Chronological
A-ma-xi-a Trị Vì Giu-đa
(2 Sử 25:1-4, 11-12; 25:17-26:2)
14 Năm thứ hai triều đại Giê-hô-ách con của Giê-hô-a-ha[a] vua I-sơ-ra-ên, A-ma-xi-a con của Giô-ách lên ngôi làm vua Giu-đa. 2 Ông được hai mươi lăm tuổi khi bắt đầu trị vì và ông trị vì hai mươi chín năm tại Giê-ru-sa-lem. Mẹ ông là Giê-hô-a-đin, người Giê-ru-sa-lem. 3 Ông làm điều tốt trước mặt Chúa, nhưng không được như Ða-vít tổ tiên ông, ông chỉ làm những điều như Giô-ách cha ông đã làm. 4 Các tế đàn trên những nơi cao vẫn chưa được dẹp bỏ. Dân chúng vẫn còn đến dâng con vật hiến tế và dâng hương trên các tế đàn ấy. 5 Khi vương quyền đã được nắm vững trong tay, ông cho xử tử những người đã ám sát cha ông. 6 Nhưng ông không giết con cái của những kẻ sát nhân ấy, theo như đã chép trong sách Luật Pháp của Môi-se, trong đó Chúa đã truyền, “Người ta sẽ không giết cha mẹ vì tội của con cái, và không giết con cái vì tội của cha mẹ; nhưng ai nấy sẽ bị giết vì tội của chính mình.”
7 Ông đã đánh bại mười ngàn quân Ê-đôm trong Thung Lũng Muối và đánh chiếm Sê-la, rồi đặt tên cho thành đó là Giốc-thê-ên, và người ta vẫn còn gọi như thế cho đến ngày nay.
8 Bấy giờ A-ma-xi-a sai sứ giả đến nói với Vua Giê-hô-ách con của Giê-hô-a-ha cháu của Giê-hu đang làm vua I-sơ-ra-ên, “Hãy đến, để chúng ta đối mặt đọ sức với nhau.”
9 Vua Giê-hô-ách của I-sơ-ra-ên sai sứ giả trả lời A-ma-xi-a vua Giu-đa rằng, “Một bụi gai ở Li-băng gởi lời đến nói với cây bá hương của Li-băng như thế nầy, ‘Hãy gả con gái ngươi làm vợ cho con trai ta.’ Nhưng một con thú rừng ở Li-băng đi ngang qua đó và đã đạp nát bụi gai ấy. 10 Ông quả đã đánh bại dân Ê-đôm, nên bây giờ lòng ông sinh kiêu ngạo. Hãy ở nhà mà vênh vang với chiến thắng của mình. Tại sao ông muốn khiêu chọc cho tai họa giáng xuống trên mình, tức trên ông và trên cả quân Giu-đa cùng đi với ông?”
11 Nhưng A-ma-xi-a chẳng khứng nghe. Vậy Giê-hô-ách vua I-sơ-ra-ên kéo quân ra tấn công. Ông và A-ma-xi-a vua Giu-đa đối diện nhau trong trận đánh tại Bết Sê-mếch trong lãnh thổ của Giu-đa. 12 Quân Giu-đa bị quân I-sơ-ra-ên đánh bại. Mọi người đều bỏ trốn về trại mình. 13 Giê-hô-ách vua I-sơ-ra-ên bắt sống A-ma-xi-a con của Giô-ách, cháu A-ha-xi-a, vua Giu-đa tại Bết Sê-mếch. Sau đó ông ấy kéo quân đến Giê-ru-sa-lem và phá tường thành Giê-ru-sa-lem từ Cổng Ép-ra-im cho đến Cổng Góc, tạo một khoảng trống dài hai trăm mét.[b] 14 Ông cướp lấy tất cả vàng bạc, tất cả những vật dụng để trong Ðền Thờ Chúa và trong các kho tàng của hoàng cung. Ông cũng bắt theo một số người làm con tin, rồi rút về lại Sa-ma-ri.
15 Những việc khác mà Giê-hô-ách đã làm, chiến công của ông, và thể nào ông đã đánh bại A-ma-xi-a vua Giu-đa, há chẳng được chép trong sách Sử Ký của Các Vua I-sơ-ra-ên sao? 16 Giê-hô-ách an giấc với các tổ tiên ông và được chôn trong nghĩa trang của các vua I-sơ-ra-ên tại Sa-ma-ri. Giê-rô-bô-am con trai ông lên ngôi kế vị.
17 A-ma-xi-a con của Giô-ách vua Giu-đa sống mười lăm năm nữa sau khi Giê-hô-ách con của Giê-hô-a-ha vua I-sơ-ra-ên băng hà. 18 Tất cả những việc khác của A-ma-xi-a há chẳng được chép trong sách Sử Ký của Các Vua Giu-đa sao?
19 Ở Giê-ru-sa-lem người ta lập mưu chống lại A-ma-xi-a khiến ông phải chạy trốn đến La-kích. Nhưng họ đuổi theo ông đến tận La-kích và hạ sát ông tại đó. 20 Sau đó họ để xác của ông trên lưng ngựa và chở về Giê-ru-sa-lem. Họ chôn ông tại Giê-ru-sa-lem với các tổ tiên ông trong Thành Ða-vít.
21 Toàn dân Giu-đa lập A-xa-ri-a,[c] lúc mười sáu tuổi, lên ngôi làm vua, kế vị cho cha là A-ma-xi-a. 22 Sau khi Vua A-ma-xi-a an giấc với các tổ tiên ông, A-xa-ri-a xây lại Thành Ê-lát và thu hồi nó về dưới chủ quyền của Giu-đa.
Giê-rô-bô-am II Trị Vì I-sơ-ra-ên
23 Năm thứ mười lăm của triều đại A-ma-xi-a con của Giô-ách vua Giu-đa, Giê-rô-bô-am con của Giê-hô-ách lên ngôi làm vua I-sơ-ra-ên tại Sa-ma-ri. Ông trị vì bốn mươi mốt năm. 24 Ông làm điều tội lỗi trước mặt Chúa. Ông không từ bỏ các tội lỗi của Giê-rô-bô-am con của Nê-bát, tức những điều ông ấy đã gây cho I-sơ-ra-ên phạm tội. 25 Ông đã tái lập biên cương cho I-sơ-ra-ên từ Ải Ha-mát cho đến Biển A-ra-ba, y như lời của Chúa, Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên, đã phán bởi tôi tớ Ngài là Tiên Tri Giô-na con của A-mi-tai người ở Gát Hê-phe. 26 Số là Chúa đã thấy nỗi hoạn nạn I-sơ-ra-ên phải chịu quả là cay đắng –thật chẳng còn ai, dù là nô lệ hay tự do, để giúp I-sơ-ra-ên cả– 27 ngoài ra Chúa đã không nói rằng Ngài sẽ xóa tên họ dưới trời, nên Ngài đã dùng tay của Giê-rô-bô-am con của Giê-hô-ách giải cứu họ.
28 Tất cả những việc khác của Giê-rô-bô-am, tất cả những việc ông làm, quyền lực của ông, thể nào ông đã chiến đấu, thể nào ông đã thu hồi Ða-mách và Ha-mát, vốn một thời thuộc chủ quyền của Giu-đa, trở lại dưới chủ quyền của I-sơ-ra-ên, há không được chép trong sách Sử Ký của Các Vua I-sơ-ra-ên sao? 29 Giê-rô-bô-am an giấc với các tổ tiên ông, tức các vua I-sơ-ra-ên. Xa-cha-ri-a con trai ông lên ngôi kế vị.
Triều Ðại của A-ma-xi-a
(2 Vua 14:2-6)
25 A-ma-xi-a được hai mươi lăm tuổi khi lên ngôi làm vua. Ông trị vì hai mươi chín năm tại Giê-ru-sa-lem. Mẹ ông tên là Giê-hô-a-đan, người Giê-ru-sa-lem. 2 Ông làm điều tốt trước mặt Chúa, nhưng không hết lòng với Ngài. 3 Khi tay ông đã nắm vững vương quyền, ông ra lịnh xử tử các tôi tớ ông, những người đã ám sát cha ông. 4 Tuy nhiên ông không xử tử các con của những người ấy, nhưng hành sử đúng theo những gì đã chép trong sách Luật Pháp của Môi-se, trong đó Chúa đã truyền rằng, “Cha sẽ không chết vì tội của con, và con sẽ không chết vì tội của cha. Tội ai làm người ấy chịu.”
Ðánh Bại Quân Ê-đôm
5 Sau đó A-ma-xi-a triệu tập dân Giu-đa lại và cứ theo các thị tộc của họ mà lập những người chỉ huy hàng ngàn người và những người chỉ huy hàng trăm người. Ông làm điều đó cho cả người Giu-đa và người Bên-gia-min. Ông lập sổ bộ cho tất cả những người từ hai mươi tuổi trở lên, và nhờ vậy ông có được một đạo quân ba trăm ngàn người có thể động viên đi ra trận và có khả năng sử dụng giáo mác và thuẫn khiên. 6 Ông cũng thuê một đạo quân dũng mãnh gồm một trăm ngàn người I-sơ-ra-ên với giá ba ngàn bốn trăm ký bạc.[a] 7 Nhưng có một người của Ðức Chúa Trời đến với ông và nói, “Tâu hoàng thượng, xin ngài đừng cho quân I-sơ-ra-ên đi với ngài, vì Chúa không ở với đạo quân I-sơ-ra-ên ấy đâu, và Ngài cũng không ở với các con cháu của Ép-ra-im. 8 Nhưng nếu ngài muốn xuất quân, xin ngài hãy mạnh mẽ dẫn quân ra đi. Ngài hãy anh dũng xông ra chiến trận. Ðức Chúa Trời sẽ đánh đổ quân thù trước mặt ngài, vì Ðức Chúa Trời có quyền giúp đỡ và có quyền lật đổ.”
9 A-ma-xi-a hỏi người của Ðức Chúa Trời, “Nhưng ta đã lỡ trả cho đội quân I-sơ-ra-ên ấy ba ngàn bốn trăm ký bạc rồi, bây giờ phải tính sao đây?”
Người của Ðức Chúa Trời đáp, “Chúa sẽ ban cho ngài được lợi bội phần hơn số đó.”
10 Vậy A-ma-xi-a tách đạo quân đến từ Ép-ra-im ra và cho họ về nhà. Họ nổi giận với đạo quân Giu-đa và ra về với lòng đầy phẫn nộ.
11 Sau đó A-ma-xi-a lấy hết can đảm dẫn quân của ông xông xuống Thung Lũng Muối, tại đó họ đánh hạ mười ngàn quân Sê-i-rơ. 12 Quân Giu-đa cũng bắt sống được mười ngàn tù binh. Họ dẫn chúng lên một mỏm đá và xô chúng xuống vực sâu, khiến chúng chết tan da nát thịt. 13 Nhưng đạo quân A-ma-xi-a đã cho trở về và không cho ra trận với ông, thì trên đường về chúng đã xông vào các thành của Giu-đa từ Sa-ma-ri đến Bết Hô-rôn, giết hại ba ngàn người, và cướp đi rất nhiều của cải.
14 Sau khi đã đánh giết quân Ê-đôm trở về, A-ma-ri-a mang các tượng thần của dân ở Núi Sê-i-rơ về với ông. Ông lập chúng lên làm các thần của ông. Ông quỳ lạy trước mặt các tượng thần đó và dâng hương cho chúng. 15 Vì thế cơn giận của Chúa nổi bừng lên với A-ma-xi-a. Ngài sai một vị tiên tri đến nói với ông, “Tại sao ngài lại tìm cầu các thần của loài người là những thứ không có khả năng giải cứu dân đã thờ phượng chúng khỏi tay của ngài?”
16 Ðang khi người ấy vẫn còn nói, vua phán với ông, “Chúng ta đã lập ngươi lên làm cố vấn của vua khi nào thế? Hãy im đi, ngươi muốn chết phải không?”
Bấy giờ người ấy ngừng, rồi lại nói tiếp, “Tôi biết Ðức Chúa Trời đã quyết định tiêu diệt ngài, vì ngài đã làm điều ấy và không nghe lời khuyên của tôi.”
A-ma-xi-a Kiêu Ngạo và Bị Bại
(2 Vua 14:8-14)
17 Sau đó A-ma-xi-a bàn với các cố vấn của ông, rồi gởi lời thách đố đến với Giô-ách[b] con của Giê-hô-a-ha, cháu của Giê-hu, vua I-sơ-ra-ên, rằng, “Hãy đến và gặp mặt nhau trong chiến trận.”
18 Giô-ách vua I-sơ-ra-ên đáp lời A-ma-xi-a vua Giu-đa rằng, “Một cây gai ở Li-băng sai một sứ giả đến với cây bá hương ở Li-băng và nói, ‘Xin gả con gái ông làm vợ con trai tôi.’ Nhưng chưa chi thì các thú rừng ở Li-băng đã đi qua và giẫm nát cây gai ấy. 19 Ông đã đánh bại dân Ê-đôm nên bây giờ lòng ông sinh kiêu ngạo. Tôi khuyên ông hãy ở nhà mà hưởng lộc. Tại sao ông lại muốn gây rắc rối để chuốc lấy thảm họa cho ông và cho cả Giu-đa?”
20 Nhưng A-ma-xi-a không nghe, vì điều đó cũng từ Ðức Chúa Trời đến, Ngài muốn trao chúng vào tay quân thù của chúng, vì chúng đã tìm cầu các thần của Ê-đôm. 21 Thế là Giô-ách vua I-sơ-ra-ên kéo quân ra trận. Ông ấy và A-ma-xi-a vua Giu-đa đối diện với nhau tại Bết Sê-mếch trong lãnh thổ của Giu-đa. 22 Quân Giu-đa bị đại bại trước mặt quân I-sơ-ra-ên, mạnh ai nấy chạy trốn về trại mình. 23 Giô-ách vua I-sơ-ra-ên bắt sống A-ma-xi-a vua Giu-đa con của Giô-ách, con cháu của Giê-hô-a-ha[c] tại Bết Sê-mếch, và dẫn ông ấy về Giê-ru-sa-lem. Ông đập đổ tường thành Giê-ru-sa-lem từ Cổng Ép-ra-im cho đến Cổng Góc, khoảng hai trăm mét.[d] 24 Ông lấy tất cả vàng, bạc, và mọi khí dụng trong Ðền Thờ Ðức Chúa Trời, dưới sự quản lý của Ô-bết Ê-đôm. Ông cũng lấy tất cả của cải châu báu trong các kho tàng của hoàng cung, và bắt đem đi một số người, rồi trở về Sa-ma-ri.
Cuối Triều Ðại của A-ma-xi-a
(2 Vua 14:17-20)
25 A-ma-xi-a con của Giô-ách vua Giu-đa còn sống thêm mười lăm năm sau khi Giô-ách con của Giê-hô-a-ha vua I-sơ-ra-ên qua đời. 26 Này, các hoạt động khác của A-ma-xi-a, từ đầu đến cuối, há chẳng phải đã được chép trong sách Sử Ký của Các Vua Giu-đa và I-sơ-ra-ên sao? 27 Kể từ khi A-ma-xi-a lìa bỏ và không theo Chúa nữa, người ta đã lập mưu lật đổ ông ở Giê-ru-sa-lem, khiến ông phải bỏ cung điện chạy trốn đến La-kích, nhưng họ đã truy đuổi ông đến tận La-kích và đã hạ sát ông tại đó. 28 Họ để xác ông lên ngựa và chở về chôn trong một thành ở Giu-đa,[e] bên cạnh cha ông của ông.
Copyright © 2011 by Bau Dang