesucristo. 22 Cämic cˈut quineˈ pa ri tinimit Jerusalén. Rajwaxic cˈut quinniman che ri Lokˈalaj Espíritu ri takowinak waˈ chwe. Man wetam tä cˈut jas ri cäban na chwe chilaˈ. 23 Xuwi wetam jas ri u bim ri Lokˈalaj Espíritu chwe pa tak conojel ri tinimit ri quineˈ wi, chi quinocsax na pa cheˈ, sibalaj quinrik na cˈäx. 24 Man cˈo tä cˈu jun chque we cˈäxcˈol riˈ ri quinoc il rumal. Xukujeˈ ne ri nu cˈaslemal man are tä kas nim quinwil wi. Are cwaj quinqˈuis ri nu chac ri nu takem rech quinopan pa ri qˈuisbal re ri nu cˈaslemal rucˈ quicotem. Cwaj cˈut quinqˈuis u banic ri yoˈm pa nu kˈab rumal ri Kajaw Jesús. Are waˈ ru tzijoxic ri Utzalaj Tzij re ri Evangelio chque ri winak, quinbij chque chi ri Dios sibalaj curayij cutokˈobisaj na qui wäch nimalaj conojel, ―cächa ri tat Pablo.
25 Cämic cˈut kas wetam chi man cˈo tä jun chech alak, ri nu tzijom ri Utzalaj Tzij re ri Evangelio che chrij ru takanic ri Dios, ri cäril chi na jumul nu wäch. 26 Rumal riˈ quinbij chech alak pa we kˈij cämic chi ri in man cˈo tä nu mac che jachin jun chech alak we cäsach u wäch. 27 Je riˈ, rumal chi xinya u bixic chech alak ronojel ri u chomam ri Dios pa ka wiˈ. Man cˈo tä jas jun u wäch tijonic ri mat xinya chech alak. 28 Chajij baˈ ib alak, chechajij cˈu alak ri kachalal cojonelab. Cojom cˈu alak che cˈamal tak qui be rech quechajij alak conojel ri kachalal ri e cojoninak che ri Kajaw Jesús. Xcäm cˈu ri Areˈ cho ri cruz, xuya cˈu ru quiqˈuel rech cäquirik ru tobanic ri Dios. 29 Wetam cˈut chi aretak in elinak chi bi ucˈ alak, quepe na achijab ri cäcaˈn na cˈäx chque ri kachalal cojonelab, jeˈ ta ne e cˈaˈnalaj tak utiw waˈ ri quequitij tak ri chij. 30 Quecˈoji cˈu na jujun achijab, banal tak tzij, xol alak, ri quequitijoj ri winak che ri man kas tzij taj chuqˈuexwäch ri kas tzij rech quebeˈ ri cojonelab cucˈ. 31 ¡Chila baˈ alak waˈ, chcˈascˈat alak! Chnaˈtaj chech alak chi oxib junab, chi pakˈij chi chakˈab, man xintäni tä che pixbexic alak chjujunal alak rucˈ tak okˈej, ―cächa chque.
32 Are cˈu ri cämic, kachalal, quinjach can alak pu kˈab ri Dios rech man cäsach tä chech alak ru Lokˈ Pixab ri Dios ri cucˈut chkawäch chi sibalaj nim ru tokˈob ri Areˈ pa ka wiˈ. We tzij riˈ cäcowinic cubano chi cäcˈoji chukˈab alak, xukujeˈ cubano chi cärik alak ri echbal alak junam cucˈ conojel ri e rech ri Dios. 33 Man are tä sak puak, man are tä kˈän puak, man are tä atzˈiak rech jachin chech alak nu rayim u wäch. 34 Kas etam alak chi xinchacun chuchˈaquic ronojel ri xajwataj chwe, xukujeˈ ri xajwataj chque ri e cˈo wucˈ. 35 Pa ronojel ri nu tijonic nu cˈutum chuwäch alak chi rajwaxic cujchacunic chuchˈaquic ri cajwataj chke, rech xukujeˈ cujcowinic quekatoˈ ri cˈo qui rajwaxic. Xinnaˈtaj chech alak ru tzij ri Kajaw Jesús ri cubij: “Are utz na re ri winak ri cˈo cusipaj che jun chic chuwäch ri jun ri xak xuwi cucˈamo,” ―cächaˈ, ―xcha ri tat Pablo chque.
36 Aretak xbitaj waˈ we tzij riˈ rumal ri tat Pablo, xxuquiˈc, xuban orar junam cucˈ conojel. 37 Conojel cˈut xebokˈic, xquiqˈuiäk quib chukul ri tat Pablo, xquitzˈumaj. 38 Sibalaj xebisonic rumal ri xubij chque chi man cˈo tä chi jumul ri cäquil na u wäch. Xcachiˈlaj cˈu bic, xequijacha can chiˈ ri mar jawijeˈ cˈo wi ri barco.
Ri tat Pablo queˈ pa ri tinimit Jerusalén
21 Aretak xekaya can ri kachalal, xujoc pa ri barco, jicom xujeˈ pa Cos. Chucab kˈij chic xujkˈax pa Rodas, te cˈu riˈ xujeˈ pa ri tinimit Pátara. 2 Xkarik cˈu jun barco pa Pátara ri queˈ pa Fenicia, xujoc cˈu chupam, xkatakej cˈu ri ka be. 3 Aretak xujkˈax pa ri mar, xkil apan ri Chipre, xkaya cˈu can pa ri ka mox, xkatakej ri ka be, xujopan pa Siria. Xujocˈow cˈu na pa ri tinimit Tiro rumal chi ri barco xuya na can ekaˈn chilaˈ. 4 Xekarik jujun cojonelab chilaˈ, xa je riˈ xujcanaj can wukub kˈij cucˈ. Cˈo cˈu ri xkˈalajisax chquiwäch ri cojonelab rumal ri Lokˈalaj Espíritu rech cäquibij che ri tat Pablo chi meˈ pa ri tinimit Jerusalén. 5 Aretak xtzˈakat ri wukub kˈij cucˈ ri cojonelab, xujel bi pa ri tinimit Tiro. Conojel ri cojonelab, ri achijab cachiˈl ri quixokil, xukujeˈ ri calcˈual xujeˈquijacha canok. Aretak xujopan chiˈ ri mar xujxuquiˈc, xkaˈn orar. 6 Te cˈu riˈ xkajach kib. Xekachˈabej can ri kachalal, te riˈ xujoc pa ri barco, are cˈu ri e areˈ xetzelej can cho cachoch.
7 Ri uj xkatakej ri ka be pa ri mar, kelic lok pa ri tinimit Tiro, xujopan pa ri tinimit Tolemaida. Xkayala rutzil qui wäch ri kachalal ri e cˈo chilaˈ, xujcanaj cˈu na jun kˈij cucˈ. 8 Chucab kˈij chic xujel bi pa Tolemaida, ri tat Pablo xukujeˈ ri uj, ri uj rachiˈl, xujeˈ pa ri tinimit Cesarea. Chilaˈ cˈut xujeˈ cho rachoch ri tat Felipe, tzijol re ri Utzalaj Tzij re ri Evangelio. Ri areˈ cˈut are jun chque ri wukub diáconos ri xechaˈ nabe pa Jerusalén. 9 Ri tat Felipe, e cˈo quiejeb u miaˈl ri man e cˈulan taj. We alitomab riˈ tajin cäquikˈalajisaj ri tzij ri yoˈm chque rumal ri Dios. 10 Ya xqueˈ quieb oxib kˈij ri uj cˈo chilaˈ, aretak xopan jun kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri Dios ri petinak pa Judea, Agabo u biˈ. 11 Ri areˈ xopan che ka chˈabexic, xucˈam cˈu ru pas ri tat Pablo, xuxim ri rakan xukujeˈ ru kˈab chbil rib, xubij: Ri Lokˈalaj Espíritu cubij chi aretak copan ri ajchakˈel we pas riˈ pa ri tinimit Jerusalén, je waˈ cäcaˈn na ri winak aj Israel chuyutic. Te riˈ cäquijach na pa qui kˈab ri niqˈuiaj winak chic, ri man e aj Israel taj, ―xcha ri tat Agabo.
12 Aretak xkata waˈ we tzij riˈ, ri uj xukujeˈ ri winak aj Cesarea ri e cˈo kucˈ xkabochiˈj ri tat Pablo chi man queˈ tä riˈ pa Jerusalén. 13 Are cˈu ri tat Pablo xchˈawic, xubij chke: ¿Jas che cokˈ alak, cäya alak nimalaj bis che ri wanimaˈ? Ri in nu yoˈm wib, man xuwi taj chi quinyutic, xane xukujeˈ chi quincämisax chilaˈ pa ri tinimit Jerusalén rumal rech ri Kajaw Jesús, ―xcha chque.
14 Rumal cˈu chi man xujcowin taj xkakˈatej, xak xkaya can chi je riˈ, xkabij cˈut: ¡Chubana baˈ ru rayinic ri Dios puwiˈ la! ―xujcha che.
15 Ocˈowinak cˈu quieb oxib kˈij, xkaˈn cˈu u banic ri jastak ke. Te cˈu riˈ xujeˈ pa ri tinimit Jerusalén. 16 Xujcachiˈlaj cˈu bi jujun cojonelab aj Cesarea. Jun chque ri cojonelab are jun tataˈ aj Chipre, Mnasón u biˈ. Tzojer lok we tataˈ riˈ are cojonel. Rucˈ cˈu ri areˈ ka chomam cujcanaj wi canok.
Ri tat Pablo copan cho rachoch ri tat Jacobo
17 Aretak xujopan pa ri tinimit Jerusalén, xujquicˈulaj ri kachalal, sibalaj xequicot kucˈ. 18 Chucab kˈij xeˈ ri tat Pablo kucˈ, xujeˈ cˈu chuchˈabexic ri tat Jacobo. Qui mulim cˈu quib conojel ri cˈamal tak qui be ri kachalal cojonelab chilaˈ. 19 Ri tat Pablo xuya rutzil qui wäch conojel, te cˈu riˈ xutzijoj na ronojel jas ru banom ri Dios chquixol ri niqˈuiaj winak chic ri man e aj Israel taj rumal ri chac ru banom cucˈ. 20 Aretak ri e areˈ xquita ri xubij, xquiya u kˈij ri Dios. Xquibij cˈu che ri tat Pablo: Jeˈ, kachalal. Pune ta ne je riˈ, e qˈuia mil winak aj Israel ri e cojoninak. Ri e areˈ cˈut cäquibij chi tzrajwaxic wi cäkatakej u banic ri cubij ru Pixab ri Moisés, ―quechaˈ. 21 Bim cˈu chque we winak riˈ chi ri lal tajin quetijoj la conojel ri winak aj Israel ri e cˈo chquixol ri niqˈuiaj winak chic chi ya man rajwaxic tä chic queniman che ri xtakan wi ri ka mam Moisés. Xukujeˈ cäquibij chi cäbij la chque chi man rajwaxic taj coc ri retal ri ojer trato che ri qui cuerpo ri qui cˈojol, xukujeˈ chi man rajwaxic tä cäcaˈno jas ri uj nakˈatal wi. 22 ¿Jas ta cˈu lo cäkaˈno? Cäquimulij cˈu na quib ri winak aretak cäquito chi lal ulinak. 23 Are utz na we cäban la ri cäkabij che la: E cˈo kucˈ uj quiejeb achijab ri cäcaˈn na jas ri xquichiˈj u banic cho ri Dios. 24 Checˈama bi la we achijab riˈ ucˈ la, aretak cäquesaj ri äwas chquij ri e areˈ, bana la ri e la junam cucˈ. Chya la ri puak ri rajwaxic chque rech quecowinic cäquisocaj na ri qui wiˈ. Je riˈ conojel cäquil na chi man kas tzij tä riˈ ri cäbix chij la, xane ri lal xukujeˈ cänimaj la ri cubij ru Pixab ri Moisés. 25 Are cˈu ri winak ri man e aj Israel taj ri e cojoninak, cˈo wuj ka tzˈibam bi chque, ka bim bic chi man queboc tä il, xane xak xuwi rajwaxic chi man cäquitij tä ri tiˈj ri yoˈm chquiwäch tak tiox ri xa e banom cumal winak, chi man cäquitij tä quicˈ, chi man cäquitij tä ri qui tiˈjol awaj ri e jitzˈam che qui cämisaxic, xukujeˈ chi man cäcaˈn tä que jas ri cäcaˈn ri tzˈiˈ ri xak cäquirik quib, man cˈo tä qui pixab, ―xecha che ri tat Pablo.
Cäquiyac quib ri winak chrij ri tat Pablo, cächap cumal, cächˈayic
26 Xpe cˈu ri tat Pablo, xeucˈam bi ri quiejeb achijab rucˈ. Chucab kˈij xresaj ri äwas chrij junam cucˈ, te cˈu riˈ xoc pa ri nimalaj rachoch Dios chubixic chque janipaˈ kˈij craj na che resaxic ri äwas chquij, aretak chquijujunal cäquiya ri rajwaxic cäsipax cho ri Dios.
27 Aretak cˈut xa jubikˈ craj chi cätzˈakat ri wukub kˈij, e cˈo jujun winak aj Israel ri e petinak pa Asia ri xquil ri tat Pablo cˈo pa ri nimalaj rachoch Dios. Xequimulij ri winak, xquisach qui cˈux, xak jun xquiyoˈ xebeˈ chrij ri areˈ. 28 Xquirak qui chiˈ, xquibij: ¡Tataˈib aj Israel! ¡Chujtoˈ alak! Are achi waˈ ri cäbin pa conojel tak ri tinimit. Cuya tijonic chque ri winak, cubij ri man utz taj chquij ri ka winakil, chrij ru Pixab ri Moisés, xukujeˈ chrij we lokˈalaj ja riˈ. E u cˈamom cˈu bi jujun winak aj Grecia ri man e ka winakil taj pa ri nimalaj rachoch Dios, u banom ri äwas u banic pa we lokˈalaj cˈolibal riˈ, ―xechaˈ.
29 Jeˈ xquibij waˈ rumal chi quilom ri tat Pablo cˈo pa ri tinimit Jerusalén, rachiˈl ri tat Trófimo aj Éfeso. Xquichomaj cˈut chi xucˈam bi ri areˈ pa ri nimalaj rachoch Dios.
30 Conojel ri winak pa ri tinimit Jerusalén xebel chˈuj. Aninak xquimulij quib, xquichap ri tat Pablo, xquicharchatej lok chupam ri nimalaj rachoch Dios, xequitzˈapij cˈu can ri porta. 31 Tajin cäquitzucuj jas cäcaˈno chucämisaxic aretak xyiˈ u bixic che ri tataˈ, ri qui nimal ri soldados aj Roma, chi conojel ri winak pa ri tinimit Jerusalén tajin quebel chˈuj, sachinak cˈu qui cˈux. 32 Ri nim takanel riˈ xeumulij jujun u soldados, xukujeˈ jujun chque ri qui nimal tak ri soldados, sibalaj aninak xebeˈ jelaˈ jawijeˈ e cˈo wi ri winak. Aretak ri winak xquil ri nim takanel e rachiˈl ru soldados, xquitanabaˈ u chˈayic ri tat Pablo. 33 Xpe cˈu ri tataˈ riˈ ri cätakan pa qui wiˈ ri soldados, xeˈc, xuchap ri tat Pablo. Te cˈu riˈ xtakan chuyutic rucˈ quieb ximibal re chˈichˈ. Xutaˈ cˈu chque ri winak jachin ri tat Pablo, xukujeˈ jas ru mac. 34 Are cˈu ri winak cäquirak qui chiˈ, jun wi ri cäquibij ri niqˈuiaj, jun chi wi ri cäquibij ri niqˈuiaj chic. Ri tataˈ man xcowin tä chuchˈobic jas ri xcˈulmatajic rumal chi ri winak xak cäquirak qui chiˈ. Je riˈ xtakan chucˈamic bi ri tat Pablo pa ri ja ri e jekel wi ri soldados. 35 Aretak xeopan cho ri gradas rech ri ja, ri soldados ri qui cˈamom bi ri tat Pablo xajwataj na xquitelej, xquipakabaˈ, rumal chi conojel ri winak sibalaj quechˈiquimij quib. 36 Conojel cˈu ri winak ri e teren chquij cäquirak qui chiˈ, cäquibij: ¡Chcämisaxok! ―quechaˈ.
Ri tat Pablo queuchˈabej ri winak chutoˈic rib
37 Aretak tajin cäcˈam bi ri tat Pablo chupam ri ja ri e jekel wi ri soldados, ri areˈ xutaˈ che ri tataˈ ri cätakan pa qui wiˈ, xubij che: ¿A cuyaˈ quintzijon jun rat ucˈ la? ―xcha che.
Ri tataˈ xutaˈ che, xubij: ¿A awetam catchˈaw pa chˈabal griego? ―cächaˈ. 38 ¿A mat at riˈ ri jun achi aj Egipto, ri xqueˈ quieb oxib kˈij waˈ xuyac rib chrij ri kˈatbal tzij, te cˈu riˈ xeumulij quiejeb mil achijab cämisanelab, xeucˈam cˈu bi pa ri juyub ri cätzˈinowic? ―xcha che.
39 Xubij cˈu ri tat Pablo che: Ri in, in jun chque ri winak aj Israel, xil cˈu nu wäch pa Tarso, jun tinimit waˈ re Cilicia ri nim u banic. Jelaˈ cˈut quinel wi. Quintaˈ jun tokˈob che la chi cäya la chwe chi queinchˈabej ri winak, ―xcha ri tat Pablo che.
40 Ri tataˈ xuyaˈ che chi cächˈawic. Ri tat Pablo xtaqˈui puwiˈ tak ri gradas, xuyac ru kˈab chquiwäch ri winak chubixic chque chi mechˈaw chic. Aretak xetäni ri winak, ri tat Pablo xeuchˈabej pa ri chˈabal hebreo, xubij:
22 Lokˈalaj tak kachalal, alak cˈamal tak ka be, tampe alak ri quinbij chuwäch alak chutoˈic wib, ―cächa chque ri winak.
2 Aretak ri winak xquito chi ri tat Pablo queuchˈabej pa chˈabal hebreo, xak jun xecˈoji wi, xquitatabej na ri cubij. Cubij cˈu ri tat Pablo chque: 3 Ri in, in winakil alak, in aj Israel. Xil nu wäch pa Tarso, tinimit waˈ re Cilicia. Waral cˈut pa Jerusalén xinqˈuiy wi. Kas utz nu tijoxic xban rumal ri nim tataˈ Gamaliel che ri qui pixab ri ka mam ojer. Amakˈel ronojel kˈij xintij nu chukˈab chupatänixic ri Dios, jas ri cäban alak, onojel alak cämic. 4 Nabe canok ri in xinban na cˈäx chque conojel ri e cojoninak che ri Utzalaj Tzij re ri Evangelio, xintzucuj cˈu qui cämisaxic. Xeinchap achijab, ixokib, xeincoj cˈu pa cheˈ. 5 Ri qui nimal sacerdotes xukujeˈ conojel ri qui nimakil ri winak quecowinic cäquikˈalajisaj chi are ri kas tzij. Ri e areˈ xquiya bi jujun tak wuj chwe, tzˈibam waˈ chque ri kachalal aj Israel ri e cˈo pa ri tinimit Damasco. Xak je riˈ xineˈ pa Damasco che qui tzucuxic ri cojonelab rech queinchapo, queincˈam lok waral pa Jerusalén, chucˈäjisaxic qui wäch, ―xcha ri tat Pablo chque.
Ri tat Pablo cutzijoj jas xubano aretak xcojon che ri Cristo
6 Benam cˈu we pa ri be, opanem quinban pa ri tinimit Damasco, kas pa ri niqˈuiaj kˈij, xak teˈtalic cˈut xtunun jun nimalaj sakil chwij ri xpe chicaj. 7 Xintzak pulew, te cˈu riˈ xinto cˈo Jun ri xchˈaw lok chicaj ri xubij chwe: “Saulo, Saulo, ¿jas che caban we nimalaj cˈäx riˈ chwe?” ―xchaˈ. 8 Ri in cˈut xinbij che: “¿Jachin ri lal, Tat?” ―xincha che. Ri Areˈ xubij chwe: “In riˈ ri Jesús aj Nazaret. Ri cˈäx ri tajin cabano, are chwe In tajin caban wi waˈ,” ―xchaˈ. 9 Ri e cˈo wucˈ xquil ri sakil, sibalaj cˈu xquixej quib. Man xquita tä cˈu ru chˈabal ri Jun ri tajin cächˈaw wucˈ. 10 Ri in cˈut xinbij: “Tat, ¿jas caj la chi quinbano?” ―xincha che. Xubij cˈu ri Kajaw Jesús chwe: “Chatwalijok, chatakej ri a be pa ri tinimit Damasco. Chilaˈ cˈut cäbix wi na chawe jas ri rajwaxic cabano,” ―xcha chwe. 11 Man xincowin tä cˈut xincaˈyic rumal ri sakil, ri sibalaj cäjuluwic. Rumal riˈ xa xinyukex bi che ri nu kˈab cumal ri wachiˈl, xinquicˈam bi pa Damasco, ―cächaˈ.
12 Cˈo cˈu jun tataˈ chilaˈ, Ananías u biˈ. Ri areˈ sibalaj cäcojon che ri Dios, cunimaj cˈu ru Pixab ri Moisés. Conojel ri winak aj Israel ri e cˈo chilaˈ pa Damasco cäquibij chi sibalaj utz we tataˈ riˈ. 13 We tataˈ riˈ xopan che nu chˈabexic, xubij cˈu chwe: “Wachalal Saulo, chcaˈy chi na la jumul chic,” ―xcha chwe. Chanim cˈut xutzir ri nu wakˈäch, xincowinic xincaˈyic, xinwil cˈu ri tataˈ. 14 Xubij cˈu ri tataˈ chwe: “Chaˈtal la rumal ri qui Dios ri ka mam ojer rech quetamaj la jas ru rayinic, xukujeˈ rech quetamaj la u wäch ri Jicomalaj Patänil re ri Dios, xukujeˈ rech cäta la ri kas u chˈabal ri Areˈ. 15 Coc cˈu na la che kˈalajisal re ri Areˈ chquiwäch ri winak, cätzijoj na la ronojel ri tom la, xukujeˈ ri ilom la. 16 ¿Jas ta ne ri queyej na la? ¡Joˈ baˈ! Walij la, chban kasnaˈ la, cuˈba cˈux la chrij ri Kajaw Jesús, taˈ la tokˈob che rech cäsachtaj ri mac la, cuban cˈu chˈajchˈoj ri animaˈ la,” ―xcha chwe, ―xcha ri apóstol Pablo.
Ri tat Pablo cutzijoj ri xubano aretak xtak bi chutzijoxic ru Lokˈ Pixab ri Dios chque ri winak ri man e aj Israel taj
17 Ri tat Pablo xutakej tzijonem, cubij: Aretak xintzelej lok pa we tinimit Jerusalén, xineˈ cˈu pa ri nimalaj rachoch Dios. Tajin quinban orar chilaˈ, cˈo cˈu ri xucˈut ri Dios chnuwäch. 18 Xinwil ri Kajaw Jesús, xubij cˈu chwe: “Chacowij, chatel bi chanim waral pa Jerusalén, rumal chi ri winak ri e cˈo waral man cäquicoj tä na ri cabij chwij in,” ―xcha chwe. 19 Ri in cˈut xinbij che: “Kajaw, ri e areˈ quetam chi nabe canok ri in xineˈ pa tak ri rachoch Dios ri cäquimulij wi quib ri winak aj Israel, xeinchap conojel ri quecojon che la, xeincoj pa cheˈ, xukujeˈ xeinchˈayo. 20 Aretak cˈut tajin cäquicämisaj ri tat Esteban ri patänil e la, ri cäkˈalajisan chij la, ri in, in cˈo cucˈ. Sibalaj utz cˈut xinwilo chi cäcämisaxic, xinchajij cˈu ri qui kˈuˈ ri tajin quecämisan che,” ―xincha che. 21 Ri Kajaw Jesús xubij chwe: “Jat, rumal chi rajwaxic catintak bi naj cucˈ ri niqˈuiaj winak chic ri man e aj Israel taj,” ―xcha ri Areˈ chwe, ―xcha ri tat Pablo chque ri winak.
Ri tat Pablo cˈo pu kˈab ri tataˈ ri cätakan pa qui wiˈ ri soldados
22 Xuwi chi cˈu waˈ we tzij riˈ xquita ri winak chuchiˈ ri tat Pablo, xquichap cˈu u rakic qui chiˈ, xquibij: ¡Chcämisax we achi riˈ! ¡Man yaˈtal tä che chi cäcˈasi na! ―xecha ri winak.
23 Xquitakej cˈu u rakic qui chiˈ, xquirokij ri qui kˈuˈ cho ri ulew, xquijopij ulew chicaj. (Jeˈ xkaˈno chucˈutic chi sibalaj nim ri coyowal, man cäkaj tä cˈu chquiwäch ri tajin cubij ri tat Pablo.) 24 Ri tataˈ ri cätakan pa qui wiˈ ri soldados xuya takanic chi cocsax ri tat Pablo pa ri ja ri e jekel wi ri soldados, xukujeˈ xuya takanic chi co cächˈayic, te cˈu riˈ cäcˈot u chiˈ rech cubij jas che ri winak cäquirak qui chiˈ chrij. 25 Aretak cˈut yutum chic ri areˈ rech cäquichˈayo, xubij ri tat Pablo che ri qui nimal soldados ri tacˈal chilaˈ che quilic: ¿A yaˈtal chech alak cächˈay alak jun achi ri jun cucˈ ri winak aj Roma we ta mat kˈatom tzij puwiˈ nabe? ―xcha che.
26 Aretak ri tataˈ riˈ xuta ri xubij ri tat Pablo, xeˈc, xubij che ri tataˈ ri cätakan pa qui wiˈ ri soldados: ¿Jas ta cˈu lo ri tajin cäban la che we achi riˈ? Ri areˈ are jun cucˈ ri winak aj Roma, ―xcha che.
27 Ri tataˈ ri cätakan pa qui wiˈ ri soldados xeˈ rucˈ ri tat Pablo, xutaˈ che, xubij: ¿A kas tzij chi at jun cucˈ ri winak aj Roma? ―xcha che.
Ri tat Pablo xubij: Jeˈ, kas tzij, ―xcha che.
28 Ri nim takanel xubij che ri tat Pablo: Ri in xintoj nimalaj puak rech quinoc che jun chque ri winak aj Roma, ―xcha che.
Ri tat Pablo xchˈawic, xubij: Ri in, in jun chque rumal chi jeˈ nu banic waˈ xil nu wäch, ―xcha che.
29 Chanim ri soldados ri xa jubikˈ man xquichˈay ri tat Pablo xebel rucˈ, xquiya canok. Are cˈu ri nim tataˈ ri cätakan pa qui wiˈ ri soldados, aretak xretamaj chi ri tat Pablo are jun cucˈ ri winak aj Roma, sibalaj xuxej rib chi xtakan chuyutic rech cächˈayic.
Ri tat Pablo cäyiˈ chquiwäch ri qui nimakil ri winak aj Israel
30 Ri tataˈ ri cätakan pa qui wiˈ ri soldados xraj xretamaj jas ri kas u mac ri tat Pablo ri tajin cäquibij ri winak aj Israel chrij. Xak je riˈ chucab kˈij xresaj ri ximibal re chˈichˈ che ri tat Pablo, te cˈu riˈ xtakan che qui mulixic ri qui nimakil ri sacerdotes aj Israel, xukujeˈ conojel ri qui nimakil ri winak. Xresaj cˈu lok ri tat Pablo, xutacˈaba chquiwäch.
23 Ri tat Pablo co xcaˈy chque ri qui nimakil ri winak, xubij: Kachalal, ri in quinnaˈ pa ri wanimaˈ chi man cˈo tä etzelal nu banom pa ri nu cˈaslemal cho ri Dios petinak lok, ―xcha chque.
2 Are cˈu ri tat Ananías, ri qui nimal sacerdotes, xuya takanic chque ri winak ri e cˈo chuxcut ri tat Pablo chi cäquichˈay pu chiˈ rucˈ ri qui kˈab. 3 Ri tat Pablo xchˈawic, xubij che ri tat Ananías: ¡Kas tzij are ri Dios cächˈayow na la! ¡Ri lal xak quieb wäch la! Ri lal tˈuyul la chilaˈ rech cäkˈat la tzij jeˈ jas ri cubij ri Pixab. ¿Jas lo waˈ ri cäban la, cätakan cˈu la che nu chˈayic? ¿A mat cäniman la che ri cubij ri Pixab? ―xcha che.
4 Ri achijab ri e cˈo chunakaj ri tat Pablo xquibij che: ¿A jeˈ cabano chuchˈabexic ri qui nimal sacerdotes rech ri Dios? ―xecha che.
5 Ri tat Pablo xubij: Kachalal, man wetam taj chi are ri qui nimal sacerdotes. Cubij cˈu pa ru Lokˈ Pixab ri Dios ri Tzˈibtalic: “Mabij ri man utz taj chrij ri jun ri cätakan puwiˈ ra tinimit,” ―cächaˈ, ―xcha chque.
6 Ri tat Pablo xrilo chi jujun chque ri qui nimakil ri winak ri e cˈolic, e areˈ jun cucˈ ri tataˈib saduceos, ri niqˈuiaj chic e areˈ jun cucˈ ri tataˈib fariseos. Rumal riˈ co xchˈawic, xubij chquiwäch ri qui nimakil ri winak: Kachalal, ri in, in fariseo, in u cˈojol jun fariseo. Tajin cˈu cäkˈat tzij pa nu wiˈ rumal chi quincojo chi quecˈastaj na ri cäminakib, cuˈl cˈu nu cˈux chrij waˈ, ―xcha chque.
7 Aretak xbitaj waˈ we tzij riˈ rumal ri tat Pablo, ri tataˈib fariseos, ri tataˈib saduceos xquichap u chomalaxic quib, xechˈojinic. Je riˈ chi ri winak ri qui mulim quib xuban quieb qui chomanic, xquitasala quib. 8 Jeˈ xcaˈn waˈ rumal chi ri tataˈib saduceos man cäquicoj taj chi quecˈastaj na ri cäminakib, man cäquicoj taj chi e cˈo ángeles, chi e cˈo espíritus. Je waˈ ri qui tijonic ri e areˈ. Are cˈu ri tataˈib fariseos cäquicojo chi quecˈastaj na ri cäminakib, xukujeˈ chi e cˈo ángeles, chi e cˈo espíritus. Je riˈ ri qui tijonic ri e areˈ. 9 Conojel cˈut, co na xquirak qui chiˈ. Xewalij cˈu jujun chque ri tijonelab re ri Pixab ri e jun cucˈ ri tataˈib fariseos, xquibij: We achi riˈ man cˈo tä jun mac u banom. We ne jun espíritu, we ne jun ángel xuchˈabej, mäkakˈatej ne u wäch ri cuban ri Dios, ―xechaˈ.
10 Sibalaj cˈu nim ri chˈoj chquixol ri tataˈib. Rumal riˈ ri tataˈ ri qui nimal soldados aj Roma xuxej rib we ne cäban chˈäkatak che ri tat Pablo cumal ri e areˈ. Xa je riˈ xtakan chque ru soldados chi quebeˈc, cäquesaj bi ri tat Pablo chquixol rech cäquicˈam bi jumul chic pa ri ja ri e jekel wi ri soldados.
11 Chucab akˈab xucˈut rib ri Kajaw Jesús chuwäch ri tat Pablo, xubij che: ¡Pablo, chachajij animaˈ! Rumal ri a banom, rumal chi a kˈalajisam waral pa ri tinimit Jerusalén jachin ri in, jas cˈu ri nu banom, xukujeˈ are jeˈ rajwaxic caban na che nu kˈalajisaxic pa ri tinimit Roma, ―xcha che.
Ri winak cäquichomaj jas cäcaˈn chucämisaxic ri tat Pablo
12 Chucab kˈij chi cˈut jujun chque ri winak aj Israel xjunamataj qui tzij chi cäquicämisaj ri tat Pablo. Xcaˈn juramento chi cäpe na cˈäx pa qui wiˈ we man cäcaˈno jas ri xquichomaj, chi man cˈo tä jas cäquitij na we ta mat nabe cäquicämisaj ri tat Pablo. 13 E cˈo na más chquiwäch cawinak achijab ri xcaˈn waˈ we juramento riˈ. 14 Xebeˈ cˈu waˈ cucˈ ri qui nimakil ri sacerdotes xukujeˈ cucˈ ri niqˈuiaj tataˈib chic, ri qui nimakil ri winak aj Israel, xquibij cˈu chque: Ri uj xkaˈn juramento chi cäpe na cˈäx pa ka wiˈ we man cäkaˈno jas ri xkachomaj, chi man cˈo tä jas cäkatij na we ta mat nabe cäkacämisaj na ri tat Pablo. 15 Ri alak cˈut, xukujeˈ ri niqˈuiaj qui nimakil ri winak, bij alak che ri tataˈ ri cätakan pa qui wiˈ ri soldados chi cucˈam lok ri tat Pablo chuwäch alak chuwek, bij alak chi xa cäcˈot alak u chiˈ che retamaxic jas ri kas xubano. Are cˈu ri uj, cˈä mäjok cäpe ri areˈ, cujcˈoji na apan chuyuxlexic rech cäkacämisaj, ―xecha chque.
16 Are cˈu jun ala, ri ral ri ranab ri tat Pablo, xuta waˈ, jas ri xquichomaj u banic, xeˈ cˈu ri areˈ pa ri ja ri e jekel wi ri soldados, xubij waˈ che ri tat Pablo. 17 Xa je riˈ ri tat Pablo xusiqˈuij jun chque ri tataˈib ri qui nimal ri soldados, xubij che: Cˈama la bi we ala riˈ chuwäch ri tataˈ ri cätakan pa qui wiˈ conojel ri soldados, cˈo cˈu ri craj cubij che, ―xcha che.
18 Ri qui nimal ri soldados xucˈam bi ri ala chuwäch ri tataˈ ri cätakan pa qui wiˈ ri soldados, xubij che: Ri tat Pablo ri ajpacheˈ xinusiqˈuij, te cˈu riˈ xutaˈ tokˈob chwe chi quincˈam lok we ala riˈ chuwäch la, cˈo cˈu ri craj cubij che la, ―xcha che.
19 Ri tataˈ, ri nim takanel, xucˈam bi ri ala pu tuquiel wi, xutaˈ cˈu che: ¿Jas ri cawaj cabij chwe? ―xcha che.
20 Te riˈ ri ala xubij che: Ri qui nimakil ri winak aj Israel xjunamataj qui tzij chi cäquibij che la chi cäcˈam la bi ri tat Pablo chquiwäch ri qui nimakil ri winak chuwek, cäquibij cˈu na chi xa cäquicˈot u chiˈ che retamaxic jas ri kas xubano. 21 Mäcoj baˈ la ri cäquibij, rumal chi e cˈo na más chquiwäch cawinak achijab ri e yuxleninak ri tat Pablo. Ri e areˈ caˈnom juramento chi cäpe na cˈäx pa qui wiˈ we ta mat cäcaˈno jas ri qui chomam, chi man cˈo tä jas cäquitijo we ta mat nabe cäquicämisaj na ri tat Pablo. Ri e areˈ cˈut chanim riˈ e cˈo chic, xak queyeˈm chi cäya la chque jas ri cäquibij, ―xcha che.
22 Ri tataˈ cˈut ri cätakan pa qui wiˈ ri soldados xubij che ri ala chi quel bic, xubij cˈu che chi cˈo jun mubij wi chi xubij waˈ che.
Ri tat Pablo cätak bi chuwäch ri tat Félix ri kˈatal tzij
23 Te cˈu riˈ ri nim tataˈ ri cätakan pa qui wiˈ ri soldados xeusiqˈuij quieb chque ri tataˈib qui nimakil soldados, xuya cˈu takanic chque chi quequimulij quieb cientos soldados chcakan, oxcˈal lajuj chic ri quequiejenic, xukujeˈ quieb cientos ri quequicˈam bi qui lanzas. Rajwaxic cˈut cäcaˈn u banic ri jastak que, xak quecˈoji na chilaˈ pa ri u belej hora chakˈab, rech quebel bic, quebeˈ pa ri tinimit Cesarea. 24 Xukujeˈ xuya takanic chi quequichaˈ jujun quiej, cäban u banic jun rech cˈo cuquiejej bi ri tat Pablo, rech cäquicˈam bic, man cˈo tä jas jun cˈäx curiko, xane utz u wäch copan rucˈ ri kˈatal tzij ri tat Félix. 25 Te cˈu riˈ ri tataˈ ri cätakan pa qui wiˈ conojel ri soldados xutzˈibaj bi jun wuj, xuya bi chque. Je waˈ xubij ri wuj:
26 “In waˈ, ri in Claudio Lisias. Quintak bi rutzil wäch la, tat Félix, lal riˈ ri nimalaj kˈatal tzij. 27 We achi riˈ xchap na cumal ri winak aj Israel, xak cˈu jubikˈ man xquicämisaj. Aretak cˈut xinwetamaj in chi are jun aj Roma, xeinsiqˈuij ri nu soldados, xeintak cˈu che resaxic pa qui kˈab ri winak aj Israel. 28 Xwaj cˈut xinwetamaj jas ri mac xubano, ri cäquibij chrij. Rumal riˈ xincˈam bi chquiwäch ri qui nimakil ri winak aj Israel. 29 Xinwetamaj cˈut chi ru mac are waˈ chi man cuban taj jas ri cubij ri qui pixab ri e areˈ. Man yaˈtal tä cˈut chi cäcämisaxic, man yaˈtal taj chi coc pa cheˈ rumal waˈ. 30 Xinta cˈut chi xjunamataj qui tzij ri winak aj Israel, qui chomam chi cˈut jas cäcaˈn chucämisaxic we achi riˈ. Xa rumal riˈ xintak bic ucˈ la, xinbij cˈu bi chque ri winak ri cäquibij chrij chi cˈo u mac, chi rajwaxic cäquikˈalajisaj chuwäch la jas ri mac u banom ri cäquibij chrij. Xuwi baˈ waˈ ri xinbij che la. ¡Chˈabej chi la!” ―xcha bi pa ri wuj.
31 Ri soldados xquinimaj ri takanic ri xyiˈ chque, xquicˈam cˈu bi ri tat Pablo, xebeˈ chakˈab pa ri tinimit Antípatris. 32 Chucab kˈij chic ri soldados ri e benak chcakan xetzelej lok jawijeˈ cˈo wi ri ja ri e jekel wi. Are cˈu ri soldados ri e benak chrij quiej xquitakej ri qui be rucˈ ri tat Pablo. 33 Aretak cˈut xeopan pa ri tinimit Cesarea, xquiya ri wuj che ri nim kˈatal tzij, xukujeˈ xquiya ri tat Pablo chuwäch, xquijach cˈu pu kˈab. 34 Ri kˈatal tzij xusiqˈuij ri wuj, te cˈu riˈ xutaˈ che ri tat Pablo jawijeˈ quel wi ri areˈ. Aretak xretamaj chi are aj Cilicia, 35 xubij che: Quinta na ri tzij la aretak quepe ri winak ri cäquibij ri mac chij la, ―xcha che.
Xeutak cˈu soldados chuchajixic ri tat Pablo pa ri nim ja ri sibalaj jeˈlic, rachoch ri tat Herodes.
Copyright © 1997 by Wycliffe Bible Translators International