Chronological
Tej tyole Esteban tuˈn tcoˈpan tiib cywitz aj cawel
7 Entonces ja tzunj xin pala nintzaj cycawel cyibaj mas pala cyxol xjal judío e xiˈ kanente te Esteban:
―¿Jaxpa ka ma tzˈoc meltzˈaja tiˈ tley Moisés? Jatzen cykanbil xjal jtiˈja, ¿jaxpa?―tz̈i tajwil naˈl Dios.
2 Bix aj ttzakˈbeˈn Esteban:
―Cybintza, taat, key te ntanem, cybintz chˈina jun rato. Wajtzen txiˈ ntxˈolbaˈn chˈin tiˈj nbint tuˈn Dios tiˈ kloqˈuel bix cyiˈ kxeˈchel ootxa, bix tiˈj ox chi cub tzpet kloqˈuel tuj taj Dios bint.
Tneelxsen cxeˈl nkbaˈn tiˈj jxin kxeˈchel Abraham. Tej iˈtzx Abraham tuj ttxˈotxˈ Mesopotamia, ja tzunj xin nintzaj Kdios el jlet twitz Abraham tisen cyey cytzkiˈntla. 3 Bix e xiˈ tkbaˈn Dios te Abraham: “Abraham, kˈonj ttxˈotxˈa bixsen alkch te tjay, bix ctexsen tzalu, bix lpetztzen wiˈj tuj txˈotxˈ cxeˈl nyeecˈan tey,” tz̈i Dios te Abraham. 4 Bix etz Abraham tuj ttxˈotxˈ Mesopotamia, juntl tbi Caldea. Pero tejtzen tponxin tuj Harán, bix e cyajxin cab kˈij jatzewe. Cwa tcyim tmanxin tuj tnom Harán. Mas yajtl, bixsen iyˈtiiˈ Dios jaxin tuj ttxˈotxˈ Canaán, jaaˈ tcwaˈ Israel jaˈlewe, jaaˈj najla koˈwe. 5 Yaltzen jaˈlewe, ketltzen, pero tej kˈij tej tul Abraham, pero mi nuketpe jun bara oc tetzen Abraham. Mitkx n‑oca tkˈoˈn Dios texin. Pero otk txiˈ tkbaˈn Dios texin tuˈn tcub tcmoˈnxin, bix laˈ altzen cye kˈij tetzen ke tchmanxin tuˈn cyeke tisen cycotz. Bix e tkba te Dios ja lu jatxe tej min‑alte Abraham tcwal. 6 Bix jax e xiˈ tkˈoˈn Dios juntl tumel te Abraham: “Kej tey t‑xeˈchel chi najalcye tuj juntl txˈotxˈ. Cyaja syent jnabkˈi chi najal tey tloqˈuel jatzewe. Chi akˈanalcye, pero mintiiˈ chojbilcye. Chi akˈanal nuk cotz. Tetzen t‑xel twiˈ cycˈuˈj, jatzen cyiikˈel jnimxsen kaˈ cˈoquel cybinchen xjal cyiˈj. 7 Pero cwax oj cyetz jatzewe, bix chi altz meltzˈaj tuj ja txˈotxˈ lu juntl maj, tuˈn cyajben we. Yal tzun kej xjal cˈoquel binchen tej kaˈ cyiˈj tcwala, inayenxsenwe chin cwel kˈonte il cyibaj,” juˈtzen toc tuˈn Dios te Abraham tej tpon Abraham tuj txˈotxˈ otk tzˈoc oyet texin. 8 Bix tuˈntzen tcyaj kej yola tuj chicˈaj, bixsen e cub bint jun tyol Dios tuya Abraham. Jatzen cyyolxin e cub bint, jatzen Abraham cyuya ke t‑xeˈchel, ke xjal te Israel, cyocleltzen te t‑xjal Dios. Yaltzen te Abraham, cyuya ke tcwal, t‑xiˈleltzen tyeecˈanxin techlal tyolxin, teltzen keset ttzˈumel twiˈ cytzˈalbil jxjal xinak. Juˈ tzunj tej titzˈj tcwal Abraham, Isaac, bix el tkesenxin ttzˈumel twiˈ ttzˈalbil Isaac te wajxak kˈij titzˈjlen. Jaxsen juˈx te Isaac tuya tcwal Jacob, bix juˈx e tse Jacob tuyaj cablaaj tcwalxin. Ejeeˈ tzunj cablajajxin tcwal Jacob e cub itzˈjsante jcablajaj cloj xjal te Israel, tisen cyey cytzkiˈntla.
9 Jatzen jun xin cyxol jcablajajxin itzˈjsalcatej, jxin José. Otkx tzaj texin te coˈpl t‑xjalxin tuj weyaj. Pero yaaˈntzen telniyˈxin ka juˈ xina, sino el xooˈnxin. Yaltzen ke ttzicyxin tzinxsen nkˈakˈen cyanemxin tuya tchiˈlel cycˈuˈj, bix e xiˈ qˈueyet‑xin cye xjal te Egipto tuˈn takˈananxin nuk cotz. E bint cyuˈnxin juˈwa cuma jaxin achen tuˈn cymanxin cywitzxin. Juˈtzele tewa. Pero atte Dios tuya José. 10 Pero cwax tcoˈpjxin tuj il, bix e takˈ Dios nim tuˈn tiyˈ tilbilxin tiˈj, bix e takˈ Dios texin tuˈn tten t‑xtalbil cawel te Egipto tiˈjxin, bix ocxin te tcab cawel tibaj cykil ttxˈotxˈ Egipto tuˈn nin cawel. Bix oc tkˈoˈn cawel tajwalelxin tuˈn tcawenxin tibaj tja cawel.
11 Entonces bixsen e tzaj weyaj tibaj cykil ttxˈotxˈ Egipto. Jaxsen tyemj tul weyaj tibaj Canaán, jaaˈj najla ttzicy José, ke kchman ootxa. Cyiwxsen cychunkˈlalxin tuˈn weyaj. Min e cnet cywaxin. 12 Pero tejtzen tbintte Jacob tumel ka at triwa tuj Egipto, bixsen e xiˈ tchkˈoˈnxin ke tcwalxin te lokˈolte. Juˈtzen tten cyxiˈlen ke ootxa xjal te tneel maj cykenxin te lokˈol waabj tuj Egipto. Jatztzen e pona cnet José cyuˈnxin. Pero min el cyniyˈxin tiˈ José. 13 Eltzen cabtl xjaw, bix e baj cywaxin tuj Canaán. Iltzen tiˈj tuˈn cyxiˈxin Egipto juntl maj. Entonces bix e xiˈkexin te tcab maj. Te tzunj juntl maja, bixsen e tyeecˈa tiib José cye ttzicy. Bix te xsunja maj lu tej tel tniyˈ cawel tiˈ José te jaaˈxin, bixsen el tniyˈxin tiˈj jaaˈ elnina itzˈj José. 14 Bix ajtz meltzˈaj ke ttzicy José Egipto tuˈn cyponxin tuj Canaán. Kˈiˈntzen jun txoquen José cyuˈnxin tuˈn cyxiˈxin cykilke te cyjaxin najal tuj Egipto. Tejtzen cyul meltzˈajxin te toxen maj, bixsen e xiˈkexin cykilcakexin, atle ama nuk oxcˈal tuya olajaj xjal. 15 Juˈtzen tten tpomlen Jacob najal Egipto, bix jatztzen e cymaˈ xina. Bix tujtzen Egipto e cymaˈ José, bixsen ke ttzicyxin, ejeeˈtzen kxeˈchel te ootxa. 16 Tejtzen cybaj cyimxin, bix aj kˈit cyxumlalxin mas yaj tuj ktanem. Tzalutzen mokuˈnakexin tuj cyjayelxin otk tlokˈ Abraham. Otk tzˈel tlokˈoˈnxin te junxin xjal Hamor tbixin, tej tnom te Siquem, tisen cyey cytzkiˈntla.
17 Ke ootxa xjal e najankexin nim tyem tuj Egipto. Bix e tz̈itpajkexin, bix tij e tz̈ˈiy xsunkexin. Pero cwax tpon tyem tuˈn tbintj otk toye Dios te Abraham, tuˈnx cyaj meltzˈaj ke kchman ootxa tujx ke ktxˈotxˈ. 18 Pero tuj xsunj tyem lu attzen junxin cawel tibaj Egipto, junxin cawel min ul José tuj tcˈuˈjxin, bix min oc tbiˈnxin tyol José. 19 Ja tzunj xin cawel lu nimxsen e baj tyajlaˈnxin bix nimxsen tcyajlal iˈya ke kchman tuˈnxin. Bix oc tlomoˈnxin ke xjal tuˈn tcyaj cycyeˈyen ke cycwal xinak, tuˈntzen cycyim ke neeˈ acˈaj xinak txolen cyitzˈj. 20 Tuj tzunj tyem lu tej titzˈj Moisés. Jun neeˈ cwal naˈn twitz Dios, bix neeˈ cyeca xsunxin, bix el ewet‑xin tunwen cyuˈn tmanxin te oxe xjaw. 21 Pero cwa tpon jkˈij tuˈn ya mixben tcub ewetl neeˈ cwal, bix e pon jkˈij tuˈn tcyaj cyeyet. Pero jatltzen tmeel cawel tibaj Egipto iyˈ kˈinte, bix oc tz̈ˈis̈entxin neeˈ tisen jun taltxin. 22 Juˈtzen tten t‑xnakˈtzetlen Moisés tuya tikˈch baˈn tuˈn Egipto. Bix tejtzen tocxin ma xjal, axsen jun yolenxin, bix nimxsen e bint tuˈnxin. 23 Attzen jun kˈij ya nukxix n‑elactlxin twiˈ cyaˈwnak jnabkˈi, bix ul tuj tcˈuˈj Moisés tuˈn t‑xiˈxin kˈolbelcye te ttanemxin, ke te Israel, jatzex najlake Egipto. 24 Pero tejtzen tponxin tuj lugar, bix oc tcyeˈyenxin nimxsen il niˈya cabtl te ttanemxin tuˈn junxin te Egipto. Toctzen tcyeˈyenxin, bix e tzaj kˈojlxin, bix e cub tbyoˈnxin jxin aj Egipto. 25 Jatzen tuj twitz Moisés tel‑leltzen cyniyˈ te ttanemxin tiˈj ka tuˈnxin tel‑leltzen tcoˈpan Dios ke te ttanemxin tuj cykˈab aj Egipto. Pero min el baˈn tuj cywitz aj Israel.
26 Tetzen juntl kˈij bix e xiˈ Moisés kˈolbelcye xjal te Israel juntl maj. Pero te tzunja juntl maj lu, bix oc tcyeˈyenxin caˈba te ttanemxin nchi kˈojl cyil cyiibx cyiib. Taj tzunxin e cub tpaˈnxin ejeeˈ, bix e xiˈ tkbaˈnxin cye cyjulu: “Key taat, mixben cykˈojl cyey cyjulu, cuma te cytanem cyiiba. ¡Miˈn chi kˈojla mas!” tz̈i Moisés t‑xiˈ tkbaˈn cyexin.
27 Pero tzunj juntlxin toc pjulec tej juntlxin, bix ex tlomoˈnxin ja Moisés, bix oc tkbaˈnxin te Moisés: “¿Al tey ma tzˈoc kˈonte te cawel keya kibaja? 28 ¿Tajpey chin cub tbyoˈna tisenj e tsey jxjal aj Egipto ewe?” tz̈ixin te Moisés.
29 Toctzen tbiˈn Moisés juˈwa, bix el tniyˈxin tiˈj ka otk tzˈel niyˈ tiˈjxin ka jaxin otk cub byon tej xin aj Egipto. Bix el okxin. Bix e ponxin tuj ttxˈotxˈ Madián. Jaxsen e temaxin jtisen jun te nakch xjal. Bix e majexin tuya jun xuuj te Madián, bix itzˈj caˈba tcwalxin.
30 Exsen cyaˈwnak jnabkˈi. Attzen jun kˈij ncylen Moisés tuj chkˈajlaj nka taˈj witz Sinaí, tej t‑xiˈ tcyeˈyenxin jun wiˈ chˈiˈx njulen tuya kˈakˈ. Bix e jaw jlet jun tisencˈa jun tsanjel Dios tuj tken kˈakˈ. 31 Tejtzen toc tcyeˈyen Moisés, e jawxsen kleeˈxin, bix e xiˈ lkˈexin te cyeyˈlecte nka tuˈn tocxix tcyeˈyenxin tixix tten. Pero tujtzen tken kˈakˈ etza tyol Dios. Tz̈i tyol cyjulu: 32 “Inayenwe Jcydios ke cychmana, Tdios Abraham, Tdios Isaac, bixsen Tdios Jacob,” tz̈itzen tyol Dios. Tejtzen toc tbiˈn Moisés tuj twiˈ Dios, bix e jaw luˈlenxin tuˈn ttz̈i. Ya min ocxix tcyeˈyentlxin tken kˈakˈ.
33 Pero te Dios, bix akˈx texin yolel: “Kˈimal ke t‑xaaba tuˈn ttzaj tyeecˈana mas tanema we tuj ja lugar lu, cuma ja txˈotxˈ jaaˈ tcwaˈy xjan txˈotxˈ teja. 34 Cxeˈl nkbaˈn tey ma tzˈoc ncyeˈyen tiˈ tkaˈyel eteˈ nxjal te Israel tuj cykˈab xjal te Egipto. O nbi tzinxsen nchi kanen xtalbil, bix matzen chin tzaj te coˈplcye. Pero tuya tonbila chi coˈpjela. Quixtetzen. Matzen txiˈ nsmaˈna Egipto,” tz̈i Dios te Moisés―tz̈i Esteban cye cawel tuj consejo.
35 Bix akˈx Esteban kbalte:
―Key taat, ja xsunj xin Moisés lu el cyxooˈn xjal te Israel tuya cyyol cyjulu: “¿Altzen ma tzˈoc kˈonte tey te cawel keya kibaj?” tz̈i tzunkexin. Bix jaj xsunj Moisés lu e cyaj tkˈoˈn Dios tajwalel te cawel bix te coˈpel cye xjal te Israel tuj tkˈab cawel te Egipto. Ja te Dios e yolen tuˈn tyol tsanjel tuj tken kˈakˈ tuj chˈiˈx. 36 Jatzen Moisésj etz kˈinte cye kchman ootxa tuj ttxˈotxˈ Egipto. Cytzkiˈntltzen cyey ja Moisésj e binchan tej techlal bix nim seyˈpajlenel tuj Egipto, bixsen ttziiˈ Cyak Mar. Bix jaxsen xinj oc cˈojlancye aj Israel te cyaˈwnak jnabkˈi tuj tzkij txˈotxˈ. 37 Bix jaxsen Moisésj e xiˈ kbante cye xjal te Israel: “Laˈ alcye jun kˈij qˈueletz tscyˈoˈn Dios jun nintzaj xjal yecˈl be cyxol aj Israel te kbalte tyol Dios cye xjal, tisenj ma chin etz tscyˈoˈn weya Dios,” tz̈i Moisés. 38 Jaxsen Moisésj el xooˈn cyuˈn xjal, jajxsen xinj ajben te yolel cyxol xjal tuya Dios tej cychmet xjal t‑xeeˈ jwitz te Sinaí. Nuktzen tuˈncˈa Moisés e binne cyyolen kchman tuya Dios, bix nuk tuˈncˈa Moisés e tzaaˈ tkˈoˈn Dios ke tley cye xjal. Kej yol lu ejeeˈtzen yol jte cychunkˈlal xjal tuya Dios. 39 Nuket bix oc cybiˈn ke ootxa xjal ke ja yola, bixitle e tzaj tkˈoˈn Dios cychunkˈlal te junx maj, pero bix el cyxooˈn. Min e cybi, bix el cyxooˈn Moisés. Yaltzen tuj cyanem e cyajbex tuˈn cyaj meltzˈaj tujx cychunkˈlal te ootxa tuj Egipto. 40 Pero min oc cybiˈn ja Moisés, sino oc cykanbil twitz Aarón, ttzicy Moisés: “Taat, min ktzkiˈna ti ma baj te Moisés, jxin etz kˈinte keya tuj Egipto. Jatzen tey, keya kuya kbinchaˈcˈatzen cab kdios tuˈntzen t‑xiˈ kˈinte ke,” tz̈itzen ke ootxa xjal te Aarón. 41 Entonces bixsen e cub cybinchaˈn xjal junjil wacẍ nukxsen oro ttxˈotxˈeljil, bixsen oc ten ke xjal patlcˈa alimaj te cyoybil twitz. Bix axsen ttz̈yal taˈ cycˈuˈj xjal tiˈj otk bint cyuˈn xjal tuya cykˈab. 42 Entonces bix el tpaˈn tiib Dios cyiˈ xjal, bix e cyaj tcyeˈyen Dios ejeeˈ xjal laˈ ti jilel e cyajbe tcub bint cyuˈn. Bixsen e naˈnke xjal ke cheˈw tuj cyaˈj. Ootxa tyol Dios nyolen tuj libro te Amós tiˈj e baj. Tz̈i Dios cyjulu tuj uˈj te Amós: “¡Xjal te Israel! ¿Tepatzen we jkej jil alimaj e tzaj cyoyena we tej cytena tuj tzkij txˈotxˈ cyaˈwnak jnabkˈi? ¡Min! Juˈ tten cyuˈna, pero tuj cyanema, min. 43 Te t‑xelj tuˈn cyoc tena naˈl we, bix oc tenkey naˈl tdios kˈij Moloc tbi, bix e naˈnkey dios twitz jun dios cheˈw, dios te Renfán. Ejeeˈtzen cyey cydios ajben cyey. E naˈnkey dios twitz kej diosa nuk tuˈn cykˈaba. Juˈ tzunj ma chi ex wiiˈna tuj cytxˈotxˈa. Matzen cheˈx nchkˈoˈna tuj jun txˈotxˈ nakch, mas nakch tiˈ txˈotxˈ te Babilonia,” tz̈i Dios cyej xjal te Israel, kej min oc cybiˈn Dios, tz̈i tyolel Dios Amós at‑xe jnabkˈi―tz̈itzen Esteban cye judío tuj Jerusalén.
44 Bix akˈx Esteban yolel:
―Yaltzen jaˈlewe cˈaaltzen ntzakˈbeˈn cabtl yol tiˈj yol wiˈja tiˈj nin tja Dios. Cytzkiˈntltzen cyey ke kchman ootxa e ten jun tja Dios puro xbalen, jaaˈ e tema Dios, jaaˈxja cheˈxaxin tiˈj tuj tzkij txˈotxˈ bix tziyˈ cyiiˈnxin Dios cyuyaxin. Ja xbalen tcublel Dios e bint cyuˈnxin tisenxj otk tkba Dios te Moisés, bix tisencˈaxj otk tzˈoc tcyeˈyen Moisés twiˈ jwitz te Sinaí. 45 Ja xbalen tja Dios, bix e xiˈ cyiiˈn ootxa xjal tuj ttxˈotxˈ Canaán. Tuya cycawelxin Josué bixsen e cub cychmoˈnxin tuj Canaán. Tuyatzen tonbil Dios e xcyebakexin cyibaj xjal kaˈ te Canaán. Cykilxsen tyem, jatxe tuj ttyem Moisés tejxe tpon baj ttyem cawel David, ke ootxa xjal e tenx cyexin tjayel Dios cyxol. Mintiiˈ cyexin nin tja Dios cyuya. 46 Pero nimxsen t‑xtalbil David tuya Dios, bix e xiˈ tkanenxin xtalbil te Dios tuˈntzen tjaw tbinchaˈnxin jun jaaˈ te tja Dios jaaˈ tuˈn kocxa naˈnke Dios ejooˈ t‑xeˈchel Jacob. 47 Bix e xiˈ tcuyan Dios tyol David, pero yaaˈn ja David, sino ja tcwalxin Salomón. 48 Perotzen cyey tuj cywitz, ¿jatztzen najla Dios tuj jun jaaˈ tbinchben xjal? ¡Min! Tej xin jawnexsen, tej xin binchal twitz txˈotxˈ, jxin Dios, yaaˈn tuj jun jaaˈ najla texin. Cybintzney tyol ktzan Isaías, tyolel Kman Dios. Tz̈itzen Dios tuˈn tyolelxin Isaías cyjulu: 49 “Maan tuj cyaˈj nchin tzaaˈ cawen twitz txˈotxˈ. Bix ka ja cyaˈj te we nuk jun nkˈaˈj, yal te twitz txˈotxˈ nuk tuˈn tcub weˈwe nken tibaj. Yaltzen cyey ejeeˈy xjal, ¿titzen tten tuˈn tjaw cybinchaˈna jun jaaˈ te nnajbila bix ma tuˈn wajlana tuj? 50 ¿Yaaˈmpatzen inayena in cub binchan tej cykilj at twitz txˈotxˈa?” tz̈i Dios cye ootxa xjal at‑xe tyem, tz̈i Isaías tcyaj tkbaˈn―tz̈i Esteban.
51 Bix oc ttzˈaktzaˈn Esteban tuya mancˈbil tyol te colbil tiibxin:
―Entonces, key taat, alj toc chilsalec tcˈuˈj Dios ejeeˈ cyey. Tisencˈax kej cyey cychman ootxa e cub cykipan cyiib twitz Espíritu Santo tej tcub cykipan cyiib twitz Moisés, juˈxsen ke cyey cyiw xsun key tuya cyanema, tisencˈax kej min cytzkiˈn twitz Dios. ¡Juˈx ke cyey tisen ke kchman ootxa xjal! 52 ¿Pero alcyej tyolel Dios min oc cyyasen ke ootxa xjal? ¡Mi nuket jun cye! ¡Cykilcake minx e cybi! Bix xsun kej e kbante ka alcye jun kˈij tul‑lel kuya junxin Scyˈoˈn tuˈn Dios, junxin nuk jaj baˈn tcublel tbinchenxin, ja tzun kej kbalte e cub byetke. Bix yaltzen jaˈlewe, otzen tzul jxin e kbaj, pero o txiˈ cyqˈueyen xina, bix o cub cybyoˈn xina. 53 Ejeeˈy xjal o tzˈoc kˈoˈn tley Dios cyey tuˈn tsanjel Dios, pero minx oc cybiˈna, ejeeˈ xsuna o cub byoˈnte jxin xjal Scyˈoˈn tuˈn Dios―tz̈itzen Esteban tcyaj tkˈoˈn tuj chicˈaj cywitz nintzaj consejo.
54 Tejtzen toc cybiˈn pala cyibaj judío kej tyol Esteban, e tzajxsen tij kˈojlkexin. E jawxsen kitxˈitxˈin t‑xeeˈ twitz cyexin tiˈ Esteban yecˈbil cykˈojxin. 55 Pero te Esteban maans texin tnaabl. Tujxsen tnoj tanemxin tuˈn tipemal Espíritu Santo. Bix e xiˈ tcyeˈyenxin tuj cyaˈj. E til tzunxin tilbil Dios tzinxsen ntxililin, bixsen Jesús waˈlcˈaxin tuj tmankˈab Dios. 56 Toctzen tcyeˈyen Esteban, tz̈i tzunxin cyjulu:
―Qˈuelelcˈa cyniˈya tiˈj, lu cyaˈj jakl tuj nwitza, lu Jesús, jxjal Smaˈn tuˈn Dios tuˈn tten cyuya xjal, waˈlcˈa tuj tmankˈab Dios―tz̈i Esteban.
57 Pero cycyˈi nintzaj cawel e cybi ke tyol Esteban ka at Jesús tuya Dios, bix oc cymaksiˈnxin cyẍquinxin, bix akˈkexin s̈‑il, bix e xiˈkexin tibaj Esteban. 58 Bix ex kitet‑xin ttxaˈn tnom te Jerusalén, bix nbajtzen cyxooˈnxin tuya xak. Tuˈntzen at mas cyipen jxin xool xak, bix el cyiˈjxin, tuˈnx tbaj Esteban. Bixsen e cyaj cykˈoˈnxin cyiˈjxin twitz junxin xjal Saulo tbixin. 59 Maatkxsen nbaj xooˈnxin cyuˈn kej xjal cymoj consejo, bix e xiˈ tkbaˈn Esteban te Jesús tuj cyaˈj:
―Nuksama, Taat Jesús, kˈinxsen wanem tuj cyaˈj―tz̈i Esteban.
60 Bix e cub mejtzˈajxin, ns̈‑inxin txiˈ tkbaˈnxin te Dios:
―Nuksama, miˈn tzˈoc tkˈoˈna cybinchben jxjala te tajlal―tz̈i Esteban. T‑xiˈlen bajxitltzen tkbante Esteban, bix e cyimxin tuj ttz̈yal.
Tej tkˈojl Saulo cyiˈ ocslal
8 Te xsunj kˈij tej tbyet Esteban, bix e tzaj tzyet jun tij kˈoj cyiˈ ocslal tuj Jerusalén. Juˈ tzunj nimxsen ocslal el tz̈itj cyuj juntl lugar tiˈjxe Jerusalén, bix e baj ponke tuj Judea bix tuj Samaria. Pero cykil ke t‑xel Jesús jax e cyjaˈkexin tuj tnom te Jerusalén.
2 Attzen cabtl xjal n‑oc takˈ Dios cye, bix e xiˈkexin jaaˈj cyimneca Esteban. Chebexsen e cuˈx maket‑xin. Nimxsen okˈkexin tiˈ tcyamecy Esteban.
3 Cyxoltzen kˈojlel cyiˈ ocslal tocxe junxin xjal nintzaj xjal, Saulo tbixin. Jaan tzunxin oc ten kˈojlel nim cyiˈ xjal ocslal. Ocxxin tuj jaca juun jaaˈ, bix ocxxin tunwen nuk ka ma cnet jun ocslal tuˈnxin, xuujle, xinakle, bix etz tiiˈnxin tuˈn cyocx tuj tzeeˈ.
Tej tyole Felipe tiˈj jxin Scyˈoˈn tuˈn Dios jatzen Jesús
4 Tuˈn tzunj otk baj bix tuˈn tzunj cyel‑len tz̈itj ocslal, bixsen el tz̈itj mas tyol Dios, cuma kej xjal otk chi el tz̈itj, tzinx nchi yolen xjal tyol Dios jaaˈxja nchi iˈya xjal tiˈj. 5 Juˈxsen e xaˈ Felipe, jun onl cye xjal cyxol ocslal, tuj Samaria, bixsen akˈxin yolel tiˈj jxin Scyˈoˈn tuˈn Dios, jatzen Jesús. 6 Bix jax juˈx te Felipe nimxsen techel e bint tuˈnxin, bix nimxsen xjal oc cyeyente, bix oc ebinte tyolxin, bix tuˈnxsen tbiˈnc, oca weˈ cycˈuˈj xjal tiˈ tyol Felipe. 7 Bix e xiˈ tyeecˈan Felipe tipemal Jesús cyibaj biman toc cyiˈ xjal, bix e baj pjetz ke biman cyiˈ xjal. Tejtzen cyel biman cyiˈ xjal, elxsen cywiˈjil. Bix at xjal mintiiˈ tanem t‑xumlal bix nim cox, bix ul cynaabl xjal tuˈn tipemal Jesús tuˈn tyol Felipe. 8 Tuˈn tzunja cykilxsen ke xjal te Samaria axsen e cyjaˈ cycˈuˈj.
9 Tuj tzunj tnom te Samaria najla junxin chmambaj Simón tbixin. Nimxsen tyem otk tzˈex tuˈnxin t‑xnakˈtzanxin tiˈ chmambaj bix e baj tyajlaˈnxin ke xjal. Cykil maj oc ten cycˈuˈj xjal tiˈ tyolxin, bix e seyˈpaj ke xjal tuˈnxin tuya ke baˈn tbinchbenxin, bix e jaw tniman tiibxin ka jaxin jun baˈnxsen xjal. 10 Cykilxsen xjal, nmak xjal‑le, ajnintz xjal‑le, ocxsen cybiˈn xjal jaxin tiˈ ttz̈yal tyolxin, bix nchi yolentzen xjal: “Tej xin Simón at‑xsen texin nintzaj tipemal, bix juntl Dios looxin,” tz̈itzen ke xjal. 11 Axsen otk tzˈeˈla tuj cywitz xjal, lepchx ke xjal tiˈj junx maj.
12 Pero yal te Felipe, oc cybiˈn xjal tyol Felipe tiˈj tcawbil Dios tuj cyanem xjal bix tiˈj Scyˈoˈn tuˈn Dios, jxin Jesús. Bix tejtzen takˈ Felipe yolel bix kˈanel, nimxsen xjal oc te ocslal, bix e jaw aˈ cywiˈ, xuujle, xinakle. 13 Bix jaan Simón e cub tiˈj, bix e bautizarjxin. Tuˈnxsen cykil tcˈuˈjxin toc tcyeˈyenxin kej techlal bix tikˈch e bint tuˈn Felipe. E jawxsen kleeˈ Simón cuma j‑oc tcyeˈyenxin jax, yaaˈn yajlaˈn tisenj texin e bint tuˈn.
14 Joocˈtzen eteˈxcye t‑xel Jesús tuj Jerusalén, cybintexin txolen cyocslan xjal te Samaria. Ke cyej xjal te Samaria, yaaˈn judíoke cye xjal. Bix e xiˈ chkˈet Pedro tuya Juan te cyeyˈlte. 15 Bix e pon ke Juan tuya Pedro tuj Samaria. Tejtzen cyponxin, toctzen cycyeˈyenxin ti nbaj, bix e cykanexin te Dios tuˈn cyiikˈente xjal te Samaria Espíritu Santo, tisenx kej xjal ocslal judío otk cyiikˈ Espíritu Santo tuj cyanem. 16 E naˈnkexin Dios, cuma mitkx n‑ocxa Espíritu Santo tuj cyanem xjal te Samaria. Otk cyiikˈcye jawsaj aˈ te techlal ka otk chi ocslan tiˈ Jesús. Pero te Espíritu Santo mitknaˈx cyiikˈente. 17 Entonces bix akˈke t‑xel Jesús kˈolcˈa cykˈab cyibaj ocslal. Tuya tzunj cyajwalelxin, e cyiikˈa xjal Espíritu Santo tisenx cyej xjal judío.
18 Tejtzen toc tcyeˈyen jxin Simón ke techlal tul cyibaj ocslal, tej cyiikˈente ocslal Espíritu Santo cyuˈn t‑xel Jesús, bixsen e tajbete Simón juˈwa. Bix e xiˈ toyenxin pwak te Juan tuya Pedro. 19 Tz̈i tzunxin cyjulu:
―Nuksamkey, cykˈontz cyipemala we, tuˈntzen oj tcub nkˈoˈn nkˈab cyibaj xjal, jaxsen cycyiikˈel Espíritu Santo―tz̈i Simón te Pedro tuya Juan.
20 Pero bix aj ttzakˈbeˈn Pedro:
―¡Cutxa tuj infierno tuya tpwaka! Jtey ma tzˈoc tcyeˈyena, te Dios teja. Yaaˈn baˈn tuˈn tlekˈette tuˈn pwak. 21 Tey mintiiˈ tumel tuˈn toca tajlal ja tajwalel Dios. Min tzˈel tniˈya tiˈj ti nbaj tzalu. Tnaabla bix tanema yaaˈn jiquen twitz Dios. 22 Jtey toclen jaˈlewe, ja tej tuˈn tmeltzˈaj tcˈuˈja tiˈj taja tlokˈontey tipemal Dios. Tzin tkˈoˈn Dios te jun xjal ti jilel taj, pero yaaˈn tuˈn pwak. Naˈm Dios, tuˈntzen kape jacˈa najset kaˈ tbisa tuj tcˈuˈja. 23 Jacˈa tej kˈiˈnx tey tanem tuˈn tisenx tanem chmambaj, bix pres tzuna tuˈnj ila―tz̈i Pedro te Simón.
24 Bix aj ttzˈakˈbeˈn Simón:
―Nuksama, naˈm chˈin Dios wiˈj, tuˈntzen min chixa tuj kˈakˈ tisenj toc tuˈna―tz̈i Simón tej ttzˈakˈbeˈn, cuma tcyˈixin e xiˈxin tuj cawbil tuˈn tbinchbenxin.
25 Tbajlentzen cykbaˈnxin tiˈ txolen tyol Dios cye xjal te Samaria, jatzen Pedro, Juan, bixsen Felipe bix e meltzˈajkexin tuj be te Jerusalén juntl maj. Tujtzen be e cyjaˈ cykˈoˈnxin tuj chicˈaj tbanel tpocbal Jesús cyuj niyˈ tnom te Samaria. Cwa cyponxin tuj Jerusalén.
Felipe bix jxin te Etiopía
26 Yaltzen te Felipe bix el jlet jun tsanjel Dios otk tzaj tuj cyaˈj twitzxin, bix e tkba te Felipe:
―Taat, at jun tbey cxeˈl tiiˈna. Cutxa kˈinx jbe n‑ex ttxaˈn Jerusalén npon tuj tzkij txˈotxˈ npon tuj ootxa tnom te Gasa―tz̈i tsanjel Dios te Felipe.
27 Bix e tcuya Felipe, bix exxin. Tujtzen be, tisen tiiˈ toc nojxin twitzj xin nintzaj cˈojlal pwak tej txˈotxˈ te Etiopía. Jxin nintzaj chmol pwak sortelxxin, cuma jun xjal otk binchet‑xin te juˈwa, tuˈn minx tten t‑xuˈlxin, bix minxtiiˈ tajxin te xuuj, bix tuˈn miˈn tzˈoc ipanxin tiˈ nintzaj reina, cuma jaxin cˈuˈl pwak tej nintzaj xuuj reina tibaj Etiopía. Jxin nintzaj xjal otk txiˈ ajxin Jerusalén te naˈl Dios. 28 Otktzen meltzˈajxin tuj be te ttanemxin. Tocxxin tuj jun carwaj kiten tuˈn tz̈ej. Kˈuklcˈa tzunxin, ncyeˈyenxin tyol Dios tzˈiˈben tuˈn tyolel Dios Isaías. 29 Bix e xiˈ tkbaˈn Espíritu Santo te Felipe:
―Kˈoˈnc tipena tiˈj tuˈn tpon cnet jcarwaja tuˈna. Mojbaˈnctzen tiiba tuyaj xjal tocx tuja―tz̈i tsanjel Dios te Felipe.
30 Bix e xiˈ ajkelen Felipe ttxlaj carwaj, bix e bet‑xin ttxlaj, bix e tbixin jxin tocx tuj carwaj ncyeˈyenxin tyol Dios otk cyaj ttzˈiˈben ktzan tyolel Dios Isaías. Bix e xiˈ tkanen Felipe te aj Etiopía:
―Taat, nuksama, ¿pero tzimpa n‑el tniˈya tiˈj nxiˈ tcyeˈyena?―tz̈i Felipe.
31 Bix aj ttzakˈbeˈn nintzaj cˈojlal pwak:
―Mlay tzˈel nniyˈ tiˈj. ¿Ti tten oj tel nniyˈ tiˈj? ¡Aj cyiw yolke! Waja tuˈn al jun tzaj kˈonte jun tumel we tuˈn tel nniyˈ tiˈj―tz̈i jxin xjal te Felipe. Bix e jax ttxcoˈnxin Felipe tuyaxin tuj carwaj.
32 Kej tyol Isaías nxiˈ tcyeˈyen jxin xjal te Etiopía, ejeeˈ tzunj lu: “E xiˈ kˈiˈnxin tuj biybil tisen jun carnel tuj biybil chiˈpj. Bix tisen jun carnel mutzˈl twitz oj ncub byet, jaxsen juˈx texin min e jket ttzixin te coˈpel tiibxin. 33 Tisen texin nukxsen yalnex tiˈjxin, min e bint tstisenxin. Jatzen cykaˈyel xjal e ten cyuj tyema, minxsen‑al jun baˈn tcub yolente, cuma nimxsen cykaˈyel xjal,” tz̈itzen tyol Dios tuj uˈj tjaw ts̈‑in jxin xjal te Etiopía.
34 Bix aj tkbaˈnxin te Felipe:
―Weya te we, ¿tixsenle jilel? Kbantz we tiˈjxpe Isaías nyolena, ma tiˈ juntl xjalj―tz̈i aj Etiopía txiˈ tkanen.
35 Bix aj ttzakˈbeˈn Felipe:
―Juˈtzen tten tyolen Isaías tiˈj jxin Scyˈoˈn te coˈpl twitz txˈotxˈ, jatzen Jesús―tz̈i Felipe, bix akˈxin kˈumlxte tyol Isaías, bix cabtl tpocbal tuj tyol Dios. Bix e xiˈ ttxˈolbaˈn Felipe tej xin cˈojlal pwak te Etiopía jbaˈn tpocbal Jesús. 36 Bix ocslan jxin nintzaj cˈojlal pwak. Tejtzen xiˈninkexin tuj jun lugar at aˈ tuj, bix e tkba jxin nintzaj xjal:
―Cyeˈyentz tey. Atte aˈ tzalu. ¿Mlaypala chin cuˈx weya tuˈna tuj aˈ?―tz̈i tzunj xin tij nintzaj xjal.
37 Bix e xiˈ tkbaˈn Felipe:
―Ka ma tbiy tuya cykil tanema, min‑alte baˈn tel kˈinte―tz̈itzen Felipe.
Bix aj ttzakˈbeˈn nintzaj xjal:
―Weya tuj nwitz, jxin Jesús, jatzen texin Tcwal Dios―tz̈i tzunxin.
38 Entonces bix e xiˈ tkbaˈnxin cye tcˈojlalxin tuˈn tweˈ tcarwajxin. Bix e cuˈx jxin tij nintzaj xjal te Etiopía tuj aˈ tuya Felipe, bixsen e jaw tiiˈn Felipe aˈ twiˈxin. 39 Tejtzen cyjatzxin tuj aˈ, bix e tzaj Espíritu Santo kˈilxte Felipe, bix tujx naj t‑xiˈxin tuj juntl lugar. Yal jxin aj Etiopía, e cyajxin tjunalxin. Min oc tcyeˈyentlxin twitz Felipe juntl maj. Pero amale otket cub naj Felipe, pero tej xin xjal e tzyet‑x texin tbe tuj ttz̈yal, cuma ya ocslaltl tzunxin.
40 Yaltzen te Felipe, jatza e jawa jlet‑xin tuj tnom te Azoto. Jatztzen e tzaaˈ tzyet tbexin tuˈn tponxin tuj tnom te Cesarea. Tujtzen tbexin iyˈxin tuj jaca tnom te kbalte jbaˈn tpocbal Jesús.
Copyright © 2000 by Wycliffe Bible Translators International