Chronological
Nangayo si Solomon ug Kaalam
(2 Cro. 1:1-13)
3 Pinaagi sa pagpakigminyo ni Solomon sa anak sa Faraon, ang hari sa Ehipto, nahimo siyang kaabin sa mao nga nasod. Gidala niya ang iyang asawa sa Lungsod ni David hangtod nga nahuman niya pagpatukod ang iyang palasyo, ang templo sa Ginoo, ug ang mga paril sa palibot sa Jerusalem. 2 Niadtong panahona wala pay templo alang sa kadungganan sa Ginoo, busa ang mga tawo nagahalad didto sa mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit. 3 Gipakita ni Solomon ang iyang paghigugma sa Ginoo pinaagi sa pagtuman sa mga pagtulon-an nga gibilin sa iyang amahan nga si David. Apan naghalad usab siya ug nagsunog ug insenso didto sa mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit.
4 Miadto si Haring Solomon sa Gibeon sa paghalad, kay atua didto ang nabantog nga mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit. Naghalad siya didto ug 1,000 ka mga halad nga sinunog. 5 Pagkagabii, nagpakita kaniya ang Ginoo pinaagi sa damgo. Miingon ang Dios kaniya, “Sultihi ako kon unsay gusto mo nga ihatag ko kanimo.” 6 Mitubag si Solomon, “Gipakitaan mo ug dakong kaayo ang akong amahan nga si David, nga imong alagad, tungod kay nagmatinumanon ug nagmatinud-anon siya kanimo, ug nagkinabuhi nga matarong ug maligdong. Ug unya padayon mong gipakita kaniya ang imong kaayo pinaagi sa paghatag kaniya ug usa ka anak nga mao ang mipuli kaniya ingon nga hari karon. 7 Ug karon Ginoo nga akong Dios, ako nga imong alagad mao ang gipuli mo sa akong amahan nga si David ingon nga hari, bisan tuod ug batan-on pa ako ug walay kasinatian. 8 Ug karon ania ako nga imong alagad uban sa katawhan nga imong pinili. Hilabihan sila kadaghan; dili sila maihap. 9 Busa hatagi ako ug kaalam sa pagdumala sa imong katawhan ug sa kahibalo sa paghukom kon unsa ang maayo ug ang daotan. Kay kinsa may makahimo sa pagdumala niining imong katawhan nga labihan kadaghan?”
10 Nalipay ang Ginoo sa gipangayo ni Solomon. 11 Busa miingon ang Dios kaniya, “Tungod kay nangayo ka ug kaalam sa pagdumala sa akong katawhan ug wala ka mangayo ug taas nga kinabuhi, bahandi, o ang kamatayon sa imong mga kaaway, 12 ihatag ko kanimo ang imong gipangayo. Hatagan ko ikaw ug kaalam ug panabot nga wala gayod maangkon ni bisan kinsa kaniadto ug bisan sa umaabot nga panahon. 13 Hatagan ko usab ikaw sa wala mo pangayoa, nga mao ang bahandi ug dungog aron walay hari nga makatupong kanimo sa tibuok mong kinabuhi. 14 Ug kon mosunod ka lang sa akong mga pamaagi ug motuman sa akong mga tulumanon ug mga sugo sama sa gihimo sa imong amahan nga si David, hatagan ko ikaw ug taas nga kinabuhi.”
15 Nakamata si Solomon, ug nakaamgo siya nga nakigsulti ang Ginoo kaniya pinaagi sa damgo. Pagbalik ni Solomon sa Jerusalem, mitindog siya atubangan sa sudlanan sa Kasabotan sa Ginoo, ug naghalad ug mga halad nga sinunog ug mga halad alang sa maayong relasyon. Unya nagpakombira siya alang sa tanan niyang mga opisyal.
Ang Maalamon nga Paghukom ni Solomon
16 Usa ka adlaw, may duha ka babaye nga nagabaligya sa ilang dungog nga miadto kang Haring Solomon. 17 Miingon ang usa kanila, “Mahal nga Hari, ako ug kining babaye nagpuyo sa usa lang ka balay. Samtang nagaipon kami niadtong balaya, nanganak ako. 18 Paglabay sa tulo ka adlaw, nanganak usab siya. Kami lang gayong duha sa balay ug wala nay lain. 19 Usa niana ka gabii, nahigdaan niya ang iyang anak ug namatay kini. 20 Unya mibangon siya pagkatungang gabii ug gikuha ang akong anak sa akong tapad samtang natulog ako. Gibutang niya ang akong anak sa iyang tapad, ug gibutang niya ang iyang anak nga patay sa akong tapad. 21 Pagkabuntag, sa dihang mibangon ako sa pagpasuso sa akong anak, nakita ko nga patay na kini. Apan sa pagsusi ko sa bata sa hayag, nadiskobrehan ko nga dili diay siya ang akong anak.”
22 Mitubag ang usa ka babaye, “Dili kana tinuod! Ako ang buhi nga bata, ug ang patay imo.” Apan miingon ang unang babaye, “Dili kana tinuod! Imo ang patay nga bata, ug ang buhi ako.” Busa naglalis silang duha atubangan sa hari.
23 Miingon ang hari, “Ang matag usa kaninyo moingon nga iya ang buhi nga bata, ug walay usa kaninyo nga moangkon sa patay nga bata.” 24 Busa nagmando ang hari, “Hatagi ninyo ako ug espada!” Ug sa gidad-an na siya ug espada, 25 mimando siya, “Pikasa ang buhi nga bata ug tagsai sila.”
26 Nalooy sa iyang anak ang tinuod nga inahan sa buhi nga bata, busa miingon siya sa hari, “Malooy ka, Mahal nga Hari, ayaw patya ang bata! Ihatag na lang siya nianang babaye.” Apan miingon ang usa ka babaye, “Walay usa kanato nga makaangkon kaniya. Sige, pikasa ang bata!”
27 Ug miingon ang hari, “Ayaw patya ang bata. Ihatag kini sa babaye nga gustong magpabilin kining buhi, kay siya ang tinuod nga inahan niini.”
28 Sa dihang nadungog sa katawhan sa Israel ang hukom ni Haring Solomon, misamot ang ilang pagtahod kaniya, tungod kay nakita nila nga may kaalam siya nga gikan sa Dios sa paghukom ug husto.
Ang mga Opisyal ni Solomon
4 Naghari si Solomon sa tibuok Israel. 2 Ug mao kini ang iyang mga opisyal:
Ang pangulo nga pari mao si Azaria nga kaliwat ni Zadok.
3 Ang mga sekretaryo sa hari mao si Elihoref ug si Ahia nga mga anak ni Shisha.
Ang nagadumala sa mga kasulatan sa gingharian mao si Jehoshafat nga anak ni Ahilud.
4 Ang komander sa mga sundalo mao si Benaya nga anak ni Jehoyada.
Ang mga pari mao sila si Zadok ug si Abiatar.
5 Ang pangulo sa mga gobernador sa mga distrito sa Israel mao si Azaria nga anak ni Natan.
Ang personal nga magtatambag sa hari mao si Zabud nga pari, nga anak usab ni Natan.
6 Ang tigdumala sa palasyo mao si Ahishar.
Ug ang tigdumala sa mga ulipon nga gipugos sa pagpatrabaho mao si Adoniram nga anak ni Abda.
7 Si Solomon adunay 12 ka mga gobernador sa distrito sa tibuok Israel. Sila ang nagapatigayon sa paghatod ug pagkaon sa hari ug sa iyang panimalay. Ang matag usa kanila nagahatod ug pagkaon sulod sa usa ka bulan matag tuig. 8 Mao kini ang ilang mga ngalan:
Si Ben Hur, ang gobernador sa kabungtoran sa Efraim.
9 Si Ben Deker, ang gobernador sa Makaz, Shaalbim, Bet Shemesh, ug sa Elon Bet Hanan.
10 Si Ben Hesed, ang gobernador sa Arubot, apil na dinhi ang Soco ug ang tibuok nga yuta sa Hefer.
11 Si Ben Abinadab, ang gobernador sa Nafat Dor. (Bana siya ni Tafat nga usa sa mga anak ni Solomon.)
12 Si Baana nga anak ni Ahilud, ang gobernador sa Taanac, Megido, sa tibuok Bet Shan duol sa Zaretan sa ubos sa Jezreel, ug sa mga dapit gikan sa Bet Shan paingon sa Abel Mehola sa tabok sa Jokmeam.
13 Si Ben Geber, ang gobernador sa Ramot Gilead, apil na ang mga lungsod ni Jair nga anak ni Manase, ug ang mga distrito sa Argob nga anaa sa Basan, apil na niini ang iyang 60 ka dagkong mga lungsod nga may mga paril, diin ang mga trangka sa mga pultahan niini bronsi.
14 Si Ahinadab nga anak ni Iddo, ang gobernador sa Mahanaim.
15 Si Ahimaaz, ang gobernador sa Naftali. (Bana siya ni Basemat nga anak ni Solomon.)
16 Si Baana nga anak ni Hushai, ang gobernador sa Asher ug sa Alot.
17 Si Jehoshafat nga anak ni Parua, ang gobernador sa Isacar.
18 Si Shimei nga anak ni Ela, ang gobernador sa Benjamin.
19 Si Geber nga anak ni Uri, ang gobernador sa Gilead, nga sakop kaniadto ni Sihon nga hari sa mga Amorihanon ug ni Og nga hari sa Basan. Si Geber lang ang gobernador niining tibuok distrito.[a]
Ang Pagkamauswagon ug ang Kaalam ni Solomon
20 Hilabihan ka daghan ang katawhan sa Juda ug Israel, sama sila sa balas sa baybayon nga dili maihap. Abunda sila sa pagkaon ug ilimnon, ug malipayon sila. 21 Gidumalahan ni Solomon ang tanang mga gingharian gikan sa Suba sa Eufrates paingon sa yuta sa mga Filistihanon hangtod sa utlanan sa Ehipto. Nagbayad sila ug buhis kang Solomon ug nagaalagad kaniya sa tibuok niyang kinabuhi.
22 Ang kunsumo nga kinahanglan ni Solomon sa iyang palasyo matag adlaw mao kini: 100 ka sako sa maayong klase sa harina, 200 ka sako sa ordinaryong harina, 23 10 ka baka nga pinatambok diha sa toril, 20 ka baka nga gikan sa sabsabanan, 100 ka karnero o kanding, gawas sa nagkalain-laing klase sa usa, ug mga pinatambok nga langgam ug manok.
24 Sakop ni Solomon ang tibuok yuta sa kasadpan sa Suba sa Eufrates, gikan sa Tifsa hangtod sa Gaza. Ug maayo ang iyang relasyon sa tanang nasod sa iyang palibot. 25 Busa samtang buhi pa si Solomon, may kalinaw sa Juda ug sa Israel gikan sa Dan sa amihan hangtod sa Beersheba sa habagatan. Ang tanan nakapahimulos sa abot sa ilang mga tanom nga ubas ug igos.[b]
26 Dunay 40,000[c] ka mga kuwadra si Solomon alang sa iyang mga kabayo nga pangkarwahe, ug may 12,000 siya ka mga kabayo.[d] 27 Ang mga gobernador sa mga distrito mao ang nagahatag sa pangkunsumo ni Haring Solomon ug sa tanang anaa sa palasyo. Ang matag usa kanila mituman sa ilang turno sa paghatag. Gisiguro gayod nila nga walay makulang sa mga kinahanglanon ni Solomon. 28 Nagahatag usab sila ug barley ug kumpay alang sa mga kabayo nga pangkarwahe ug sa uban pang mga kabayo. Ginadala nila kini sa dapit nga gitakda nga dad-an niini sa panahon sa ilang turno.
29 Gihatagan sa Dios si Solomon sa pinasahi nga kaalam, panabot, ug kahibalo nga dili matugkad. 30 Ang iyang kaalam labaw pa sa kaalam sa tanang maalamon sa sidlakan ug sa Ehipto. 31 Siya ang labing maalamon sa tanan. Mas maalamon pa siya kay kang Etan nga Ezranhon, ug sa mga anak ni Mahol nga sila si Heman, Calcol, ug Darda. Nahimo siyang inila sa palibot nga mga nasod. 32 Naghimo siya ug 3,000 ka mga panultihon ug 1,005 ka mga awit. 33 Makasaysay siya mahitungod sa tanang klase sa mga tanom, gikan sa dagkong mga kahoy hangtod sa gagmayng mga tanom.[e] Makasaysay usab siya mahitungod sa tanang klase sa mananap: ang nagalakaw, ang nagakamang, ang nagalupad, ug ang nagapuyo sa tubig. 34 Nakadungog ang tanang mga hari sa kalibotan bahin sa kaalam ni Solomon, busa nagpadala sila ug mga tawo sa pagpamati sa iyang kaalam.
Nangayo si Solomon ug Kaalam
(1 Hari 3:1-15)
1 Milig-on ang paghari ni Solomon nga anak ni David sa iyang gingharian kay kauban niya ang Ginoo nga iyang Dios, ug gihimo siyang labihan ka gamhanan. 2 Unya nakigsulti si Solomon sa tanang Israelinhon, sa mga komander sa linibo ug ginatos ka mga sundalo, sa mga maghuhukom, sa tanang pangulo sa Israel, ug sa tanang pangulo sa mga pamilya. 3 Unya miadto si Solomon ug ang tibuok katilingban sa simbahanan sa habog nga dapit sa Gibeon, tungod kay atua didto ang Tolda nga Tagboanan sa Dios. Kini nga Tolda gihimo ni Moises nga alagad sa Ginoo didto sa kamingawan. 4 Niadtong panahona nabalhin na ni David ang Kahon sa Dios gikan sa Kiriat Jearim ngadto sa tolda nga iyang giandam alang niini didto sa Jerusalem. 5 Apan ang bronsi nga halaran nga hinimo ni Bezalel nga anak ni Uri ug apo ni Hur atua pa gihapon sa Gibeon sa atubangan sa Tolda sa Ginoo. Busa nagtigom didto si Solomon ug ang katilingban aron sa pagpangutana sa Ginoo. 6 Misaka si Solomon ngadto sa bronsi nga halaran didto sa presensya sa Ginoo sa Tolda nga Tagboanan, ug naghalad siya ug 1,000 ka mga halad nga sinunog.
7 Nianang pagkagabii, nagpakita ang Dios kang Solomon ug miingon kaniya, “Sultihi ako kon unsay gusto mo nga ihatag ko kanimo.” 8 Mitubag si Solomon, “Gipakitaan mo ug dakong kaayo ang akong amahan nga si David, ug karon imo akong gipuli kaniya ingon nga hari. 9 Karon, Ginoong Dios, tumana ang imong gisaad sa akong amahan nga si David, kay imo akong gihimo nga hari sa katawhan nga daw sama kadaghan sa balas. 10 Hatagi ako sa kaalam ug kahibalo aron madumalahan ko kini nga katawhan. Kay kinsa may makahimo sa pagdumala niining imong katawhan nga labihan kadaghan?”
11 Miingon ang Dios kang Solomon, “Tungod kay nangayo ka sa kaalam ug kahibalo sa pagdumala sa akong katawhan isip ilang hari ug wala ka mangayo ug bahandi, dungog, o kaha kamatayon sa imong mga kaaway o taas nga kinabuhi, 12 ihatag ko kanimo ang imong gipangayo nga kaalam ug kahibalo. Ug dili kay kana lang, hatagan ko usab ikaw ug bahandi, kabtangan, ug dungog nga wala gayod maangkon sa mga hari nga nagauna kanimo, ug dili usab maangkon sa mosunod kanimo.”
13 Unya mibiya si Solomon sa Tolda nga Tagboanan didto sa simbahanan sa habog nga dapit sa Gibeon, ug mibalik sa Jerusalem diin nagpuyo siya ug naghari sa Israel.
Ang Bahandi ni Solomon
(1 Hari 10:26-29)
14 Nakatigom si Solomon ug 1,400 ka mga karwahe ug 12,000 ka mga kabayo.[a] Gibutang niya ang uban niini sa mga lungsod nga butanganan sa iyang mga karwahe, ug ang uban didto kaniya sa Jerusalem. 15 Sa panahon nga siya ang hari, ang plata ug bulawan daw sama kaabunda sa mga bato didto sa Jerusalem, ug ang kahoyng sedro sama kaabunda sa mga ordinaryo nga mga kahoyng sikomoro sa kabungtoran sa kasadpan.[b] 16 Ang mga kabayo ni Solomon naggikan pa sa Ehipto[c] ug sa Cilicia.[d] Gipalit kini gikan sa Cilicia sa iyang mga tigpamalit sa husto nga kantidad. 17 Niadtong panahona, ang kantidad sa karwahe nga gikan sa Ehipto 600 ka buok nga pilak ug ang kabayo 150 ka buok nga pilak. Gibaligya usab kini ngadto sa mga hari sa mga Hetanhon ug mga Aramehanon.[e]
Pag-ampo alang sa Hari
72 O Dios, tudloi ang hari sa imong pamaagi sa paghukom ug pagkamatarong,
2 aron hukman niya diha sa pagkamatarong ang imong katawhan, labi na ang mga kabos.
3 Hinaut pa nga ang mga bukid ug mga bungtod mohatag ug panalangin sa imong katawhan samtang nagakinabuhi sila nga matarong.
4 Hinaut pa nga labanan ug tabangan sa hari ang mga kabos,
ug laglagon niya ang mga nangdaog-daog kanila.
5 Hinaut pa nga magpadayon ang iyang paghari[a] hangtod sa kahangtoran pinaagi sa iyang mga kaliwat, samtang may adlaw ug may bulan pa.
6 Hinaut pa nga mahisama siya sa ulan nga nagahatag ug tubig sa kalibotan.
7 Sa panahon sa iyang paghari, hinaut nga molambo ang katarong,
ug molungtad ang mauswagon nga kahimtang sa mga tawo hangtod sa kahangtoran.
8 Hinaut pa nga maghari siya gikan sa usa ka dagat hangtod sa pikas dagat,[b]
ug gikan sa Suba sa Eufrates hangtod sa kinatumyan sa yuta sa Israel.[c]
9 Hinaut pa nga ang iyang mga kaaway nga nagapuyo sa kamingawan moyukbo kaniya ug magpailalom sa iyang gahom.
10 Hinaut pa nga ang mga hari sa Tarshish, sa mga isla, sa Sheba, ug sa Seba mohatag kaniya ug mga gasa sa pagpaila nga nagapasakop sila kaniya.
11 Hinaut pa nga ang tanang hari magpasakop kaniya ug ang tanang kanasoran moalagad kaniya.
12 Kay gitabangan niya ang mga pinasagdang mga kabos ug timawa nga nangayo ug tabang kaniya.
13 Nalooy siya sa mga timawa ug mga kabos,
ug gitabangan niya sila.
14 Giluwas niya sila gikan sa mga nangdaog-daog ug nanghasi kanila,
kay ang ilang mga kinabuhi bililhon kaniya.
15 Hinaut nga hatagan ug taas nga kinabuhi ang hari!
Hinaut pa nga hatagan siya ug bulawan gikan sa Sheba.
Hinaut nga iampo siya sa kanunay nga panalanginan siya sa Dios.
16 Hinaut pa nga modaghan ang mga abot sa yuta, bisan sa kinatumyan sa mga bukid.
Hinaut pa nga mahimo kining sama kamabungahon sa bukid sa Lebanon.
Hinaut pa nga modaghan ang mga lumulupyo sa mga lungsod sama sa mga sagbot sa mga kaumahan.
17 Hinaut pa nga dili malimtan ang ngalan sa hari hangtod sa kahangtoran samtang may adlaw pa.
Hinaut pa nga pinaagi kaniya panalanginan ang tanang kanasoran,
ug ang kanasoran moisip kaniya nga bulahan.
18 Dalaygon ang Ginoong Dios, ang Dios sa Israel, nga mao lang gayod ang nagahimo sa katingalahang mga butang.
19 Dalaygon ang iyang pagkagamhanan sa walay kataposan.
Hinaut pa nga makita sa mga tawo sa tibuok kalibotan ang iyang pagkagamhanan.
Amen! Amen!
20 Mao kini ang kataposan sa mga pag-ampo ni David nga anak ni Jesse.
Ang Pulong Sa Dios (Cebuano New Testament) Copyright © 1988, 2001 by International Bible Society® Used by Permission. All rights reserved worldwide.