Bible in 90 Days

Ang Paghari ni Peka sa Israel

²⁷ Nahimong hari sa Israel si Peka nga anak ni Remalia sa ika-52 nga tuig sa paghari ni Azaria sa Juda. Sa Samaria siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa 20 ka tuig. ²⁸ Daotan ang iyang gihimo atubangan sa Ginoo. Gisunod niya ang mga sala nga gihimo ni Jeroboam nga anak ni Nebat, nga nahimong hinungdan sa pagpakasala sa mga taga-Israel.

²⁹ Sa panahon sa paghari ni Peka, gisulong ni Tiglat Piliser nga hari sa Asiria ang Israel, ug nailog niya ang mga lungsod sa Ion, Abel Bet Maaca, Janoa, Kedesh, ug Hazor. Nailog usab niya ang Gilead, Galilea, ug ang tibuok nga yuta sa Naftali. Unya gidala niya ang mga lumulupyo niini ngadto sa Asiria ingon nga mga bihag.

³⁰ Unya nagplano ug daotan si Hosea nga anak ni Elah batok kang Peka nga anak ni Remalia. Gipatay niya si Peka ug gipulihan ingon nga hari. Nahitabo kini sa ika-20 nga tuig sa paghari ni Jotam, nga anak ni Uzia, sa Juda.

³¹ Ang uban pang sugilanon mahitungod sa paghari ni Peka, ug ang tanan niyang gihimo, nahisulat sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Israel.

Ang Paghari ni Jotam sa Juda

(2 Cro. 27:1-9)

³² Nahimong hari sa Juda si Jotam nga anak ni Uzia sa ikaduhang tuig sa paghari ni Peka, nga anak ni Remalia, sa Israel. ³³ Nagaedad si Jotam ug 25 ka tuig sa dihang nahimo siyang hari. Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa 16 ka tuig. Ang iyang inahan mao si Jerusha nga anak ni Zadok. ³⁴ Gihimo ni Jotam ang maayo atubangan sa Ginoo, sama sa gihimo sa iyang amahan nga si Uzia. ³⁵ Apan wala niya ipaguba ang mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit, busa nagpadayon ang mga tawo sa paghalad ug sa pagsunog ug mga insenso didto. Si Jotam ang nagpahimo pag-usab sa Amihanang Pultahan sa templo sa Ginoo.

³⁶ Ang uban pang sugilanon mahitungod sa paghari ni Jotam, ug ang iyang gipanghimo, nahisulat sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Juda. ³⁷ Sa panahon sa iyang paghari, gipasulong sa Ginoo kang Rezin nga hari sa Aram ug kang Peka nga anak ni Remalia ang Juda. ³⁸ Sa dihang namatay si Jotam, gilubong siya sa lubnganan sa iyang mga katigulangan sa Lungsod ni David nga iya usab nga katigulangan. Ug si Ahaz nga iyang anak mao ang mipuli kaniya ingon nga hari.

Ang Paghari ni Ahaz sa Juda

(2 Cro. 28:1-27)

16 Nahimong hari sa Juda si Ahaz nga anak ni Jotam sa ika-17 nga tuig sa paghari ni Peka, nga anak ni Remalia, sa Israel. ² Nagaedad si Ahaz ug 20 ka tuig sa dihang nahimo siyang hari. Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa 16 ka tuig. Daotan ang iyang gihimo atubangan sa Ginoo nga iyang Dios, dili sama sa gihimo sa iyang katigulangan nga si David. ³ Gisunod niya ang mga gawi sa mga hari sa Israel, ug bisan ang iyang anak gihalad niya sa kalayo. Gisunod niya ang mangil-ad nga mga buhat sa mga nasod nga gipaabog sa Ginoo sa mga Israelinhon. ⁴ Naghalad siyag mga halad ug nagsunog ug insenso sa mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit, sa ibabaw sa mga bungtod, ug sa ilalom sa matag labong nga kahoy.

⁵ Unya si Rezin nga hari sa Aram ug si Peka nga hari sa Israel, nga anak ni Remalia, misulong sa Jerusalem, ug gilibotan nila kini. Apan wala nila mapildi si Ahaz. ⁶ Niadtong higayona, nabawi ni Rezin nga hari sa Aram^[a] ang Elat pinaagi sa pag-abog sa katawhan sa Juda. Namalhin dayon ang ubang mga Aramehanon^[b] sa Elat ug didto na namuyo hangtod karon.

⁷ Nagsugo si Ahaz ug mga mensahero sa pagdala niini nga mensahe ngadto kang Tiglat Piliser nga hari sa Asiria: “Imo akong alagad, anhi dinhi ug luwasa ako gikan sa kamot sa hari sa Aram ug sa hari sa Israel nga misulong kanako.” ⁸ Gikuha ni Ahaz ang pilak ug bulawan sa templo sa Ginoo ug sa bodega sa palasyo ug gipadala kini ngadto sa hari sa Asiria ingon nga gasa. ⁹ Misugot ang hari sa Asiria sa gihangyo ni Ahaz, busa gisulong niya ang Damascus ug giilog kini. Gidala niya ang mga lumulupyo niini ngadto sa Kir ingon nga mga bihag, ug gipatay niya si Rezin.

¹⁰ Unya miadto si Haring Ahaz sa Damascus sa pagpakigkita kang Tiglat Piliser nga hari sa Asiria. Sa didto na siya, may nakita siyang halaran. Busa gipadad-an niya ang pari nga si Uria sa hulagway sa halaran apil na ang mga detalye sa pagkahimo niini. ¹¹ Naghimo si Uria ug halaran nga sumala gayod sa hulagway nga gipadala kaniya ni Ahaz, ug nahuman niya ang halaran sa wala pa makabalik si Ahaz. ^12-13 Pag-abot ni Haring Ahaz gikan sa Damascus, nakita niya ang halaran. Miduol siya sa halaran ug naghalad^[c] ug mga halad nga sinunog ug halad sa pagpasidungog. Unya gibuboan niya ang halaran sa halad nga ilimnon ug giwisikan sa dugo sa mananap nga gihalad niya alang sa maayo nga relasyon. ¹⁴ Unya gipakuha niya ang daang halaran nga bronsi nga didto atubangan sa Ginoo, taliwala sa bag-ong halaran ug sa templo sa Ginoo, ug gipabutang niya kini dapit sa amihan sa bag-ong halaran. ¹⁵ Nagmando dayon siya kang Uria nga pari, “Gamita ang bag-ong halaran sa paghalad sa mga halad nga sinunog kada buntag ug sa mga halad sa pagpasidungog kada gabii. Gamita usab kini sa paghalad sa mga halad nga sinunog ug mga halad isip pagpasidungog sa Ginoo nga ginahalad sa hari ug sa mga tawo, ug apil na ang mga halad nga ilimnon sa mga tawo. Iwisik sa bag-ong halaran ang dugo sa halad nga sinunog ug sa uban pang mga halad. Apan ang bronsi nga halaran akong gamiton nga akong alampoanan.” ¹⁶ Ug gihimo ni Uria nga pari ang gisugo kaniya ni Haring Ahaz.

¹⁷ Unya gikuha ni Haring Ahaz ang mga bongbong ug mga palanggana sa mga karomata nga ginagamit sa paghakot ug tubig alang sa templo. Gikuha usab niya ang dakong sudlanan sa tubig nga gitawag ug Dagat gikan sa gitungtongan niini nga mga baka nga bronsi, ug gibutang kini sa tungtonganan nga bato. ¹⁸ Ug aron malipay ang hari sa Asiria, gikuha ni Ahaz gikan sa palasyo ang atop-atop nga ginagamit kon Adlaw nga Igpapahulay ug gisira ang agianan sa hari sa Juda paingon sa templo.

¹⁹ Ang uban pang sugilanon mahitungod sa paghari ni Ahaz, ug ang iyang mga gihimo, nahisulat sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Juda. ²⁰ Sa dihang namatay si Ahaz, gilubong siya sa lubnganan sa iyang mga katigulangan sa Lungsod ni David. Ug si Hezekia nga iyang anak mao ang mipuli kaniya ingon nga hari.

Ang Paghari ni Hosea sa Israel

17 Nahimong hari sa Israel si Hosea nga anak ni Elah sa ika-12 nga tuig sa paghari ni Ahaz sa Juda. Sa Samaria siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa siyam ka tuig. ² Daotan ang iyang gihimo atubangan sa Ginoo, apan dili gayod sama kadaotan sa gihimo sa mga hari sa Israel nga nauna kaniya.

³ Gisulong ni Shalmaneser nga hari sa Asiria si Hosea. Nailalom siya sa gahom ni Shalmaneser ug gipabayad ug buhis. ⁴ Apan nadiskobrehan sa hari sa Asiria nga nagluib si Hosea. Nagpadala kini ug mensahe sa pagpangayo ug tabang ngadto kang So nga hari sa Ehipto. Wala na usab siya mohatag sa iyang tinuig nga buhis. Busa gipadakop siya ni Shalmaneser ug gipriso.

⁵ Unya gisulong sa hari sa Asiria ang tibuok Israel, ug sulod sa tulo ka tuig gilibotan niya ang Samaria. ⁶ Ug sa ikasiyam nga tuig sa paghari ni Hosea, giilog sa hari sa Asiria ang Samaria, ug gidala niya ang mga taga-Israel sa Asiria ingon nga mga bihag. Gipapuyo niya sila sa lungsod sa Hala, sa mga lugar duol sa Suba sa Habor sa Gozan, ug sa mga lungsod sa mga Medianhon.

⁷ Nahitabo kini sa mga taga-Israel tungod kay nakasala sila sa Ginoo nga ilang Dios nga maoy nagpagawas kanila gikan sa Ehipto ug nagluwas kanila gikan sa mga kamot sa Faraon nga hari sa Ehipto. Misimba sila sa ubang mga dios ⁸ ug misunod sa mga buhat sa mga nasod nga giabog sa Ginoo gikan niining yutaa sa pag-abot sa mga Israelinhon. Misunod usab sila sa mga binuhatan nga gitudlo sa mga hari sa Israel. ⁹ Naghimo sila sa tago sa mga butang nga supak sa Ginoo nga ilang Dios. Naghimo usab sila ug mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit sa Israel, gikan sa gagmayng mga baryo^[d] ngadto sa dagkong mga pinarilan nga mga lungsod. ¹⁰ Nagpatindog sila ug handomanan nga mga bato ug mga poste nga simbolo sa diosa nga si Ashera ibabaw sa matag bungtod ug ilalom sa matag labong nga kahoy. ¹¹ Nagsunog sila ug mga insenso sa matag simbahanan sa habog nga mga dapit, sama sa gihimo sa mga nasod nga giabog sa Ginoo gikan niining yutaa sa pag-abot sa mga Israelinhon. Gihimo nila ang mga daotang butang nga nakapasuko sa Ginoo. ¹² Misimba sila sa mga dios-dios bisag nagaingon ang Ginoo nga dili gayod nila kini buhaton. ¹³ Kanunayng gipahimangnoan sa Ginoo ang Israel ug Juda pinaagi sa iyang mga propeta ug manalagna: “Biya na kamo sa inyong mga daotang gawi. Tumana ninyo ang akong mga sugo ug mga tulumanon nga anaa sa tibuok nga Kasugoan nga gipatuman ko sa inyong mga katigulangan, ug akong gihatag kaninyo pinaagi sa akong mga alagad nga mga propeta.” ¹⁴ Apan wala sila motuman. Gahi silag ulo sama sa ilang mga katigulangan nga wala motuo sa Ginoo nga ilang Dios. ¹⁵ Gisalikway nila ang mga tulumanon ug ang kasabotan nga gihimo niya sa ilang mga katigulangan, ug gipakawalay-bili nila ang iyang mga pahimangno kanila. Gisunod nila ang mga walay pulos nga mga dios-dios, ug nahimo usab silang walay pulos. Gisunod nila ang mga nasod sa ilang palibot bisan ug gimandoan sila sa Ginoo nga dili nila kini sundon. Gihimo gayod nila ang mga butang nga gidili kanila sa Ginoo. ¹⁶ Gisalikway nila ang tanang sugo sa Ginoo nga ilang Dios, ug naghimo sila ug rebulto sa duha ka nating baka ug poste nga simbolo sa diosa nga si Ashera. Gisimba nila si Baal ug ang tanang butang nga anaa sa kalangitan. ¹⁷ Gihalad nila ang ilang mga anak sa kalayo; midangop sila sa mga mananagna ug mga mamamarang, ug gitugyan nila ang ilang kaugalingon sa daotang buhat atubangan mismo sa Ginoo, ug nakapasuko kini kaniya.

¹⁸ Nasuko pag-ayo ang Ginoo sa Israel ug gipapahawa niya sila sa iyang presensya. Ang tribo lang ni Juda mao ang nahibilin. ¹⁹ Apan bisan ang Juda wala usab motuman sa mga sugo sa Ginoo nga ilang Dios. Gisunod nila ang mga binuhatan nga gitudlo kanila sa mga taga-Israel. ²⁰ Busa gisalikway sa Ginoo ang tanang mga kaliwat ni Israel. Gisilotan niya sila pinaagi sa pagtugyan kanila sa mga nanulong kanila hangtod nga nahanaw sila sa iyang presensya.

²¹ Sa dihang gibulag sa Ginoo ang Israel gikan sa gingharian ni David, gihimo sa mga taga-Israel si Jeroboam nga anak ni Nebat nga ilang hari. Giaghat ni Jeroboam ang mga taga-Israel sa pagbiya sa Ginoo, ug gitukmod niya sila sa paghimog dakong sala. ²² Nagpadayon sa pagsunod ang mga taga-Israel sa mga sala ni Jeroboam, ug wala gayod sila mobiya niini, ²³ hangtod nga gipapahawa sila sa Ginoo sa iyang presensya, sumala sa iyang gipasidaan kanila pinaagi sa iyang mga alagad nga mga propeta. Busa gibihag ang katawhan sa Israel ngadto sa Asiria diin tua sila hangtod karon.

Nagpuyo ang mga Taga-Asiria sa Israel

²⁴ Nagpadala ang hari sa Asiria ug mga tawo ngadto sa Samaria nga gikan sa Babilonia, Cut, Ava, Hamat, ug Sefarvaim, ug gipapuyo niya sila sa mga lungsod sa Samaria puli sa mga taga-Israel. Busa gisakop nila ang Samaria ug ang uban pang mga lungsod sa Israel. ²⁵ Sa pagsugod nilag puyo didto, wala sila magsimba sa Ginoo, busa gipadad-an sila sa Ginoo ug mga liyon ug gipamatay ang uban kanila. ²⁶ Kini nga hitabo gibalita ngadto sa hari sa Asiria: “Ang mga tawo nga imong gipadala ug gipapuyo sa mga lungsod sa Samaria wala masayod sa kasugoan sa dios sa maong lugar. Busa nagpadala siya ug mga liyon ug gipamatay na niini ang uban kanila, kay wala sila masayod sa iyang kasugoan.”

²⁷ Unya mimando ang hari sa Asiria, “Pabalika sa Samaria ang usa sa mga pari nga atong gibihag, ug didto siya papuy-a aron makatudlo siya sa mga tawo sa mga kasugoan sa dios sa maong lugar.” ²⁸ Busa ang usa sa mga pari nga gibihag mibalik sa Samaria ug mipuyo sa Betel, ug gitudloan niya ang mga tawo kon unsaon pagsimba sa Ginoo. ²⁹ Apan kining nagkalain-laing grupo sa mga tawo nagpadayon sa paghimo sa ilang mga dios. Sa matag lungsod nga ilang gipuy-an gibutang nila ang ilang mga dios-dios sa mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit nga hinimo sa mga taga-Samaria. ³⁰ Ang uban kanila nga gikan sa Babilonia misimba sa ilang dios nga si Sucot Benot. Ang gikan sa Cut misimba sa ilang dios nga si Nergal. Ang gikan sa Hamat misimba sa ilang dios nga si Ashima. ³¹ Ang gikan sa Ava misimba sa ilang mga dios nga si Nibhaz ug si Tartak. Ug ang gikan sa Sefarvaim misimba sa ilang mga dios nga si Adramelec ug si Anamelec; ug gisunog pa nila ang ilang mga kabataan ingon nga halad ngadto niini nga mga dios. ³² Misimba sila sa Ginoo, apan nagpili silag mga pari gikan mismo sa ilang mga tawo aron sa pagpangulo kanila sa paghalad didto sa mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit. ³³ Misimba sila sa Ginoo, apan misimba usab sila sa ilang kaugalingong mga dios sumala sa mga paagi sa mga nasod nga ilang gigikanan. ³⁴ Hangtod karon ginahimo pa gihapon nila kini. Dili matinud-anon ang ilang pagsimba sa Ginoo, ug wala sila magtuman sa mga sugo, mga tulumanon, mga pagtulon-an, ug mga kasugoan nga gihatag sa Ginoo sa mga kaliwat ni Jacob, nga iyang ginganlan ug Israel. ³⁵ Sa dihang naghimo ang Ginoo ug kasabotan sa mga Israelinhon, nagmando siya kanila: “Ayaw kamo pagsimba o pag-alagad sa ubang mga dios, o paghalad ngadto kanila. ³⁶ Ako lang ang inyong simbahon, ang Ginoo nga nagpagawas kaninyo gikan sa Ehipto pinaagi sa akong kahibulongang gahom. Ako lang ang angay ninyong simbahon ug halaran. ³⁷ Kinahanglang tumanon ninyo kanunay ang akong mga tulumanon, mga lagda, mga patakaran, ug mga sugo nga akong gisulat alang kaninyo. Ayaw gayod kamo pagsimba ug laing mga dios. ³⁸ Ayaw ninyo kalimti ang kasabotan nga akong gihimo kaninyo, ug ayaw kamo pagsimba sa ubang mga dios. ³⁹ Ako lang ang inyong simbahon, ang Ginoo nga inyong Dios, kay ako ang magaluwas kaninyo gikan sa kamot sa inyong mga kaaway.”

⁴⁰ Apan wala sila mamati sa Ginoo. Nagpadayon hinuon sila sa ilang naandang mga buhat. ⁴¹ Samtang nagasimba sila sa Ginoo, nagasimba usab sila sa ilang mga dios-dios. Ug hangtod karon mao usab kana ang ginahimo sa ilang mga kaliwat.

Ang Paghari ni Hezekia sa Juda

(2 Cro. 29:1-2; 31:1)

18 Nahimong hari sa Juda si Hezekia nga anak ni Ahaz sa ikatulong tuig sa paghari ni Hosea nga anak ni Elah, sa Israel. ² Nagaedad si Hezekia ug 25 ka tuig sa dihang nahimo siyang hari. Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa 29 ka tuig. Ang iyang inahan mao si Abia nga anak ni Zacarias. ³ Gihimo ni Hezekia ang maayo atubangan sa Ginoo, sama sa gihimo sa iyang katigulangan nga si David. ⁴ Gipaguba niya ang mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit, gipadugmok ang mga sagradong bato, ug gipaputol ang poste nga simbolo sa diosa nga si Ashera. Gipadugmok niya ang bronsi nga halas nga hinimo ni Moises, kay hangtod niadtong panahona gisimba pa gihapon kadto sa mga Israelinhon pinaagi sa pagsunog ug mga insenso. Gitawag kadtong bronsi nga halas ug Nehustan.

⁵ Misalig si Hezekia sa Ginoo, ang Dios sa Israel. Wala gayoy hari nga sama kaniya sa Juda—sa mga nauna man kaniya o sa mga nagsunod. ⁶ Nagmatinumanon gayod siya sa pagsunod sa Ginoo, ug wala gayod siya mobiya kaniya. Nagmatinud-anon siya sa pagtuman sa mga sugo nga gihatag sa Ginoo kang Moises. ⁷ Giubanan siya sa Ginoo, ug nagmalampuson siya sa tanan niyang gihimo. Nagrebelde siya batok sa hari sa Asiria ug wala moalagad kaniya. ⁸ Gipildi niya ang mga Filistihanon hangtod sa Gaza ug sa mga dapit nga sakop niini—gikan sa gagmayng mga baryo^[e] ngadto sa dagkong mga pinarilan nga mga lungsod.

⁹ Sa ikaupat nga tuig sa paghari ni Hezekia, nga mao ang ikapito nga tuig sa paghari ni Hosea sa Israel, misulong si Shalmaneser nga hari sa Asiria ngadto sa Samaria ug gilibotan kini. ¹⁰ Paglabay sa tulo ka tuig, sa ikaunom nga tuig sa paghari ni Hezekia ug sa ikasiyam nga tuig sa paghari ni Hosea, nailog sa Asiria ang Samaria. ¹¹ Gidala sa hari sa Asiria ang mga taga-Israel ngadto sa Asiria ingon nga mga bihag, ug gipapuyo sila sa lungsod sa Hala, sa mga lugar nga duol sa Suba sa Habor sa Gozan, ug sa mga lungsod sa mga Medianhon. ¹² Nahitabo kini sa mga taga-Israel tungod kay wala sila motuman sa Ginoo nga ilang Dios, gilapas hinuon nila ang kasabotan sa Ginoo kanila—ang tanang sugo nga gihatag sa Ginoo pinaagi sa iyang alagad nga si Moises. Wala sila mamati o motuman niini.

Gisulong sa Asiria ang Juda

(2 Cro. 32:1-19; Isa. 36:1-22)

¹³ Sa ika-14 nga tuig sa paghari ni Hezekia, gisulong ni Senakerib nga hari sa Asiria ang tanang pinarilan nga mga lungsod sa Juda ug nailog niya kini. ¹⁴ Busa nagpadala niini nga mensahe si Hezekia ngadto sa hari sa Asiria nga didto sa Lakish: “Nakasala ako sa akong pagrebelde kanimo. Apan ihatag ko bisan unsay imong pangayoon, basta mobiya lang kamo kanamo.” Busa nangayo ang hari sa Asiria kang Haring Hezekia ug kapin sa napulo ka toneladang pilak ug usa ka toneladang bulawan. ¹⁵ Gihatag ni Hezekia kaniya ang tanang pilak sa templo sa Ginoo ug sa bodega sa palasyo. ¹⁶ Gipanguha ni Hezekia apil ang mga bulawan nga gihaklap sa mga pultahan sa templo sa Ginoo ug sa mga haligi sa pultahan niini, ug gihatag kini ngadto sa hari sa Asiria.

¹⁷ Apan samtang didto si Senakerib sa Lakish, gisugo niya ang iyang pangulo nga komander, ang pangulo nga opisyal, ug ang iyang komander nga adunay daghang mga sundalo, nga moadto sa Jerusalem sa pagpakigkita kang Haring Hezekia. Sa didto na sila sa gawas sa Jerusalem, mihunong sila duol sa tubod sa tubig nga paingon sa tigomanan ug tubig sa ibabaw, dapit sa dalan paingon sa lugar nga labhanan. ¹⁸ Gipatawag nila si Haring Hezekia, apan ang gipaadto sa hari mao si Eliakim nga anak ni Hilkia, nga tigdumala sa palasyo, si Shebna nga sekretaryo, ug si Joa nga anak ni Asaf, nga nagadumala sa mga kasulatan sa gingharian. ¹⁹ Miingon kanila ang komander sa mga sundalo, “Ingna ninyo si Hezekia nga mao kini ang giingon sa gamhanang hari sa Asiria:

“ ‘Unsa may imong gisaligan? ²⁰ Nagahunahuna ka ba nga madaog nimo ang gira sa pulong lamang ug dili sa katakos ug kusog sa imong mga sundalo? Kinsay imong gisaligan nga nagrebelde ka man kanako? ²¹ Ang Ehipto ba? Kini nga nasod ug ang iyang hari sama lang sa gabok nga baston nga kon imong itukod mabali ug makasamad sa kamot. ²² Apan tingali moingon ka kanako nga nagasalig kamo sa Ginoo nga inyong Dios. Apan dili ba nga gipangguba mo man ang iyang mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit, ug gisultihan mo ang mga lumulupyo sa Jerusalem ug sa uban pang mga lungsod sa Juda sa pagsimba didto lang sa halaran sa Jerusalem?’

²³ “Karon may itanyag kanimo ang akong agalon, ang hari sa Asiria. Hatagan ka namo ug 2,000 ka mga kabayo, kana kon may 2,000 ka usab ka mga tigkabayo! ²⁴ Wala ka gayoy mahimo sa pagpildi bisan sa pinakaubos nga opisyal sa akong agalon. Nagasalig ka lang sa Ehipto nga mohatag kanimo sa mga karwahe ug mga tigkabayo. ²⁵ Naghunahuna ka ba nga wala ako sugoa sa Ginoo sa pag-anhi dinhi sa paglaglag niining lugara? Ang Ginoo mismo ang nagsugo kanako sa pagsulong ug sa paglaglag niini nga nasod.”

²⁶ Miingon si Eliakim, Shebna, ug Joa ngadto sa komander, “Palihog pakigsulti kanamo sa pinulongan nga Aramico, kay masabtan namo kini. Ayaw pag-Hebreo kay madunggan ka sa mga tawo nga anaa sa mga paril sa lungsod.” ²⁷ Apan mitubag ang komander, “Gisugo ako sa akong agalon nga ipahibalo kining mga butanga sa tanang lumulupyo sa Jerusalem, dili lang kaninyo ug sa inyong hari. Kamong tanan gutomon ug uhawon sa panahon nga sulongon namo kamo. Busa kaonon ninyo ang inyong kaugalingong tae ug imnon ang inyong kaugalingong ihi.”

²⁸ Unya mitindog ang komander sa mga sundalo ug misinggit sa pinulongang Hebreo, “Pamatia ninyo ang mensahe sa gamhanang hari sa Asiria! ²⁹ Miingon siya nga dili kamo magpatunto kang Hezekia. Dili siya makaluwas kaninyo gikan sa akong mga kamot! ³⁰ Ayaw kamo pagpahaylo kaniya nga mosalig sa Ginoo kon moingon siya, ‘Sigurado gayod nga luwason kita sa Ginoo; kining lungsora dili itugyan ngadto sa kamot sa hari sa Asiria.’

³¹ “Ayaw kamo pamati kang Hezekia! Mao kini ang giingon sa hari sa Asiria: Ayaw na kamo pagsukol kanako; ampo na lang kamo! Unya tugotan ko kamo nga makakaon sa bunga sa inyong ubasan ug kahoy nga igos, ug makainom sa inyong pundohanan ug tubig, ³² hangtod nga mobalik ako ug dad-on ko kamo sa yuta nga sama sa inyong yuta—ang yuta nga may mga tamnanan sa ubas nga makahatag kaninyo ug duga sa ubas ug may mga trigo nga mahimo ninyong pan, ug adunay mga kahoyng olibo ug mga dugos. Tumana ninyo ang akong giingon aron mabuhi kamo ug dili mamatay. Ayaw kamo pamati kang Hezekia kay gilingla lang niya kamo sa iyang pag-ingon nga luwason kamo sa Ginoo. ³³ Aduna bay mga dios sa bisan unsang nasod nga nakaluwas sa ilang nasod gikan sa kamot sa hari sa Asiria? ³⁴ Aduna bay nahimo ang mga dios sa Hamat, Arpad, Sefarvaim, Hena, ug Iva? Naluwas ba sa mga dios sa Samaria ang ilang nasod gikan sa akong mga kamot? ³⁵ Kinsa ba sa mga dios niining mga nasora ang nakaluwas sa ilang nasod gikan kanako? Busa unsaon sa Ginoo pagluwas ang Jerusalem gikan sa akong mga kamot?” ³⁶ Apan wala motubag ang mga tawo kay nagmando si Haring Hezekia nga dili sila motubag. ³⁷ Unya gigisi ni Eliakim, Shebna, ug Joa ang ilang mga bisti tungod sa kasubo, ug nangadto sila kang Hezekia ug misugilon sa giingon sa komander.

Nagpatambag si Haring Hezekia kang Isaias

(Isa. 37:1-7)

19 Sa pagkadungog ni Haring Hezekia sa gibalita kaniya, gigisi niya ang iyang bisti ug nagsul-ob ug sako sa pagpakita sa iyang pagsubo, ug miadto siya sa templo sa Ginoo. ² Gipaadto niya kang Isaias nga anak ni Amos sila si Eliakim nga tigdumala sa palasyo, si Shebna nga sekretaryo, ug ang mga pangulo nga mga pari. Tanan sila nagbistig sako.

³ Pag-abot nila kang Isaias, miingon sila kaniya, “Mao kini ang giingon ni Hezekia: ‘Nagaantos kita niini nga panahon; ginasilotan ug ginapakaulawan. Nahisama kita sa babayeng nagbati nga wala nay kusog sa pagpahimugso sa iyang anak. ⁴ Gisugo sa hari sa Asiria ang iyang komander sa pagbiaybiay sa buhi nga Dios. Basin pa ug nadungog sa Ginoo nga imong Dios ang giingon sa komander ug silotan siya sa iyang gipanulti, busa pag-ampo alang sa mga nangahibilin kanato.’ ”

⁵ Pagkahuman ug sulti sa mga opisyal nga gipadala ni Haring Hezekia, ⁶ miingon si Isaias kanila, “Sultihi ninyo ang inyong agalon nga mao kini ang giingon sa Ginoo: ‘Ayaw kahadlok sa imong nadunggan nga pagpasipala kanako sa mga sakop sa hari sa Asiria. ⁷ Pamati! Linglahon ko^[f] ang hari sa Asiria. Makadungog siya ug balita nga makapahukom kaniya sa pagbalik sa iyang nasod. Ug didto ipapatay ko siya pinaagi sa espada.’ ”

Nanghulga Pag-usab ang Asiria

(Isa. 37:8-20)

⁸ Unya sa dihang nadunggan sa komander nga mibiya na sa Lakish ang hari sa Asiria ug nakiggira sa Libna, miapas siya didto. ⁹ Nakadungog ug balita si Senakerib nga hari sa Asiria nga si Tirhaka nga hari sa Etiopia^[g] nagapadulong sa pagpakiggira kaniya. Busa nagpadala siyag mga mensahero kang Hezekia sa pag-ingon niini: ¹⁰ “Ayaw pagpatunto sa dios nga imong ginasaligan kon moingon siya, ‘Ang Jerusalem dili itugyan ngadto sa kamot sa hari sa Asiria.’ ¹¹ Pamati! Ikaw mismo nakadungog kon unsa ang gihimo sa mga hari sa Asiria ngadto sa tanang nasod. Gilaglag nila sila sa hingpit.^[h] Ug ikaw, nagahunahuna ka ba nga makalingkawas ka? ¹² Gipanglaglag sa akong mga katigulangan ang mga lungsod sa Gozan, Haran, Rezef, ug ang katawhan sa Eden nga anaa sa Telasar. Naluwas ba sila sa ilang mga dios? ¹³ May nahimo ba ang hari sa Hamat, Arpad, Sefarvaim, Hena, ug Iva?”

Ang Pag-ampo ni Hezekia

¹⁴ Pagkahuman ug basa ni Hezekia sa sulat nga gihatag kaniya sa mga mensahero, miadto siya sa templo sa Ginoo ug gibukhad ang sulat sa presensya sa Ginoo. ¹⁵ Unya nagaampo siya, “Ginoo, Dios sa Israel nga nagalingkod sa trono taliwala sa mga kerubin, ikaw lang ang Dios nga nagadumala sa tanang gingharian dinhi sa kalibotan. Gihimo mo ang kalangitan ug ang kalibotan. ¹⁶ Ginoo, pamati ug tan-awa ang nagakahitabo. Pamatia ang tanang giingon ni Senakerib sa pagbiaybiay kanimo, O buhi nga Dios. ¹⁷ Tinuod, Ginoo, nga gipanglaglag sa mga hari sa Asiria ang daghang mga nasod ¹⁸ ug gipangsunog ang ilang mga dios, kay dili man usab kini tinuod nga mga dios kondili mga bato lang ug mga kahoy nga hinimo sa tawo. ¹⁹ Busa karon, Ginoo nga among Dios, luwasa kami gikan sa kamot sa Asiria aron ang tanang gingharian dinhi sa kalibotan mahibalo nga ikaw lang Ginoo, ang Dios.”

Ang Pagkalaglag ni Haring Senakerib

(Isa. 37:21-38)

²⁰ Unya nagpadala si Isaias nga anak ni Amos niini nga mensahe ngadto kang Hezekia: Mao kini ang giingon sa Ginoo, ang Dios sa Israel: Nadungog ko ang imong pag-ampo mahitungod kang Senakerib nga hari sa Asiria. ²¹ Ug mao kini ang isulti ko batok kaniya:

²⁹ Unya miingon si Isaias kang Hezekia, “Mao kini ang timailhan nga panalipdan sa Ginoo ang Jerusalem gikan sa mga taga-Asiria, Karong tuiga mokaon kamo sa mga bunga sa mga tanom nga nanubo lang ug ila, ug sa sunod nga tuig ang mga bunga sa mga tanom nga nanubo gikan niadto mao na usab ang inyong kan-on. Apan sa ikatulong tuig makatanom na kamo ug mga lugas ug makaani. Makatanom usab kamo ug mga ubas ug makakaon sa bunga niini. ³⁰ Sa makausa pa ang mga nahibiling buhi sa Juda mouswag sama sa tanom nga nanggamot ug lawom ug namunga. ³¹ Kay may mangahibiling buhi nga magkatag sa Jerusalem, ang Bukid sa Zion. Siguradohon gayod sa Ginoo nga Makagagahom nga matuman kini.

³² “Ug mao kini ang giingon sa Ginoo bahin sa hari sa Asiria, ‘Dili siya makasulod sa siyudad sa Jerusalem o makapana niini. Dili siya makaduol nga may taming o makakita ug paagi nga malibotan kini. ³³ Mobalik siya sa iyang agi. Dili siya makasulod niini nga siyudad. Ako, ang Ginoo, ang nagaingon niini. ³⁴ Panalipdan ug luwason ko kining siyudara alang sa akong kadungganan ug tungod sa akong saad kang David nga akong alagad.’ ”

³⁵ Nianang pagkagabii, miadto ang anghel sa Ginoo sa kampo sa Asiria ug gipamatay niya ang 185,000 ka mga sundalo. Pagkabuntag, pagmata niadtong nangahibiling buhi, nakita nila ang mga patayng lawas. ³⁶ Tungod niini, mipauli si Senakerib sa Nineve ug nagpabilin didto.

³⁷ Usa ka adlaw, samtang nagasimba si Senakerib sa templo sa iyang dios nga si Nisroc, gipatay siya pinaagi sa espada sa iyang duha ka anak nga lalaki nga sila si Adramelec ug Sharezer, ug unya miikyas sila sa Ararat. Ang usa niya ka anak nga si Esarhadon mao ang mipuli kaniya ingon nga hari.

Ang Pagsakit ni Hezekia

(2 Cro. 32:24-26; Isa. 38:1-8, 21-22)

20 Niadtong higayona nagsakit si Hezekia ug himalatyon na. Miadto kaniya si Propeta Isaias nga anak ni Amos ug miingon, “Nagaingon ang Ginoo nga himuon mo na ang angay mong himuon kay dili ka na maulian gikan sa imong sakit—mamatay ka na.” ² Pagkadungog ni Hezekia niini, miatubang siya sa bongbong ug nagaampo sa Ginoo. ³ Miingon siya, “Ginoo, hinumdomi nga nagkinabuhi ako nga matinumanon kanimo ug nagaalagad sa kinasingkasing, ug gibuhat ko ang tanan nga makalipay kanimo.” Ug mihilak siya ug kusog.

⁴ Sa wala pa makagawas si Isaias sa tunga-tungang hawanan sa palasyo, miingon ang Ginoo kaniya ⁵ nga mobalik ngadto kang Hezekia, nga pangulo sa katawhan sa Ginoo, ug isulti kini: “Mao kini ang giingon sa Ginoo, ang Dios sa imong katigulangan nga si David: Nadungog ko ang imong pag-ampo ug nakita ko ang imong mga luha. Ayohon ko ikaw. Tulo ka adlaw gikan karon moadto ka sa templo sa Ginoo. ⁶ Dugangan ko pa ug 15 ka tuig ang imong kinabuhi. Luwason ko ikaw ug kining siyudara gikan sa kamot sa hari sa Asiria. Panalipdan ko kining siyudara alang sa akong kadungganan ug tungod kang David nga akong alagad.”

⁷ Giingnan ni Isaias ang mga sulugoon ni Hezekia nga hampolan ang hubag-hubag ni Hezekia ug binulad nga igos. Gituman nila kini, ug naayo siya.

⁸ Sa wala pa kini mahitabo, nangutana si Hezekia kang Isaias, “Unsay timailhan nga maayo ako ug makaadto sa templo sa Ginoo sa ikatulo nga adlaw?” ⁹ Mitubag si Isaias, “Mao kini ang timailhan nga ihatag sa Ginoo sa pagpamatuod nga tumanon niya ang iyang saad. Pagpili: patas-an ug napulo ka lakang ang anino diha sa orasan o pamub-an ug napulo ka lakang?” ¹⁰ Mitubag si Hezekia, “Sayon rang patas-an ug napulo ka lakang ang anino. Pamub-i na lang kini ug napulo ka lakang!” ¹¹ Busa nagaampo si Isaias sa Ginoo, ug gipamub-an sa Ginoo ug napulo ka lakang ang anino diha sa orasan nga gipahimo ni Ahaz.

Ang mga Mensahero Gikan sa Babilonia

¹² Niadtong higayona, nabalitaan ni Merodac Baladan nga anak ni Haring Baladan sa Babilonia nga nagsakit si Hezekia. Busa nagpadala siya ug mga mensahero nga mohatod ug mga sulat ug gasa alang kang Hezekia. ¹³ Giabiabi ni Hezekia ang mga mensahero ug gipakita niya kanila ang tanang mga butang sa iyang tipiganan sa bahandi—ang mga pilak, mga bulawan, mga pahumot, mga maayong klase sa lana, ang iyang mga armas ug ang uban pa niyang mga bahandi. Ang tanang butang sa iyang palasyo o gingharian iyang gipakita kanila ug wala gayod siyay gitago gikan kanila.

¹⁴ Unya, miadto si Propeta Isaias kang Haring Hezekia ug nangutana, “Diin gikan kadtong mga tawhana, ug unsay ilang tuyo?” Mitubag si Hezekia, “Gikan sila sa layong dapit, sa Babilonia.” ¹⁵ Nangutana pa gayod ang propeta, “Unsay ilang nakita dinhi sa imong palasyo?” Mitubag si Hezekia, “Nakita nila ang tanan dinhi sa akong palasyo. Wala gayoy bisan usa sa akong bahandi nga wala ko ipakita kanila.” ¹⁶ Unya miingon si Isaias kang Hezekia, “Pamatia kining mensahe sa Ginoo: ¹⁷ Moabot gayod ang panahon nga dad-on ngadto sa Babilonia ang tanang butang sa imong palasyo, ang tanan nga natigom sa imong mga katigulangan nga anaa pa hangtod karon. Wala gayoy mahibilin, ingon sa Ginoo. ¹⁸ Ug ang uban sa imong umaabot nga mga kaliwat pagabihagon, ug mahimo silang mga alagad sa palasyo sa hari sa Babilonia.” ¹⁹ Naghunahuna si Hezekia nga may kalinaw ug walay katalagman nga moabot sa iyang panahon. Busa miingon siya kang Isaias, “Maayo kanang mensahe sa Ginoo nga gisulti mo kanako.”

Ang Kataposan sa Paghari ni Hezekia

(2 Cro. 32:32-33)

²⁰ Ang uban pang mga sugilanon mahitungod sa paghari ni Hezekia, ug ang tanan niyang gihimo, apil ang iyang pagpahimo sa pundohanan ug tubig ug sa agianan paingon sa siyudad, nahisulat sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Juda. ²¹ Sa dihang namatay si Hezekia, si Manase nga iyang anak mao ang mipuli kaniya ingon nga hari.

Ang Paghari ni Manase sa Juda

(2 Cro. 33:1-20)

21 Nagaedad si Manase ug 12 ka tuig sa dihang nahimo siyang hari. Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa 55 ka tuig. Ang iyang inahan mao si Hefziba. ² Daotan ang iyang gihimo atubangan sa Ginoo. Misunod siya sa mangil-ad nga mga buhat sa mga nasod nga gipaabog sa Ginoo sa mga Israelinhon. ³ Gipatukod niya pag-usab ang mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit nga gipaguba sa iyang amahan nga si Hezekia. Nagpatindog usab siya ug mga halaran alang kang Baal ug nagpahimo ug poste nga simbolo sa diosa nga si Ashera, sama sa gihimo ni Ahab nga hari sa Israel. Mialagad siya ug misimba sa tanang butang nga anaa sa kalangitan. ⁴ Nagpahimo pa gayod siya ug mga halaran diha mismo sa templo sa Ginoo sa Jerusalem nga sumala sa Ginoo mao ang lugar diin pasidunggan siya. ⁵ Nagpahimo usab siya ug mga halaran sa duha ka hawanan sa templo sa Ginoo alang sa pagsimba sa tanang butang nga anaa sa kalangitan. ⁶ Gihalad niya ang iyang kaugalingong anak sa kalayo. Gibuhat usab niya ang mga buluhaton sa mga manalagna, mga mamamarang, ug nangutana siya sa mga espiritista nga nagapakigsulti sa kalag sa patay. Labihan gayod ang iyang pagpakasala atubangan sa Ginoo, ug nakapasuko kini sa Ginoo. ⁷ Gibutang niya ang iyang gipahimo nga poste nga simbolo sa diosa nga si Ashera didto sa templo, diin ang Ginoo miingon kang David ug sa iyang anak nga si Solomon, “Pasidunggan ako sa walay kataposan dinhi niini nga templo ug sa Jerusalem, ang lugar nga akong gipili gikan sa tanang tribo sa Israel. ⁸ Kon tumanon lang sa katawhan sa Israel ang tanan kong kasugoan nga gihatag kanila sa akong alagad nga si Moises, dili ko sila papahawaon gikan niining yutaa nga gihatag ko sa ilang mga katigulangan.” ⁹ Apan wala namati ang mga tawo. Giaghat sila ni Manase sa paghimo ug daotan, ug ang ilang gihimo mas daotan pa kaysa gihimo sa mga nasod nga gipanglaglag sa Ginoo sa mga Israelinhon.

¹⁰ Unya miingon ang Ginoo pinaagi sa iyang mga alagad nga mga propeta: ¹¹ “Naghimo si Manase nga hari sa Juda niining mangil-ad nga mga buhat nga mas daotan pa kaysa gihimo sa mga Amorihanon nga nagpuyo niining yutaa sa wala pa moabot ang mga Israelinhon. Gitukmod niya ang mga taga-Juda sa pagpakasala pinaagi sa pagpasimba kanila sa iyang mga dios-dios. ¹² Busa ako, ang Ginoo, ang Dios sa Israel, magpadala ug kalaglagan sa Jerusalem ug sa Juda, ug ang tanan nga makadungog niini malisang. ¹³ Hukman ko ang Jerusalem sama sa paghukom ko sa Samaria ug sa panimalay ni Haring Ahab. Ug sama sa paglimpyo ug plato nga trapohan ug unya ipakulob human hugasi, limpyohan ko usab ang Jerusalem gikan niining mga tawhana. ¹⁴ Isalikway ko bisan pa ang nahibilin sa akong katawhan ug itugyan ko sila sa kamot sa ilang mga kaaway nga moilog sa ilang mga kabtangan. ¹⁵ Mahitabo kini kanila kay daotan ang ilang gihimo sa akong atubangan ug gipalagot nila ako, sukad pa sa paggawas sa ilang mga katigulangan gikan sa Ehipto hangtod karon.”

¹⁶ Daghan usab ang gipamatay ni Manase nga inosenteng mga tawo hangtod nga nagabanaw ang dugo sa tibuok Jerusalem. Dugang pa kini sa sala nga iyang gihimo nga nahimong hinungdan sa pagpakasala sa mga taga-Juda atubangan sa Ginoo.

¹⁷ Ang uban pang mga sugilanon mahitungod sa paghari ni Manase, ug ang tanan niyang gihimo, apil ang mga sala nga iyang nahimo, nahisulat sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Juda. ¹⁸ Sa dihang namatay si Manase, gilubong siya didto sa hardin sa iyang palasyo nga gitawag ug Uza. Ug si Amon nga iyang anak mao ang mipuli kaniya ingon nga hari.

Ang Paghari ni Amon sa Juda

(2 Cro. 33:21-25)

¹⁹ Nagaedad si Amon ug 22 ka tuig sa dihang nahimo siyang hari sa Juda. Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa duha ka tuig. Ang iyang inahan mao si Meshulemet nga anak ni Haruz nga taga-Jotba. ²⁰ Daotan ang gihimo ni Amon atubangan sa Ginoo, sama sa gihimo ni Manase nga iyang amahan. ²¹ Gisunod niya ang gibuhat sa iyang amahan. Gisimba usab niya ug gialagaran ang mga dios-dios nga gisimba sa iyang amahan, ²² ug gisalikway niya ang Ginoo, ang Dios sa iyang mga katigulangan. Wala siya mosunod sa pamaagi sa Ginoo.

²³ Unya, nagplano ug daotan ang mga opisyal ni Amon batok kaniya, ug gipatay nila siya didto sa iyang palasyo. ²⁴ Apan gipamatay sa katawhan sa Juda ang tanang miapil sa plano sa pagpatay kang Haring Amon. Ug gipuli nila si Josia nga anak ni Amon ingon nga hari.

²⁵ Ang uban pang sugilanon mahitungod sa paghari ni Amon, ug ang iyang gihimo, nahisulat sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Juda. ²⁶ Gilubong si Amon didto sa iyang lubnganan sa hardin nga gitawag ug Uza. Ug si Josia nga iyang anak mao ang mipuli kaniya ingon nga hari.

Ang Paghari ni Josia sa Juda

(2 Cro. 34:1-2)

22 Nagaedad si Josia ug walo ka tuig sa dihang nahimo siyang hari. Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa 31 ka tuig. Ang iyang inahan mao si Jedida nga anak ni Adaya nga taga-Bozkat. ² Gihimo niya ang maayo atubangan sa Ginoo ug misunod sa gibuhat sa iyang katigulangan nga si David. Gibuhat gayod niya ang husto.

Nakita ang Libro sa Kasugoan sa Templo

(2 Cro. 34:8-28)

³ Sa ika-18 nga tuig sa iyang paghari, gipaadto niya sa templo sa Ginoo ang iyang sekretaryo nga si Shafan, nga anak ni Azalia ug apo ni Meshulam. Miingon siya kang Shafan, ⁴ “Adto kang Hilkia nga pangulong pari, ug ipaihap kaniya ang kuwarta nga nakolekta sa mga pari nga nagabantay sa pultahan sa templo gikan sa mga tawo. ⁵ Sultihi siya nga ihatag kini sa mga tawo nga gitugyanan sa pagdumala sa pag-ayo sa templo, aron ilang isuhol sa mga nagaayo sa templo sa Ginoo— ⁶ sa mga karpentero ug sa mga mason nga nagaayo sa templo ug sa mga paril niini. Ang ubang kuwarta ipapalit ug mga kahoy ug mga bato nga tiniltilan nga kinahanglan sa pagpaayo sa templo. ⁷ Ayaw na sila pangitai ug lista sa mga gasto kay kasaligan sila.”

⁸ Miingon si Hilkia nga pangulong pari kang Shafan nga sekretaryo, “Nakita ko ang Libro sa Kasugoan didto sa templo sa Ginoo.” Gihatag ni Hilkia ang libro kang Shafan ug gibasa niya kini. ⁹ Miadto si Shafan sa hari ug miingon, “Gikuha na sa imong mga opisyal ang kuwarta sa templo ug gihatag ngadto sa mga tawo nga gitugyanan sa pagpaayo sa templo.” ¹⁰ Unya midugang sila sa pag-ingon, “May gihatag kanako nga libro si Hilkia nga pari.” Ug gibasa niya kini atubangan sa hari.

¹¹ Pagkadungog sa hari sa nahisulat sa Libro sa Kasugoan, gigisi niya ang iyang bisti sa kasubo. ¹² Unya nagmando siya kang Hilkia nga pari, kang Ahikam nga anak ni Shafan, kang Acbor nga anak ni Micaya, kang Shafan nga sekretaryo, ug kang Asaya nga iyang personal nga alagad. Miingon siya, ¹³ “Pangutana kamo sa Ginoo alang kanako ug alang sa katawhan sa Juda mahitungod niining nahisulat sa libro nga nakit-an. Labihan gayod ang kasuko sa Ginoo kanato tungod kay wala tumana sa atong mga katigulangan ang nahisulat niini nga libro nga gipatuman usab kanato.”

¹⁴ Busa nangadto sila si Hilkia nga pari, Ahikam, Acbor, Shafan, ug Asaya aron sa pagpakigsulti sa usa ka babayeng propeta nga si Hulda. Kini si Hulda asawa ni Shalum nga anak ni Tikva ug apo ni Harhas. Si Shalum mao ang nagaatiman sa mga bisti sa templo. Si Hulda didto magpuyo sa ikaduhang distrito sa Jerusalem.

^15-16 Miingon si Hulda kanila, “Ingna ninyo ang tawo nga nagpadala kaninyo dinhi kanako nga mao kini ang giingon sa Ginoo, ang Dios sa Israel: ‘Laglagon ko kining lugara ug ang mga lumulupyo niini, sumala sa nahisulat sa libro nga imong gibasa. ¹⁷ Ipakita ko gayod ang akong kasuko niining lugara, ug dili kini mahupay kay gisalikway ako sa akong katawhan ug nagsimba sila^[j] sa ubang mga dios. Gipalagot gayod nila ako sa ilang gipanghimo.^[k]’

¹⁸ “Apan ingna ninyo ang hari sa Juda nga nagpadala kaninyo sa pagpangutana sa Ginoo, nga mao kini ang giingon sa Ginoo, ang Dios sa Israel: ¹⁹ Gidungog ko ang imong pag-ampo, kay naghinulsol ka ug nagpaubos sa imong kaugalingon sa akong atubangan sa dihang nadungog mo ang akong gisulti nga tunglohon ug laglagon ko kini nga lugar ug ang mga lumulupyo niini. Gigisi mo pa ang imong bisti ug mihilak sa akong atubangan sa pagpakita sa imong paghinulsol. Busa ako, ang Ginoo, nagaingon nga ²⁰ samtang buhi ka pa dili ko ipahamtang ang kalaglagan nga gisaad ko nga modangat niining lugara. Mamatay ka nga malinawon.”

Ug gisultihan nila ang hari sa tubag ni Hulda.

Ang Kabag-ohan nga Gihimo ni Josia

(2 Cro. 34:3-7, 29-33)

23 Gipatawag ni Haring Josia ang tanang tigdumala sa Jerusalem ug sa ubang bahin sa Juda. ² Miadto siya sa templo sa Ginoo uban ang tanang katawhan sa Jerusalem ug sa ubang bahin sa Juda—gikan sa labing dungganon hangtod sa labing ubos. Nanguban usab ang mga pari ug mga propeta. Gibasa ni Haring Josia ngadto kanila ang tanang nahisulat sa Libro sa Kasabotan, nga nakit-an didto sa templo sa Ginoo. ³ Unya mitindog siya sa iyang dapit tapad sa haligi, sa pagpaila sa iyang awtoridad, ug naghimo siya ug kasabotan sa presensya sa Ginoo nga mosunod siya sa Ginoo pinaagi sa pagtuman sa iyang mga sugo, pagtulon-an, ug tulumanon sa tibuok niyang kinabuhi. Niining paagiha matuman ang mga ginapatuman sa kasabotan sa Dios nga nahisulat niini nga libro. Ug misaad usab ang mga tawo nga motuman sa kasabotan sa Dios.

⁴ Unya gisugo ni Haring Josia si Hilkia nga pangulong pari, ang mga pari nga sunod sa ranggo ni Hilkia, ug ang mga pari nga nagabantay sa pultahan sa templo, sa pagpagawas gikan sa templo sa tanang kagamitan nga gigamit sa pagsimba kang Baal, kang Ashera, ug sa tanang butang nga anaa sa kalangitan. Gipasunog niya kini sa gawas sa Jerusalem, didto sa kaumahan sa Kidron, ug unya gidala ang abo sa Betel. ⁵ Gipapahawa niya sa ilang katungdanan ang mga pari nga nagaalagad sa mga dios-dios, nga gitugyanan sa nangaging mga hari sa Juda sa pagsunog ug insenso sa mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit sa mga lungsod sa Juda ug sa palibot sa Jerusalem. Kini sila ang nagasunog sa mga insenso ngadto kang Baal ug sa mga butang nga anaa sa kalangitan—sa adlaw, sa bulan, ug sa mga bitoon. ⁶ Gipakuha usab niya ang poste nga simbolo sa diosa nga si Ashera gikan sa templo sa Ginoo ug gidala sa gawas sa Jerusalem, ngadto sa yuta sa Kidron, ug gipasunog kini. Unya gipadugmok niya kinig pino ug gisabwag ang abo sa sementeryo. ⁷ Gipaguba usab niya ang mga balay sa mga lalaki nga nagabaligya sa ilang dungog nga atua sa templo sa Ginoo. Didto nagatahi ang mga babaye ug mga bisti nga gamiton sa pagsimba kang Ashera.^[l]

⁸ Gipabalik ni Haring Josia sa Jerusalem ang tanang mga pari nga nagpuyo sa ubang mga lungsod sa Juda. Giguba niya ang mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit, gikan sa Geba hangtod sa Beersheba, diin nagsunog ang mga pari ug mga insenso. Giguba niya ang mga halaran nga atua sa pultahan nga gingalan kang Josue, ang tigdumala sa Jerusalem. Kini nga pultahan anaa dapit sa wala sa pultahan sa siyudad inigsulod nimo. ⁹ Ang mga pari nga nagaalagad sa mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit wala tugoti nga moalagad sa halaran sa Ginoo sa Jerusalem, apan gitugotan sila nga mokaon sa pan nga walay patubo uban sa ubang mga pari.

¹⁰ Gipaguba usab ni Haring Josia ang halaran sa Tofet, sa Kapatagan sa Ben Hinom, aron wala na didtoy maghalad sa iyang anak sa kalayo alang kang Molec. ¹¹ Gipakuha niya gikan sa pultahan sa templo sa Ginoo ang mga estatuwa nga kabayo nga gihalad sa mga hari sa Juda ngadto sa adlaw. Kini nga mga kabayo anaa mahimutang duol sa kuwarto sa opisyal nga si Natan Melec. Gisunog usab ni Josia ang mga karwahe nga gihalad ngadto sa adlaw.

¹² Gipaguba niya ang mga halaran nga gipahimo sa mga hari sa Juda didto sa atop sa ibabaw nga kuwarto ni Ahaz, apil ang mga halaran nga gipahimo ni Manase didto sa duha ka hawanan sa templo sa Ginoo. Gipadugmok niya kini ug pino ug gisabwag ang abo sa yuta sa Kidron. ¹³ Gipaguba usab niya ang mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit sa sidlakan sa Jerusalem ug sa habagatan sa Bukid sa Kadaotan. Kini nga mga simbahanan gipahimo ni Solomon nga hari sa Israel alang kang Ashtarot, ang mangil-ad nga diosa sa mga Sidonhon, ug alang kang Kemosh, ang ngil-ad nga dios sa mga Moabihanon, ug alang kang Molec, ang ngil-ad nga dios sa mga Amonihanon. ¹⁴ Gipadugmok niya ang mga handomanan nga bato ug gipangputol ang mga poste nga simbolo sa diosa nga si Ashera. Unya gihugaw-hugawan niya kadtong mga lugara pinaagi sa pagkatag didto ug mga bukog sa mga tawo. ¹⁵ Bisan ang halaran sa simbahanan diha sa habog nga dapit didto sa Betel iyang gipaguba. Kini nga simbahanan gipahimo ni Jeroboam nga anak ni Nebat, nga mao ang nahimong hinungdan sa pagpakasala sa mga taga-Israel. Gisunog niya kini nga halaran ug gidugmok ug pino. Gisunog usab niya ang poste nga simbolo sa diosa nga si Ashera. ¹⁶ Samtang nagtan-aw tan-aw siya sa palibot, nakita niya ang mga lubnganan sa kilid sa bungtod. Gipakuha niya ang mga bukog gikan sa mga lubnganan ug gisunog niya didto sa halaran sa Betel sa pagtamastamas niini. Nahitabo kini sumala sa giingon sa Ginoo pinaagi sa iyang alagad nga mitagna niining mga butanga. ¹⁷ Unya nangutana siya, “Kang kinsang lubnganan kanang anaa sa unahan?” Mitubag ang mga tawo sa lungsod, “Lubnganan kana sa alagad sa Dios nga taga-Juda. Siya ang nagtagna niining imong gihimo karon sa halaran sa Betel.” ¹⁸ Miingon ang hari, “Pasagdi lang ninyo ang iyang lubnganan. Ayaw ninyo kuhaa ang iyang mga bukog.” Busa wala nila kuhaa ang iyang mga bukog ug ang mga bukog sa propeta nga taga-Samaria.

¹⁹ Unya giguba ni Haring Josia ang mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit didto sa Samaria, sama sa gihimo niya sa Betel. Kini nga mga simbahanan gipahimo sa mga hari sa Israel ug nakapasuko gayod kini sa Ginoo. ²⁰ Gipamatay niya ang tanang mga pari nga nagaalagad niadtong mga simbahanan, didto mismo sa mga halaran. Ug nagsunog siya ug mga bukog sa tawo niadto nga mga halaran sa pagpanamastamas niini. Unya mibalik siya sa Jerusalem.

Giselebrar ni Josia ang Pista sa Paglabay sa Anghel

(2 Cro. 35:1-19)

²¹ Nagmando si Haring Josia sa tanang mga tawo, “Saulogon nato ang Pista sa Paglabay sa Anghel sa pagpasidungog sa Ginoo nga atong Dios, sumala sa nahisulat dinhi sa Libro sa Kasabotan.” ²² Kay wala gayoy sama niadtong matanga sa pagsaulog sa Pista sa Paglabay sa Anghel sukad sa panahon sa pagdumala sa mga maghuhukom sa Israel ug sa panahon sa mga hari sa Israel ug Juda. ²³ Gisaulog ang Pista sa Paglabay sa Anghel didto sa Jerusalem sa pagpasidungog sa Ginoo sa ika-18 nga tuig sa paghari ni Josia.

²⁴ Gipuo usab ni Josia sa Jerusalem ug sa Juda ang mga espiritista nga nagapakigsulti sa kalag sa mga patay, ang mga dios-dios sa mga panimalay, ang uban pang mga dios-dios, ug ang tanang ngil-ad nga mga butang nga ginasimba sa mga tawo. Gihimo kini ni Josia sa pagtuman sa mga balaod nga nahisulat sa libro nga nakita ni Hilkia nga pari didto sa templo sa Ginoo. ²⁵ Sukad-sukad wala pa gayoy hari nga sama kang Josia nga misunod sa Ginoo sa tibuok niyang kasingkasing, sa tibuok niyang kalag, ug sa tibuok niyang kusog. Gituman gayod niya ang tanang Kasugoan ni Moises. Wala usay sama kaniya sa mga hari nga misunod kaniya.

²⁶ Apan bisan pa niining tanan, wala gihapon makuha ang kapungot sa Ginoo sa Juda, tungod sa tanang gihimo ni Manase nga nakapasuko gayod kaniya. ²⁷ Busa miingon ang Ginoo, “Isalikway ko ang Juda sama sa gihimo ko sa Israel, ug isalikway ko ang Jerusalem, ang siyudad nga akong pinili, ug kining templo nga akong giingon nga dinhi ako pasidunggan.”

Ang Kataposan nga Paghari ni Josia

(2 Cro. 35:20–36:1)

²⁸ Ang uban pang sugilanon mahitungod sa paghari ni Josia, ug ang tanan niyang gihimo, nahisulat sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Juda.

²⁹ Sa naghari pa si Josia, si Faraon Neco nga hari sa Ehipto miadto sa Suba sa Eufrates sa pagtabang sa hari sa Asiria. Miadto si Haring Josia ug ang iyang mga sundalo sa pagpakiggira kang Neco, apan gipatay siya ni Neco sa dihang nakita siya niini sa Megido. ³⁰ Gikarga sa iyang mga alagad ang iyang patayng lawas sa karwahe balik sa Jerusalem, ug gilubong sa iyang kaugalingong lubnganan. Ang iyang anak nga si Jehoahaz mao ang gipuli sa katawhan sa Juda nga hari pinaagi sa pagdihog kaniya ug lana.

Ang Paghari ni Jehoahaz sa Juda

(2 Cro. 36:2-4)

³¹ Nagaedad si Jehoahaz ug 23 ka tuig sa dihang nahimo siyang hari. Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa tulo ka bulan. Ang iyang inahan mao si Hamutal nga anak ni Jeremias nga taga-Libna. ³² Daotan ang iyang gihimo atubangan sa Ginoo, sama sa gihimo sa iyang mga katigulangan. ³³ Gipriso siya ni Faraon Neco sa Ribla nga sakop sa yuta sa Hamat, aron dili siya makahari sa Jerusalem. Gipabayad ni Neco ang Juda ug 3,400 ka kilong plata ug 34 ka kilong bulawan ingon nga buhis. ³⁴ Si Eliakim nga usa usab ka anak ni Josia mao ang gipuli ni Neco kang Josia ingon nga hari. Giilisan ni Neco ang iyang ngalan ug Jehoyakim. Gidala ni Neco si Jehoahaz sa Ehipto ug didto na kini namatay. ³⁵ Gipabayad ni Haring Jehoyakim ug buhis ang mga taga-Juda basi sa ilang bahandi, aron makabayad siya sa buhis nga gipangayo ni Faraon Neco.

Ang Paghari ni Jehoyakim sa Juda

(2 Cro. 36:5-8)

³⁶ Nagaedad si Jehoyakim ug 25 ka tuig sa dihang nahimo siyang hari. Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa 11 ka tuig. Ang iyang inahan mao si Zebida nga anak ni Pedaya nga taga-Ruma. ³⁷ Daotan ang iyang gihimo atubangan sa Ginoo, sama sa gihimo sa iyang mga katigulangan.

24 Sa panahon sa paghari ni Jehoyakim, gisulong ni Nebucadnezar nga hari sa Babilonia ang Juda ug nasakop niya si Jehoyakim sulod sa tulo ka tuig. Apan wala madugay mirebelde si Jehoyakim kang Nebucadnezar. ² Nagpadala ang Ginoo ug mga taga-Babilonia,^[m] taga-Aram, taga-Moab, ug taga-Ammon sa pagsulong sa Juda, sumala sa giingon sa Ginoo pinaagi sa iyang mga alagad nga mga propeta. ³ Nahitabo kini sa Juda sumala sa mando sa Ginoo, aron mapahawa niya sila sa ilang lugar pahilayo sa iyang presensya, tungod sa mga sala nga gihimo ni Manase, ⁴ apil ang iyang pagpamatay sa inosenteng mga tawo. Gipabanaw niya ang ilang dugo sa Jerusalem, ug dili kini mapasaylo sa Ginoo.

⁵ Ang uban pang sugilanon mahitungod sa paghari ni Jehoyakim, ug ang tanan niyang gihimo, nahisulat sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Juda. ⁶ Sa dihang namatay si Jehoyakim, si Jehoyakin nga iyang anak mao ang mipuli kaniya ingon nga hari.

⁷ Wala na mosulong pag-usab ang hari sa Ehipto, kay nailog na sa hari sa Babilonia ang tanan niyang teritoryo, gikan sa Yuta sa Ehipto hangtod sa Suba sa Eufrates.

Ang Paghari ni Jehoyakin sa Juda

(2 Cro. 36:9-10)

⁸ Nagaedad si Jehoyakin ug 18 ka tuig sa dihang nahimo siyang hari. Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa tulo ka bulan. Ang iyang inahan mao si Nehusta nga anak ni Elnatan nga taga-Jerusalem. ⁹ Daotan ang iyang gihimo atubangan sa Ginoo, sama sa gihimo sa iyang amahan.

¹⁰ Sa panahon sa iyang paghari, ang mga opisyal ni Nebucadnezar nga hari sa Babilonia misulong sa Jerusalem, ug gilibotan nila kini. ¹¹ Miadto si Nebucadnezar sa Jerusalem samtang gilibotan kini sa iyang mga sundalo. ¹² Ug mitugyan kaniya sa ilang kaugalingon si Haring Jehoyakin, uban ang iyang inahan, ang iyang mga alagad, ang iyang dungganon nga mga tawo, ug ang iyang mga opisyal.

Sa ikawalo nga tuig sa paghari ni Nebucadnezar sa Babilonia, gibihag niya si Jehoyakin. ¹³ Sumala sa gipasidaan sa Ginoo, gipanguha ni Nebucadnezar ang tanang bahandi sa templo sa Ginoo ug sa palasyo, ug ang tanang bulawan nga kagamitan nga gipahimo ni Solomon nga hari sa Israel alang sa templo sa Ginoo. ¹⁴ Gibihag usab niya ang 10,000 ka mga lumulupyo sa Jerusalem, apil ang tanang opisyal ug maisog nga mga sundalo, ug ang tanang hanas nga mga trabahante ug mga platero. Ang mga labing kabos lang ang nabilin.

¹⁵ Gibihag usab ni Nebucadnezar si Jehoyakin ngadto sa Babilonia, apil ang inahan niini, mga asawa, mga opisyal, ug ang mga dungganon nga mga tawo sa Juda. ¹⁶ Gibihag usab niya ang 7,000 ka labing isog nga mga sundalo ug 1,000 ka hanas nga mga trabahante ug mga platero nga pulos may katakos sa pagpakiggira. ¹⁷ Ang gipuli niya nga hari mao si Matania nga uyoan ni Jehoyakin. Ug giilisan niya ang ngalan ni Matania ug Zedekia.

Ang Paghari ni Zedekia sa Juda

(2 Cro. 36:11-12; Jer. 52:1-3)

¹⁸ Nagaedad si Zedekia ug 21 ka tuig sa dihang nahimo siyang hari. Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa 11 ka tuig. Ang iyang inahan mao si Hamutal nga anak ni Jeremias nga taga-Libna. ¹⁹ Daotan ang iyang gihimo atubangan sa Ginoo, sama sa gihimo ni Jehoyakim. ²⁰ Busa gipapahawa sa Ginoo ang mga taga-Jerusalem ug ang mga taga-Juda sa ilang dapit pahilayo sa iyang presensya. Nahitabo kini tungod sa kasuko sa Ginoo kanila.

Ang Pagkalaglag sa Jerusalem

(2 Cro. 36:15-21; Jer. 52:3b-11)

Nagrebelde si Zedekia batok sa hari sa Babilonia.

25 Busa sa ikanapulo nga adlaw sa ikanapulo nga bulan, sa ikasiyam nga tuig sa paghari ni Zedekia, misulong si Haring Nebucadnezar ug ang iyang tibuok kasundalohan sa Jerusalem. Nagkampo sila sa gawas sa siyudad ug nagtapok ug yuta libot sa paril niini. ² Gilibotan nila ang siyudad hangtod sa ika-11 nga tuig sa paghari ni Zedekia. ³ Sa ikasiyam nga adlaw sa ikaupat nga bulan sa maong tuig, labihan na gayod ang kagutom sa siyudad ug wala na gayoy pagkaon ang mga tawo.

⁴ Unya, gilumpag sa mga taga-Babilonia ang usa ka bahin sa paril sa siyudad, busa nagplano si Zedekia ug ang tanan niyang mga sundalo sa pag-ikyas. Apan tungod kay nalibotan sa mga taga-Babilonia^[n] ang siyudad, naghulat sila hangtod nga mogabii. Didto sila nangagi sa pultahan taliwala sa duha ka paril duol sa hardin sa hari. Nangikyas sila paingon sa Kapatagan sa Jordan,^{[o] 5} apan gigukod sila sa mga taga-Babilonia ug naapsan sila sa kapatagan sa Jerico. Nagkatibulaag ang tanang sundalo ni Zedekia, ⁶ ug nadakpan siya. Gidala siya ngadto sa hari sa Babilonia didto sa Ribla ug gihukman. ⁷ Gipamatay diha sa iyang atubangan ang iyang mga anak, ug gilugit ang iyang mga mata. Unya gikadenahan siya ug gidala sa Babilonia.

Giguba ang Templo

(Jer. 52:12-27)

⁸ Sa ikapito nga adlaw sa ikalima nga bulan, niadtong ika-19 nga tuig sa paghari ni Nebucadnezar sa Babilonia, miadto sa Jerusalem si Nebuzaradan nga komander sa mga guwardya sa hari sa Babilonia. ⁹ Gisunog niya ang templo sa Ginoo, ang palasyo, ang tanang balay sa Jerusalem, ug ang tanang importanteng mga bilding. ¹⁰ Ubos sa iyang pagdumala, giguba sa mga sundalo sa Babilonia ang mga paril libot sa Jerusalem. ¹¹ Unya gibihag niya ang nahibiling mga tawo sa siyudad, apil ang mga tawo nga midapig sa hari sa Babilonia. ¹² Apan gibilin niya ang uban sa labing kabos nga mga tawo aron sa pag-atiman sa mga ubasan ug sa mga uma.

¹³ Gipangguba sa mga taga-Babilonia kining mosunod nga mga kagamitan sa templo sa Ginoo: ang bronsi nga mga haligi, ang mga karomata nga gigamit sa paghakot ug tubig, ug ang dakong sudlanan ug tubig nga bronsi nga gitawag ug Dagat. Ug gidala nila ang mga bronsi sa Babilonia. ¹⁴ Gipangdala usab nila ang mga kalaha, mga pala, mga pangkorte sa pabilo, mga tasa, ug ang tanang mga kagamitan nga hinimo sa bronsi nga gigamit didto sa templo. ¹⁵ Gipanguha usab ni Nebuzaradan ang mga butanganan ug baga, ang mga yahong, ug ang uban pang mga kagamitan nga hinimo sa bulawan ug plata. ¹⁶ Halos dili na matimbang ang mga bronsi nga gikan sa duha ka haligi, sa dakong sudlanan sa tubig nga gitawag ug Dagat, ug sa mga karomata nga gigamit sa paghakot ug tubig. Kining mga butanga gipahimo kaniadto ni Solomon alang sa templo sa Ginoo. ¹⁷ Ang gitas-on sa matag haligi 27 ka piye. Ang gitas-on sa bronsi nga ulo-ulo sa matag haligi upat ug tunga ka piye. Kining mga ulo-ulo gidekorasyonan ug linala nga bronsi ug gipalibotan ug bronsi nga pormag prutas nga pomegranata.

¹⁸ Gibihag usab ni Nebuzaradan si Seraya nga pangulong pari, si Zefanias nga sunod ug ranggo ni Seraya, ug ang tulo ka magbalantay sa pultahan sa templo. ¹⁹ Dugang niini, gipangbihag usab niya ang mosunod: ang opisyal sa mga sundalo sa Juda, ang lima sa mga magtatambag sa hari, ang sekretaryo sa komander sa mga sundalo nga mao ang tiglista sa mga tawo nga mahimong mga sundalo, ug ang 60 ka mga lumulupyo didto. ²⁰ Gidala silang tanan ni Nebuzaradan ngadto sa hari sa Babilonia didto sa Ribla, ²¹ nga sakop sa Hamat. Ug didto gipapatay sila sa hari. Busa ang katawhan sa Juda nahilayo sa ilang yuta ingon nga mga bihag.

Si Gedalia nga Gobernador sa Juda

(Jer. 40:7-9; 41:1-3)

²² Gipili ni Nebucadnezar nga hari sa Babilonia si Gedalia nga anak ni Ahikam ug apo ni Shafan ingon nga gobernador sa mga tawo nga nahibilin sa Juda. ²³ Sa dihang nadungog kini sa mga opisyal sa kasundalohan sa Juda ug sa ilang mga sakop nga mga sundalo, miadto sila kang Gedalia didto sa Mizpa. Ang nangadto mao sila si Ishmael nga anak ni Netania, si Johanan nga anak ni Karea, si Seraya nga anak ni Tanhumet nga taga-Netofa, si Jaazania nga taga-Maaca, ug ang ilang mga sakop. ²⁴ Nanumpa si Gedalia kanila ug sa ilang mga sakop, “Ayaw kamo kahadlok sa mga opisyal sa Babilonia. Puyo lang kamo niini nga yuta ug mag-alagad sa hari sa Babilonia ug walay daotang mahitabo kaninyo.”

²⁵ Apan sa ikapito nga bulan niadtong tuiga, si Ishmael nga anak ni Netania ug apo ni Elishama, nga miyembro sa harianong pamilya, miadto sa Mizpa uban sa napulo ka mga tawo ug gipatay nila si Gedalia ug ang iyang mga kauban nga mga taga-Juda ug mga taga-Babilonia. ²⁶ Tungod niini, ang tanang mga tawo gikan sa labing dungganon hangtod sa labing kabos, ingon man ang mga opisyal sa mga sundalo, nangikyas ngadto sa Ehipto tungod kay nahadlok sila sa buhaton sa mga taga-Babilonia kanila.

Gibuhian si Jehoyakin

(Jer. 52:31-34)

²⁷ Sa ika-37 nga tuig sa pagkabihag ni Jehoyakin nga hari sa Juda, nahimong hari sa Babilonia si Evil Merodac. Gibuhian niya si Jehoyakin sa ika-27 nga adlaw sa ika-12 nga bulan niadtong tuiga. ²⁸ Maayo siya kang Jehoyakin ug gipasidunggan niya kini labaw sa ubang mga hari nga gibihag usab didto sa Babilonia. ²⁹ Busa wala na niya pasul-oba si Jehoyakin sa bisti sa piniriso. Ug sukad niadto, didto na kini magkaonan uban kaniya. ³⁰ Ug kada adlaw gihatagan siya sa hari sa iyang mga kinahanglanon samtang buhi pa siya.