Print Page Options
Previous Prev Day Next DayNext

Bible in 90 Days

An intensive Bible reading plan that walks through the entire Bible in 90 days.
Duration: 88 days
Mam, Central (MVC)
Version
Tuˈj Matey 16:1-26:56

Tej t‑xi kyqanin aj il jun techil tipin Jesús(A)

16  Juntl majl, i bˈaj pon chmet Parisey kaˈyil tiˈj Jesús junx kyukˈa junjun Sadusey. Noq tuˈn tkubˈ tzˈaq kyuˈn toj til, xi kyqanin te, tuˈn tkubˈ tbˈinchin jun tbˈanil techil tipin twutz kyaˈj, tuˈn tyekˈin qa te Dios tzajnin.

Me xi ttzaqˈwin Jesús kye: ¿Tzeˈntzin tten n‑el kynikyˈa tiˈjjo qˈij? Quˈn qa manyor chikyˈx twutz kyaˈj qale, nkyqˈmaˈn qa tbˈanilx qˈij nchiˈj. Ex qa qlixje, nya wen k‑elixe qˈij jaˈlin, chi chijiˈy, quˈn manyor chikyˈx twutz kyaˈj, ex manyor qˈaq mujilx. Qa n‑el kynikyˈa tiˈjjo techil te twutz kyaˈj, ¿Tzeˈntzin tten mi n‑el kynikyˈtza tiˈjjo tzeˈntzin t‑xilin techiljo tqˈijil jaˈlin? Ayeˈ xjal tzaluˈn manyor aj ilqex ex aj pajilqe. Nkyqanin tuˈn tkubˈ nbˈinchiˈn jun tbˈanil techil wipiˈn kywutz, me mixla kbˈantil; oˈkxjo tzeˈn bˈaj tiˈj qtzan Jonás ojtxe. Ex bˈeˈx i kyij ttzaqpiˈn antza.

Ajo kyxnaqˈtzbˈil Parisey ex Sadusey(B)

Tej qjlajinxa tjlajxi nijabˈ, bˈeˈx el naj toj qkˈuˈja tuˈn t‑xi qiˈn qwaˈy. Tzaj tqˈmaˈn Jesús qeˈy: Bˈaˈnqexa. Kykaˈyink kyibˈa noq cheˈxa tiˈjjo ttxˈamsbˈil kywa Parisey ex Sadusey.

Me bˈeˈx o bˈaj jaw yolin awoˈy t‑xnaqˈtzbˈin qxolxa, ex qqˈmaˈy: Ma tzaj tqˈmaˈn qe, tuˈn tok qkaˈyin qibˈ, bˈalaqa tuˈn mi saj qiˈn qwa; yaj qa saj kyqˈoˈnku Parisey qwa, exsin qa tiˈku xi kyqˈoˈn toj.

Ex bˈeˈx el tnikyˈ Jesús teˈ qbˈisa, ex tzaj tqˈmaˈn qeˈy: ¿Tiquˈn nkubˈ kybˈisiˈn qa ntiˈ kywaˈy qˈiˈn? Ntiˈxla chˈin kyeˈ tqˈuqbˈil kykˈuˈj wiˈja. Naˈmxsin tel kynikyˈa te. ¿Ma mitzin naˈn kyuˈn kyiˈj jweˈ wabˈj, ayej i kubˈ nsipiˈn kyxoljo jweˈ mil xjal? ¿Jteˈn chiˈl jaw chmet, tej kybˈaj waˈnxjal? 10 Ex ¿Ma mitzin naˈn kyuˈn kyiˈjjo wuq wabˈj, ayej i kubˈ nsipiˈn kyxoljo kyaje mil xjal? ¿Jteˈxsin chiˈljo jaw chmet, tej kybˈaj waˈnxjal? 11 ¿Yajtzin qetz, ma nlan qo waˈntz wuˈn qkyaqilx? Qalaˈ nya tiˈjjo wabˈj te twutz txˈotxˈ nchin yoline weˈ, tej xi nqˈmaˈn: Kykaˈyink kyibˈa tiˈjjo ttxˈamsbˈil kywa Parisey ex Sadusey.

12 Tzmaxitzin el qnikyˈjiˈy tiˈj, qa mi nyolintaq Jesús tiˈjjo juntl txˈamsbˈil wabˈj, qalaˈ tiˈjjo kyxnaqˈtzbˈil Parisey exqetziˈn Sadusey.

Tej t‑xi tqˈmaˈn Pegr qa Kolil te Jesús(C)

13 Atzaj teˈ qkaniˈn toj txˈotxˈ te Cesarea te Filipo, tzaj tqanin Jesús qeˈy: ¿Ankyeqiˈn, a Tkˈwal Ichin, toj kywutzjo xjal?

14 Xi qtzaqˈwiˈn: At junjun nqˈmante qa ajiy qtzan Juan, a Jawsil Aˈ, ma jaw anqˈintl, ex junjuntl nqˈmante qa ajiy Elías, moj qa ajiy Jeremías, mo juntl yolil Tyol Dios.

15 ¿Yajtzin kye toj kywutz? ¿Ankyeqiˈn? chi Jesús.

16 Xi ttzaqˈwin Pegr: Atejiy Crist, a Tkˈwaljo Dios itzˈ te jun majx, a skˈoˈnxix tuˈn, tuˈn tul tzaluˈn twutz txˈotxˈ.

17 Xi ttzaqˈwin Jesús: Kyˈiwlinxix te, ay Simun, a tkˈwal Jonás; quˈn mix aˈl jun xjal saj qˈmante tey, qalaˈ a nMaˈn, a at toj kyaˈj. 18 Ex kxel nqˈmaˈn tey, qa a tbˈiy Pegr, a abˈj tzˈelpine. Ex tibˈajjo abˈj lo kjawile nbˈinchiˈn Ntanima. Ex nlayx kubˈ tiˈj tuˈn tkyaqil tipin kyimin. 19 Ex kxel woqxeninjiˈy Nxnaqtzbˈila tey nyakutlaj jun tal tal tjpel ja, tuˈntzintla noq tiˈj ktqˈmaˈbˈila, tzˈele kynikyˈxjal tiˈjjo Tbˈanil Tqanil Tkawbˈil Dios. Ex qa ma kotpitjo xjal tuˈn toj kyil, noq tuˈn ktqˈmaˈbˈila tzaluˈn twutz txˈotxˈ, ex aj kyok toj paˈbˈin twutz Dios toj kyaˈj, kchi kotpajil te jun majx. Ex qa mi xi kynimin a ktqˈmaˈbˈila, ma chi kˈlet tuˈn kyil tzaluˈn twutz txˈotxˈ, ex aj kyok toj paˈbˈin twutz Dios toj kyaˈj, chi xel toj najin te jun majx.

20 Ex xi toqxenin Jesús qeˈy, a awoˈy t‑xnaqˈtzbˈin, tuˈn mi qo ok teˈn qˈmalte kye jniˈ xjal, qa ataq Jesúsjo Crist, a Kolil, quˈn naˈmxtaq tul tqˈijil.

Tej tyolin Jesús tiˈj tkyimlin(D)

21 Axsa, oke ten Jesús xnaqˈtzil qeˈy, a awoˈy t‑xnaqˈtzbˈin, qa iltaq tiˈj tuˈn t‑xiˈ toj Jerusalén, ex iltaq tiˈj tuˈn tikyˈx tuˈn antza kyuˈn kynejil xjal ex kyuˈn kynejil pale junx kyukˈa xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil. Ex tzaj tqˈmaˈn qeˈy, qa iltaq tiˈj tuˈn tkubˈ bˈyoˈn kyuˈn. Me toj toxin qˈij, bˈeˈxtaq tuˈn tjatz anqˈin juntl majl.

22 Me bˈeˈx ex telsin Pegr tjunalx, ex ok tentz qˈol tumil te Jesús: WAjaw, nlay taqˈ te Diosjo ikyjo. Nlay bˈajte ikyjo tiˈjach.

23 Me bˈeˈx ajtz meltzˈaj Jesús tiˈj Pegr, ex xi tqˈmaˈn te: ¡Pegr! Ayetziˈn tyola ikyjo, tyol tajaw il, quˈn a taj tajaw iljo tuˈn tbˈantjo kyaj xjal, ex nya a taj Dios. ¡Laqˈemila nkˈatza, tajaw il! Quˈn ma tzˈoka te jun tolsbˈil, tuˈn nkubˈ tzˈaqach.

24 Tbˈajlinxiˈ ikyjo, tzaj tqˈmaˈn Jesús qeˈy, a awoˈy t‑xnaqˈtzbˈin: Ankye jun taj tuˈn tok te nxnaqˈtzbˈiˈn, il tiˈj tuˈn tel tiˈn toj tkˈuˈj tkyaqil tajbˈil, ex tuˈn t‑xi tqˈoˈn tibˈ, tuˈn t‑xi lipe wiˈja toj tkyaqil, exla qa ma kyim twutz cruz. 25 Ikytziˈn, ankyeˈ taj noq tuˈn tkubˈ tbˈinchin tajbˈil tzaluˈn twutz txˈotxˈ, kxeˈl toj najin te jun majx. Ex ankyeˈ kˈwel ttzyuˈn tibˈ tiˈj tkyaqiljo at tajbˈin kyexjal tzaluˈn twutz txˈotxˈ, noq tuˈn npaja, ktenbˈil tchwinqil te jun majx. 26 Quˈn ¿tiˈxsila tajbˈin tuˈn tkanbˈit tkyaqiljo ajbˈil tzaluˈn twutz txˈotxˈ, exsin tuˈn tnaj tanmin? ¿Ma akutzin tzˈok tkyaqil tqˈinimil te klol tanmin? 27 Quˈn tzul kanin jun qˈij tuˈn wula, ayiˈn Tkˈwal Ichin, tukˈa tkyaqil tqoptzˈajiyil nMaˈn ex kyukˈa jniˈ angel. Ex kxel nqˈoˈn chojbˈil teyile junjun, tzeˈnkuxjo ntqanin kybˈinchbˈin. 28 Twutzxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy, at junjun iteˈ tzaluˈn wukˈiy, mi kyli kyimin, tzmaxiˈ aj kylonte aj wula, a ayiˈn Tkˈwal Ichin, kawil tibˈaj tkyaqil.

Tej ttxˈixpit tkaˈylajtz Jesús(E)

17  Tbˈajlinxiˈ qaq qˈij, xi tkˈleˈn Jesús Pegr tukˈa Santyaw ex Juan, a kyitzˈin kyibˈ, exsin i xiˈtz tzma twiˈ jun ma tij wutz. Antza kywutzxjo t‑xnaqˈtzbˈin, txˈixpit kaˈyin Jesús. Ox qoptzˈajx wen tzeˈnku qˈij, exsin t‑xbˈalin manyor sjanin wen, tzeˈnku tqan tzaj ntilkˈaj wen. Texjo paq anetziˈn, xi kykaˈyin Moisés ex Elías nchi yolintaq tukˈa Jesús.

Xi tqˈmante Pegr te Jesús: WAjaw, tbˈanilx teˈ otoˈ tzaluˈn. Qa taja tuˈn tkubˈ nbˈinchiˈn oxe tal pach; jun te, ex jun te Moisés, ex jun te Elías.

Tzmataq nyolin Pegr, tej tkubˈ juktzˈaj jun muj ntilkˈaj wen kyibˈaj. Ex tojjo muj etz yolin jun tqˈajqˈojil, ex tqˈma: Axixpen wejiˈy Nkˈwal lo kˈuˈjlinxix wuˈn, a o jaw nskˈoˈn. ¡Kybˈinkujiˈy Tyol!

Tej kybˈin teˈ t‑xnaqˈtzbˈin ikyjo, bˈeˈx i bˈaj kubˈ mutzqˈaj twutz txˈotxˈ tuˈn kyxobˈil. Me tzaj laqˈe Jesús kykˈatz, ex i ok tyekin, ex xi tqˈmaˈn kye: Chi weˈksa. Mi chi xobˈa.

Atzaj teˈ kyjaw kaˈyin oˈkxtaql Jesús attaql, mixtaq aˈl juntl at tukˈa.

Kyjaˈtaq kykuˈtz twiˈ wutz, xi tqˈmaˈnxix Jesús kye: Mix aˈl qe kxele kyqˈmaˈnjiˈy, a ma kyliˈy, tzmaxiˈ aj njatz anqˈiˈn, a ayiˈn Tkˈwal Ichin, kyxol kyimnin, chiˈ.

10 Me xi kyqanin t‑xnaqˈtzbˈin te Jesús: ¿Tzeˈntzin ttentz nkyqˈmaˈn xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil, qa ataq Elías tuˈn tul nej twutza? ¿Nyapela tiˈjjo lo nchi yolinetaq, a ma qliˈy?

11 Me xi ttzaqˈwin Jesús: Twutzx teˈ. Ate Elías tuˈntaq tul nej, tuˈntzintla noq bˈinchil kytenxjal, aj wula. 12 Me kxel nqˈmaˈn kyeˈy, o tzul te Elías, me mi s‑el kynikyˈxjal te. Ex ma tzikyˈx tuˈn, tzeˈnkuxtaq kyajxjal tiˈj. Exsin ikyx wejiˈy, a ayiˈn Tkˈwal Ichin, nimx kkyˈelix wuˈn toj kyqˈobˈxjal.

13 Bˈeˈxsin el kynikyˈtzjo t‑xnaqˈtzbˈin te, qa tiˈjtaq Juan, a Jawsil Aˈ, nyoline Jesús.

Tej tex tlajoˈn Jesús taqˈnil tajaw il toj tanmin jun qˈa(F)

14 Tej kymeltzˈaj twiˈ wutz, i pon jaˈ iteˈtaq txqan xjal. Ex tzaj laqˈe jun ichin tkˈatz Jesús, ex kubˈ meje twutz, ex xi tqˈmaˈn te: 15 Tata, qˈaqˈintz tkˈuˈja tiˈj nkˈwala. Quˈn atku ntzaj luˈlin tiˈj, tuˈn jun taqˈnil tajaw il, ex nimx kyixkˈoj ma tzikyˈx tuˈn. Ilaˈku maj o txi lankˈaj tuˈn toj qˈaqˈ ex toj aˈ. 16 Ma tzul win wetza kywutz t‑xnaqˈtzbˈiˈn, me mi ma qˈanit‑x kyuˈn.

17 Me tzaj ttzaqˈwin Jesús qeˈy, a awoˈy t‑xnaqˈtzbˈin: ¡Ay! tal xjal ntiˈx kynimbˈila, ex ntiˈx kyumila. ¿Jteˈxsin qˈij nkubˈlin teˈn kyxola? ¿Ex jteˈxsin qˈij kkyˈelix wuˈn kyukˈiy? Kyintzinjiˈy qˈa tzaluˈn, chiˈ.

18 Bˈeˈxsin ok tilin Jesúsjo taqˈnil tajaw il, ex bˈeˈx etz tlajoˈn toj tanminjo qˈa, ex texjo tqan tel weˈ.

19 Atzaj teˈ tok qchmon qibˈa qjunalxa, exsin xi qqanintza te Jesús: ¿Tiquˈn mi xbˈant qe qlajoˈn teˈ taqˈnil tajaw il toj tanminjo qˈa?

20 Tzaj ttzaqˈwin Jesús: Quˈn tuˈntziˈn noq chˈin kynimbˈila wiˈja. Twutzxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy, noqit at kynimbˈila wiˈja iˈchaqxpetla kyintzjo tzeˈnku jun tal twutz mistas, akutla txi kyqˈmaˈn te wutz lo: Ku tela tzaluˈn, ex ku txiˈy tzachiˈn. Ex bˈeˈxitla aku tzikyˈ. Quˈn ntiˈxitla jun tiˈ nlay bˈant kyuˈn, noqit at kynimbˈila wiˈja. 21 Me aye wiq taqˈnil tajaw il lo nlay chi ex noq tuˈn kukxjo, qalaˈ il tiˈj tuˈn tkubˈ kypaˈn waˈyaj toj naˈj Dios.

Tej tyolin Jesús tkabˈ majin tiˈj tkyimlin(G)

22 Qikyˈlinxiˈy antza, ex nqo bˈettaqa junx toj txˈotxˈ te Galiley, tzaj tqˈmaˈn Jesús qeˈy: Ayiˈn, a Tkˈwal Ichin, kchin xel kˈayiˈn kyexjal 23 tuˈn nkubˈ bˈyoˈn. Me tbˈajlinxi oxe qˈij nkyimliˈn, kchin jawil anqˈiˈn juntl majla kyxol kyimnin.

Tej qbˈintiy tqanil ikyjo, bˈeˈx o jaw bˈisiˈn.

Tej t‑xi tchjoˈn Jesús jun pwaq toj ja te naˈbˈl Dios

24 Atzaj teˈ qkaniˈn junx tukˈa Jesús toj tnam Capernaum, ayetziˈn peyil pwaq te ja te naˈbˈl Dios i tzaj laqˈe tkˈatz Pegr, ex xi kyqanin te: ¿Ma mitzin nchojiˈn t‑xnaqˈtzila pwaq te mojbˈil toj qja te naˈbˈl Dios?

25 Tzun, chi Pegr.

Atzaj teˈ tokx Pegr tuja, jaˈ taˈtaq Jesús, ok tyolin Jesús nej, ex xi tqanin te: Ay Simun, ¿Tiˈtzin chˈin te ntqˈmaˈn? Aye kawil tzaluˈn twutz txˈotxˈ kukx nchi peyin pwaq te mojbˈil. ¿Me altzila kye qe nchi chojin? ¿Ayepelaˈ kykˈwalku, mo qa ayeˈ noq xjalqexa?

26 Xi ttzaqˈwin Pegr: Ayeˈ jniˈ noq xjalqexa, chi Pegr.

Ex xi tqˈmaˈn Jesús te: ¡Ikytziˈn! Quˈn ayetziˈn kˈwalbˈaj ntiˈ kykˈas twutz kawil.

Ikytzintlaˈ qetz ntiˈtla tuˈn qchojinqe pwaq te mojbˈil tiˈj ja te naˈbˈl Dios, quˈn Tkˈwal Diosqo. 27 Me noq tuˈn mi tzajeku kyqˈoj, okla qo chojil. Tuˈnpetziˈn, ku txiˈy toj nijabˈ. Kˈaˈ kux t‑xonjiˈy bˈaq te tzuybˈil kyiẍ. Atzin tnejil kyiẍ ktzyetil tuˈn, kˈaˈ kux tjyoˈn toj ttzi, ex kjyetil jun pwaq tuˈn antza. Kˈaˈ txi tiˈn te chojbˈil te weˈ ex tey, quˈn atzin pwaq kˈaˈ tzˈajbˈin te qkabˈil.

¿Ankyexixtl at toklin toj Tkawbˈil Dios?(H)

18  Tojxjo maj anetziˈn, o tzaj laqˈeˈy, a awoˈy t‑xnaqˈtzbˈin, tkˈatz Jesús, ex xi qqaniˈn te: ¿Ankyexixtl nim toklin toj Tkawbˈil Dios toj kyaˈj?

Tzaj ttxkoˈn Jesús jun tal kˈwal, ex kubˈ twaˈbˈin qxola, ex tzaj tqˈmaˈn: Twutzxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy, qa mi s‑ok kyanmiˈn tzeˈn tanminjo tal kˈwal lo, a manyor tal mutxin, nlayxpen chi okxtza toj Tkawbˈil Dios toj kyaˈj. Tuˈnpetziˈn, atzin te nim tokliˈn toj Tkawbˈil Dios, a kˈwel tmutxsin tibˈ tzeˈnku tal kˈwal lo. Tuˈnpetziˈn, ankye kxel kˈmonte jun tal kˈwal tzeˈnku lo, noq tuˈn tnimbˈil tiˈj nbˈiˈy, nyakuj ayiˈn kchin xel tkˈmoˈn.

Jun techil tuˈn Jesús, tuˈn mi qox tzˈaq toj il(I)

Noq alkye jun xjal ntjyoˈn tumil tzeˈn tten, tuˈn tel tpaˈn jun tal kˈwal tibˈ tiˈj tnimbˈil wiˈja, junxpetla tzˈele te te, tuˈn tok kˈlet jun ma tij abˈj te chebˈl triy tiˈj tqul, ex tuˈn t‑xi t‑xoˈn tibˈ toj aˈ, tuˈn tkyim te jun majx, tzeˈnkuljo tuˈn tokx toj paˈbˈin twutz Dios tukˈaˈ til ikyjo. ¡Ay! Ntiˈx kyajbˈin xjal aj il twutz txˈotxˈ, a ipbˈilxix iteˈke tuˈn kykubˈ tzˈaq txqantl toj il. Kxel nqˈmaˈn kyeˈy, kukx at te iljo tzaluˈn twutz txˈotxˈ, me nim bˈisbˈajil texjal, a tzunx nlabˈte kyiˈjjo txqantl, tuˈn kykubˈ tzˈaq toj il.

Tuˈnpetziˈn, qa noq tuˈn tpaj jun tqˈobˈa mo jun tqan, aku kubˈ tzˈaqiy toj il, bˈantla tuˈn tel ttxˈemiˈn, ex qˈimila toj tkˈuˈja te jun majx. Quˈn wenitla tuˈn tokxa toj kyaˈj noq tukˈa jun tqˈobˈa mo jun tqan, tzeˈnkul teˈ, tuˈn t‑xiˈy kyukˈa kykabˈil toj qˈaqˈ. Ex qa noq tuˈn tpaj tbˈaqˈ twutza aku kubˈ tzˈaqiy toj il, qˈimitza, ex qˈimila toj tkˈuˈja te jun majx. Quˈn bˈantla tuˈn tokxa toj kyaˈj noq tukˈa jun twutza, tzeˈnkul teˈ, tuˈn txiˈy kyukˈa kykabˈil toj qˈaqˈ, a mixla k‑yupjilx.

Jun techil tuˈn Jesús tiˈjjo rit xi naj(J)

10 Mi chi el kyikyˈinjiˈy tal muchˈqe lo. Quˈn twutzx kxel nqˈmaˈn kyeˈy, loqe ky‑angel majx iteˈ yolil kyiˈj twutz nMaˈn toj kyaˈj. 11 Ex ayiˈn, a Tkˈwal Ichin, skˈoˈnxix tuˈn Dios, ma chin ula kolil kyiˈjjo tal kˈwal, ex kyiˈjjo a otaq chi naj toj il.

12 ¿Tzeˈntzin chˈin kye toj kywutz? Qa at jun xjal at jweˈ kˈal trit, ex qa ma kyij naj jun, ¿Ma nyapela kchi kyjel tqˈoˈn bˈeljajlajaj toj jweˈ kˈal twiˈ wutz, exsin kxeˈltz jyol teˈ a otaq kyij naj? 13 Exsin qa aku xknet tuˈn, twutzxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy, maˈxla tzalajx tiˈjjo jun tzeˈnqekuljo bˈeljajlajaj toj jweˈ kˈal, a mi ẍi kyij naj. 14 Ikytziˈn te kyTatajiˈy, a at toj kyaˈj. Nya taj tuˈn tnaj jun kyeˈ, exla qa jun tal muchˈ kˈwal tzeˈnku lo.

Tzeˈn tuˈn tkubˈe najsit til jun qukˈa(K)

15 Qa ma kubˈ tbˈinchin jun nimil jun tiˈ tiˈja, a nya bˈaˈn, ku txiˈy yolil tukˈa tjunalx. Qˈmanxa te, tiˈ xbˈajte tiˈja. Qatzin qa ma kubˈ tbˈiˈntz, atpenl kymujbˈil kyibˈtza tukˈa juntl majl. 16 Me qatzin qa mi xkubˈ tbˈiˈnxtz, kˈleˈnx juntl tukˈiy mo kabˈetl, tuˈntzin kyok te tstiyil, quˈn ikyxjo ntqˈmaˈn toj Tuˈjil Tyol Dios, qa il tiˈj tuˈn kyok kabˈe mo oxe tstiyil, tuˈntzin kywutzku kbˈajileˈ yol. 17 Qatzin ikyxl xbˈantjo tuˈn, qˈmaˈnxa te tkyaqil Ttanim Dios. Ex qa mi xkubˈ tbˈiˈnx kyyol tkyaqil Ttanim Dios, kyqˈonka tzeˈnku jun nya nimil, mo tzeˈnku jun peyil pwaq, a iˈjlemil kyuˈnxjal.

18 Ex twutzxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy, qa ma kotpitjo xjal tuˈn toj kyil, noq tuˈn ktqˈmaˈbˈila tzaluˈn twutz txˈotxˈ, ex aj kyok toj paˈbˈin twutz Dios toj kyaˈj, kchi kotpajil te jun majx. Ex qa mi xi kynimin a ktqˈmaˈbˈila, ma chi kˈlet tuˈn kyil tzaluˈn twutz txˈotxˈ, ex aj kyok toj paˈbˈin twutz Dios toj kyaˈj, kchi xel toj najin te jun majx.

19 Ex ikyxjo kxel nqˈmaˈn kyeˈy, qa at kabˈe kye tzaluˈn twutz txˈotxˈ, xbˈant tiˈj tuˈn, tuˈn t‑xi kyqanin te nTatiˈy toj naˈj Dios jun tiˈ, aˈlchaqx kye kyajtza, ex ktzajil qˈoˈn kyeˈy tuˈn. 20 Quˈn jaˈ nkychmome kabˈe mo oxej kyibˈ tiˈj tumil nbˈiˈy, loqiˈn intin kyxol, chi Jesús.

21 Atzin te Pegr xi laqˈe, ex xi tqanin te Jesús: WAjaw, ¿Jteˈ maj kˈwel nnajsin til jun wukˈiy, qa ma kubˈ tbˈinchin jun nya wen wiˈja? ¿Ma noqpela wuq maj?

22 Me xi ttzaqˈwin Jesús te: Nya noq oˈkxjo wuq maj, qalaˈ wuq majjo lajaj toj jun mutxˈ.

Techil tuˈn Jesús tiˈjjo aqˈnil, a mi xkubˈ tnajsin tkˈas tukˈa

23 Tuˈnpetziˈn, a Tkawbˈil Dios toj kyaˈj, ikytziˈn tzeˈnku jun kawil tajtaq tuˈn tpeyin kykˈas taqˈnil. 24 Atzaj teˈ tok ten bˈinchilte lo, attaq jun, ma ninxtaq txqan tkˈas. 25 Me ntiˈtaqx tumil tzeˈn tten tuˈn tchjet tuˈn. Atziˈn kubˈ tbˈisin tajaw kˈas, tuˈn t‑xi kˈayit te aqˈnil te jun majx kyexjal, me tukˈax t‑xuˈjil ex kyukˈax tkˈwal ex tkyaqiljo jniˈ attaq te, tuˈntzintla tchjetjo tkˈas.

26 Me atziˈn aqˈnil kubˈ meje twutz kawil, ex ja kubˈsin twutz te: Tata, qˈaqˈintz tkˈuˈja wiˈja. Ok chjetil weˈ wuˈn tkyaqilx, noq tuˈn chebˈeku.

27 Bˈeˈx tzaj qˈaqˈin tkˈuˈj kawil tiˈj, ex bˈeˈx kubˈ tnajsin tkˈas te jun majx; ex bˈeˈx xi ttzaqpiˈn.

28 Me aˈkxtaq tetzjo aqˈnil, tej tel knet jun tukˈa tuˈn, a kˈasbˈinintaq twutz noq jun tal jteˈbˈin pwaq. Me tzaj ttzyuˈn tukˈa tqul, ex ok tẍpoˈn, ex xi tqˈmaˈn te: Chjomjiy tkˈasa weˈy.

29 Me antej kˈasbˈine kubˈ meje, ex ja kubˈsin twutz te: Qˈaqˈintz tkˈuˈja wiˈja. Ok chjetil weˈ wuˈn tkyaqilx, noq tuˈn chebˈeku.

30 Me mix ttziye ikyjo. Bˈeˈx xiku tiˈn, tuˈn tkux jpet toj tze, tzmaxi tuˈn tjatzjo, ajxi tchjet tuˈn tkyaqil.

31 Tej tok kykaˈyin txqantl aqˈnil ikyjo, bˈeˈx tzaj chyoˈn kyanmin tiˈj. Bˈeˈx i xiˈ qˈmalte te kawil tkyaqiljo otaq bˈaj.

32 Bˈeˈxsin xi tqˈmaˈn kawil, tuˈn ttzaj txketjo tnejil aqˈnil, ex xi tqˈmaˈn te: Ay aqˈnil manyor aj ilxa. Ma kubˈ nnajsin weˈ tkyaqil tkˈasa, noq tuˈn xkubˈ mejey nwutza. 33 Ikytzintla tejiy matla tzaj qˈaqˈin tkˈuˈja tiˈj tukˈiy, tzeˈnku weˈ saj qˈaqˈin nkˈuˈja tiˈja.

34 Bˈeˈx tzajx txqan tqˈojjo kawil tiˈj, ex xi tqˈmaˈn, tuˈn t‑xi qˈoˈn toj kyqˈobˈjo xqˈuqil tze, ex tuˈn tbˈaj bˈyoˈn, ex tzmaxi tuˈn tjatzjo, aj tchjet tkˈas tkyaqil.

35 Atzaj teˈ tbˈaj yolin Jesús tiˈjjo techil lo, xi tqˈmaˈn: Ikytziˈn kchi tenbˈilajiˈy tuˈn nTatiˈy toj kyaˈj, qa mina xkubˈ kynajsiˈn til jun kyukˈiy tukˈa tkyaqil kyanmiˈn.

T‑xnaqˈtzbˈil Jesús tiˈjjo tuˈn tkubˈ kypaˈnxjal kyibˈ(L)

19  Tej tbˈaj tqˈmaˈn Jesúsjo yol lo, bˈeˈx etz toj txˈotxˈ Galiley, tuˈn tkanin toj txˈotxˈ Judey, jlajxi Nim Aˈ Jordán. Nimku xjal ok lipe tiˈj, ex antza i qˈanite nim yabˈ tuˈn.

Ex at junjun Parisey tzaj laqˈe tkˈatz Jesús, noq tuˈn tkubˈ tzˈaq kyuˈn toj til. Xi kyqanin te: ¿Wenpetzila tuˈn tkubˈ tpaˈn jun ichin tibˈ tukˈa t‑xuˈjil, qa noq tiˈ s‑etza til?

Xi ttzaqˈwin Jesús: ¿Ma naˈmxsin tkux kyuˈjiˈn toj Tuˈjil Tyol Dios, qa te tnejil, kubˈ tbˈinchin Dios ichin ex qya? Ex ikyxjo tqˈma: Tuˈnpetziˈn, kyjel ttzaqpiˈn te ichin ttata ex tnana, noq tuˈn tok meje tukˈa t‑xuˈjil. Ex kykabˈilx kchi okil te junchˈin. Nya kabˈel kyten, qalaˈ junchˈin. Tuˈnpetziˈn, nlay tzˈel tpaˈn te xjaljo, a s‑ok tmujbˈin Dios.

Xi kyqanin juntl majl: ¿Tzeˈntzin tten te Moiséstz ttziye, tuˈn t‑xiˈ jun uˈj te qya, jaˈ ntqˈmaˈne qa o paˈyit tukˈa tchmil?

Xi ttzaqˈwin Jesús: Noq tuˈn tpajjo manyor kujx kyanmiˈn ja xi ttziyin Moisés, tuˈn tkubˈ tpaˈn ichin tibˈ tukˈa t‑xuˈjil. Me me teˈ te tnejil, nya iky teˈ tten. Tuˈnpetziˈn, kxel nqˈmaˈn kyeˈy, qa ma kubˈ tpaˈn ichin tibˈ tukˈa t‑xuˈjil, qa nya noq tuˈn tpaj kyˈaˈjin tuˈn qya, exsin qa ma tzˈok meje tukˈa juntl, ma tzˈok aj kyˈaˈjil. Ex ankye k‑okil meje tukˈa qya, a o tzˈel lajoˈn tuˈn tchmil, ex ikyxjo, k‑okil aj kyˈaˈjil.

10 Me awotzin qeˈ, a t‑xnaqˈtzbˈin xi qqˈmaˈn: Qa iky tten jun ichin tukˈa t‑xuˈjiltz, bˈaˈnpetlatz tuˈn mi mejeye ichin.

11 Me ante Jesús tzaj tqˈmaˈn qeˈy: Nya tkyaqilx ma tzaj qˈoˈn toklin tuˈn mi mejeye; qalaˈ oˈkqexjo ma tzaj tqˈoˈn Dios kyoklin ikyjo. 12 Quˈn ilaˈku tumil, tiquˈn nlay meje jun ichin: At junjun, titzˈjlinxjo ikyjo; at junjuntl noq kyuˈnxjal; ex at junjuntl ma txi kyqˈoˈn kyibˈ, tuˈn mi chi mejeye noq tuˈn tpajjo ma txi kyqˈoˈnx kyibˈ tukˈa tkyaqil kyanmin toj aqˈuntl te Tkawbˈil Dios, a at toj kyaˈj. Qa at jun aku bˈantjo ikyjo tuˈn, bˈaˈn tuˈn tkubˈ tbˈinchin.

Tej kykubˈ tkyˈiwlin Jesúsjo tal kˈwal(M)

13 Tbˈajlinxiˈ ikyjo, i bˈaj tzaj kyiˈnxjal junjun tal kˈwal tkˈatz Jesús, tuˈn tkubˈ tqˈoˈn tqˈobˈ kyibˈaj tuˈn kykubˈ tkyˈiwlin, ex tuˈn tnaˈn Dios kyiˈj. Me awotzin qeˈ, a t‑xnaqˈtzbˈin, o ok teˈn yisol kyeˈ, a i tzaj qˈiˈn kyeˈ tal kˈwal.

14 Me tzaj tqˈmaˈn Jesús qeˈy: Kytzaqpinqetzjiˈy tal kˈwal, tuˈn kybˈaj tzaj laqˈe nkˈatza. Mi chi kubˈ kymeqoˈn, quˈn kykyaqiljo kˈwel kymutxsin kyibˈ tzeˈnqe tal kˈwal lo, ayepen kye kchi okixjo toj Tkawbˈil Dios.

15 Tej tbˈaj tkyˈiwlin Jesúsjo tal kˈwal, bˈeˈx ex tojjo txˈotxˈ antza.

Tej tyolin jun kuˈxin qˈinintaq tukˈa Jesús(N)

16 Tej t‑xiˈ Jesús qukˈiy, ul kanin jun kuˈxin tkˈatz, ex xi tqanin te: Ay, xnaqˈtzil wenxixa, ¿Tiˈn kˈwel nbˈinchiˈn, tuˈn nkanbˈintejiy chwinqil te jun majx?

17 Xi ttzaqˈwin Jesús: ¿Tiquˈn ntzaj tqˈmaˈn qa wenqiˈn? Ntiˈx jun te xjal wen tzaluˈn twutz txˈotxˈ, qalaˈ oˈkx te Dios. Me qa taja tuˈn tten tchwinqila te jun majx, niminqekutzinjiy ojtxe kawbˈil.

18 Ex xi ttzaqˈwin qˈinin: ¿Me ankyeqe kawbˈil?

Xi tqˈmaˈn Jesús te: Mi bˈiyin. Mi kyˈaˈjin. Mi tzˈelqˈin. Mi jaw bˈant yol tiˈj jun aˈla noq kukxjo. 19 Niminkujiy ttatiy ex tnaniy. Ex kˈuˈjlinqekjiy tukˈiy tzeˈnkuxjo ntkˈuˈjlin te tibˈ.

20 Xi tqˈmaˈn kuˈxin: Tkyaqilx teˈ anetziˈn o bˈant wuˈn. ¿Tiˈtzin atx taj tuˈn tkubˈ nbˈinchiˈn?

21 Xi tqˈmaˈn Jesús te: Qa taja tuˈn toka tzˈaqlexix, ku txiˈy, ex kˈayinxjiy jniˈ at tey, ex oyinxjiy tpwaqa kye yaj. Ikytzin ktenbˈile tqˈinimiljiy toj kyaˈj. Exsin lipektza wiˈja.

22 Me atzaj teˈ tbˈinte kuˈxin ikyjo, jaw bˈisinx, quˈn tuˈn manyor qˈininxtaq; ex bˈeˈx aj tja.

23 Ante Jesús tzaj tqˈmaˈn qeˈy: Twutzxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy: Kujx teˈ, tuˈn tokx jun qˈinin toj Tkawbˈil Dios. 24 Kxel nqˈmaˈn juntl majl kyeˈy: Jun paqxla aku tzˈex jun chej toj toyajil jun bˈaq te slepbˈil bˈuˈẍ, tzeˈnkul teˈ tuˈn tokx jun qˈinin toj Tkawbˈil Dios.

25 Atzaj teˈ qbˈintiy ikyjo, bˈeˈx o jaw kaˈylaja, ex xi qqaniˈn te: Qa nlay chi okx qˈinin toj kyaˈj, ¿Yajtzilaˈ qetza? ¿Altzila kye k‑okixtz?

26 O tzaj tkaˈyiˈn Jesús, ex tzaj tqˈmaˈn qeˈy: Nlay bˈant tuˈn kyklet‑xjal kyuˈnx kyibˈx. Me mete Dios kbˈantil teˈ tuˈn tkyaqil.

27 Me xi tqˈmaˈn Pegr te: Ma kyij qtzaqpiˈn qeˈ tkyaqiljo attaq qeˈy, ex ma qo ok lipeˈy tiˈja. ¿Tiˈtzila qetza qkanbˈe?

28 Xi tqˈmaˈn Jesús: Twutzxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy, toj tqˈijil, a jaˈ ktxˈixpitile tkyaqil, aj nkubˈ qey ayiˈn, a Tkˈwal Ichin, tibˈaj nqˈuqbˈila, tukˈa tkyaqil nqoptzˈajiyila, ex ayetzin kyeˈ, tuˈn ma chi ok lipeˈy wiˈja, ex kchi kˈwel qey kyibˈaj kabˈlajaj qˈuqbˈil, tuˈn kykawiˈn kyibˈaj kabˈlajaj chˈuq xjal te tyajil Israel. 29 Ex kykyaqilxjo jniˈ ma kyij kytzaqpiˈn kyja, kyitzˈin, kyanebˈ, kytata, kynana, kyxuˈjil, mo kykˈwal, mo qa kytxˈotxˈj, noq tuˈn npaja, okpin kykanbˈil kyeˈ jweˈ kˈal maj kyxel tibˈaj tkyaqiljo anetziˈn, ex jun chwinqil te jun majx toj kyaˈj. 30 Me nimx jaˈlin iteˈk te tnejil tzaluˈn twutz txˈotxˈ, me kchi kyjel te tchˈibˈil, qa ntiˈ kynimbˈil. Ex nimx ntiˈ kyoklin tzaluˈn twutz txˈotxˈ jaˈlin, me kchi okil te tnejil noq tuˈn kynimbˈil.

Jun techil tuˈn Jesús kyiˈj aqˈnil toj tqan uv

20  Xi tqˈmaˈn Jesús: A Tkawbˈil Dios toj kyaˈj, ikytziˈn tzeˈnku jun tajaw aqˈuntl; xiˈ qlixje wen toj plas jyol taqˈnil, tuˈn kyxiˈ aqˈnil toj tqan uv. I kyijku bˈant kyukˈa, tuˈn t‑xi chjet jun pwaq twiˈ kykˈuˈj junjun qˈij, exsin i xi tchqˈoˈntz tzma toj ttxˈotxˈ, tuˈn kyaqˈnin.

Tej t‑xiˈ tajaw aqˈuntl juntl majl, otaq tzˈok bˈeljaj or te qlixje, ex i ok tkaˈyin txqantl xjal iteˈtaq toj plas, ntiˈtaq kyaqˈin. Xi tqˈmaˈn kye: Ikyqex kyejiˈy, ku kyxiˈy aqˈnil toj tqan wawala, ex kxel nchjoˈn twiˈ kykˈuˈja toj tumil tzˈaqle. Ex bˈeˈx i xiˈ kyej xjal aqˈnil.

Ante tajaw aqˈuntl xiˈ juntl majl, te tok nikyˈjin qˈij, ex teˈ tok oxe or te qale, ex i bˈaj xi tchqˈoˈn txqantl aqˈnil toj aqˈuntl. Atzaj teˈ tok jweˈ or te qale, xiˈ juntl majl toj plas. I knet junjuntl tuˈn antza, ntiˈ kyaqˈin, ex xi tqˈmaˈn kye: ¿Tiquˈn iteˈy tzaluˈn, a ma tzˈex qˈij, ex ntiˈ chˈin ma chi aqˈniˈn?

Me ankyeˈ xjal xi kyqˈmaˈn: Quˈn mix aˈl jun ma tzaj qˈmante qaqˈiˈn.

Ex xi tqˈmaˈn ichin kye: Ku kyxiˈy aqˈnil toj wawala, ex kˈaˈ txi nchjoˈn twiˈ kykˈuˈja toj tumil tzˈaqle.

Atzaj teˈ qok yupj, xi tqˈmaˈn tajaw aqˈuntl te nejinel kye aqˈnil: Txkonqetzjiy aqˈnil jaˈlin, ex chjonxa twiˈ kykˈuˈj. Antza xi xkyeye kyukˈa i pon qalexi, tuˈn tpon bˈaj kyukˈa i bˈaj kanin qlixje.

I bˈaj tzaj laqˈe aye, a oˈkx jun or i aqˈnin, ex teyile junjun xi ttzyuˈn jun pwaq te twiˈ kykˈuˈj, nyakutlaj otaq tzˈex kyqˈij tuˈn kyaqˈnin. 10 Tej kybˈaj pon chojbˈaj kyeˈ, a bˈeˈx i bˈaj okx aqˈnin qlixje, kubˈ kybˈisin qa nimxixtaq chˈintl kypwaq tuˈn ttzaj kytzyuˈn, quˈn tuˈn bˈeˈx i okx aqˈnil liwey. 11 Me atzaj teˈ tok kykaˈyin kyinxljo tzeˈnqekul kyeˈ, ayeˈ i ok aqˈnil yaj, bˈeˈx i bˈaj ja yolin kyxolile, ex xi kyqanin te tajaw aqˈuntl: 12 ¿Tiˈn quˈn kyinx kyeˈ ẍi bˈaj ok aqˈnil yaj twiˈ kykˈuˈj s‑ex tzeˈnkuljo qe, exsin bˈeˈx xqo ok qeˈ qlixje, ex ma tzikyˈx aqˈuntl ex tqan qˈij quˈn?

13 Me ante tajaw aqˈuntl xi ttzaqˈwin: Ay, wukˈa, me ntiˈ jun weˈ nya bˈaˈn ma kubˈ nbˈinchiˈn kyiˈja. Quˈn ma qo kyijku kyukˈiy, tuˈn kyaqˈniˈn wukˈiy tuˈn jun tal pwaq jun qˈij. 14 Qalaˈ kytzyuˈnxjiˈy kypwaqa, ex kux chi ajxiy, quˈn waja tuˈn kyok nchjoˈnjiˈy ayeˈ yaj ẍi ul aqˈnil kyinxjo tzeˈnku kyeˈ. 15 ¿Ma ntiˈtzin weˈ woklin tiˈj npwaqa, tuˈn tkubˈ nbˈinchiˈn noq alqe wajiˈy? ¿Mo qa nloˈchj kyeˈ kykˈuˈj, tuˈn soˈjqiˈn?

16 Ex xi tqˈmaˈn Jesús: Quˈn ikytziˈn, ayetziˈn ntiˈ kyoklin kywutzxjal tzaluˈn twutz txˈotxˈ, kchi okil te tnejil. Ex ayetziˈn iteˈk te tnejil jaˈlin, kchi okil te tchˈibˈil.

Tej tyolin Jesús te tox majin tiˈj tkyimlin(O)

17 Tej t‑xiˈ Jesús toj tbˈe tzma Jerusalén, o xi tkˈleˈn a awoˈy kabˈlajaj t‑xnaqˈtzbˈin qjunalxa, ex tzaj tqˈmaˈn qeˈy: 18 Ikytziˈn tzeˈnku n‑ok kykaˈyiˈn, chˈix qjapin Jerusalén, a jaˈ ayiˈn, a Tkˈwal Ichin, kchin xel kˈayiˈn kyeˈ kynejil kypale Judiy exsin kyeˈ xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil. Kyqˈmaˈbˈil qa ayiˈn at npaja, noq tuˈn nkubˈ bˈyoˈn. 19 Kchin kxel kyqˈoˈn toj kyqˈobˈjo nya aj Judiy, tuˈn wok xmayiˈn kyuˈn, tuˈn wok kylankˈiˈn, ex kchin kˈwel kybˈyoˈn twutz cruz. Me toj toxin qˈij, kchin jawil anqˈiˈntla.

Tej t‑xi tqanin tnana Santyaw ex Juan jun bˈaˈn te Jesús(P)

20 Tbˈajlinxiˈ ikyjo, tzaj laqˈe tnana Santyaw ex Juan, ayeˈ tkˈwal Zebedey, tkˈatz Jesús junx kyukˈa tal, ex i kubˈ meje twutz, ex xi tqanin jun bˈaˈn kyiˈj tal.

21 Xi tqanin Jesús te: ¿Tiˈtzin tajach?

Ante qya xi ttzaqˈwin: Wajatlaˈy, tuˈn kykubˈ tqˈuqbˈin wala toj Tkawbˈila toj tman qˈobˈa ex juntl toj tẍnayaja kawil tukˈiy.

22 Me ante Jesús xi ttzaqˈwin: Mi n‑el kynikyˈa teˈ ntzaj kyqaniˈn weˈy. ¿Ma akutzin tzikyˈx kyeˈ kyuˈn, tkyaqiljo jniˈ kkyˈelix wuˈn?

Ex xi kyqˈmaˈn Santyaw tukˈax Juan te: Ok kkyˈelix qe quˈn.

23 Xi ttzaqˈwinl Jesús kye: Twutzx teˈ, akula tzikyˈx kye kyuˈn tzeˈnku weˈ kkyˈelix wuˈn, me atzin tuˈn tkubˈ qe jun kyeˈ toj nman qˈobˈa ex juntl toj nẍnayaja kawil wukˈiy, nyaqin weˈ tiˈj teˈ; qalaˈ a nMaˈn, quˈn oˈkxte ojtzqilte ex bˈilte alqe kxele tqˈoˈne.

24 Atzaj teˈ qbˈintiy, awoˈy lajajtl t‑xnaqˈtzbˈin ikyjo, bˈeˈx tzaj qqˈoja kyiˈjjo kabˈel kyitzˈin kyibˈ. 25 Me o xi ttxkoˈn Jesús, ex tzaj tqˈmaˈn qeˈy: Ojtzqiˈnl kyeˈ kyuˈn tzeˈn kytenxjal nya nimil; quˈn ayetziˈn tnejil kawil, qa tiˈx jun tiˈ, manyor txˈuˈjqex tukˈa kykawbˈil, quˈn nyakuj etzinqe kyuˈn. 26 Me atzin kyxola, nya iky teˈ. Qalaˈ ankye teˈ taj tuˈn tok te nim toklin kyxola, il tiˈj tuˈn tajbˈin kye txqantl. 27 Ex ankye taj tuˈn tok te tnejil, il tiˈj tuˈn tok tzeˈnku jun aqˈnil te jun majx kye txqantl. 28 Quˈn ikytziˈn tzeˈnku weˈ, ayiˈn, a Tkˈwal Ichin, mi ẍin ul weˈ tuˈn kyajbˈinxjal weˈy; qalaˈ ayin weˈ tuˈn wajbˈiˈn kye txqantl, ex tuˈn t‑xi nqˈoˈn nchwinqila te kyxel, tuˈn kyklet te jun majx.

Tej kyqˈanit kabˈe moẍ tuˈn Jesús(Q)

29 Atzaj teˈ kyjaˈtaq qetza tukˈa Jesús toj tnam Jericó, nimku xjal ok lipe qiˈja. 30 Ex attaq kabˈe moẍ qˈuqleqetaq ttzi bˈe. Tej kybˈinte tikyˈ Jesús antza, i jaw ẍchˈin: Tata, ay tyajil qtzan nmaq kawil David, qˈaqˈintz tkˈuˈja qiˈja, chi chiˈ.

31 Me bˈeˈx i ok iˈlin kyuˈn jniˈ xjal, tuˈn nchi ẍchˈin. Me ayetzin kyeˈ moẍ, noqx kyja i jawe ẍchˈin kujxix: Tata, ay tyajil qtzan nmaq kawil David, qˈaqˈintz tkˈuˈja qiˈja.

32 Bˈeˈx kubˈ weˈ Jesús, i tzaj ttxkoˈn moẍ, ex xi tqanin kye: ¿Tiˈn kyaja tuˈn tok nbˈinchiˈn kyiˈja?

33 Tzaj kytzaqˈwin moẍ te: Ay, Tata, qaja tuˈn kykaˈyiˈn qwutza, chi chiˈ.

34 Bˈeˈx tzaj qˈaqˈin tkˈuˈj Jesús kyiˈj, ex ok tmikoˈn kywutz. Ex texjo paq, tjqet kyej moẍ kywutz, ex bˈeˈx i ok lipe tiˈj Jesús.

Tej tkanin Jesús toj Jerusalén(R)

21  Tej qkaniˈn tukˈa Jesús nqayin tkˈatz Jerusalén, o poˈn ttxaˈn jun kojbˈil Betfagé tbˈi, nqayin t‑xe wutz Olivos. Xi tchqˈoˈn Jesús kabˈe qxola, ex xi tqˈmaˈn kye: Ku kyxiˈy tojjo tal kojbˈil jlajxi. Antza kjyetila jun tal bur kyuˈn, kˈloˈn tukˈa tal tal. ¡Kypjumila, exsin kyintza tzaluˈn! Ex qa at jun saj qaninte jun tiˈ kyeˈy: At tajbˈin te qAjaw, me jaˈlinx tzul quˈn, chichkujiˈy.

Bˈajjo ikyjo, quˈn iltaq tiˈj tuˈn tjapin yol kyij ttzˈibˈin yolil Tyol Dios ojtxe, tej tqˈma:
    Kyqˈmanxa kye xjal toj tnam Sion:
    Kykaˈyinxjiˈy Nmaq kyKawila tzul;
mutxin tten,
ex qˈuqlekx tibˈaj jun tal bur,
kˈleˈn tal tal.

Ayetziˈn t‑xnaqˈtzbˈin kubˈ kybˈinchin tzeˈnku xi tqˈmaˈn Jesús kye. Tzaj kyiˈn bur tukˈaxjo tal tal, bˈaj jax kyqˈoˈn kytxoˈw tibˈaj, exsin jax qe Jesús tibˈaj. Ex bˈaj kubˈ kylikyˈin xjal kytxoˈw toj tbˈe, ex txqantl tzaj toqinte t‑xaq tze, a palma tbˈi, ex bˈaj kubˈ kylikyˈin toj tbˈe tuˈn kytzaljbˈil. Ex ayetziˈn jniˈ xjal nejninqetaq exqetziˈn lipcheqektaq tiˈj, i ok ten ẍchˈil:

Nimxit tbˈiy, ay Tyajil qtzan nmaq kawil David.
Kyˈiwlinxita a ay ma tzula toj tbˈi tAjaw Tkyaqil.
Nimxitjo toklin tbˈiy toj tnajbˈila.

10 Atzaj teˈ tokx Jesús toj Jerusalén, bˈeˈx i bˈaj jaw najxjal, ex nimx qˈmante: ¿Ankye teˈ xjal lo?

11 Me xi kytzaqˈwin txqantl: Antej yolil Tyol Dios, a Jesús aj Nazaret, toj txˈotxˈ te Galiley.

Tej kyex tlajoˈn Jesús jniˈ kˈayil toj tnejil ja te naˈbˈl Dios(S)

12 Tbˈajlinxiˈ ikyjo, okx Jesús toj tnejil ja te naˈbˈl Dios, ex i bˈajetz tlajoˈn kykyaqiljo jniˈqe nchi bˈaj kˈayintaq exqetziˈn nchi bˈaj loqˈintaq antza. Ex i bˈaj jaw tpichˈkin jniˈ kymeẍjo jniˈqe nchi bˈaj txˈexbˈintaq kypwaqxjal, ex kykˈaybˈiljo jniˈqe nchi bˈaj kˈayintaq palom. 13 Ex xi tqˈmaˈn kye: Tzˈibˈinl teˈ toj Tuˈjil Tyol Dios: Atzin njaˈy k‑okil te ja te naˈbˈl Dios, me ayetzin kyeˈ ma tzˈok kyqˈoˈn te kyja ileqˈch.

14 Ex tojxjo tnejil ja te naˈbˈl Dios, i bˈaj tzaj laqˈe junjun moẍ ex kox tkˈatz Jesús, ex bˈeˈx i bˈaj kubˈ tqˈanin.

15 Me tej tok kykaˈyiˈn nejinel kyxol pale, exqetziˈn jniˈ xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil, a jniˈ nimku techil tipin Jesús otaq bˈant, ex teˈ tok kybˈiˈn jniˈqe kˈwal nchi ẍchˈin toj tnejil ja te naˈbˈl Dios: Nimxit tbˈiy, ay Tyajil qtzan nmaq kawil David, bˈeˈx tzaj kyqˈoj, 16 ex xi kyqˈmaˈn te Jesús: ¿Ma tzuntzin tbˈiˈnjiy nkyqˈmaˈn maˈ kˈwal tiˈja? chi chiˈ.

Xi ttzaqˈwin Jesús: Tzuntzin. ¿Ma naˈmxsin tkux kyuˈjiˈn toj Tuˈjil Tyol Dios, a ntqˈmaˈn tiˈjjo lo kyjaluˈn:
    Ma tzaj tqˈmaˈn, tuˈn tjaw nimsin tbˈiy,
tuˈn kybˈitzjo tal kˈwal,
majxpe kyuˈn tzma qe nchi miˈẍin?

17 Ex bˈeˈx ex Jesús, i bˈaj kyij ttzaqpiˈn, ex xiˈ toj kojbˈil Betania, jaˈ ikyˈxi qnikyˈin tuˈn.

Tej ttzqij tqan iw tuˈn Tyol Jesús(T)

18 Toj juntl qlixje, kyjaˈtaq qxiˈy Jerusalén, tzaj waˈyaj tiˈj Jesús. 19 Ok tkaˈyin jun tqan iw ttzi bˈe, ex bˈeˈx xiˈ t‑xe tqan. Me ntiˈx jun twutzjo tze knet tuˈn, noq txqan t‑xaq. Tuˈntziˈn ikyjo, xi tqˈmaˈn te tqan iw: Mixla jtojx tuˈn tel twutza te kyloˈxjal.

Ex antej tqan iw jun paqx jaw tzqij.

20 Atzaj teˈ tok qkaˈyiˈn noq tzqijl tej tze, xi qqaniˈn te Jesús: ¿Tzeˈntzin tten teˈ tze jun paqx xjaw tzqij? qo chijiˈy.

21 Tzaj ttzaqˈwin Jesús: Twutzxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy, noqit at‑xix kynimbˈila, ex noqit mi njawje kykˈuˈja, nya noq oˈkxjo luˈn aku bˈant kyuˈn, tzeˈnku xbˈant wuˈn tiˈjjo tqan iw, qalaˈ noqit txi kyqˈmaˈn te wutz luˈn: Ku tela tzaluˈn, ex ku txiˈy toj ttxuyil aˈ, ex akula tzikyˈ. 22 Quˈn tkyaqiljo kxel kyqanin toj naˈj Dios tukˈa kynimbˈila, ok ktzajil qˈoˈn.

Jun kyxjel Parisey tiˈj toklin Jesús(U)

23 Tej tokx Jesús toj tnejil ja te naˈbˈl Dios, i pon laqˈe kynejil pale exqetziˈn kynejinel kyxolxjal aj Judiy, a tzmataq nxnaqˈtzintaq. Xi kyqanin te: ¿Tiˈn tokiy tuˈn tbˈinchinjiy jniˈ lo, a nkubˈ tbˈinchiˈn? ¿Ex ankye saj qˈoˈnte tokliˈn? chi chiˈ.

24 Xi ttzaqˈwin Jesús: Ex ikyx wejiˈy, kxel nqaniˈn jun nxjelbˈitza kyeˈy. 25 ¿Ankye tzaj chqˈoˈnte qtzan Juan tuˈn kykuˈxxjal tuˈn toj aˈ te jawsbˈil aˈ? ¿Apela Dios, mo noq ayexjal?

Bˈeˈx i bˈaj jaw yolin kyxolx, ex kyqˈma: Qa ma txi qqˈmaˈn a Dios, bˈeˈx ktzajil tqˈmaˈn qe, ¿Tin quˈn mi nxi kynimintza? chilaˈ. 26 Ex qa ma txi qqˈmaˈn qa xjal, at qxobˈil. ¿Ma nyatzin kykyaqil xjaltz qˈmante qa a Juan jun yolil Tyol Dios?

27 Tuˈnpetziˈn, xi kyqˈmaˈn: Mi bˈiˈn qe quˈn, chi chiˈ.

I xi ttzaqˈwin Jesús: Exsin ikyx wejiˈy, nlay txi nqˈmaˈn weˈ, alkye saj qˈoˈnte wokliˈn tuˈn tkubˈ nbˈinchiˈn tkyaqiljo lo.

Jun techil tuˈn Jesús tiˈjjo kabˈe kˈwalbˈaj

28 Xi tqˈmaˈn Jesús: ¿Tzeˈntzin chˈin kyeˈ toj kywutz?

Attaq jun ichin attaq kabˈe tkˈwal. Xi tqˈmaˈn te jun: Nkˈwal, maˈ txiˈy aqˈnil jaˈlin toj tqan uvch. 29 Me mina, chi kˈwal. Me jun paqx tja tmeltzˈin tnabˈl, ex bˈeˈx xiˈl aqˈnil.

30 Atzaj teˈ t‑xiˈ lol teˈ juntl, ex ikyx xi tqˈmaˈn te: Kutzin tata. Kˈaˈ chiˈn chinaj teˈ, exsin mix xaˈyiltz.

31 ¿Ankyeˈ kubˈ nimin teˈ tajtaq manbˈaj kyxoljo kabˈe kˈwal lo?

Xi kyqˈmaˈn: A tnejil, chi chiˈ.

Xi tqˈmaˈn Jesús kye: Twutzxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy; ayepe kyeˈ peyiltaq pwaq, ayeˈ iˈjlin kyuˈnxjal, exqetziˈn aj kyˈaˈjilqetaq kchi okix toj Tkawbˈil Dios toj kyaˈj, tuˈn kynimbˈil. ¿Yajtzin kyetza? 32 Quˈn tej tul Juan, a Jawsil Aˈ, qˈmalte tumil kyeˈy tzeˈn tuˈn kybˈetiˈy tzˈaqle, me mix xi kynimiˈn. Me ayetzinl kyeˈ, aye peyil pwaq exqetziˈn aj kyˈaˈjil ma txi kynimin. Me qalatzin kyeˈ, nixpela tuˈn ma kyliˈy tkyaqiljo lo, me mi s‑ajtz koˈpjx kyanmiˈn tuˈn txi kynimiˈn.

Jun techil tuˈn Jesús kyiˈjjo manil txˈotxˈ(V)

33 Ex xi tqˈmaˈn Jesús: Kybˈinkujiˈy juntl techil lo: Attaq jun tajaw txˈotxˈ ok tawin tqan uv. Ok tqˈoˈn jun chˈlaj tiˈjile, kubˈ tbˈinchin jun bˈinchbˈil taˈl uv, ex jaw twaˈbˈin jun xkyaqˈte te tzajbˈilte. I kyij bˈant kyukˈa jteˈbˈin aqˈnil tuˈn kymanin tiˈj, exsin xiˈtz toj jun tbˈe najchaq wen.

34 Me atzaj teˈ tpon tqˈijil, jaˈ tuˈn tok chmete twutz awal, i xi tchqˈoˈn junjun taqˈnil qanil teˈ manbˈil ttxˈotxˈ.

35 Me ayetziˈn manil txˈotxˈ i ok lipin kyiˈjjo taqˈnil tajaw txˈotxˈ. Jun teˈ noq bˈaj kylankˈin, jun teˈ bˈeˈx kyim, ex jun teˈ noqx techx kyˈixbˈe tuˈn abˈj. 36 Tuˈn ikyjo, bˈeˈx i xi tchqˈoˈn txqantl taqˈnil tzeˈnku te tnejil. Me ikyx bˈajjo kyiˈj, tzeˈnkuˈ bˈaj kyiˈjjo tnejil kyuˈn manil txˈotxˈ. 37 Me kubˈ tbˈisin tajaw txˈotxˈ tuˈn t‑xi tchqˈoˈn a tkˈwalkuxix, quˈn kubˈ t‑ximin, nyapela kˈwel kynimin nkˈwalach.

38 Me atzaj teˈ t‑xi kykaˈyiˈn manil txˈotxˈ, teˈ ttzaj kˈwalbˈaj, bˈeˈx i bˈaj ja yolin kyxolile: Ate luˈn kyjel te tajaw txˈotxˈ. Qalaˈ qbˈyonku, tuˈntzin qkyij te tajaw, chi chiˈ.

39 Bˈeˈx tzaj kytzyuˈn, ex kyiˈn tzma ttxaˈn txˈotxˈ tuˈn tkubˈ kybˈyoˈn.

40 Tuˈntzintzjo, xi tqanin Jesús kye: ¿Yajtzilaˈ? Aj tuljo tajaw txˈotxˈ, ¿Tiˈtzila kbˈajil kyiˈjjo manil txˈotxˈ?

41 Ex xi kytzaqˈwin: Bˈalaqa kchi kˈwel tbˈyoˈn te jun majx. Ex bˈalaqa kxel tqˈoˈn ttxˈotxˈ te kymajin txqantl taqˈnil, ayeˈ chi chojil manbˈil txˈotxˈ tojxix tqˈijil.

42 Ex xi ttzaqˈwin Jesús kye: ¿Ma naˈmtzin tkux kyuˈjiˈn toj Tuˈjil Tyol Dios, jaˈ ntqˈmaˈne kyjaluˈn:
    A abˈj, a xi kyxoˈn bˈinchil ja, a nyakuj ntiˈtaq tajbˈin,
    me axixpente abˈjjo ma tzˈokin te tqˈuqil tẍkyin ja, a nimxix toklin.
    Atziˈn tbˈanilxjo ma tzaj tqˈoˈn tAjaw Tkyaqil qe,
ex ma qo jaw kaˈylajx tiˈj?

43 Tuˈnpetziˈn kxel nqˈmaˈn kyeˈy, k‑elil qˈiˈn Tkawbˈil Dios kyeˈy, ex kxel tqˈoˈn kyexjal, ayeˈ kˈwel kyyekˈiˈn tiˈj Tkawbˈil Dios toj kychwinqil.

44 Ex atzin abˈj jun techil wiˈja. Ankye teˈ kˈwel t‑xoˈn tibˈ tibˈajjo abˈj, tuˈn tyuchˈj tuˈn; axte kˈwel tyuchˈin tibˈ tibˈaj. Ex qa a abˈj xkubˈ tzˈaq tibˈaj jun aˈla te kawbˈil kujxix, bˈeˈx kˈwel quqix te jun majx.

45 Me atzaj teˈ kybˈinte kynejil pale exqetziˈn Parisey, jniˈ techil bˈaj kubˈ tqˈoˈn Jesús, ex qa kyiˈjxtaq nyoline, 46 oktaq kytzyuˈn toj kywutz. Me bˈeˈx i tzaj xobˈ kyexjal, quˈn tuˈn otaq tzˈel kynikyˈxjal te qa a Jesús jun yolil Tyol Dios.

Jun techil tiˈj jun waˈn tbˈanilx te mejebˈlin(W)

22  Ok tenl Jesús yolil juntl majl tukˈa techil, ex xi tqˈmaˈn: Atzin Tkawbˈil Dios toj kyaˈj, ikytziˈn tzeˈnku jun nmaq kawil kubˈ tikyˈsin jun nintz qˈij, tej tmeje tkˈwal. I xi tsmaˈn taqˈnil txkolkye txqan txokenj. Me ayetzin kyeˈ xjal luˈn, mix i tzaje.

I xi tsmaˈn txqantl taqˈnil, ex xi tqˈmaˈn kye: Kyqˈmanxa kyeˈ txokenj, tuˈn kytzaj jaˈlinxix, quˈn ma bˈant te wabˈj: Ma chi kubˈ nbˈyoˈn nwakixa, ex ayeˈ waliˈn tbˈanilqex. Ex jotx noqx tkubˈ tkyaqil. Kux chi tzaja toj mejebˈlin, chichkujiˈy. Me ayetzin kyeˈ txokenj, mix xi kytziyine tuˈn kyxiˈ toj mejebˈlin. Jun teˈ bˈeˈx xiˈ lol ttxˈotxˈ; juntl bˈeˈx xiˈ lol tkˈaẍjil. Ayetziˈn txqantl i bˈaj ok ten bˈyol kye taqˈnil nmaq kawil, ex majxpe i kubˈ kybˈyoˈn.

Me bˈeˈx tzajx tqˈoj nmaq kawil, ex bˈeˈx bˈaj xi tchqˈoˈn xoˈl qˈaqˈ bˈyol kyeˈ bˈiyil, ex majx ok qˈoˈn tqˈaqˈiljo kytanim.

Tbˈajlinxiˈ ikyjo, xi tqˈmaˈn kye taqˈnil: Tkyaqilx noq tkubˈl. Me ayetzin kyeˈ txokenj kykyˈeˈ tuˈn kytzaj. Ku kyxiˈ toj xkyˈich bˈe, ex kyojileˈ jniˈ nim bˈe toj tnam, ex kytxkonqetza aˈlchaqx kye xjaltz jaˈlin, tuˈn kytzaj toj mejebˈlin.

10 Bˈeˈxsin i bˈaj xiˈ aqˈniltz chmol kyeˈ jniˈ xjal kyojile jniˈ nim bˈe, tzeˈnchaqextz, exla qa wen, mo minaj, tzmaxitzin noj teˈ ma tij ja kyuˈn xjal.

11 Me atzaj teˈ tokx te nmaq kawil kaˈyil kye txokenj, ok kyim tiˈj jun ichin, a tokxtaq, ntiˈtaq t‑xbˈalin iteˈk tzeˈnku toj jun mejebˈlin, tzeˈnqeku kyeˈ txqantl. 12 Ex xi tqˈmaˈn te: Wukˈa, ¿Tzeˈn tten s‑oktza tzaluˈn, kyukˈa t‑xbˈalin ikyjo? chiˈ. Me ante xjal mix xaˈye yekche, noq tuˈn t‑xobˈil te nmaq kawil.

13 Bˈeˈx xi tqˈmaˈn kawil kye aqˈnil nchi bˈaj bˈinchintaq meẍ te wabˈl: Kykˈlonqekuy tqan ex tqˈobˈ, ex kyqˈomixa tzma toj qxopin peˈn, a jaˈ okx k‑oqˈile, ex kchi juˈchˈile tste tuˈn nim kyixkˈoj.

14 Quˈn nimxte txokenj tojjo kolbˈil, me noqx jteˈbˈin kjawil skˈet, chi Jesús.

Jun xjelbˈitz te Jesús qa wen tuˈn t‑xi chjet kˈaybˈil(X)

15 Ayetziˈn Parisey i jaw yolin kyxolx tzeˈnxtaq jun tumil tuˈn tkubˈ tzˈaq Jesús kyuˈn toj til. 16 Tuˈnpetziˈn, xi kychqˈoˈn junjun kyukˈa, junx kyukˈa junjun xjal, ayeˈ lipcheqektaq tiˈj Herodes, exsin xi kyqˈmaˈntz te Jesús: Ay, xnaqˈtzil, noq samiˈy, bˈiˈn qe quˈn, qa nyolin te twutzxix, ex nxnaqˈtziˈn noq tiˈjjo tbˈeyil chwinqil tuˈn qxiˈ tukˈa qMan Dios. Ex nya noq lipcheka tiˈjjo nkyqˈmanxjal, ex mi nchi kubˈ tniminjiy aye nim kyoklin, quˈn toj twutza, junx kyoklinxjal kykyaqil. 17 Tuˈnpetziˈn, ¿Tzeˈntzin chˈin te toj twutz? ¿Wenpela tuˈn t‑xi qchjonjiˈy kˈaybˈil te kawil te Rom, mo minaj? Xi kyqanin ikyjo quˈn kykyˈeˈtaq Parisey tuˈn t‑xi chjet kˈaybˈil, me ayetziˈn kyukˈa Herodes, kyajtaq. Ikytziˈn, iltaq tiˈj tuˈn tkubˈ tzˈaq Jesús kyuˈn toj til kywutzjo jun chˈuq xjal lo.

18 Ex bˈeˈx el te Jesús tnikyˈ tiˈjjo kybˈis, qa nya bˈaˈntaq. Tuˈntziˈn, xi tqˈmaˈn kyjaluˈn: ¡Xmiletzˈ! N‑el we nikyˈa te kyaja. Kyaja tuˈn nkubˈ tzˈaqa tiˈjjo nxnaqˈtzbˈila. 19 Kyyekˈintzin jun pwaq weˈy, a n‑ajbˈin te chojbˈil kˈaybˈil te kawil te Rom.

Ex tzaj kyiˈn jun pwaq.

20 Atzaj teˈ tok tkaˈyin Jesús, xi tqanin kye: ¿An qwutzbˈiyiljo lo, ex an qbˈi tzˈibˈink twutz?

21 Xi kytzˈaqwinxjal: Te nmaq kawil te Rom, chi chiˈ.

Ex xi tqˈmaˈn Jesús kye: Tuˈnpetziˈn, kyqˈoˈnx kyejiˈy a ntqanin nmaq kawil te Rom, ex kyqˈoˈnxjiˈy a te Dios ntqanin.

22 Tej kybˈinte ikyjo, noq i bˈaj jaw kaˈylaj, ex bˈeˈx kyij kytzaqpiˈn.

T‑xnaqˈtzbˈil Jesús tiˈj qa il tiˈj tuˈn qjatz anqˈintl juntl majl(Y)

23 Tojxjo qˈij anetziˈn, at junjun Sadusey ul kanin tkˈatz Jesús tukˈa jun kyxjelbˈitz. Toj kywutz nlay chi jatz anqˈintl juntl majl kyimnin. Tuˈnpetziˈn, xi kyqanin te Jesús: 24 Kyij tyolin Moisés, qa ma kyim jun ichin, ex qa ntiˈ jun tkˈwal xkyij tukˈa t‑xuˈjil, il tiˈj tuˈn tjaw meje tukˈa titzˈin mo tukˈa ttziky qtzan tchmil, tuˈntzin aj tuljo tnejil kyal, te tkˈwaljo qtzan tchmil tuˈn toke.

25 Quˈn ikytzin qejiˈy qxol, attaq wuq ichin kyitzˈimile kyibˈ. Atziˈn kytziky knet t‑xuˈjil, me ntiˈ jun tkˈwal kyij, teˈ tkyim. Atzin t‑xuˈjil kyij, bˈeˈx jaw meje tukˈa titzˈin. 26 Me ikyxl bˈajjo tukˈa tkabˈ; ntiˈ jun tkˈwal kyij, teˈ tkyim. Ikyxljo tukˈa toxin. Kywuqilx i ok meje tukˈa, me ntiˈ jun kykˈwal kyij, teˈ kykyim. 27 Ex bˈeˈx kyimljo qya.

28 Me atzin jaˈlin, ¿Tzeˈntzila tteˈn tuˈn kyjaw anqˈintl kyimnin? Quˈn, qa ikyjo, aj kyjaw itzˈje juntl majl, ¿Tiˈtzila kbˈajiltz? ¿Altzila kye k‑okil te tchmiljo qya kyxoljo wuq ichin, quˈn kykyaqilx i ok meje tukˈa?

29 Xi ttzaqˈwin Jesús kye: Najninx iteˈ kyeˈ. ¿Naˈmxsin tel kynikyˈa te Tyol Dios, ex te jniˈ tipin? 30 Ajtzin kybˈaj jaw itzˈje juntl majljo kyimnin, mikyxil teˈ chwinqil tzeˈnku luˈn. Ayetziˈn ichin exqetziˈn qya mina chi bˈaj jaw meje juntl majl. Iky kchi bˈaj okileˈ tzeˈnqekuˈ angel toj kyaˈj. 31 Me tiˈjtziˈn tuˈn kyjatz anqˈintl kyimnin, ¿Ma naˈmtzin tkux kyuˈjiˈn, a aku Dios qˈmante kyjaluˈn: 32 Ayin wejiˈy tDios Abraham, te Isaac ex te Jacob?

Mix tqˈma qa ayintaq wejiˈy, qalaˈ ayin wejiˈych. Ikytziˈn, ate Dios nya kyDios kyimnin, qalaˈ kyDios itzˈ, exla qa o chi kyim tzaluˈn twutz txˈotxˈ, quˈn toj twutz Dios, itzˈqe kykyaqilx.

33 Atzaj teˈ kybˈinte xjaljo ikyjo, kykyaqilx i bˈaj jaw kaˈylaj tiˈjjo t‑xnaqˈtzbˈil.

Alkye kawbˈil nimxix toklin kyxoljo txqantl(Z)

34 Atzaj teˈ tok kybˈiˈn Parisey, qa otaq kubˈ kyiˈj Sadusey tuˈn Jesús, jaw kychmoˈn kyibˈ. 35 Me attaq jun kyxol xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil, tajtaq tuˈn tkubˈ tzˈaq toj til tuˈn. Xi tqanin te: 36 Xnaqˈtzil, ¿Ankyeˈ tkawbˈil Dios nimxixtl toklin txoljo txqantl?

37 Xi ttzaqˈwin Jesús: An tnejiljo luˈn: Kˈuˈjlinkxixa Dios tukˈa tkyaqil tanmiˈn, ex tukˈa tkyaqil tkˈuˈja, ex tukˈa tkyaqil tnabˈla. 38 Atzin tnejil kawbˈiljo ex nimxix toklin. 39 Ex atzin tkabˈ chˈime ikyxjo tzeˈnku tnejil, tuˈn tok tkˈuˈjlin t‑xjalila, tzeˈnkux n‑ok tkˈuˈjlin tibˈa. 40 Ayetzin kabˈe kawbˈiljo lo, ayetziˈn tqˈuqil tkyaqil t‑xilin kawbˈil ex jniˈ t‑xilin kyxnaqˈtzbˈil yolil Tyol Dios ojtxe.

T‑xjelbˈitz Jesús kye Parisey(AA)

41 Chˈuqleqextaq Parisey, 42 xi tqanin Jesús kye: ¿Tiˈtzin chˈin kye nkyximiˈn tiˈjjo Crist, a Kolil? ¿Jaˈtzila tzajnin tyajil?

Tyajil David, chi chiˈ.

43 Tuˈnpetziˈn, xi ttzaqˈwin Jesús: A qa ikyjo, ¿Tzeˈntzin tten te Davidtz, tuˈn tipin Xewbˈaj Xjan, ok tqˈoˈn te tAjaw, exsiˈn naˈmtaq tul itzˈje Crist, a Tajaw Tkyakil? Quˈn ikytzin tqˈma Davidjo:
44     Xi tqˈmaˈn qMan Dios te wAjawa:
    Qekuy toj nman qˈobˈa kawil wukˈiy,
    ex kˈwel kyiˈjjo tajqˈoja wuˈn.

45 Twutzx teˈ qa a Crist tyajil David. ¿Me tzeˈntzin ttentz o yolin te David tiˈj Crist, a naˈmtaq titzˈje, ex ok tqˈoˈn te tAjaw?

46 Ex mix aˈl jun bˈant ttzaqˈwin teˈ yol lo. Atxixsiˈn, mix aˈl juntl ul toj tkˈuˈj tuˈn tokx tlimoˈn tibˈ qanil juntl tiˈ.

Tej tyolin Jesús kyiˈj Parisey ex xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil(AB)

23  Tbˈajlinxiˈ ikyjo, ok ten Jesús yolil kyukˈaxjal ex qukˈiy, a awoˈy t‑xnaqˈtzbˈin. Chiˈ kyjaluˈn: Ayetziˈn xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil exqetziˈn Parisey n‑ok kyqˈoˈn kyibˈ, tuˈn tel pjet, ex tuˈn kyxnaqˈtzin tiˈj tkawbˈil Moisés. Tuˈnpetziˈn, kyniminqekuy, ex kybˈinchinkuy tkyaqiljo ktzajil kyqˈmaˈn kyeˈy. Me mi kubˈ kybˈinchinjiˈy a nbˈant kyuˈn, quˈn xmiletzˈqe; nkyqˈmaˈn tumil tzeˈn tuˈn toke, me junxil nkubˈ kybˈinchin. Ax txqan nukˈbˈil nbˈaj xi kyqˈoˈn, manyor kujqex wen, ikytziˈn tzeˈn junjun tij iqtz, a mix aˈl aku kyˈisje tuˈn.

Noq iteˈk qˈmalte kyexjal, tuˈn tjaw kyiqin, me ayetzin kyetz noqittzin aku jaw kyonin chˈin, iˈchaqxpetla noq jun twiˈ kyqˈobˈ xi aqˈle tiˈj. Tkyaqilxjo jniˈ nbˈant kyuˈn, noq tuˈn kyjawku iqin kyuˈnxjal. Ex kyajxix tzˈok kyqˈoˈn tiˈj kyplaj mo tiˈj kyqˈobˈ junjun tnej Tyol Dios tzˈibˈink twutz tzˈuˈn ma nmaq twutz, me noq tuˈn kynimsin kyibˈ kywutzxjal. Ex nbˈaj ok kyqˈoˈn kyxbˈalin manyor xqerx wen, noq tuˈn kyokku kaˈyin kyuˈnxjal. Ex kyaj tuˈn kyok qe kyiˈj tnejil meẍ te wabˈl toj kyjaxjal ex kyoj muˈẍ ja te naˈbˈl Dios. Ex kyaj tuˈn tkubˈ kymutxbˈinxjal kywiˈ kywutz, aj kyok qˈolbˈin noq jaˈ toj bˈe, ex tuˈn kyok qˈolbˈin te xnaqˈtzil.

Me metzin kyeˈ, mi chi tiliˈn tuˈn tok qˈoˈn kybˈiy te xnaqˈtzil kyuˈnxjal te kynimsbˈil kyibˈa. Quˈn junx kyokliˈn, quˈn junchˈin kyMaˈn, ex junxchˈin Xnaqˈtzil kyeˈy, a ayiˈn, a Crist. Ex mi tzˈok kyqˈoˈn toklin jun aˈla te manbˈaj tzaluˈn twutz txˈotxˈ, quˈn oˈkx te Manbˈajjo junchˈin at toj kyaˈj. 10 Ex mi chi tiliˈn tuˈn tok qˈoˈn kyokliˈn te nejinel, quˈn ayin weˈ Crist, nejinel kywutza. 11 Ex ankye teˈ nim toklin kyxola, il tiˈj tuˈn tajbˈin kye txqantl. 12 Quˈn ankye teˈ kjawil tnimsin tibˈ, kˈwel mutxsin teˈ tuˈn Dios kywutzxjal. Me anteˈ kˈwel tmutxsin tibˈ, poˈn qˈij jaˈ kjawile nimsin teˈ tuˈn Dios.

13 Bˈisbˈajilxla kyeˈy, ayiˈy xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil exqetziˈn Parisey xmiletzˈ. Quˈn n‑ok kyjpunjiˈy kynabˈljo xjal, tuˈn mi chi okxa tojjo Tkawbˈil Dios toj kyaˈj, ex ayeku kyeˈ mi chi okxa. Ex mi nkytziyiˈn tuˈn kyokxjo ayeˈ kyaj tuˈn kyokx.

14 Bˈisbˈajilxla kyeˈy, ayiˈy xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil exqetziˈn Parisey xmiletzˈ. Quˈn n‑el kyinjiˈy kyja tal qya, a o kyim kychmil, ex noq tuˈn kyjaw niminkuy kyuˈnxjal, nchi naˈnnaja Dios kyiˈj nimxix tqan, tuˈn tmojin ex tuˈn tkolin kyiˈj, ex otaq tzˈel kyiˈn tal kyja. Tuˈn ikyjo nimxix tkawbˈil Dios kˈwel kyibˈaja kujxix wen.

15 Bˈisbˈajilxla kyeˈy, ayiˈy xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil exqetziˈn Parisey xmiletzˈ. Quˈn nchi bˈaj bˈetjiˈy tkyaqil twutz txˈotxˈ xmoxil kyexjal tuˈn kynimin kyukˈiy tiˈjjo kynimbˈila. Ex ajtzin tkubˈ jun xjal kyuˈn, ma txi kyqˈoˈn toj il, tuˈn t‑xiˈ toj qˈaqˈ te jun majx tzeˈnku kyeˈ.

16 Bˈisbˈajilxla kyeˈy, ayiˈy xkol moẍ. Quˈn nkyqˈmaˈn qa at jun xjal xkubˈ tqˈmaˈn jun tyol, exsin ma kubˈ tqˈmaˈn tbˈi tnejil ja te naˈbˈl Dios tiˈj, nyaxix il tiˈj tuˈn tjapin bˈaj tyol tzeˈnkux tqˈma. Me qa ma kubˈ tqˈmaˈn jun tyol, exsin xkubˈ tqˈmaˈn tbˈi qˈanpwaq toj tnejil ja te naˈbˈl Dios tiˈj, ilxixpen teˈ tiˈj tuˈn tjapin bˈaj, chi chijiˈy. 17 ¡Ntiˈ kynabˈla, ex moẍqiˈy! ¿Ankyeˈ nimxixtl toklin? ¿Apela qˈanpwaq, mo qa a tnejil ja te naˈbˈl Dios, a s‑ok qˈonte toklin pwaq te xjanxix toj taqˈin Dios? 18 Ex nkyqˈmaˈn, qa ma kubˈ tqˈmaˈn jun tyol, exsin ma kubˈ tqˈmaˈn tbˈi t‑altar Dios toj tnejil ja te naˈbˈl Dios tiˈj, nyaxix il tiˈj tuˈn tjapin tyol. Me qa at jun kubˈ tqˈmaˈn jun tyol, exsin xkubˈ tqˈmaˈn tbˈi oyaj, a tkubˈ tibˈaj t‑altar Dios tiˈj, axixpente yoljo, il tiˈj tuˈn tjapin, chi chijiˈy. 19 ¡Ntiˈ kynabˈla, ex moẍqiˈy! ¿Ankyeˈ nimxixtl toklin? ¿Ma apela oyaj, mo qa a t‑altar Dios, a s‑ok qˈonte oyaj te xjanxix twutz? Kxel nqˈmaˈn qa junx kyoklin kykabˈil. 20 Quˈn alkye ma kubˈ tqˈmaˈn tbˈi t‑altar Dios toj tnejil ja te naˈbˈl Dios tiˈj tyol, nya noq tiˈj tbˈi t‑altar ma kubˈe tqˈmaˈne tyol, qalaˈ majx tiˈj tkyaqiljo tkubˈ tibˈaj. 21 Ex ankyeˈ kˈwel tqˈmaˈn tbˈi tnejil ja te naˈbˈl Dios tiˈj tyol, nya noq tiˈjjo tnejil ja te naˈbˈl Dios ma kubˈe tqˈmaˈne, qalaˈ majx tiˈj Dios, a najle toj. 22 Ex alkye ma kubˈ tqˈmaˈn jun tyol tiˈj kyaˈj, nya noq tiˈj kyaˈj ma kubˈe tqˈmaˈne, qalaˈ majx tiˈj tkyaqil tqˈuqbˈil Dios, ex tiˈjku Dios, a qˈuqle toj.

23 Bˈisbˈajilxla kyeˈy, ayiˈy xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil exqetziˈn Parisey xmiletzˈ. Quˈn nxi kyqˈoˈn twutz tlajajin tnej menta, anís, ex kominis, tzeˈnkuˈ ntqˈmaˈn toj ojtxe kawbˈil. Me mi n‑ok kybˈinjiˈy xnaqˈtzbˈil, a nimxixtl toklin toj kawbˈil: A tuˈn kynajaˈn tzˈaqle, ex tuˈn tten tqˈaqˈbˈil kykˈuˈja kyiˈj txqantl, ex tuˈn tten kynimbˈila tiˈj Dios. Atzin tuˈn tkubˈ kybˈinchinjiˈy, ex tuˈn mi kyij kytzaqpinjiˈy txqantl. 24 Ayiˈy xkol moẍ, quˈn ikytzin nbˈantjo kyuˈn tzeˈnku tuˈn tel xkˈamit jun tal netzˈ us toj kˈwabˈj, me mi nkynaˈn aj t‑xi kykˈulpinjiˈy jun ma tij chej. Quˈn kyaja tuˈn tjapiˈn tal netzˈ tnukˈbˈil kawbˈil kyuˈn, me atzin a nimxixtl toklin toj kawbˈil, mi nkubˈ kybˈinchiˈn.

25 Bˈisbˈajilxla kyeˈy, ayiˈy xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil exqetziˈn Parisey xmiletzˈ. Quˈn ikyqetzinjiˈy tzeˈnku jun tkˈwel kˈwabˈj ex jun laq, a chebˈe txjoˈn tiˈj, me atzin tojxi, manyor tzˈil: Nojnin tukˈa jniˈ kyelaqˈa ex tukˈa jniˈ kyachbˈila. 26 Ayiˈy Parisey moẍqiˈy, kytxjonktzjiˈy tojxi tkˈwel kˈwabˈj nej ex tojxi laq. Quˈn ikytzin kyjela saqixjo tiˈjxi.

27 Bˈisbˈajilxla kyeˈy, ayiˈy xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil exqetziˈn Parisey xmiletzˈ. Quˈn ikyqejiˈy tzeˈnku jun tja kyimnin tbˈanilx tkaˈyajtzjo tiˈjxi, me atziˈn tojxi nojnin tukˈa tbˈaqil kyimnin ex manyor tzuˈjx. 28 Ikyqetzinjiˈy, quˈn tbˈanilx nbˈant kyuˈn kywutzxjal, me toj kyanmiˈn, nojnin taˈye tukˈa ttzˈilil ex tkyaqil wiq il.

29 Bˈisbˈajilxla kyeˈy, ayiˈy xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil exqetziˈn Parisey xmiletzˈ. Quˈn chebˈe njaw kybˈinchiˈn kyja qtzan yolil Tyol Dios, ayeˈ i kˈmonte Tyol ojtxe, ex nbˈaj kubˈ kytxoliˈn t‑xmakil kˈul tiˈjile kyjulil qtzan wen xjal. 30 Ex nkyqˈmaˈn: Noqit otaq qo itzˈje tojjo kyqˈijil qtzan qchman ojtxe, nyajinqotla xqo mojin tuˈn kybˈyetjo yolil Tyol Dios. 31 Antza aku tzˈele kynikyˈa kye qa antza tzajnin kyyajila kyiˈjjo ayeˈ ẍi kubˈ bˈyonkye yolil Tyol Dios ojtxe, quˈn ayexa nchi qˈmante. 32 Ex qa kykyˈeˈy tuˈn kyok lipeˈy wiˈja, in tjapin bˈaj kyuˈn, tzeˈnkuxjo kyij yekˈin kyeˈy kyuˈn qtzan kychmaˈn ojtxe, aye bˈyol xjal. Me bˈiˈnku kyuˈn qa japin jun qˈij, tuˈn tul kawbˈil kyibˈaja kujxix wen tiˈj tkyaqiljo lo.

33 ¡Maˈ kan, ex maˈ tyajil qˈantinqiˈy! ¿Tzeˈntzin tten tuˈn kyel oqa twutzjo kawbˈil tzul, a qˈaqˈ, a tzunx njulinx wen? 34 Tuˈnpetziˈn, kchi tzajil nsmaˈn weˈ yolil Tyol Dios, exqetziˈn aj nabˈl, ex xnaqˈtzil. Me kchi kˈwel kybˈyoˈn junjun, ex kchi jawil kypejkˈiˈn junjuntl twutz cruz tuˈn kykyim, ex kchi bˈajil kybˈyoˈn junjuntl toj ja te naˈbˈl Dios, exsin kchi okil teˈn lajolkye tojile junjun tnam. 35 Me ktzajil tkawbˈil Dios kyibˈaja kujxix wen, noq tuˈn tpaj kychkyˈeljo qtzan xjal tzˈaqleqe, ayeˈ i kubˈ bˈyoˈn atxix tiˈj Abel, a tzˈaqle, ex Zakariy, a tkˈwal Berequías, a kubˈ kybˈyoˈn, ayiˈy Judiy, tojx tnejil ja te naˈbˈl Dios ex twutz t‑altar qMan. 36 Twutzxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy, noq tuˈn tpaj tkyaqiljo lo, kˈwel tzˈaq tkawbˈil Dios kujxix wen kyibˈajjo xjal jaˈlin.

Tej tjaw oqˈ Jesús tiˈj Jerusalén(AC)

37 Ex chi Jesúsjo kyjaluˈn kyeˈ xjal te Jerusalén: ¡Ay! Jerusalén, Jerusalén, ay bˈiyil kyiˈj yolil Tyol Dios, ex nchi ok kyxoˈnjiˈy tsan qMan tukˈa abˈj; jteˈlixla majxla ẍin bˈaj labˈtiˈy kyiˈja, tuˈn kytzaj laqˈeˈy nkˈatza, tzeˈnku jun ttxu ekyˈ nchi kubˈ tpaqin tal tal tjaqˈ t‑xikyˈ, me mi xkytziyiy ikyjo. 38 Kykaˈyinktzinjiˈy kynajbˈila kyjel naj te jun majx.

39 Twutzxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy, texjo qˈij jaˈlin, mixla chin kylaˈbˈilxa jun majla, qa nya ajxi tpon tqˈijil aj kyqˈmantiˈy: Kyˈiwlinxix teˈ, a tzul toj tbˈi qAjaw.

Tej tyolin Jesús tiˈj aj tjapin bˈaj tkyaqil(AD)

24  Tej tetz Jesús toj tnejil ja te naˈbˈl Dios, kyjaˈtaq t‑xiˈ, bˈeˈx o tzaj laqˈeˈy, a awoˈy t‑xnaqˈtzbˈin tkˈatz, ex xi qqˈmaˈn te: Kanqex kyejiˈy junjun tij ja te naˈbˈl Dios, tbˈanilqex wen, qo chijiˈy.

Tzaj ttzaqˈwin Jesús qeˈy: Tbˈanilqex kye junjun tij ja nchi ok kykaˈyiˈn, me twutzxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy, qa tkyaqilx kchi kˈwel yuchˈj, ex ntiˈx jun abˈj kyjel tibˈaj juntl, aj tpon tqˈijil.

Tej t‑xi tqˈmaˈn Jesús tiˈchaq kbˈajil, aj chˈixtaq tjapin bˈaj tkyaqil(AE)

Tbˈajlinxiˈ ikyjo, bˈeˈx o xiˈy tzma twiˈ wutz Olivos. Tej tkubˈ qe Jesús, bˈeˈx o xi laqˈeˈy tkˈatz qjunalxa, ex xi qqaniˈn te: QAjaw, qˈmantza qeˈy. ¿Jtojtzila bˈaˈn tbˈajjo ikyjo? ¿Ex tiˈtzila techil kqlaˈbˈila, aj chˈixtaq tula, ex a chˈixtaq tjapin bˈaj tkyaqil twutz txˈotxˈ?

Tzaj tqˈmaˈn Jesús: Kykaˈyink kyibˈa, tuˈn mix aˈl jun kubˈ sbˈun kyeˈy. Quˈn ma nintz te tzul tiˈj nbˈiˈy, ex ok kyqˈmaˈbˈil: Ayiˈn weˈ Crist, chichkulaˈ. Ex ma nintzxjal kˈwel kysbˈuˈn, tuˈn kyxi lipe kyiˈj. Aj tok kybˈiˈn tqanil qˈoj ex aj kybˈaj ok qˈoj kyojile junjuntl tnam najchaq, mi chi tzaj xobˈa, quˈn ikytzin ilx tiˈj tuˈn tbˈajjo ikyjo. Me naˈmtaqx tpon qˈij tuˈn tjapin bˈaj tkyaqil. Quˈn il tiˈj tuˈn tok qˈoj kyxolile junjun chˈuq xjal, ex kyojile junjun ma tij tnam. Ex waˈyaj tzul, ex jniˈ yabˈil ex kyaqnajnabˈ noq jaˈchaqku. Me tkyaqiljo kbˈajil ikyjo, ikytziˈn tzeˈnku tnejil tchyoˈn tkˈuˈj jun qya tukˈa tal.

Quˈn ex kchi xel qˈoˈn toj kyqˈobˈ kawil, tuˈn kybˈaj jubˈchiˈn kyuˈn, ex okpe kchi kˈwel bˈyoˈn junjun kyeˈ kyuˈn. Ex kykyaqilxjal kchi elil ikyˈin kyeˈ tuˈn npaja. 10 Kyojjo qˈij anetziˈn, nimxte kyjel ttzaqpiˈn kynimbˈil, ex kbˈajil kyikyˈin kyibˈ, ex kchi bˈaj okil meltzˈaj kyiˈjx. 11 Ex kchi ul xjal sbˈul, a kbˈaj okil kyqˈoˈn kyibˈ qa chqˈonqe tuˈn Dios. Ex nimxxjal kˈwel kysbˈuˈn. 12 Noq tuˈn tpajjo ikyjo, ex tuˈn nimku il kbˈantil, nimxlaxjal k‑elil tqˈaqˈbˈil tkˈuˈj tiˈj juntl. 13 Me ankye teˈ kweˈbˈilx wen, ajxi tpon tqˈijil, apente kletiljo. 14 Aj telpin bˈaj tyolajtzjo Tbˈanil Tqanil Tkawbˈil Dios tkyaqil twutz txˈotxˈ, tuˈntzin ntiˈx jun chˈuqxjal, a mit tzˈel tnikyˈ tiˈj. Atzin qˈijjo japin bˈaj tqˈijil tkyaqil.

15 Tuˈnpetziˈn, k‑okil kykaˈyiˈn tzeˈnkuˈ kubˈ ttzˈibˈin Daniel, a yolil Tyol Dios ojtxe, tiˈj jun ichin, a kˈwel tbˈinchin tkyaqil, me tixqex toj Najbˈil Xjanxix toj tnejil ja te kynaˈbˈl Judiy Dios (aj tkux kyujinjiˈy luˈn, tzˈelku kynikyˈa te). 16 Aj tok kykaˈyiˈn jniˈjo lo, tkyaqilxjal iteˈ toj txˈotxˈ te Judey, bˈeˈx chi xel oq toj kˈul. 17 Ex atzin xjal, a tokxtaq twiˈja, nlay taqˈ ambˈil tuˈn tkuˈtz qˈilte jun tiˈ te tuja. 18 Ex ikyxljo, a tzmataq n‑aqˈnin toj ttxˈotxˈ, mi taqˈ ambˈil tuˈn tul qˈilkye t‑xbˈalin tja. 19 ¡Ayexjo tal qya, ayeˈ chˈixtaq kykubˈ tzˈaq, ex ayeˈ tzmataq nbˈaj miˈẍin kyal! 20 Chi naˈn Dios, noqit nya toj jbˈalilku, mo tojku jun qˈij te ajlabˈl kubˈ tzˈaqe ikyjo. 21 Quˈn nimkux jun kyixkˈoj kkyˈelix kyuˈnxjal, a bˈajxi kylaˈye tukˈaxjo tzajlin xkye twutz txˈotxˈ, ex mixla kqlaˈbˈil juntl majl, aj tjapin bˈaj tkyaqil. 22 Quˈn noqit mi tzˈajtz tajsin Dios kyiˈjjo qˈij anetziˈn, mixitla aˈlx jun aku kyij anqˈin. Me ok ajitz tajsin Dios, noq tuˈn tqˈaqˈbˈil tkˈuˈj kyiˈjjo o chi jaw tskˈoˈn. 23 Qa at jun saj qˈmante kyeˈy kyojjo qˈij anetziˈn: Lu Crist lo, mo qa: Luˈ at tzachiˈn, qa chiˈ, mi txi kynimiˈn. 24 Quˈn chi ul sbˈul k‑okil kyqˈoˈn kyibˈ te Crist, mo te jun xjal tzeˈnku jun yolil Tyol Dios ojtxe. Ex okpe kˈwel kybˈinchin nim techil kyipin, noq tuˈn kysbˈetkuxjal kyuˈn. Ex okpela k‑okil kynikyˈin tuˈn kykubˈjo skˈoˈnqe tuˈn Dios, me nlay chi kubˈ. 25 Tuˈnpetziˈn, ma txi nqˈmaˈn kyeˈy naˈmtaq tuˈn tul kanin ikyjo.

26 Ex qa ma tzaj qˈmaˈn kyeˈy: Lu at toj kˈul, qa chiˈ, mi cheˈxa lolte. Ex qa ma tzaj kyqˈmaˈn: Ku kytzaja. Lu at tuja, qa chiˈ, mi txi kynimiˈn. 27 Quˈn ikytzin k‑ikyˈile tzeˈnku jun xloqˈlin kyaˈj qˈanchaˈl toj tkyaqil twutz kyaˈj; ktzajil qoptzˈaj toj tjawitz qˈij ex toj telix qˈij. Ex tkyaqil xjal kxel kaˈyin weˈy, ayiˈn, a Tkˈwal Ichin, aj wula.

28 Jun paqx k‑elil tqanil, ikyxjo tzeˈnku tqanil jun kyimnin n‑el kyxol kˈutz.

A tulil Jesucrist juntl majl(AF)

29 Noqx aj kybˈajjo qˈij ikyjo te yajbˈil, k‑okil qloljix twutz qˈij, ex mi kˈantl yaye. Ex jniˈ qeˈ cheˈw kchi kˈwelitz tzˈaq twutz txˈotxˈ. Ex tkyaqiljo jniˈ at twutz kyaˈj okx chi luˈlilx. 30 Ex kylaˈbˈila twutz kyaˈj a techiljo ayiˈn Tkˈwal Ichin, aj wula. Tkyaqil xjal twutz txˈotxˈ kchi bˈaj jawil oqˈ, aj nxi kykaˈyin a ayiˈn Tkˈwal Ichin, aj ntzaja toj muj twutz kyaˈj tukˈa tkyaqil wipiˈn ex jniˈ nqoptzˈajiyila. 31 Ex tukˈa tkyaqil tqˈajqˈojil chun, kchi tzajil nsmaˈn n‑angela, tuˈn kyok chmetjo jniˈ skˈoˈnqe wuˈn toj tkyaqil twutz txˈotxˈ.

32 Kykaˈyinkjiˈy techil tiˈj tqan iw: Aj ttzaj xulin tal tqˈobˈ, ex aj tzaj poqˈle t‑xaq, antza k‑elile kynikyˈa te, qa chˈix tul kanin tqˈijil. 33 Ikyxsintzjo, aj tok kykaˈyiˈn tkyaqiljo luˈn, tzˈelku kynikyˈa te, qa chˈix tpon tqˈijil tuˈn wula juntl majl. 34 Twutzxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy, a naˈmxtaq kybˈaj kyimxjal, a iteˈ tojjo tqˈijil jaˈlin, aj t‑xi xkyejo jniˈ luˈn. 35 A kyaˈj ex txˈotxˈ ok kchi bˈajil, me mex weˈ Nyol nlayx chi kyijx kyeˈ, tuˈn mi chi japin bˈaje.

36 Me alkye qˈij ex alkye or chin ula, mix aˈl teˈ bˈilte, mixpe aye angel toj kyaˈj, mixpe ayinkuy, a Kˈwalbˈaj te Dios; qalaˈ oˈkx te nMan bˈilte. 37 Quˈn ikytziˈn tzeˈnkuj bˈaj kyojjo qˈij te Noé, ex ikytzin kbˈajiljo, aj wula, ayiˈn Tkˈwal Ichin. 38 Quˈn ikytziˈn tzeˈnqej qˈij, tej naˈmtaq ttzaj qˈaqabˈil; kykyaqil xjal twutz txˈotxˈ nchi bˈaj waˈntaq, ex nchi bˈaj txˈujtetaq, ex nchi bˈaj mejetaq, ex nchi bˈaj xi kyqˈoˈntaq kykˈwal toj mejebˈlin, tzmaxi teˈ kyokx Noé toj ma tij bark. 39 Me ntiˈx bˈiˈn kyuˈn, teˈ ttzaj qˈaqabˈil kyibˈaj, ex bˈeˈx bˈajxi mulqˈaj toj aˈ kykyaqilx. Ikytzin kbˈajiljo, aj wula ayiˈn, a Tkˈwal Ichin. 40 Tojjo qˈij anetziˈn, kabˈe ichin nchi aqˈnintaq toj kytxˈotxˈ. Jun teˈ kxel qˈiˈn, ex jun teˈ kyjel. 41 Ex kabˈe qya nchi cheˈn junx tiˈj kyka. Ex ikyxjo, jun teˈ kxel qˈiˈn, ex jun teˈ kyjel.

42 Kyutzˈlinku kyibˈa toj kynimbˈila. Quˈn mi bˈiˈn kyuˈn alkye or kchin ula, a ayiˈn kyAjawiˈy. 43 Tzˈeltzin kynikyˈa te: Noqit bˈiˈn tuˈn jun tajaw ja, jniˈ or tuˈn tkanin ileqˈ qnikyˈin, matla kubˈ tutzˈlin tibˈ, tuˈn mi tzˈokxi ileqˈ elqˈil toj tja. 44 Tuˈntzintzjo ikyjo, kybˈinchinku kyibˈa, quˈn ntiˈkux toj kynabˈla aj wula, ayiˈn Tkˈwal Ichin.

Jun techil tuˈn Jesús tiˈj jun aqˈnil wen ex tiˈj juntl, a nya wen(AG)

45 ¿Ankye teˈ aqˈnil tzˈaqle ex sakˈ? Ok kyjel qˈoˈn teˈ tuˈn tajaw ja, aj t‑xiˈ toj jun tbˈe, te nejinel kyxoljo txqantl, tuˈn t‑xi tqˈoˈn kywa noqx aj tpoˈn ambˈil te wabˈj. 46 Kyˈiwlinxix teˈ aqˈnil, qa nbˈinchintaq tiˈjjo taqˈin toj tumil, aj tuljo tajaw ja. 47 Twutzxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy, bˈeˈx kxel tqˈoˈn tajaw ja toklin te nejinel tibˈaj tkyaqiljo at te. 48 Me qa nya wenjo aqˈnil, exsin qa chiˈ kyjaluˈn toj tanmin: Yajla tzul tajaw ja. 49 Exsin tzˈok tentz bˈyol kyeˈ tukˈa, ex tzˈok tukˈlin tibˈ loˈl ex txˈujtil kyukˈa txˈujtinel. 50 Me ntiˈkux toj tnabˈl, tej tpon tajaw ja, quˈn ntiˈxtaq bˈiˈn tuˈn. 51 Ex kˈwel kawin kujxix wen, majx kxel smaˈn toj qˈaqˈ te jun majx, junx kyukˈa xmiletzˈ, jaˈ k‑oqˈile, ex kchi juˈchˈile tste tuˈn kyixkˈoj.

Jun techil kyiˈjjo lajaj txin

25  Kyojjo qˈij anetziˈn, a Tkawbˈil Dios toj kyaˈj, ikyxjo tzeˈnku lajaj txin, i xiˈ toj jun mejebˈlin. Xi kynojsin kytzaj tukˈa aseyt, tej kyxiˈ yolte qˈa. Kyxoljo txin, attaq jweˈ ntiˈ kynabˈl, ex ayetziˈn jweˈtl manyor ẍtijqe. Ayetziˈn ntiˈ kynabˈl xi kyiˈn kytzaj, me mi xi kyiˈne chˈintl kyaseyt. Me ayetziˈn ẍtij, xi kynojsinl tkˈwel kyaseyt, ex xi kyiˈn junx tukˈa kytzaj. Me mix jaˈ pone tej qˈa liwey, ex bˈeˈx bˈaj tzaj kywatl kykyaqilx, ex bˈeˈx i xiˈ ktal.

Me atzaj teˈ tnikyˈjin aqˈwil, xi kybˈiˈn jun aˈla tjaw ẍchˈin: ¡Luˈ qˈa tzul! ¡Ku kytzaja kˈlelte! chiˈ.

I bˈaj jaw weˈksjo txin kykyaqilx, ex i bˈaj ok ten txqol kytzaj. Me ayetzin kyeˈ jweˈtl ntiˈ kynabˈl xi kyqˈmaˈn kye ẍtij: Kyqˈontz chˈin qeˈ qaseyt tiˈjjo kyeˈ, quˈn chˈix tkubˈ yupj qtzaja, chi chiˈ.

Me ayetzin kye txin ẍtij xi kyqˈmaˈn kye: ¡Mina! Quˈn nlaypela kanin qe. ¿Yajtzilaˈ tuˈn t‑xi qqˈoˈntza chˈin kyeˈ? Qalaˈ ku kyxiˈy jaˈ nkˈayajtze, ex kˈaˈ tzaj kylaqˈoˈn chˈintla.

10 Me noqx ncheˈxku kyej jweˈ txin, a ntiˈ kynabˈl, laqˈol kyaseyt, teˈ tkaniˈn qˈa. Ayetzin kyeˈ jweˈ txin, quˈn mix ele bˈete kyeˈ, bˈeˈx i okx tuja toj mejebˈlin, ex bˈeˈx etz kyjpuˈn ja.

11 Maˈytaq chˈintl, tej kykanin kyej jweˈ, ex i okx qˈolbˈin: Tata, tata, jqonkxjiy ja qeˈy, chi chiˈ.

12 Me atziˈn xi tqˈmaˈn tajaw ja kye: Twutzxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy, ntiˈ kyokliˈn tuˈn kyoktza, chiˈ.

13 Tuˈnpetziˈn, xi tqˈmaˈn Jesús kye: Noq tzaj kywatla toj kynimbˈila, quˈn mi bˈiˈn kyuˈn tiˈ qˈijil mo alkye or chin ula, ayiˈn Tkˈwal Ichin, chiˈ.

Jun techil tuˈn Jesús, tuˈn tok tilil quˈn toj qchwinqil(AH)

14 Ex ikyxjo, a Tkawbˈil Dios toj kyaˈj, tzeˈnku jun xjal, tuˈntaq t‑xiˈ toj jun tbˈe najchaq. I tzaj ttxkoˈn taqˈnil, ex xi toqxenin tpwaq kye. 15 Te jun, xi tqˈoˈn jweˈ mil; te juntl kabˈe mil, ex te juntl, noq jun mil, teyile junjun xi tqˈoˈn tzeˈnkux kynabˈl. Ex bˈeˈxsin xiˈtz toj tbˈe.

16 Me ante aqˈnil, a xi ttzyuˈn jweˈ mil pwaq, bˈeˈx kubˈ tqˈoˈn tkˈaẍjil, tuˈn tchˈiy pwaq. Ex bˈeˈx tkanbˈe jweˈtl mil. 17 Ex ikyx tene tuˈn, a xi ttzyuˈn kabˈe mil; ex tkanbˈe jun kabˈetl tibˈaj. 18 Me anteˈ xi tzyuˈnte jun mil, bˈeˈx xiˈ ewil teˈ tpwaq tajaw toj jun jul, ex kux tmiquˈn toj txˈotxˈ.

19 Tbˈajlinxiˈ jun jteˈbˈin abˈqˈe, meltzˈajljo xjal, a kyajawjo aqˈnil, ex bˈaj xi tqanin tpwaq teyile junjun tukˈaxjo taˈl.

20 Nejxix xi xkye tukˈaˈ xi tzyuˈnte jweˈ mil, ex xi tqˈoˈn jweˈ mil te tajaw tukˈaxjo juntl jweˈ miltl, a otaq kanbˈit tuˈn. Ex xi tqˈmaˈn te: Taa, jweˈ mil tzaj tqˈoˈn weˈy. Me luˈ juntl jweˈ miltl, ma nkanbˈiy tukˈa.

21 Me antej tajaw pwaq xi tqˈmaˈn: Chjontiy. Jun aqˈnil, a tbˈanilx wen ex tzˈaqlexix. Atzin jaˈlin, quˈn tuˈn nimx xbˈant tuˈn tukˈa tal chˈin, nimxixtl kxel nqˈoˈn tey. Ku toktza ex ku ttzalaja wukˈiy.

22 Atzaj teˈ tkanin juntl aqˈnil, a xi ttzyuˈn teˈ kabˈe mil pwaq, xi tqˈmaˈn: Taa, kabˈe mil tzaj tqˈoˈn weˈy. Me luˈ juntl kabˈe miltl lo, ma nkanbˈiy tukˈa.

23 Xi tqˈmaˈn tajaw pwaq te: Chjontiy. Jun aqˈnil, a tbˈanilx wen ex tzˈaqlexix. Atzin jaˈlin, quˈn tuˈn nimx xbˈant tuˈn tukˈa tal chˈin, nimxixtl kxel nqˈoˈn tey. Ku toktza ex ku ttzalaja wukˈiy.

24 Atzaj teˈ tkanin aqˈnil, a xi tzyuˈnte jun mil, xi tqˈmaˈn te tajaw: Taa, bˈiˈn wuˈn qa ay jun xjal kuj, ex qa njyet jun tpwaqa noq tuˈn taqˈnbˈin juntl, ex at tey, me mi n‑aqˈniˈn. 25 Tuˈnpetziˈn, bˈeˈx in tzaj xobˈa tey, qa xnajku pwaq wuˈn. Tuˈnpetziˈn bˈeˈx xkux nmiquˈn toj txˈotxˈ. Ex luˈ tpwaqa lo.

26 Atzin xi tqˈmaˈn tajaw pwaq te: Jun aqˈnil, a nya bˈaˈn, ex manyor kyˈajxa. Qa bˈiˈntaq tuˈn, qa at npwaqa noq tuˈn taqˈnbˈin juntl, ex qa at weˈy, tuˈn mi nchin aqˈniˈn; 27 tuˈnpetziˈn, noqit bˈeˈx s‑okx tqˈonjiy npwaqa toj nim ja te kˈuˈbˈl pwaq, tuˈntzintla, tej ẍin ula jaˈlin, matla tzˈetz wiˈn weˈ npwaq, ex matla tkanbˈe manbˈilte.

28 Ex xi tqˈmaˈn kyeˈ iteˈtaq antza: Kyimiljiˈy ajo mil pwaq te, ex kyqˈonxa te a at lajaj mil tukˈa. 29 Quˈn ankyeˈ at nim te, ex kyjaˈ kxele txqantl teˈ, tuˈn mi bˈajix. Me anteˈ, a ntiˈ at te, majxpeˈ tal chˈinl at te, k‑elil qˈiyit. 30 Ex atziˈn aqˈnil ntiˈ tajbˈin, kyqˈomixa tzma peˈn toj qxopin kyukˈa jniˈ nya nimil, a jaˈ kchi oqˈile ex jaˈ kchi juˈchˈile kyste tuˈn kyixkˈoj.

Aj kyok kykyaqilxjal toj paˈbˈin twutz Jesús

31 Ok tenl Jesús qˈmalte: Aj wula, a ayiˈn Tkˈwal Ichin, kchin ula tukˈa nim nqoptzˈajiyila ex kyukˈa kykyaqil n‑angela wukˈiy. Ex kchin kˈwel qeˈy tibˈaj nqˈuqbˈila kawil kyibˈaj kykyaqil tukˈa tkyaqil nqoptzˈajiyila. 32 Ex tkyaqil xjal toj tkyaqil twutz txˈotxˈ kchi ul chmet nwutza, ex kchi elil npaˈnjiˈy xjal jun tukˈa juntl, tzeˈnku jun kyikˈlel nchi el tpaˈn rit kyxol chiv. 33 Kchi kˈwel nqˈoˈnjiˈy aye wen xjal, ayeˈ tzeˈnqekuˈ rit, toj nman qˈobˈa, ex ayetziˈn nya wen, ayeˈ tzeˈnqekuˈ chiv, toj nẍnayaja.

34 Ex kxel nqˈmaˈn ayiˈn, a Nmaq Kawil, kye ayeˈ iteˈ toj nman qˈobˈa: Ku kytzaja, ayiˈy ma chi kubˈ kyˈiwliˈn tuˈn nMaˈn. Kyetzinxjiˈy kyokliˈn tiˈjjo tbˈanilxix Tkawbˈil nMaˈn, a bˈinchin te kyeˈy, atxix teˈ tkubˈku xkye twutz txˈotxˈ. 35 Quˈn tej ttzaj qˈaqˈin nkˈuˈja, tzaj kyqˈoˈn nwaˈy. Ex tej ttzaj kˈwaj wiˈja, tzaj kyqˈoˈn nkˈwaˈy. Tej woka bˈetin xjal, tzaj kyqˈoˈn nwatbˈila. 36 Ex tej tel bˈaj nxbˈaliˈn, ma chin ok kyktxuˈn. Ex tej nyabˈtiˈy, chi txaˈja qˈolbˈil weˈy. Ex tej nkuˈxa toj tze, chi txaˈja lol weˈy.

37 Ex ayetziˈn tzˈaqleqe kchi xel qaninte te: QAjaw, ¿Jtojetzin xqliˈy ay tukˈa waˈyaj, ex ma txi qqˈoˈn twaˈy? ¿Jtojetzin xqliˈy ay tukˈa kˈwaj, ex ma txi qqˈoˈn tkˈwaˈy? 38 ¿Jtojetzin xqliˈy ay ma tzˈoka te bˈetin xjal, ex matla txi qqˈoˈn twatbˈila; ex jaˈtzin xqlaˈyiˈy ay ntiˈt t‑xbˈaliˈn tok, ex matla txi qqˈoˈn? 39 ¿Ex jtojetzin xqliˈy tuˈn tyabˈtiy mo qa tkuxa toj tze, ex o xtajatlaˈy loltiˈy?

40 Twutzxix kxel nqˈmaˈn ayiˈn, a nmaq kawil, kyeˈy: Ex okxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy, tkyaqilxjo xkubˈ kybˈinchiˈn tiˈj jun tal yaj mo tiˈj jun aˈla, a kˈuˈjlinkxix wuˈn, toj twutz Dios, wiˈja s‑oke kybˈinchiniˈy.

41 Ex ikyxjo kxel nqˈmaˈn kye iteˈ toj nẍnayaja: Ku kyela nkˈatza, quˈn ma chi kyija tjaqˈ tqanbˈil nMaˈn. Ku kyxiˈy toj qˈaqˈ, a mixla k‑yupjilx, bˈinchinl te kawbˈil kujxix te tajaw il exqetziˈn jniˈ taqˈnil. 42 Quˈn tej tqˈaqˈin nkˈuˈja, mix tzaje kyqˈoˈn nwaˈy. Ex tej ttzaj kˈwaj wiˈja, mix tzaje kyqˈoˈn nkˈwaˈy. 43 Tej woka bˈetin xjal, mix tzaja kyqˈoˈn nwatbˈila. Ex tej tel bˈaj nxbˈaliˈn, mix in oka kyktxuˈn. Ex tej nyabˈtiˈy, mix i xtajiˈy qˈolbˈil weˈy. Ex tej nkuˈxa toj tze, mix i xtajiˈy lol weˈy.

44 Tuˈnpetziˈn, kxel kyqanin: Tata, ¿Jtojetzin xqlontiˈy tukˈa waˈyaj mo qa tukˈa kˈwaj, ex tzeˈn jun bˈetin xjal, mo qa ntiˈ t‑xbˈalinja, ex qa yabˈja mo qa toj tze, ex mix qo mojiˈn tiˈja?

45 Me kxel ntzaqˈwiˈn: Okxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy, tkyaqilxjo mi s‑ok kybˈinchiˈn kyiˈjjo tal yaj, mo tiˈj jun aˈlaj, ayeˈ kˈuˈjlinqexix wuˈn; toj twutz Dios, wiˈja mi s‑oke kybˈinchiniˈy.

46 Ayetziˈn xjal luˈn kchi xeˈl toj najin te jun majx. Me ayetziˈn tzˈaqleqe, kchi xeˈl toj tkabˈ kychwinqil, a nlayx bˈaj.

Tej kykyij Judiy toj wen tuˈn tkubˈ kybˈyoˈn Jesús(AI)

26  Tbˈajlinxiˈ tyolin Jesúsjo yol lo, tzaj tqˈmaˈn qeˈy, awoˈy t‑xnaqˈtzbˈin: Ikytziˈn tzeˈnku bˈiˈn kyuˈn, noq kabˈe qˈij chˈintl, tuˈn tbˈajjo nintz qˈij te Xjan Qˈij, ex ayintzin weˈ, a Tkˈwal Ichin, kchin xel qˈoˈn toj kyqˈobˈxjal, tuˈn nkubˈ kybˈyoˈn twutz cruz, chi Jesús.

Kyojjo qˈij anetziˈn, aye kynejil pale exqetziˈn xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil ex jniˈ nejinel kyxol aj Judiy ma bˈaj kychmoˈn kyibˈ tojjo tja tnejilxix pale, a Caifás tbˈi. Ex ma bˈaj kyjyoˈn tumil, tzeˈn tuˈn ttzyet Jesús kyuˈn tukˈa sbˈubˈl, ex tuˈn tkubˈ kybˈyoˈn. Me bˈaj kyyolin, qa nya toj nintz qˈij te Xjan Qˈij, tuˈntzintla mi bˈaj jaw tiljxjal kyiˈj.

Tej tok tsuˈn jun qya jupsbˈil tiˈj twiˈ Jesús(AJ)

Attaq Jesús tojjo kojbˈil Betania toj tja Simun, jun xjal otaq tzˈel weˈ tuˈn txˈaˈk. Antza, tzaj laqˈe jun qya qˈiˈntaq jun tal ẍunk tuˈn, bˈinchin tuˈn jun wiq abˈj tbˈanilx wen, ex nojnin tukˈa jun wiq jupsbˈil manyor wiˈyil wen, nardo tbˈi. Tzmataq qˈuqle Jesús tiˈj meẍ, tej tok tsuˈn qya jupsbˈil tiˈj twiˈ Jesús.

Me atzaj teˈ xi qkaˈyiˈn, a awoˈy t‑xnaqˈtzbˈin, bˈeˈx tzaj qqˈoja, ex o jaw yolbˈiˈn tiˈj, ex xi qqˈmaˈn: ¿Tiˈtzila qe ma txi tyajin qya qˈanbˈil anetziˈn? Noqit noq xi tkˈayin, matla wiˈyin, ex atzintlaˈ pwaq matla txiˈ te mojbˈil kye yaj.

10 Atzaj teˈ tok tbˈiˈn Jesús ikyjo, bˈeˈx tzaj tqˈmaˈn qeˈy: ¿Tin qe n‑ok kyilinjiˈy qya lo? Quˈn atzin ma tbˈinchin wiˈja tbˈanilx wen. 11 Quˈn bˈapeˈ kye yaj loqe kye iteˈ axsa kyxola, me metzin weˈ, mi chin tenl weˈ kyukˈiy. 12 Quˈn atziˈn ma jax tqoˈn jupsbˈil wiˈbˈaja, noq tuˈn tbˈaj tbˈinchin nxmilila, aj tkux muqet. 13 Twutzxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy, jaˈchaqx kubˈ yolit teˈ Tbˈanil Tqanil wiˈja tkyaqil twutz txˈotxˈ, ex kˈwel yolitjo ma kubˈ tbˈinchin qya wiˈja te jun naˈbˈl tejo qya lo.

Tej tkyij bˈant tiˈj tuˈn Judas, tuˈn t‑xi kˈayit Jesús(AK)

14 Tbˈajlinxiˈ ikyjo, atzin Judas Iscariot, jun t‑xnaqˈtzbˈin Jesús, bˈeˈx xiˈ kyukˈa kynejil pale, 15 ex xi tqanin kye: ¿Jteˈ aku tzaj kyqˈoˈn weˈy, tuˈn t‑xi nqˈoˈn Jesús toj kyqˈobˈa?

Kˈaˈ txi qqˈoˈn lajaj toj kaˈwnaq saqpwaq, chi chiˈ.

16 Oktzin ten Judas jyol tumil, tzeˈn tten tuˈn t‑xi tqˈoˈn toj kyqˈobˈ.

Tej tkubˈ tikyˈsin Jesús tnejil Xjan Wabˈj(AL)

17 Tojjo tnejil qˈij te Waˈj Pan, a waˈj pan ntiˈ txˈamsbˈilte nxiˈ, o xi laqˈeˈy tkˈatz Jesús, ex xi qqaniˈn te: ¿Jaˈtzin tajiy tuˈn tkubˈ qbˈinchinjiˈy wabˈj te ikyˈsbˈil Xjan Qˈij?

18 Ex tzaj ttzaqˈwin Jesús: Ku kyxiˈy toj tnam toj tja jun ichin, ex kyqˈmanxa te: Chiˈ xnaqˈtziljo kyjaluˈn: Chˈix tpon or tuˈn nkyima. Tuˈnpetziˈn, waja tuˈn tkubˈ ikyˈsit Xjan Qˈij toj tjay junx kyukˈa nxnaqˈtzbˈiˈn chichkujiˈy.

19 Ex kubˈ kybˈinchin junjun qxola, a awoˈy t‑xnaqˈtzbˈin, tzeˈnkuxjo tzaj tqˈmaˈn. Ex kubˈ kybˈinchin wabˈj te Xjan Qˈij.

20 Atzaj teˈ qok yupj, kubˈ qe Jesús tiˈj meẍ qukˈiy, a awoˈy t‑xnaqˈtzbˈin. 21 Ex tzmataq nqo waˈn, tzaj tqˈmaˈn Jesús qeˈy: Twutzxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy, at jun kyeˈ kxel qˈoˈn weˈy toj kyqˈobˈxjal, chiˈ.

22 Tuˈntziˈn ikyjo, bˈeˈx o bˈaj jaw bˈisiˈn, ex junjunku o ok ten qanilte: WAjaw, ¿Meqa ayiˈn? qo chijiˈy.

23 Ex tzaj ttzaqˈwin Jesús qeˈy: Atziˈn jun, a nkux tmulin twa junx wukˈiy; atzin kxel qˈoˈn wejiˈy toj kyqˈobˈxjal. 24 Okx kbˈajilx wiˈja, ayiˈn Tkˈwal Ichin, tzeˈn ntqˈmaˈn Tyol Dios, tuˈn nxi kˈayiˈn. Me atzin kxel kˈayin weˈy, noqxpet mi s‑ul itzˈje twutz txˈotxˈ.

25 Bˈeˈx jaw yolin Judas, a tuˈntaq t‑xi kˈayinte, ex xi tqˈmaˈn: Xnaqˈtzil, ¿Mej qa ayiˈn?

Xi ttzaqˈwin Jesús te: Axa ma qˈmante.

26 Nqo waˈntaqa, tej tjaw ttzyuˈn Jesús jun pan, ex xi tqˈoˈn chjonte te Dios tiˈj; ex kubˈ tpiẍin, ex xi tsipin qeˈy, awoˈy t‑xnaqˈtzbˈin, ex tzaj tqˈmaˈn: Kywanxjiˈy lo, quˈn atzin nxmililjiˈy.

27 Ex tzaj ttzyuˈn jun tkˈwel kˈwabˈj tukˈa vin, ex xi tqˈoˈn chjonte te Dios tiˈj; xi tqˈoˈn qeˈy, ex tzaj tqˈmaˈn: Chi kˈwaˈn tojjo tkˈwel kˈwabˈj lo kykyaqilxa, 28 quˈn atziˈn nchkyˈeljiˈy, jun akˈaj tumil, a bˈantnin tiˈj tuˈn Dios, tuˈn kykyijxjal toj wen tukˈa. Quˈn a nchkyˈela k‑elil chitj te chojbˈil kyilxjal. 29 Me kxel nqˈmaˈn kyeˈy, mi chin kˈwaˈntla tiˈjjo kˈwabˈj luˈn tzmaxiˈ aj qkˈwan junx kyukˈiy tzma toj Tkawbˈil nMaˈn toj kyaˈj.

Tej t‑xi tqˈmaˈn Jesús, qa tuˈn tkubˈ tewintaq Pegr(AM)

30 Tej tbˈaj qbˈitziˈn jun bˈitz, bˈeˈx o xiˈy twiˈ wutz Olivos.

31 Teˈ qkaniˈn antza, tzaj tqˈmaˈn Jesús qeˈy: Tojjo qnikyˈin luˈn, jotqexa k‑elil tqˈuqbˈil kykˈuˈja wiˈja, tzeˈnkuxjo ntqˈmaˈn toj Tuˈjil Tyol Dios:
    Kˈwel nbˈyonjiˈy kyikˈlel, ex ayetziˈn rit kchi bˈajelil tilj, chiˈ.

32 Me ajtzin njaw anqˈiˈntla, kchin kˈwel neja kywutza toj Galiley.

33 Me ante Pegr xi ttzaqˈwin: Ex qa kykyaqilx s‑el kyiˈn tqˈuqbˈil kykˈuˈj tiˈja, me mina weˈ, chi Pegrjo.

34 Me xi tqˈmaˈn Jesús te: Twutzxix kxel nqˈmaˈn teˈy, tojxjo qnikyˈin lo, a naˈmtaqx toqˈ tman ekyˈ, otaq chin kubˈ tewiˈn oxe maj kywutzxjal, ex kxel tqˈmaˈn kye qa nya ojtzqiˈnqiˈn tuˈnch.

35 Ex xi tqˈmaˈn Pegr: Exla qa ma chin kyim weˈ tukˈiy, me nlayx kubˈ wewiˈn.

Ex ikyxjo qqˈmaˈy qkyaqila.

Tej t‑xiˈ Jesús naˈl Dios toj Getsemaní(AN)

36 Tbˈajlinxiˈ ikyjo, bˈeˈx xiˈ Jesús qukˈiy toj jun najbˈil, Getsemaní tbˈi. Tej qkaniˈn antza, tzaj tqˈmaˈn Jesús qeˈy: Ku kykyij qeˈy tzaluˈn. Ma chinka naˈl Dios tzachiˈn.

37 Oˈkqex Pegr i xi tkˈleˈn exqetziˈn tkˈwal Zebedey, a Juan ex Santyaw, ex tzaj txqan bˈis toj tanmin ex txqan tzqij tzibˈaj, 38 ex xi tqˈmaˈn kye: Ma tzajx txqan bˈis toj wanmiˈn, nyakutzaj chin kyimila. Chi tenkjtziˈn tzaluˈn, me noq tzaj kywatla.

39 Xi laqˈe Jesús najchaq chˈintl kykˈatz, ex kubˈ mutxe twutz txˈotxˈ naˈl Dios, ex chiˈ kyjaluˈn: NMaˈn, chin tklomila te tkyaqil jniˈ kkyˈelix wuˈn; me noqit nya a tzeˈnku waja, qalaˈ atla tzeˈnkuxjo taja.

40 Bˈeˈx meltzˈaj kykˈatz oxe t‑xnaqˈtzbˈin. Atzaj teˈ tul kykˈatz, xi tqˈmaˈn te Pegr: ¿Ma mitzin s‑elx jun or kywatla wukˈiy? 41 Kyimil kywatla, ex kux chi bˈaj naˈn Dios, tuˈn mina chi kubˈ tzˈaqa toj tqˈobˈ tajaw il, quˈn kyaja tuˈn tkubˈ kybˈinchinjiˈy a taj Dios, me alkyetz kuj n‑ele te kyeˈy tuˈn tbˈant.

42 Xiˈ toj tkabˈ majin naˈl Dios. Chiˈ kyjaluˈn: Ay nMaˈn, qa ntiˈx tumil tuˈn mi tzikyˈx xiˈ luˈn wuˈn, bˈinchimtzinjiy a taja wukˈiy.

43 Tej tmeltzˈaj juntl majl kykˈatzjo t‑xnaqˈtzbˈin, ex ikyxljo, nchi ktantaql, teˈ kyel knetl tuˈn, quˈn mix kypaˈyix watl. 44 Ex bˈeˈx i kyij ttzaqpiˈn, ex bˈeˈx xiˈ toj tox majin naˈl Dios. Ex ayex tyoljo i xi tqˈmaˈn toj tnaˈj Dios.

45 Atzaj teˈ tmeltzˈaj jaˈ iteˈye oxe t‑xnaqˈtzbˈin, xi tqˈmaˈn kye: ¿Ma tzunxsin nchi ktaˈn, ex nchi ajlaˈn? Ma pon or tuˈn nxi qˈoˈn ayiˈn, a Tkˈwal Ichin, toj kyqˈobˈ aj il. 46 ¡Kux chi jaw weˈksa! ¡Qoˈqe! Quˈn luˈ tzul a kxel kˈayin weˈy.

Tej tkux qˈoˈn Jesús toj tze(AO)

47 Tzmataq nyolin Jesús, teˈ tul Judas, a jun t‑xnaqˈtzbˈin. Ex lipcheqektaq txqan xjal tiˈj, qˈimile jniˈ kykxbˈil, a at kyste te bˈiˈybˈil, ex jniˈ kytze te kybˈujbˈil. Aye xjal luˈn otaq chi tzaj kychqˈoˈn kynejil pale ex kyuˈn nejinel kyxol aj Judiy.

48 Otaq bˈaj tqˈmaˈn Judas kye, tzeˈn ttxolil tuˈn tel tnikyˈtzajil: Ankyeˈ k‑okil nmaˈtziˈn, atziˈn. Bˈeˈx kˈaˈ tzˈok kytzyuˈn.

49 Tuˈnpetziˈn, tzaj laqˈexix tkˈatz Jesús, ex xi tqˈmaˈn: Chin qˈolbˈiˈn, Xnaqˈtzil, chiˈ.

Exsin el tmaˈtzin Judas Jesús.

50 Xi tqˈmaˈn Jesús te: ¡Ay wukˈa! Ankye ma tzula bˈinchilte, ¡Bˈinchinkutziˈn!

Bˈeˈxsin i tzaj laqˈe txqantl, ex ok kytzyuˈn Jesús, ex el qititin kyuˈn.

51 Me attaq jun tukˈa Jesús jatz tiˈn tkxbˈil toj tja, ex el tjaspin tẍkyin jun taqˈnil tnejilxix pale. 52 Me xi tqˈmaˈn Jesús: Qˈonkux tkxbˈila toj tkubˈil. Quˈn kykyaqilxjo nchi bˈujin tukˈa kxbˈil, ex tukˈa kxbˈil kchi kyimile. 53 ¿Ma mitzin bˈiˈn tuˈn, noqit waja txi nqaniˈn te nMaˈn, tuˈn ttzaj tsmaˈn jun kabˈlajaj chˈuq angel klol weˈ, jaˈlinxitla tzaj tqˈoˈn? 54 Me qa ma kubˈ nbˈinchiˈn ikyjo, ¿Tzeˈntzin ttentz tuˈn tjapiˈn a tzˈibˈiˈn toj Tuˈjil Tyol Dios, qa iltaq tiˈj tuˈn tbˈaj tkyaqiljo ikyjo?

55 Ex bˈeˈx xi tqanin Jesús kye jniˈ xjal: ¿Tiquˈn ma chi ula tukˈa kykxbˈila ex jniˈ kytzeˈy, tuˈn nxi qititiˈn kyuˈn nyakuj jun ileqˈqiˈn toj kywutza? ¿Ma nyatzin nchin xnaqˈtziˈn kyxola toj tnejil ja te naˈbˈl Dios tkyaqil qˈij? ¿Tiquˈn mix in ele qititintza kyuˈn antza? 56 ¡Me nya tiquˈnil! Quˈn tkyaqiljo lo bˈantninl tiˈj tuˈn tjapiˈn tzeˈnku kyyoleˈ yolil Tyol Dios ojtxe, ex i kubˈ tzˈibˈin tojjo Tuˈjil Tyol Dios.

Ex bˈeˈx kyij qtzaqpiˈn, a awoˈy t‑xnaqˈtzbˈin, tjunalx. Bˈeˈx o bˈaj kubˈe toj bˈe.