Bible in 90 Days
12 “Pagpili kamo ug dapit sa gawas sa kampo nga himuon ninyong kalibangan. 13 Kinahanglan ang matag usa kaninyo may dala nga pangbangag, aron nga kon malibang kamo, magkalot kamo ug tabonan ninyo kini. 14 Kay ang Ginoo nga inyong Dios nagalibot-libot sa inyong kampo sa pagluwas kaninyo ug sa pagtugyan sa inyong mga kaaway kaninyo. Busa kinahanglan hinlo ang inyong kampo aron wala siyay makita nga dili maayo, ug aron dili niya kamo biyaan.
15 “Kon ang usa ka ulipon milayas sa iyang agalon ug modangop kanimo, ayaw siya pugsa sa pagbalik sa iyang agalon. 16 Papuy-a siya sa inyong dapit sa bisan asa nga lungsod nga iyang gusto. Ayaw ninyo siya daog-daoga.
17 “Kinahanglan nga walay Israelinhon, lalaki man o babaye, nga magbaligya sa iyang dungog ingon nga kabahin sa pagsimba. 18 Ayaw gayod ninyo dad-a ngadto sa templo sa Ginoo nga inyong Dios ang kuwarta nga nakuha gikan niana nga paagi ingon nga bayad sa inyong saad sa Ginoo nga inyong Dios, kay mangil-ad gayod kini alang kaniya.
19 “Kon magpahulam kamo sa inyong isigka-Israelinhon, ayaw ninyo kini patuboi, kuwarta man kini o pagkaon o bisan unsa nga butang nga mahimong patuboan. 20 Mahimo kamong magpahulam nga may tubo sa mga langyaw, apan dili sa inyong isigka-Israelinhon. Himuon ninyo kini aron panalanginan kamo sa Ginoo nga inyong Dios sa tanan ninyong buhaton didto sa yuta nga inyong panag-iyahan.
21 “Kon mosaad kamo sa Ginoo nga inyong Dios, ayaw ninyo pakyasa ang pagtuman niini, kay sigurado gayod nga paninglan kamo niini sa Ginoo nga inyong Dios, ug makasala kamo. 22 Dili sala kon likayan ninyo ang paghimog saad sa Ginoo. 23 Apan ang bisan unsa nga inyong gisaad sa Ginoo nga inyong Dios, kinahanglan tumanon gayod ninyo.
24 “Kon moadto kamo sa tamnanan sa ubas sa inyong isigka-tawo, mahimo kamong mokaon sa ubas kutob sa inyong gusto, apan ayaw kamo pagkuha ug isulod sa inyong sudlanan. 25 Kon moadto usab kamo sa tamnanan sa trigo sa inyong isigka-tawo, mahimo kamong mangutlo sa lugas, apan dili ninyo kini galabon.
24 “Pananglit, nangasawa ang usa ka lalaki, ug sa kaulahian nawala ang iyang gana sa iyang asawa kay may nadiskobrehan siya nga wala niya magustohi, unya naghimo siya ug kasulatan sa pagpakigbulag ug gihatag niya ngadto sa iyang asawa, ug gipapahawa niya kini sa iyang balay. 2 Kon mamana pag-usab ang maong babaye, 3 ug bulagan na usab siya sa iyang ikaduhang bana o mamatay ang iyang ikaduhang bana, 4 dili na siya mahimong pangasaw-on pag-usab sa una niyang bana kay nahugawan na siya.[a] Mangil-ad kini atubangan sa Ginoo. Kinahanglan nga dili ninyo himuon kining salaa didto sa yuta nga ginahatag kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios ingon nga panulondon.
5 “Kon ang usa ka tawo bag-o lang nakasal, kinahanglan nga dili siya paapilon sa gira o hatagan sa bisan unsang responsibilidad sa lungsod sulod sa usa ka tuig, aron makapundo siya sa iyang balay ug mahatagan niya ug kalipay ang iyang asawa.
6 “Ayaw kuhaang garantiya sa utang ang galingan sa nangutang kanimo, kay sama lang nga gikuhaan mo siya sa iyang panginabuhian.
7 “Kon madakpan ang usa ka tawo nga nangidnap sa iyang isigka-Israelinhon ug gihimo niya kining ulipon o iya kining gibaligya, kinahanglan nga patyon ang nangidnap. Kinahanglan nga wad-on ninyo kining daotang buhat diha kaninyo.
8 “Kon bahin sa ngilngig nga sakit sa panit,[b] sunda ninyo pag-ayo ang mga tulumanon nga ipahimo kaninyo sa mga pari nga mga kaliwat ni Levi. Tumana ninyo ang akong mga sugo kanila. 9 Hinumdomi ninyo kon unsa ang gihimo sa Ginoo nga inyong Dios kang Miriam niadtong nagalakaw pa kamo gikan sa Ehipto.
10 “Kon magpahulam kamo ug bisan unsa sa inyong isigka-Israelinhon, ayaw kamo pagsulod sa ilang balay sa pagkuha sa bisan unsa nga iyang igarantiya. 11 Paghulat lang kamo nga dad-on niya kini kanimo sa gawas. 12-13 Kon kabos ang tawo ug ang iyang pang-ibabaw nga bisti ang iyang gigarantiya kaninyo, ayaw kini pabuntagi sa inyo. Iuli kini kaniya sa dili pa mosalop ang adlaw aron magamit niya kini sa pagkatulog, ug pasalamatan ka pa niya. Isipon kini sa Ginoo nga inyong Dios nga matarong nga buhat.
14 “Ayaw bintahai ang kabos nga trabahante, Israelinhon man siya o langyaw nga nagapuyo sa usa sa inyong mga lungsod. 15 Bayri siya sa iyang inadlawan nga sweldo sa dili pa mosalop ang adlaw tungod kay kabos siya ug nagasalig siya niini. Kay kon dili, basig modangop siya sa Ginoo ug isipon kini nga sala batok kanimo.
16 “Ang mga ginikanan dili angayng patyon tungod sa sala sa ilang mga anak, o ang mga anak tungod sa sala sa ilang mga ginikanan; ang matag usa patyon tungod sa iyang kaugalingong sala.
17 “Ayaw ninyo hikawi sa hustisya ang mga ilo ug ang mga langyaw nga nagapuyo uban kaninyo. Ayaw ninyo kuhaa ang pang-ibabaw nga bisti sa balo ingon nga garantiya sa iyang utang. 18 Hinumdomi ninyo nga mga ulipon kamo kaniadto sa Ehipto ug giluwas kamo sa Ginoo nga inyong Dios, mao nga gisugo ko kamo sa paghimo niini.
19 “Kon nangani kamo ug may nabiyaan kamong usa ka bugkos nga ginalab sa uma, ayaw na ninyo kini baliki ug kuhaa. Biyai na lang kini alang sa mga langyaw, sa mga ilo, ug mga biyuda, aron panalanginan kamo sa Ginoo nga inyong Dios sa tanan ninyong buhaton. 20 Kon mamupo kamo sa inyong mga olibo, ayaw na ninyo baliki ang nahibilin. Ibilin na lang kini alang sa mga langyaw nga nagapuyo uban kaninyo, sa mga ilo, ug sa mga biyuda. 21 Kon mamupo kamo sa inyong mga ubas, ayaw na ninyo baliki ang nahibilin. Ibilin na lang kini alang sa mga langyaw nga nagapuyo uban kaninyo, sa mga ilo, ug sa mga biyuda. 22 Hinumdomi ninyo nga mga ulipon kamo kaniadto sa Ehipto, mao kana nga gisugo ko kamo sa paghimo niini.
25 “Pananglit, may panagbangi ang duha ka tawo ug gidala nila ang ilang kaso sa korte, ug gideklarar sa mga maghuhukom kon kinsa kanila ang sad-an. 2 Kon gisentensyahan ang sad-an sa maghuhukom nga latoson, ipahapa siya atubangan sa maghuhukom ug latoson sa gidaghanon nga angay sa sala nga iyang nahimo. 3 Apan kinahanglan nga dili mosobra sa 40 ka latos, kay kon mosobra sa 40, maulawan siya.
4 “Ayaw ninyo busali ang baka samtang nagagiok kini.
5 “Kon ang duha ka managsoong lalaki nagaipon sa pagpuyo sa usa lang ka yuta, ug namatay ang usa kanila nga walay anak, ang iyang asawa dili makapamana ug lain gawas lang sa miyembro sa pamilya sa iyang bana. Ang igsoon sa iyang bana mao ang mangasawa kaniya. Katungdanan sa iyang bayaw ang pagpangasawa kaniya. 6 Ang kamagulangan nilang anak isipon nga anak sa namatay niyang igsoon aron dili mawala ang ngalan niini sa Israel.
7 “Apan kon dili gusto pangasaw-on sa igsoon sa namatay ang balo, moadto ang balo sa mga tigdumala didto sa ganghaan sa lungsod ug moingon, ‘Dili mosugot ang akong bayaw nga hatagan niya ug kaliwat ang iyang igsoon sa Israel. Dili niya tumanon ang iyang katungdanan kanako ingon nga iyang bayaw.’ 8 Unya ipatawag sa mga tigdumala sa lungsod ang lalaki ug makig-estorya kaniya. Kon dili niya gusto nga pangasaw-on ang balo, 9 moduol ang balo atubangan sa mga tigdumala ug kuhaon niya ang sandalyas sa iyang bayaw ug luwaan niya kini sa nawong ug moingon, ‘Mao kini ang himuon sa tawo nga dili mosugot nga hatagan niya ug kaliwat ang iyang igsoon nga namatay.’ 10 Ang panimalay niini nga tawo pagatawgon sa Israel nga panimalay sa tawo nga gikuhaan ug sandalyas.
11 “Kon may duha ka lalaki nga nagaaway ug miduol ang asawa sa usa aron sa pagtabang sa iyang bana pinaagi sa pagkumot sa kinatawo sa kontra niini, 12 kinahanglan putlon ang kamot sa babaye sa walay kalooy.
13-14 “Ayaw kamo panglimbong sa inyong pagtimbang o pagsukod. 15 Gamita ninyo ang hustong timbangan ug sukdanan, aron magkinabuhi kamo ug dugay sa yuta nga ginahatag kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios. 16 Kay mangil-ad alang sa Ginoo nga inyong Dios ang tawo nga nagapanglimbong.
17 “Hinumdomi ninyo kon unsa ang gihimo sa mga Amalekanhon kaninyo sa dihang migawas kamo gikan sa Ehipto. 18 Giataki nila kamo sa dihang gikapoy kamo pag-ayo, ug gipamatay nila ang inyong mga kauban nga anaa sa ulahi. Wala silay kahadlok sa Ginoo. 19 Busa laglaga gayod ninyo ang tanang mga Amalekanhon kon hatagan na kamo sa Ginoo nga inyong Dios sa kalinaw gikan sa tanan ninyong mga kaaway didto sa yuta nga ihatag niya kaninyo nga inyong panag-iyahan. Ayaw gayod ninyo kini kalimti.
Ang mga Halad gikan sa Abot ug ang Ikapulo
26 “Kon mapanag-iya na ninyo ang yuta nga ginahatag kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios ingon nga panulondon, ug atua na kamo didto mamuyo, 2 pagkuha kamo ug bahin sa inyong unang abot, ug ibutang kini sa basket ug dad-a sa dapit nga pilion sa Ginoo nga inyong Dios diin pasidunggan ang iyang ngalan. 3 Adto kamo sa pari nga nagaalagad nianang higayona ug ingna siya, ‘Pinaagi niini nga halad, ginaila ko karong adlawa nga ang Ginoo nga atong Dios mao ang nagdala kanako niining yutaa nga iyang gisaad sa atong mga katigulangan nga ihatag kanato.’
4 “Kuhaon dayon sa pari ang basket gikan kaninyo ug ibutang kini atubangan sa halaran sa Ginoo nga inyong Dios. 5 Unya, isulti ninyo kini sa presensya sa Ginoo nga inyong Dios: ‘Ang among katigulangan nga si Jacob usa ka Aramehanon nga walay permanenteng puloy-anan. Miadto siya sa Ehipto ug nagpuyo didto kauban sa iyang panimalay. Gamay ra sila kaniadto, apan sa kaulahian midaghan sila, ug nahimo kaming dako ug gamhanan nga nasod. 6 Apan gidaog-daog kami sa mga Ehiptohanon. Gipaantos nila kami ug gipugos sa pagpatrabaho. 7-8 Nangayo kami ug tabang sa Ginoo, ang Dios sa among mga katigulangan, ug gipamatian niya kami. Nakita niya ang among mga pag-antos, mga kalisdanan, ug ang mga pagdaog-daog kanamo. Busa gikuha kami sa Ginoo gikan sa Ehipto pinaagi sa iyang dakong gahom ug makalilisang nga mga buhat. Naghimo siya ug mga milagro ug katingalahang mga butang. 9 Gidala niya kami niining lugara, ug gihatag kanamo kining maayo ug mabungahon nga yuta.[c] 10 Busa ania karon, O Ginoo, ginadala namo ang bahin sa unang abot sa yuta nga gihatag mo kanamo.’ Pagkahuman ninyo ug sulti niini, ibutang dayon ninyo ang basket sa presensya sa Ginoo nga inyong Dios, ug magsimba kamo kaniya. 11 Unya paglipay kamo tungod sa maayong mga butang nga ginahatag sa Ginoo nga inyong Dios kaninyo ug sa inyong pamilya. Ipaapil usab ninyo sa kasaulogan ang mga Levita ug ang mga langyaw nga nagapuyo uban kaninyo.
12 “Sa matag ikatulo ka tuig, ihatag ninyo ang ikapulo sa inyong mga abot ngadto sa mga Levita, sa mga langyaw nga nagapuyo uban kaninyo, sa mga ilo, ug sa mga biyuda, aron may abunda silang pagkaon. 13 Unya moingon kamo sa presensya sa Ginoo nga inyong Dios: ‘Gikuha ko na sa akong balay ang balaang bahin nga mao ang ikapulo, ug gihatag sa mga Levita, sa mga langyaw nga nagapuyo uban kanamo, sa mga ilo, ug sa mga biyuda sumala sa tanan mong gisugo kanamo. Wala ako naglapas o nalimot sa bisan usa sa imong mga sugo. 14 Wala ako mokaon sa ikapulo samtang nagsubo ako; wala ko kini hikapa samtang giisip ako nga hugaw, ug wala ko kini ihalad sa patay. O Ginoo nga akong Dios, gituman ko ikaw. Gihimo ko ang tanang gisugo mo kanamo. 15 Hatagi kami sa imong pagtagad gikan sa imong balaang puloy-anan sa langit, ug panalangini ang imong katawhan nga mga Israelinhon ug ang maayo ug mabungahon nga yuta nga gihatag mo kanamo sumala sa imong gisaad sa among mga katigulangan.’
Sunda Ninyo ang mga Sugo sa Ginoo
16 “Karong adlawa gisugo kamo sa Ginoo nga inyong Dios sa pagtuman niining mga tulumanon ug mga lagda. Tumana gayod ninyo kini pag-ayo sa tibuok ninyong kasingkasing ug kalag. 17 Gipadayag ninyo karong adlawa nga ang Ginoo mao ang inyong Dios ug magakinabuhi kamo sumala sa iyang mga pamaagi, ug tumanon ninyo ang iyang mga tulumanon ug mga sugo, ug sundon ninyo siya. 18 Ug gipadayag usab sa Ginoo karong adlawa nga kamo iyang pinasahi nga katawhan ug bahandi sumala sa iyang gisaad, ug angay kamong motuman sa tanan niyang mga sugo. 19 Ug sumala sa iyang gisaad, himuon niya kamong labaw sa tanang nasod kay pagadayegon ug pagapasidunggan kamo. Mahimo kamong katawhan nga pinili sa Ginoo nga inyong Dios.”
Ang Halaran sa Bukid sa Ebal
27 Unya gimandoan ni Moises ug sa mga tigdumala sa Israel ang katawhan: “Tumana ninyo kining tanang mga sugo nga ginahatag ko kaninyo karong adlawa. 2 Kon makatabok na kamo sa Suba sa Jordan, didto sa yuta nga ginahatag kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios, pagtapok kamog dagkong mga bato, ug buliti ninyo kinig apog. 3 Isulat ninyo niining mga bato ang tanang kasugoan kon makasulod na kamo sa maayo ug mabungahon nga yuta[d] nga ihatag kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios, ang Dios sa inyong mga katigulangan, sumala sa iyang gisaad kaninyo. 4 Kon makatabok na kamo sa Suba sa Jordan, ipahimutang ninyo kini nga mga bato didto sa Bukid sa Ebal, sumala sa gimando ko kaninyo karong adlawa, ug buliti ninyo kinig apog. 5 Unya maghimo kamo didto ug halaran nga bato alang sa Ginoo nga inyong Dios. Ayaw kamo paggamit ug bisan unsa nga kagamitan nga puthaw sa pagsapsap niini. 6 Ang bato nga inyong himuong halaran kinahanglan wala masapsapi. Unya paghalad kamo niining halaran ug mga halad nga sinunog alang sa Ginoo nga inyong Dios. 7 Paghalad usab kamo ug halad alang sa maayong relasyon, ug kaona ninyo kini didto ug paglipay kamo diha sa presensya sa Ginoo nga inyong Dios. 8 Ug isulat ninyo nga klaro kining mga kasugoan sa Dios diha sa mga bato nga inyong gibulit ug apog.”
9 Miingon pa gayod si Moises ug ang mga pari nga mga kaliwat ni Levi sa tanang mga Israelinhon, “Pamati kamo, O katawhan sa Israel! Karong adlawa nahimo na kamong katawhan sa Ginoo nga inyong Dios. 10 Busa tumana ninyo ang Ginoo nga inyong Dios ug sunda ang iyang mga sugo ug mga tulumanon nga ginahatag ko kaninyo karong adlawa.”
Ang mga Tunglo
11 Sa mao usab nga adlaw gimandoan ni Moises ang mga tawo, 12 “Kon makatabok na kamo sa Suba sa Jordan, mao kini ang mga tribo nga mobarog sa Bukid sa Gerizim sa pagbendisyon sa katawhan: ang tribo ni Simeon, Levi, Juda, Isacar, Jose, ug ni Benjamin. 13 Ug mao usab kini ang mga tribo nga mobarog sa Bukid sa Ebal sa pagtunglo sa katawhan: ang tribo ni Reuben, Gad, Asher, Zebulun, Dan, ug ni Naftali.
14 “Unya ang mga Levita mosinggit ug kusog ngadto sa tanang mga Israelinhon:
15 “Tinunglo ang tawo nga maghimo sa bisan unsa nga mga dios-dios nga hinimo sa bato o bronsi ug mosimba niini sa tago. Kay kining mga dios-dios nga hinimo lang sa tawo gikangil-aran sa Ginoo.” Motubag dayon ang tanang mga tawo, “Amen!”[e]
16 “Tinunglo ang tawo nga dili motahod sa iyang ginikanan.” Motubag dayon ang tanang mga tawo, “Amen!” 17 “Tinunglo ang tawo nga mangawat sa yuta sa iyang isigka-tawo pinaagi sa pagbalhin sa muhon.” Motubag dayon ang tanang mga tawo, “Amen!”
18 “Tinunglo ang tawo nga magpahisalaag sa usa ka buta sa dalan.” Motubag dayon ang tanang mga tawo, “Amen!”
19 “Tinunglo ang tawo nga dili mohatag ug hustisya sa mga langyaw, sa mga ilo, ug sa mga biyuda.” Motubag dayon ang tanang mga tawo, “Amen!”
20 “Tinunglo ang tawo nga makighilawas sa asawa sa iyang amahan, kay gipakaulawan niya ang iyang amahan.” Motubag dayon ang tanang mga tawo, “Amen!”
21 “Tinunglo ang tawo nga makighilawas sa bisan unsa nga mananap.” Motubag dayon ang tanang mga tawo, “Amen!”
22 “Tinunglo ang tawo nga makighilawas sa iyang igsoong babaye, igsoon man kini niya sa amahan o sa inahan.” Motubag dayon ang tanang mga tawo, “Amen!”
23 “Tinunglo ang tawo nga makighilawas sa iyang ugangang babaye.” Motubag dayon ang tanang mga tawo, “Amen!”
24 “Tinunglo ang tawo nga mopatay sa iyang isigka-tawo sa tago.” Motubag dayon ang tanang mga tawo, “Amen!”
25 “Tinunglo ang tawo nga magpasuhol sa pagpatay sa usa ka inosenteng tawo.” Motubag dayon ang tanang mga tawo, “Amen!”
26 “Tinunglo ang tawo nga dili mosunod o motuman niining tanang mga sugo.” Motubag dayon ang tanang mga tawo, “Amen!”
Ang mga Panalangin
(Lev. 26:3-13; Deu. 7:11-24)
28 “Kon tumanon ninyo sa hingpit ang Ginoo nga inyong Dios ug sundon ang tanan niyang mga sugo nga ginahatag ko kaninyo karong adlawa, himuon niya kamong labaw sa tanang nasod dinhi sa kalibotan. 2 Kon tumanon ninyo ang Ginoo nga inyong Dios mainyo kining tanang mga panalangin:
3 “Panalanginan niya ang inyong lungsod ug ang inyong uma. 4 Panalanginan niya kamo sa daghang mga kabataan, abunda nga abot, ug daghang mga kahayopan. 5 Panalanginan niya ang inyong abot ug pagkaon. 6 Panalanginan niya ang tanan ninyong pagabuhaton. 7 Ipapildi sa Ginoo kaninyo ang mga kaaway nga mosulong kaninyo. Mag-usa silang mosulong kaninyo apan magkatibulaag sila nga moikyas gikan kaninyo. 8 Panalanginan sa Ginoo nga inyong Dios ang tanan ninyong pagabuhaton ug pun-on niya sa mga abot ang inyong mga bodega. Panalanginan niya kamo sa yuta nga ihatag niya kaninyo. 9 Sumala sa gisaad kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios, himuon niya kamo nga iyang pinili nga katawhan, kon tumanon ninyo ang iyang mga sugo ug magkinabuhi subay sa iyang mga pamaagi. 10 Unya ang tanang katawhan sa kalibotan makahibalo nga gipili kamo sa Ginoo, ug mahadlok sila kaninyo. 11 Panalanginan gayod kamo sa Ginoo didto sa yuta nga iyang gisaad sa inyong mga katigulangan nga ihatag kaninyo. Padaghanon niya ang inyong mga anak, ang inyong mga kahayopan, ug ang inyong mga abot. 12 Padad-an kamo sa Ginoo ug ulan sa hustong panahon gikan sa tipiganan sa iyang bahandi sa langit, ug panalanginan niya ang tanan ninyong pagabuhaton. Magpahulam kamo sa daghang mga nasod, apan kamo dili manghulam. 13 Himuon kamo sa Ginoo nga pangulo sa mga nasod, ug dili sumusunod lang. Oo, kanunay kamong magmauswagon ug magmalampuson kon tumanon ug sundon ninyo pag-ayo ang mga sugo sa Ginoo nga inyong Dios nga ginahatag ko kaninyo karong adlawa. 14 Busa dili ninyo lapason ang bisan unsa nga ginasugo ko kaninyo karon, ug dili kamo magsunod sa uban nga mga dios ug mag-alagad kanila.
Ang Balos sa Dili Pagkamatinumanon
(Lev. 26:14-46)
15 “Apan kon dili kamo motuman sa Ginoo nga inyong Dios ug dili ninyo sundon ang tanan niyang mga pamalaod ug mga sugo nga ginahatag ko kaninyo karong adlawa, mahiagoman ninyo kining tanan nga panghimaraot: 16 Panghimaraoton sa Ginoo ang inyong lungsod ug ang inyong uma. 17 Panghimaraoton niya ang inyong abot ug pagkaon. 18 Panghimaraoton niya kamo pinaagi sa paghatag kaninyo ug gamay ra nga mga anak, mga abot, ug mga kahayopan. 19 Panghimaraoton niya ang tanan ninyong buhaton. 20 Padad-an kamo ug kasamok ug kalibog sa tanan ninyong buhaton hangtod nga malaglag kamo ug kalit lang mangawala tungod sa daotan ninyong buhat sa pagsalikway kaniya.[f] 21 Padad-an kamo sa Ginoo ug mga sakit hangtod nga mangalaglag kamo didto sa yuta nga inyong sudlon ug panag-iyahan. 22 Oo, paantuson kamo sa Ginoo sa makamatay nga sakit, hilanat, hubag-hubag, init nga hangin, taas nga hulaw,[g] ug mga sakit sa tanom hangtod nga mahurot kamo. 23 Ang langit mahisama sa bronsi nga dili na kini mohatag ug ulan ug ang yuta mahisama kagahi sa puthaw. 24 Imbes nga tubig ang ihatag sa Ginoo kaninyo ingon nga ulan, abog ang iyang ihatag. Paulanan niya kamo ug abog hangtod nga mangalaglag kamo.
25 “Ipapildi kamo sa Ginoo sa inyong mga kaaway. Mag-usa kamong mosulong kanila, apan magkatibulaag kamo nga moikyas gikan kanila. Kangil-aran kamo sa tanang gingharian sa kalibotan. 26 Ang inyong mga patayng lawas kaonon sa mga langgam ug sa mabangis nga mga mananap, ug walay moabog kanila. 27 Paantuson kamo sa Ginoo sa mga hubag-hubag nga sama sa iyang gipadala sa mga Ehiptohanon. Patuboan niya kamo ug mga tumor, mga kabahong, ug mga nuka-nuka nga dili na maayo. 28 Buangon kamo sa Ginoo, butahan ug libogon. 29 Sama sa buta mangapkap kamo bisan adlaw. Dili kamo magmauswagon bisan unsay inyong pagabuhaton. Kanunay kamong daog-daogon ug kawatan, ug walay motabang kaninyo.
30 “Ang babaye nga inyong pangasaw-onon ilogon[h] sa laing lalaki. Magpatukod kamo ug balay apan dili kamo makapuyo niini. Magtanom kamo ug mga ubas apan dili kamo makapulos sa mga bunga niini. 31 Ihawon ang inyong baka sa inyong atubangan, apan dili kamo makakaon niini. Pugson sa pagkuha gikan kaninyo ang inyong mga asno, ug dili na kini ibalik. Panguhaon sa inyong mga kaaway ang inyong mga karnero, ug walay motabang sa pagbawi niini. 32 Samtang nagatan-aw kamo, dad-on ang inyong mga anak ingon nga mga ulipon sa ubang mga nasod, ug adlaw-adlaw kamong maghulat kanila, apan wala kamoy mahimo. 33 Ang mga tawo nga wala ninyo mailhi mao ang mokaon sa tanan ninyong hinagoan, ug kanunay lang kamong daog-daogon ug paantuson. 34 Mabuang kamo niining tanan ninyong makita. 35 Patuboan kamo sa Ginoo ug mga hubag-hubag nga dili na maayo, gikan sa inyong lapalapa hangtod sa ulo.
36 “Kamo ug ang inyong pinili nga hari ipabihag sa Ginoo sa nasod sa diin kamo ug ang inyong mga katigulangan wala masuheto. Didto mosimba kamo sa ubang mga dios nga hinimo sa kahoy ug bato. 37 Kangil-aran kamo, bugalbugalan, ug tamayon sa mga lumulupyo sa mga nasod diin kamo gibihag.
38 “Daghan ang inyong itanom apan gamay lang ang inyong maani, kay kaonon kini sa mga dulon. 39 Motanom kamo ug ubas ug atimanon ninyo kini, apan dili kamo makapamupo sa bunga niini o makainom sa duga niini, kay kaonon kini sa mga ulod. 40 Magtanom kamo ug daghang mga olibo bisan asa sa inyong dapit, apan wala kamoy lana nga makuha, kay mangatagak ang mga bunga niini. 41 Manganak kamo, apan dili sila magpabilin kaninyo kay bihagon sila. 42 Kaonon sa daghang mga gagmayng mananap ang tanan ninyong mga kahoy ug mga tanom.
43 “Ang mga langyaw nga nagapuyo uban kaninyo, mag-anam ug kakusgan ug kadato; samtang kamo, mag-anam ug kaluya ug kapobri. 44 Makapautang sila kaninyo apan dili kamo makapautang kanila. Sila ang mangulo kaninyo ug kamo magsunod-sunod lang. 45 Mahitabo kining tanan nga tunglo kaninyo hangtod nga mangamatay kamo kon dili ninyo tumanon ang Ginoo nga inyong Dios ug ang iyang mga pamalaod ug mga sugo nga iyang gihatag kaninyo. 46 Kini nga mga tunglo mahimong pasidaan kaninyo ug sa inyong mga kaliwat hangtod sa kahangtoran. 47 Tungod kay wala ninyo alagari nga may kalipay ang Ginoo nga inyong Dios sa panahon sa inyong kaharuhay, 48 itugyan niya kamo sa mga kaaway nga ipadala niya kaninyo ug magaalagad kamo kanila. Gutomon kamo ug uhawon, kulangon sa bisti, ug makabsan sa bisan unsa nga butang. Paantuson niya kamo nga daw gitaoran kamo ug puthaw nga yugo hangtod nga mangamatay kamo.
49 “Ipasulong kamo sa Ginoo sa usa ka nasod nga gikan sa layong dapit, sa kinatumyang bahin sa kalibotan, kansang pinulongan dili ninyo masabtan. Sulongon nila kamo nga daw sama sa agila nga nagasakdap. 50 Bangis sila ug walay kalooy sa mga tigulang ug mga kabataan. 51 Kaonon nila ang inyong mga kahayopan ug ang inyong mga abot hangtod nga mangamatay kamo. Wala silay ibilin kaninyo nga trigo, duga sa ubas, lana, o mga kahayopan hangtod nga mangalaglag kamo. 52 Sulongon nila ang tanan ninyong mga lungsod nga gihatag sa Ginoo nga inyong Dios kaninyo hangtod nga mangalumpag ang tanang tag-as nga mga paril niini nga inyong gisaligan.
53 “Sa higayon nga libotan kamo sa inyong mga kaaway, kaonon ninyo ang inyong mga anak nga gihatag kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios tungod sa labihang kagutom. 54 Bisan ang maloloy-on ug hinhin kaayo nga tawo wala nay kalooy sa iyang igsoon, sa iyang pinalanggang asawa, ug sa iyang nahibiling mga anak. 55 Dili niya sila hatagan sa iyang ginakaon nga unod sa iyang anak kay mahadlok siya nga mahutdan ug pagkaon. Mao kana ang mahitabo kaninyo sa higayon nga libotan na sa inyong mga kaaway ang tanan ninyong mga lungsod. 56 Bisan ang maloloy-on ug hinhin nga babaye, nga dili gani molakaw nga magtiniil, mahimong bangis sa iyang pinalanggang bana ug sa iyang mga anak. 57 Tagoan niya ang iyang anak nga bag-o lang gayod natawo ug ang inunlan niini aron kaonon niya sa tago, kay mahadlok siya nga tingalig wala na siyay kaonon samtang ginalibotan sa inyong mga kaaway ang inyong mga lungsod.
58 “Kon dili ninyo tumanon pag-ayo kining tanang mga sugo nga nahisulat niini nga libro, ug dili ninyo tahoron ang halangdon ug katingalahang ngalan sa Ginoo nga inyong Dios, 59 padad-an niya kamo ug ang inyong mga kaliwat ug talagsaon ug makalilisang nga mga katalagman, ug mga kasakit nga grabe ug walay kaayohan. 60 Ipahiagom niya kamo sa mga makalilisang nga mga sakit nga gipadala niya sa Ehipto, ug magapabilin kini kaninyo. 61 Ipahiagom usab kamo sa Ginoo sa tanang matang sa sakit nga wala nasulat niining libro sa kasugoan, hangtod nga mangamatay kamo. 62 Bisan sama kamo kadaghan sa bitoon sa langit, diotay lang ang mahibilin kaninyo kay wala kamo magtuman sa Ginoo nga inyong Dios. 63 Maingon nga gikalipay sa Ginoo ang pagpauswag ug pagpadaghan kaninyo, ikalipay usab niya ang paglaglag ug pagpamatay kaninyo, hangtod nga mangawala kamo sa yuta nga inyong sudlon ug panag-iyahan.
64 “Katagon kamo sa Ginoo ngadto sa tanang nasod, hangtod sa kinatumyang bahin sa kalibotan. Ug didto magasimba kamo sa ubang mga dios nga hinimo sa kahoy ug bato, nga wala gani ninyo ug sa inyong mga katigulangan mailhi. 65 Wala kamo didtoy kalinaw ug dapit nga mapahulayan. Himuon kamo sa Ginoo nga hadlokan ug mabalak-on, ug mawad-an kamo ug paglaom. 66 Ang inyong kinabuhi anaa kanunay sa kakuyaw; adlaw ug gabii kanunay lang kamong kulbaan, ug walay kasigurohan ang inyong kinabuhi. 67 Tungod sa inyong kahadlok sa mga butang nga inyong makita sa palibot, moingon kamo kon buntag, ‘Maayo unta ug gabii na.’ Ug kon gabii na, moingon kamo, ‘Maayo unta ug buntag na.’ 68 Pabalikon kamo sa Ginoo ngadto sa Ehipto sakay sa barko, bisan nagaingon ako kaninyo nga dili na gayod niya kamo pabalikon didto. Didto ibaligya ninyo ang inyong kaugalingon sa inyong mga kaaway ingon nga mga ulipon, apan walay mopalit kaninyo.”
Ang Pagbag-o sa Kasabotan
29 Mao kini ang mga tulumanon sa kasabotan nga gisugo sa Ginoo nga himuon ni Moises sa mga Israelinhon didto sa Moab. Dugang kini sa kasabotan nga iyang gihimo uban kanila didto sa Horeb.
2 Gipatawag ni Moises ang tanang mga Israelinhon ug giingnan, “Kamo mismo nakakita sa tanang gihimo sa Ginoo ngadto sa hari sa Ehipto[i] ug sa tanan niyang mga opisyal ug sa tibuok niyang nasod. 3 Nakita ninyo kadtong hilabihan nga mga pagsulay, mga milagro, ug katingalahang mga buhat. 4 Apan hangtod karon wala kini ipasabot sa Ginoo kaninyo. 5 Sulod sa 40 ka tuig nga gipangulohan ko kamo sa kamingawan, wala modaan ang inyong mga bisti ug mga sandalyas. 6 Wala kamoy pagkaon didto o ilimnon, apan gihatagan kamo sa Ginoo sa inyong mga kinahanglanon aron mahibaloan ninyo nga siya ang Ginoo nga inyong Dios.
7 “Pag-abot nato niining lugara, nakiggira kanato si Sihon nga hari sa Heshbon ug si Og nga hari sa Basan, apan gipildi nato sila. 8 Giilog nato ang ilang yuta ug gihatag kini sa mga tribo ni Reuben, Gad, ug sa katunga sa tribo ni Manase ingon nga ilang panulondon.
9 “Busa tumana gayod ninyo pag-ayo ang mga ginapatuman niini nga kasabotan, aron magmauswagon kamo sa tanan ninyong buhaton. 10 Karong adlawa, nagabarog kamong tanan sa presensya sa Ginoo nga inyong Dios: ang mga pangulo sa inyong mga tribo, ang mga tigdumala, ang mga opisyal, ang tanang mga lalaki sa Israel, 11 ang inyong mga asawa ug mga kabataan, ug ang mga langyaw nga nagapuyo uban kaninyo nga mao ang inyong tigbughag kahoy ug tigsag-ob ug tubig. 12 Nagabarog kamo dinhi karon sa paghimo ug kasabotan uban sa Ginoo nga inyong Dios. Gipanumpaan sa Ginoo kining kasabotan nga gihimo karong adlawa diha kaninyo. 13 Gusto niyang pamatud-an kaninyo karong adlawa nga kamo iyang mga katawhan ug siya inyong Dios sumala sa iyang gisaad kaninyo ug sa inyong mga katigulangan nga si Abraham, Isaac, ug Jacob. 14-15 Apan dili lang kamo nga nagabarog dinhi karon sa presensya sa Ginoo nga inyong Dios ang iyang gihimoan niini nga kasabotan, kondili apil usab ang tanan ninyong mga kaliwat sa umaabot.
16 “Kamo mismo nasayod sa atong kinabuhi didto sa Ehipto, ug kon giunsa nato paglatas ang kayutaan sa ubang mga nasod sa atong pagpaingon dinhi. 17 Nakita ninyo ang ilang mangil-ad nga mga dios-dios nga hinimo sa kahoy, bato, plata, ug bulawan. 18 Siguroha ninyo nga wala kaninyoy lalaki, babaye, panimalay, o tribo nga mobiya sa Ginoo nga atong Dios ug mosimba sa mga dios niadto nga mga nasod aron walay bisan usa kaninyo nga mahisama sa gamot sa tanom nga nagahatag ug pait ug makahilo nga bunga. 19 Si bisan kinsa nga nakadungog sa mga pasidaan niini nga tunglo dili maghunahuna nga dili siya maunsa bisan magpadayon siya sa pagtuman sa iyang gusto. Ang tinuod, magdala kini ug kalaglagan kaninyong tanan. 20 Dili gayod siya pasayloon sa Ginoo. Mosilaob ang hilabihang kasuko sa Ginoo kaniya sama sa kalayo, ug mahitabo kaniya ang tanang tunglo nga nahisulat niini nga libro, ug papason sa Ginoo ang iyang ngalan sa kalibotan. 21 Ilain siya sa Ginoo gikan sa tanan nga tribo sa Israel, ug paantuson siya sumala sa mga tunglo sa kasabotan nga nahisulat niini nga Libro sa Kasugoan.
22 “Sa umaabot nga mga henerasyon ang inyong mga kaliwat ug ang mga dumuduong nga naggikan sa layong dapit makakita sa resulta sa mga kalamidad ug mga balatian nga gipadala sa Ginoo sa inyong yuta. 23 Ang inyong tibuok yuta mahimong sama sa disyerto nga natabonan sa asupre ug asin. Wala kini tamni kay ang tanom dili motubo. Mahisama kini sa pagkalaglag sa Sodoma ug Gomora, Adma, ug Zeboyim nga gilaglag sa Ginoo tungod sa labihan niyang kasuko. 24 Unya mangutana ang tanang nasod, ‘Nganong gihimo kini sa Ginoo sa ilang nasod? Nganong labihan gayod ang iyang kasuko?’
25 “Ug ang tubag mao kini: ‘Tungod kay gisalikway niini nga mga katawhan ang kasabotan nga gihimo sa Ginoo kanila, ang Dios sa ilang mga katigulangan, sa dihang gipagawas niya sila gikan sa Ehipto. 26 Misimba sila ug mialagad sa ubang mga dios nga wala nila mailhi, ug wala itugot sa Ginoo nga simbahon nila. 27 Busa labihan ang kasuko sa Ginoo sa ilang nasod ug gipahiagom niya kanila ang tanang tunglo nga nahisulat niini nga libro. 28 Sa labihan nga kasuko sa Ginoo, gipalayas niya sila sa ilang nasod ug gipabihag sa ubang mga nasod diin sila nagapuyo karon.’
29 “May mga butang nga sekreto nga ang Ginoo lang nga atong Dios ang nakahibalo, apan gipadayag niya kanato ang iyang kasabotan ug angay nato kining sundon ug sa atong mga kaliwat hangtod sa kahangtoran.
Ang Angay Himuon aron Panalanginan sa Dios
30 “Pananglit mahitabo kining mga butanga kaninyo—ang mga panalangin ug ang mga tunglo nga akong giingon kaninyo—ug unya mahinumdoman ninyo kini kon atua na kamo sa mga nasod diin gipabihag kamo sa Ginoo nga inyong Dios. 2 Kon nianang higayona mobalik kamo ug ang inyong mga anak sa Ginoo nga inyong Dios, ug tumanon ninyo sa tibuok ninyong kasingkasing ug kalag ang tanan nga gisugo ko kaninyo karon, 3 kaloy-an kamo sa Ginoo nga inyong Dios ug tigomon niya kamo gikan sa tanang nasod diin gipabihag niya kamo, ug unya ibalik niya kaninyo ang inyong maayong kahimtang. 4 Bisan kon sa inyong pagkabihag napadpad kamo sa labing layo nga bahin sa kalibotan, tigomon gihapon kamo sa Ginoo nga inyong Dios 5 ug pabalikon sa yuta nga gipanag-iyahan sa inyong mga katigulangan, ug panag-iyahon ninyo kini pag-usab. Pauswagon ug padaghanon pa gayod kamo kay sa inyong mga katigulangan. 6 Bag-ohon sa Ginoo nga inyong Dios ang inyong mga kasingkasing ug ang mga kasingkasing sa inyong mga kaliwat aron higugmaon ninyo siya sa tibuok ninyong kasingkasing ug kalag, ug magkinabuhi kamo ug dugay. 7 Ipahiagom sa Ginoo nga inyong Dios kining tanang mga tunglo ngadto sa inyong mga kaaway nga nagadumot ug nagadaog-daog kaninyo. 8 Tumanon ninyo pag-usab ang Ginoo ug sundon ang tanan niyang mga sugo nga ginahatag ko kaninyo karong adlawa. 9 Pauswagon gayod kamo sa Ginoo nga inyong Dios sa tanan ninyong pagabuhaton. Padaghanon niya ang inyong mga anak, mga kahayopan, ug ang inyong mga abot, kay malipay ang Ginoo sa pagpanalangin kaninyo sama nga nalipay siya sa pagpanalangin sa inyong mga katigulangan. 10 Mahitabo kini kon tumanon ninyo ang Ginoo nga inyong Dios ug sundon ang tanan niyang mga pamalaod ug mga sugo nga nahisulat niini nga Libro sa Kasugoan, ug kon mobalik kamo kaniya sa tibuok ninyong kasingkasing ug kalag.
11 “Dili lisod sabton ug himuon kini nga mga sugo nga ginahatag ko kaninyo karong adlawa. 12 Wala kini sa langit nga mangutana pa kamo, ‘Kinsa ang mosaka sa langit sa pagkuha niini ug ipadayag kanato aron atong matuman?’ 13 Wala usab kini sa tabok sa dagat nga mangutana pa kamo, ‘Kinsa ang motabok sa dagat sa pagkuha niini ug ipadayag kanato aron atong matuman?’ 14 Anaa kini kaninyo, sa inyong baba ug kasingkasing, busa matuman ninyo kini.
15 “Pamati! Karong adlawa papilion ko kamo niini: kinabuhi o kamatayon, kauswagan o kalaglagan. 16 Gimandoan ko kamo karon sa paghigugma sa Ginoo nga inyong Dios, sa pagkinabuhi subay sa iyang mga pamaagi, sa pagtuman sa iyang mga sugo ug mga tulumanon, aron magkinabuhi kamo ug dugay ug modaghan, ug panalanginan kamo sa Ginoo nga inyong Dios didto sa yuta nga inyong sudlon ug panag-iyahan.
17 “Apan kon dili kamo motuman ug mosunod kaniya, ug mosimba ug moalagad hinuon sa ubang mga dios, 18 karon pa lang pasidan-an ko na kamo nga sigurado gayod nga malaglag kamo. Dili kamo magkinabuhi ug dugay sa yuta nga inyong sudlon ug panag-iyahan didto sa tabok sa Jordan.
19 “Karong adlawa gitawag ko sa pagsaksi ang langit ug ang yuta kon asa niini ang inyong pilion: kinabuhi o kamatayon, panalangin o tunglo. Pilia ninyo ang kinabuhi aron magkinabuhi kamog dugay apil ang inyong mga kabataan.[j] 20 Higugmaa ninyo ang Ginoo nga inyong Dios. Tumana ninyo siya ug pabilin kamo kaniya, kay siya ang inyong kinabuhi. Kon himuon ninyo kini, magakinabuhi kamo ug dugay didto sa yuta nga iyang gisaad nga ihatag sa inyong mga katigulangan nga sila si Abraham, Isaac, ug Jacob.”
Si Josue mao ang Mipuli kang Moises
(Num. 27:12-23)
31 Nagpadayon si Moises sa pagpakigsulti sa tanang mga Israelinhon. 2 Miingon siya, “120 na ka tuig ang akong edad ug dili na ako makahimo sa pagpangulo kaninyo. Miingon ang Ginoo kanako nga dili ako makatabok sa Jordan. 3 Ang Ginoo nga inyong Dios mismo ang mag-una kaninyo sa pagtabok. Laglagon niya ang mga nasod didto, ug panag-iyahan ninyo ang ilang yuta. Pangulohan kamo ni Josue sa pagtabok sumala sa giingon sa Ginoo. 4 Himuon sa Ginoo ngadto niini nga mga nasod ang iyang gihimo kang Sihon ug kang Og nga mga hari sa mga Amorihanon, ug sa ilang yuta. 5 Itugyan sila sa Ginoo kaninyo, ug kinahanglang himuon ninyo kanila ang gisugo ko kaninyo. 6 Lig-ona ninyo ang inyong kaugalingon ug pagmaisogon. Ayaw kamo kahadlok kanila kay ang Ginoo nga inyong Dios nagauban kaninyo; dili niya kamo biyaan o pasagdan.”
7 Unya gitawag ni Moises si Josue ug giingnan atubangan sa tanang mga Israelinhon, “Lig-ona ang imong kaugalingon ug pagmaisogon, kay ikaw ang mangulo niining mga katawhan sa pag-adto sa yuta nga gisaad sa Ginoo nga ihatag sa ilang mga katigulangan. Tabangi sila nga maangkon ang yuta. 8 Pangulohan ka sa Ginoo ug magauban siya kanimo; dili niya ikaw biyaan o pasagdan. Busa ayaw kahadlok o pagpakawala sa paglaom.”
Ang Pagbasa sa Kasugoan
9 Gisulat ni Moises kini nga mga sugo ug gihatag ngadto sa mga pari nga mga kaliwat ni Levi, nga mao ang nagadala sa sudlanan sa Kasabotan sa Ginoo, ug ngadto sa tanang tigdumala sa Israel. 10 Unya gimandoan sila ni Moises, “Sa kataposan sa matag pito ka tuig nga mao ang Tuig sa Paghatag ug Kagawasan ug Pag-uli, sa panahon sa Pista sa Pagpatindog sa mga Payag, 11 basaha ninyo kini nga mga sugo ngadto sa tanang mga Israelinhon inigtigom nila sa presensya sa Ginoo nga inyong Dios sa dapit nga iyang pilion. 12 Tigoma ang mga tawo—ang mga lalaki, mga babaye, mga kabataan, ug mga langyaw nga nagapuyo sa inyong mga lungsod—aron makapamati sila ug makakat-on sa pagtahod sa Ginoo nga inyong Dios ug sa pagtuman pag-ayo sa tanan nga gipatuman niini nga mga sugo. 13 Himuon ninyo kini aron ang inyong mga kabataan nga wala pa mahibalo niini nga mga sugo makadungog usab ug makakat-on sa pagtahod sa Ginoo nga inyong Dios samtang nagakinabuhi kamo sa yuta nga inyong panag-iyahan sa tabok sa Suba sa Jordan.”
Nagpasidaan ang Ginoo sa Himuong Paglapas sa mga Israelinhon
14 Miingon ang Ginoo kang Moises, “Hapit ka nang mamatay; busa ipatawag si Josue ug adto kamo sa Tolda nga Tagboanan, kay tudloan ko siya didto sa iyang pagahimuon.” Busa miadto si Moises ug si Josue sa Tolda nga Tagboanan.
15 Nagpakita ang Ginoo pinaagi sa panganod nga morag haligi didto sa may pultahan sa Tolda. 16 Miingon ang Ginoo kang Moises, “Hapit ka nang mamatay ug makig-uban sa imong mga katigulangan. Kon wala ka na, kining mga tawhana mosimba sa ubang dios-dios nga ginasimba sa mga tawo sa yuta nga ilang pagaadtoan. Isalikway nila ako ug lapason nila ang kasabotan nga gihimo ko uban kanila. 17 Nianang adlawa masuko ako pag-ayo kanila ug isalikway ko sila. Talikdan ko sila ug malaglag sila. Daghang mga katalagman ug mga kalisdanan ang moabot kanila, ug nianang higayona mangutana sila, ‘Miabot ba kanato kini nga mga katalagman tungod kay ang Dios wala na mag-uban kanato?’ 18 Talikdan ko gayod sila nianang higayona tungod sa tanang kadaotan nga ilang gihimo pinaagi sa pagsimba sa ubang dios-dios.
19 “Busa isulat kini nga awit ug itudlo sa katawhan sa Israel. Ipaawit kini kanila aron mahimo kining saksi batok kanila. 20 Dad-on ko sila sa maayo ug mabungahon nga yuta[k] nga gisaad ko sa ilang mga katigulangan. Didto magakinabuhi sila sa kadagaya; magakaon sila sa tanang pagkaon nga gusto nila, ug mabusog sila pag-ayo. Apan mobiya sila kanako ug mosimba sa ubang dios-dios. Lapason nila ang akong kasabotan. 21 Kon moabot na kanila ang daghang katalagman ug mga kalisdanan, kini nga awit mahimong saksi batok kanila, kay dili kini malimtan sa ilang mga kaliwat. Nahibaloan ko kon unsa ang ilang ginaplano nga himuon bisan wala ko pa sila madala sa yuta nga akong gisaad kanila.” 22 Niadtong adlawa, gisulat ni Moises ang awit ug gitudlo sa mga Israelinhon.
23 Gimandoan sa Ginoo si Josue nga anak ni Nun: “Lig-ona ang imong kaugalingon ug pagmaisogon, kay ikaw ang modala sa mga Israelinhon sa yuta nga akong gisaad kanila, ug magauban ako kanimo.”
24 Human masulat ni Moises ang tanang mga sugo sa libro, 25 gimandoan niya ang mga Levita nga mao ang nagadala sa sudlanan sa Kasabotan sa Ginoo. Miingon siya, 26 “Kuhaa ninyo kining Libro sa Kasugoan ug ibutang sa tapad sa sudlanan sa Kasabotan sa Ginoo nga inyong Dios. Magpabilin kini didto ingon nga saksi batok sa katawhan sa Israel. 27 Kay nahibaloan ko kon unsa kamo ka rebelde ug kagahig ulo. Bisan karon nga kauban ninyo ako, nagarebelde kamo sa Ginoo, unsa pa kaha kon patay na ako! 28 Tigoma sa akong atubangan ang tanang mga tigdumala sa inyong tribo ug ang tanang mga opisyal aron sultihan ko sila niining mga butanga. Ug tawgon ko ang langit ug yuta sa pagsaksi batok kanila. 29 Kay nahibaloan ko nga kon patay na ako, magahimo gayod kamo ug daotan ug isalikway ninyo ang tanan nga gisugo ko kaninyo. Sa umaabot nga mga adlaw, moabot kaninyo ang mga katalagman kay maghimo kamog daotan atubangan sa Ginoo ug pasuk-on ninyo siya pinaagi sa inyong buhat.”
Ang Awit ni Moises
30 Unya gisulti ni Moises ang mensahe sa tibuok nga awit samtang namati ang tibuok katilingban sa Israel.
32 O langit, pamati kay mosulti ako!
O yuta, pamatia ang akong mga pulong.
2 Ang akong mga pagtulon-an sama sa ulan o tun-og nga nagatulo.
Ang akong mga pulong sama sa yamog diha sa mga sagbot o sama sa talithi diha sa mga tanom.
3 Imantala ko ang ngalan sa Ginoo.
Dayegon ko ang pagkagamhanan sa atong Dios!
4 Siya ang bato nga salipdanan ko.
Hingpit ang iyang mga buhat,
ug matarong ang tanan niyang mga pamaagi.
Matinumanon siya nga Dios ug dili masayop;
matarong siya ug makiangayon.
5 Apan kamo nagpakasala kaniya ug wala na niya kamo ilha nga iyang mga anak, tungod sa inyong kadaotan.
Mga masinupakon ug limbongan nga henerasyon!
6 Mao ba kini ang inyong ibalos sa Ginoo?
Mga buang-buang gayod kamo ug kulang sa panabot.
Dili ba siya ang inyong Amahan nga nagbuhat kaninyo?
7 Hinumdomi ninyo ang nanglabay nga mga katuigan;
hunahunaa ninyo ang nangagi nga mga henerasyon.
Pangutan-a ninyo ang inyong mga katigulangan kay suginlan nila kamo.
Pangutan-a ninyo ang inyong mga tigdumala kay isaysay nila kini kaninyo.
8 Sa dihang gihatagan sa Labing Halangdong Dios ang mga nasod sa ilang yuta ug sa dihang gibahin-bahin niya ang katawhan,
gibutangan niya kini ug mga utlanan basi sa gidaghanon sa mga anghel sa Dios.[l]
9 Karon gipili sa Ginoo ang mga kaliwat ni Jacob ingon nga iyang katawhan.
10 Nakita niya sila sa disyerto, sa dapit nga awaaw.
Giatiman niya sila ug giampingan, nga daw nagaamping sa iyang kaugalingong mata.
11 Gibantayan niya sila, sama sa agila nga nagabantay sa iyang mga piso samtang iya kining ginatudloan sa paglupad.
Ginabukhad niya ang iyang mga pako sa pagsalo ug pagsapnay kanila.
12 Ang Ginoo lang gayod ang migiya sa iyang katawhan,
ug walay mitabang nga laing dios.
13 Gipagahom niya sila sa mga bukid,
ug gipakaon sa mga abot sa yuta.
Gibuhi niya sila sa dugos gikan sa bato
ug sa lana gikan sa olibo sa batoon nga dapit.
14 Gihatagan niya sila ug mga keso ug gatas gikan sa mga baka ug karnero,
ug gihatagan ug tambok nga mga karnero, mga baka, ug mga kanding gikan sa Basan.
Gihatagan usab niya sila sa labing maayong mga trigo
ug gipainom sa labing maayong bino gikan sa ubas.
15 Nagmauswagon ang mga Israelinhon[m] apan nagrebelde sila.
Nanambok sila ug milig-on, apan gitalikdan nila ang Dios nga nagbuhat kanila,
ug gisalikway nila ang ilang bato nga salipdanan nga mao ang ilang Manluluwas.
16 Gipapangabugho nila ug gipasuko ang Ginoo sa ilang mangil-ad nga mga dios.
17 Naghalad sila ngadto sa mga demonyo nga dili tinuod nga dios—mga dios nga wala nila mailhi ug bag-o lang, nga wala tahora sa ilang mga katigulangan.
18 Gikalimtan nila ang Dios nga ilang bato nga salipdanan nga nagbuhat kanila.
19 Nakita kini sa Ginoo, ug tungod sa iyang kasuko gisalikway niya sila nga iyang mga anak.
20 Miingon siya, “Talikdan ko sila,
ug tan-awon ko kon unsa ang ilang dangatan,
kay mga daotan sila nga henerasyon, mga anak nga dili matinumanon.
21 Gipapangabugho nila ako sa dili tinuod nga dios,
ug gipasuko nila ako sa ilang mga walay pulos nga mga dios-dios.
Busa papangabughoon ko usab sila pinaagi sa pagpanalangin sa ubang mga nasod.
Pasuk-on ko sila pinaagi sa pagpanalangin sa buang-buang nga mga nasod.
22 Kay ang akong kasuko nagdilaab nga morag kalayo.
Mosunog kini sa yuta ug sa tanang anaa niini,
apil sa kinahiladman sa yuta,[n] ug sa pundasyon sa mga bukid.”
23 “Padad-an ko sila ug mga kalamidad,
ug ig-on ko sila sa akong mga pana.
24 Pagutman ko sila;
mangamatay sila sa kagutom ug sa sakit.
Padad-an ko sila sa mabangis nga mga mananap sa paghasol kanila,
ug mga lala nga bitin sa pagpaak kanila.
25 Sa gawas sa ilang balay daghan ang mangamatay sa gira, ug sa sulod magahari ang kahadlok.
Mangamatay ang mga tigulang, mga batan-on, ug mga kabataan.
26 Nagaingon ako nga katagon ko sila hangtod nga dili na sila mahinumdoman sa kalibotan.
27 Apan dili ko tugotan nga magpasigarbo ang ilang mga kaaway ug moingon,
‘Napildi nato sila. Dili ang Ginoo ang naghimo niini.’ ”
28 Ang Israel usa ka nasod nga walay kaalam ug panabot.
29 Kon maalamon lang sila, masabtan unta nila ang ilang dangatan.
30 Unsaon gud paggukod sa usa ka tawo sa 1,000?
Unsaon gud pag-abog sa duha ka tawo sa 10,000?
Gawas lang kon gitugyan sila sa Ginoo nga ilang bato nga salipdanan.
31 Kay ang salipdanan nga bato sa atong mga kaaway dili sama sa atong salipdanan nga bato, ug bisan sila nakahibalo niini.
32 Ang atong mga kaaway, nga pareho kadaotan sa mga lumulupyo sa Sodoma ug Gomora, sama sa bunga sa ubas nga pait ug makahilo,
33 ug ang ilang bino makamatay sama sa lala sa bitin.
34 Nakahibalo ang Ginoo sa ilang kadaotan,
gipugngan lang una niya kini ug nagahulat sa husto nga panahon sa pagsilot kanila.
35 Manimalos ang Ginoo ug magasilot kanila,
kay moabot ang panahon nga madakin-as gayod sila.
Hapit na moabot ang ilang kalaglagan.
36 Hukman sa Ginoo ang iyang katawhan;
kaloy-an niya sila nga iyang mga alagad kon makita niya nga wala na silay kusog ug diotay na lang ang nabilin kanila, ulipon man o dili ulipon.
37 Unya mangutana ang Ginoo sa iyang katawhan,
“Asa na ang ilang mga dios, ang bato nga ilang salipdanan?
38 Asa na ang ilang mga dios nga mikaon sa tambok ug miinom sa bino sa ilang mga halad?
Patabanga sila kaninyo, ug himoa ninyo silang inyong panalipod!
39 Tan-awa ninyo karon; ako mao lang gayod ang Dios!
Wala nay lain nga dios gawas kanako.
Ako ang nagahatag ug nagakuha ug kinabuhi; ako ang nagasamad ug nagaayo,
ug walay makalingkawas sa akong mga kamot.
40 Karon, ibayaw ko ang akong mga kamot ug manumpa,
‘Maingon nga buhi ako sa walay kataposan,
41 bairon ko ang nagasidlak kong espada ug gamiton ko kini sa pagsilot.
Panimaslan ko ang akong mga kaaway ug pabayron ang mga nagadumot kanako.
42 Ang akong pana mabulit sa ilang mga dugo,
ug ang akong espada motadtad sa ilang mga lawas.
Mangamatay apil ang mga dinakpan ug apil usab ang ilang mga pangulo.’ ”
43 Dayega ninyo ang katawhan sa Ginoo, O mga nasod,[o] kay panimaslan sa Ginoo ang nagpatay niining iyang mga alagad.
Panimaslan niya ang iyang mga kaaway,
ug hinloan niya ang iyang yuta ug ang iyang katawhan.
44 Gisulti ni Moises uban ni Josue[p] nga anak ni Nun ang mensahe niini nga awit ngadto sa mga tawo. 45 Pagkahuman ug sulti ni Moises niini, 46 miingon siya sa mga tawo, “Itanom gayod ninyo sa inyong mga kasingkasing ang tanan nakong gisulti kaninyo karong adlawa. Itudlo usab ninyo kini sa inyong mga anak aron matuman nila pag-ayo ang tanang gisulti niini nga mga sugo. 47 Kini nga mga sugo dili ordinaryo lang nga mga pulong; kini maghatag kaninyo ug kinabuhi. Kon tumanon ninyo kini magkinabuhi kamo ug dugay sa yuta nga inyong panag-iyahan sa tabok sa Suba sa Jordan.”
Ang Kamatayon ni Moises
48 Niana mismong adlawa miingon ang Ginoo kang Moises, 49 “Lakaw sa Moab, sa kabukiran sa Abarim ug tungas sa Bukid sa Nebo nga nagaatubang sa Jerico. Lantawa didto ang Canaan, ang yuta nga ihatag ko sa mga Israelinhon nga ilang panag-iyahan. 50 Ug nianang bukira mamatay ka ug makig-uban sa imong mga katigulangan, maingon nga si Aaron nga imong igsoon namatay sa Bukid sa Hor ug giuban usab sa iyang katigulangan. 51 Kay duha kamong nawad-an ug pagsalig kanako atubangan sa mga Israelinhon sa dihang didto pa kamo sa tubig sa Meriba Kadesh,[q] sa kamingawan sa Zin. Wala ninyo pasidunggi ang akong pagkabalaan sa ilang atubangan. 52 Busa makita mo lang sa halayo ang yuta nga ihatag ko sa mga Israelinhon, apan dili ka makasulod didto.”
Gibendisyonan ni Moises ang mga Tribo sa Israel
33 Mao kini ang bendisyon nga gisulti ni Moises nga alagad sa Dios sa mga Israelinhon sa wala pa siya mamatay. 2 Miingon siya:
“Miabot ang Ginoo gikan sa Sinai;
nagpadayag siya kanato gikan sa Bukid sa Seir sama sa pagsidlak sa adlaw.
Misidlak siya sa mga tawo gikan sa Bukid sa Paran.
Miabot siya uban sa linibo ka mga anghel,
ug ang iyang tuong kamot may nagadilaab nga kalayo.[r]
3 Gihigugma gayod sa Ginoo ang iyang katawhan.
Gipanalipdan niya sila nga iyang pinili.
Busa gisunod nila siya ug gituman ang iyang mando.
4 Gihatag kanato ni Moises ang kasugoan ingon nga panulondon natong mga kaliwat ni Jacob.
5 Nahimong hari ang Ginoo sa Israel sa dihang nagtigom ang ilang mga pangulo ug ang ilang mga tribo.”
6 Mao kini ang giingon ni Moises bahin sa tribo ni Reuben,
“Hinaut nga dili mawala ang mga kaliwat ni Reuben bisan gamay lang sila.”
7 Miingon si Moises bahin sa tribo ni Juda:
“Ginoo, pamatia ang pagpangayo ug tabang sa tribo ni Juda.
Hiusaha sila pag-usab sa ubang mga tribo sa Israel.
Panalipdi ug tabangi sila batok sa ilang mga kaaway.”
8 Miingon si Moises bahin sa tribo ni Levi:
“Ginoo, gihatag mo ang Thumim ug Urim[s] sa imong matinumanon nga mga alagad nga mao ang mga kaliwat ni Levi.
Gisulayan mo sila didto sa Masa ug gibadlong didto sa daplin sa tubig sa Meriba.
9 Nagpakita sila ug mas dako nga pag-unong kanimo kaysa ilang mga ginikanan, mga igsoon, ug mga kabataan.
Gituman nila ang imong pulong, ug gitipigan nila ang imong kasabotan.
10 Tudloan nila ang mga Israelinhon sa imong mga pamalaod ug mga sugo,
ug magahalad sila ug insenso ug mga halad nga sinunog diha sa imong halaran.
11 O Ginoo, panalangini sila, ug hinaut pa nga malipay ikaw sa tanan nilang mga buhat.
Laglaga ang ilang mga kaaway aron dili na makabangon pa.”
12 Miingon si Moises bahin sa tribo ni Benjamin:
“Palangga sa Ginoo ang tribo ni Benjamin,
ug gipahilayo niya sila sa katalagman ug gipanalipdan sa tibuok nga adlaw.”
13 Miingon si Moises bahin sa tribo ni Jose:
“Hinaut pa nga panalanginan sa Ginoo ang ilang yuta ug padad-an kanunay ug ulan ug tubig gikan sa ilalom sa yuta.
14 Hinaut pa nga sa tabang sa adlaw mamunga ang ilang mga tanom ug maayong mga bunga sa panahon sa tingbunga niini.
15 Hinaut pa nga ang ilang karaang mga bukid ug mga bungtod magaanig maayo ug daghang mga bunga.
16 Hinaut pa nga ang ilang yuta magaani sa labing maayong mga abot sa kaayo sa Dios nga nagpadayag diha sa nagadilaab nga sampinit.
Hinaut pa nga kining mga panalangin magapabilin sa tribo ni Jose kay labaw siya kaysa iyang mga igsoon.
17 Ang iyang kusog sama sa kusog sa kamagulangang torong baka.
Ang iyang gahom sama sa gahom sa sungay sa ihalas nga baka.
Pinaagi niini laglagon niya ang mga nasod bisan kadtong atua sa layo.
Mao kini ang akong panalangin sa daghang mga katawhan sa Efraim ug Manase.”
18 Miingon si Moises bahin sa tribo ni Zebulun ug ni Isacar:
“Hinaut pa nga mouswag ang tribo ni Zebulun sa ilang negosyo.
Hinaut pa nga mouswag ang tribo ni Isacar sa ilang dapit.
19 Aghaton nila ang mga tawo sa pag-adto sa bukid sa paghalad sa husto nga mga halad ngadto sa Dios.
Magasaulog sila tungod sa daghang panalangin nga nakuha nila sa dagat ug sa baybayon.”
20 Miingon si Moises bahin sa tribo ni Gad:
“Dalaygon ang Dios nga nagpalapad sa teritoryo sa tribo ni Gad!
Nagakinabuhi sila niini nga yuta sama sa liyon nga andam sa pagkunis-kunis sa bukton o sa ulo sa iyang mga kaaway.
21 Gipili nila ang labing maayong yuta nga angay alang sa pangulo.
Sa dihang magkatigom ang mga tigdumala sa katawhan sa Israel, ginasunod nila ang mga ginapatuman sa Ginoo ug ang iyang mga lagda alang sa Israel.”
22 Miingon si Moises bahin sa tribo ni Dan:
“Ang tribo ni Dan sama sa anak sa liyon nga naglukso-lukso gikan sa Basan.”
23 Miingon si Moises bahin sa tribo ni Naftali:
“Ang tribo ni Naftali abunda sa panalangin sa Ginoo. Hinaut pa nga maangkon nila ang yuta sa kasadpan[t] ug sa habagatan.”
24 Miingon si Moises bahin sa tribo ni Asher:
“Hinaut pa nga panalanginan ang tribo ni Asher labaw sa tanang mga tribo sa Israel.
Hinaut pa nga malipay kanila ang ilang isigka-Israelinhon ug mahimong abunda ang ilang lana.
25 Hinaut pa nga ang mga trangka sa pultahan sa ilang mga lungsod mahisama kalig-on sa puthaw ug bronsi,
ug hinaut pa nga magpabilin ang ilang pagkagamhanan samtang buhi pa sila.
26 Walay sama sa Dios sa Israel.[u]
Sa iyang pagkahalangdon nagasakay siya sa mga panganod sa pagtabang kaninyo.
27 Ang walay kataposan nga Dios mao ang inyong dalangpanan;
tabangan niya kamo sa iyang walay kataposan nga gahom.
Abugon niya ang inyong mga kaaway sa inyong atubangan,
ug mosugo siya kaninyo sa paglaglag kanila.
28 Busa ang Israel magapuyo nga halayo sa katalagman, sa yuta nga abunda sa trigo ug duga sa ubas,
ug diin ang tun-og nga gikan sa langit nagahatag ug tubig sa yuta.
29 Bulahan kamo, O katawhan sa Israel!
Walay sama kaninyo—usa ka katawhan nga giluwas sa Ginoo.
Ang Ginoo mao ang manalipod ug motabang kaninyo,
ug siya ang makig-away alang kaninyo.
Magkamang ang inyong mga kaaway paingon kaninyo, ug tumban ninyo sila sa likod.”[v]
Ang Kamatayon ni Moises
34 Gikan sa kapatagan sa Moab, mitungas si Moises sa Bukid sa Nebo, sa kinatumyan sa Pisga nga nagaatubang sa Jerico. Didto gipakita kaniya sa Ginoo ang tibuok nga yuta—gikan sa Gilead paingon sa Dan, 2 ang tibuok nga yuta sa Naftali, ang yuta sa Efraim ug sa Manase, ang tibuok nga yuta sa Juda hangtod sa Dagat sa Mediteraneo,[w] 3 ang Negev, ug ang tibuok nga yuta gikan sa Zoar hangtod sa Kapatagan sa Jerico, ang lungsod sa mga palma.
4 Unya miingon ang Ginoo kang Moises, “Mao kana ang yuta nga akong gisaad kang Abraham, Isaac, ug Jacob. Miingon ako kanila nga ihatag ko kini sa ilang mga kaliwat. Gipakita ko kini kanimo, apan dili ka makaadto didto.”
5 Busa namatay si Moises nga alagad sa Ginoo didto sa Moab, sumala gayod sa giingon sa Ginoo. 6 Gilubong siya sa Moab, sa kapatagan atbang sa Bet Peor, apan karon wala nay nakahibalo kon asa gayod siya gilubong. 7 Nagpanuigon si Moises ug 120 ka tuig sa dihang namatay siya, apan kusgan pa gihapon siya, ug maayo pa ang iyang panan-aw. 8 Nagsubo ang mga Israelinhon alang kang Moises didto sa kapatagan sa Moab sulod sa 30 ka adlaw.
9 Karon, si Josue nga anak ni Nun gihatagan sa Espiritu ug kaalam, kay gipili siya ni Moises nga mopuli kaniya pinaagi sa pagpatong sa iyang kamot kaniya. Busa mituman kaniya ang mga Israelinhon, ug gihimo nila ang tanang gisugo sa Ginoo pinaagi kang Moises.
10 Gikan kaniadto wala gayoy propeta sa Israel nga sama kang Moises, nga suod gayod kaayo sa Ginoo. 11 Gipadala sa Ginoo si Moises sa paghimo ug mga milagro ug katingalahang mga butang sa Ehipto batok sa ilang hari[x] ug sa iyang mga opisyal ug sa iyang tibuok nasod. 12 Walay nakahimo ug mga gamhanan ug katingalahang mga buhat nga sama sa gihimo ni Moises sa atubangan sa tanang Israelinhon.
Ang Pulong Sa Dios (Cebuano New Testament) Copyright © 1988, 2001 by International Bible Society® Used by Permission. All rights reserved worldwide.