Bible in 90 Days

Gidakop si Esteban

⁸ Si Esteban nga napuno sa grasya ug gahom gikan sa Dios mihimo ug daghang mga milagro ug mga kahibulongang butang nga nakita sa mga tawo. ⁹ Apan may mga tawo nga mibatok kaniya. Kining mga tawhana mga Judio nga gikan sa Cyrene, sa Alexandria, sa Cilicia ug sa Asia. Kini sila mga miyembro sa simbahan sa mga Judio nga gitawag ug Simbahan sa mga Linuwas gikan sa Pagkaulipon. Kanunay silang makiglantugi kang Esteban. ¹⁰ Apan tungod kay ang Espiritu Santo naghatag ug kaalam kang Esteban dili gayod sila makalupig kaniya. ¹¹ Busa nanuhol sila ug pila ka tawo nga moingon, “Nadunggan namo si Esteban nga nagsulti ug daotan batok kang Moises ug sa Dios.” ¹² Ug niini nga pamaagi gisulsolan nila ang mga tawo, ang mga pangulo sa mga Judio, ug ang mga magtutudlo sa Kasugoan. Gidakop nila si Esteban ug gidala ngadto sa Korte sa mga Judio. ¹³ May gipasulod usab silang pipila ka tawo aron sa pagsaksi ug bakak batok kang Esteban. Nagaingon sila, “Kining tawhana kanunay gayod nga nagasulti batok sa atong balaan nga templo ug sa Kasugoan ni Moises. ¹⁴ Nadunggan namo siya nga nagaingon nga ang atong templo gub-on ni Jesus nga taga-Nazaret ug ilisdan niya ang mga tulumanon nga gihatag kanato ni Moises!” ¹⁵ Ang tanang miyembro sa Korte sa mga Judio mitutok pag-ayo kang Esteban, ug nakita nila ang iyang dagway nga nahisama sa dagway sa anghel.

Ang Pakigpulong ni Esteban

7 Ug nangutana ang pangulong pari kang Esteban, “Unsa, tinuod ba ang gisulti niining mga tawhana?” ² Miingon si Esteban, “Mga kaigsoonan ug mga ginikanan, paminawa ninyo ako. Niadtong unang panahon ang Dios nga makagagahom nagpakita sa atong amahan nga si Abraham sa dihang didto pa siya sa Mesopotamia sa wala pa siya mobalhin pagpuyo didto sa Haran. ³ Miingon ang Dios kang Abraham, ‘Biyai ang imong nasod ug ang imong mga kaparyentehan ug adto sa dapit nga akong itudlo kanimo.’^{[a] 4} Busa mibiya si Abraham sa nasod sa Kaldea ug mipuyo didto sa Haran. Sa pagkamatay sa iyang amahan gipaanhi siya sa Dios dinhi niining dapita nga ato karong gipuy-an. ⁵ Niadtong higayona wala pa hatagi sa Dios si Abraham bisag gamay na lang nga yuta. Apan nagsaad ang Dios nga kining maong dapit ihatag niya kaniya ug sa iyang mga kaliwat. Wala pay anak si Abraham sa dihang gisaad kadto sa Dios kaniya. ⁶ Miingon ang Dios kaniya, ‘Ang imong mga kaliwat sa kaulahian mopuyo sa laing nasod, ug didto himuon silang mga ulipon ug daog-daogon sila sulod sa upat ka gatos ka tuig. ⁷ Apan silotan ko ang nasod nga moulipon kanila. Pagkahuman, biyaan nila kadto nga nasod ug mobalik dinhi niini nga dapit ug dinhi sila mosimba kanako.’^{[b] 8} Ug ingon nga ilhanan sa iyang saad gisultihan sa Dios si Abraham nga kinahanglang tulion ang tanang mga lalaki. Busa sa pagkatawo sa iyang anak nga si Isaac, gituli niya kini samtang walo pa lamang ka adlaw. Mao usab kini ang gihimo ni Isaac kang Jacob nga iyang anak. Ug si Jacob mihimo usab niini sa iyang 12 ka mga anak nga maoy mga kagikan natong mga Judio.

⁹ “Si Jose nga usa sa 12 ka mga anak ni Jacob gikasinahan sa iyang mga igsoon, busa gibaligya nila siya. Ug gidala siya didto sa Ehipto ug didto nahimong ulipon. Apan tungod kay ang Dios nagauban kang Jose, ¹⁰ gitabangan niya siya sa tanang mga pag-antos nga iyang giagian. Gihatagan usab siya sa Dios ug kaalam, busa nagustohan siya sa Faraon, ang hari sa Ehipto. Ang hari naghimo kaniyang pangulo sa tibuok Ehipto ug sinaligan sa tanan niyang kabtangan. ¹¹ Sa kaulahian miabot ang dakong kagutom sa tibuok Ehipto ug sa Canaan. Nagaantos gayod ang mga tawo, ug ang atong mga katigulangan wala gayoy makuhaan sa ilang pagkaon. ¹² Busa sa pagkadungog ni Jacob nga may pagkaon didto sa Ehipto, gipaadto niya didto ang iyang mga anak, nga mao ang atong mga katigulangan. Mao kadto ang una nilang pag-adto sa Ehipto. ¹³ Sa ikaduha na nilang pag-adto didto, nagpaila kanila si Jose nga siya ilang igsoon, ug gisulti usab niya sa Faraon ang mahitungod sa iyang pamilya. ¹⁴ Unya nagtugon si Jose nga paadtoon didto sa Ehipto ang iyang amahan nga si Jacob uban sa tibuok niyang pamilya. (Mga 75 silang tanan.) ¹⁵ Busa si Jacob ug ang atong mga katigulangan miadto sa Ehipto, ug didto na sila mipuyo hangtod nga nangamatay sila. ¹⁶ Ang ilang mga patayng lawas gidala sa Shekem ug didto gilubong sa lubnganan nga gipalit ni Abraham niadtong unang panahon gikan sa mga anak ni Hamor.

¹⁷ “Sa dihang hapit na matuman ang gisaad sa Dios kang Abraham, midaghan pa pag-ayo ang atong mga katigulangan didto sa Ehipto. ¹⁸ Unya miabot ang adlaw nga bag-o na ang hari sa Ehipto. Wala kini makaila kang Jose. ¹⁹ Gilimbongan niining maong hari ang atong mga katigulangan ug gidaog-daog. Gipugos niya sila nga ilabay nila ang ilang mga anak nga masuso aron mangamatay. ²⁰ Mao kadtong higayona nga natawo usab si Moises, usa ka bata nga nahimut-an sa Dios. Giatiman siya sa iyang mga ginikanan sa ilang balay sulod sa tulo ka bulan. ²¹ Sa dihang gibilin na siya sa gawas sa balay, gikuha siya sa anak nga babaye sa Faraon ug giatiman siya ingon nga iyang kaugalingong anak. ²² Gitudloan si Moises sa tanang kaalam sa Ehipto, ug nabantog siya tungod sa iyang mga pulong ug sa iyang binuhatan.

²³ “Sa dihang 40 na ka tuig si Moises nahunahunaan niya nga mobisita sa iyang mga kaigsoonang mga Israelinhon. ²⁴ Didto nakita niya ang usa kanila nga gidaog-daog sa Ehiptohanon. Gilabanan niya ang iyang igsoong Israelinhon ug agig panimalos gipatay niya ang Ehiptohanon. ²⁵ Sa gibuhat niya naghunahuna si Moises nga masabtan sa mga Israelinhon nga siya mao ang gamiton sa Dios sa pagluwas kanila. Apan wala sila makasabot. ²⁶ Sa sunod nga adlaw mibalik si Moises ug nakita niya ang duha ka Israelinhon nga nagaaway. Gusto niyang husayon ang duha, busa miingon siya kanila, ‘Pareho kamong mga Israelinhon. Nganong nagaaway man kamo?’ ²⁷ Apan giwakli siya sa nanaogdaog ug giingnan, ‘Kinsay naghimo kanimo nga pangulo ug maghuhukom kanamo? ²⁸ Unsa, patyon mo ba usab ako sama sa imong pagpatay sa Ehiptohanon kagahapon?’^{[c] 29} Sa pagkadungog niini ni Moises mipalayo siya gikan sa Ehipto ug miadto sa Midian. Didto siya mipuyo ug naminyo ug didto usab nangatawo ang iyang duha ka anak nga lalaki.

³⁰ “Paglabay sa 40 ka tuig may usa ka anghel nga nagpakita kang Moises samtang didto siya sa kamingawan nga duol sa Bukid sa Sinai. Nakita ni Moises ang anghel diha sa nagdilaab nga sampinit. ³¹ Natingala gayod si Moises sa iyang nakita, busa miduol siya sa sampinit aron susihon kon unsa kadto. Samtang nagpaduol siya nadunggan niya ang tingog sa Ginoo nga nakigsulti kaniya, ³² ‘Ako ang Dios sa imong mga katigulangan nga si Abraham, si Isaac, ug si Jacob.’^[d] Pagkadungog niini ni Moises mikurog siya sa tumang kahadlok ug wala siya mangahas nga motan-aw. ³³ Ug miingon ang Dios kaniya, ‘Huboa ang imong sandalyas tungod kay balaan ang dapit nga imong gitindogan. ³⁴ Nakita ko gayod ang mga kalisod nga giantos sa akong piniling katawhan didto sa Ehipto, ug nadunggan ko usab ang ilang mga pag-agulo. Busa nanaog ako aron sa pagluwas kanila. Karon pangandam tungod kay ikaw ang akong ipadala didto sa Ehipto.’^[e]

³⁵ “Mao kini ang Moises nga gisalikway kaniadto sa iyang mga kaigsoonang Israelinhon nga nagaingon, ‘Kinsa ang naghimo kanimo nga pangulo ug maghuhukom kanamo?’ Mao usab kini ang Moises nga gipadala sa Dios nga nahimong pangulo ug miluwas sa mga Israelinhon pinaagi sa tabang sa anghel nga iyang nakita didto sa nagdilaab nga sampinit. ³⁶ Si Moises mao ang nangulo sa mga Israelinhon pagawas gikan sa Ehipto. Naghimo siya ug mga milagro ug mga kahibulongang butang didto sa Ehipto, didto sa Pulang Dagat, ug didto sa kamingawan diin milatas sila sulod sa 40 ka tuig. ³⁷ Mao usab kini ang Moises nga miingon sa mga Israelinhon, ‘Ingon nga gipadala ako sa Dios kaninyo, magpadala pa gayod ang Dios diha kaninyo ug usa ka propeta nga sama kanako nga diha usab kaninyo magagikan.’^{[f] 38} Samtang didto ang atong mga katigulangan sa kamingawan, si Moises usab ang tigpataliwala tali sa mga tawo ug sa anghel nga nakigsulti kaniya didto sa Bukid sa Sinai; ug didto siya midawat sa pulong sa Dios nga nagahatag sa kinabuhi aron ihatag usab kanato.”

³⁹ “Apan sa dihang wala pa makabalik si Moises gikan sa bukid, ang atong mga katigulangan wala motuman sa gipahimo ni Moises kanila. Gisalikway nila si Moises ingon nga ilang pangulo, ug nangandoy silang mobalik sa Ehipto. ⁴⁰ Miingon sila kang Aaron, ‘Himoi kami ug mga dios nga maoy mag-una kanamo, tungod kay wala na kami mahibalo kon unsa nay nahitabo niadtong Moises nga nangulo kanamo pagawas sa Ehipto.’^{[g] 41} Ug naghimo dayon sila ug dios-dios sa dagway sa nating baka ug gihalaran nila kini. Nagsaulog sila aron pasidunggan ang ilang hinimo. ⁴² Sa ilang gihimo, gitalikdan sila sa Dios. Gipasagdan na lang niya sila nga mosimba sa mga bitoon sa langit. Mao kini ang gisulat sa mga propeta:

⁴⁴ Miingon pa gayod si Esteban didto sa Korte sa mga Judio: “Samtang didto pa ang atong mga katigulangan sa kamingawan, anaa kanila ang tolda nga diin anaa ang presensya sa Dios. Kadtong maong tolda gihimo sumala sa sugo sa Dios, sumala sa plano nga iyang gipakita ngadto kang Moises. ⁴⁵ Sa dihang nangamatay na ang atong mga katigulangan, ang ilang mga anak mao na usab ang nagdala sa tolda. Ang ilang pangulo mao si Josue. Naangkon nila ang mga yuta nga gisaad sa Dios human gipa-pahawa sa Dios ang mga tawo nga nagpuyo niadtong mga dapita. Ug didto nagpabilin ang tolda nga gidala-dala sa mga Israelinhon hangtod sa panahon nga si David ang nahimong hari. ⁴⁶ Gipangayo ni David sa Dios nga tugotan siya nga magpatukod ug balay alang sa Dios aron makasimba didto ang kaliwatan ni Jacob. Apan bisan ug nahimuot ang Dios kang David, wala niya siya tugoti. ⁴⁷ Si Solomon mao ang naghimo sa templo sa Dios.

⁴⁸ “Apan ang Dios nga labaw sa tanan dili mopuyo sa mga balay nga hinimog tawo. Sumala sa gisulti sa propeta, miingon ang Dios:

⁵¹ Ug miingon si Esteban sa mga tawo didto sa Korte, “Pagkagahi gayod sa inyong mga ulo! Nagapabungol-bungol lamang kamo sa mga mensahe sa Dios tungod kay dili ninyo gusto nga motuman sa iyang mga gi-ingon kaninyo. Kanunay ninyong supakon ang Espiritu Santo. Sama gayod kamo sa inyong mga katigulangan. ⁵² Walay propeta niadtong panahona nga wala nila lutosa. Bisan ang mga nagsulti mahitungod sa pag-abot sa Matarong nga Sulugoon^[j] gipatay usab nila. Ug sa pag-abot dinhi ni Jesus, kamo mao ang nagluib ug mipatay kaniya. ⁵³ Nadawat ninyo ang kasugoan nga gihatag sa Dios pinaagi sa mga anghel, apan wala ninyo kini tumana.”

Gibato si Esteban

⁵⁴ Pagkadungog niini sa mga miyembro sa Korte, nasuko kaayo sila kang Esteban. Nagkagot gayod ang ilang mga ngipon sa hilabihang kasuko. ⁵⁵ Apan si Esteban nga gigamhan sa Espiritu Santo mihangad sa langit ug nakita niya ang gahom sa Dios nga nagasidlak ug si Jesus nga nagatindog sa tuong dapit sa Dios. ⁵⁶ Pagkakita niya niini miingon siya, “Tan-awa ninyo! Nakita ko nga naabli ang langit ug atua didto si Jesus nga Anak sa Tawo nga nagatindog sa tuong dapit sa Dios!” ⁵⁷ Misinggit ang mga miyembro sa Korte ug gitabonan nila ang ilang mga dalunggan aron dili nila madungog ang gisulti ni Esteban. Ug nagdungan sila sa paghasmag kaniya. ⁵⁸ Gidala nila si Esteban sa gawas sa siyudad ug didto gibato nila. Gihukas sa mga nagsaksi batok kang Esteban ang ilang mga kupo ug gibilin didto sa usa ka batan-on nga ginganlan ug Saulo aron mas sayon ang ilang pagbato kang Esteban. ⁵⁹ Samtang gibato nila si Esteban, nagaampo siya sa Ginoo nga nagaingon, “Ginoong Jesus, dawata ang akong espiritu.” ⁶⁰ Ug miluhod siya ug misinggit sa kusog nga tingog, “Ginoo, ayaw sila paningla niining sala nga ilang gihimo.” Ug sa pagsulti niya niini, namatay siya.

8 ^1-2 Gilubong si Esteban sa mga diosnong tawo, ug gihilakan gayod nila siya.

Gilutos ni Saulo ang mga Tumutuo

Sukad niadto, nagsugod ang dakong paglutos ngadto sa mga magtutuo sa Jerusalem. Busa nagkatibulaag sila sa tibuok nga probinsya sa Judea ug Samaria. Ang mga apostoles lamang ang wala mamahawa sa Jerusalem. Si Saulo nga miuyon sa pagpatay kang Esteban ³ nagtinguha gayod nga mawala ang mga magtutuo kang Cristo. Busa gibalay-balay niya sila ug adto ug gidala ngadto sa prisohan, lalaki man o babaye.

Gisangyaw ang Maayong Balita sa Samaria

⁴ Nagkatibulaag ang mga magtutuo ug gisangyaw nila ang Maayong Balita. ⁵ Usa sa mga magtutuo mao si Felipe. Miadto siya sa usa ka siyudad sa Samaria ug nagwali mahitungod kang Cristo. ⁶ Sa pagkadungog sa mga tawo sa gisulti ni Felipe ug sa pagkakita nila sa mga milagro nga iyang gihimo, naminaw gayod sila. ⁷ Daghang mga tawo nga gisudlan ug mga daotang espiritu ang giayo niya. Misinggit sa makusog nga tingog ang mga daotang espiritu samtang nanggawas sila sa mga tawo. Daghan usab ang mga paralitiko ug mga bakol nga nangaayo. ⁸ Busa nalipay kaayo ang mga tawo niadto nga siyudad.

⁹ May tawo usab didto nga ginganlag Simon. Dugay na siya nga gikatingad-an sa mga taga-Samaria tungod sa iyang abilidad sa madyik. Nanghinambog siya nga gamhanan siya. ¹⁰ Ang tanang mga tawo sa siyudad, pobre man o dato, naminaw gayod kaniya. Miingon sila, “Kining tawhana mao ang gahom sa Dios nga gitawag, ‘Dakong Gahom.’ ” ¹¹ Dugay na niyang napatuo ang mga tawo sa iyang abilidad sa madyik. ¹² Apan sa dihang nagwali si Felipe kanila sa Maayong Balita mahitungod sa paghari sa Dios ug mahitungod kang Jesu-Cristo, mituo sila ug nagpabautismo, mga lalaki ug mga babaye. ¹³ Bisan si Simon mituo usab, ug sa dihang nabautismohan na siya nagauban-uban siya kang Felipe. Nahibulong gayod siya sa mga kahibulongang butang ug mga milagro nga gihimo ni Felipe.

¹⁴ Sa pagkadungog sa mga apostoles didto sa Jerusalem nga ang mga taga-Samaria mituo usab sa pulong sa Dios, gipadala nila didto si Pedro ug si Juan. ¹⁵ Pag-abot nila sa Samaria nagaampo sila alang sa mga magtutuo didto nga unta madawat nila ang Espiritu Santo. ¹⁶ Tungod kay bisan nabautismohan na sila sa ngalan ni Ginoong Jesus, wala pa gayod mokunsad diha kanila ang Espiritu Santo. ¹⁷ Gipandong nila ni Pedro ug Juan ang ilang mga kamot kanila, ug diha-diha nadawat nila ang Espiritu Santo. ¹⁸ Nakita ni Simon nga sa pagpatong sa mga apostoles sa ilang mga kamot sa mga magtutuo nadawat nila ang Espiritu Santo. Busa gitanyagan niya ug kuwarta si Pedro ug si Juan ug giingnan sila, ¹⁹ “Hatagi usab ninyo ako nianang maong gahom, aron nga si bisan kinsa nga akong pandongan sa akong mga kamot makadawat usab sa Espiritu Santo.” ²⁰ Apan mitubag si Pedro kaniya, “Hinaut nga malaglag ka uban sa imong kuwarta! Tungod kay naghunahuna ka nga mapalit mog kuwarta ang gasa sa Dios! ²¹ Wala kay labot o bahin sa mga gipahimo kanamo sa Dios tungod kay ang imong kasing-kasing dili matarong sa iyang atubangan. ²² Busa hinulsoli ang imong daotang tinguha ug pag-ampo sa Ginoo nga pasayloon ka sa imong daotang hunahuna. ²³ Tungod kay nakita ko nga masinahon ka kaayo ug ginapos sa imong mga sala.” ²⁴ Miingon si Simon kang Pedro ug kang Juan, “Kon mahimo iampo usab ako ninyo sa Ginoo aron dili mahitabo kanako ang silot nga inyong gi-ingon.”

²⁵ Human sila nagpamatuod ug nagwali sa mensahe sa Ginoo, namalik sila sa Jerusalem. Ug nagwali usab sila sa Maayong Balita sa mga baryo nga ilang na-agian sa probinsya sa Samaria.

Si Felipe ug ang Opisyal nga Taga-Etiopia

²⁶ Unya may anghel sa Ginoo nga nakigsulti kang Felipe, “Karon dayon adto sa habagatang dapit, ug subaya lang ang dalan nga gikan sa Jerusalem padulong sa Gaza.” (Kining dalana talagsa na lang agian.) ²⁷ Busa milakaw si Felipe ug didto nakita niya ang tawo nga taga-Etiopia. Nagapauli na siya gikan sa Jerusalem diin siya misimba sa Dios. Taas ang iyang katungdanan tungod kay siya ang tinugyanan sa katigayonan sa Candace. (Ang Candace mao ang Titulo sa Rayna sa Etiopia.) ²⁸ Nagasakay siya sa iyang karwahe ug nagabasa sa libro ni Propeta Isaias. ²⁹ Miingon ang Espiritu Santo kang Felipe, “Apasa ug abayi ang iyang karwahe.” ³⁰ Busa midagan si Felipe ug naabtan niya ang karwahe, ug nadunggan niya nga nagabasa ang opisyal sa libro ni Propeta Isaias. Gipangutana siya ni Felipe kon nasabtan ba niya ang iyang gibasa. ³¹ Mitubag ang opisyal, “Wala gayod! Ug unsaon ko man pagkasabot kon walay mopasabot kanako?” Ug gisultihan niya si Felipe nga mosakay sa iyang karwahe ug motapad kaniya. ³² Mao kini ang bahin sa Kasulatan nga iyang gibasa:

³⁴ Miingon ang opisyal kang Felipe, “Sultihi ako kon kinsa ang gipasabot sa propeta—ang iya bang kaugalingon o lain nga tawo?” ³⁵ Busa gikan niadtong bahina sa kasulatan, gisaysay kaniya ni Felipe ang Maayong Balita mahitungod kang Jesus. ³⁶ Samtang nagpadayon sila sa pagbiyahe miabot sila sa dapit nga may tubig. Miingon ang opisyal kang Felipe, “O, may tubig dinhi. May hinungdan pa ba nga dili ako mabautismohan?” [³⁷ Mitubag si Felipe kaniya, “Mahimo ka nang bautismohan kon kinasingkasing gayod ang imong pagtuo.” Miingon ang opisyal, “Oo, nagatuo ako nga si Jesu-Cristo mao ang anak sa Dios.”] ³⁸ Gipahunong sa opisyal ang karwahe ug milugsong silang duha sa tubig ug gibautismohan siya ni Felipe. ³⁹ Paghaw-as nila gikan sa tubig, ang Espiritu sa Ginoo kalit lang nga mikuha kang Felipe. Wala na siya makit-i sa opisyal, apan malipayon gayod ang opisyal samtang nagpadayon siya sa pagpauli. ⁴⁰ Sa dihang nakamatngon na si Felipe, didto na siya sa lugar sa Azotus. Nagwali siya sa Maayong Balita sa mga lungsod nga iyang giagian hangtod nakaabot siya sa Cesarea.

Si Saulo Nakabig ngadto sa Ginoo

(Bin. 22:6-16; 26:12-18)

9 Nagpadayon pa gayod ang pagpanghulga ni Saulo sa mga sumusunod ni Ginoong Jesus nga patyon niya sila. Miadto pa siya sa pangulong pari ² ug nangayog mga sulat nga mohatag kaniya sa katungod ug mopaila kaniya didto sa mga simbahan sa mga Judio sa Damascus. Tuyo niya nga pangdakpon ug dad-on pagbalik sa Jerusalem ang iyang makit-an didto nga mga sumusunod ni Cristo, lalaki man o babaye.

³ Sa dihang nagkaduol na si Saulo sa siyudad sa Damascus, sa kalit lang may kahayag gikan sa langit nga midan-ag sa iyang palibot. ⁴ Unya natumba siya sa yuta ug may tingog siyang nadungog nga nagaingon, “Saulo, Saulo! Nganong ginalutos mo ako?” ⁵ Mitubag si Saulo, “Sir, kinsa ka ba?” Mitubag ang tingog, “Ako mao si Jesus nga imong ginalutos. ⁶ Tindog ug adto sa siyudad, tungod kay didto may mosulti kanimo kong unsa ang angay mong himuon.” ⁷ Walay nakatingog sa mga kauban ni Saulo. Nagtindog lang sila nga nagtanga. Nakadungog sila sa tingog, apan wala silay nakita. ⁸ Mitindog si Saulo, apan pagbuka niya sa iyang mga mata dili na siya makakita. Busa giagak siya sa iyang mga kauban hangtod sa Damascus. ⁹ Sulod sa tulo ka adlaw dili siya makakita, ug wala siya mokaon o moinom.

¹⁰ Didto sa Damascus may usa ka sumusunod ni Jesus nga ginganlan ug Ananias. Pinaagi sa panan-awon nagpakita kaniya ang Ginoo ug nagaingon, “Ananias!” Mitubag si Ananias, “Ginoo, ania ako.” ¹¹ Miingon ang Ginoo kaniya, “Lakaw didto sa dalan nga gitawag ‘Tul-id,’ ug didto sa balay ni Judas pangitaa ang tawo nga taga-Tarso nga ginganlag Saulo. Niining higayona nagaampo siya, ¹² ug gipakita ko kaniya pinaagi sa panan-awon nga ikaw misulod ug mipandong sa imong kamot kaniya aron makakita siya pag-usab.” ¹³ Apan mitubag si Ananias, “Ginoo, nadunggan ko gikan sa daghang mga tawo ang mahitungod nianang tawhana, kon unsa siya kabangis sa imong mga sumusunod sa Jerusalem. ¹⁴ Mianhi gani siya dinhi karon sa Damascus nga may pagtugot gikan sa kadagkoan sa mga pari aron pangdakpon niya ang tanang nagatuo kanimo.” ¹⁵ Apan miingon ang Ginoo kang Ananias, “Lakaw, adtoi siya, tungod kay gipili ko siya nga mag-alagad kanako aron ipaila niya ang akong ngalan sa mga dili Judio ug sa ilang mga hari, ug sa mga Israelinhon. ¹⁶ Ug ipakita ko usab kaniya ang mga pag-antos nga kinahanglan niyang maagian alang kanako.”

¹⁷ Busa giadtoan ni Ananias si Saulo sa balay nga iyang gisak-an, ug sa pagsulod niya didto gipandong niya ang iyang kamot kang Saulo. Ug miingon siya, “Saulo, igsoon ko sa Ginoo, gisugo ako ni Ginoong Jesus sa pag-anhi dinhi kanimo. Siya ang nagpakita kanimo sa dalan samtang nagpadulong ka dinhi. Gisugo niya ako dinhi aron makakita ka pag-usab ug aron gamhan ka sa Espiritu Santo.” ¹⁸ Diha-diha nangahulog gikan sa mga mata ni Saulo ang morag mga himbis sa isda, ug nakakita siya pag-usab. Unya mitindog siya ug nagpabautismo. ¹⁹ Mikaon siya ug nabaskog pag-usab ang iyang lawas.

Nagwali si Saulo didto sa Damascus

Nagpabilin si Saulo sa Damascus sulod sa pipila ka mga adlaw kauban sa mga sumusunod ni Jesus. ²⁰ Miadto siya sa mga simbahan sa mga Judio ug giwali niya ang mahitungod kang Jesus nga siya mao ang Anak sa Dios. ²¹ Natingala gayod ang tanang nakadungog kaniya. Miingon sila, “Dili ba mao man kanang tawhana ang naglutos sa mga nagatuo kang Jesus didto sa Jerusalem? Dili ba mianhi man siya dinhi aron pangdakpon ang mga nagatuo niadto nga ngalan ug dad-on didto sa kadagkoan sa mga pari?”

²² Misamot pa gayod ang gahom ni Saulo sa pagwali. Ug ang mga Judio sa Damascus dili makatubag kaniya sa dihang gipamatud-an niya nga si Jesus mao ang Cristo.

²³ Paglabay sa pipila ka mga adlaw nagtigom ang mga Judio ug nagplano sa pagpatay kang Saulo. ²⁴ Adlaw ug gabii gibantayan nila ang mga pultahan sa siyudad kay patyon nila siya kon ilang makita. Apan may misulti kang Saulo mahitungod sa ilang plano. ²⁵ Busa usa ka gabii niana gipasulod siya sa mga sumusunod sa bukag ug gitunton pagawas sa paril sa siyudad.

Si Saulo didto sa Jerusalem

²⁶ Pag-abot ni Saulo sa Jerusalem, gusto unta niya nga makig-uban sa mga sumusunod ni Jesus, apan nahadlok sila kaniya. Dili sila motuo nga siya sumusunod na ni Jesus. ²⁷ Apan gitabangan siya ni Barnabas. Gidala siya ni Barnabas sa mga apostoles ug gipaila-ila. Gisaysay ni Barnabas kanila kon sa unsang pagkahitabo nga nakita ni Saulo si Ginoong Jesus sa dalan ug kon unsa ang gisulti kaniya. Ug gisulti usab niya ang kaisog ni Saulo sa pagwali mahitungod kang Jesus didto sa Damascus. ²⁸ Busa sukad niadto, kauban na nila si Saulo, ug bisan asa sa Jerusalem walay kahadlok si Saulo sa pagwali mahitungod sa Ginoo. ²⁹ Nakigsulti ug nakiglantugi siya sa mga Judio kansang pinulongan Griego, apan nangasuko sila ug nagplano sa pagpatay kaniya. ³⁰ Sa pagkahibalo sa mga magtutuo sa maong plano, gihatod nila si Saulo sa lungsod sa Cesarea ug gipapauli sa Tarso.

³¹ Human niadto, nagmalinawon ang kinabuhi sa mga magtutuo sa tibuok Judea, sa Galilea, ug sa Samaria. Midugang paglig-on ang pagtuo sa mga magtutuo ug nagkinabuhi sila nga may pagtahod sa Ginoo; ug tungod kay gipalig-on sila sa Espiritu Santo midaghan pa gayod sila.

Si Pedro didto sa Lida ug sa Jopa

³² Daghang dapit ang giadto ni Pedro aron sa pagpamisita sa mga katawhan sa Dios. Miadto usab siya sa mga magtutuo sa Lida. ³³ Didto nakita ni Pedro ang tawo nga ginganlag Eneas. Paralitiko siya ug wala gayod makabangon sa iyang higdaanan sulod sa walo ka tuig. ³⁴ Miingon si Pedro kaniya, “Eneas, giayo ka ni Jesu-Cristo. Busa bangon na ug hiposa ang imong higdaanan.” Diha-diha mibangon si Eneas. ³⁵ Nakita sa tanang mga lumulupyo sa Lida ug sa Sharon nga maayo na si Eneas, ug mituo usab sila sa Ginoo.

³⁶ Ug didto sa Jopa, may magtutuo nga babaye nga ginganlag Tabita. (Sa pinulongang Griego ang iyang ngalan Dorcas, nga ang buot ipasabot mananap nga usa.) Kini nga babaye daghan ug maayong mga binuhatan ilabi na gayod sa mga kabos. ³⁷ Niining higayona nagsakit siya ug namatay. Gilimpyohan nila ang iyang patayng lawas ug gihaya nila sa kuwarto sa taas. ³⁸ Ang Jopa dili kaayo layo sa Lida. Busa pagkadungog sa mga sumusunod ni Jesus nga si Pedro atua didto sa Lida, gisugo nila ang duha ka tawo nga hangyoon siya nga moadto sa Jopa. ³⁹ Pag-abot sa mga gisugo didto kang Pedro, diha-diha nangandam si Pedro ug miuban kanila. Pag-abot nila sa Jopa gidala nila siya didto sa kuwarto sa taas nga gihayaan sa patay. May mga balo didto nga nanghilak. Gipakita nila kang Pedro ang mga bisti nga gipanahi ni Dorcas sa buhi pa siya. ⁴⁰ Unya gipagawas silang tanan ni Pedro sa kuwarto. Miluhod siya ug nagaampo. Pagkahuman miatubang siya sa patayng lawas ug miingon, “Tabita, bangon na!” Mibuka ang mga mata ni Tabita ug sa pagkakita niya kang Pedro milingkod siya. ⁴¹ Gikuptan siya ni Pedro sa kamot ug gitabangan nga makatindog. Pagkahuman gitawag niya ang mga balo ug ang ubang mga magtutuo didto sa gawas ug gipakita niya kanila si Tabita nga buhi na. ⁴² Kining hitaboa nabalitaan sa tibuok nga Jopa, ug daghan ang mituo kang Ginoong Jesus. ⁴³ Nagpabilin si Pedro sa pipila ka adlaw didto sa Jopa sa balay ni Simon nga tigbulad ug panit sa mga mananap.

Si Pedro ug si Cornelio

10 Didto sa Cesarea may tawo nga ginganlag Cornelio. Kining tawhana usa ka kapitan sa mga sundalong Romanhon sa batalyon nga gitawag ug Batalyong Italyano. ² Diosnon siya ug ang iyang tibuok pamilya. Daghan ang iyang natabang sa mga Judiong kabos, ug kanunay siyang nagaampo sa Dios. ³ Usa niana ka adlaw, mga alas tres ang takna sa hapon, may nagpakita kaniya nga anghel sa Dios. Klaro kaayo ang iyang pagkakita sa anghel nga misulod sa iyang balay ug mitawag kaniya, “Cornelio!” ⁴ Sa pagkakita niya sa anghel nahadlok siya ug miingon, “Unsa man ang imong tuyo?” Miingon ang anghel, “Gidungog sa Dios ang imong mga pag-ampo ug nalipay siya sa imong pagtabang sa mga kabos. Busa gihinumdoman ka sa Dios. ⁵ Karon, pagsugo ug mga tawo nga moadto sa Jopa ug ipakuha si Simon nga gitawag ug Pedro. ⁶ Atua siya magsak-anan kang Simon nga tigbulad ug panit sa mananap. Ang iyang balay anaa sa daplin sa baybayon.” ⁷ Sa dihang mipahawa na ang anghel, gitawag ni Cornelio ang duha sa iyang mga sulugoon ug ang usa ka sundalo nga usa sa iyang mga luyo-luyo. Kini nga sundalo diosnon usab nga tawo. ⁸ Gisultihan sila ni Cornelio sa tanang nahitabo, ug pagkahuman gisugo niya sila sa Jopa.

⁹ Nianang pagkasunod adlaw samtang nagkaduol na sila sa lungsod sa Jopa, misaka si Pedro sa pahulayanan didto sa patag nga atop sa balay aron mag-ampo. Udto kadto. ¹⁰ Gigutom si Pedro ug gusto niyang mokaon. Apan samtang giandam pa nila ang pagkaon may gipakita kaniya ang Dios. ¹¹ Nakita niya ang langit nga naabli ug may nagapaubos nga sama sa lapad nga habol nga hiniktan ang upat ka eskina. ¹² Ug sulod niining habol nakita niya ang tanang matang sa mga mananap—ang mga mananap nga nagalakaw, ang mga nagakamang, ug ang mga nagalupad. ¹³ Ug may tingog siyang nadungog nga nagaingon, “Tindog, Pedro! Pag-ihaw ug kaon!” ¹⁴ Mitubag si Pedro, “Dili mahimo, Ginoo, tungod kay sukad kaniadto wala gayod ako makakaon sa mga mananap nga sama niini, nga sumala sa Kasugoan hugaw ug gidili nga kaonon.” ¹⁵ Miingon pag-usab ang tingog kang Pedro, “Ayaw isipa nga hugaw ang bisan unsa nga butang nga gihinloan na sa Dios.” ¹⁶ Nahitabo kini sa makatulo, ug kadtong gipaubos nga sama sa habol gibira pagkalit balik ngadto sa langit.

¹⁷ Samtang naghunahuna pa si Pedro kon unsa ang kahulogan sa iyang nakita, miabot usab ang mga tawo nga gisugo ni Cornelio. Kay pagkahibalo nila kon asa ang balay ni Simon, midiretso dayon sila didto; ug sa pag-abot nila sa pultahan sa koral, ¹⁸ nanawag sila ug nangutana kon didto ba magsak-anan si Simon nga ginganlan usab ug Pedro. ¹⁹ Samtang naglibog pa si Pedro kon unsa ang kahulogan sa iyang nakita, miingon ang Espiritu Santo kaniya, “May tulo ka tawo nga nangita kanimo. ²⁰ Kanaog ug uban kanila. Ayaw pagduhaduha sa pagkuyog kanila tungod kay ako mao ang nagsugo kanila.” ²¹ Busa nanaog si Pedro ug miingon sa mga tawo, “Ako mao ang inyong gipangita. Unsa may inyong tuyo kanako?” ²² Miingon sila, “Gisugo kami dinhi ni Kapitan Cornelio. Maayong tawo siya ug nagasimba sa Dios. Gitahod siya sa tanang mga Judio. Miingon kaniya ang anghel sa Dios nga imbitahon ka nga moadto didto sa iyang balay aron madunggan niya ang imong isulti.” ²³ Gipadayon sila ni Pedro ug didto sila nakatulog niadtong gabhiona.

Pagkasunod nga adlaw miuban si Pedro kanila. May pipila usab ka mga magtutuo sa Jopa nga miuban kaniya. ²⁴ Pagkaugma miabot sila sa Cesarea. Nagahulat kanila si Cornelio, ug ang iyang mga kaubanan ug mga silingan nga iyang giimbitar. ²⁵ Sa pag-abot ni Pedro, gisugat siya ni Cornelio ug miluhod sa pagsimba kaniya. ²⁶ Apan gipatindog siya ni Pedro ug giingnan, “Ayaw kana buhata, tawo lamang ako.” ²⁷ Ug nagpadayon ang ilang panagsulti samtang nanulod sila sa balay. Didto nakita ni Pedro nga daghan ang mga tawo nga nagkatigom. ²⁸ Misulti si Pedro kanila, “Nakahibalo kamo nga kaming mga Judio gidid-an sa among relihiyon nga mobisita o makig-uban sa mga dili Judio. Apan gipadayag sa Dios kanako nga dili ko angay isipon nga hugaw si bisan kinsa. ²⁹ Busa sa dihang gipasugoan ninyo ako nga moanhi dinhi, wala ako mobalibad. Karon gusto kong mahibaloan kon nganong gipatawag ninyo ako.”

³⁰ Mitubag si Cornelio, “Tulo na ka adlaw karon ang milabay sukad sa akong pag-ampo dinhi sa balay, ug ingon usab niining orasa, mga alas tres sa hapon. Samtang nagaampo ako, kalit lamang nagpakita kanako ang tawo nga sulaw ug bisti. ³¹ Ug miingon siya kanako, ‘Cornelio, gidungog sa Dios ang imong pag-ampo ug nahinumdoman niya ang imong pagtabang sa mga kabos. ³² Karon, pagsugo ug mga tawo nga moadto sa Jopa ug ipakuha si Simon nga gitawag ug Pedro. Didto siya magsak-anan sa balay ni Simon nga tigbulad ug panit sa mananap. Ang iyang balay anaa daplin sa baybayon.’ ³³ Busa gipatawag ko ikaw dayon, ug salamat nga miabot ka. Ania na kaming tanan sa presensya sa Dios aron maminaw kon unsa ang gisugo sa Dios kanimo nga isulti kanamo.”

Nagwali si Pedro didto sa Balay ni Cornelio

³⁴ Busa miingon si Pedro, “Karon nahibaloan ko na nga ang Dios walay pinalabi. ³⁵ Kon ang tawo may kahadlok sa Dios ug matarong ang iyang binuhatan, bisan diin pa siya nga nasod maggikan dawaton siya sa Dios. ³⁶ Nadunggan ninyo ang Maayong Balita nga gisulti sa Dios kanamong mga Israelinhon nga ang tawo makapasig-uli na ngadto kaniya pinaagi sa pagtuo kang Jesu-Cristo. Siya ang Ginoo sa tanan. ^37-38 Nahibaloan usab ninyo ang mga nahitabo sa tibuok probinsya sa Judea mahitungod kang Jesus nga taga-Nazaret. Dili ba nagsugod kini sa Galilea human sa pagwali ni Juan mahitungod sa pagpabautismo? Gihatagan sa Dios si Jesus sa Espiritu Santo ug gahom. Ug tungod kay ang Dios kauban niya, giayo niya ang tanang mga gipaantos sa yawa. Miadto siya sa nagkalain-lain nga dapit ug naghimo sa mga maayong butang. ³⁹ Kami gayod makapamatuod sa tanan niyang gipanghimo tungod kay nakita namo ang iyang mga gipangbuhat sa Jerusalem ug sa ubang mga lungsod sa mga Judio. Gipatay siya sa mga Judio pinaagi sa paglansang kaniya sa krus. ⁴⁰ Apan gibanhaw siya sa Dios sa ikatulo ka adlaw ug gipakita kanamo nga siya buhi. ⁴¹ Wala siya gipakita ngadto sa tanan kondili kanamo lamang nga mga pinili sa Dios isip mga tigpamatuod mahitungod kaniya. Nakig-uban pa gani kami kaniya sa pagpangaon ug pag-inom human siya nabanhaw. ⁴² Gisugo niya kami sa pagwali sa Maayong Balita ngadto sa katawhan ug sa pagpamatuod nga siya mao gayod ang gipili sa Dios nga mahimong maghuhukom sa mga buhi ug sa mga patay. ⁴³ Si Jesu-Cristo maoy giingon sa tanang mga propeta nga ang tanang motuo kaniya pasayloon sa ilang mga sala pinaagi sa iyang ngalan.”

Mikunsad ang Espiritu Santo ngadto sa mga Dili Judio

⁴⁴ Samtang nagwali pa si Pedro mikunsad ang Espiritu Santo ug gigamhan ang tanang naminaw sa mensahe. ⁴⁵ Ang mga magtutuo nga mga Judio nga miuban kang Pedro gikan sa Jopa natingala nga ang Dios mihatag usab sa Espiritu Santo sa mga dili Judio. ⁴⁶ Tungod kay nadunggan nila sila nga nanagsulti sa nagkalain-lain nga mga pinulongan ug nagadayeg sa Dios. Busa miingon si Pedro, ⁴⁷ “Bisan dili sila mga Judio nadawat na nila ang Espiritu Santo ingon nga kita nakadawat usab niini. Busa wala nay makapugong kanila aron mabautismohan sila pinaagi sa tubig.” ⁴⁸ Unya gisugo niya sila nga magpabautismo sa ngalan ni Jesu-Cristo. Human niadto gihangyo nila si Pedro nga magpabilin una uban kanila sulod sa pipila ka adlaw.

Misaysay si Pedro didto sa mga Tumutuo sa Jerusalem

11 Unya, nadunggan sa mga apostoles ug sa mga magtutuo sa Judea nga ang mga dili Judio midawat usab sa pulong sa Dios. ² Busa pagbalik ni Pedro sa Jerusalem, gisaway siya sa mga magtutuong Judio nga mituo nga ang mga dili Judio kinahanglan magpatuli una sa dili pa moipon kanila. ³ Miingon sila kang Pedro, “Ikaw usa ka Judio, nganong miadto ka sa balay sa mga dili Judio, mga tawo nga dili tinuli, ug mikaon uban kanila?” ⁴ Busa gisaysay ni Pedro kanila ang tanan nga nahitabo kaniya gikan gayod sa sinugdanan.

⁵ Miingon siya, “Samtang nagaampo ako didto sa siyudad sa Jopa may gipakita kanako ang Dios. Nakita ko ang sama sa lapad nga habol nga nagapaubos gikan sa langit. Ang upat ka eskina niini gihiktan, ug kini mihunong duol kanako. ⁶ Gitutokan ko kini ug nakita ko nga ang sulod niini may nagkalain-lain nga matang sa mga mananap—ang mga mananap nga nagalakaw, lakip ang mga mabangis, mga mananap nga nagakamang, ug ang mga nagalupad. ⁷ Ug nadungog ko ang tingog nga nagaingon kanako, ‘Tindog, Pedro! Pag-ihaw ug kaon!’ ⁸ Apan mitubag ako, ‘Ginoo, dili kini mahimo tungod kay sukad kaniadto wala gayod ako makakaon sa mga mananap nga sama niini, nga sumala sa Kasugoan hugaw ug gidili nga kaonon.’ ⁹ Unya misulti pag-usab ang tingog gikan sa langit, ‘Ayaw isipa nga hugaw ang bisan unsang butang nga gihinloan na sa Dios.’ ¹⁰ Nahitabo kini sa makatulo, ug pagkahuman gibira kadto balik ngadto sa langit. ¹¹ Niadtong orasa usab may tulo ka tawo gikan sa Cesarea nga miabot didto sa balay nga akong gisak-an. Kadtong mga tawhana gisugo aron pangitaon ako. ¹² Ang Espiritu Santo miingon kanako nga dili ako magduhaduha sa pag-uban kanila. Kining unom nato ka mga igsoon kang Cristo nga taga-Jopa kauban ko sa pag-adto sa balay ni Cornelio sa Cesarea. ¹³ Pag-abot namo didto gisultihan kami ni Cornelio nga may nakita siya nga anghel sulod sa iyang balay, ug miingon ang anghel kaniya, ‘Pagsugo ug mga tawo nga moadto sa Jopa aron sa pagkuha kang Simon nga gitawag ug Pedro. ¹⁴ Isulti niya kanimo kon sa unsang pamaagi nga maluwas ka ug ang imong pamilya.’ ¹⁵ Ug sa nagsugod na ako sa pagsulti, mikunsad ang Espiritu Santo kanila sama usab sa iyang pagkunsad kanato niadtong una. ¹⁶ Ug nahinumdoman ko ang giingon ni Ginoong Jesus: ‘Nangbautismo si Juan sa tubig, apan kamo pagabautismohan diha sa Espiritu Santo.’ ¹⁷ Busa kadtong maong panghitabo nagpamatuod nga ang gihatag sa Dios kanatong mga Judio sa dihang kita mituo kang Ginoong Jesu-Cristo gihatag usab niya sa mga dili Judio. Busa kon mao kini ang kabubut-on sa Dios, kinsa ako nga mosupak niini?” ¹⁸ Sa pagkadungog niadto sa mga magtutuo nga Judio, wala na sila manaway kang Pedro ug midayeg hinuon sila sa Dios. Miingon sila, “Kon mao kana, gihatag usab sa Dios sa mga dili Judio ang kahigayonan nga maghinulsol aron makadawat usab sila sa kinabuhi nga walay kataposan.”

Ang mga Tumutuo sa Antioquia

¹⁹ Sukad sa pagkamatay ni Esteban nagkatibulaag na ang mga magtutuo tungod sa paglutos kanila. Ang uban kanila nakaabot sa Fenicia, sa isla sa Cyprus, ug sa lungsod sa Antioquia. Gisugilon nila ang Maayong Balita bisan asa sila moadto, apan ngadto lamang sa mga Judio. ²⁰ Apan ang ubang mga magtutuo nga taga-Cyprus ug taga-Cyrene miadto usab sa Antioquia, ug bisan ang mga dili Judio gisuginlan usab nila sa Maayong Balita mahitungod kang Ginoong Jesus. ²¹ Ang gahom sa Ginoo anaa kanila ug daghan gayod ang mituo ug nahimong magtutuo sa Ginoo.

²² Kini nga mga panghitabo nadunggan sa mga magtutuo sa Jerusalem, busa gipadala nila si Barnabas didto sa Antioquia. ²³ Pag-abot niya didto nalipay siya tungod kay nakita niya ang mga panalangin sa Dios sa mga tawo didto. Ug gidasig niya sila nga magmatinumanon ug magmalig-on sa ilang pagtuo sa Ginoo. ²⁴ Kini si Barnabas maayo gayod nga tawo. Gigamhan siya sa Espiritu Santo, ug hugot gayod ang iyang pagtuo sa Dios. Busa daghan didto ang mituo sa Ginoo.

²⁵ Unya miadto si Barnabas sa Tarso aron sa pagpangita kang Saulo. ²⁶ Pagkakita niya kang Saulo gidala niya siya balik sa Antioquia. Tibuok tuig nilang nakauban ang mga magtutuo didto ug daghang mga tawo ang ilang gitudloan. Ang mga sumusunod ni Jesus sa Antioquia mao ang unang gitawag nga mga Kristohanon.

²⁷ Niadtong higayona may mga propeta sa Jerusalem nga miadto sa Antioquia. ²⁸ Ang usa kanila ginganlag Agabus. Mitindog siya ug pinaagi sa gahom sa Espiritu Santo mitagna siya nga may usa ka dakong gutom nga moabot sa tibuok kalibotan. (Kini nahitabo sa panahon nga si Claudio mao ang Emperador sa Roma.) ²⁹ Busa ang mga sumusunod ni Jesus sa Antioquia nagkauyon nga ang tagsa-tagsa kanila magpadala sa ilang hinabang sa ilang mga kaigsoonan kang Cristo didto sa Judea sumala sa ilang makaya. ³⁰ Gipadala nila kini pinaagi kang Barnabas ug kang Saulo aron ihatag sa mga tigdumala sa mga magtutuo sa Jerusalem.

Gilutos ni Herodes ang mga Tumutuo

12 Niadtong panahona nagsugod si Haring Herodes sa paglutos sa pipila ka mga magtutuo. ² Gipapatay niya si Santiago nga igsoon ni Juan pinaagi sa espada. ³ Sa pagkakita niya nga nalipay ang mga Judio tungod sa iyang gihimo, gipadakop usab niya si Pedro. Nahitabo kini sa panahon sa Pista sa Pan nga Walay Patubo. ⁴ Gipapriso niya si Pedro ug gipaguwardyahan sa upat ka grupo sa mga sundalo nga tag-upat-upat kada grupo. Kining upat ka grupo nagpuli-puli ug guwardya. Sumala sa plano ni Herodes, iyang husayon ang kaso ni Pedro atubangan sa publiko pagkahuman sa Pista sa Paglabay sa Anghel. ⁵ Busa gipaguwardyahan niya sa mga sundalo si Pedro didto sa prisohan. Apan hugot nga nagpadayon ang mga magtutuo sa ilang pag-ampo sa Dios alang kaniya.

Gipagawas si Pedro sa Prisohan

⁶ Nianang gabii sa wala pa ang husay sa kaso ni Pedro, natulog siya nga gigapos ug duha ka kadena sa taliwala sa duha usab ka sundalo. Ug may mga guwardya pa nga nagabantay didto sa pultahan sa prisohan. ⁷ Sa kalit lang mihayag ang sulod sa prisohan ug nagpakita ang usa ka anghel nga gisugo sa Ginoo. Gipikpik niya sa kilid si Pedro aron kini makamata, ug miingon siya, “Dali! Bangon!” Ug nangatangtang ang mga kadena nga gigapos sa mga kamot niini. ⁸ Miingon ang anghel, “Isul-ob ang imong bisti ug sandalyas.” Gituman kini ni Pedro. Ug miingon ang anghel kaniya, “Isul-ob ang imong kupo ug sunod kanako.” ⁹ Ug misunod siya sa anghel pagawas sa prisohan. Wala makahibalo si Pedro kon tinuod ba ang nanghitabo. Sa iyang pagtuo nagdamgo lang siya. ¹⁰ Gilabyan lamang nila ang una ug ang ikaduhang mga guwardya. Pag-abot nila sa puthaw nga pultahan nga nagaatubang sa siyudad, ang pultahan miabre lag iya. Ug migawas dayon sila. Paglabay nila sa usa ka kalye kalit nahanaw ang anghel. ¹¹ Didto pa lamang niya nahibaw-i nga dili diay damgo ang nahitabo kaniya. Miingon siya, “Tinuod gayod nga gipadala sa Ginoo ang iyang anghel ug giluwas niya ako sa kamot ni Herodes ug sa tanang giplano sa mga Judio nga mahitabo kanako.”

¹² Sa pagkamatngon niya nga luwas na siya, miadto siya sa balay ni Maria nga inahan ni Juan Marcos. Daghang mga tawo didto nga nagtigom ug nagaampo. ¹³ Nanuktok si Pedro sa gawas nga pultahan, ug miduol ang sulugoon nga si Roda aron tan-awon kon kinsa ang nanuktok. ¹⁴ Nailhan niya ang tingog ni Pedro ug sa iyang kalipay, imbis nga ablihan niya ang pultahan, midagan hinuon siya balik sa sulod aron sultihan ang iyang mga kauban nga si Pedro atua sa gawas. ¹⁵ Miingon sila kang Roda, “Nabuang ka na tingali!” Apan miinsister gayod si Roda nga naa gayod si Pedro. Busa miingon sila, “Tingali anghel kana ni Pedro.” ¹⁶ Apan sa gihapon si Pedro nagpadayon sa pagtuktok. Busa giablihan nila ang pultahan ug ingon sa dili gayod sila makatuo nga si Pedro gayod diay. ¹⁷ Gisinyasan sila ni Pedro nga mohilom, ug gisaysay niya kanila kon giunsa siya pagpagawas sa Ginoo gikan sa prisohan. Gisultihan niya sila nga suginlan nila si Santiago ug ang uban pang mga magtutuo. Unya migikan siya ug miadto sa laing dapit.

¹⁸ Nianang pagkabuntag nagkagubot ang mga guwardya tungod kay wala na didto si Pedro ug wala sila mahibalo kon unsa ang nahitabo kaniya. ¹⁹ Nagsugo si Herodes nga pangitaon siya, apan wala gayod nila siya makita. Busa gipaimbistigar niya ang mga guwardya ug gipapatay niya sila. Human niadto, mibiya si Herodes sa Judea. Miadto siya sa Cesarea ug didto na nanimuyo.

Ang Pagkamatay ni Herodes

²⁰ Nasuko kaayo si Haring Herodes sa mga tawo sa Tyre ug Sidon. Busa nagkauyon ang mga tawo nga makighusay sa hari tungod kay ang ilang lungsod didto man magkuhaan ug pagkaon sa lungsod sa hari. Sa sinugdanan, giamigo una nila si Blastus aron tabangan sila, tungod kay siya mao man ang sinaligan sa hari sa palasyo. Unya miadto sila sa hari aron makigkita kaniya. ²¹ Pag-abot sa adlaw nga si Herodes makigkita na sa mga taga-Tyre ug taga-Sidon, gisul-ob niya ang iyang harianong bisti ug milingkod sa iyang trono ug namulong. ²² Naninggit ang mga tawo, “Dili tawo kining nakigsulti, kondili dios!” ²³ Ug diha-diha gisilotan siya sa anghel sa Ginoo, tungod kay wala niya hatagi ug kadungganan ang Dios. Giulod siya ug namatay.

²⁴ Busa ang pulong sa Dios nagpadayon sa pagkaylap ug daghan pa gayod ang nahimong magtutuo.

²⁵ Sa laing bahin, human mahatod nila ni Barnabas ug ni Saulo ang hinabang alang sa mga magtutuo didto sa Jerusalem, namalik sila sa Antioquia. Gidala usab nila si Juan Marcos.

Gipadala sa Espiritu Santo si Barnabas ug si Saulo

13 Sa Antioquia may mga propeta ug mga magtutudlo nga miyembro sa iglesia. Sila mao si Barnabas, si Simeon nga gitawag nga Negro, si Lucio nga taga-Cyrene, si Manaen nga nagdako sa panimalay ni Herodes nga Gobernador, ug si Saulo. ² Samtang nagsimba sila sa Ginoo ug nagpuasa, miingon ang Espiritu Santo kanila, “Igahin ninyo alang kanako si Barnabas ug si Saulo tungod kay may ipabuhat ako kanila.” ³ Human sa ilang pagpuasa ug pag-ampo, gipandongan nila si Barnabas ug si Saulo sa ilang mga kamot ug unya gipalakaw sila.

Si Barnabas ug si Saulo didto sa Cyprus

⁴ Busa gipadala sa Espiritu Santo sila si Barnabas ug Saulo didto sa Seleucia. Gikan didto misakay sila padulong sa Cyprus. ⁵ Pag-abot nila sa lungsod sa Salamina nagwali sila sa pulong sa Dios didto sa mga simbahan sa mga Judio. Si Juan Marcos kauban usab nila aron sa pagtabang sa ilang buluhaton. ⁶ Gilibot nila ang tibuok isla hangtod nga nakaabot sila sa lungsod sa Pafos. Didto may nakita silang madyikero nga ginganlag Bar-Jesus. Judio siya, ug nagpakaaron-ingnon nga propeta sa Dios. ⁷ Amigo siya ni Sergio Paulo nga gobernador sa maong isla. Si Sergio Paulo maalamon nga tawo. Gipatawag niya si Barnabas ug si Saulo tungod kay gusto siyang maminaw sa pulong sa Dios. ⁸ Apan gibabagan sila sa madyikero nga si Elimas. (Mao kini ang ngalan ni Bar-Jesus sa pulong nga Griego.) Gipaningkamotan gayod niya nga ilikay ang gobernador sa pagtuo kang Jesus. ⁹ Apan si Saulo nga gitawag usab nga Pablo gigamhan sa Espiritu Santo, mitutok kang Elimas ug miingon, ¹⁰ “Anak ka ni Satanas! Kaaway ka sa tanang maayo! Pagpanglimbong ug pagpanunto lamang ang imong gipangbuhat. Kanunay nimong gituis ang kamatuoran nga gikan sa Ginoo. ¹¹ Karon silotan ka sa Ginoo. Mabuta ka ug dili makakita sulod sa pipila ka adlaw.” Ug diha-diha mingitngit ang panan-aw ni Elimas ug nabuta siya. Nagpangapkap na lang siya ug nagpangitag moagak kaniya. ¹² Sa dihang nakita sa gobernador ang nahitabo kang Elimas mituo siya, ug nahibulong gayod siya sa pagtulon-an mahitungod sa Ginoo.

Silang Pablo didto sa Antioquia

¹³ Paggikan nila ni Pablo sa Pafos, milawig sila padulong sa Perga nga sakop sa probinsya sa Panfilia. Pag-abot nila gibiyaan sila didto ni Juan Marcos. Mibalik siya sa Jerusalem. ¹⁴ Sila ni Pablo milahos sa Antioquia nga sakop sa probinsya sa Pisidia. Pag-abot sa Adlaw nga Igpapahulay miadto sila sa simbahan sa mga Judio ug milingkod didto. ¹⁵ May mibasa sa Kasugoan ni Moises ug sa mga sinulat sa mga propeta. Ug unya may gisugo ang mga opisyal sa pag-ingon kanila ni Pablo, “Mga kaigsoonan, kon may isulti kamong ikalig-on sa mga tawo isulti ninyo.” ¹⁶ Busa mitindog si Pablo ug gisinyasan niya ang mga tawo nga maminaw kaniya. Miingon siya:

“Mga kaigsoonan kong mga Israelinhon, ug kamong dili mga Israelinhon apan nagasimba usab sa Dios, paminawa ninyo ako! ¹⁷ Ang Dios nga gisimba sa mga Israelinhon mao ang mipili sa atong mga katigulangan, ug gipadaghan niya sila samtang didto pa sila nagpuyo sa Ehipto. Ug pinaagi sa iyang gahom gitabangan niya sila aron makagawas sa Ehipto. ¹⁸ Sulod sa 40 ka tuig, samtang didto sila sa kamingawan nagpailob ang Dios kanila.^{[l] 19} Pagkahuman, gilaglag niya ang pito ka mga nasod sa Canaan, ug gihatag niya kining yutaa sa atong mga katigulangan. ²⁰ Kining tanan gihimo sa Dios sulod sa 450 ka tuig.

“Ug gihatagan niya sila ug mga maghuhukom aron magdumala kanila hangtod sa panahon ni Samuel nga propeta. ²¹ Sa kaulahian nangayo sila ug hari, busa gihatag sa Dios si Saulo nga anak ni Kish ug usa sa mga kaliwat ni Benjamin. Naghari si Saulo kanila sulod sa 40 ka tuig. ²² Sa dihang gipapahawa na sa Dios si Saulo isip hari, si David na usab ang iyang gipili nga maghari kanila. Mao kini ang giingon sa Dios, ‘Gikahimut-an ko si David nga anak ni Jesse. Motuman siya sa tanan kong sugo kaniya.’ ”^{[m] 23} Nagpadayon pagsulti si Pablo sa mga tawo, “Sa kaliwat ni David naggikan si Jesus nga mao ang Manluluwas nga gisaad sa Dios sa Israel. ²⁴ Sa wala pa magsugod si Jesus sa iyang buluhaton, nagwali si Juan sa tanang mga Israelinhon nga maghinulsol sila sa ilang mga sala ug magpabautismo. ²⁵ Sa hapit na mahuman ni Juan ang iyang buluhaton, miingon siya sa mga tawo, ‘Siguro naghuna-huna kamo nga ako mao na ang inyong gipaabot. Apan dili! Gipauna lamang ako. Mosunod siya kanako, apan bisan gani himuon akong sulugoon niya,^[n] dili ako takos.’ ”

²⁶ Ug miingon si Pablo: “Mga kaigsoonan, kamong mga kaliwat ni Abraham ug kamong dili mga Judio apan nagasimba usab sa Dios, kita mao ang gipadad-an sa Dios sa Maayong Balita mahitungod sa kaluwasan. ²⁷ Apan ang mga Judio nga nagpuyo sa Jerusalem ug ang ilang mga tigdumala wala moila nga si Jesus mao ang Manluluwas. Wala usab sila makasabot sa gisulti sa mga propeta nga gibasa nila sa matag Adlaw nga Igpapahulay diha sa ilang mga simbahan; apan sila hinuon ang mituman sa mga panagna sa mga propeta pinaagi sa ilang paghukom kang Jesus nga patyon. ²⁸ Bisan wala silay lig-on nga katarungan aron patyon siya, ila gihapong gipangayo kang Pilato nga ipapatay si Jesus. ²⁹ Ug sa dihang nahimo na nila ang tanang giingon sa Kasulatan nga mahitabo kaniya, gikuha nila siya sa krus ug gibutang sa lubnganan. ³⁰ Apan gibanhaw siya sa Dios gikan sa kamatayon. ³¹ Ug sulod sa daghang mga adlaw sa lain-laing higayon nagpakita siya sa mga tawo nga miuban kaniya gikan sa Galilea ngadto sa Jerusalem. Kadtong mga tawhana mao usab karon ang nagasulti sa mga Israelinhon mahitungod kang Jesus. ³² Ug ania kami karon aron sultihan kamo sa Maayong Balita nga gisaad sa Dios sa atong mga katigulangan, ³³ nga gituman na niya kanato nga ilang mga kaliwat. Gihimo niya kini pinaagi sa pagbanhaw niya kang Jesus. Mao kini ang nahisulat sa ikaduha nga Salmo nga nagaingon:

³⁴ Tungod kay gisaad nang daan sa Dios nga iya siyang banhawon ug ang iyang lawas dili madunot tungod kay nagaingon siya:

³⁵ Giingon pa gayod diha sa usa pa ka Salmo:

³⁶ Dili si David ang iyang gipasabot, tungod kay sa pagkahuman sa pagpangalagad ni David sa mga tawo sumala sa mga gipahimo sa Dios kaniya, namatay siya ug gilubong didto sa kilid sa gilubngan sa iyang mga katigulangan ug nadunot ang iyang lawas. ³⁷ Apan si Jesus nga gibanhaw sa Dios gikan sa kamatayon wala gayod madunot. ^38-39 Busa mga kaigsoonan, kinahanglang mahibaloan ninyo nga pinaagi kang Jesus gisulti namo kaninyo ang balita nga kita mapasaylo sa Dios sa atong mga sala. Si bisan kinsa nga nagatuo kang Jesus gipakamatarong na sa Dios. Kini dili mahimo pinaagi sa pagsunod sa Kasugoan ni Moises. ⁴⁰ Busa pangandam kamo aron dili mahitabo kaninyo ang giingon sa mga propeta:

⁴² Sa paggawas na ni Pablo ug ni Barnabas sa simbahan sa mga Judio, giingnan sila sa mga tawo nga mobalik sa sunod Adlaw nga Igpapahulay aron sultihan pa gayod sila mahitungod niining mga butanga. ⁴³ Human sa tigom, daghang mga Judio ug mga dili Judio nga nakabig sa relihiyon sa mga Judio ang misunod kang Pablo ug kang Barnabas. Gidasig sila ni Pablo ug ni Barnabas nga magpadayon sila sa pagsalig sa grasya sa Dios.

⁴⁴ Sa pagkasunod Adlaw nga Igpapahulay halos ang tanang mga tawo sa Antioquia nagtigom didto sa simbahan sa mga Judio aron maminaw sa pulong sa Ginoo. ⁴⁵ Pagkakita sa kadagkoan sa mga Judio sa daghang mga tawo nga nanambong, nasina gayod sila ug gisaway nila ang mga gipanulti ni Pablo ug gipakaulawan pa nila siya. ⁴⁶ Apan nagmaisogon hinuon si Pablo ug si Barnabas. Miingon sila sa mga Judio, “Kinahanglan gayod nga iwali una dinhi kaninyong mga Judio ang pulong sa Dios. Apan tungod kay gisalikway ninyo siya nagpaila lamang kini nga kamo dili angayan nga hatagan sa kinabuhi nga walay kataposan. Busa sukad karon, sa mga dili Judio na kami mowali sa Maayong Balita. ⁴⁷ Tungod kay mao kini ang sugo sa Ginoo kanamo:

⁴⁸ Sa dihang nadungog kini sa mga dili Judio nalipay sila ug miingon, “Dalaygon gayod ang pulong sa Ginoo.” Ug ang tanang mga napili alang sa kinabuhi nga walay kataposan nahimong magtutuo.

⁴⁹ Ug mikaylap ang pulong sa Ginoo niadtong dapita. ⁵⁰ Apan gisulsolan sa mga Judio ang mga pangulo sa siyudad apil na ang relihiyoso ug inilang mga babaye, nga mobatok kang Pablo. Busa gilutos nila si Pablo ug si Barnabas ug gipapahawa nila niadtong dapita. ⁵¹ Gitaktak ni Pablo ug ni Barnabas ang abog sa ilang mga tiil isip pasidaan batok kanila. Unya miadto sila sa Iconium. ⁵² Didto sa Antioquia nalipay gayod ang mga sumusunod ni Jesus ug napuno sila sa Espiritu Santo.

Didto sa Iconium

14 Ang nahitabo didto sa Iconium pareho usab sa nahitabo didto sa Antioquia. Miadto si Pablo ug si Barnabas sa simbahan sa mga Judio. Ug tungod sa ilang pagwali daghang mga Judio ug mga dili Judio ang mituo kang Jesus. ² Apan ang mga Judio nga wala motuo, misulsol sa mga dili Judio aron kontrahon ang mga magtutuo. ³ Nagdugay didto si Pablo ug si Barnabas. Wala sila mahadlok sa pagsulti mahitungod sa Ginoo. Gipakita sa Ginoo nga tinuod ang ilang gitudlo mahitungod sa iyang grasya, tungod kay gihatagan niya sila ug gahom sa paghimo ug mga milagro ug kahibulongang mga butang. ⁴ Busa, nabahin ang mga tawo niadtong siyudara; ang uban midapig sa mga Judio nga wala motuo, ug ang uban midapig sa mga apostoles.

⁵ May mga Judio ug mga dili Judio, kauban ang ilang mga pangulo, nga nagplano nga pasakitan ug batohon ang mga apostoles. ⁶ Pagkahibalo sa mga apostoles sa maong plano, nangikyas sila ngadto sa Listra ug sa Derbe, mga siyudad nga sakop sa Licaonia, ug sa palibot nga mga dapit. ⁷ Ug giwali nila didto ang Maayong Balita.

Gibato si Pablo didto sa Listra

⁸ Sa Listra may usa ka tawong bakol sukad pa sa iyang pagkabata. ⁹ Samtang naglingkod siya naminaw siya sa mga gisulti ni Pablo. Gitutokan siya ni Pablo ug nakita niya nga may pagtuo ang bakol nga ang Ginoo makaayo kaniya. ¹⁰ Busa sa kusog nga tingog miingon si Pablo kaniya, “Tindog ug tul-id!” Mitindog ang tawo ug milakaw-lakaw. ¹¹ Pagkakita sa mga tawo sa gihimo ni Pablo, misinggit sila sa ilang kaugalingong pinulongan, “Ang mga dios nanganaog dinhi kanato sa dagway sa tawo!” ¹² Gitawag nila si Barnabas nga si Zeus, ug si Pablo gitawag nila nga si Hermes tungod kay siya mao ang tigsulti. ¹³ Ang templo sa ilang dios nga si Zeus duol lamang sa gawas sa siyudad. Busa ang pari ni Zeus nagdala ug torong mga baka nga may kolintas nga bulak didto sa pultahan sa siyudad. Gusto niya ug sa mga tawo nga maghalad ngadto sa mga apostoles. ¹⁴ Pagkahibalo ni Barnabas ug ni Pablo sa ilang gibuhat, gigisi nila ang ilang bisti^[t] ug midagan sila sa taliwala sa mga tawo ug misinggit, ¹⁵ “Mga higala, nganong maghalad kamo kanamo? Kami mga tawo lamang nga sama kaninyo. Giwali namo kaninyo ang Maayong Balita aron biyaan na ninyo kining mga butang nga walay pulos ug moduol sa Dios nga buhi. Siya mao ang naghimo sa langit, sa yuta, sa dagat, ug sa tanang mga butang nga anaa kanila. ¹⁶ Niadtong una gipasagdan lamang sa Dios ang mga tawo sa pagsunod sa ilang kaugalingong gusto. ¹⁷ Apan sa tanang panahon gipaila sa Dios ang iyang kaugalingon ngadto sa mga tawo pinaagi sa iyang mga gihimo nga maayo. Gihatagan niya kamo sa ulan ug mga ani sa panahon sa ting-ani. Abundang pagkaon iyang gihatag kaninyo aron malipay kamo.” ¹⁸ Apan bisan mao kini ang gisulti sa mga apostoles, naglisod gayod sila sa pagpugong sa mga tawo nga magpatay ug mga baka aron ihalad kanila.

¹⁹ May miabot nga mga Judio gikan sa Antioquia nga sakop sa Pisidia ug ang uban gikan sa Iconium. Gidani nila ang mga tawo nga modapig kanila. Gitabangan nila sa pagbato si Pablo ug giguyod pagawas sa lungsod, tungod kay sa ilang hunahuna patay na siya. ²⁰ Apan samtang gilibotan siya sa mga magtutuo, mibangon siya ug mibalik didto sa lungsod. Pagkaugma miadto silang duha ni Barnabas sa Derbe.

Ang Paghibalik ngadto sa Antioquia nga Sakop sa Syria

²¹ Giwali ni Pablo ug ni Barnabas ang Maayong Balita didto sa Derbe ug daghan ang ilang nakabig nga mosunod kang Jesu-Cristo. Pagkahuman niini mibalik sila sa Listra, sa Iconium, ug sa Antioquia nga sakop sa Pisidia. ²² Gipalig-on nila ang mga magtutuo ug gidasig nga magpadayon gayod sa ilang pagtuo. Miingon usab sila sa mga magtutuo, “Daghang kalisdanan ang atong kinahanglan maagian sa pagsulod sa gingharian sa Dios.” ²³ Sa matag dapit nga may mga magtutuo nga nagatigom, sila si Pablo ug Barnabas nagpili ug mga tawo nga maoy mangulo. Nagpuasa sila ug nagaampo alang sa mga napili ug gitugyan nila sila sa Ginoo nga ilang gituohan.

²⁴ Pagkahuman niini, miagi sila sa mga dapit nga sakop sa probinsya sa Pisidia ug miabot sila sa Panfilia. ²⁵ Miwali sila didto sa Perga ug unya milugsong sila sa Atalia. ²⁶ Gikan didto milawig sila balik sa Antioquia nga sakop sa Syria, ang dapit diin sila maggikan ug giampo sa mga magtutuo kaniadto nga panalanginan sila sa Dios sa ilang buluhaton nga karon nahuman na nila.

²⁷ Sa pag-abot ni Pablo ug ni Barnabas sa Antioquia gitigom nila ang tanang mga magtutuo ug gisaysay dayon nila ang tanang gihimo sa Dios pinaagi kanila, ug kon sa unsang pamaagi nga ang Dios mihatag ug kahigayonan aron motuo usab ang mga dili Judio. ²⁸ Ug mipuyo silag dugay didto sa Antioquia kauban sa mga sumusunod ni Jesus.

Ang Panagtigom sa Jerusalem

15 May mga tawo gikan sa Judea nga miadto sa Antioquia ug nagtudlo sa mga magtutuo nga silang mga dili Judio dili maluwas kon dili sila magpatuli sumala sa gitudlo sa Kasugoan ni Moises. ² Nagainitay ang panaglantugi nila ni Pablo ug Barnabas batok niining mga tawhana. Busa nagkauyon ang mga magtutuo nga si Pablo ug si Barnabas ug ang ubang magtutuo sa Antioquia moadto sa Jerusalem aron makigkita sa mga apostoles ug sa mga kadagkoan didto mahitungod niining butanga.

³ Busa gipadala sa iglesia sila si Pablo. Sa pag-agi nila sa Fenicia ug sa Samaria, gisulti nila sa mga magtutuo didto nga may mga dili Judio usab nga mituo kang Cristo. Pagkadungog nila niini, nalipay gayod sila. ⁴ Pag-abot nila ni Pablo sa Jerusalem gidawat sila sa iglesia, sa mga apostoles, ug sa mga kadagkoan sa iglesia. Gisaysay nila ang tanang gihimo sa Dios pinaagi kanila. ⁵ Apan may mga magtutuo didto nga sakop sa grupo sa mga Pariseo. Mitindog sila ug miingon, “Kinahanglan nga tulion ang mga dili Judio ug sultihan sila nga motuman sa Kasugoan ni Moises.”

⁶ Busa nagtigom ang mga apostoles ug ang mga kadagkoan sa iglesia aron sa pagsulbad niining mga butanga. ⁷ Human sa dugayng panaglantugi mitindog si Pedro ug miingon, “Mga kaigsoonan, nahibaloan na ninyo nga gipili ako sa Dios gikan kaninyo kaniadto pa aron itudlo ko ang Maayong Balita sa mga dili Judio, aron makadungog usab sila ug motuo. ⁸ Nahibaloan sa Dios ang kasing-kasing sa mga tawo. Ug gipakita niya nga gidawat usab niya ang mga dili Judio tungod kay gihatag usab niya ang Espiritu Santo kanila sama sa iyang gihimo kanato niadtong una. ⁹ Sa panan-aw sa Dios, kita nga mga Judio ug sila nga mga dili Judio managsama lamang. Tungod kay gihinloan usab niya ang ilang mga kasing-kasing sa ilang mga sala kay mituo man sila. ¹⁰ Nganong sulayan man ninyo ang Dios? Nganong gusto man ninyong hatagan ug palas-anon ang atong mga isigka-sumusunod ni Jesus pinaagi sa pagsunod sa mga tulumanon nga bisan gani kita ug ang atong mga katigulangan dili makatuman? ¹¹ Nagtuo kita nga naluwas kita pinaagi sa grasya ni Ginoong Jesu-Cristo, ug mao man usab ngadto sa mga dili Judio.”

¹² Pagkadungog nila niana nahilom silang tanan. Ug gipaminaw nila ang gisaysay ni Barnabas ug ni Pablo mahitungod sa mga kahibulongan ug mga milagro nga gihimo sa Dios ngadto sa mga dili Judio pinaagi kanila. ¹³ Pagkahuman nilag saysay, miingon si Santiago, “Mga kaigsoonan, paminawa ninyo ako. ¹⁴ Gisaysay kanato ni Simon Pedro ang unang pagtawag sa Dios sa mga dili Judio aron may mga tawo usab nga gikan kanila nga mahimong iya sa Dios. ¹⁵ Kini sumala usab sa mga gisulat sa mga propeta kaniadto, tungod kay ang Kasulatan nagaingon:

¹⁹ Mipadayon sa pag-ingon si Santiago, “Busa alang kanako dili nato lisod-lisoron ang mga dili Judio nga nagtuo sa Dios. ²⁰ Hinuon, sulatan nato sila nga dili mokaon sa mga pagkaon nga gihalad ngadto sa mga dios-dios tungod kay hugaw kini. Dili sila makighilawas gawas sa kaminyoon. Dili usab sila mokaon sa dugo ug sa karne sa mga hayop nga sa pagkamatay wala makagawas ang dugo. ²¹ Mao kini ang mga sugo ni Moises nga kinahanglang sundon nila aron dili mahugawan ang mga Judio kanila, tungod kay sukad pa sa una gibasa na sa mga Judio matag Adlaw nga Igpapahulay diha sa ilang mga simbahan ang nahisulat sa Kasugoan nga gibilin ni Moises, ug kini gitudlo nila sa matag lungsod.”

Ang Sulat alang sa mga Dili Judio nga Mituo kang Cristo

²² Unya nagkauyon ang mga apostoles ug ang mga kadagkoan sa iglesia ug ang tanang mga magtutuo didto nga mopili sila gikan sa ilang grupo ug mga lalaki aron ilang ipadala sa Antioquia uban nila ni Pablo ug Barnabas. Si Judas nga gitawag nga Barsabas ug si Silas mao ang ilang napilian. Kining mga tawhana gitahod sa mga magtutuo. ²³ Ang sulat nga gipadala kanila nagaingon:

“Kaming mga apostoles ug mga kadagkoan sa iglesia dinhi, nga inyong mga kaigsoonan kang Cristo, nangumusta kaninyong mga dili Judio diha sa Antioquia ug sa ubang dapit nga sakop usab sa Syria ug sa Cilicia. ²⁴ Nadungog namo nga may mga tawong gikan dinhi kanamo nga mianha kaninyo ug gilibog nila ang inyong mga hunahuna tungod sa ilang mga gitudlo diha. Wala kami magsugo kanila nga moanha diha ug manudlog sama niana. ²⁵ Busa pagkadungog namo niini nagtigom kami dinhi ug nagkauyon nga mopili ug mga tawo nga among ipadala diha aron mopasabot kaninyo sa among gikauyonan. Kauban sila ni Barnabas ug ni Pablo nga atong mga hinigugmang mga kaigsoonan kang Cristo. ²⁶ Kini sila si Barnabas ug si Pablo naghalad sa ilang kinabuhi sa pag-alagad sa atong Ginoong Jesu-Cristo. ²⁷ Si Judas ug si Silas among gipadala kaninyo aron mosulti usab mahitungod sa mga butang nga gihisgotan dinhi niining among sulat. ²⁸ Nagkauyon kami uban sa giya sa Espiritu Santo nga dili dugangan ang inyong mga tulumanon gawas niining mosunod nga kinahanglan nga tumanon ninyo. ²⁹ Dili kamo mokaon sa mga pagkaon nga gihalad ngadto sa mga dios-dios, dili kamo mokaon sa dugo ug sa karne sa mga hayop nga sa pagkamatay wala makagawas ang dugo, ug dili kamo makighilawas gawas sa kaminyoon. Maayo kon malikayan ninyo kining mga butanga. Kutob na lang dinhi.”

³⁰ Unya milakaw ang mga tawo nga ilang gipadala. Pag-abot nila didto sa Antioquia gitigom nila ang tanang magtutuo ug gihatag dayon nila ang sulat. ³¹ Pagkabasa niini sa mga magtutuo, nadasig ug nalipay kaayo sila. ³² Si Judas ug si Silas mga propeta usab, busa daghan pa ang ilang mga gitudlo sa mga magtutuo aron sa pagdasig kanila ug paglig-on sa ilang pagtuo. ³³ Human sa pipila ka adlawng pagpabilin nila didto, mibalik sila sa Jerusalem, sa mga nagpadala kanila. Sa wala pa sila makalakaw giampoan una sila sa mga magtutuo nga mahimong maayo ang ilang paglakaw. ³⁴ [Apan si Silas nakadesisyon nga magpabilin didto.] ³⁵ Si Pablo ug si Barnabas nagpabilin sa Antioquia sa pipila pa ka adlaw. Daghan ang ilang kauban nga nagtudlo ug nagwali sa pulong sa Ginoo.

Nagbulag si Pablo ug si Barnabas

³⁶ Unya milabay ang mga adlaw, miingon si Pablo kang Barnabas, “Balikan nato ang tanang mga lungsod nga atong nawalihan sa pulong sa Ginoo ug bisitahan nato ang mga magtutuo aron mahibaloan nato kon unsay ilang kahimtang.” ³⁷ Miuyon si Barnabas apan gusto niyang dad-on si Juan nga gitawag ug Marcos. ³⁸ Apan dili gusto ni Pablo nga paubanon si Marcos tungod kay niadtong una nga kauban nila si Marcos, gibiyaan niya sila didto sa Panfilia. ³⁹ Nagainitay ang ilang panaglalis, busa nagbulag sila. Gidala ni Barnabas si Marcos ug milawig sila padulong sa Cyprus. ⁴⁰ Ug si Silas mao ang gidala ni Pablo. Sa wala pa molakaw si Pablo ug si Silas nagaampo ang mga magtutuo sa Ginoo nga tabangan sila sa ilang paglakaw. ⁴¹ Miadto sila si Pablo sa probinsya sa Syria ug Cilicia ug gilig-on nila ang mga magtutuo didto.

Miuban si Timoteo kang Pablo ug kang Silas

16 Mipadayon sila si Pablo ngadto sa Derbe ug sa Listra. May magtutuo didto sa Listra nga si Timoteo. Ang iyang inahan Judio ug magtutuo usab, apan ang iyang amahan Griego. ² Sumala sa mga magtutuo didto sa Listra ug sa Iconium, si Timoteo maayong tawo. ³ Gusto ni Pablo nga dad-on si Timoteo, busa gituli niya kini aron dili makareklamo ang mga Judio batok kang Timoteo, kay ang tanang mga Judio nga nanimuyo sa maong lugar nakahibalo nga Griego ang amahan ni Timoteo. ⁴ Pagkahuman miadto sila sa mga lungsod ug gipasabot nila sa mga magtutuo ang mga tulumanon nga gikauyonan sa mga apostoles ug sa mga kadagkoan sa iglesia didto sa Jerusalem. Gisultihan nila ang mga magtutuo nga tumanon nila kini nga mga tulumanon. ⁵ Busa nalig-on pa gayod ang pagtuo sa mga magtutuo, ug adlaw-adlaw nagkadaghan pa gayod ang mga magtutuo.

Ang Lalaki nga Taga-Macedonia

⁶ Unya miadto sila sa mga lugar nga sakop sa Frigia ug Galacia, kay wala sila tugoti sa Espiritu Santo nga magwali sa pulong sa Dios didto sa probinsya sa Asia. ⁷ Pag-abot nila sa utlanan sa Misia, gusto unta nila nga moadto sa probinsya sa Bitinia, apan ang Espiritu ni Jesus wala motugot kanila. ⁸ Busa milabay na lang sila sa probinsya sa Misia ug milugsong sa lungsod sa Troas. ⁹ Niadtong gabhiona may gipakita ang Dios kang Pablo. Nakita niya ang usa ka tawo nga taga-Macedonia nga nagtindog ug nagpakilooy kaniya. Miingon ang tawo, “Tabok ra dinhi sa Macedonia ug tabangi kami.” ¹⁰ Busa nangandam kami sa pag-adto sa Macedonia, tungod kay nadungog namo nga gitawag kami sa Dios sa pagwali sa Maayong Balita sa mga tawo didto.

Mituo si Lydia kang Jesus

¹¹ Misakay kami sa sakayan gikan sa Troas ug midiretso sa isla sa Samotracia, ug sa sunod nga adlaw miabot kami didto sa lungsod sa Neapolis. ¹² Gikan sa Neapolis miadto kami sa Filipos nga mao ang nagaunang siyudad sa lugar sa Macedonia. Kadaghanan sa mga nagpuyo didto ug bisan ang kadagkoan sa siyudad mga taga-Roma. Nagpabilin kami sa Filipos sulod sa pipila ka adlaw. ¹³ Pag-abot sa Adlaw nga Igpapahulay, migawas kami sa siyudad ug miadto sa daplin sa suba tungod kay naghunahuna kami nga may lugar didto nga tigomanan sa mga Judio aron mag-ampo. May mga babaye usab nga nagtigom didto, busa milingkod kami ug nakig-estorya kanila. ¹⁴ Usa sa mga naminaw kanamo mao si Lydia nga taga-Tiatira. Negosyante siyag mga mahalon nga mga panapton nga pulahon, ug nagasimba usab sa Dios. Gitandog sa Ginoo ang iyang kasing-kasing nga dawaton ang mga gisulti ni Pablo. ¹⁵ Nagpabautismo siya ug ang tanan nga nagpuyo sa iyang balay. Unya gihangyo dayon niya kami nga moadto sa iyang balay. Miingon siya, “Kon mituo kamo nga ako tinuod nga magtutuo sa Ginoo, didto na kamo mopuyo sa akong balay.” Wala siya pabalibad, busa miuyon na lang kami.

Gipriso si Pablo ug si Silas Didto sa Filipos

¹⁶ Usa ka adlaw samtang nagpaingon kami didto sa lugar nga tigomanan aron sa pag-ampo, gitagbo kami sa usa ka ulipon nga dalagita. Gigamhan siya sa daotan nga espiritu nga naghatag kaniya sa abilidad sa pagtag-an sa mga manghitabo sa umaabot. Pinaagi niining iyang abilidad, nakapanguwarta ug dako ang iyang mga agalon. ¹⁷ Unya, kining babayhana kanunayng nagsunod-sunod kanamo ni Pablo, ug mao kini ang iyang ginasinggit, “Kining mga tawhana mga alagad sa Dios nga Makagagahom! Giwali nila kaninyo kon sa unsang pamaagi kamo maluwas!” ¹⁸ Adlaw-adlaw mao kadto ang iyang gihimo hangtod nga gipul-an si Pablo. Busa giatubang niya ang babaye ug giingnan niya ang daotan nga espiritu nga nagpuyo kaniya, “Sa ngalan ni Jesu-Cristo gimandoan ko ikaw nga mogawas gikan kaniya!” Ug diha-diha migawas gikan kaniya ang daotang espiritu. ¹⁹ Sa dihang namatikdan sa iyang mga agalon nga wala na silay paglaom nga mokita pa ug kuwarta pinaagi kaniya, gidakop nila si Pablo ug Silas ug giguyod ngadto sa plasa aron moatubang sa kadagkoan niadtong lugara. ²⁰ Miingon sila sa mga pangulo, “Kining mga tawhana mga Judio ug nagdala sila ug kasamok dinhi sa atong siyudad. ²¹ Nagatudlo sila sa mga pamatasan nga kontra sa atong kasugoan. Mga Romanhon kita, gidili kanato ang pagsunod sa ilang mga pagtulon-an!” ²² Ug gitabangag kulata sa mga tawo sila si Pablo. Pagkahuman, gipagisi sa mga pangulo ang mga bisti ni Pablo ug ni Silas ug gipabunalan dayon sila. ²³ Human sa grabing pagbunal, gipriso nila sila. Gisugo nila ang mga guwardya nga bantayan gayod sila pag-ayo. ²⁴ Busa gisulod sila sa guwardya didto gayod sa kinasuokan nga selda ug gigapos ang ilang mga tiil.

²⁵ Pagkatungang gabii na, nagaampo si Pablo ug si Silas ug nagkantag mga pagdayeg sa Dios. Naminaw kanila ang kauban nilang mga priso. ²⁶ Unya sa kalit milinog ug kusog ug nauyog ang prisohan. Nangaabli ang mga pultahan sa prisohan ug nangatangtang ang mga kadena sa tanang mga priso. ²⁷ Nakamata ang guwardya, ug pagkakita niya nga abli na ang mga pultahan sa prisohan, sa iyang hunahuna nakaikyas na ang mga priso. Busa gihulbot niya ang iyang espada aron magpakamatay. ²⁸ Apan misinggit si Pablo, “Ayaw pagpakamatay! Ania ra kaming tanan dinhi sa sulod!” ²⁹ Nagpakuha ug suga ang guwardya ug nagdali-dali siyag sulod didto ug miluhod sa atubangan nila ni Pablo ug ni Silas nga nagkurog. ³⁰ Unya, gidala niya sila si Pablo sa gawas ug gipangutana, “Unsa man ang akong himuon aron maluwas?” ³¹ Mitubag sila si Pablo, “Tumuo ka kang Ginoong Jesus ug maluwas ka ug ang imong panimalay.” ³² Unya gitudlo nila ni Pablo ang pulong sa Dios kaniya ug sa tanang mga miyembro sa iyang panimalay. ³³ Niadto gayong gabhiona gihugasan sa guwardya ang ilang mga samad, ug nagpabautismo siya dayon apil ang tibuok niya nga panimalay. ³⁴ Pagkahuman gidala niya sila si Pablo sa iyang balay ug gipakaon. Ang guwardya ug ang iyang panimalay nalipay gayod nga may pagtuo na sila sa Dios.

³⁵ Pagkabuntag gisugo sa mga pangulo ang mga pulis nga buhian na sila si Pablo. ³⁶ Ug gibalita kini sa guwardya kang Pablo. Miingon siya, “Ang mga pangulo nagsugo nga buhian na kamo. Busa gawas na kamo ug hinaut nga maayo ang inyong paglakaw.” ³⁷ Apan miingon si Pablo sa mga pulis nga gisugo sa mga pangulo, “Dili mahimo nga isekreto lang nila ang pagpagawas kanamo. Gilapas nila ang kasugoan sa Roma tungod kay mga Romanhon usab kami. Wala una nila kami imbistigaha hinuon gipabunalan nila atubangan sa publiko ug unya ilang gipapriso. Kinahanglan nga ang mga pangulo mismo ang moanhi dinhi aron maoy mopagawas kanamo.”