Chronological
Giô-ách Trị Vì Giu-đa
(2 Sử 24:1-14, 23-27)
12 Năm thứ bảy của triều đại Giê-hu, Giô-ách[a] lên ngôi làm vua. Ông trị vì bốn mươi hai năm tại Giê-ru-sa-lem. Mẹ ông là Xi-bi-a quê ở Bê-e Sê-ba. 2 Giô-ách làm điều lành trước mặt Chúa trọn đời ông, vì có Tư Tế Giê-hô-gia-đa dạy dỗ ông. 3 Tuy nhiên, các tế đàn trên các nơi cao vẫn chưa được dỡ đi. Dân chúng vẫn còn đến dâng con vật hiến tế và dâng của lễ trên các tế đàn ấy.
Sửa Sang Ðền Thờ
4 Giô-ách nói với các tư tế, “Tất cả tiền bạc dâng hiến làm của lễ thánh trong Ðền Thờ Chúa, gồm tiền đóng góp đã quy định cho mỗi đầu người và tiền do các cá nhân tự ý dâng hiến để dùng cho Ðền Thờ Chúa, 5 các tư tế hãy nhận lấy các số tiền đó từ những người dâng hiến, rồi dùng tiền ấy sửa sang lại những chỗ bị hư hại của đền thờ.”
6 Nhưng đến năm thứ hai mươi ba của triều đại Vua Giô-ách, các tư tế không sửa sang đền thờ nữa. 7 Vì vậy Vua Giô-ách triệu Tư Tế Giê-hô-gia-đa và các tư tế khác đến và hỏi, “Tại sao quý vị không tu bổ đền thờ nữa? Nếu vậy thì từ nay xin quý vị đừng nhận tiền người ta đem dâng nữa, mà phải dùng tiền đó vào việc sửa sang đền thờ.” 8 Thế là các tư tế đồng ý rằng từ đó trở đi họ sẽ không nhận tiền dâng của dân chúng và cũng sẽ không chịu trách nhiệm về việc sửa sang đền thờ nữa.
9 Tư Tế Giê-hô-gia-đa bèn lấy một cái rương, đục một lỗ trên nắp, rồi để nó bên cạnh bàn thờ. Khi người ta bước vào Ðền Thờ Chúa thì thấy nó ở bên phải. Các tư tế canh cửa Ðền Thờ bỏ vào đó tất cả số tiền người ta đem dâng cho Ðền Thờ Chúa. 10 Khi nào người ta thấy rương đầy tiền, quan bí thư của vua và vị Thượng Tế đi lên, đếm tiền trong rương của Ðền Thờ Chúa, bỏ vào bao, và cột lại. 11 Sau khi họ đã khảo giá, họ trao số tiền đó vào tay những người cai các thợ sửa sang Ðền Thờ Chúa. Những người ấy dùng tiền đó trả cho các thợ mộc và thợ xây cất, tức các thợ làm việc nơi Ðền Thờ Chúa. 12 Họ cũng trả cho những thợ nề và thợ đục đá. Họ dùng tiền đó mua gỗ và đá cắt sẵn, để sửa chữa những chỗ hư nứt nơi Ðền Thờ Chúa và trang trải tất cả các phí tổn trong việc tu bổ Ðền Thờ.
13 Người ta không dùng số tiền dâng cho Ðền Thờ Chúa để sắm các chậu bằng bạc, dao kéo cắt tim đèn, chén bát, kèn, hay bất cứ vật dụng bằng vàng hoặc bằng bạc nào cho Ðền Thờ Chúa, 14 nhưng chỉ trao cho những người phụ trách công việc sửa chữa để chi cho việc sửa sang Ðền Thờ Chúa mà thôi. 15 Họ không buộc những người quản lý việc trả lương cho nhân công phải tính sổ, vì những người ấy làm việc rất ngay thật. 16 Họ không đem những tiền thuộc của lễ tạ lỗi và của lễ chuộc tội vào Ðền Thờ Chúa, vì những tiền ấy thuộc về các tư tế.
Ha-xa-ên Ðe Dọa Giê-ru-sa-lem
17 Lúc ấy Ha-xa-ên vua A-ram đi lên, tấn công Gát, và chiếm lấy địa phận của chi tộc ấy. Sau đó Ha-xa-ên dẫn quân tiến đánh Giê-ru-sa-lem. 18 Vua Giô-ách của Giu-đa lấy tất cả vật thánh mà các tiên vương là Giê-hô-sa-phát, Giê-hô-ram, và A-ha-xi-a, tức các vua Giu-đa đời trước, đã dâng hiến, với những vật thánh chính ông đã dâng, cùng tất cả vàng trong các kho của Ðền Thờ Chúa và của hoàng cung đem nộp hết cho Ha-xa-ên vua A-ram. Bấy giờ Ha-xa-ên mới chịu rút khỏi Giê-ru-sa-lem.
Giô-ách Băng Hà
19 Những việc khác của Giô-ách[b] và tất cả các việc ông làm há chẳng được chép trong sách Sử Ký của Các Vua Giu-đa sao? 20 Các tôi tớ của ông dấy loạn, lập mưu phản nghịch, và ám sát ông trong Ðiện Mi-lô trên con đường đi xuống Si-la. 21 Giô-xa-ca con của Si-mê-át và Giê-hô-xa-bát con của Sô-me, hai tôi tớ của ông, đã ám sát ông, và ông đã bị chúng giết. Người ta chôn ông trong nghĩa trang của tổ tiên ông trong Thành Ða-vít. A-ma-xi-a con trai ông lên ngôi kế vị.
Giê-hô-a-ha Trị Vì I-sơ-ra-ên
13 Năm thứ hai mươi ba của triều đại Giô-ách con của A-ha-xi-a nước Giu-đa, Giê-hô-a-ha con của Giê-hu lên ngôi làm vua I-sơ-ra-ên tại Sa-ma-ri. Ông trị vì mười bảy năm. 2 Ông làm điều tội lỗi trước mặt Chúa, đi theo những tội lỗi của Giê-rô-bô-am con của Nê-bát, tức những điều ông ấy đã gây cho I-sơ-ra-ên phạm tội. Ông chẳng từ bỏ những tội lỗi đó. 3 Cơn giận của Chúa nổi lên với I-sơ-ra-ên. Ngài phó họ vào tay Ha-xa-ên vua A-ram và vào tay Bên Ha-đát con của Ha-xa-ên suốt thời hai vua đó. 4 Bấy giờ Giê-hô-a-ha cầu xin Chúa; Chúa nhậm lời ông vì Ngài thấy cảnh áp bức mà dân I-sơ-ra-ên gánh chịu, thể nào vua A-ram đã đàn áp họ. 5 Vì thế Chúa đã ban cho dân I-sơ-ra-ên một người giải cứu, để họ thoát khỏi quyền lực của dân A-ram, và mọi người trong I-sơ-ra-ên được sống an lạc dưới mái lều mình như ngày trước. 6 Tuy nhiên họ vẫn không từ bỏ những tội lỗi của nhà Giê-rô-bô-am, tức những điều ông ấy đã gây cho I-sơ-ra-ên phạm tội, nhưng họ cứ phạm các tội lỗi đó, đến nỗi trụ thờ Nữ Thần A-sê-ra vẫn còn đứng sừng sững tại Sa-ma-ri.
7 Chúa đã để cho đội quân của Giê-hô-a-ha chỉ còn lại năm mươi kỵ binh, mười xe chiến mã, và mười ngàn bộ binh, vì vua A-ram đã tiêu diệt họ và nghiền nát họ như bụi nơi sân đập lúa.
8 Những việc khác của Giê-hô-a-ha, những việc ông thực hiện, quyền lực của ông, há chẳng được chép trong sách Sử Ký của Các Vua I-sơ-ra-ên sao? 9 Giê-hô-a-ha an giấc với tổ tiên ông và được chôn tại Sa-ma-ri. Giê-hô-ách[c] con trai ông lên ngôi kế vị.
Giê-hô-ách Trị Vì I-sơ-ra-ên
10 Năm thứ ba mươi bảy của triều đại Giô-ách vua Giu-đa, Giê-hô-ách con của Giê-hô-a-ha lên ngôi làm vua I-sơ-ra-ên tại Sa-ma-ri. Ông trị vì mười sáu năm. 11 Ông làm điều tội lỗi trước mặt Chúa. Ông chẳng từ bỏ những tội lỗi của Giê-rô-bô-am con của Nê-bát, tức những điều ông ấy đã gây cho I-sơ-ra-ên phạm tội, nhưng ông cứ đi theo con đường tội lỗi đó. 12 Những việc khác của Giê-hô-ách; tất cả những việc ông làm, những chiến công của ông khi đánh nhau với A-ma-xi-a vua Giu-đa há chẳng được chép trong sách Sử Ký của Các Vua I-sơ-ra-ên sao? 13 Giê-hô-ách an giấc với các tổ tiên ông. Giê-rô-bô-am lên ngôi kế vị. Giê-hô-ách được chôn tại Sa-ma-ri, trong nghĩa trang của các vua I-sơ-ra-ên.
Ê-li-sê Qua Ðời
14 Khi ấy Ê-li-sê lâm bịnh và cơn bịnh ấy khiến ông qua đời. Vua Giê-hô-ách của I-sơ-ra-ên xuống thăm ông. Vua khóc trước mặt ông và than rằng, “Cha ơi! Cha ơi! Các xe chiến mã và các kỵ binh của I-sơ-ra-ên ơi!”
15 Ê-li-sê nói với ông, “Xin ngài lấy cung và tên ra.” Ông lấy cung và tên ra.
16 Ê-li-sê nói với vua I-sơ-ra-ên, “Xin ngài giương cung lên.” Vua giương cung lên.
Ê-li-sê đặt tay ông trên tay vua, 17 rồi bảo, “Xin ngài mở cửa sổ về hướng đông.” Vua đến mở cửa sổ ấy.
Ê-li-sê nói, “Ngài hãy bắn đi.” Vua liền bắn.
Bấy giờ Ê-li-sê nói, “Ấy là mũi tên chiến thắng của Chúa, mũi tên chiến thắng dân A-ram. Vì ngài sẽ đánh bại dân A-ram tại A-phéc cho đến khi ngài tận diệt chúng.”
18 Ông nói tiếp, “Xin ngài lấy một bó tên.” Vua lấy ra một bó tên.
Ông nói với vua I-sơ-ra-ên, “Xin đập chúng xuống đất.” Vua đập chúng xuống đất ba lần rồi ngừng lại.
19 Bấy giờ người của Ðức Chúa Trời nổi giận với vua và nói, “Ðáng lẽ ngài phải đập năm hay sáu lần, như thế ngài mới có thể tận diệt chúng được, nhưng bây giờ ngài chỉ có thể đánh bại dân A-ram ba lần thôi.”
20 Sau đó Ê-li-sê qua đời. Người ta đem thi thể ông an táng trong một ngôi mộ. Thuở ấy cứ mỗi độ xuân sang, các toán quân Mô-áp hay xâm nhập vào xứ để cướp bóc. 21 Nhằm lúc người ta đem chôn một người chết, họ thấy một toán quân cướp tiến đến, nên họ vội vàng ném thây người chết vào mộ của Ê-li-sê để chạy thoát thân. Vừa khi thây người chết đụng vào hài cốt của Ê-li-sê, người chết đó liền sống lại và đứng dậy.
I-sơ-ra-ên Thu Hồi Các Thành Ðã Bị Mất vào Tay Dân A-ram
22 Ha-xa-ên vua A-ram đàn áp I-sơ-ra-ên suốt triều đại của Giê-hô-a-ha. 23 Nhưng Chúa đã dủ lòng nhân của Ngài đối với họ, thương xót họ, và đoái đến họ; vì giao ước của Ngài đối với Áp-ra-ham, I-sác, và Gia-cốp, nên cho đến lúc ấy Ngài vẫn không diệt họ và không cất họ khỏi thánh nhan Ngài.
24 Khi Ha-xa-ên vua A-ram băng hà, Bên Ha-đát con trai ông ấy lên nối ngôi, 25 Giê-hô-ách con của Giê-hô-a-ha lấy lại khỏi tay Bên Ha-đát con của Ha-xa-ên các thành mà Ha-xa-ên đã chiếm lấy của Giê-hô-a-ha cha ông qua các cuộc chiến tranh trước. Giê-hô-ách đánh bại Bên Ha-đát ba lần và lấy lại các thành đã bị mất về cho I-sơ-ra-ên.
Giô-ách Trùng Tu Ðền Thờ
(2 Vua 12:1-16)
24 Giô-ách được bảy tuổi khi lên ngôi làm vua. Ông trị vì bốn mươi năm tại Giê-ru-sa-lem. Mẹ ông tên là Xi-bi-a quê ở Bê-e Sê-ba. 2 Giô-ách làm điều tốt trước mặt Chúa suốt những ngày Tư Tế Giê-hô-gia-đa còn sống. 3 Giê-hô-gia-đa cưới cho ông hai vợ, và ông sinh được các con trai và các con gái.
4 Sau đó ít lâu Giô-ách quyết chí trùng tu Ðền Thờ Chúa. 5 Ông triệu tập các tư tế và những người Lê-vi lại, rồi nói với họ, “Hãy đi ra các thành của Giu-đa và quyên góp tiền dâng hằng năm của toàn dân I-sơ-ra-ên, rồi đem về trùng tu Ðền Thờ Ðức Chúa Trời. Các ông hãy mau thực hiện việc nầy.” Nhưng người Lê-vi cứ rề rà không chịu ra đi. 6 Vì thế vua gọi Giê-hô-gia-đa, người lãnh đạo của họ, đến và nói với ông ấy, “Tại sao ngài không yêu cầu người Lê-vi đi ra khắp nước Giu-đa và Thành Giê-ru-sa-lem nhận lấy sự đóng góp của dân, rồi đem về chi dụng cho Ðền Thờ, như Môi-se tôi tớ của Chúa và hội chúng I-sơ-ra-ên đã làm cho Lều Chứng Cớ?”
7 Số là các đệ tử của người đàn bà gian ác A-tha-li-a đã phá hoại Ðền Thờ của Ðức Chúa Trời, thậm chí chúng đã lấy tất cả các vật thánh được dâng hiến, ở trong Ðền Thờ Chúa, đem để trong đền thờ của Thần Ba-anh. 8 Vì vậy vua truyền làm một cái thùng tiền dâng và để thùng ấy bên ngoài cổng đi vào Ðền Thờ Chúa. 9 Sau đó họ thông báo khắp nước Giu-đa và tại Giê-ru-sa-lem rằng: Xin mọi người đem đến dâng lên Chúa những gì Môi-se tôi tớ của Ðức Chúa Trời đã quy định cho dân I-sơ-ra-ên phải làm khi họ còn ở trong đồng hoang. 10 Tất cả các thủ lãnh và toàn dân đều hoan hỉ đem phần dâng hiến của mình đến bỏ vào thùng đó cho đến khi thùng đầy. 11 Khi thùng đã đầy, những người Lê-vi mang thùng ấy đến các viên chức của vua. Quan thư ký của vua và vị phụ tá của thượng tế đến, đổ tiền ra, đếm nhận, và mang thùng tiền để lại chỗ cũ. Họ cứ làm như thế ngày nầy qua ngày khác, do đó họ nhận được một số tiền lớn. 12 Vua và Giê-hô-gia-đa trao số tiền đó cho những người quản cai việc tái thiết Ðền Thờ Chúa. Họ mướn các thợ nề và thợ mộc tu bổ Ðền Thờ Chúa. Họ cũng thuê các thợ sắt và thợ đồng sửa sang Ðền Thờ Chúa. 13 Vậy những người lãnh trách nhiệm đã làm việc rất chăm chỉ, và công việc tái thiết tiến hành rất tốt dưới sự lãnh đạo của họ. Họ hoàn tất công việc trùng tu Ðền Thờ, để nó giống như kiểu mẫu nguyên thủy của nó và còn làm cho nó vững chắc hơn.
14 Khi đã làm xong mọi việc, họ mang số tiền còn lại đến trao cho vua và Giê-hô-gia-đa. Họ dùng số tiền đó làm các vật dụng trong Ðền Thờ Chúa, các vật dụng để thờ phượng và để dâng các của lễ thiêu, như vá, muỗng, và các vật dụng bằng vàng và bằng bạc. Suốt thời gian Giê-hô-gia-đa còn sống, họ trung tín dâng các của lễ thiêu trong Ðền Thờ Chúa mỗi ngày. 15 Nhưng rồi Giê-hô-gia-đa cũng phải qua đời, vì ông đã quá già. Ông đã được cao niên trường thọ. Ông qua đời lúc một trăm ba mươi tuổi. 16 Người ta chôn ông trong Thành Ða-vít, trong khu các lăng tẩm của các vua, vì ông đã làm những việc tốt trong dân I-sơ-ra-ên cho Ðức Chúa Trời và cho Ðền Thờ Ngài.
Giô-ách Bỏ Chúa, Bạc Nghĩa, và Bị Báo Trả Nhãn Tiền
17 Sau khi Giê-hô-gia-đa qua đời, các lãnh tụ của Giu-đa đến bái kiến vua, và vua đã nghe theo lời xúi giục của họ. 18 Họ bỏ sự thờ phượng trong Ðền Thờ Chúa, Ðức Chúa Trời của tổ tiên họ, mà quay qua thờ lạy các trụ thờ Nữ Thần A-sê-ra và các thần tượng khác. Vì tội đó của họ, Ngài nổi giận đối với Giu-đa và Giê-ru-sa-lem. 19 Ngài đã sai các tiên tri của Ngài đến với họ để đem họ trở lại với Chúa. Các vị ấy đã chứng minh cho họ thấy những điều sai lầm của họ, nhưng họ không nghe. 20 Lúc ấy Thần của Ðức Chúa Trời ngự trên Xa-cha-ri-a con của Tư Tế Giê-hô-gia-đa. Ông đứng trước mặt dân chúng và nói với họ, “Ðức Chúa Trời phán thế nầy: Tại sao các người vi phạm mạng lịnh của Chúa? Các người sẽ không thành công đâu. Vì các người đã bỏ Chúa, nên Ngài phải bỏ các người đó.”
21 Họ liền lập mưu với nhau để chống lại ông, và được lịnh của vua, họ ném đá ông chết ngay tại sân Ðền Thờ Chúa. 22 Như thế Vua Giô-ách không nhớ đến tình nghĩa mà cha của Xa-cha-ri-a là Giê-hô-gia-đa đã làm cho ông mà giết chết con trai của ông ấy. Trước khi tắt thở Xa-cha-ri-a đã nói, “Cầu xin Chúa đoái xem việc nầy và báo trả cho con.”
23 Vừa hết năm đó và qua đầu năm sau, quân A-ram kéo đến tấn công Giô-ách. Chúng tiến vào lãnh thổ Giu-đa và đến tận Giê-ru-sa-lem. Chúng giết tất cả các thủ lãnh của dân. Chúng lấy tất cả chiến lợi phẩm và gởi về cho vua chúng ở Ða-mách. 24 Dù quân A-ram chỉ đến với một đạo quân rất nhỏ, nhưng Chúa đã trao một đội quân rất lớn vào tay chúng, vì họ đã bỏ Chúa, Ðức Chúa Trời của tổ tiên họ. Vì thế chúng đã thi hành án phạt đối với Giô-ách. 25 Khi quân A-ram rút đi, chúng đã bỏ Giô-ách ở lại với những vết thương trầm trọng. Các tôi tớ ông đã lập mưu chống lại ông, để báo trả cho máu của con trai Tư Tế Giê-hô-gia-đa. Chúng đã ám sát ông, và ông bị đâm chết trên giường. Người ta chôn ông trong Thành Ða-vít, nhưng không chôn trong khu lăng tẩm dành cho các vua. 26 Ðây là những người đã lập mưu chống lại ông: Xa-bát con của bà Si-mê-át một phụ nữ Am-môn và Giê-hô-xa-bát con của bà Sim-rít một phụ nữ Mô-áp. 27 Còn các hoạt động của các con ông, những sấm ngôn nghiêm trọng về ông, và việc trùng tu Ðền Thờ của Ðức Chúa Trời, đều đã được chép trong sách Sử Ký của Các Vua. Sau đó A-ma-xi-a con trai ông lên ngôi kế vị.
Copyright © 2011 by Bau Dang