Bible in 90 Days
May Gitakda nga Panahon alang sa Matag Buluhaton
3 May gitakda nga panahon alang sa matag buluhaton dinhi sa kalibotan:
2 May panahon sa pagkatawo ug may panahon sa pagkamatay,
may panahon sa pagtanom ug may panahon sa pag-ani,
3 may panahon sa pagpatay ug may panahon sa pagtambal,
may panahon sa pagguba ug may panahon sa pagtukod,
4 may panahon sa paghilak ug may panahon sa pagkatawa,
may panahon sa pagsubo ug may panahon sa pagmaya,
5 may panahon sa pagkatag sa mga bato ug may panahon sa pagtigom niini,
may panahon sa paggaksanay ug may panahon sa pagbulagay,
6 may panahon sa pagpangita ug may panahon sa pag-undang sa pagpangita,
may panahon sa pagtipig ug may panahon sa paglabay,
7 may panahon sa paggisi ug may panahon sa pagtahi,
may panahon sa paghilom ug may panahon sa pagsulti,
8 may panahon sa paghigugma ug may panahon sa pagkasilag,
may panahon sa kagubot ug may panahon sa kalinaw.
9 Kon kining mga panahona gitakda na sa Dios, unsa may kapuslanan sa paghago sa tawo? 10 Nakita ko ang mga buluhaton nga gihatag sa Dios nga kabalak-an sa tawo, 11 ug kining tanan gitakda sa Dios nga mahitabo sa husto nga panahon. Gihatagan niya kita ug tinguha nga masayod sa umaabot, apan dili gayod nato matugkad ang iyang gipanghimo gikan sa sinugdanan hangtod sa kataposan. 12 Nasayod ako nga ang labing maayong buhaton sa tawo samtang buhi pa siya mao ang paglipay, ang pagpaharuhay, 13 ang pagkaon ug pag-inom, ug magpahimulos sa ilang hinagoan kay kining mga butanga grasya sa Dios. 14 Nasayod ako nga ang tanang ginahimo sa Dios magapadayon hangtod sa kahangtoran, ug dili kini madugangan o makuhaan. Gihimo kini sa Dios aron nga motahod ang tawo kaniya. 15 Ang nagakahitabo karon ug ang mahitabo sa umaabot nahitabo na kaniadto. Ginabalik-balik lang sa Dios ang mga panghitabo.
16 Nakita ko usab dinhi sa kalibotan nga nagahari ang kadaotan imbis nga ang hustisya ug pagkamatarong. 17 Miingon ako sa akong kaugalingon, “Hukman sa Dios ang mga tawong matarong ug ang mga daotan, kay may gitakda siya nga panahon sa matag buluhaton.” 18 Ginasulayan sa Dios ang mga tawo aron ipakita kanila nga sama ra sila sa mananap. 19 Managsama ang dangatan sa tawo ug sa mananap; managsama silang mamatay. Managsama usab silang may gininhawa, busa ang tawo wala makabintaha sa mananap. Tinuod gayod nga ang tanan walay kapuslanan. 20 Managsama ang padulngan sa tanang buhing binuhat. Silang tanan gikan sa yuta, ug sa yuta usab sila mobalik. 21 Kinsay nasayod kon ang espiritu sa tawo moadto sa itaas ug ang espiritu sa mananap moadto sa ilalom sa yuta? 22 Busa nasuta ko nga ang labing maayong himuon sa tawo mao ang pagpahimulos sa iyang hinagoan, kay alang gayod kana kaniya. Walay makasugilon sa tawo kon unsa ang mahitabo human siya mamatay.
4 Nakita ko usab ang mga pagpangdaog-daog dinhi sa kalibotan. Nakita ko ang pagpanghilak sa mga dinaog-daog. Walay milipay ug midasig kanila kay gamhanan man ang nangdaog-daog kanila. 2 Busa nakaingon ako nga mas maayo pa ang mga patay kaysa mga buhi. 3 Apan mas maayo pa gayod ang mga wala pa matawo kay sila wala makakita sa mga kadaotan dinhi sa kalibotan.
4 Nakita ko usab nga ang tawo nagahago ug naningkamot gayod nga molampos kay nasina siya sa iyang isigka-tawo. Wala usab kini kapuslanan; sama ra nga nagagukod siya sa hangin.
5 Ang tawong buang-buang tapolan ug mohatod kini kaniya sa kaalaotan. 6 Mas maayo pa nga makaangkon ug diotay nga may kalinaw, kay sa maghago sa pag-angkon ug daghan apan dili mapuslan. Sama ra nga nagagukod ka sa hangin.
7 May nakita pa akong butang nga walay kapuslanan dinhi sa kalibotan: 8 May usa ka tawo nga nagainusara lang. Wala siyay anak o igsoon, apan wala siyay undang sa pagpaningkamot, ug dili siya kontento sa iyang bahandi. Miingon siya sa iyang kaugalingon, “Gihikawan ko ang akong kaugalingon sa kalipay sa hilabihan nga pagpaningkamot. Apan kinsa may bilinan ko sa akong hinagoan?” Wala kini kapuslanan! Makasusubo kini nga klase sa pagkinabuhi!
9 Mas maayo ang may kauban kaysa mag-inusara, kay mas mahimong mapuslanon ang ilang trabaho. 10 Kon matumba ang usa matabangan kini sa iyang kauban. Apan alaot ang nagainusara kon matumba kay walay makatabang kaniya. 11 Ug kon bugnaw ang panahon, mahimong magdulog ang duha aron mainitan. Apan unsaon mo pag-angkon sa kainit kon ikaw rang usa? 12 Sayon pildihon ang tawong mag-inusara, apan kon may kauban siya makasukol sila. Sama ba sa pisi; kon tulo ka doble, lisod kining mabugto.
13 Mas maayo pa ang batan-on nga kabos apan maalamon kaysa tigulang ug buang-buang nga hari nga dili magpatambag. 14 Posible nga ang maong batan-on mahimong hari bisan ug napriso siya, ug mouswag bisan ug natawo siyang kabos. 15 Apan nasuta ko nga bisan ug daghan kaayo ang mga tawo dinhi sa kalibotan nga misunod niadtong batan-on nga mipuli sa hari, 16 ug dili maihap ang mga tawo nga iyang gidumalahan, mahimong dili moangay kaniya ang magsunod nga mga henerasyon. Wala usab kini kapuslanan; sama lang nga nagagukod ka sa hangin.
Ayaw Pagpataka ug Saad ngadto sa Dios
5 Pagbantay sa imong ginahimo kon moadto ka sa templo sa Dios. Mas maayo pa nga mopaduol ka didto nga andam nga motuman sa Dios[a] kaysa maghalad ka sama sa paghalad sa mga buang-buang nga wala makahibalo nga sayop ang ilang ginahimo. 2 Ayaw pagpataka ug sulti. Hunahunaa una pag-ayo sa dili ka pa mosaad sa Dios. Hinumdomi nga ang Dios anaa sa langit ug ikaw ania lang sa yuta, busa ayaw pagpatuyang ug sulti. 3 Kon daghan ka ug gihunahuna, lagmit magdamgo ka, ug kon magpataka ka ug sulti, lagmit masayop ka. 4 Kon mosaad ka sa Dios, tumana kini dayon. Tumana gayod ang imong gisaad kaniya kay dili siya gustog mga buang-buang. 5 Mas maayo pa nga dili ka na lang mosaad kaysa mosaad ka, unya dili nimo tumanon. 6 Ayaw pagpakasala pinaagi sa imong gipanulti, ug ayaw pag-ingon sa pari[b] sa templo nga wala mo kini tuyoa, kay masuko ang Dios kon isulti mo kana ug daoton niya ang imong hinagoan. 7 Walay kapuslanan ang pagsigeg sulti ug pagsigeg damgo. Busa tahora ang Dios.
Ang Bahandi Walay Kapuslanan
8 Ayaw katingala kon makita mo nga sa inyong dapit gilisod-lisod ug gipanapian ang mga kabos, ug gihikawan sa hustisya ug sa ilang katungod. Kay ang mga opisyal nga nagahimo niini protektado sa mas taas pa nga opisyal, ug kining duha protektado usab sa mas taas pa gayod nga opisyal. 9 Bisan ang hari gapahimulos usab sa yuta.
10 Si bisan kinsa nga nahigugma sa kuwarta ug sa uban pa nga bahandi dili makontento niini. Wala usab kini kapuslanan. 11 Kon nagadugang ang imong bahandi, nagadugang usab ang buot mohurot niini, ug dili ka makapahimulos sa imong bahandi. 12 Ang trabahante makatulog ra ug maayo, gamay man o daghan ang iyang makaon, apan ang adunahan dili makatulog pag-ayo tungod sa kadaghan sa iyang bahandi.
13 May nakita ako nga dili gayod maayo dinhi sa kalibotan: Ang pagtigom ug bahandi makadaot sa nagtigom niini, 14 o mawala lang diha sa dili maayo nga negosyo, ug wala na siyay ikabilin sa iyang kabataan. 15 Natawo kita nga walay dala, ug mamatay usab kita nga walay dala. Wala gayod kitay madala sa atong hinagoan. 16 Makasusubo gayod kini kaayo! Natawo kita nga walay dala, mobiya usab kita nga walay dala. Unsa may atong maani sa atong paghago nga wala man kini kapuslanan? 17 Ang atong kinabuhi puno sa kalisod,[c] kabalaka, balatian, ug kasuko.
18 Busa nasuta ko nga ang labing maayong himuon sa tawo sa hamubo nga kinabuhi nga gihatag sa Dios kaniya mao ang pagkaon, pag-inom, ug pagpahimulos sa iyang hinagoan dinhi sa kalibotan, kay alang man gayod kana kaniya. 19 Gihatagan sa Dios ang tawo sa kabtangan ug sa uban pang mga bahandi, ug gitugotan niya siya nga makapahimulos niini aron madawat sa tawo ang alang kaniya ug maglipay siya sa iyang hinagoan. Gasa kini sa Dios kaniya. 20 Ug tungod kay kanunayng gilipay sa Dios ang tawo, dili kini mabalaka sa kamubo sa iyang kinabuhi.
6 May nakita pa gayod akong dili maayo dinhi sa kalibotan nga dili gayod makatarunganon alang sa tawo: 2 May mga tawo nga gihatagan sa Dios sa tanan nilang gitinguha: dungog, kabtangan, ug uban pang bahandi. Apan wala niya sila tugoti nga makapahimulos niini kondili ang ubang tawo hinuon. Wala kini kapuslanan, ug dili gayod maayo. 3 Mahimo nga ang usa ka tawo taas ug kinabuhi ug daghag kabataan. Apan bisan taas ang iyang kinabuhi, kon wala siya malipay sa iyang maayong kahimtang sa kinabuhi, ug sa iyang pagkamatay wala siya hatagi ug desente nga lubong, mas maayo pa kay kaniya ang usa ka bata nga natawo nga patay. 4 Kon namatay pa siya sa iyang pagkahimugso, mahanaw na unta siya ug dili na mahinumdoman pa. 5 Wala unta siya makakita sa kahayag sa adlaw ug makahibalo bahin sa kinabuhi, ug mas nagmalinawon pa unta siya kaysa midako siya nga walay kalipay sa kinabuhi. 6 Oo, mahimong magkinabuhi kadtong tawhana ug 2,000 ka tuig nga walay kalipay sa kinabuhi. Apan unsa pa may pulos niana nga mamatay man lang gihapon siya sama sa tanang mga tawo?
7 Nagahago ang tawo aron makakaon, apan dili gihapon siya matagbaw. 8 Busa unsa may bintaha sa tawong maalamon sa tawong buang-buang? Unsa may kaayohan nga makuha sa tawong kabos kon mahibalo siyang moatubang sa kinabuhi? 9 Busa mas maayo pa nga makontento ka na lang kon unsa ang anaa kanimo kay sa magsige kag handom sa wala diha. Wala kini kapuslanan; sama lang nga nagagukod ka sa hangin.
10 Gitakda na sa Dios ang tanan kaniadto pa, ug nasayod siya kon unsay mahitabo kanato. Busa dili kita makalalis sa Dios[d] bahin sa atong kapalaran. 11 Kon magsige kita ug pakiglalis mas mawad-an ug pulos ang atong gipanulti, ug wala kini ikahatag nga kaayohan kanato. 12 Walay nasayod kon unsa gayod ang maayo alang sa usa ka tawo sa hamubo ug walay kapuslanan niyang kinabuhi—lumalabay lang kini sama sa anino. Walay makasulti kaniya kon unsa ang mahitabo sa kalibotan human siya mamatay.
Ang mga Tambag sa Kinabuhi
7 Maingon nga ang maayong reputasyon mas maayo kaysa mahalong pahumot, ang adlaw sa pagkamatay mas maayo kaysa adlaw sa pagkahimugso.
2 Mas maayo pa nga moadto sa balay nga may nagbangotan kaysa moadto sa balay nga may kombira, kay ang tanan mamatay man, busa kinahanglan hatagan kinig pagtagad sa matag usa.
3 Ang kasubo mas maayo pa kaysa kalipay tungod kay ang kasubo makatudlo kanato bahin sa kinabuhi.
4 Ang tawong maalamon nagahunahuna kanunay bahin sa kamatayon, apan ang tawong buang-buang nagahunahuna bahin sa kalingawan.
5 Mas maayo pa nga mamati ka sa pagbadlong sa tawong maalamon kaysa mamati sa pagdayeg sa tawong buang-buang.
6 Ang bahakhak sa tawong buang-buang sama ra sa pagpiti-piti sa sampinit diha sa kalayo. Wala kini kapuslanan.
7 Sigurado nga mahimong sama sa buang-buang ang tawong maalamon kon manglimbong[e] siya. Kon modawat ka ug suborno daoton mo lang ang imong kaugalingon. 8 Mas maayo pa ang kataposan sa usa ka butang kaysa sinugdanan niini. Ang pagpailob mas maayo pa kaysa pagpasigarbo.
9 Ayaw dayon kasuko, kay ang kasuko kinaiya sa mga tawong buang-buang.
10 Ayawg pangutana, “Nganong mas maayo man ang kaniadto kaysa karon?” Kay dili kana maalamon nga pangutana.
11 Ang kaalam maayo, sama kini sa panulondon. Nagahatag kini sa mga nagakinabuhi dinhi sa kalibotan ug kaayohan nga nagalungtad, 12 ug makahatag kini kanilag kasigurohan sama sa kuwarta. Busa makatabang gayod ang kaalam; makatipig kini sa kinabuhi sa tawo nga nakaangkon niini.
13 Hunahunaa kon unsa ang gihimo sa Dios. Kinsay makatul-id sa iyang gibaliko?
14 Kon maayo ang imong kahimtang, paglipay. Apan kon anaa ka sa kalisod, pamalandong. Hinumdomi nga ang Dios ang nagahatag sa maayo nga kahimtang ug sa kalisod. Busa dili gayod kita masayod kon unsa ang mahitabo sa umaabot.
15 Niining akong kinabuhi nga walay pulos, nakita ko ang tanan: may mga tawong matarong nga nangamatay luyo sa ilang matarong nga kinabuhi, ug may mga daotan nga nagakinabuhi ug taas luyo sa ilang daotang kinabuhi.
16 Ayaw pagpalabig hunahuna nga labihan ka na kamatarong ug kamaalamon kay basig madaot ka. 17 Ayaw usab pagpasulabi sa pagpakadaotan ug pagpakabuang. Kon imo kining himuon, basin mamatay ka sa dili pa nimo panahon. 18 Likayi ang pagpakaaron-ingnon nga matarong ka ug ang pagbuhat ug daotan kay ang tawong may pagtahod sa Dios makahimo sa paglikay niining mga butanga.
19 Ang kaalam makahatag sa tawong maalamon ug gahom nga mas dako kaysa gahom sa napulo ka tigdumala sa usa ka lungsod.
20 Wala gayoy tawong matarong dinhi sa kalibotan nga dili makasala ug kanunayng maayo ang binuhatan.
21 Ayaw tagda ang tanang gisulti sa mga tawo kay tingalig makadungog ka nga gitunglo ka sa imong sulugoon, 22 kay ikaw mismo nahibalo nga sa makadaghang higayon nakapanunglo ka usab sa uban.
23 Gisulayan ko pagsabot kining mga butanga pinaagi sa akong kaalam. Naghunahuna ako nga akong masabtan, apan dili diay ingon niini kasayon. 24 Dili ko matugkad ang mga panghitabo; lisod gayod kini sabton. Wala gayoy makasabot niini. 25 Apan padayon akong nagtuon, nagsusi, ug nangita sa kaalam aron maangkon ko ang tubag sa akong mga pangutana, ug aron masabtan ko nga binuang ang pagbuhat ug daotan ug hinungog ang pagbinuang.
26 Nadiskobrehan ko nga ang babayeng maninintal mas mapait pa kaysa kamatayon. Ang iyang gugma sama sa lit-ag, ug ang iyang mga bukton sama sa kadena. Makaikyas kaniya ang tawo nga nagatuman sa Dios sa iyang kinabuhi, apan ang makasasala malit-agan gayod niya. 27-28 Ako, ang magwawali nagaingon, “Gisuta ko gayod pag-ayo ang matag butang sa akong pagpangita sa tubag sa akong mga pangutana. Sa gihapon, wala nako makita ang mga tubag. Apan akong nadiskobrehan nga sa 1,000 ka mga lalaki aduna ray usa nga matarong,[f] apan wala gayoy ni usa ka babaye nga matarong. 29 Labaw sa tanan, nadiskobrehan ko nga gihimo sa Dios ang tawo nga matarong apan nagtinguha kini sa pagbuhat ug daotan.”
8 Pagkaanindot nga mahimong maalamon ug mahibalong mobatbat sa tanang butang. Ang kaalam makapasadya sa dagway sa usa ka tawo, ug makapahanaw sa pagmug-ot.
Tumana ang Hari
2 Tumana ang sugo sa hari tungod kay misaad ka sa Dios nga himuon kini. 3 Ayaw pagdali-dali ug biya sa imong katungdanan sa hari, ug ayaw pag-uban sa mga nagaplano ug daotan batok kaniya, kay mahimo sa hari ang bisan unsa nga iyang gusto. 4 Gamhanan kaayo ang mga sugo sa hari, ug walay makasupak niini. 5 Walay daotang mahitabo sa tawo nga nagatuman niini. Ang maalamon nga tawo nakahibalo kon kanus-a ug unsaon niya paghimo ang usa ka butang. 6 Kay may hustong panahon ug pamaagi sa paghimo sa matag butang, luyo sa daghang mga kalisod nga ginaatubang sa tawo.
7 Tungod kay walay tawo nga nakahibalo sa umaabot, walay makasulti kang bisan kinsa kon unsa ang mahitabo. 8 Maingon nga dili mapugngan sa tawo ang hangin,[g] dili usab niya mapugngan ang iyang kamatayon. Usa kini ka pagpakigbisog nga dili nato malikayan. Ug atubangan sa kamatayon, ang kadaotan sa usa ka tawo dili gayod makaluwas kaniya.
9 Nakita ko kining tanan samtang gihunahuna ko ang bahin sa mga butang nga ginahimo dinhi sa kalibotan diin ang usa ka tawo may gahom sa pagpasakit sa iyang isigka-tawo. 10 Nakita ko usab ang mga tawong daotan nga gilubong ug gikalimtan. Kanhi, kanunay silang magsulod-gawas sa balaan nga siyudad sa Jerusalem diin naghimo silag daotan, ug gidayeg[h] sila didto mismo sa dapit diin naghimo sila niini. Wala usab kini kapuslanan.
11 Kon dili dayon mahukman ang tawo nga nakasala, mosamot paghunahuna ang uban sa paghimo ug daotan. 12 Bisan makasala sa makadaghan ang tawong daotan ug mabuhi ug taas, nasayod ako nga mas maayo ang dangatan sa tawo nga nagatahod sa Dios. 13 Dili mouswag ang tawong daotan kay wala siya motahod sa Dios, ug dili siya makaangkon ug taas nga kinabuhi. 14 Apan may mga butang nga dili masabtan dinhi sa kalibotan. Usahay ang matarong nga mga tawo mao ang makadawat sa silot nga alang unta sa daotang mga tawo, ug ang daotan mao ang makadawat sa ganti nga alang unta sa mga matarong. Makaingon ako nga wala usab kini kapuslanan.
15 Busa alang kanako, mas maayo alang sa tawo nga magpahimulos sa iyang kinabuhi kay walay laing maayo alang kaniya dinhi sa kalibotan kondili ang pagkaon, pag-inom, ug paglipay. Niining paagiha makasinati siya ug kalipay samtang nagahago siya sa tibuok kinabuhi nga gihatag sa Dios kaniya dinhi sa kalibotan.
16 Adlaw ug gabii dili ako makatulog sa pagpaninguha nga makaangkon ug kaalam aron masabtan ko ang mga nagakahitabo sa kalibotan. 17 Nakita ko ang tanan nga ginahimo sa Dios dinhi sa kalibotan, ug wala gayoy tawo nga makasabot niini. Bisan pa ug unsaon pagpaningkamot sa tawo nga makasabot niini, dili gayod niya kini masabtan. Bisag moingon pa ang tawong maalamon nga makasabot siya, ang tinuod dili siya makasabot.
9 Gipamalandongan ko gayod kadtong tanang mga butang, ug nasuta ko nga ilalom sa pagbuot sa Dios ang mga matarong ug maalamon nga tawo, apil ang ilang mga binuhatan. Apan wala masayod ang tawo kon gugma ba o kasilag ang nagahulat kaniya. 2 Usa lang ang dangatan sa tanang klase sa tawo—ang matarong ug ang daotan, ang maayo ug ang dili maayo,[i] ang mga tawong giisip nga hinlo ug ang giisip nga hugaw,[j] ug ang nagahalad ug ang wala nagahalad. Managsama ra ang tawong maayo ug ang makasasala, ang tawong gapanumpa ug ang nagalikay sa pagpanumpa. 3 Mao kini ang nakadaot sa tanang nagakahitabo sa kalibotan: usa lang ang dangatan sa tanan. Ug dugang pa niana, puno usab sa kadaotan ug kabuang ang hunahuna sa tawo samtang buhi pa siya, ug human niana, mamatay siya. 4 Maingon nga mas maayo pa ang buhi nga iro kaysa patay nga liyon, ang buhi nga tawo mas maayo pa kaysa patay nga tawo. Kay ang buhi may paglaom pa. 5 Sa tinuod, nasayod ang buhi nga tawo nga mamatay siya, apan ang patay walay nahibaloan. Wala na siyay ganti nga madawat, ug malimtan na siya. 6 Nawala na ang iyang gugma, kasilag ug kasina, ug wala na siyay labot sa tanang nagakahitabo dinhi sa kalibotan hangtod sa hangtod.
7 Sige paglipay, kaon ug inom ug bino, kay gitugotan nang daan sa Dios nga himuon mo kini. 8 Pagsadya ug paglipay sa kanunay.[k] 9 Pagkinabuhi nga malipayon uban sa hinigugma mong asawa samtang gipahimuslan mo ang lumalabay nga kinabuhi nga gihatag sa Dios kanimo dinhi sa kalibotan. Mao kana ang imong ganti sa imong paghago dinhi sa kalibotan. 10 Pagkugi sa tanan mong buluhaton, kay didto sa dapit sa mga patay nga imong padulngan wala nay trabaho, panghunahuna, kaalam o kahibalo.
11 May nakita pa gayod ako dinhi sa kalibotan: Dili tanang kusog modagan makadaog sa lumba, ug dili tanang maisog makadaog sa gira. Dili tanang maalamon makakita ug pangabuhian, dili tanang utokan maadunahan, ug dili tanang may abilidad paboran. Kay moabot sa matag tawo ang panahon nga wala niya damha. 12 Ug dugang pa niana, wala usab siya masayod kon kanus-a moabot ang iyang panahon. Sama sa langgam nga nalit-agan o sa isda nga napukotan; mabiktima usab ang tawo sa daotang mga hitabo nga kalit lang moabot kanila.
Mas Maayo ang may Kaalam
13 Nakita ko usab dinhi sa kalibotan ang usa ka panig-ingnan sa kaalam nga giangayan ko gayod: 14 May usa ka gamay nga lungsod diin gamay lang ang mga lumulupyo. Gilibotan kini sa usa ka gamhanang hari kauban ang iyang mga sundalo. Nangandam sila sa pagguba sa mga paril niini, ug unya misulong sila. 15 Didto sa maong lungsod, may usa ka tawo nga kabos apan maalamon, nga makahimo unta sa pagluwas sa lungsod pinaagi sa iyang kaalam. Apan wala gayoy nakahinumdom kaniya.[l] 16 Busa nakaingon ako nga mas maayo ang kaalam kaysa kusog, apan ang kaalam sa tawong kabos ginatamay ug walay mohatag ug pagtagad sa iyang mga tambag. 17 Mas maayo pa nga mamati sa hinay nga sulti sa maalamon nga tawo kaysa mamati sa singgit sa pangulo sa mga buang-buang. 18 Mas maayo ang kaalam kaysa mga armas sa gira. Apan ang usa ka makasasala makadaot sa daghang kaayohan.
10 Ingon nga ang patay nga mga langaw makadaot sa pahumot, ang gamay nga binuang makadaot sa kaalam ug dungog.
2 Ang tawong maalamon gustong maghimo ug maayo, apan ang buang-buang gustong maghimo ug daotan. 3 Bisan sa linakwan lang sa buang-buang, mahibaloan na nga wala siyay panabot. Ginapakita gayod niya sa tanan ang iyang pagkabuang-buang.
4 Kon masuko kanimo ang tigdumala ayaw pasagdi ang imong katungdanan, kay kon magmapailubon ka, basig pasayloon ka pa niya bisan ug dako ang imong nahimo nga sala.
5 May usa pa ka dili maayo nga butang nga nakita ko dinhi sa kalibotan, ug kini ginahimo sa mga pangulo: 6 Ang mga buang-buang gihatagan ug taas nga posisyon apan ang mga adunahan[m] gihatagan ug mubo nga posisyon. 7 Nakita ko nga ang mga ulipon nagasakay sa kabayo samtang ang mga tawong dungganon nagalakaw lang nga daw mga ulipon.
8 Kon magbangag ka, lagmit mahulog ka. Kon molusot ka sa bangag sa paril, lagmit mapaakan ka ug bitin. 9 Kon maglukat ka ug bato, lagmit malugpitan ka. Kon magbugha ka ug kahoy, lagmit masamad ka. 10 Kon habol ang imong atsa ug dili mo kini bairon, mangusog ka gayod ug maayo sa paggamit niini. Mao kana ang maayo sa may kaalam—makatabang kini kanimo nga magmalampuson.
11 Walay kapuslanan ang imong abilidad sa pagpaamo sa bitin kon napaakan ka na niini. 12 Ang mga pulong sa tawong maalamon makahatag kaniya ug kaayohan, apan ang mga pulong sa tawong buang-buang makalaglag kaniya. 13 Ang buang-buang magsugod ug sultig mga binuang nga sa kaulahian makahatag ug kadaot. 14 Dili gayod siya moundang ug sulti.
Wala gayoy nasayod sa umaabot, ug walay makasulti kanato kon unsa ang mahitabo human kita mamatay.
15 Ang trabaho sa buang-buang makapakapoy kaniya, busa naghunahuna siya nga dili na lang siya moadto sa lungsod sa pagtrabaho.[n]
16 Alaot ang nasod nga ang hari niini ulipon kaniadto, ug ang mga pangulo niini nagakombira lang sa tibuok adlaw. 17 Apan bulahan ang nasod nga ang hari niini natawo sa dungganon nga pamilya ug ang mga pangulo niini nagakombira sa hustong panahon aron sa paglig-on sa ilang kaugalingon ug dili aron maghubog.
18 Kon ang usa ka tawo tapolan moatiman sa atop sa iyang balay, magtulo kini ug mahugno ang mga sablayan.
19 Ang pagkaon ug pag-inom makahatag ug kalipay sa tawo, ug ang kuwarta makahatag sa tanan niyang kinahanglanon.
20 Ayaw panghimaraota ang hari bisan sa imong hunahuna, o ang adunahan bisan sa tago, kay tingalig may makasulti niini kanila.[o]
Ang Ginahimo sa Maalamon nga Tawo
11 Ibutang ang imong bahandi sa negosyo kay sa paglabay sa mga adlaw may mapaabot ka nga ganansya.[p] 2 Ibutang ang imong bahandi sa nagkalain-laing[q] mga negosyo,[r] kay wala ka masayod kon unsa nga kalamidad ang moabot sa kalibotan.
3 Kon ang dag-om baga na, moulan. Ug kon asa natumba ang kahoy, didto kini magpabilin.[s]
4 Kon mag-agad ka sa panahon dili ka gayod makatanom ug wala kay maani.
5 Maingon nga wala ka masayod kon giunsa pagsugod sa kinabuhi sa bata[t] diha sa tagoangkan sa iyang inahan, dili mo usab masabtan ang ginahimo sa Dios nga Magbubuhat sa tanang butang.
6 Padayon lang sa pagpananom, kay wala ka masayod hain niini ang motubo pag-ayo, o kon maayo ba hinuon ang pagtubo sa tanan.
7 Maayo gayod kon buhi ka pa. 8 Mao nga paglipay sa tibuok mong kinabuhi, bisan unsa man kini ka taas. Hinuon, hinumdomi nga ang kamatayon moabot ug magdugay kini. Walay kapuslanan ang tanan nga mahitabo sa umaabot.
9 Batan-on, paglipay ug pahimusli ang imong kinabuhi samtang batan-on ka pa. Himoa ang tanan mong gusto ug paundayoni ang tanan mong hilig, apan hinumdomi nga hukman ka sa Dios sa tanan mong ginahimo. 10 Wad-a ang kabalaka ug ayawg tagda ang sakit sa imong lawas kay ang pagkabatan-on lumalabay lang.
12 Hinumdomi ang imong Magbubuhat samtang batan-on ka pa, sa dili pa moabot ang mga panahon sa kalisod diin moingon ka, “Wala na ako malipay sa akong kinabuhi.” 2 Hinumdomi siya sa dili pa mahimong ngitngit alang kanimo ang kahayag sa adlaw, bulan ug mga bitoon, ug sa dili pa mongitngit nga daw gidag-oman ang imong palibot.[u] 3 Moabot ang adlaw nga ang imong mga bukton[v] mangurog ug ang imong mga tiil[w] mangaluya. Ang imong mga ngipon[x] dili na makausap tungod kay pipila na lang kini ka buok, ug ang imong mga mata[y] halap na. 4 Ang imong mga dalunggan[z] dili na kaayo makadungog, bisan ang kasaba sa galingan o ang huni sa mga langgam o ang mga sonata. 5 Mahadlok ka na sa habog nga dapit ug peligro na alang kanimo ang paglakaw-lakaw sa karsada. Moputi na ang buhok sa imong ulo, mag-aginod ka na, ug mawala na ang imong lawasnong tinguha. Sa kaulahian, moadto ka na sa dapit nga imong puy-an sa walay kataposan, ug daghan ang magasubo alang kanimo sa mga karsada.
6 Busa hinumdomi ang Dios sa dili ka pa mamatay, sa dili pa mabugto ang kable nga plata ug mabuak ang sudlanan nga bulawan, o sa dili pa mabuak ang tibod nga pangtimba ug madaot ang moton sa atabay. 7 Unya mobalik ang imong lawas sa yuta nga gigikanan niini, ug ang imong espiritu[aa] mobalik sa Dios nga mao ang naghatag niini.
8 Miingon ang magwawali, “Wala gayoy pulos! Wala gayoy pulos ang tanan!”
9 Gawas nga maalamon ang maong magwawali, gitudloan pa gayod niya ang mga tawo bahin sa iyang nahibaloan. Iyang gitun-an, gitimbang-timbang ug gihan-ay pag-ayo ang daghang mga panultihon. 10 Naningkamot siya sa paggamit sa maanindot nga mga pulong sa iyang pagsulat, ug sa kanunay, gipadayag niya ang kamatuoran. 11 Ang mga pulong sa maalamon nga tawo sama sa talinis nga sungkod nga ginagamit aron sa paggiya sa mga mananap o sa lansang nga maayong pagkadulot. Gihatag kini sa usa ka Magbalantay.
12 Anak, pagbantay niining usa pa ka butang: Ang pagsulat sa mga libro walay kataposan, ug ang labihan nga pagtuon makapakapoy kanimo.
13 Isip panapos niining tanan mong nadungog, mao kini ang akong ikasulti: Tahora ang Dios ug tumana ang iyang mga sugo, kay mao kini ang katungdanan sa matag tawo. 14 Kay hukman sa Dios ang tanan nato nga binuhatan, maayo man o daotan, apil ang gipangbuhat nato sa tago.
1 Ang labing matahom nga awit ni Solomon.[ab]
Ang Babaye
2 Ligoa ako sa imong mga halok, kay ang imong gugma tam-is pa kay sa duga sa ubas. 3 Pagkahumot gayod sa imong pahumot; apil ang imong ngalan morag pahumot nga nangalimyon. Dili ikatingala nga nakagusto gayod kanimo ang mga dalaga. 4 Dali, kupti ako ug managan kita. Ikaw ang akong hari, dad-a ako sa imong kuwarto.
Ang mga Babaye sa Jerusalem
Malipay gayod kami kanimo! Mas gusto namo ang imong gugma kaysa bino.
Ang Babaye
Dili ikatingala nga maibog sila kanimo! 5 Mga babaye sa Jerusalem, itom ako sama sa mga tolda sa Kedar, apan matahom ako sama sa mga kurtina sa palasyo ni Solomon. 6 Ayaw ninyo ako tamaya, kay miitom ako tungod sa sobra nga pagpainit. Nasuko kanako ang akong mga igsoong lalaki ug gipatrabaho nila ako sa ubasan, busa wala na akoy panahon sa pag-atiman sa akong kaugalingon.[ac]
7 Sultihi ako, hinigugma ko, asa nimo pasabsaba ang imong mga karnero? Asa nimo sila papahulaya inigkaudto? Sultihi ako aron dili na ko mangita kanimo didto sa imong mga kauban nga magbalantay usab sa mga karnero. Kay basin mapasanginlan nila ako nga usa ka babaye nga nagabaligya sa iyang dungog.
Ang Lalaki
8 Kon wala ka makatultol, O pinakamatahom nga babaye, sunda ang mga tunob sa akong mga karnero paingon sa mga tolda sa mga magbalantay, ug didto pasabsaba ang imong mga kanding. 9 O mahal ko, sama ikaw sa bayeng kabayo nga makadani sa laking kabayo nga nagaguyod sa karwahe sa hari sa Ehipto.[ad] 10 Katahom sa imong aping, nga mas gipatahom pa sa imong mga ariyos. Katahom sa imong liog nga may kuwintas. 11 Himoan ka namo ug ariyos nga bulawan nga may dekorasyon nga plata.
Ang Babaye
12 Samtang nagsandig ang hari sa iyang sofa, nangalimyon ang akong pahumot. 13 Ang akong hinigugma humot sama sa mira samtang nagpauraray sa akong dughan. 14 Sama siya sa usa ka pungpong sa bulak nga henna nga nagapamukhad didto sa ubasan sa En Gedi.
Ang Lalaki
15 Pagkatahom mo, hinigugma ko. Pagkatahom sa imong mga mata, sama kini katahom sa mga salampati.
Ang Babaye
16 Pagkaguwapo mo, mahal ko. Makawili ka gayod! Ang lunhawng sagbot mao ang atong kama. 17 Ang mga kahoyng sedro mao ang sablayan sa atong balay, ug ang labong nga sipres mao ang atong atop.[ae]
Ang Babaye
2 Mora akog rosas sa Sharon ug liryo sa mga kapatagan.
Ang Lalaki
2 Kon itandi sa uban nga mga babaye, ang akong pinangga sama sa liryo taliwala sa kasampinitan.
Ang Babaye
3 Kon itandi sa uban nga mga batan-ong lalaki, ang akong pinangga sama sa kahoy nga mansanas taliwala sa kalasangan. Kalipay ko ang pagpasilong sa iyang landong, ug alang kanako tam-is ang iyang bunga. 4 Gidala niya ako sa kombira ug gipabati niya kanako kon unsa niya ako paghigugma. 5 Pabaskoga ako pinaagi sa pagpakaon kanakog pasas ug mansanas, kay naluya ako tungod sa gugma. 6 Giunlanan ko ang iyang walang bukton ug ang iyang tuong bukton nagagakos kanako.
7 Mga babaye sa Jerusalem, panumpa kamo pinaagi sa mga lagsaw ug mga gasela nga dili ninyo pukawon ang gugma kon dili pa ang hustong panahon.
8 Nabati ko ang tingog sa akong hinigugma. Nagaabot na siya nga nagalukso-lukso sa mga bukid ug mga bungtod 9 sama sa lagsaw. Tan-awa, tua siya sa gawas nagatindog luyo sa among bongbong ug nagalili kanako diha sa mga rehas sa bintana. 10 Miingon siya kanako, “Dali na, mahal ko. Uban kanako, O matahom kong hinigugma. 11 Human na ang tingtugnaw ug ang ting-ulan. 12 Namukhad na ang mga bulak sa kapatagan, ug panahon na sa pag-awit. Madungog na diha sa kaumahan ang tingog sa mga salampati. 13 Gasugod na ug pamunga ang mga kahoy nga igos ug nangalimyon na ang mga bulak sa ubas. Dali na, mahal ko. Uban kanako, O matahom kong hinigugma.”
Ang Lalaki
14 Daw salampati ka nga nagatago diha sa kabatoan sa pangpang. Ipakita kanako ang imong matahom nga nawong ug ipabati kanako ang matam-is mong tingog.
Ang mga Babaye sa Jerusalem
15 Dali! Dakpa ang gagmayng ihalas nga mga iro, nga gapangdaot sa among nagapamulak nga ubasan.
Ang Babaye
16 Akoa ang akong hinigugma ug ako iyaha usab. Gipasabsab niya ang iyang kahayopan diha sa mga liryohan. 17 Sa dili pa mobanagbanag ug sa dili pa moabot ang kabuntagon, balik kanako, mahal ko. Balik sama kapaspas sa lagsaw diha sa taliwala sa duha ka bukid.
3 Tibuok gabii akong nangandoy sa akong hinigugma diha sa akong higdaanan. Gimingaw ako kaniya, apan wala siya magpakita kanako. 2 Busa mibangon ako, ug gilibot ko ang siyudad, ang mga kadalanan, ug mga plasa. Gipangita ko ang akong hinigugma apan wala ko siya nakit-an. 3 Nakita ako sa mga guwardya sa ilang paglibot-libot sa siyudad. Gipangutana ko sila, “Nakita ba ninyo ang akong hinigugma?”
4 Sa dili pa dugay nga nakabiya ako sa mga guwardya, nakita ko ang akong hinigugma. Gigunitan ko siya pag-ayo ug wala ko na siya buhii hangtod nga nadala ko siya sa balay sa akong inahan, didto sa kuwarto diin ako gipakatawo. 5 Kamong mga babaye sa Jerusalem, panumpa kamo pinaagi sa mga lagsaw ug mga gasela nga dili ninyo pukawon ang gugma kon dili pa ang hustong panahon.
Ang mga Babaye sa Jerusalem
6 Kinsa kining gikan sa kamingawan nga morag bagang aso nga inubanan sa kahumot sa mga mira ug insenso—mga pahumot nga ginabaligya sa negosyante? 7 Si Solomon kana nga gidayongan diha sa iyang lingkoranan ug gilibotan sa 60 ka pinakaisog nga mga sundalo sa Israel. 8 Nagtakin ang matag sundalo ug espada ug hanas sila sa pagpakiggira. Andam sila kon may moataki kanila bisan sa kagabhion. 9 Ang lingkoranan ni Haring Solomon hinimo gikan sa mga kahoy nga gikan sa Lebanon. 10 Ang mga haligi niini hinaklapan ug plata ug ang sandiganan bulawan. Ang lingkoranan giputos ug panapton nga kolor ube. Ang sulod nga bahin gipatahom sa mga babaye sa Jerusalem.
Ang Babaye
11 O mga babaye sa Jerusalem,[af] panggawas kamo ug tan-awa ninyo si Haring Solomon. Nagasul-ob siya sa korona nga gikorona kaniya sa iyang inahan sa adlaw sa iyang kasal—ang iyang labing malipayong adlaw.
Ang Lalaki
4 Pagkatahom mo, mahal ko. Ang imong mga mata daw mga salampati luyo sa imong belo. Ang imong buhok daw panon sa mga kanding nga nanglugsong gikan sa Bukid sa Gilead. 2 Ang imong mga ngipon daw sama kaputi sa karnero nga bag-o lang gialotan ug gikaligoan. Maayo kining pagkaplastar ug walay nakulang niini. 3 Ang imong mga ngabil sama sa pulang laso; pagkatahom niini. Ang imong mga aping daw duha ka pikas sa mapula-pula nga prutas nga pomegranata. 4 Ang imong liog sama sa tore ni David nga gipalibotan sa mga bato, ug gibitayan sa linibo ka mga taming sa bantogang mga sundalo.[ag] 5 Nindot kaayo ang imong dughan, daw sama sa kaluha nga lating lagsaw nga nanabsab taliwala sa mga liryo. 6 Sa wala pa magbanagbanag ug wala pa mawala ang kangitngit, magpabilin ako sa imong dughan nga daw sa bukid ug sa bungtod nga humot ug mira ug insenso. 7 Pagkatahom mo, mahal ko. Wala gayoy ikasaway diha kanimo.
8 Uban kanako, hinigugma ko, gikan sa Lebanon. Molugsong kita gikan sa mga bukid sa Amana, Senir, ug Hermon, nga gipuy-an sa mga liyon ug mga leopardo. 9 O mahal kong pangasaw-onon, gibihag mo ang akong kasingkasing sa usa mo lang ka pagtan-aw ug sa usa lang ka bato sa imong kuwintas. 10 Pagkatam-is sa imong gugma, mahal kong pangasaw-onon. Mas maayo pa kini kaysa duga sa ubas. Ang imong pahumot mas humot pa kaysa bisan unsang matang sa pahumot. 11 Morag dugos katam-is ang imong mga halok, akong pangasaw-onon. Oo, ang imong dila daw may dugos ug gatas. Ang imong bisti sama kahumot sa kahoyng sedro sa Lebanon. 12 O mahal kong pangasaw-onon, sama ka sa usa ka kinandadohan nga hardin nga may tuboran. 13 Namunga kini ug mga pomegranata ug uban pang maayong mga bunga. Abunda kini sa mga pahumot nga henna, nardo, 14 asapran, kalamo, sinamon, nagkalain-laing matang sa insenso, mira, aloe, ug uban pang labing maayong mga pahumot. 15 Sama ka sa usa ka tuboran diha sa hardin nga nagadagayday gikan sa mga bukid sa Lebanon.
Ang Babaye
16 Lihok kamo hanging amihan ug hanging habagat! Huypi ninyo ang akong hardin aron mangalimyon ang kahumot niini. Paanhia sa iyang hardin ang akong hinigugma ug pakan-a siya sa labing maayong mga bunga niini.
Ang Lalaki
5 Ania na ako sa akong hardin, mahal kong pangasaw-onon. Nanguha ako sa akong mira ug mga pahumot. Mikaon ako sa akong dugos ug miinom sa akong bino ug gatas.
Mga Babaye sa Jerusalem
Kamo nga nagahinigugmaay, magkaon kamo ug mag-inom.
Ang Babaye
2 Natulog ako apan nagmata ang akong hunahuna. Nadungog ko nga nanuktok ang akong hinigugma. Miingon siya, “Pasudla ako, O mahal ko nga labihan katahom. Kay nabasa sa yamog ang akong ulo.” 3 Apan miingon ako, “Nahubo ko na ang akong bisti, sul-obon ko pa ba kini pag-usab? Nakapanghimasa na ako sa akong mga tiil, hugawan ko pa ba kini pag-usab?” 4 Gikuot sa akong hinigugma ang trangka sa pultahan, ug nagkuba-kuba ang akong dughan sa kalipay. 5 Mibangon ako aron ablihan ang pultahan alang kaniya, ug samtang gikuptan ko ang trangka, mitulo gikan sa akong mga tudlo ang mira. 6 Giablihan ko ang akong hinigugma, apan wala na siya. Nasubo ako sa iyang pagbiya. Gipangita ko siya, apan wala ko siya makita. Gitawag ko siya, apan wala siya motubag. 7 Nakita ako sa mga guwardya samtang nagpatrolya sila sa siyudad. Gikulata nila ako, ug nasamdan ako. Gikuha pa nila ang akong kupo. 8 Kamong mga babaye sa Jerusalem, panumpa kamo nga kon makita ninyo ang akong hinigugma, sultihan ninyo siya nga nagsakit ako tungod sa gugma.
Ang mga Babaye sa Jerusalem
9 O labing matahom nga babaye, unsa may anaa sa imong hinigugma nga nakapahimo kaniyang mas maayo kaysa uban, nga gipapanumpa mo man gayod kami?
Ang Babaye
10 Guwapo ug himsog ang akong hinigugma. Madanihon siya, ug walay sama kaniya sa liboan ka mga kalalakin-an. 11 Sama kabililhon sa bulawan ang iyang ulo. Kulot ang iyang buhok ug sama kini kaitom sa uwak. 12 Ang iyang mata daw pareha katahom sa mata sa salampati nga daw gatas kaputi, nga anaa daplin sa suba. Ug pareha kini katahom sa mahalong mga bato. 13 Ang iyang mga aping humot sama sa usa ka hardin nga puno sa mga tanom nga ginahimong pahumot. Ang iyang mga ngabil daw mga bulak sa liryo diin nagatulo ang mira. 14 Ang iyang mga bukton morag mga tubo nga bulawan nga gidekorasyonan ug mahalong mga bato. Ang iyang lawas sama ka hamis sa bangkil sa elepante nga gidekorasyonan ug mga mahalong bato nga safiro. 15 Ang iyang mga paa ug batiis daw mga haligi nga marmol nga gipatindog sa tungtonganan nga purong bulawan. Pagkaanindot niyang tan-awon, sama siya sa mga kahoyng sedro sa Lebanon. 16 Lami halokan ang iyang ngabil ug makadani gayod siya kaayo. Siya ang akong hinigugma, O mga babaye sa Jerusalem. Siya ang akong amigo.
Ang mga Babaye sa Jerusalem
6 O labing matahom nga babaye, hain na ang imong hinigugma? Diin siya paingon kay tabangan ka namo sa pagpangita kaniya?
Ang Babaye
2 Miadto ang akong hinigugma sa iyang hardin nga puno sa mga tanom nga ginahimong pahumot. Pasabsabon niya didto ang iyang mga kahayopan, ug manguha siya ug mga liryo. 3 Akoa siya ug ako iya usab. Ginapasabsab niya ang iyang mga kahayopan diha sa mga liryo.
Ang Lalaki
4 Pagkatahom mo, mahal ko. Sama ikaw katahom sa siyudad sa Tirza ug sa Jerusalem. Madanihon ka gayod sama sa mga sundalo nga may mga bandera. 5 Ayaw ako tan-awa kay madani ako kanimo. Ang imong buhok daw panon sa mga kanding nga nanglugsong gikan sa Bukid sa Gilead. 6 Ang imong mga ngipon sama kaputi sa karnero nga bag-o lang gikaligoan. Walay nakulang niini ug maayo ang pagkaplastar niini. 7 Ang imong nawong nga natabonan sa belo daw sama sa prutas sa pomegranata nga mapula-pula.
8 Bisan may 60 pa ako ka mga asawa nga rayna, 80 ka mga asawa nga sulugoon, ug mga dalaga nga dili maihap, 9 usa ra gayod ang akong hinigugma. Pinasahi gayod siya ug wala gayoy ikasaway diha kaniya. Siya lang gayod ang anak nga babaye sa iyang inahan ug paborito siya niini. Kon makita siya sa mga babaye ginapasidunggan nila siya, ug bisan ang mga rayna ug ang mga asawa nga sulugoon nakadayeg kaniya. 10 Miingon sila, “Kinsa kining daw nagasubang nga adlaw ang katahom? Matahom siya sama sa bulan, ug maanyag sama sa adlaw. Madanihon kaayo siya sama sa mga sundalo nga may mga bandera.”
11 Milugsong ako sa mga tamnanan sa kahoy nga almond sa pagtan-aw sa bag-ong mga tanom nga nanubo sa lugut. Gitan-aw ko kon nanalingsing na ang mga ubas ug kon namulak na ang mga pomegranata. 12 Sa akong hilabihan nga kalipay, gibati ko nga daw nagsakay ako sa harianong karwahe uban sa akong hinigugma.
Ang mga Babaye sa Jerusalem
13 Balik, dalaga sa Shulam. Balik aron masud-ongan ka namo pag-ayo.
Ang Lalaki
Nganong gusto man gayod ninyong makita ang dalaga sa Shulam nga mosayaw taliwala sa ubang mga mananayaw?
7 O babaye nga dungganon, pagkatahom sa imong mga tiil nga may sandalyas. Pagkaanindot sa mga kurba sa imong mga paa. Daw mga alahas kini nga hinimo sa hanas nga artesano.[ah] 2 Ang imong pusod daw kopa nga dili makabsan ug lami nga bino. Ang imong hawak daw binugkos nga trigo nga nalibotan sa mga liryo. 3 Ang imong dughan daw kaluha nga lating lagsaw. 4 Ang imong liog daw tore nga hinimo gikan sa mga bangkil sa elepante. Ang imong mga mata sama katin-aw sa kaligoanan sa Heshbon, sa may pultahan sa Bet Rabim. Ang imong ilong daw ang bantayanang tore sa Lebanon nga nagaatubang sa Damascus. 5 Ang imong ulo sama katahom sa Bukid sa Carmel. Ang imong buhok sama kanindot sa mahalong panapton. Nabihag ang hari sa katahom niini.
6 Pagkatahom mo, mahal ko. Makawili ka. 7 Ang imong barog sama sa kahoy nga palma, ug ang imong dughan daw sa nagpungpong nga bunga niini. 8 Miingon ako, “Mosaka ako sa palma ug mohawid sa mga bunga niini.” O, ang imong dughan daw sa pungpong sa ubas ug ang kahumot sa imong gininhawa sama sa mansanas. 9 Ang imong halok sama katam-is sa duga sa ubas. Kini nga duga sa ubas nagadagayday sa hinay-hinay sa baba ug ngipon sa akong hinigugma.
Ang Babaye
10 Iya ako sa akong hinigugma ug ako lang ang iyang ginahandom. 11 Dali, mahal ko, moadto kita sa uma, ug matulog kita taliwala sa mga bulak nga henna.[ai] 12 Mamangon kitag sayo ug atong tan-awon kon nanalingsing na ba ang ubas, ug namukhad na ba ang mga bulak niini. Tan-awon ta usab kon namulak na ba ang pomegranata, ug didto ihatag ko kanimo ang akong gugma. 13 Nangalimyon ang kahumot sa tanom nga mandragora, ug ibabaw sa atong pultahan anaa ang tanang piniling mga butang, daan ug bag-o nga gitagana ko alang kanimo, mahal ko.
8 Kon sama pa lang unta ikaw sa akong igsoon nga gipasuso sa akong inahan, hagkan ko ikaw bisan asang lugara ug walay maghunahuna ug malisya kanako. 2 Dad-on ko ikaw sa balay sa akong inahan, ug didto tudloan mo ako mahitungod sa gugma.[aj] Paimnon ko ikaw sa mahumot nga bino nga gikan sa akong prutas nga pomegranata. 3 Unlanan ko ang imong walang bukton ug ang imong tuong bukton nagagakos kanako.
4 Kamong mga babaye sa Jerusalem, panumpa kamo nga dili ninyo pukawon ang gugma kon dili pa ang hustong panahon.
Mga Babaye sa Jerusalem
5 Kinsa ba kining nagapadulong dinhi gikan sa kamingawan nga nagasandig sa iyang hinigugma?
Ang Babaye
Gipukaw ko ang imong pagbati didto ilalom sa punoan sa mansanas, diin ikaw natawo. 6 Tipigan mo ako kanunay diha sa imong kasingkasing sama sa singsing nga anaa kanunay sa imong tudlo. Ipakita nga ako lamang gayod ang imong gihigugma. Ug sama nga ang lubnganan dili mapugngan sa pagdawat sa mga patay, dili usab mapugngan ang kainit sa pagbati. 7 Dili kini mapalong bisan sa daghang tubig. Bisag bahaan pa kini, dili gihapon kini mapalong. Dili kini mapalit bisag ibayad pa sa tawo ang tanan niyang bahandi.
Ang mga Igsoong Lalaki sa Babaye
8 May igsoon kami nga babaye nga batan-on pa ug wala pa mamukol. Unsay among buhaton kon may makagusto kaniya? 9 Putli man siya o dili, panalipdan namo siya.[ak]
Ang Babaye
10 Putli ako.[al] Ang akong dughan daw mga tore, ug kontento ang akong hinigugma kanako.
11 May ubasan si Solomon sa Baal Hamon nga gipaarkilahan niya sa mga mag-uuma didto. Ang matag usa kanila nagahatag ug 1,000 ka buok nga pilak ingon nga bahin niya sa abot sa ubasan. 12 Ikaw ang magbuot sa imong ubasan, Solomon. Imo ang 1,000 ka buok nga pilak ug ila sa mga mag-uuma ang 200 ka buok nga pilak. Apan ako ang magbuot sa akong ubasan.
Ang Lalaki
13 O mahal ko, nga anaa sa hardin, namati sa imong tingog ang imong mga higala, padungga usab ako sa imong tingog.
Ang Babaye
14 Pagdali ug anhi dinhi kanako, mahal ko. Dagan sama katulin sa usa ngadto sa mga bukid sa mga pahumot.
Ang Pulong Sa Dios (Cebuano New Testament) Copyright © 1988, 2001 by International Bible Society® Used by Permission. All rights reserved worldwide.