Print Page Options
Previous Prev Day Next DayNext

Chronological

Read the Bible in the chronological order in which its stories and events occurred.
Duration: 365 days
Mam de Todos Santos Chuchumatán (MVJ)
Version
SAN MATEO 12:1-21

Tej cyakˈ ke t‑xnakˈatzxin piẍcˈulbilte twitz triwa tuj kˈij te ajlabl

12  Te jun kˈij te ajlabl, ex bet Jesús tuj triwa cyuya t‑xnakˈatzxin. Oc takˈ weyaj cye t‑xnakˈatzxin, bix akˈkexin piẍcˈulbilte twitz triwa, bix e xiˈ cywaaˈnxin. Pero tej toc cycyeˈyen kej aj fariseo jlu, e xiˈ cykbaˈn te Jesús:

―Tzin tkbaˈn ley yaaˈn tumel tuˈn kakˈanan tuj kˈij te ajlabl, pero kej tey t‑xnakˈatza, ma tzˈel cyiiˈn twitz triwa―tz̈ikexin.

Pero e xiˈ tkbaˈn Jesús cyexin:

―¿Bajxpatzen txaˈ cycyeˈyena tuj tyol Dios ti e baj te jxin kiyˈjil David cyuya ke tuyaxin tej toc nim takˈ weyaj cyexin jun maj? Ocx David tuj nin tja Dios, bix e xiˈ twaaˈn jpan kˈoˈn te Dios. Amale tzint tkbaˈn ley ja xjan pan lu oˈcx te cyej xin pala baˈn t‑xiˈ cywaaˈnxin, pero e xiˈ cywaaˈn David. Bix at juntl. ¿Bajxpa txaˈ cycyeˈyena tuj ley ke pala tuj tja Dios nchi akˈanan tuj kˈij te ajlabl bix mintiiˈ cyil tiˈj? Cxeˈl nkbaˈna cyey, mas nintzaj inayena twitz tja Dios. Bix yaaˈn tjakˈ ley te ajlabl tja Dios. Tzin tkbaˈn tyol Dios cyjulu: “Waja tuˈn tkˈakˈen cycˈuˈja cyiˈ cabtl, yaaˈn nuk oˈcx cyoybila weya,” tz̈i Dios tuj tyol. Nuket tzˈel cyniˈya tiˈj ti japenina ja yol lu, mintle e tzaj cykˈoja cyiˈj nxnakˈatza mintiiˈ cyil. Inayena, jaj xjal Smaˈn tuˈn Dios tuˈn ntena cyuya xjal, kbalte ti cbinel tuj jkˈij te ajlabl―tz̈i Jesús cye fariseo.

Junxin xjal otk tzˈel tanem tkˈabxin

Iyˈtzen Jesús tuj ja lugar lu, bix tuj tzunj kˈij te ajlabl ocxxin tuj jun camon jaaˈ xnakˈtzbil tyol Dios. 10 Bix at junxin xjal otk tzˈel tanem tkˈabxin. Bix eteˈc xsunj xjal fariseo tuj camon jaaˈ, bix e xiˈ cykanenxin te Jesús:

―¿Kˈoˈnpa tuˈn ley tuˈn tcub tkˈanj jun xjal tuj kˈij te ajlabl?―tz̈ikexin. E xiˈ cykanenxin texin juˈwa tuˈn tcub tzˈakxin tuj cyexin cyley.

11 Bix e xiˈ ttzakˈbeˈnxin cyexin:

―Ka ma cuˈx tzˈak jun carnel tuj jun jul tuj kˈij te ajlabl, ¿alcye jun cyey mlaypale tjatz tiiˈn, amale nuket jun carnel? 12 Yajtzen jun xjal, ¿yaaˈmpale mas tajbel twitz jun carnel? Juˈ tzunj, kˈoˈn tuˈn ley tuˈn tcub nkˈanena jun xjal tuj kˈij te ajlabl―tz̈i Jesús cye fariseo.

13 Tej tbaj yolen Jesús juˈwa, e xiˈ tkbaˈnxin tej xin min yucchtl tkˈab:

―Nukpinx tkˈaba.

Bix e xiˈ tnukpiˈnxin tkˈabxin, bix ul tnaabl tkˈabxin tisen juntl tkˈabxin.

14 Pero yaltzen cye fariseo, etzkexin, bix e yolenkexin cyxolxxin tuˈn ti tten tuˈn tcub cybyoˈnxin ja Jesús.

Tej tyole Isaías tiˈj Jesús ka ja tscyˈoˈn tuˈn Dios

15 El tniyˈ Jesús tiˈj ti e cub cynincˈuˈn fariseo tiˈj, bix el lkˈexin tuj ja lugar lu. Nim xjal oc lpe tiˈjxin, bix e cub tkˈaˈnexin cykilca yaab cyxol. 16 Pero e tkbaxin cye xjal tuˈn miˈn txiˈ cykˈumen ka otk chi kˈanj. 17 E tkˈanexin ke xjal tuˈntzen tbint tisenj e tkba Dios te tyolel Isaías jatxe ootxa. Tz̈i Dios cyjulu: 18 “Lu jxjal ma nsicyˈa tuˈn tajben weya. A wanema tiˈj, bix nim nchin tzalaja tiˈj. Cwel nkˈoˈna jweya Espíritu tibajxin. Bix cxeˈl tkˈumenxin cyej xjal te cykil tnom ti tten tuˈn cyten jiquen nwitza. 19 Miˈn jaw kˈojlxin cyiˈ xjal bix miˈn jaw s̈‑inxin cye xjal. Miˈn kˈajt‑xin cyiw tuˈn cyoc lpe xjal tiˈjxin. 20 Jun xjal yaaˈn cyiw tisen jun ptzˈunt ncub toket, cxeˈl tyeecˈanxin tkˈakˈbil tcˈuˈjxin te. Bix jun xjal yaaˈn nimxix tocslabl, tisen oj chˈitk tcub yubtzˈaj jun tken cantil, cxeˈl tyeecˈanxin tpasensyaxin tiˈj. Juˈ cbinel tuˈnxin ojxe tcamanxin tiˈj cykil kaˈ. 21 Tiˈjxin cˈoquel ke cycˈuˈj xjal te cykil tnom,” tz̈i Dios tuj tyol tuˈn Isaías.

SAN MARCOS 3

Junxin xjal otk tzˈel tanem tkˈabxin

Pero attzen jun maj, bix ocx meltzˈaj Jesús tuj jun camon jaaˈ te xnakˈtzabl tyol Dios.

Pero toc tcyeˈyen Jesús, tocx junxin xjal cyimne jun tkˈabxin tuj camon jaaˈ. Tecˈaj kˈij mancˈbil tuj smant, xjan cyxol xjal.

Pero tecˈa tzunj kˈij xjan, bix eteˈc xsunj xjal tej cloj fariseo tuj camon jaaˈ. Tej tzunj toc cycyeˈyen fariseo ja Jesús, bix oc tenkexin cˈojlalte Jesús ka tuˈn toc tkˈaˈnaxin tkˈab jxjal yaab tuj kˈij xjan, tuˈntzen teleniyˈ ka tuˈn tcub tzˈakxin tuj tley Moisés.

Entonces bix e xiˈ tkbaˈn Jesús tej xin yaab:

―Weˈwey, bix weˈcˈatzen tzalu cywitz xjal―tz̈i Jesús texin.

Bixse e xiˈ tkanen Jesús cye xjal fariseo:

―¿Cuyanpatzale tuˈnj cyleya tuˈn tcub kbinchen jun xtalbil tej kˈij ajlabla, bix ma ja jun kˈij tuˈn tcub kbinchen jkaˈ? ¿Cuyanpale tuˈnj cyleya tuˈn toc clet cychunkˈlal xjal, bix ma ja jun kˈij nuk cˈoquel cyeˈyet jun xjal oj tcub cyim?―tz̈i Jesús.

Pero min‑al ajtz tzakˈbente Jesús.

Toc tcyeˈyen Jesús mintiiˈ lastim cye xjal tuj cywitz fariseo, bix e tzaj tkˈojxin tuyax e jaw bisexin, bix e xiˈ tkbaˈn Jesús tej xin mintiiˈ tanem tkˈab:

―Nukpinx tkˈaba―tz̈i Jesús.

Bix e xiˈ tnukpiˈn jxin xjal tkˈabxin, bix ul tnaabl tkˈabxin.

Pero tej tzunj toc cycyeˈyen jxin fariseo ja lu, bix etzkexin tuj camon jaaˈ, bix akˈkexin te nincˈul tiˈj, tuya juntl clojxin tkˈon tiib tuya Herodes, tuˈn ti tten tuˈn tcub Jesús. Jatzen Herodes cawel tibaj Galilea.

Nim xjal e pon ttziiˈ mar

Yal te Jesús, bix e xiˈxin ttziiˈ tnijabel aˈ cyuya t‑xnakˈatzxin. Pero nimxse xjal aj Galilea lepchec tiˈ Jesús. Bix nimxse xjal e tzaj te jun wiktl tnom. E tzaj te Judea, te Jerusalén, te Idumea, te juntl jlajxe te nimaˈ Jordán, tej tnom Tiro, bixse te Sidón, cuma txolen toc cybiˈn xjal tikˈch nbint tuˈn Jesús. Tocxse lpe nim xjal, bix e xiˈ tkbaˈn Jesús cye t‑xnakˈatz tuˈn tcub cybinchaˈn jun choc tuj aˈ tuˈntzen miˈn tzˈoc cutzˈjxin cyuˈn xjal, 10 cuma nimxse xjal yaab otk tzul tnaabl tuˈn tipemal Jesús. Juˈ tzunj nimxse juntl wik xjal yaab e baj tcuˈtzˈen tiib te mocolec te Jesús tuˈn tul cynaabl. 11 Bix juˈx kej xjal otk tzˈoc biman cyiˈj, bix e ponke tiˈ Jesús. Pero tej tzunj toc cycyeˈyen biman ja Jesús, bix oc cychkˈoˈn biman ke xjal tuˈn cycub maje twitz Jesús. Bix e jaw s̈‑in ke biman:

―¡Ja teyj Tcwal Dios!―tz̈itzen ke biman.

12 Pero bix e xiˈ tmayoˈn Jesús ke biman tuˈn miˈn jaw cys̈iˈn biman alcye Jesús.

E jaw t‑scyˈoˈn Jesús cablaaj t‑xnakˈatzxin

13 Yajcˈatltzen bix e xiˈ Jesús cyxol cocˈ witz, bix e xiˈ ttxcoˈnxin kej xjal e tajbexin. Tej tzunj cychmet‑xin, 14 bix etz tscyˈoˈn Jesús cablajajxin te tuya Jesús, bix tuˈntzen cyxiˈxin kbal tbanel tpocbal Jesús cye xjal tuj cykil tnom. 15 Bix e xiˈ tkˈoˈn Jesús cyipemalxin te lojolbel biman cyiˈ xjal. 16 Ejeeˈtzen xinj e tsicyˈ Jesús, kej xin lu: Simón, pero bix oc tkˈoˈn Jesús tcab tbixin te Pedro, 17 Santiago, bixse titzˈenxin Juan, tcwal jxin Zebedeo, jatzen Santiago tuya Juan oc tkˈoˈn Jesús cybi te tcwal kˈancyok, cuma nim nchi kˈajt‑xin, 18 Andrés, Felipe, Bartolomé, Mateo, Tomás, bixse Santiago, tcwal jxin Alfeo, Tadeo, Simón, xcul xjal te jun cloj Celote tbi, 19 bixse Judas Iscariote, jatzen xinja t‑xiˈlel qˈueyente Jesús mas yaj. Ejeeˈtzen xinj oc cybi te t‑xel Jesús.

Jaj xooˈj yol tiˈ Espíritu Santo

20 Tetzlenxitltzen tscyˈoˈn Jesús ke t‑xnakˈatz, bix aj meltzˈajxin cyuya t‑xnakˈatz tuj jaaˈ jaaˈ ntemaxin. Bix tocxse chmet nim xjal tiˈ Jesús juntl maj, ya minteyˈ e binttl twaaˈnxin cyuya ke t‑xnakˈatzxin. 21 Pero tejtzen toc cybiˈn ke te tja Jesús tikˈch nbaj texin, bix e xiˈke te kˈilx texin cyja, cuma eˈlatzen tuj cywitz ka tuj twiˈxin otk jaw.

22 Juˈx kej xin txˈolbal ley, otk chi tzajxe tej tnom Jerusalén, kaˈ cyyolxin tiˈ Jesús. Bix e baj yolenkexin cyjulu:

―Ma tzˈoc tawil biman tiˈjxin, bix ma tzaj tkˈoˈn tawil biman tipemalxin tuˈn tel tlojoˈnxin ke biman cyiˈ xjal―tz̈itzen ke txˈolbal ley te Jerusalén.

23 Bix e tzaj ttxcoˈn Jesús ke txˈolbal ley, bix e xiˈ tkanen Jesús cyexin:

―¿Ti tten oj tel tlojoˈn tawil biman ke tuya tiˈ jun xjal? 24 Mlay tpa jun tnom ka tpaˈn tiib tuˈn kˈoj. Cwel xitj. 25 Jun najaj xjal tpaˈn tiib tuj tja jax mlay tzˈitzˈj tuˈn kˈoj. 26 Jaxse juˈx te bimana. Ka ma jaw meltzˈaj biman tiˈjx biman, jax mlay cypa biman. 27 At juntl cxeˈl nkbaˈna cyey. Min‑al baˈn tocx tuj tja jun xjal cyiw te kˈilbetz tkˈinemal tuj tja. Katzen ẍpoˈn, baˈntzen tetz tkˈinemal tuj tja. Jaxse juˈx weya. Waja chi el walkˈaˈna xjal te biman. Juˈ tzunj cwel nẍpoˈna biman. Ka ma tzˈel nlojoˈna ke biman cyiˈ xjal, jatzen ncub nẍpoˈna biman bix chicˈajtzen ka at mas wipemala twitz biman. 28 ¡Miˈn cyxooˈ cyiiba! Tzinen cxeˈl nkbaˈn cyey baˈn tcub tnajsaˈnte Dios tixja ilel, bix tixja xooˈj yol tiˈ Dios. 29 Pero al tzunj ma xooˈn yol tiˈ Espíritu Santo, mlaytzen tnajsa Dios til junx maj, sino matzen cyaj t‑xeeˈ til te junx maj―tz̈i Jesús cye txˈolbal ley, 30 cuma otk tzˈoc cykbaˈnxin ka tuˈn tipemal tawil biman otk tzˈela tlojoˈn Jesús ke biman cyiˈ xjal, bix juˈ otk tzaj te Jesús tipemal tuˈn Espíritu Santo.

Bix etzke txˈolbal ley.

Tej tpon ttxu Jesús cyuya ke titzˈenxin

31 Nuk chˈin tuj, tej tpon ttxu Jesús cyuya ke titzˈenxin tpeˈnj jaaˈ jaaˈ tocxa Jesús, bix ocx txocbajxin cyuˈn ttxuxin tuˈn tetzxin. 32 Pero min ocpan canantl jxjal ocx te txcolte Jesús. Entonces ejeeˈtl tzunj xjal kˈuklec nka ttxlaj Jesús e xiˈ kbante:

―Lu ttxuy cyuya ke titzˈena eteˈcˈa peˈna, bix lu ke nchi jyon tiˈja―tz̈i ke xjal te Jesús.

33 Bix aj ttzakˈbeˈn Jesús:

―¿Al tzunj weya ntxu, bix al tzunj weya witzˈen?―tz̈i Jesús.

34 Bix akˈ Jesús cyeyˈlec cye xjal, bix e xiˈ tkbaˈnxin:

―Ejeeˈ tzunj luwe weya ntxu bix weya witzˈen. 35 Yal tzun kej ma chi ula jatzen weya ntxuj bix witzˈena te ntz̈qˈuela. Pero aljxe xjal nbinchante tajbil Nmana Dios, ejeeˈ tzunj cˈoquel cyakˈ we, tisex ntxuya bix ke witzˈena te ntz̈qˈuela―tz̈i Jesús.

SAN LUCAS 6

Tej cyakˈ ke t‑xnakˈatzxin piẍcˈulbilte twitz triwa tuj kˈij te ajlabl

Te juntl maj excˈa Jesús tuj triwa cyuya ke t‑xnakˈatz. Tujcˈa jun kˈij te ajlabl, jkˈij xjan cyxol judío. Bix iyˈ cyiiˈ ke t‑xnakˈatzxin cab twitz triwa, bix el cyskˈuchexin t‑xcˈomel tuya cykˈabxin, tuˈn t‑xiˈ cywaaˈnxin twitz. Lepchtzen cyxiˈ kej xjal fariseo tiˈ Jesús, bix tejtzen toc cycyeˈyenxin n‑el cyiiˈn t‑xnakˈatz Jesús tspigayil triwa, n‑octzen cykaneltlxin te Jesús:

―¿Tikentzen tzin tcuyana tuˈn tel cyiiˈn tuyey twitz triwa tuj ja kˈij lu te ajlabl? Tzin tkbaˈn ley yaaˈn tumel jtzin cybinchaˈna―tz̈i ke fariseo, cuma cyiw tuj cyley.

Aj ttzakˈbeˈn Jesús cyexin:

―¿Bajxpatzen txaˈ cycyeˈyena tuj tyol Dios ti e baj te kiyˈjil David cyuya ke tuyaxin tej toc nim takˈ weyaj cyexin jun maj? Ocx David tuj tja Dios bix etz tiiˈnxin jpan kˈoˈn te Dios. Amale tzint tkbaˈn ley ja xjan pan lu oˈcx te cyej xin pala baˈn t‑xiˈ cywaaˈnxin, pero e xiˈ twaaˈn David, bix e xiˈ tkˈoˈnxin te cywa ke tuyaxin, cuma otkxsen chi cyimxin tuˈn weyaj. Katzen baˈn o txiˈ twaaˈnte David jpan bix tuˈn t‑xiˈ tkˈoˈn cye ke tuyaxin, jaxse juˈx weya, mas baˈn tuˈn ncuyanteya tuˈn t‑xiˈ cywaaˈn nxnakˈatza triwa jaˈlewe, cuma inayena, Jsmaˈn tuˈn Dios tuˈn ntena cyuya xjal, taaw jkˈij te ajlabl―tz̈i Jesús cye fariseo.

Junxin xjal otk tzˈel tanem tkˈabxin

Tuj juntl kˈij te ajlabl, ocx Jesús tuj juntl camon jaaˈ, bix akˈxin xnakˈtzal cye xjal. Bix at junxin xjal otk tzˈel tanem tkˈabxin. Min yucchtl tkˈabxin te tmankˈabxin. Bix eteˈ tzunj xin txˈolbal ley bix ke fariseo. Bixsen oc cycˈuˈjxin tiˈ Jesús ka tuˈn tkˈanenxin cyiˈ xjal tuj kˈij te ajlabl, tuˈntzen tcub tzˈakxin tuj cyexin cyley. Pero el tniyˈ Jesús tiˈj ti iyˈ tuj cycˈuˈjxin. Juˈ tzunj e xiˈ tkbaˈn Jesús tej xin cyimnen tkˈab:

―Weˈwey, bix juˈtzen cwel weˈy cywitz xjal―tz̈i Jesús.

Bix e cub weˈxin jaaˈ otk tkba Jesús.

Bix e xiˈ tkbaˈn Jesús cye fariseo:

―Cxeˈl nkanena cyey, ¿tzimpa tcuyan tley Moisés tuˈn tbint jun baˈn tuj kˈij te ajlabl, bix ka tuˈn tbint jun kaˈ? ¿Tzimpa tkbaˈn kley tuˈn tkˈanj xjal, bix ka tuˈn tbyet xjal?―tz̈i Jesús, cuma el tniyˈxin tiˈj e cyajbe tuˈn tbyet‑xin.

10 Ocx tcyeˈyen Jesús tuj cywitzxin cykil xjal, pero min‑al akˈ. Bix e xiˈ tkbaˈn Jesús te yaab:

―Nukpinx tkˈaba―tz̈i Jesús.

E xiˈ tnukpiˈnxin tkˈabxin, bix ul tnaabl tkˈabxin. 11 Pero yalx cye fariseo, nimxe e tzaj cyexin cykˈoj, bix nim e yolenkexin tuˈn ti tten tuˈn tcub cybyoˈnxin.

Tej tjaw jyet cablaaj t‑xnakˈatz Jesús

12 Attzen jun kˈij ex Jesús naˈl Dios cyxol witz jaaˈ min‑al xjal. Ex akˈbil tnaˈnxin Dios. 13 Tej tul kˈij, e tzaj ttxcoˈnxin kej xin oc lpe tiˈjxin, bix etz tscyˈoˈnxin cablaaj t‑xnakˈatzxin cyxol, bix e xiˈ tkbaˈnxin cye:

―Ejeeˈy chi oquel te nxela―tz̈ixin.

14 Kej cablaaj t‑xelxin ejeeˈ tzunj lu: Simón, jxjal oc tbi te Pedro tuˈn Jesús, bix tuyax titzˈen Pedro, Andrés, tuya Jacob, tuya Juan, tuya Felipe, tuya Bartolomé, 15 tuya Mateo, tuya Tomás, tuya Jacobo, tcwal Alfeo, tuya Simón, jxjal tkˈon tiib tuj kˈoj nejl tuˈn cytzakpinte judío tjakˈ tcawbil Roma, 16 tuya Judas, tcwal Jacobo, tuya Judas Iscariote, jxjal e xiˈ tqˈueyen Jesús tuj cyamecy mas yaj.

Tej t‑xiˈ t‑xnakˈtzaˈn Jesús nim xjal

17 Tej tetz tscyˈoˈnxin kej t‑xnakˈatzxin lu, bix e cuˈx tiiˈnxin ke t‑xnakˈatzxin, bix e ponkexin tuj jun chkˈajlaj. Bix nimxsen xjal e pon jaaˈ waˈlcˈa Jesús. At xjal te Judea bix te Jerusalén bix at xjal te mlaj txˈotxˈ ttziiˈ mar te mediterráneo cyej tnom te Tiro bix Sidona. 18 E pon ke xjal te ebilte t‑xnakˈtzbilxin bix tuˈn cykˈanj tuˈnxin. Bix kej otk tzˈoc biman cyiˈj, bix el tiiˈnxin. 19 Bix cykilxse xjal oc cyipen tuˈn toc cymacoˈn jaxin, cuma tej tpon canan cykˈab tiˈjxin, n‑ultltzen cynaabl tuˈn tipemalxin.

Kej xtalbil bix kej qˈuixcˈaj

20 Bix oc tcyeˈyen Jesús cywitz t‑xnakˈatzxin, bix e xiˈ tkbaˈnxin cye cyjulu:

―Ejeeˈy mebe, at t‑xtalbil Dios cyibaja, cuma ckˈojel cyey tuˈn cycawena tuya Dios. 21 Ejeeˈy at weyaj cyey tiˈ Dios jaˈlewe, at t‑xtalbil Dios cyibaja, cuma cnool cyanema. Ejeeˈy nchi okˈ jaˈlewe, at t‑xtalbil Dios cyibaja, cuma chi tzalajela. 22 Ka ma chi el iiqˈuena cyuˈn xjal, bix ka ma chi el xooˈna cyuˈn xjal, bix ka ma chi xmucchaja cyuˈn xjal, bix ka ma tkbaj kaˈ xjalkey nuk tuˈnj ncheˈx lpey wiˈja, 23 ka juˈ n‑oc bint cyiˈja, chi tzalajxa bix chi tenx aleyre, cuma jaxte ctkˈaˈ Dios nim t‑xel tuj cyaˈj. Juˈx e baj cye tyolel Dios te ootxa.

24 Pero ja tzunkej kˈina, lastimke, cuma nuk jaˈlewe at cykˈinemal. 25 Bix xsunkej nojne cycˈuˈj jaˈlewe, lastimke, cuma cˈoquel takˈ weyaj cye. Bix xsunkej nchi tzeˈn jaˈlewe, lastimke, cuma tzul bisbajil cye bix chi ookˈel. 26 Bix xsunkej njaw nimset cybi cyuˈn cykilca xjal te twitz txˈotxˈ, lastimke, cuma ejeeˈ tzunja tisen kej ẍtakˈ kbal tyol Dios te ootxa. Jax juˈxkewe, e jaw nimset cybi cyuˈn cykilca xjal.

Il tiˈj tuˈn toc cyakˈ kajkˈoj ke

27 Pero jatzen cyey, ejeeˈy n‑oc ebinte nyola, cxeˈl nkbaˈna cyey il tiˈj cˈoquel cyakˈ cyey kej xjal nchi kˈojl cyiˈja. Cykˈonx jun baˈn te cyej n‑el cyiiqˈuen ejeeˈy. 28 Cykanenxa te Dios tuˈn ttzaj tkˈoˈn xtalbil cyibaj kej nchi sbun cyiˈja. Chi naˈna Dios cyiˈkej nchi yasen cyiˈja. 29 Ka ma txiˈ ttzˈajen jun xjal tkˈoˈtxa, cxeˈl tkˈoˈntla juntle tuˈntzen t‑xiˈ ttzˈajen. Ka ma tzˈel tiiˈn jun xjal tcapẍeyena, bix ka taj tuyax tcamisa, kˈonxa te. 30 Ka at jun xjal ma tkane jun tiixja tey, kˈonxa te. Ka ma tzˈel talkˈaˈn jun xjal tiˈja, miˈn cub ttzyuˈna tuˈn tel tiiˈna te j‑otk tzˈel talkˈaˈn. 31 Ka taja tuˈn tbint jun baˈn tey cyuˈn xjal, tneel ctbinchay jun baˈn cye. 32 Ka ma tzˈoc takˈ tey nuk jaj xjal n‑oc takˈa te, yaaˈn jawnex jlu twitz Dios, cuma jax juˈx kej xjal aj il n‑oc cyakˈ cyuya cye. 33 Bix ka ma tbinchay jun baˈn nuk tej xjal o tbincha jun baˈn tey, yaaˈn jawnex jlu twitz Dios, cuma jax juˈx kej aj il nbint cyuˈn juˈwa. 34 Bix ka nmanana pwak nuk tej xjal jaaˈ cmanalatla mas yaj, yaaˈn jawnex jlu twitz Dios, cuma jax juˈx kej xjal aj il chi manal cyej xjal jaaˈ baˈn tuˈn cymananatl cyxol. 35 Pero weya, cxeˈl nkbaˈna cyey, il tiˈj cˈoquel cyakˈ cyey kej xjal nchi kˈojl cyiˈja, amale miˈnt tzˈoc cyakˈa cye. Bix il tiˈj chi binchala jun baˈn cye, amale miˈnt cybincha jun baˈn cyey. Bix il tiˈj chi manala cyuya, amale miˈnt cymana cyey te t‑xel. Ka ma bint cyuˈna juˈwa, tkˈaˈ Dios nim t‑xel te cyey, bix ejeeˈ tzuna chi yecˈlte kˈiˈntzen tnaabl jawnex Dios cyuˈna, cuma ntzaj tkˈoˈn Dios t‑xtalbil tibaj kej xjal kaˈ bix min nchi kˈon chjonte te. 36 Cˈoquel cykˈoˈna lastim cye xjal, tisente Kman Dios nkˈon lastim cyey.

Miˈn chi yolena kaˈ cyiˈ xjal

37 Miˈn chi yolena tiˈ cyuyey, bix miˈn cykbaˈy kaˈke cyuyey, cuma ka ma bint cyuˈna juˈwa, juˈx pjel cyiˈja. Pero ka ma cub cynajsaˈna cyil ke cyuyey oc cybinchaˈn cyiˈja, jax cwel najset cyey cyil tuˈn Dios. 38 Ka ma chi xtalena cye xjal, jax chi xtalel ke xjal cyey. Cnool cypay cyuˈn tuyaj baˈn, bix cwelex cutzˈet, bix cjawel tz̈tet, tuˈntzen tcuˈx nim tuj, hasta ojxe ttztˈet. N‑oc tcyeˈyen Dios laˈ ti cyey nxiˈ cykˈoˈn cye xjal, bix ctkˈaˈ t‑xel cyey―tz̈i Jesús cye t‑xnakˈatz.

39 Jax juˈx e cyaj tkˈoˈn Jesús cabtl techel cye:

―¿Baˈmpa t‑xiˈ tyeecˈan jun mos̈ be te juntl mos̈? ¿Yaaˈmpatzele junx chi xeˈl tzˈak tuj jun jul? 40 Jaxse juˈx jun maystro tuya jun t‑xnakˈatz. Ka min tzˈel tniyˈ maystro tiˈj, jax cyjel t‑xnakˈatz min tzˈel tniyˈ tiˈj, cuma jun xjal nxnakˈtzan mlay tzˈel tniyˈ tiˈj mas twitz tmaystro. Bix laˈ alcye n‑oc t‑xnakˈtzaˈn maystro te, jaxsen cbinel tuˈn. Junxsen qˈuelele t‑xnakˈatz tuya maystro.

41 ¿Tikentzen nyolena tiˈj jun tuyey tocx jun niˈ tzˈis tuj twitz, pero min tzˈel tniˈya tiˈj tuj tey tocxe jun tzeeˈ? 42 ¿Tiken nxiˈ tkbaˈna te tuyey: “Qˈueletz wiiˈna niˈ tzˈis tuj twitza,” tz̈iy, pero min tzˈel tniˈya tiˈj at jun tzeeˈ tuj tey twitz? Jay at tpalta, pero nbint tuˈna tisencˈa mintiiˈ tila. Kˈimetz jtey nejl jtzeeˈ tuj twitza, tuˈntzen baˈn tetz tiiˈna jte tuyey tocx tuj twitz.

Tuˈnj cybinchben xjal qˈuelel cyniyˈa cyiˈj

43 Jun tken loˈpj baˈn mlay takˈ twitz yaaˈn baˈn. Jax juˈx jun wik tzeeˈ yaaˈn baˈn mlay takˈ twitz baˈn. 44 Qˈuelel kniyˈ tiˈj ka baˈn jun tzeeˈ bix ka yaaˈn baˈn laˈ tiiˈn twitz. Mlay tzˈel loˈpj te higo tiˈ jun tzeeˈ at chˈutel, bix jax juˈx mlay tzˈel loˈpj te uva tiˈ jun skman chˈiˈx. 45 Juˈtzen japenina ke xjal. Kej xjal baˈn chi binchal baˈn, cuma tuj cyanem taˈ baˈn. Pero kej xjal yaaˈn baˈn, chi binchal kaˈ, cuma tuj cyanem taˈ kaˈ. Tiˈ yolen jun xjal tzin tyeecˈan ti tten tuj tanem.

Jun techel cyiˈj caˈba tkˈuklel jaaˈ

46 ¿Tikentzen tzin cykbaˈna weya: “Kaawiya jay,” tz̈ikey, pero min cybiy nyola? 47 Kej xjal tzin cybiˈn nyola bix nbint cyuˈn, cxeˈl nkbaˈna cyey, 48 ejeeˈ tzunja tisen jun xjal njaw tbinchaˈn tja baˈnxix cyjelel. Tneel, cjawetz tiiˈn txˈotxˈ yaaˈn cyiw, tuˈn tcnet cyiw txˈotxˈ. Bix cwelex tkˈoˈn tsimyentel jaaˈ, bix cjawel tbinchaˈn jaaˈ. Ojtzen tcub nintzaj jbal, bix ojtzen tjaw noj nimaˈ bix cˈoquel punntzˈaj tiˈ jaaˈ, mlay yucch jaaˈ bix mlay txiˈ tuj il, cuma binne tten. 49 Pero kej xjal tzin cybiˈn nyola pero min cyniman, ejeeˈ tzunja tisen jun xjal min cyajxix tja baˈn. Min cuˈx tkˈoˈn tkˈuklel jaaˈ, sino lookˈ naj ncuˈx tkˈoˈn tuj txˈotxˈ. Ojtzen toc punntzˈaj aˈ tiˈ tja, niyˈ tzˈaktl jaaˈ, bix juˈtzen e pjaˈ jaaˈ―tz̈i Jesús cye t‑xnakˈatz.