Print Page Options
Previous Prev Day Next DayNext

Bible in 90 Days

An intensive Bible reading plan that walks through the entire Bible in 90 days.
Duration: 88 days
Mam, Central (MVC)
Version
Tuˈj Marks 9:14 - Tuˈj Lucas 1:80

Tej tex tlajoˈn taqˈnil tajaw il toj tanmin jun qˈa(A)

14 Kykˈulinxi twiˈ wutz kyukˈa oxe t‑xnaqˈtzbˈin kykˈatzjo txqantl, ayeˈ nchi yolintaql kyukˈa xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil, ex attaql txqan xjal kyiˈjile. 15 Teˈ tiwle kyuˈnxjal, chˈixtaq tkanin kykˈatz, i jaw kaˈylaj, ex bˈeˈx i el rinin qˈolbˈilte Jesús.

16 Xitzin tqanin Jesús kyexjal: ¿Tiˈtzin nkyyoliˈn kyukˈa nxnaqˈtzbˈiˈn?

17 Tzajtzin ttzaqˈwin jun ichin kyxoljo txqan xjal: Xnaqˈtzil, ma tzaj wiˈn nkˈwala twutza, tuˈn tkubˈ tqˈaniˈn, quˈn mina nbˈant tyolin, tuˈn tzyuˈn tuˈn jun taqˈnil tajaw il. 18 Noq ja taˈ, aj ttzaj tiˈj, ex bˈeˈx nkubˈ tzˈaq tuˈn, ex nbˈaj n‑etz plut toj ttzi, tzunx nchi juˈchˈin tste, ex bˈeˈx n‑el ttxˈiˈlin tibˈ. Ma txi ntqˈmaˈn kye t‑xnaqˈtzbˈiˈn, tuˈn tex kylajoˈn taqˈnil tajaw il toj tanmin, me mina n‑ex kyuˈn.

19 Xi tqˈmaˈn Jesús kye t‑xnaqˈtzbˈin: Ntiˈxsin kynimbˈila tiˈj Dios. ¿Jteˈxsin qˈij nkubˈlin ten kyxola, ex naˈmxsin tok qeˈ kykˈuˈja wiˈja? ¿Jteˈxsila qˈij kkyˈelixjo ikyjo wuˈn? Qˈintzinjiy qˈa, chiˈ.

20 Xitzin kyiˈntz. Atzin teˈ tiwle Jesús tuˈn taqˈnil tajaw il, tzaj kyimin tiˈjjo qˈa ex jaw luˈlin. Kubˈ tzˈaq, ex jaw ttolin tibˈ twutz txˈotxˈ, ex bˈajetz plut toj ttzi.

21 Xitzin tqanin Jesús teˈ ttata: ¿Jteˈxitzin qˈij ttzyetlin tuˈn ikyjo? chiˈ.

Xi ttzaqˈwiˈn ttata: Atxixjo te muchˈxtaq. 22 Ilaˈ maj o txiˈxi tzˈaq toj qˈaqˈ ex toj aˈ tuˈn tkyim. Qa aku bˈant jun tiˈ tuˈn tiˈj, qˈaqˈintzin tkˈuˈja qiˈja; qˈaninkutzin chˈin.

23 Xi tqˈmaˈn Jesús te: Atzin ntzaj tqˈmaˈn weˈy, qa aku bˈant jun tiˈ wuˈn tiˈj tkˈwala. Kaˈn. Bˈinkutziˈn. Qa at jun xjal at tnimbˈil wiˈja, tkyaqilx aku bˈant wuˈn tiˈj.

24 Atzin ttata qˈa jaw ẍchˈin, ex xi tqˈmaˈn: Qˈuqle weˈ nkˈuˈj tiˈja. Me chin tmojintza tuˈn tok qexix wen. 25 Teˈ tok tkaˈyin Jesús nimx xjal nbˈaj rinin tuˈn kykanin tkˈatz, xi tqˈmaˈn te taqˈnil tajaw il: Noq tuˈn tpaja, mina nbˈant tbˈiˈn ex tyolin qˈa. Kxel nqˈmaˈn teˈy, tuˈn tetza toj tanmin, ex tuˈn mina tzˈokx majla.

26 Atzin taqˈnil tajaw il jaw ẍchˈin wen, ex tbˈinche tuˈn ttzaj junl majl kyimin tiˈjjo qˈa, ex bˈeˈx etzkux toj tanmin, ex kyij tqˈoˈn tzeˈnku jun kyimnin. Nimxl xjal qˈmante qa otaq tzˈel kyim te jun majx. 27 Me ante Jesús jaw t‑xkoˈn ex kubˈ twaˈbˈin.

28 Tetziˈn tokx Jesús kyukˈa t‑xnaqˈtzbˈin toj jun ja kyjunalx, xi kyqanin t‑xnaqˈtzbˈin te: ¿Tzeˈntzin tten mi xbˈant qe qlajon teˈ taqˈnil tajaw il toj tanminjo qˈa? chi chiˈ.

29 I xi ttzaqˈwin Jesús: Atzin taqˈnil tajaw il ikyjo, nbˈant tlajet noq tukˈa naˈj Dios.

Tej tyolin Jesús juntl majl tiˈjjo tkyimlin(B)

30 Kyikyˈlinxi antza, i ikyˈku toj Galiley. Tkyˈeˈtaq Jesús tuˈn tel tqanil, 31 quˈn nchex t‑xnaqˈtzintaqjo t‑xnaqˈtzbˈin. Ex nxitaq tqˈmaˈn kye: Ayintziˈn Tkˈwal Ichin, skˈoˈnqiˈn tuˈn Dios, kchin xel qˈoˈn kyeˈ xjal, tuˈn nkubˈ kybˈyoˈn, chiˈ. Aj nkyima, me toj toxin qˈij, kchin jawitz anqˈin juntl majl.

32 Minataq n‑el kynikyˈ te tiˈtaq tzˈelpine yol ikyjo, quˈn nchi xobˈtaq tuˈn t‑xi kyqanin.

Ankyexixtl at toklin toj Tkawbˈil Dios(C)

33 Kykaninxitzin toj Capernaum; i okx toj jun ja, ex xi tqanin Jesús kye: ¿Titziˈn nkyyolintaqa toj bˈe?

34 Me noq i bˈaj kubˈ mutxe tuˈn kytxˈixew, quˈn otaq bˈaj kubˈ kyyolintaq alkye nimxtaq toklin kyxol.

35 Kubˈ qe Jesús, ex i xi ttxkoˈn t‑xnaqˈtzbˈin tkˈatz, exsin xi tqˈmaˈn kye: Alkye taj tuˈn tok te tnejil kyxol xjal, ilx tiˈj tuˈn tok te tchˈibˈil, ex tuˈn tajbˈin kye txqantl.

36 Tzaj ttxkoˈn Jesús jun tal kˈwal, ex kubˈ twaˈbˈin kyxolx, ex jaw tchleˈn. Xi tqˈmaˈn kye: 37 Alkye kxel kˈmonte jun tal kˈwal tzeˈnku lo, noq tuˈn tnimbˈil tiˈj nbˈiˈy, nya noq oˈkxjo kˈwal kxel tkˈmoˈn, qalaˈ majqinxa; ex atziˈn xjal kxel kˈmon weˈy, nya noq oˈkqinxa kchin xel tkˈmoˈn, qalaˈ majxjo Dios, a tzaj chqˈoˈn weˈy.

Tej kyetz taqˈnil tajaw il tuˈn jun xjal, me nya t‑xnaqˈtzbˈin Jesús(D)

38 Xi tqˈmaˈn Juan te Jesús: Xnaqˈtzil, o qli qeˈ jun xjal, a nchi etzjo jniˈ taqˈnil tajaw il toj kyanminxjal tuˈn, noq toj tumil tbˈiy, me nya jun qukˈa. Tuˈnpetzintzjo, kyij qqˈmaˈn teˈ, tuˈn mina kubˈ tbˈinchintaqljo ikyjo.

39 Me ante Jesús xi tqˈmaˈn kye: ¡Mina txi kyqˈmaˈn kye ikyjo! Quˈn alkyeˈ nkubˈ tbˈinchin jun tiˈ wen nimx toklin tiˈj nbˈiˈy, nya ajqˈoj wiˈja, ex nlay jaw yolbˈin wiˈja. 40 Quˈn atziˈn luˈn nya qiˈjbˈinxi taˈ, qukˈa taˈ teˈ. 41 Aˈlchaqx kye jun xjaltz tzaj qˈoˈnte chˈin tiˈ kyeˈy, iˈchaqx noq jun tal pulbˈil aˈ, quˈn tuˈn weqiˈy, twutzxix kxel nqˈmaˈn, ok ktzajil chjon teˈ tuˈn Dios.

Jun techil tuˈn Jesús, tuˈn mi qox tzˈaq toj il(E)

42 Alkye jun xjal tjoy ttxolil tzeˈn tten, tuˈn tkubˈ tzˈaq jun muchˈ kˈwal tiˈj tnimbˈil wiˈja, wenpetla te te, tuˈn tok tkˈloˈn jun abˈj te chebˈl triy tiˈj tqul, exsintla xi t‑xoˈn tibˈ toj aˈ, tuˈn tkyim. 43 Qa noq tuˈn tpaj jun tqˈobˈa mo jun tqan, aku kubˈ tzˈaqiy toj il, bˈantla tuˈn tel ttxˈemin, exsin tuˈn tokxa toj kyaˈj tukˈa junchˈin tqˈobˈa, tzeˈnkuljo tuˈn t‑xiˈy toj qˈaqˈ tukˈa kykabˈil. 44 Toj qˈaqˈ, aye ẍchuqˈ mina nchi kyim, ex mina nyupjjo qˈaqˈ. 45 Ikyxjo qa tuˈn tpaj tqan, aku kubˈ tzˈaqiy toj il, bˈantla tuˈn tel ttxˈemin, exsin tuˈn tokxa toj kyaˈj noq tukˈa junchˈin tqan, tzeˈnkuljo tuˈn t‑xiˈy toj qˈaqˈ tukˈa kykabˈilx, 46 quˈn toj qˈaqˈ, aye ẍchuqˈ mina nchi kyim ex mina nyupjjo qˈaqˈ. 47 Ikyxjo qa noq tuˈn tpaj twutza, aku kubˈ tzˈaqiy toj il, wenitla tuˈn tetz tiˈn, exsin tuˈn tokxa toj kyaˈj jaˈ nkawine Dios, tukˈa junchˈin twutza, tzeˈnkuljo tuˈn t‑xiˈy toj qˈaqˈ tukˈa kykabˈilx, 48 quˈn toj qˈaqˈ, aye ẍchuqˈ mina nchi kyim, ex mina nyupjjo qˈaqˈ.

49 N‑ajbˈin te atzˈin tiˈj chibˈj, tuˈn mi junxiyixe. Ikyqexsin qeˈ, kkyˈelix tiˈchaqku tiˈ quˈn, tuˈn mina qox toj il. 50 Nimx n‑ajbˈine atzˈin te aqˈbˈil ttxutxjil qchiˈ. Me tzˈelit naj tpitzˈmejil, ntiˈ aku tzˈajbˈine qe. Tzˈelit tnaj tpitzˈmejil, ikyxjo tzeˈnku jun xjal tzˈel naj twenil kywutzx xjal ex twutz Dios.

Tuˈnpetzintzjo, tentzin kywenila kykyaqilxa, tuˈntzin tten tzaljbˈil kyxola.

T‑xnaqˈtzbˈil Jesús tiˈjjo tuˈn tkubˈ kypaˈnxjal kyibˈ(F)

10  Etz Jesús kyukˈa t‑xnaqˈtzbˈin tojjo tnam Capernaum, exsin i xiˈ tojjo txˈotxˈ te Judey, ex i xiˈ tojjo txˈotxˈ tjlajxi Nim Aˈ Jordán. Pon chmet txqan xjal tiˈjile antza, ex ok ten xnaqˈtzilkye tzeˈnkuxtaqjo ntenetaq tuˈn.

Kyxoltziˈn xjal, i kanin junjun Parisey, tuˈn t‑xi kyqanin jun tumil, tzeˈn tten tuˈn tkubˈ tzˈaq toj til tiˈjjo t‑xnaqˈtzbˈil. Chi chiˈ kyjaluˈn: ¿Wenpetzila, tuˈn tkubˈ tpaˈn jun ichin tibˈ tukˈa t‑xuˈjil?

I xi ttzaqˈwin: ¿Tiˈtzin kyij ttzˈibˈin Moisés kyeˈy toj Ojtxe Kawbˈil?

Xi kytzaqˈwin: Ttziye te Moisés, tuˈn tkubˈ bˈinchit jun uˈj te kypaˈbˈlxjal kyibˈ. Ikytzin n‑aje kychqˈoˈne ichin kyxuˈjil tja kytata.

Xi tqˈmaˈn Jesús: Tzaj tqˈoˈn Moisésjo kawbˈil ikyjo, quˈn tuˈn tkujil kyanmiˈn, tuˈn kykyˈeˈy kubˈ kyniminjiˈy tkawbˈil Dios kyij tqˈoˈn te tnejil. Quˈn tnejilxix, kubˈ tbˈinchin Dios jun ichin ex jun qya. Tuˈnpetziˈn, kyjel ttzaqpiˈn te ichin ttata ex tnana, noq tuˈn tok meje tukˈa t‑xuˈjil. Ex kykabˈilx kchi okil te junchˈin. Tuˈnpetziˈn, nlay tzˈel tpaˈn te xjaljo, a s‑ok tmujbˈin Dios.

10 Telninxitzin bˈajjo t‑xnaqˈtzbˈil, i xiˈ toj jun ja. Atzaj teˈ kykanin, xi kyqanin t‑xnaqˈtzbˈin juntl majl te tiˈjxjo t‑xnaqˈtzbˈil kyiˈj paˈl kyibˈ.

11 Xi tqˈmaˈn Jesús kye: Qa at jun ichin xkubˈ tpaˈn tibˈ tukˈa t‑xuˈjil, exsin qa ma jaw meje tukˈa juntl qya, aj kyˈaˈjiljo ichin ikyjo twutz tnejil t‑xuˈjil. 12 Ex ikyxjo jun qya, qa ma kubˈ tpaˈn tibˈ tukˈa tchmil, ex qa ma jaw meje tukˈa juntl ichin, aj kyˈaˈjiljo qya ikyjo twutz tnejil tchmil.

Tej kykubˈ tkyˈiwlin Jesúsjo tal kˈwal(G)

13 I bˈaj tzaj kyiˈnxjal junjun tal kˈwal tkˈatz Jesús, tuˈn tkubˈ tqˈoˈn tqˈobˈ kyibˈaj, tuˈn kykubˈ tkyˈiwlin. Me ayetziˈn t‑xnaqˈtzbˈin bˈeˈx i ok ten yisol kyeˈ nchi bˈaj kanintaq. 14 Tej kyok tkaˈyin Jesús ikyjo, bˈeˈx tzaj tqˈoj kyiˈj t‑xnaqˈtzbˈin, ex xi tqˈmaˈn kye: Kytzaqpinqetzjiˈy tal kˈwal, tuˈn kybˈaj tzaj laqˈe nkˈatza. Mi chi kubˈ kymeqoˈn, quˈn kykyaqiljo kˈwel kymutxsin kyibˈ tzeˈnqeˈ tal kˈwal lo, ayepen kye kchi okixjo toj Tkawbˈil Dios. 15 Twutzxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy; qa ntiˈ tqˈuqbˈil kykˈuˈja wiˈja tzeˈnku jun kˈwal, nlay bˈant tkawin Dios toj kychwinqila. 16 I jaw tchleˈn kˈwal, ex i kubˈ tkyˈiwlin tukˈa tqˈobˈ.

Tej tyolin jun qˈinin tukˈa Jesús(H)

17 Teˈ t‑xiˈ Jesús kyukˈa t‑xnaqˈtzbˈin, pon rinin jun ichin tkˈatz, exsin kubˈ meje twutz, ex xi tqanin te: Ay, xnaqˈtzil wenxix, ¿Tiˈn kˈwel nbˈinchiˈn, tuˈn nkanbˈintejiˈy chwinqil te jun majx?

18 Xi ttzaqˈwin Jesús: ¿Tiquˈn ntzaj tqˈmaˈn qa wenqiˈn? Ntiˈx jun te xjal wen tzaluˈn twutz txˈotxˈ, qalaˈ oˈkx te Dios. 19 ¿On chi tbˈijiy tkawbˈil Dios? Mi bˈiyiˈn. Mi kyˈaˈjiˈn. Mi tzˈelqˈiˈn. Mi jaw bˈant yol tiˈj jun aˈla noq tuˈn kukxjo. Niminkujiy ttatiy ex tnaniy.

20 Xi tqˈmaˈn ichin te Jesús: Xnaqˈtzil, kykyaqilxjo anetziˈn, o bˈaj bˈant wuˈn atxix toj nqˈayila.

21 Xi tkaˈyin Jesús tukˈa tqˈaqˈbˈil tkˈuˈj, ex xi ttzaqˈwin: Noq junchˈintl tuˈn tbˈant tuˈn: Kux txiˈy kˈayil teˈ tkyaqiljo jniˈ at teˈy, ex oyinxjiy jniˈ tpwaqa kye yaj. Ikytzin ktenbˈila tqˈinimiljiy toj kyaˈj. Exsin ku tzajtza lipeka wiˈja.

22 Tej tbˈin teˈ qˈinin ikyjo, bˈeˈx jaw bˈisin, quˈn manyor qˈininxtaq.

23 Teˈ tajjo qˈinin tja, jaw kaˈylaj Jesús tiˈjile, exsin xi tqˈmaˈntz kye t‑xnaqˈtzbˈin: Kujx teˈ luˈn kye qˈinin, tuˈn kyokx toj Tkawbˈil Dios.

24 Ex ikyqexjo t‑xnaqˈtzbˈin, bˈeˈx i jaw kaˈylaj, teˈ kybˈin teˈ ikyjo.

Xi tqˈmaˈn Jesús kye: Nkˈwal, kujx teˈ tuˈn tokx jun xjal toj Tkawbˈil Dios. 25 Kxel nqˈmaˈn juntl majl kyeˈy: Jun paqxla aku tzˈex jun chej toj toyajil jun bˈaq te slepbˈil bˈuˈẍ, tzeˈnkul teˈ tuˈn tokx jun qˈinin toj Tkawbˈil Dios.

26 Ayetzin t‑xnaqˈtzbˈin, teˈ kybˈin teˈ ikyjo, i jaw kaˈylajxixtl, ex i jaw qanlaj kyxolilex: Qa nlay chi okx qˈinin toj kyaˈj, ¿Yajtzila qetz? ¿Altzila kye k‑okixtz?

27 I ok tkaˈyin Jesús, ex i xi ttzaqˈwin: Nlay bˈant tuˈn kyklet‑xjal kyuˈnx kyibˈx. Me mete Dios kbˈantil teˈ tuˈn tkyaqil.

28 Ok ten Pegr qˈmalte te Jesús: Ma kyij qtzaqpinqejiˈy tkyaqiljo jniˈ attaq qeˈy, ex loqoˈy lipcheqok tiˈja.

29 Xi ttzaqˈwin Jesús: Twutzxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy, aˈlchaqx kye kyij ttzaqpiˈn jniˈ tja, ttziky, titzˈin, tnana, ttata, tkˈwal, jniˈ ttxˈotxˈ ex tkyaqil jniˈ at te, noq tuˈn npaja ex tuˈn tpajjo nyola, 30 nimx t‑xel ktzajil tqˈoˈn Dios te twutzxjo txˈotxˈ luˈn, tzeˈnku tja, ttziky, titzˈin, tnana, tkˈwal, jniˈ ttxˈotxˈ, exla qa tukˈa yajbˈil tzaluˈn twutz txˈotxˈ. Me tojtziˈn juntl tchwinqil, ok tkanbˈe tchwinqil te jun majx. 31 Me nimx jaˈlin iteˈk te tnejil tzaluˈn twutz txˈotxˈ, me chi kyjel te tchˈibˈil, qa ntiˈ kynimbˈil. Ex nimx ntiˈ kyoklin tzaluˈn twutz txˈotxˈ jaˈlin, me kchi okil te tnejil noq tuˈn kynimbˈil.

Tej tyolin Jesús te tox majin tiˈj tkyimlin(I)

32 Kyjaˈtaq kyjax Jesús kyukˈa t‑xnaqˈtzbˈin tzma Jerusalén; nejnin Jesús kywutzjo t‑xnaqˈtzbˈin, ex aye t‑xnaqˈtzbˈin tzaj tchewil kyiˈj, quˈn bˈeˈx kynabˈle tiˈ tuˈntaq tbˈaj tiˈj Jesús antza. Ex ayetzin xjal lipcheqextaq kyiˈj, bˈeˈx i tzaj xobˈ tuˈn ikyjo. Ajtz meltzˈaj Jesús, ex i tzaj ttxkoˈn t‑xnaqˈtzbˈin kyjunalx, ex ok ten qˈmalte kye: 33 Ikytziˈn tzeˈnku n‑ok kykaˈyiˈn, chˈix qjapin Jerusalén, a jaˈ ayiˈn, a Tkˈwal Ichin, kchin xel kˈayiˈn kyeˈ kynejil kypale Judiy exsin kyeˈ xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil. Kyqˈmaˈbˈil qa ayiˈn at npaja, noq tuˈn nkubˈ bˈyokuy kyuˈn aj il. 34 Kchin okil kyxmayiˈn, kbˈajil kytzubˈin wiˈja, kchin okil kylankˈiˈn, exsin kchin kˈwel kybˈyoˈn. Me toj toxin qˈij, kchin jawil anqˈiˈntla.

Ikytzin bˈaj tyolin Jesúsjo kywutz t‑xnaqˈtzbˈin.

Tej t‑xi kyqanin Santyaw ex Juan jun bˈaˈn te Jesús(J)

35 Atzin te Santyaw exsin Juan, kˈwalbˈajqe te Zebedey, i xi laqˈe tkˈatz Jesús, exsin xi kyqˈmaˈn te: Xnaqˈtzil, qaja tuˈn tbˈinchiˈn jun bˈaˈn qiˈja.

36 I xi ttzaqˈwin Jesús: ¿Tiˈtzin kyaja tuˈn tkubˈ nbˈinchiˈn kyiˈja?

37 Xi kyqˈmaˈn: Qˈontza qokliˈn, tuˈn qkubˈ qeˈy toj Tkawbˈila toj tman qˈobˈa ex juntl toj tẍnayaja kawil tukˈiy.

38 I xi ttzaqˈwin Jesús: Mina n‑el kynikyˈa tiˈjjo ntzaj kyqaniˈn weˈy. ¿Ma akutzin tzikyˈx kyeˈ kyuˈn tkyaqiljo jniˈ kkyˈelix wuˈn? ¿Ex ma akutzin kypa kyeˈ tkyaqil yajbˈil kkyˈelix wuˈn?

39 Xi kytzaqˈwintz: Ok kkyˈelix qe quˈn.

Xi ttzaqˈwinl Jesús kye: Twutzx teˈ, akula tzikyˈx kye kyuˈn tzeˈnku weˈ kkyˈelix wuˈn, 40 me atziˈn tuˈn tkubˈ qe jun kyeˈ toj nman qˈobˈa ex juntl toj nẍnayaja kawil wukˈiy, nyaqin weˈ tiˈj teˈ; qalaˈ a nMaˈn, quˈn oˈkx teˈ ojtzqilte ex bˈilte alqe kxele tqˈoˈne.

41 Atzaj teˈ tok kybˈiˈn lajajtl t‑xnaqˈtzbˈin ikyjo, bˈeˈx tzaj kyqˈoj kyiˈj Santyaw ex Juan. 42 Me i xi ttxkoˈn Jesús kykyaqilx, ex xi tqˈmaˈn kye: Ojtzqiˈnl kyeˈ kyuˈn tzeˈn kytenxjal nya nimil; quˈn ayetziˈn tnejil kawil, qa tiˈx jun tiˈ, manyor txˈuˈjqex tukˈa kykawbˈil, quˈn nyakuj etzinqe kyuˈn. 43 Me atzin kyxola, nya iky teˈ. Qalaˈ ankye teˈ taj tuˈn tok te nim toklin kyxola, il tiˈj tuˈn tajbˈin kye txqantl. 44 Ex ankye taj tuˈn tok te tnejil, il tiˈj tuˈn tok tzeˈnku jun aqˈnil te jun majx kye txqantl. 45 Quˈn kaˈntzinjiy weˈ, a ayiˈn Tkˈwal Ichin; mi ẍin ul weˈ tuˈn kyajbˈinxjal weˈy; qalaˈ ayin weˈ tuˈn wajbˈiˈn kye txqantl, ex tuˈn t‑xi nqˈoˈn nchwinqila te kyxel, tuˈn kyklet te jun majx.

Tej tqˈanit jun moẍ tuˈn Jesús(K)

46 Tej kyxiˈ Jerusalén, iltaq tiˈj tuˈn kyikyˈ tojjo jun tnam, Jericó. Teˈ kyex ttxanxi tnam, lipcheqektaq txqan xjal kyiˈj. Ex attaq jun moẍ qˈuqle ttzi bˈe, Bartimey tbˈi, tkˈwal Timey, nmoˈntaq. 47 Teˈ tbˈiˈnte qa ataq Jesús aj Nazaret, bˈeˈx ok ten ẍchˈil: Jesús, tyajil David, qˈaqˈintz tkˈuˈja wiˈja.

48 Bˈeˈx ok kyyisoˈnxjal, tuˈn tkubˈ qen, me noqx kyjaˈ jawe ẍchˈine: Tyajil David, qˈaqˈintz tkˈuˈja wiˈja.

49 Teˈ tbˈinte Jesúsjo ikyjo, bˈeˈx kubˈ weˈ, ex tqˈma: ¡Kyqˈolbˈintza!

Ex bˈeˈxsin tzaj kyqˈolbˈintz moẍ, ex xi kyqˈmaˈn te: Qe tkˈuˈja. ¡Weˈksa! Luˈy nqˈolbˈajtz.

50 Bˈeˈxsin kyij t‑xoˈnkuxjo t‑xbˈalin, jun paqx tjaw tˈikypaj, ex xi tiˈn tibˈ, tuˈn tkanin tkˈatz Jesús.

51 Xi tqanin Jesús te: ¿Tiˈ taja tuˈn tkubˈ nbˈinchiˈn tiˈja?

Xi ttzaqˈwin: Xnaqˈtzil, waja tuˈn kykaˈyin nwutza.

52 Xi tqˈmaˈn Jesús te: Kux tzˈaja, noq tuˈn tnimbˈila wiˈja ma chi kaˈyin twutza.

Texjo paq, kykaˈyin twutz, ex bˈeˈx ok lipe tiˈj Jesús.

Tej tkanin Jesús toj Jerusalén(L)

11  Tkanin Jesús kyukˈa t‑xnaqˈtzbˈin kyojjo kabˈe muchˈ tnam Betfagé ex Betania, nqayin t‑xe wutz Olivos. Teˈ chˈixtaq kykanin toj Jerusalén, i xi tchqˈoˈn kabˈe t‑xnaqˈtzbˈin, tuˈn kyxiˈ toj jun kybˈe.

Xi tqˈmaˈn kye: Ku kyxiˈy tojjo tal kojbˈil jlajxi. Ajtzin kyokxa ttxaˈn tnam, ok knetil jun tal bur kyuˈn, kˈloˈn, me mix jun xjal o chejinxi tibˈaj. ¡Kypjumila, exsin kyintza tzaluˈn! Qa at jun aˈla saj qaninte kyeˈy. ¿Tiquˈnil n‑el kypjuˈn? qa chiˈ. At k‑okile te qAjaw, chichkujiˈy, me jaˈlinx tzˈajtz qqˈoˈntla.

I xiˈ, ex atzaj kykanin, kˈloˈntaqjo tal bur ttzi bˈe nqayin tkˈatz jun ja, exsin tzaj kypjuˈntz.

Me xi kyqanin jun chˈuq xjal kye, a iteˈtaq antza: ¿Titziˈn nbˈaj kyeˈy? ¿Ti qe n‑el kypjunjiˈy tal bur?

Xi kyqˈmaˈntz tzeˈnkuxjo otaq txi tqˈmaˈn Jesús kye. Bˈeˈxsin tzaj kytzaqpiˈntz. Exsin tzaj kyiˈntzjo tal bur.

Atzaj teˈ tul tkˈatz Jesús, bˈaj jax kyqˈoˈn kytxoˈw tibˈaj, exsin jax qe Jesús tibˈaj. Bˈaj kubˈ kylikyˈin jniˈ xjal kytxoˈw toj tbˈe, ex ayetziˈn txqantl bˈaj tzaj kytoqin t‑xaq tze, tuˈn tkubˈ kychtoˈn toj tbˈe. I bˈaj kubˈ nejjo txqan xjal twutz, ex txqantl bˈaj ok lipe; kykyaqilxtaq nchi bˈaj bˈitzin wen, ex kyqˈmaˈntaq:

Qo bˈitzin tiˈj tbˈi a tzul tiˈj tbˈi tAjaw Tkyaqil, quˈn kyˈiwlinxix.
10 Kyˈiwlinxixa, a ma tzul kaniˈn, ay tyajil David, tuˈn tkawiˈn qxola.
Nimxitjo toklin tbˈiy toj tnajbˈila.

11 I oˈkx Jesús toj Jerusalén kyukˈa t‑xnaqˈtzbˈin, ex xiˈ tojjo tnejil ja te naˈbˈl Dios. Bˈaj tkaˈyin tiˈchaq tokxtaq toj. Bˈeˈxsin xiˈtz juntl majl kyukˈa t‑xnaqˈtzbˈin tzma Betania, quˈn otaq qoqix, teˈ tok kykaˈyin.

Tej tqanbˈin Jesús tiˈj tqan iw(M)

12 Toj junxil qˈij, teˈ kyjaˈtaq kyikyˈx tojjo Betania, otaq tzaj waˈyaj tiˈj Jesús. 13 Tli jun tqan iw najchaq, ẍqiyin wen. Xiˈ lolte kyukˈa t‑xnaqˈtzbˈin, qa attaq twutz. Me teˈ kykanin, ntiˈ twutz, noq t‑xaq attaq, quˈn nyataq tqˈijjo tuˈn twutzin. 14 Tuˈntzin ikyjo, qanbˈin tiˈj, ex xi tqˈmaˈn te tqan iw: Mixla jtojx tuˈn tel twutza te kyloˈxjal.

Kybˈi t‑xnaqˈtzbˈin ikyjo.

Tej kyex tlajoˈn Jesús jniˈ kˈayil toj tnejil ja te naˈbˈl Dios(N)

15 Atzaj teˈ tkanin Jesús juntl majl kyukˈa t‑xnaqˈtzbˈin Jerusalén, okx tojjo tnejil ja te naˈbˈl Dios. Bˈajetz tlajoˈn jniˈ xjal nchi bˈaj kˈayintaq, ex nchi bˈaj loqˈintaq toj. Bˈaj jaw tpichˈkin jniˈ kymeẍjo nchi bˈaj txˈexbˈintaq pwaq, jniˈ kyqˈuqiljo nchi bˈaj kˈayintaq palom, a aye nchi bˈaj ajbˈintaq te aqˈbˈil chjonte te Dios. 16 Ex mix ttziye tuˈn kyokx juntl majljo kˈayil. 17 Exsin ok ten xnaqˈtzil: Tzˈibˈinl teˈ toj Tuˈjil Tyol Dios:

Atzin njaˈy k‑okil te ja te naˈbˈl Dios te tkyaqil xjal;
me ayetzinl kyeˈ, ma chi ok qˈonte te kyja ileqˈ.

18 Teˈ tok kybˈiˈn kynejil kypale aj Judiy ikyjo exqetziˈn jniˈ xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil, bˈeˈxsin i ok ten jyol ttxolil tzeˈn tuˈn tkubˈe kybˈyoˈne, quˈn otaqx tzˈok kyxobˈil te, quˈn nimxxjal otaq tzˈok lipe tiˈjjo t‑xnaqˈtzbˈil.

19 Atzin teˈ qok yupj, bˈeˈx meltzˈaj Jesús kyukˈa t‑xnaqˈtzbˈin.

Tej tja tzqij tqan iw, tuˈn tqanbˈil Jesús(O)

20 Toj junxil qlixje, ikyˈ Jesús kyukˈa t‑xnaqˈtzbˈin tkˈatzjo tqan iw, ex ok kykaˈyin otaq jaw tzqij. 21 Ante Pegr, teˈ tok tkaˈyin, tzaj tnaˈn tiˈjjo tqˈma Jesús tiˈjjo tqan iw, ex xi tqˈmaˈn: Aj Xnaqˈtzil, ¡Kaˈn! Ma tzqij tej tqan iw, aj kyij tqˈoˈn qanbˈil tiˈj.

22 Xi ttzaqˈwin Jesús: Tenxix kynimbˈila tiˈj Dios, ex tiˈjjo jniˈ nbˈaj bˈant tuˈn. 23 Twutzxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy, qa at jun xjal at‑xix tnimbˈil, ex nya njawje, qa ma txi tqˈmaˈn te wutz luˈn, Ku tela tzaluˈn, ex ku txiˈy toj ttxuyil aˈ, qa at‑xix tqˈuqbˈil tkˈuˈj, ok kbˈantil. 24 Tuˈnpetziˈn, kxel nqˈmaˈn kyeˈy, aj t‑xi kyqanin jun tiˈ toj naˈj Dios, ten kynimbˈila tuˈn ttzaj tqˈoˈn, ex ok ktzajil kykˈmoˈn. 25 Ex aj kyok ten naˈl Dios, kynajsinkuy til jun xjal, qa at xbˈajte kyiˈja, tuˈntzin tkubˈ tnajsin Diosjo kyeˈ. 26 Qatzin qa mina xkubˈ kynajsiˈn til jun xjal, ex nlay kubˈ najsin kyeˈ tuˈn Dios.

Jun kyxjel Parisey tiˈj toklin Jesús(P)

27 Tbˈajlinxiˈ ikyjo, kykanin juntl majl Jerusalén, ex i ok ten bˈetejil tpeˈn tnejil ja te naˈbˈl Dios. I tzaj laqˈe kynejil pale kyukˈa xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil, junx kyukˈa jniˈ nejinel kyxolxjal, 28 ex xi kyqanin te: ¿Tiˈn tokiy tuˈn tbˈinchintejiy jniˈ lo, a nkubˈ tbˈinchiˈn? ¿Ex ankye saj qˈoˈnte tokliˈn?

29 I xi ttzaqˈwin Jesús: Ex ikyx wejiˈy, kxel nqaniˈn jun nxjelbˈitza kyeˈy.

30 Xitzin tqanintz: ¿Ankye tzaj chqˈoˈnte qtzan Juan tuˈn kykuˈxxjal tuˈn toj aˈ te jawsbˈil aˈ? ¿Apela Dios, mo noq ayexjal? ¡Kytzaqˈwintziˈn!

31 Bˈeˈxsin bˈaj ok tentz yolil kyxolile, ex kyqˈma: Qa ma txi qqˈmaˈn a Dios, bˈeˈx ktzajil tqˈmaˈn qe, ¿Tin quˈn mi xi kynimintza? chilaˈ. 32 Ex qa ma txi qqˈmaˈn qa xjal, at qxobˈil. ¿Ma nyatzin kykyaqil xjaltz qˈmante qa a Juan jun yolil Tyol Dios?

33 Mix jyetil tumil kyuˈn, tiˈ tuˈn t‑xi kytzaqˈwin. Oˈkx xi kyqˈmaˈn te: Nya bˈiˈn qe quˈn.

I xi ttzaqˈwin Jesús: Exsin ikyx wejiˈy, nlay txi nqˈmaˈn weˈ, alkye saj qˈoˈnte wokliˈn tuˈn tkubˈ nbˈinchiˈn tkyaqiljo lo.

Jun techil tuˈn Jesús kyiˈjjo manil txˈotxˈ(Q)

12  Kubˈ tqˈoˈn Jesús jun techil tiˈj jun ichin tajaw txˈotxˈ: Jun ichin ok tawin tqan uv. Ok tchˈlajin tiˈjile, ex bˈeˈx jaw twaˈbˈin jun xkyaqˈte toj te tzajbˈilte. Exsin xi tqˈoˈntz te kymajin aqˈnil, ex bˈeˈx xiˈ najchaq. Teˈ tul kanin tqˈij awal, tzaj tchqˈoˈn jun taqˈnil qanil teˈ twutz awal te manbˈil ttxˈotxˈ. Me ayetzin manil, teˈ tkanin taqˈnil, bˈaj kylankˈin, ex kukxjo aj kychqˈoˈne. Toj juntl majl tzaj tchqˈoˈn juntl taqˈnil, ex ikyxjo, bˈeˈx kyˈixbˈe twiˈ, noqx jniˈ bˈaj kyyisoˈn, ex kukxljo, aj kychqˈoˈn. Tzaj tchqˈoˈn juntl taqˈnil; noqx teˈ tkanin, bˈeˈx kubˈ kybˈyoˈn. I tzaj tchqˈoˈnl txqantl. Me ikyx bˈajjo kyiˈj: At kyˈixbˈe, ex at bˈeˈx bˈaj kubˈ kybˈyoˈn. Noq jun tkˈwal kyij, tuˈn ttzaj tchqˈoˈn, a kˈuˈjlinxixtaq tuˈn. Quˈn kubˈ tbˈisin: Nyapela kˈwel kynimin nkˈwala.

Atzin teˈ t‑xi kykaˈyin manil txˈotxˈ teˈ ttzajjo kˈwalbˈaj, bˈeˈx i bˈaj ja yolin kyxolile: Ate luˈn kyjel te tajaw txˈotxˈ. Tuˈnpetzintzjo, qbˈyoˈnku, tuˈntzin qkyij te tajaw.

Bˈeˈxsin tzaj kytzyuˈn, exsin kubˈ kybˈyoˈn, ex i xtaˈj xoˈlte ttxanxi txˈotxˈ.

¿Tiˈtzila kbˈajil te tajaw txˈotxˈ kyiˈjjo manil, toj kywutza, aj tul? ¿Nyapela bˈeˈx kchi kˈwel tbˈyoˈn, ex kxel tqˈoˈn ttxˈotxˈ te kymajin txqantl? 10 ¿Naˈmtzin tel kynikyˈa te ntqˈmaˈn Tyol Dios?

A abˈj, a xi kyxoˈn bˈinchil ja, a nyakuj ntiˈtaq tajbˈin,
me axixpente abˈjjo ma tzˈokin te tqˈuqil tẍkyin ja, a nimxix toklin.
11 Atzin tbˈanilxjo ma tzaj tqˈoˈn tAjaw Tkyaqil qe,
ex ma qo jaw kaˈylajx tiˈj.

12 Tetziˈn tkubˈ tyolin Jesús ikyjo, bˈeˈxtaq xi qˈiˈn toj tze kyuˈn kynejil Judiy, quˈn bˈeˈx el kynikyˈ te techil, qa kyiˈjtaq nyoline. Me bˈeˈx kyij kytzaqpiˈn, tuˈn kyxobˈil kye xjal.

Jun xjelbˈitz te Jesús qa wen tuˈn t‑xi chjet kˈaybˈil(R)

13 Ayetzin kynejil Judiy i xi kychqˈoˈn junjun Parisey ex junjuntljo aye lipcheqetaq tiˈj Herodes, tuˈn kyxiˈ qanil jun kyxjelbˈitz te Jesús, noq tuˈn tkubˈ tzˈaq kyuˈn tiˈjjo t‑xnaqˈtzbˈil. 14 Teˈ kykanin, xi kyqanin: Ay, xnaqˈtzil, noq samiy, bˈiˈn qe quˈn, qa nyolin te twutzxix, ex nxnaqˈtziˈn noq tiˈjjo tbˈeyil chwinqil tuˈn qxiˈ tukˈa qMan Dios. Ex nya noq lipcheka tiˈjjo nkyqˈmaˈnxjal, ex mi nchi kubˈ tniminjiy aye nim kyoklin, quˈn toj twutza, junx kyoklinxjal kykyaqil. Tuˈnpetziˈn, ¿Wenpela tuˈn t‑xi qchjonjiˈy kˈaybˈil te kawil te Rom, mo minaj?

Xi kyqanin ikyjo quˈn kykyˈeˈtaq Parisey tuˈn t‑xi chjet kˈaybˈil, me ayetzin kyukˈa Herodes, kyajtaq. Ikytzin iltaq tiˈj tuˈn tkubˈ tzˈaq Jesús kyuˈn toj til kywutzjo jun chˈuq xjal lo.

Tuˈnpetziˈn, xi kyqˈmaˈn te: ¿Okpela kxel qchjoˈntza, mo minaj? 15 Me tojtzqiˈntaq te Jesúsjo kyxmiletzˈil tiˈjjo xi kyqanin, ex xi tqˈmaˈn kye: N‑el we nikyˈ te tiˈjjo kyaja. Kyaja tuˈn nkubˈ tzˈaqa tiˈjjo nxnaqˈtzbˈila. Kyyekˈintziˈn jun pwaq weˈy, tuˈn tok nkaˈyiˈn.

16 Xi kyyekˈin te, ex xi tqanin Jesús kye: ¿An qwutzbˈiyiljo lo, ex an qbˈi tzˈibˈink twutz?

Xi kytzaqˈwinxjal: Te nmaq kawil te Rom, chi chiˈ.

17 I xi ttzaqˈwin Jesús: Tuˈnpetziˈn, kyqˈoˈnx kyejiˈy a ntqanin nmaq kawil te Rom, ex kyqˈoˈnxjiˈy a te Dios ntqanin.

Tetziˈn kyxi ttzaqˈwin ikyjo, noqx i bˈaj jaw kaˈylaj.

T‑xnaqˈtzbˈil Jesús tiˈj qa il tiˈj tuˈn qjatz anqˈin juntl majl(S)

18 Attaq jun chˈuq Sadusey nbˈaj xnaqˈtzintaq, qa aj tkyim jun xjal, minataq njaw itzˈje juntl majl. I tzaj tkˈatz Jesús, ex xi kyqˈmaˈn te: 19 Xnaqˈtzil, kyij ttzˈibˈin Moisés toj Tyol Dios, qa aj tkyim jun ichin, ex qa ntiˈ jun tkˈwal kyij tukˈa t‑xuˈjil, il tiˈj tuˈn tjaw meje tukˈaxjo ttziky mo titzˈin qtzan tchmil, quˈn tuˈntzin aj tuljo tnejil tal, te tkˈwaljo qtzan tchmil tuˈn toke. 20 Jun maj, attaq wuq ichin kyitzˈimila kyibˈ. Atzin kytziky knet t‑xuˈjil, me ntiˈx jun tkˈwal kyij, teˈ tkyim. 21 Atzintzjo tkabˈ jaw meje tukˈa t‑xuˈjil kyij, me ikyxljo, ntiˈ jun tkˈwal kyij, teˈ tkyim. Ex ikyxl bˈajjo tiˈjjo toxin, 22 ex ikyx bˈajjo kyiˈjjo txqantl. Ex bˈeˈx kyimljo qya.

23 Atziˈn jaˈlin, at jun qxjela teˈy: ¿Tzeˈntzila tteˈn tuˈn kyjaw anqˈintl kyimnin? Quˈn, qa ikyjo, aj kyjaw itzˈje juntl majl, ¿Tiˈtzila kbˈajiltz? ¿Altzila kye k‑okil te tchmiljo qya kyxoljo wuq ichin, quˈn kykyaqilx i ok meje tukˈa?

24 I xi ttzaqˈwin Jesús: Najninx iteˈya kyeˈ. ¿Naˈmxsin tel kynikyˈa te Tyol Dios, ex te jniˈ tipin? 25 Ajtzin kybˈaj jaw itzˈje juntl majljo kyimnin, mikyxil teˈ chwinqil tzeˈnku luˈn. Ayetzin ichin exqetziˈn qya mina chi bˈaj jaw meje juntl majl. Iky kchi bˈaj okileˈ tzeˈnqeku angel toj kyaˈj. 26 Tiˈjtzintzjo aj kyjatz itzˈje juntl majl kyimnin, ¿Ma naˈmtzin tkux kyuˈjinjiˈy Tyol Dios, a kyij ttzˈibˈin Moisés, tej tyolin Dios tukˈa tojjo tqan txˈiˈx, a nkˈanttaq? Chiˈ kyjaluˈn: Ayin wejiˈy tDios Abraham, te Isaac ex te Jacob. Mix tqˈma qa ayintaq wejiˈy, qalaˈ ayin wejiˈych. 27 Ikytziˈn, ate Dios nya kyDios kyimnin, qalaˈ kyDios itzˈ, exla qa o chi kyim tzaluˈn twutz txˈotxˈ, quˈn toj twutz Dios, itzˈqe kykyaqilx.

Tuˈnpetziˈn, najninx iteˈy.

Alkye kawbˈil nimxix toklin kyxoljo txqantl(T)

28 Teˈ tok tbˈiˈn jun xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil ikyjo, tuˈn toj tumil i xi ttzaqˈwine Jesús, xi laqˈe tkˈatz ex xi tqanin: ¿Ankyeˈ tkawbˈil Dios nimxix toklin kyxoljo txqantl?

29 Xi ttzaqˈwin Jesús: An tnejiljo luˈn:
    Kybˈinkuxixsiˈn, tyajil Israel.
    Oˈkx Diosjo junchˈin, a tAjaw Tkyaqil.
30     Tuˈnpetzintzjo, kˈuˈjlinkxixa tukˈa tkyaqil tanmiˈn ex tukˈa tkyaqil tnabˈla ex tukˈa tkyaqil tipiˈn.

31 Atzin tkabˈtz:
    Kˈuˈjlink t‑xjalila tzeˈnkux ay.

Ntiˈx juntl tkawbˈil nim toklin tzeˈnqe luˈn.

32 Ante xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil xi tqˈmaˈn: Xnaqˈtzil, twutzxjo ikyjo tzeˈn ntzaj tqˈmaˈn; junchˈinx te Dios, tAjaw Tkyaqil; ntiˈ juntl. 33 Tuˈn tok qkˈuˈjlin Dios tukˈa tkyaqil qanmin, tkyaqil qnabˈl, ex tkyaqil qipin, ex tuˈn kyok qkˈuˈjlin qxjalil tzeˈnkux awo; axixjo luˈn nim toklin tzeˈnqekuˈ oyaj ex chojbˈil nchi kubˈ patit twiˈ t‑altar Dios.

34 Teˈ tok tbˈiˈn Jesús, teˈ otaq txi ttzaqˈwin xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil toj tumil, xi tqˈmaˈn te: Noq chˈintl tuˈn tel te tnikyˈ teˈ Tkawbˈil Dios.

Tbˈajlinxiˈ ikyjo, mix aˈl juntl el t‑xobˈil, tuˈn t‑xi tqanin juntl t‑xjelbˈitz te Jesús.

T‑xjelbˈitz Jesús kye Parisey(U)

35 Teˈ nxnaqˈtzintaq Jesús toj tnejil ja te naˈbˈl Dios, xi tqanin jun t‑xjelbˈitz kye xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil: ¿Tzeˈntzin tten kyqˈmaˈn xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil, qa tyajil David te Crist, a Kolil, a at toklin tuˈn Dios? 36 Ax David qˈmante jun maj tuˈn Xewbˈaj Xjan:

Xi tqˈmaˈn Dios te wAjawa:
Qekuy toj nman qˈobˈa kawil wukˈiy,
ex kˈwel kyiˈjjo tajqˈoja wuˈnch.

37 Twutzx teˈ qa a David t‑xeˈchil Crist. ¿Me tzeˈntzin ttentz o yolin te David tiˈj Crist, a naˈmtaq titzˈje, ex ok tqˈoˈn te tAjaw?

Tbˈanilx ele t‑xnaqˈtzbˈin toj kywutzjo jniˈ xjal.

Tej tyolin Jesús kyiˈjjo xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil(V)

38 Nxnaqˈtzintaq Jesús kye jniˈ xjal, ex xi tqˈmaˈn: Kykaˈyink kyibˈa, tuˈn mina chi ok lipeˈy kyiˈjjo xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil. Nbˈaj kubˈ kyyekˈin kyibˈ te tnejinel tnam, ex nbˈaj ok kyqˈoˈn kyxbˈalin tbˈanilx, manyor xqerx wen, noq tuˈn kyokku kaˈyin kyuˈnxjal. Ex kyajxix, tuˈn kyok qˈolbˈit wen jaˈchaq nchi bˈete. 39 Kyajxix tuˈn kyokx qe te tnejil kyojjo ja te naˈbˈl Dios ex toj jun waˈn toj jun nintz qˈij. 40 Me nbˈajel kyelqˈin kyja qya mebˈeqe, a o chi kyim kychmil, ex tkyaqiljo jniˈ at kye, ex tuˈn mina tzˈel kynikyˈtzajil, nchi ok tennaj naˈl Dios nimx tqan.

Tuˈntzin ikyjo, okx kychjaˈbˈilx toj qˈaqˈ.

Qqˈoˈnx jun oyaj tukˈa tumil(W)

41 Qˈuqletaq Jesús jun maj tkˈatz jun tkubˈil oyaj pwaq, tokxtaq toj tnejil ja te naˈbˈl Dios, nkaˈyintaq kyiˈjjo jniˈ xjal tzeˈn nbˈaj kux kyqˈoˈntaq kyoyaj. Ex ayetzin qˈinin, nimx pwaq bˈaj kux kyqˈoˈn. 42 Ex kanin jun qya, a otaq kyim tchmil, yajxix wen. Kux tqˈoˈn kabˈe tal netzˈ pwaq.

43 I tzaj ttxkoˈn Jesúsjo t‑xnaqˈtzbˈin, ex xi tqˈmaˈn kye: Twutzxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy; ajo tal qya lo, nim chˈintljo toyaj ma kux tqˈoˈn kywutzjo txqantl, 44 quˈn jotxjo xjal, a ma kux qˈonte toyaj, a t‑xkyijlbˈin; qalatzinl teˈ tal yaj, a ma kux tqˈoˈn, a attaq tajbˈin te tuˈn tanqˈin.

Tej tyolin Jesús tiˈj tuˈn tyuchˈjjo tnejil ja te naˈbˈl Dios(X)

13  Tetz Jesús toj tnejil ja te naˈbˈl Dios, bˈeˈx xi tqˈmaˈn jun t‑xnaqˈtzbˈin te: Xnaqˈtzil, ayex kye junjun tij abˈj ex junjun tij ja tbˈanilqex wen.

Xi tqˈmaˈn Jesús te: Tbˈanilqex kye junjun tij ja nchi ok tkaˈyiˈn, me twutzxix kxel nqˈmaˈn tey, qa tkyaqilx kchi kˈwel yuchˈj, ex ntiˈx jun abˈj kyjel tibˈaj juntl, aj tpon tqˈijil.

Tej t‑xi tqˈmaˈn Jesús tiˈ kbˈajil, aj chˈixtaq tjapin bˈaj tkyaqil(Y)

Tbˈajlinxiˈ ikyjo, bˈeˈx xiˈ Jesús kyukˈa t‑xnaqˈtzbˈin twiˈ wutz Olivos, xinin twutzjo tnejil ja te naˈbˈl Dios. Teˈ kykanin, kubˈ qe Jesús, me ayetzin Pegr, Santyaw, Juan exsin Andrés, xi kyqanin kyjunalx: ¿Jtojtzin bˈaˈn tbˈajjo ikyjo, ex tiˈchaqtzin txqantl kbˈajil, aj chˈixtaq tkˈul kaniˈn ikyjo? chi chiˈ.

I xi ttzaqˈwin Jesús: Kykaˈyink kyibˈa tuˈn mix aˈl kubˈ sbˈun kyeˈy, quˈn ilaˈxte tzul, ex k‑okil kyqˈoˈn kyibˈ tzeˈn ayiˈn. Chichkuˈ kyjaluˈn: Ayin weˈ Crist, ex nimx xjal kbˈaj kˈwel kyuˈn, tuˈn kybˈaj ok lipe kyiˈj. Aj tok kybˈiˈn tqanil jniˈ qˈoj n‑ok tzaluˈn mo tzachiˈn, mina chi jaw xobˈa, quˈn atziˈn jniˈ anetziˈn ilx tiˈj tuˈn tbˈaj. Me naˈmtaqtzin tul kanin teˈ qˈij, a jaˈ tuˈn tbˈaje twutz txˈotxˈ tkyaqilx. Ilx tiˈj tuˈn kykˈul kaniˈn qˈij, jaˈ tuˈn toke qˈoj tuˈn junjun nim tnam tukˈa junjuntl; ex tzul kyaqnajnabˈ ex nintz waˈyaj noq jaˈchaqku tkyaqil twutz txˈotxˈ. Tkyaqiljo ikyjo, ikyjo tzeˈnku tnejil tchyoˈn tkˈuˈj jun qya tukˈa tal.

Bˈaˈnx chi kaˈyin kyibˈa, quˈn kchi bˈaj xel qˈoˈn toj kyqˈobˈjo kawil ex kchi bˈajil lankˈiˈn toj muˈẍ ja te naˈbˈl Dios. Kchi bˈaj pon qˈiˈn kywutz nmaq kawil ex kywutz muchˈ kawil, noq tuˈn npaja. Antza kˈwele kychikyˈbˈiˈn nqanila kywutz. 10 Me tuˈn tbˈajjo tkyaqil twutz txˈotxˈ, il tiˈj nej tuˈn tbˈaj yolitjo nyola te kolbˈil kyexjal toj kykyaqil twutz txˈotxˈ. 11 Me mina chi jaw bˈisin kyeˈ, aj kyxi qˈiˈn kywutzjo nmaq kawil, ex tiˈ tuˈn txi kyqˈmaˈn kye, quˈn nyaqe kyeˈ kchi yolil, qalaˈ ikytzin ate Xewbˈaj Xjan k‑yolil kyiˈja.

12 Kyojjo qˈij anetziˈn, iteˈ itzikybˈaj kchi bˈaj xel kykˈayin kyitzˈin kye kawil, tuˈn kybˈaj kubˈ bˈyoˈn; ex iteˈ manbˈaj kchi bˈaj kxel kykˈayin kykˈwal, ex ikyqexl kˈwalbˈajjo, kchi bˈaj xel kykˈayin kytata, tuˈn kybˈaj kubˈ bˈyoˈn. 13 Kykyaqilxjo xjal nya nimilqe kchi bˈaj okil ikyˈin kyuˈn noqx tuˈn npaja, me ankye teˈ mina tzˈel tiˈn tnimbˈil wiˈja, ajxi tjapin bˈaj tqˈijil, apente kkletiljo.

14 Ajtzin t‑xi kykaˈyinjiˈy ajo ichin, a kˈwel tbˈinchin a tixqex toj najbˈil xjanxix (aj tkux kyuˈjinjiˈy luˈn, tzˈelku kynikyˈa te). Ajtzin tok kykaˈyin xjaljo tkyaqiljo lo, ayeˈ iteˈ toj txˈotxˈ te Judey, bˈeˈx kchi xel oq toj kˈul. 15 Ex atzin xjal, a tokxtaq twiˈja, nlay taqˈ ambˈil tuˈn tkuˈtz qˈilte jun tiˈ te tuja. 16 Ex ikyxljo, a tzmataq n‑aqˈnin toj ttxˈotxˈ, mi taqˈ ambˈil tuˈn tul qˈilkye t‑xbˈalin tja. 17 ¡Ayexjo tal qya, ayeˈ chˈixtaq kykubˈ tzˈaq, ex ayeˈ tzmataq nbˈaj miˈẍin kyal! 18 Chi naˈn Diosa, noqit nya toj jbˈalilku, mo tojku jun qˈij te ajlabˈl kubˈ tzˈaqe ikyjo. 19 Quˈn nimkux jun kyixkˈoj kkyˈelix kyuˈn, a bˈajxi kylaˈy tukˈaxjo tzajlin xkye twutz txˈotxˈ, ex mixla kqlaˈbˈil juntl majl, aj tjapin bˈaj tkyaqil. 20 Quˈn noqit mi tzˈajtz tajsin Dios kyiˈjjo qˈij anetziˈn, mixitla aˈlx jun aku kyij anqˈin. Me ok ajitz tajsin Dios noq tuˈn tqˈaqˈbˈil tkˈuˈj kyiˈjjo o chi jaw tskˈoˈn. 21 Qa at jun saj qˈmaˈnte kyeˈy kyojjo qˈij anetziˈn: Lu Crist lo, mo qa luˈ at tzachiˈn, qa chiˈ, mi txi kynimiˈn. 22 Quˈn chi ul sbˈul k‑okil kyqˈoˈn kyibˈ te Crist, mo te jun xjal tzeˈnku jun yolil Tyol Dios ojtxe. Ex okpe kˈwel kybˈinchin nim techil kyipin, noq tuˈn kysbˈetkuxjal kyuˈn. Ex okpela k‑okil kynikyˈin tuˈn kykubˈjo skˈoˈnqe tuˈn Dios, me nlay chi kubˈ. 23 Kykaˈyink kyibˈa. Tuˈnpetziˈn, ma txi nqˈmaˈn kyeˈy naˈmtaq tuˈn tul kanin ikyjo.

A tulil Jesucrist juntl majl(Z)

24 Noqx aj kybˈaj ikyˈjo qˈij te yajbˈil, k‑okil qlolqex twutz qˈij, ex mi kˈantl yaye. 25 Ex jniˈ qeˈ cheˈw kchi kˈwelitz tzˈaq twutz txˈotxˈ. Ex tkyaqiljo jniˈ at twutz kyaˈj okx kchi luˈlilx.

26 Exsin kchin xel kykaˈyintza, aj ntzaja toj muj twutz kyaˈj tukˈa tkyaqil wipiˈn ex jniˈ nqoptzˈajiyila, ayiˈn a Tkˈwal Ichin. 27 Ajtzin nkˈula twutz txˈotxˈ, kchi tzajil nsmaˈn n‑angela, tuˈn kyok chmetjo jniˈ skˈoˈnqe wuˈn toj tkyaqil twutz txˈotxˈ.

28 Kykaˈyinkjiˈy techil tiˈj tqan iw: Aj ttzaj xulin tal tqˈobˈ, ex aj tzaj poqˈle t‑xaq, antza k‑elile kynikyˈa te, qa chˈix tul kanin qˈijil. 29 Ikyxsintzjo, aj tok kykaˈyiˈn tkyaqiljo luˈn, tzˈelku kynikyˈa te, qa chˈix tpon tqˈijil tuˈn wula juntl majl. 30 Twutzxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy, a naˈmxtaq kybˈaj kyimxjal, a iteˈ tojjo tqˈijil jaˈlin, aj t‑xi xkyejo jniˈ luˈn. 31 A kyaˈj ex txˈotxˈ ok kchi bˈajil, me mex weˈ nyol nlayx chi kyij xkyeˈ, tuˈn mi chi japin bˈaje.

32 Me alkye qˈij ex alkye or chin ula, mix aˈl teˈ bˈilte, mixpe aye angel toj kyaˈj, mixpe ayinkuy, a Kˈwalbˈaj te Dios; qalaˈ oˈkx te nMan bˈilte. 33 Tuˈnpetziˈn kyimil kywatla toj kynimbˈila, ex kykaˈyink kyibˈa, quˈn nya bˈiˈn kyuˈn jtoj bˈaˈn nmeltzˈaja.

34 Ikyx te luˈn tzeˈnku jun ichin kyjaˈ t‑xi toj jun tbˈe toj junxil tnam najchaq. Kyjel kyqˈmaˈn kye taqˈnil tuˈn tok kykaˈyin tja; ex kyjel tqˈoˈn taqˈin junjun, kyjel tqˈmaˈn te xqˈuqil tja, tuˈn telsin twatl, ex tuˈn tok tkaˈyin tkyaqil. 35 Ikyqexsin kyejiˈy bˈant‑x kyteˈn, ex bˈaˈnx chi kaˈyin kyibˈa, quˈn nya bˈiˈn kyuˈn jtoj bˈaˈn wula, qa noq aj qok yupj, mo nikyˈjin aqˈwilj, mo aj toqˈ ekyˈ, mo nqo el sqixkuj. Tuˈnpetzintzjo, ilx tiˈj tuˈn tkubˈ kybˈinchin kyteˈn, quˈn ntiˈ nqanila aj wula. 36 ¿Yajtzin qa nchin ulkuy, ex nya bˈinchin kyteˈn? 37 Tuˈnpetziˈn, nxi nqˈmaˈn kyeˈy, ex nya noq kyekuy ex majx kye jniˈ xjal tkyaqil twutz txˈotxˈ: ¡Kybˈinchim kyteˈn!

Tej kykyij Judiy toj wen tuˈn tkubˈ kybˈyoˈn Jesús(AA)

14  Atxtaql kabˈe qˈij, tuˈn tkubˈ ikyˈsit nintz qˈij te Xjan Qˈij, a jaˈ nchi waˈnxjal pan, a ntiˈ txˈamsbˈilte. Ayetzin kynejil pale aj Judiy exqetziˈn xnaqˈtzil teˈ jniˈ kawbˈil nkyjyoˈntaq jun ttxolil toj ewajil, tuˈn ttzyet Jesús, ex tuˈn tkubˈ kybˈyoˈn. Bˈaj kubˈ kyyolin kyxolilex: Mina kubˈ qbˈinchin toj nintz qˈij te Waˈj Pan, quˈn tuˈn mina bˈaj jaw tiljexjal qiˈj.

Tej tjax tqoˈn jun qya jupsbˈil toj twiˈ Jesús(AB)

Attaq Jesús tojjo kojbˈil Betania, ex kanin tja jun xjal, Simun tbˈi. Atzin Simun otaq tzˈel weˈ te jun yabˈil tzeˈnku txˈaˈk, lepra tbˈi. Antza, tzaj laqˈe jun qya qˈiˈntaq jun tal ẍunk tuˈn, bˈinchin tuˈn jun wiq abˈj tbˈanilx wen, ex nojnin tukˈa jun wiq jupsbˈil manyor wiˈyil wen, nardo tbˈi. Teˈ tkanin, ex jaw tjqoˈn ẍunk, exsin jax tqoˈn jupsbˈil toj twiˈ Jesús.

Atzaj teˈ tok kykaˈyin junjun xjal ikyjo, bˈeˈx bˈaj tzaj kyqˈoj tiˈjjo qya, exsin ok ten yolbˈil tiˈj: ¿Tiˈtzila qe ma kubˈ tyajin qya qˈanbˈil anetziˈn? ¿Noqxitzin noq chˈin twiˈ? Qalaˈ noqxpet ma txi tkˈayin tuˈn jweˈlajaj kˈal pwaq ex atzintlaˈ pwaq xi oyit kye yaj.

Xi tqˈmaˈn Jesús kye: ¡Tenkuj! ¡Tin qe n‑ok kyiliˈn! Atzin ma tbˈinchin wiˈja, tbˈanilx wen. Quˈn bˈapeˈ kye yaj kukx kyeˈ kytenku kyxola, bˈaˈn kyxi kymojiˈn alkye qˈij kyaja, qalatzin weˈ nya axsi chin kˈwel teniy kyxola. Atziˈn ma kubˈ tbˈinchiˈn qya wiˈja, tbˈanilx, quˈn naˈmxtaq nkyima te s‑ok tqˈoˈn qˈanbˈil wiˈja, a tzeˈn n‑ok kyiˈj kyimnin tzeˈn chi kux muqet. Twutzxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy, jaˈchaqx kubˈeˈ yolite nyola twutz txˈotxˈ, ex kˈwel yolitjo a ma bˈant tuˈn qya wiˈja, ex kˈwel naˈyit.

Tej tkyij bˈant tiˈj tuˈn Judas, tuˈn t‑xi kˈayit Jesús(AC)

10 Kyxoljo kabˈlajaj t‑xnaqˈtzbˈin Jesús, oˈkx jun aj meltzˈaj tiˈj, a Judas Iscariot tbˈi. Xiˈ Judas lol kyeˈ kynejil kypale aj Judiy, tuˈntzin t‑xi tqˈoˈn Jesús toj kyqˈobˈ. 11 Teˈ kybˈinte kynejil pale ikyjo, ox chi tzalajx wen, exsin bˈeˈx xi kysuqin pwaq te Judas. Bˈeˈxsin okku tentz jyol ttxolil, tzeˈn tten tuˈn tel jyet Jesús tuˈn, tuˈntzin t‑xi tqˈoˈn kye pale.

Tej tkubˈ tikyˈsin Jesús tnejil Xjan Wabˈj(AD)

12 Tojjo nintz qˈij te Waˈj Pan, ilxtaq tiˈj nchi waˈn aj Judiy pan, a nya txˈamsin, ex nkubˈ kybˈyoˈn jun tal tal rit. Tojtzin tnejil qˈij, xi kyqanin t‑xnaqˈtzbˈin Jesús te: ¿Jaˈtzin tajiy tuˈn qxiˈy bˈinchilte wabˈj te ikyˈsbˈil Waˈj Pan?

13 Bˈeˈxsin i xi ttxkoˈn kabˈe t‑xnaqˈtzbˈin, ex xi tqˈmaˈn kye: Ku kyxiˈy toj tnam. Ex aj kylontiy jun ichin iqin jun ẍoqˈ aˈ tuˈn, bˈeˈx kˈaˈ chi ok lipey tiˈj, ex tojjo ja, jaˈ k‑okixe, 14 axsa kˈaˈ chi okxiy, exsin kˈaˈ txi kyqaniˈn te tajaw ja, ¿Ankye ja, jaˈ kchin waliy kyukˈa nxnaqˈtzbˈiˈn? chitzin xnaqˈtziljo. 15 Ktzajil tyekˈin jun ja kyeˈy, chebˈex bˈinchin wen tibˈajxi juntl. Kˈaˈ kubˈ kybˈinchinjiˈy qwa antza.

16 Bˈeˈxsin i xiˈkuxjo t‑xnaqˈtzbˈin. Teˈ kykanin toj tnam, ikyx bˈajjo tzeˈnku bˈaj tqˈmaˈn Jesús kye. Kyij kybˈinchin wabˈj, exsin i xiˈ juntl majl jaˈ iteˈyetaq Jesús. 17 Tetzinj qok yupj, xiˈ Jesús kyukˈa kabˈlajaj t‑xnaqˈtzbˈin jaˈ otaq bˈante wabˈj. 18 Tej kykanin, bˈeˈx i ok ten waˈl. Me nchi bˈaj waˈntaq, teˈ t‑xi tqˈmaˈn Jesús kye: Twutzxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy, at jun kyeˈ, a luˈ nwaˈn wukˈiy k‑okil meltzˈaj wiˈja, ex kchin xel tkˈayiˈn. 19 Tej kybˈin teˈ ikyjo, bˈeˈx i jaw bˈisin kykyaqilx, exsin junjunku ok ten qanilte te: ¿Me qa ayiˈn? chi chiˈ junjun.

20 I xi ttzaqˈwin: Jun kyeˈ, a luˈ nwaˈn junx wukˈiy. 21 Ayiˈn Tkˈwal Ichin, ok kbˈajilx wiˈja tzeˈn ntqˈmaˈn Tyol Dios, tuˈn nxi kˈayiˈn, me atziˈn kxel kˈayin weˈ, wenxpetla noqit mina s‑ul itzˈje twutz txˈotxˈ.

22 Nchi bˈaj waˈntaq, teˈ tjaw ttzyuˈn Jesús jun pan, ex xi tqˈoˈn chjonte te Dios tiˈj, exsin xi tsipin kye t‑xnaqˈtzbˈin, me nej xi tqˈmaˈn: Kywanxjiˈy pan luˈn, quˈn atziˈn nxmililjiˈy.

23 Teˈ tbˈajxi waˈn, jaw tiˈn jun tkˈwel vin, xi tqˈoˈn chjonte te Dios tiˈj, ex xi tsipin kye, tuˈn t‑xi kykˈwaˈn, 24 ex xi tqˈmaˈn kye: Atziˈn vin kxel nqˈoˈn kyeˈy tuˈn t‑xi kykˈwaˈn, atziˈn nchkyˈeljiˈy, a akˈaj tumil, a bˈantnin tiˈj tuˈn Dios, tuˈn kykyijxjal toj wen tukˈa. 25 Twutzxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy, mi chin kˈwantla tiˈjjo kˈwabˈj luˈn, tzmaxiˈ aj qkˈwan junx kyukˈiy tzma toj Tkawbˈil nMaˈn toj kyaˈj.

Tej t‑xi tqˈmaˈn Jesús, qa tuˈn tkubˈ tewintaq Pegr(AE)

26 I bˈaj bˈitzin jun bˈitz nej kyukˈa t‑xnaqˈtzbˈin, exsin i xiˈ twiˈ wutz Olivos.

27 Teˈ kykanin antza, xi tqˈmaˈn Jesús kye: Kykyaqilxa k‑elil kyiˈn tqˈuqbˈil kykˈuˈja wiˈja, quˈn ikytzin ntqˈmaˈn Tyol Dios toj Tuˈjil:
    Kˈwel nbˈyonjiˈy kyikˈlel, ex ayetzin rit kchi bˈajelil tilj, chiˈ. 28 Me ajtzin njaw itzˈjiˈy juntl majl, nej chin pon kaniˈn kywutza toj Galiley.

29 Me ante Pegr xi ttzaqˈwin: Ex qa kykyaqilx s‑el kyiˈn tqˈuqbˈil kykˈuˈj tiˈja, me mina weˈ, chi Pegrjo.

30 Xi tqˈmaˈn Jesús te Pegr: Twutzxix kxel nqˈmaˈn teˈy, tojxjo qnikyˈin lo, a naˈmtaqx toqˈ tman ekyˈ, otaq chin kubˈ tewiˈn oxe maj kywutzxjal, ex kxel tqˈmaˈn kye qa nya ojtzqiˈnqiˈn tuˈnch.

31 Me mina, chi Pegr. Ex qa ma chin kyima tukˈiy, me nlay kubˈ wewiˈn, chiˈ.

Ex ikyxljo, kyqˈmaˈn txqantl t‑xnaqˈtzbˈin.

Tej t‑xiˈ Jesús naˈl Dios toj Getsemaní(AF)

32 Bˈeˈx xiˈ Jesús kyukˈa t‑xnaqˈtzbˈin tojjo najbˈil Getsemaní. Teˈ kykanin antza, xi tqˈmaˈn kye: Ku kykyij qeˈy tzaluˈn. Ma chin weˈ naˈl Dios. 33 Me i xi tkˈleˈn oxe tukˈa; a Pegr, Santyaw exsin Juan. Tzajx txqan bˈis toj tanmin, 34 ex xi tqˈmaˈn kye: Ma tzajx jun tij bˈis toj wanmiˈn, nya tzaj chin kyimila, chiˈ. Ku kykyija tzaluˈn, me noq tzaj kywatla.

35 El laqˈe chˈintl kykˈatz, kubˈ mutxe twutz txˈotxˈ, ex xi tqanin te Dios noqit tzeˈn tten mina tzikyˈxi kyixkˈoj tuˈn. 36 Chiˈ kyjaluˈn toj tnaˈj Dios: Ay nMan, tkyaqilx te nbˈant tuˈn. Chin tklomila teˈ tkyaqil jniˈ kkyˈelix wuˈn. Me waja tuˈn tkubˈ tbˈinchinjiy a taja wiˈja, ex nya weˈ waj. 37 Bˈeˈx meltzˈaj kykˈatz oxe t‑xnaqˈtzbˈin. Atzaj teˈ tul kykˈatz, xi tqˈmaˈn te Pegr: Simun, ¿Ma tzuntzin nktan? ¿Ma mixsin s‑el jun orjo twatla? 38 Kyimil kywatla, ex kux chi bˈaj naˈn Diosa, tuˈn mina chi kubˈ tzˈaqa toj tqˈobˈ tajaw il, quˈn kyaja tuˈn tkubˈ kybˈinchinjiˈy a taj Dios, me alkyetz kuj n‑ele te kyeˈy tuˈn tbˈant.

39 Xiˈ juntl majl naˈl Dios, ex ikyxl tnaˈj Diosjo kubˈ tqˈmaˈn. 40 Teˈ tmeltzˈaj juntl majl kykˈatzjo t‑xnaqˈtzbˈin, ex ikyxljo, nchi ktantaql teˈ kyel knetl tuˈn. Ex mix tene tumil kyyol te, quˈn mix kypaˈyix watl. 41 Xiˈ juntl majl te tox majin, ex teˈ tmeltzˈaj juntl majl, ex ikyxljo, nchi bˈaj ktantaql. Xi tqˈmaˈn kye: ¿Ma tzunxsin nchi ktaˈn, ex nchi ajlaˈn? ¡Kukxjo jaˈlin! Ma pon or tuˈn nxi qˈoˈn toj kyqˈobˈ aj il, ayiˈn, a Tkˈwal Ichin. 42 ¡Kux chi jaw weˈksa! ¡Qoqe! ¡Quˈn luˈ tzul a kxel kˈayin weˈy!

Tej tkux qˈoˈn Jesús toj tze(AG)

43 Tzmataq nyolin Jesús, teˈ tul Judas, a jun t‑xnaqˈtzbˈin. Ex lipcheqektaq txqan xjal tiˈj, qˈimile jniˈ kykxbˈil, a at kyste te bˈiˈybˈil, ex jniˈ kytze te kybˈujbˈil. Aye xjal luˈn otaq chi tzaj kychqˈoˈn kynejil pale, exqetziˈn xnaqˈtzil tiˈjjo ojtxe kawbˈil, ex kyuˈn nejinel kyxol aj Judiy. 44 Otaq bˈaj tqˈmaˈn Judas kye, tzeˈn ttxolil tuˈn tel tnikyˈtzajil: Ankye k‑okil nmaˈtzin, atzintzjo. Bˈeˈx kˈaˈ tzˈok kytzyuˈn, tuˈn t‑xi kyiˈn, ex tuˈn tkux jpet toj tze.

45 Teˈ tkanin Judas tkˈatz Jesús, ex xi tqˈmaˈn te: ¡Xnaqˈtzil! Ex el tmaˈtzin. 46 Noqxsin iteˈkl xjaltz tzyulte, tuˈn tkux kyqˈoˈn toj tze. 47 Me attaq jun xjal, teˈ tok tkaˈyin txi qˈiˈn Jesús, bˈeˈx jatz tiˈnku tkxbˈil tuˈn tel tjaspin tẍkyin jun taqˈniljo tnejilxix kypale aj Judiy.

48 Xi tqˈmaˈn Jesús kye jniˈ xjal: ¿Tiquˈn ma chi ula tzaluˈn kyukˈa jniˈ kykxbˈila ex jniˈ kytzeˈy wiˈja nyakuj ileqˈqiˈn toj kywutza? 49 ¿Tzeˈn tten tzma jaˈlin ẍin ok kytzyuˈn, ex qa kukx nchin xnaqˈtzinjiˈy tojjo tnejil ja te naˈbˈl Dios kyxola? Me nya tiquˈnil, quˈn ikytzin tuˈn tbˈajxjo tzeˈnku ntqˈmaˈn Tyol Dios wiˈja.

50 Te tok kykaˈyin t‑xnaqˈtzbˈin teˈ ttzyet, bˈeˈx i bˈaj kubˈ toj bˈe, exsin kyij kytzaqpiˈntz tjunalx. 51 Me at jun qˈa ok lipe tiˈj Jesús, noq jun iqbˈil toktaq te ttxoˈw. Ex ikyxjo, ex ajin tzyet kyuˈnxjal, 52 me bˈeˈx kyij ttzaqpiˈn iqbˈil, ex kubˈ toj bˈe ẍbˈiˈq.

Tej tpon Jesús kywutz nmaq kawil(AH)

53 Pon qˈiˈn Jesús twutzjo kynejilxix pale. Ex bˈaj pon chmetjo txqantl kynejil kypale aj Judiy, jniˈ nmaq xjal exqetziˈn jniˈ xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil. 54 Najchaq lipchexitaq Pegr tiˈj Jesús. Atzaj teˈ tkanin tpeˈn tja tnejilxix pale, axsa kyja qeye xqˈnel qˈaqˈ kyxoljo xqˈuqil tnejil ja te naˈbˈl Dios.

55 Ayetziˈn kynejil pale exqetziˈn kawil, tzunx nkyjyoˈntaq til Jesús tzeˈn tten tuˈn tbˈaj, me mix ja njyetetaq tumil kyuˈn. 56 At junjun noq tiˈchaqku bˈaj ja bˈant tuˈn tiˈj, me ayeˈ txqantl, mina nkytziyintaq. 57 At junjun bˈaj jaw kytxˈixpin teˈ tyol Jesús, ex kyqˈma: 58 O qbˈintexi qeˈ ntqˈmaˈn kyjaluˈn: Kˈwel nyuchˈinjiˈy tnejil ja te naˈbˈl Dios, a kybˈinchbˈin ichin, exsin toj oxe qˈij kbˈantile juntl wuˈn, me nya kybˈinchbˈin ichin. 59 Me mix tuˈn ikyjo, mix ja nchi kyijetaq toj wen tiˈjjo kyyol. 60 Atzin kynejilxix pale jaw weˈ kyxoljo jniˈ xjal, ex xi tqanin te Jesús: ¿Ntiˈxsin chˈin tzaj ttzaqˈwiˈn? ¿Tiˈxsin kyqˈmaˈnxjal tiˈja?

61 Me mix xi ttzaqˈwine Jesús; noq bˈant mutxe. Xi tqaninxix juntl majljo kynejilxix pale te: ¿Atzinjiy Crist, a Klol kyeˈ aj Judiy, a tkˈwal Dios kyˈiwlinxix tbˈi?

62 Xi ttzaqˈwin Jesús: ¡Ayiˈn! Ex oktzin kchin kylaˈbˈila ayiˈn Tkˈwal Ichin, aj wok qeˈy ttxlaj Dios, a nimxix tipin, toj tman qˈobˈ, ex ikyxjo aj ntzaja toj muj, aj nmeltzˈaja juntl majl twutz txˈotxˈ.

63 Teˈ tqˈmante ikyjo, noqx el kyimjo kynejilxix pale, ex bˈeˈx xi lipin laqil kye t‑xbˈalin tuˈn tqˈoj, ex tqˈma: ¿Tiˈ qe txqantl tstiyil qe? 64 Ma kybˈintejiˈy xoˈj yol tuˈn tiˈj Dios. ¿Tzeˈn kyeˈ toj kywutz?

Kykyaqilx bˈaj qˈmante qa axtaq at tpaj, ex qa toj tiltaq tuˈn tkubˈ bˈyet. 65 Bˈeˈxsin i bˈaj ok ten tzubˈil tiˈj, bˈaj ok kymaqsiˈn twutz, ex bˈaj ok kytzˈajchin, exsin xi kyqˈmaˈn te: Qa ajiy tkˈwal Dios, kanintziˈn tiˈj alkye s‑ok tzˈajchin teˈy, chi chiˈ. Ex ikyqexjo xqˈuqil tnejil ja te naˈbˈl Dios bˈaj okx kytzˈajchin toj twutz.

Tej tkubˈ tewin Pegr, qa tojtzqiˈntaq Jesús(AI)

66 Attaq Pegr twiˈ peˈn, tjaqˈ ja, teˈ tpon laqˈe jun txin tkˈatz, taqˈnilxjo tnejilxix pale. 67 Nxqˈnentaq Pegr tiˈj qˈaqˈ, teˈ tiwle tuˈn. Ok kyimxix tiˈj Pegr, exsin xi tqˈmaˈn te: ¡Ex ikyx tejiy ajintaq te nbˈet tukˈa Jesús aj Nazaret! chiˈ.

68 Me bˈeˈx kubˈ tewin, ex xi tqˈma: Nya wojtzqiˈn weˈ Jesús, ex ntiˈ bˈiˈn wuˈn tiˈ qiˈjil nyoliniych. Ex bˈeˈx etz peˈn, ex n‑oqˈku tman ekyˈ.

69 Ok kyim jun majljo txin tiˈj Pegr, ex xi tqˈmaˈn kye txqantl xjal: ¡Ax juntl teˈ lo! chiˈ.

70 Mina, chi Pegr, ex kubˈ tewin juntl majl.

Ikyxjo, teˈ t‑xi kyqˈmaˈn txqantl xjal juntl majl te: Ajin teˈ tukˈa Jesús, quˈn aj Galiley te, chi chiˈ.

71 Xi tqˈmaˈn Pegr kye: ¡Twutzx Dios kxel nqˈmaˈn kyeˈy! ¡Nya wojtzqiˈn wejiˈy ichin, a nchi yoliˈn tiˈj!

72 Teˈ t‑xi tqˈmaˈn Pegrjo ikyjo, njawku oqˈ tman ekyˈ te tkabˈ majin. Bˈeˈx ok ten oqˈil, quˈn bˈeˈx ul julkˈaj tyol Jesús toj tkˈuˈj, tej t‑xi tqˈmaˈn: Naˈmtaq toqˈ ekyˈ te tkabˈ majin, aj nkubˈ tewiˈn oxe maj.

Tej t‑xi qˈiˈn Jesús twutz Pilat(AJ)

15  Atzaj teˈ qsqix, bˈaj ok kychmoˈn kynejil pale kyibˈ kykyaqilx kyukˈa xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil, kyukˈa jniˈ nmaq xjal ex kyukˈa jniˈ nmaq kawil. Xi kyjtzˈoˈn Jesús wen, ex xi qˈiˈn twutz Pilat.

Teˈ tkanin, xi tqanin Pilat te: ¿Atzinjiy nmaq kawil kye Judiy?

Axa ma qˈmante, chi Jesús.

Ayetzin kynejil pale nimx ja bˈant kyuˈn tiˈj Jesús twutz Pilat.

Xi tqanin juntl majl Pilat te: ¿Ntiˈxsin chˈin ntqˈmaˈn? ¡Bˈinqexsin jniˈxsin nkyqˈmaˈn tiˈja!

Noq jaw kaˈylaj Pilat, tuˈn mix xi ttzaqˈwine Jesús.

Tej t‑xi tqˈmaˈn Pilat, tuˈn tkubˈ bˈyet Jesús(AK)

Me ante Pilat, a aj kawil, aj tikyˈ junjun Xjan Qˈij, kukx nxi ttzaqpiˈntaq jun xjal, a tkuˈxtaq toj tze. Me nejtaq nxi tqanin alkye kyajxjal tuˈn t‑xi tzaqpet. Attaqtzin jun ichin, Barrabás tbˈi, tkuˈxtaq toj tze, kyukˈa jteˈl tukˈa, kybˈiybˈin toj jun qˈoj bˈaj kyiˈj kawil te Rom. I bˈaj xitzin tiljo jniˈ xjal qˈmalte te Pilat, ex i ok ten qˈmalte te, tuˈn tjatz ttzaqpiˈn jun xjal tzeˈnkuxtaqjo ntene kyuˈn.

I xi ttzaqˈwin Pilat: ¿Kyajtziˈn tuˈn t‑xi ntzaqpinjiˈy Jesús, a nmaq kawil kye Judiy? 10 Quˈn el tnikyˈ te qa noqtaq tuˈn tloˈchj kykˈuˈjjo kynejil pale otaq txi kyine. 11 I bˈaj ok ten kynejil pale qˈmalte kye jniˈ xjal, tuˈn t‑xi kyqanin te Pilat, tuˈn t‑xi tzaqpet Barrabás.

12 Xitzin tqanin Pilat kye: ¿Titzin kyajtza tuˈn tok nbˈinchiˈn tiˈjjo ichin luˈn, a tok tbˈi kyuˈn te nmaq kawil kye Judiy?

13 Jotqex i bˈaj jaw ẍchˈin: ¡Pejkˈinka twutz cruz tuˈn tkyim! chi chiˈ.

14 Xi tqanin juntl majl Pilat: ¿Tinquˈn? ¿Tiˈxsiˈn nya wen ma tbˈinche? chiˈ.

Xi kytzaqˈwin juntl majl kujxix wen.

¡Pejkˈinka twutz cruz tuˈn tkyim!

15 Tkyˈeˈtaq Pilat tuˈn ttzaj kyqˈoj xjal tukˈa. Tuˈnpetziˈn, bˈeˈx xi ttzaqpiˈn Barrabás, ex bˈeˈx xi tqˈoˈn Jesús kye xqˈuqil te aj Rom, tuˈn tok kypejkˈin twutz cruz tuˈn tkyim.

16 Xi kyiˈn xqˈuqil te aj Rom twiˈ tpeˈn kawbˈil, ex bˈaj ok kychmoˈn jniˈ kybˈaj. 17 Ok kyqˈoˈn jun xbˈalin tiˈj, kyaq kaˈyin, tzeˈn t‑xbˈalin jun kawil, noq tuˈn tok kyxmayinku. Bˈaj kubˈ kyxpatxˈiˈn tqan txˈiˈx, ex ok kymujbˈin ttxaˈn. Jax kyqˈoˈn toj twiˈ nyakuj jun toj twiˈ nmaq kawil, 18 exsin i bˈaj ok tentz ẍchˈil tiˈj: Nimxit tbˈiˈy, ay nmaq kawil kye aj Judiy, chi chiˈ.

19 I bˈaj ok ten jemil toj twiˈ Jesús tukˈa tze, bˈaj ok kytzubˈin tiˈj, ex bˈaj kubˈ meje twutz, nyakutlaj nchi kˈulenaj twutz. 20 Kybˈajlinxi xmayin tiˈj, el kyiˈn xbˈalin, a ok kyqˈoˈn, exsin ok kyqˈoˈn a t‑xbˈalin toktaq, exsin etz kyiˈn tpeˈn ja te kawbˈil, a jaˈ tuˈn tok kypejkˈin twutz cruz.

Tej tjaw pejkˈit Jesús twutz cruz(AL)

21 Attaq jun ichin aj Cirene, Simun tbˈi, ttata Lejantr ex Ruf, n‑ikyˈkutaq antza tzajnin toj tbˈe. Teˈ tok kykˈulbˈin, ok kyqˈoˈn il tiˈj tuˈn t‑xi tiqin tcruz Jesús. 22 Pon kyin toj jun najbˈil Gólgota tbˈi, atzin tzˈelpine bˈibˈaj ikyjo: Ja taˈ tbˈaqil twiˈ kyimnin. 23 Xi kyqˈoˈn vin smaˈnx tukˈa taˈl mir te, tuˈn mina tnaˈyeku kyixkˈoj. Me mix xi tkˈwaˈne. 24 Bˈeˈxsin jaw kypejkˈiˈn xqˈuqil te Rom twutz cruz, ex bˈaj kubˈ kypaˈn t‑xbˈalin Jesús kywutz. Me nej, i bˈaj saqchan tiˈj alkyetaq tuˈn tkanbˈinte, tuˈn t‑xi tiˈn. 25 Bˈeljaj or te qlixje teˈ tjaw kyqˈoˈn Jesús twutz cruz. 26 Ok kypejkˈin jun tzˈlan tibˈajxi twiˈ, me nej ok kytzˈibˈin twutz kyjaluˈn: Ate Jesúsjo, a Nmaq Kawil kye aj Judiy.

27 Junx tukˈa Jesús jaw kyqˈoˈn kabˈe ileqˈ twutz cruz, jun toj tman qˈobˈ ex juntl toj tẍnayaj. 28 Ikytzin japin bˈajjo Tyol Dios tiˈj Jesús, a ntqˈmaˈ: Ok qˈoˈn tzeˈnku jun ileqˈ.

29 Ex jniˈqe xjal nchi bˈaj ikyˈxtaq antza, noqx nchi bˈaj yasintaq tiˈj, ex noqx nja kyyekin tiˈj kywiˈ te kyxmaybˈil tiˈj, ex kyqˈma: ¡Nyakutzin atejiy nqˈmante tuˈn tjaw tyuchˈiˈn tnejil ja te naˈbˈl Dios, exsin tuˈn tbˈant juntl tuˈn toj oxe qˈij! 30 Klomiltzin tibˈa jaˈlin, ex qˈinkutz tibˈa twutz cruz, chi chiˈ.

31 Ikyx nbˈaj kyqˈmaˈntaqjo jniˈ kynejil pale exqetziˈn jniˈ xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil. Nbˈaj kubˈ kyqˈmaˈntaq kyxolile: ¿Tzeˈn tten nbˈaj klettaq junjuntl xjal tuˈn, me antetz, mi nbˈant tklonte tibˈ? chi chiˈ. 32 In tkuˈtz twutz cruz jaˈlin, tuˈn tok qkaˈyin, ex tuˈn t‑xi qnimin, qa twutzxix qa a Crist, a Kolil ex nmaq kawil te aj Israel.

Ex ikyqexljo yoˈlqekstaq tukˈa twutz cruz, noqx nchi yasin, ex noqx nchi bˈaj xmayintaq tiˈj.

Tej tel kyim Jesús(AM)

33 Teˈ tok kabˈlaj qˈij, ex tzmaxi toj oxe or te qale, bˈeˈx ok yupj twutz txˈotxˈ. 34 Ax orjo jaw ẍchˈin Jesús kujxix wen, ex tqˈma: Eloi, Eloi, lama sabactani. Atzin tzˈelpine ikyjo: ¡NMan Dios! ¡NMan Dios! ¿Tiˈxsin quˈn ma chin kyij ttzaqpiˈn?

35 At junjun bˈaj bˈinte, kyxolxjo iteˈxtaq axsa ex bˈaj kyqˈma: Kybˈinxsiˈn, luˈ nqˈolbˈin tiˈj Elías, a yolil Tyol Dios.

36 Ex jun paqx el rinin jun jyolte chˈin bˈuˈẍ. Kux tmulin toj vin txˈam, ex ok tkˈloˈn tiˈj twiˈ jun ptzˈan, tuˈn t‑xi tkˈwaˈn Jesús. Bˈaj xi kyqˈmaˈn xjal te: ¡Ax tenkuj! Jekytzin tzul Elías qˈilte, tuˈn tkuˈtz twutz tcruz.

37 Jaw ẍchˈin Jesús kujxix, ex bˈeˈx el kyim. 38 Atzin xbˈalin tokxtaq tojjo tnejil ja te naˈbˈl Dios, bˈeˈx kubˈ laqj te kabˈe; tzaj xkye tiˈjjo ttxaˈn jawl, tuˈn tkˈul kanin tiˈjjo juntl ttxaˈn twutz txˈotxˈ.

39 Atzin kynejineljo xqˈuqil te Rom, waˈltaq twutz Jesús, teˈ tok tkaˈyin otaq tzˈel kyim, tqˈma kyjaluˈn: Twutzx tetz Tkˈwal Diostaq teˈ ichin lo.

40 Najchaq nchi bˈaj kaˈyintztaq junjun qya; kyxol atetaq Mariy, aj Xleˈn, ex Salomé, exsin Mariy, tnana jun Santyaw kyitzˈin kyibˈ tukˈa Jse. 41 Ayetziˈn qya, ayeˈ i bˈaj bˈet tukˈa Jesús teˈ nbˈettaq toj Galiley, ex i mojin tukˈa, me nya oˈkqexjo, ex iteˈxtaq txqantl ncheˈxtaq tukˈa Jerusalén.

Tej tkux muquˈn Jesús(AN)

42 Atzaj teˈ qok yupj tojjo qˈij anetziˈn, jotxtaq xjal tuˈn tbˈanttaq kyten te junxil qˈij, a qˈij te ajlabˈl, a jaˈ mix aˈltaq tuˈn taqˈnin. 43 Ante Jse aj Arimatey, jun xjal nimxixtaq toklin kyxol kawil ex nyoˈntaq tiˈjjo Tkawbˈil Dios, el tiˈn tchewil tiˈj, exsin xiˈ tukˈa Pilat, a kawil, qanil teˈ t‑xmilil Jesús, tuˈn tel tiˈn twutz cruz, ex tuˈn t‑xi muqbˈaj toj jul. 44 Teˈ tbˈinte Pilat qa otaq kyim Jesús, bˈeˈx jaw kaˈylaj, exsin xi ttxkoˈn kynejiljo kawil xqˈuqil, tuˈn t‑xi tqanin te qa otaq kyim. 45 Teˈ tbˈaj tqˈmaˈn tkyaqil te Pilat, bˈeˈxsin xi ttziyin te Jse, tuˈn tel tiˈn, ex tuˈn tokx tmuquˈn. 46 Tzaj tlaqˈoˈn Jse jun iqbˈil tbˈanilx wen, kutz tiˈn t‑xmilil Jesús twutz cruz, bˈaj tptzoˈn wen tojjo iqbˈil, exsin okx tqˈoˈn toj jun jul, kyij tjpuˈn tukˈa jun ma tij abˈj. 47 Ayetzin Mariy, aj Xleˈn, exsin Mariy, tnana Jse, nchi kaˈyintaq jaˈ okxi muquˈn.

Tej tjaw anqˈintl Jesús juntl majl(AO)

16  Tbˈajlinxiˈ qˈij te ajlabˈl, i xiˈ Mariy, aj Xleˈn, exsin Mariy, a tnana Santyaw tukˈax Salomé, laqˈol qˈanbˈil te jupsbˈil teˈ t‑xmilil Jesús, tzeˈntaqjo nchi tene kyimnin kyuˈn, tuˈn mi chi tzuwixe.

Qlixje wen, teˈ kyxiˈ, jun tnejil qˈij te seman, jaˈ okx muqet Jesús noqxix njawilku qˈij, ex chˈixtaq kypon ttzi jul, teˈ kyja yolin: ¿Altzila kye k‑elil qˈinte abˈj ttzi jul? chi chiˈ.

Me te kypon ttzi jul, nyataqltza tkubˈe a ma tij abˈj ttzi jul, jaˈ okxi, qalaˈ najchaqtaql taˈye. I okx toj jul, me atzaj teˈ kyokpin, kyli jun qˈa qˈuqletaq tok t‑xbˈalin sjanin wen kupinin tzma t‑xe tqan. Teˈ kylonte, bˈeˈx i xobˈx te. Atzin qˈa bˈeˈx xi yolinku kye: Mina chi xobˈa weˈy. ¿Atzin nkyjyoˈnjiˈy Jesús aj Nazaret, a ja pejkˈit twutz cruz? O jaw itzˈje teˈ; ntiˈl tzaluˈn jaˈlin. Kykaˈyinkutzinjiˈy jaˈ kubˈe qˈoˈne. Ku kyxiˈtziˈn kyukˈa t‑xnaqˈtzbˈin, exsin kˈaˈ txi kyqˈmaˈn kye ex te Pegr. Chichkujiˈy kye kyjaluˈn: Nej kanin Jesús kywutza tzma Galiley, tuˈntzin tbˈajjo aj kyij tqˈmaˈn kyeˈy.

Ayetzintzjo qya, bˈeˈx i etz toj jul, me nchi bˈaj luˈlintaq wen tuˈn kyxobˈil, ex bˈeˈx i aj, me mix alqe xi kyqˈmaˈn tuˈn kyxobˈil.

Tej tok tyekˈin Jesús tibˈ twutz Mariy, aj Xleˈn(AP)

Qsqixlinxi te tnejil qˈij te seman, teˈ tjaw itzˈje Jesús. Nej kubˈ tyekˈin tibˈ twutz Mariy, aj Xleˈn, a otaq tzˈetz tlajoˈn wuq taqˈnil tajaw il toj tanmin. 10 Me ante qya bˈeˈx xiˈku qˈmalte kyeˈ nchi bˈaj bˈisintaq ex nchi bˈaj oqˈtaq tiˈj, quˈn i bˈaj bˈet tukˈa. 11 Atzin teˈ tok kybˈiˈn te qya, qa otaq jatz anqˈin Jesús, ex qa otaq tli, mi xi kynimine.

Tej tiwle Jesús kyuˈn kabˈe t‑xnaqˈtzbˈin(AQ)

12 Tbˈajlinxiˈ ikyjo, nchi bˈettaqjo kabˈe t‑xnaqˈtzbˈin, teˈ tok tyekˈin tibˈ kywutz, me mikyxiˈ tzeˈn te tok tyekˈin tibˈ te qya. 13 Teˈ kykanin kyukˈa txqantl kyukˈa, bˈaj ok ten qˈmalte qa otaq kyli. Me mix xaye kynimineˈ txqantl.

Tej t‑xi toqxenin Jesús kyaqˈin tsanjil(AR)

14 Yajxi chˈintl, teˈ tokpin kykˈatz, txolejqetaqjo junlajaj t‑xnaqˈtzbˈin tiˈjjo meẍ toj jun ja. Noqx jniˈ i bˈaj tyisoˈn, quˈn mix xi kynimine ayeˈ i qˈmante qa otaq jaw anqˈin juntl majl, 15 exsin xi tqˈmaˈn kye: Ku kyxiˈy tkyaqil twutz txˈotxˈ qˈmal teˈ Tbˈanil Tqanil kolbˈil kye xjal. 16 Ankyeˈ xjal kxel niminte ex qa ma kuˈx toj aˈ te jawsbˈil aˈ, ok kletil teˈ. Me atziˈn mina txi tnimin, ok kxeˈl toj najin. 17 Ayetziˈn chi xel niminte tbˈanilx kbˈantil kyuˈn, tzeˈnku tuˈn kylajoˈn taqˈnil tajaw il toj kyanminxjal, tuˈn kyyolin toj junxil yol, 18 ex qa ma chi jaw kytzyuˈn kan, mina chi txˈaˈn kyiˈj; ex qa ma txi kynikyˈbˈin qˈanbˈil te kyimin, nlay chi kyim tuˈn; ex aj tkubˈ kyqˈoˈn kyqˈobˈ kyibˈaj yabˈ, bˈeˈx kchi bˈajel weˈ kyuˈn.

Tej tjax Jesús toj kyaˈj(AS)

19 Teˈ tbˈaj tqˈmaˈn ikyjo, bˈeˈx aj toj kyaˈj. Teˈ tjapin, ok qe ttxlaj Dios toj tman qˈobˈ kawil tukˈa. 20 Ayetziˈn t‑xnaqˈtzbˈin bˈeˈx i xiˈku qˈmal teˈ Tyol Dios te kolbˈil kyexjal kyojile jniˈ najbˈil. Tbˈanilx bˈaj bˈant kyuˈn, quˈn ax Dios kubˈ yekˈinte tiˈchaqku tiˈ te yekˈbˈilte qa twutzxtaqjo nbˈaj kyqˈmaˈntaq.

Tuˈj Lucas

Jun tyol Lucas tuˈn t‑xi xkye uˈj lo

Ma kubˈ ntzˈibˈinjiˈy luˈn ay Tyople, kˈuˈjlinxix wuˈn: Ilaˈ o bˈaj tzˈibˈinte tkyaqiljo jniˈ o bˈaj qxol, ex tzeˈnkuxjo o bˈaj yekˈin qe kyuˈn i lontexix, ex kyij oqxeninxix kye, tuˈn kyxiˈ qˈmalte tzeˈnxix toke. Ex ikyxjo weˈ, chebˈexix o bˈaj nqaniˈn tzeˈnxix tzaje xkyeye, tuˈntziˈn kyjel ntzˈibˈiˈn ex kyjel nikˈuˈnxixa tey, tuˈntzin telxix tnikyˈa te o bˈaj xnaqˈtzin tey.

Teˈ attaq Herodes kawil toj Judey, attaq jun chˈuq pale tzajnin tiˈj tyajiljo jun qtzan pale Abías, ex tojjo chˈuq anetziˈn tokxtaq jun pale, Zakariy tbˈi. Ataqtzin t‑xuˈjil Zakariy, Lisabet tbˈi, tzajnin tiˈj tyajiljo qtzan tnejil pale Aarón. Kykabˈilx tbˈanil xjalqe; ntiˈxtaq chˈin bˈaˈn tok qˈmet kyiˈj qa nya wenqe, quˈn noqx niminkutaqjo tkawbˈil Dios kyuˈn. Noq tij xjalqel, ntiˈx jun kyal otaq tzul, quˈn mitaq n‑alinxjo t‑xuˈjil.

Jun tqanil tiˈj titzˈjlin Juan, a Jawsil Aˈ

Pon jun qˈij kye chˈuq pale a tzajninqe tiˈjjo qtzan Abías tuˈn kyokx naˈl Dios, ex patil pon tojjo nim ja te naˈbˈl Dios. Me ataqtziˈn ntene kyuˈn nej nbˈaj kyjyoˈn kyxolx, alkye jun tuˈn tokx tojjo tnejil ja te nabˈl Dios, a jaˈ nkubˈe patittaq pon; me a Zakariy tzyet tuˈn tokx. 10 Teˈ tokx Zakariy naˈl Dios ex patil pon, kykyaqiljo jniˈ xjal i bˈaj kyij naˈl Dios peˈn. 11 Nnaˈntaq Dios, ex npatintaq pon, ntiˈxtaq toj tnabˈl, me atzaj tok tkaˈyin noq waˈl jun t‑angel Dios ttxlajjo meẍ, jaˈ nbˈaj kubˈ patittaqjo jniˈ pon. 12 Teˈ tlonte Zakariy angel, noq jaw kaˈylaj, ex bˈeˈx tzaj xobˈ.

13 Me bˈeˈx xi tqˈmaˈn angel te: ¡Zakariy! Mina tzaj xobˈa, quˈn atziˈn tnaˈj Diosa, ma tzaj ttzaqˈwin Dios. Atzin t‑xuˈjila tzul jun tal, ex atzin tbˈi k‑okil tqˈoˈn, Juan. 14 Okx ktzalajilxa tiˈj, ex nya oˈkxa; quˈn nimx txqantl ktzalajil tiˈj, aj tul itzˈje. 15 Quˈn nimx k‑ajbˈila tkˈwala te Dios. Nya txˈujtinel, ex naˈmxtaq tul itzˈje, noq nojninl tanmin tuˈn Xewbˈaj Xjan. 16 Nimx aj Judiy kˈwel kybˈinchin kyten twutz Dios tuˈn. 17 A kˈwel nej twutzjo Kolil tukˈa nim tipin ex tukˈa Xewbˈaj Xjan, tzeˈnkuj Elías, a yolil Tyol Dios ojtxe, tuˈn tkubˈ kyxmoxin manbˈaj kyibˈ kyukˈa kˈwalbˈaj, ex ikyqex kˈwalbˈaj kyukˈa manbˈaj; ex aye xjal, a mina nkubˈ kybˈinchin a taj Dios, tuˈn tel kynikyˈ tiˈj, ikyxjo tzeˈnqeku a nkubˈ kybˈinchin wen, tuˈntzintla noq bˈantnintl kyten aj tul Kolil.

18 Xi tqˈmaˈn Zakariy te angel: ¿Tiˈn ktzajil tqˈoˈn weˈy tuˈn t‑xi niminjiˈy tyola? Quˈn noq taˈẍqinla ex ikyx nxuˈjiljiˈy, ¿Exsin tuˈn tul jun nkˈwala jaˈlin?

19 Xi ttzaqˈwin angel te: ¡Ayiˈn Gabriel! Nchin ajbˈiˈn te Dios. Ma chin tzaj tchqˈoˈn yolil tukˈiy, ex qˈmalte tqaniljo luˈn tey. 20 Me tuˈn mina xi tniminjiy a xi nqˈmaˈn tey, mina bˈantl tyoliˈn jaˈlin, tzmaxi ajxi tjapin tqˈijjo, a ma txi nqˈmaˈn tey.

21 Me ayetziˈn jniˈ xjal nchi bˈaj naˈntaq Dios peˈn otaq chi bˈaj jaw qanlaj kyxolile, quˈn tuˈn nqˈaltex n‑etztaq Zakariy toj ja te naˈbˈl Dios. 22 Atzaj teˈ tetz, mix bˈantil tyolin kyukˈa jniˈ xjal, noq tqˈobˈqe i xi tyekin, tuˈn tyekˈinte jun tiˈ. Tuˈntziˈn ikyjo, bˈeˈx el kynikyˈjo jniˈ xjal te, qa attaq jun otaq tli, quˈn kukx xaˈye mix bˈantil tyolin.

23 Teˈ kyjapin bˈajjo qˈij tuˈn taqˈnin tojjo nim ja te naˈbˈl Dios, bˈeˈx aj tja.

24 Tbˈajlinxiˈ ikyjo, n‑okku tzˈaq taljo t‑xuˈjil. Teˈ tok tzˈaq tal, ex jweˈ xjaw mix etz bˈete toj tja, ex tqˈma: 25 Ma qˈaqˈin tkˈuˈj Dios wiˈja jaˈlin, tuˈn mina chi yolbˈine xjal wiˈja, tuˈn ntiˈx jun wala otaq tzul, chi Lisabetjo.

Jun tqanil tiˈj titzˈjlin Jesús

26 Tbˈajlinxiˈ qaq xjaw toklin tzˈaq tal Lisabet, teˈ t‑xi tchqˈoˈn Dios angel Gabriel tzma Nazaret, jun tnam toj txˈotxˈ te Galiley, 27 tuˈn t‑xiˈ yolil tukˈa jun txin, a naˈmtaq tlonte jun ichin. Atzin txin, Mariy tbˈi. Otaq ja yolin tuˈn tja meje tukˈa jun ichin, Jse tbˈi, tzajnin tiˈj tyajil qtzan nmaq kawil David.

28 Teˈ tkanin Gabriel, xi tqˈmaˈn teˈ txin: Ma chin tzaja qˈolbˈil tey, Mariy. Ax Dios tukˈiy ex kyˈiwlinxixa tuˈn.

29 Teˈ tbˈinte tyol angel ikyjo, noq el kyim tuˈn, exsin kubˈ tbˈisin tiquˈnil xi tqˈmaˈn angeljo te ikyjo.

30 Xi tqˈmaˈn angel te: Mina ja xobˈa Mariy. Ntzalaj Dios tiˈja, 31 ex k‑okil tzˈaq jun tala jaˈlin. Ex ajtzin tul itzˈje, k‑okil tqˈoˈn tbˈi Jesús. 32 Tbˈanil ichinx ex k‑okil qˈoˈn tbˈi te Tkˈwaljo Dios nimx toklin. Ex ax Dios k‑okil qˈonte te kawil, tzeˈnku qtzan t‑xeˈchil, a David, 33 tuˈn tkawin kyibˈaj aj Judiy te jun majx, quˈn a tkawbˈil nlay bˈajx.

34 Xi ttzaqˈwin Mariy te angel: ¿Tzeˈn tten tuˈn tok tzˈaq wala, ex bˈajxi chin kubˈ kẍeyiy tukˈa jun ichin? chiˈ.

35 Xi tqˈmaˈn angel te: A t‑xlekemil Xewbˈaj Xjan kˈwel tibˈaja tzeˈn t‑xlekemil muj, ex noq tuˈn tipin Dios, a nimxix toklin, k‑okil tzˈaq tala. Tuˈntziˈn ikyjo, a tala tzul itzˈje xjanxix ex k‑okil tbˈi te Tkˈwal Dios. 36 Ex ikyxjo t‑xjalila Lisabet, ntiˈtaql bˈisin tuˈn, tuˈn tul jun tal, quˈn noq tijl. Me atzin jaˈlin, tzul itzˈje jun tal, quˈn o bˈant qaq xjaw toklin tzˈaq, 37 quˈn ntiˈx te Dios nlayit bˈant tuˈn.

38 Xi tqˈmaˈn Mariy: Noq bˈiˈnku we wuˈn tzeˈn taj Dios wukˈiy. Qa ikyjo tzeˈn ma tqˈmay, bˈaˈnla.

Ex bˈeˈx xiˈ angel.

Tej t‑xtaˈj Mariy qˈolbˈilte Lisabet

39 Tbˈajlinxiˈ ikyjo, xi tajqelin Mariy tibˈ, tuˈn t‑xiˈ toj jun tnam attaq txol wutz te Judey. 40 Teˈ tkanin, okx toj tja Zakariy, ex qˈolbˈin te Lisabet. 41-42 Teˈ tbˈiˈnte Lisabet teˈ tqˈolbˈin Mariy te, atziˈn tal bˈeˈx jaw yekj toj tkˈuˈj. Ex nojnin tanmin Lisabet tuˈn Xewbˈaj Xjan, ex xi tqˈmaˈn kuj wen te Mariy: A te kyˈiwlinxix kyxol jniˈ qya twutz txˈotxˈ, ex ikyxjo tala tzul itzˈje. 43 Ex atzin we noq jun tal qyaqinxiˈy, ¿Exsin tuˈn wul qˈolbˈaja tuˈn tnana Klol weˈy? 44 Quˈn noqx teˈ xqˈolbˈin weˈy, bˈeˈx xjaw yekjo wala tuˈn tzaljbˈil toj nkˈuˈja. 45 Kyˈiwlinxix te, tuˈn xi tnimiˈn qa tuˈn tbˈajjo jniˈ saj tqˈmaˈn Dios, a tAjaw Tkyaqil, tey.

46 Tqˈma Mariy:
    Kjawil nnimsiˈn tukˈa tkyaqil wanmiˈn tbˈi wAjawa.
47     Ex tzunx ntzalajx wanmiˈn tiˈj Dios, a Klol weˈy.
48     Ntiˈxtaq wokliˈn, me atziˈn jaˈlin, ma chin tzaj tkaˈyiˈn Dios.
Oˈkqinxa nimxix wokliˈn kyxoljo jniˈ xjal jaˈlin.
49     Quˈn a Dios nimxix toklin, tbˈanilx ma tzaj tqˈoˈn weˈy. Xjanxixjo tbˈi.
50     Atx te Dios tqˈaqˈbˈil tkˈuˈj kyiˈjjo nchi kubˈ niminte.
51     Tukˈa tkyaqil tipin, nchi el tiˈn nimsil kyibˈ toj kytxˈixew, ex n‑ok tyupiˈn kybˈis.
52     N‑el tiˈn kyoklin nmaq kawil,
ex nxi tqˈoˈn kye a ntiˈ kyoklin.
53     Ayetziˈn at waˈyaj kyiˈj, nxi tqˈoˈn kywa.
Ex n‑el tiˈn kyeˈ a noqx nbˈaj kyyajin.
54     Mi ẍi el najjo aj Judiy toj tkˈuˈj.
Ma chi tzaj tmojin tukˈa tqˈaqˈbˈil tkˈuˈj.
55     Ikytzin tqˈma ojtxe kye qtzan qyajil Abraham ex kye txqantl kchi ul itzˈje.

56 Kyij Mariy oxe xjaw tja Lisabet. Teˈ kybˈajjo oxe xjaw, bˈeˈx aj tja.

Tej titzˈje Juan, a Jawsil Aˈ

57 Teˈ tjapin qˈij tuˈn tkubˈ tzˈaq Lisabet, ul jun kyal qˈa. 58 Teˈ tok kybˈiˈn jniˈ t‑xjalil, ex jniˈ xjal, a at iteˈke te, i xtaˈj qˈolbˈilte, quˈn otaq qˈaqˈin tkˈuˈj Dios tiˈj.

59 Teˈ tbˈaj wajxaq qˈij tulin itzˈje, ul aqˈbˈaj techiljo qˈa, tzeˈn nchi tenetaqjo jniˈ kykˈwal aj Judiy, a qˈaqetaq. Atziˈn teˈ tuˈntaq tok tbˈi, Zakariytaq tbˈi tuˈntaq tok qˈoˈn, tzeˈnkuxjo tbˈi ttata. 60 Me mix ttziye tnana, quˈn Juan tbˈi k‑okilch.

61 Xi kyqˈmaˈn xjal te: ¿Tiquˈn ikyjo? ¿Ma attzin jun kyeˈ iky tbˈi? chi chiˈ.

62 Xi kyqanin noq tukˈa techil te ttata tiˈtaq tbˈi tuˈn tok. 63 Xi tqanin ttata jun tzˈlan, jaˈ tuˈn tkubˈ tzˈibˈite tbˈi. Atzaj teˈ tzaj ttzyuˈn, kubˈ ttzˈibˈin, Juan tbˈi. Teˈ tok kybˈiˈn jniˈ xjal ikyjo, jotx bˈeˈx i bˈaj jaw kaˈylaj.

64 Ex tbˈajlinxiˈ ikyjo, bˈeˈx bˈantl tyolin Zakariy, exsin ok ten nimsil tbˈi Dios.

65 Jotxjo jniˈ xjal antza, junx kyukˈa tkyaqiljo najleqe tojjo jniˈ najbˈil kyxol wutz te Judey, i bˈaj jaw kaˈylaj tiˈjjo jniˈ otaq bˈaj. 66 Tkyaqilxjo jniˈ otaq bˈaj bˈinte ikyjo, bˈaj jaw yolin toj kyanmin ex kyqˈma: ¿Titzila kbˈantil tuˈn kˈwal? Quˈn nimx toklin ma tzaj tqˈoˈn Dios, a tAjaw Tkyaqil.

Ajo tyol Zakariy tiˈj tkˈwal

67 Zakariy, a ttata neˈẍ, noj tanmin tuˈn Xewbˈaj Xjan, ex ok ten yolil tuˈn, ex chiˈ kyjaluˈn:
68     Kyˈiwlinxixjo tbˈi Dios te Israel, a tAjaw Tkyaqil,
quˈn ma tzul klol teˈ Ttanim.
69     Ma tzaj tqˈoˈn jun Klolqe, a nimx toklin,
tzajnin tiˈj tyajiljo qtzan nmaq kawil David, a kubˈ niminte.
70     Atziˈn luˈn a qˈumj ojtxe kyuˈn xjan yolil Tyol Dios, tej kyqˈma:
71     A tuˈn tel klonqe kye qajqˈoj ex kye aye kykyˈeˈx qiˈj;
72     tuˈn ttzaj qˈaqˈin tkˈuˈj kyiˈjjo qyajil,
ex tuˈn mina tzˈel naje toj tkˈuˈj, a tumil xjanxix bˈant tiˈj tuˈn;
tuˈn kykyij Ttanim toj wen tukˈa.
73     Ex atziˈn bˈant tiˈj tuˈn, ex tqˈma te Abraham, a qxeˈchil kyjaluˈn,
74     tuˈn qel tkloˈn kye qajqˈoj,
ex tuˈn qajbˈin te tukˈa tkyaqil qanmin;
75     tuˈn tkubˈ qbˈinchin qten jikyinxix toj tkyaqil qchwinqil twutz.
76     Atziˈn te, mil: Yolil Tyol Dios teˈ tbˈi k‑okil,
    a Dios nimxix toklin.
    Quˈn ay kˈwel nej twutzjo Kolil qˈmalte tuˈn tkubˈ kybˈinchinxjal kyibˈ twutz.
77     Kˈwel tnajsin Dios kyila,
    ex kchi kletila tuˈn, chkujiy kye.
78     Quˈn a Dios tukˈa tqˈaqˈbˈil tkˈuˈj qiˈj, ktzajil tqˈoˈn jun tzaj toj kyaˈj tzeˈnku tqan qˈij,
79     tuˈn tkˈant toj kychwinqiljo
ayeˈ nchi bˈet toj najin,
ex tuˈn tkubˈ nej qwutz toj tbˈeyil bˈaˈn.

80 Atziˈn kˈwal nchˈiyxixtaq tweˈ ex tnabˈl, exsin najan tojjo najbˈil, jaˈ mixtaq aˈl najle toj, tzmaxi tpon qˈij, jaˈ tuˈn tkubˈ tyekˈine tibˈ kyxol aj Judiy.