Bible in 90 Days

Ang Kataposang mga Pulong ni David

23 Si David nga anak ni Jesse gihimong bantogan sa Labing Halangdong Dios. Gipili siya sa Dios ni Jacob nga mahimong hari, ug siya ang nagsulat sa maanindot nga mga awit sa taga-Israel. Mao kini ang kataposan niyang mga pulong:

Ang Maisog nga mga Tawo ni David

(1 Cro. 11:10-41)

⁸ Mao kini ang maisog nga mga tawo ni David:

Si Josheb Bashebet nga taga-Takemon, nga mao ang nagapangulo sa tulo ka maisog nga mga tawo ni David. Sa usa lang ka gira, nakapatay siyag 800 ka mga tawo pinaagi sa iyang bangkaw.

⁹ Ang sunod kaniya mao si Eleazar nga anak ni Dodai nga kaliwat ni Ahoa, nga usa usab sa tulo ka maisog nga mga tawo ni David. Usa siya sa mga kauban ni David nga mihagit sa mga Filistihanon nga nagtigom sa Pas Damim^[c] aron sa pagpakiggira. Nangikyas ang mga Israelinhon, ¹⁰ apan siya nagpabilin ug gipamatay niya ang mga Filistihanon hangtod nga gikapoy ang iyang kamot ug namikog kini nga daw dili na makabuhi sa espada. Gipadaog sila sa Ginoo niadtong adlawa. Ang nangikyas nga mga Israelinhon namalik didto kang Eleazar aron pagkuha na lang sa mga armas sa mga nangamatay.

¹¹ Ang sunod mao si Shama nga anak ni Agee nga taga-Harar. Usa ka higayon, nagtigom ang mga Filistihanon sa Lehi, ug gisulong nila ang mga Israelinhon dapit sa uma nga puno sa balatong. Nangikyas ang mga Israelinhon, ¹² apan si Shama nagpabilin taliwala sa uma ug iya kining gipanalipdan. Gipatay niya ang mga Filistihanon ug gipadaog sila sa Ginoo niadtong adlawa.

¹³ Usa ka higayon sa panahon sa ting-ani, miadto kang David ang tulo niya ka tawo didto sa langub sa Adulam. Kining tulo ka tawo miyembro sa 30 ka maisog nga mga tawo ni David. Nagkampo ang mga Filistihanon sa Kapatagan sa Refaim ¹⁴ ug nailog nila ang Betlehem. Samtang didto si David sa kuta, ¹⁵ giuhaw siya. Miingon siya, “Maayo unta kon may mokuha alang kanako ug tubig nga mainom didto sa atabay duol sa pultahan sa Betlehem.” ¹⁶ Busa hilom nga misulod kadtong tulo ka maisog nga mga tawo sa kampo sa mga Filistihanon sa Betlehem, ug mikuha ug tubig gikan sa atabay ug gidala kang David. Apan wala moinom si David, iya hinuon kining giyabo ingon nga halad sa Ginoo. ¹⁷ Miingon siya, “Ginoo, dili ko gayod kini mainom tungod kay sama kini kamahal sa dugo sa mga tawo nga misugal sa ilang kinabuhi aron lang sa pagkuha niini.” Busa wala gayod moinom si David.

Mao kadto ang gipanghimo sa tulo ka maisog nga mga tawo ni David.

¹⁸ Si Abishai nga igsoon ni Joab, nga anak ni Zeruya mao ang pangulo sa 30^[d] ka maisog nga mga tawo ni David. Nakapatay siya ug 300 ka mga Filistihanon pinaagi sa iyang bangkaw. Busa nahimo siyang bantogan sama sa tulo ka maisog nga mga tawo. ¹⁹ Ug tungod kay mas bantogan siya kay sa 30,^[e] nahimo siyang ilang komander, apan dili siya kauban niadtong tulo ka maisog.

²⁰ May usa pa ka maisog nga tawo nga ginganlan ug Benaya. Taga-Kabsel siya, ug ang iyang amahan si Jehoyada. Nakahimo siya ug pinasahi nga mga buhat, apil na ang pagpatay sa duha ka pinakamaayo nga sundalo sa Moab. Sa usa usab ka higayon, gigukod niya ang usa ka liyon. Bisan nagasnow ug danlog, nanaog siya sa bangag ug gipatay niya ang liyon. ²¹ Sa lain usab nga higayon, gipatay niya ang usa ka Ehiptohanon nga labihan kadako. Ang armas sa Ehiptohanon bangkaw, apan ang iyang armas bunal lang. Giilog niya ang bangkaw sa Ehiptohanon ug maoy gipatay niya sa Ehiptohanon. ²² Mao kadto ang mga binuhatan ni Benaya nga anak ni Jehoyada. Nahimo usab siyang sama kabantugan niadtong tulo ka maisog nga mga sakop ni David, ²³ apan dili siya usa kanila. Nahimo siyang mas bantogan kay sa iyang 30 ka mga kauban, ug gihimo siya ni David nga pangulo sa iyang mga personal nga guwardya.

²⁴ Mao kini sila ang ubang mga miyembro sa 30 ka kinaisogan nga mga tawo ni David:

Giihap ni David ang Iyang mga Sundalo

(1 Cro. 21:1-27)

24 Nasuko na usab ang Ginoo sa mga Israelinhon, ug gisugyatan niya si David sa pagsilot kanila pinaagi sa pagbutang sa hunahuna niini sa plano sa pag-ihap sa katawhan sa Israel ug sa Juda. ² Busa miingon si Haring David kang Joab ug sa mga komander sa mga sundalo, “Lakaw kamo sa tanang tribo sa Israel, gikan sa Dan hangtod sa Beersheba,^[k] ug ihapa ninyo ang mga tawo, aron mahibaloan ko kon pila silang tanan.” ³ Apan mitubag si Joab sa hari, “Hinaut pa nga padaghanon sa Ginoo nga imong Dios ang imong katawhan sa 100 ka pilo, ug hinaut nga makita mo kini. Apan Mahal nga Hari, nganong gusto man nimong buhaton kining butanga?” ⁴ Apan namugos gayod si David, busa milakaw si Joab ug ang mga opisyal sa mga sundalo aron sa pag-ihap sa katawhan sa Israel. ⁵ Mitabok sila sa Suba sa Jordan ug nagkampo^[l] didto sa Aroer, sa habagatang bahin sa lungsod taliwala sa lugut. Gikan didto miadto sila sa Gad ug unya sa Jazer. ⁶ Miadto usab sila sa Gilead, sa Tatim Hodshi, sa Dan Jaan, ug milibot sila paingon sa Sidon. ⁷ Unya miadto sila sa pinarilan nga lungsod sa Tyre, ug sa tanang lungsod sa mga Hibihanon ug mga Canaanhon. Ug sa kataposan, miadto sila sa Beersheba, sa habagatang^[m] bahin sa Juda. ⁸ Nalibot nila ang tibuok nasod sulod sa 9 ka bulan ug 20 ka adlaw, ug pagkahuman mibalik sila sa Jerusalem.

⁹ Gisulti ni Joab ngadto kang Haring David ang kinatibuk-ang gidaghanon sa mga lalaki nga makahimo sa pagpakiggira: 800,000 sa Israel ug 500,000 sa Juda. ¹⁰ Nakonsensya si David human niya ipaihap ang mga tawo. Busa miingon siya sa Ginoo, “Nakasala gayod ako sa akong gihimo. Busa nagapakilooy ako kanimo, Ginoo, nga pasayloa ako nga imong alagad sa akong sala, kay kinabuang gayod ang akong gihimo.”

¹¹ Sa wala pa makabangon si David sa sunod nga buntag, miingon ang Ginoo kang Gad nga propeta ni David, ¹² “Adto kang David ug ingna siya nga mao kini ang akong giingon: ‘Aduna akoy tulo ka silot nga papilian kanimo. Pagpili ug usa kay buhaton ko kini.’ ”

¹³ Busa miadto si Gad kang David ug miingon kaniya, “Hain niining tulo ang gusto mong isilot sa Ginoo kanimo? Tulo ka tuig^[n] nga gutom sa imong nasod, tulo ka bulan nga pagkalagiw gikan sa inyong mga kaaway, o tulo ka adlaw nga katalagman sa imong nasod? Hunahunaa kana ug maayo, ug pahibaloa ako kon unsa ang itubag ko sa Ginoo nga nagpadala kanako.”

¹⁴ Miingon si David kang Gad, “Naglisod ako sa pagpili! Maayo pa nga ang Ginoo ang mosilot kanamo kay maloloy-on kaayo siya kaysa itugyan ako sa kamot sa mga tawo.”

¹⁵ Busa nagpadala ang Ginoo ug katalagman sa Israel gikan niadtong buntaga hangtod sa panahon nga iyang gitakda. Ug 70,000 ka tawo ang namatay gikan sa Dan hangtod sa Beersheba. ¹⁶ Sa dihang laglagon na sa anghel ang Jerusalem, nausab ang hunahuna sa Ginoo. Busa miingon siya sa anghel nga misilot sa mga tawo, “Husto na! Ayaw na silag siloti.” Niadtong tungora didto ang anghel sa Ginoo sa may giokanan ni Arauna nga Jebusihanon.

Naghimo si David ug Halaran

¹⁷ Sa dihang nakita ni David ang anghel nga mipatay sa mga tawo, miingon siya sa Ginoo, “Ako ang nakasala. Kining mga tawhana inosente sama sa mga karnero. Wala silay nahimong sala. Ako na lang ug ang akong pamilya ang siloti.”

¹⁸ Niadtong adlawa miadto si Gad kang David ug miingon kaniya, “Tungas ngadto sa giokanan ni Arauna nga Jebusihanon ug paghimo didto ug halaran alang sa Ginoo.” ¹⁹ Busa mitungas si David sumala sa gisugo sa Ginoo pinaagi kang Gad. ²⁰ Sa dihang nakita ni Arauna nga nagapadulong si David ug ang iyang mga tawo, migawas siya ug miluhod atubangan ni David agig pagtahod kaniya. ²¹ Miingon si Arauna, “Mahal nga Hari, nganong mianhi ka?” Mitubag si David, “Ania ako aron sa pagpalit sa imong giokanan, kay maghimo akog halaran alang sa Ginoo, aron maundang na ang katalagman.” ²² Miingon si Arauna, “Kuhaa ug ihalad sa Dios ang bisan unsa nga imong gusto, Mahal nga Hari. Aniay mga baka alang sa halad nga sinunog, ug mga yugo ug mga tabla sa giokanan nga magamit ingon nga sugnod. ²³ Mahal nga Hari, ihatag ko kining tanan kanimo, ug hinaut nga dawaton sa Ginoo nga imong Dios ang imong halad.”

²⁴ Apan mitubag si David kaniya, “Dili mahimo. Paliton ko gayod kini kanimo. Dili ako maghalad ngadto sa Ginoo nga akong Dios sa mga halad nga sinunog nga walay bili.” Busa gipalit ni David ang giokanan ug ang mga baka sa kantidad nga 50 ka buok nga salapi. ²⁵ Unya naghimo siya didto ug halaran alang sa Ginoo. Naghalad siyag mga halad nga sinunog ug halad alang sa pakigda-it. Gitubag sa Ginoo ang pag-ampo ni David alang sa Israel, ug naundang ang katalagman.

Ang Kataposang mga Adlaw ni Haring David

1 Tigulang na kaayo si Haring David, ug bisan habolan pa siyag baga nga mga habol tugnawon gihapon siya. ² Busa miingon kaniya ang iyang mga alagad, “Mahal nga Hari, tugoti kami nga mangitag batan-ong dalaga nga moatiman kanimo. Padulga siya kanimo aron dili ka tugnawon.” ³ Busa nangita silag matahom nga dalaga sa tibuok Israel, ug nakita nila si Abishag nga taga-Shunem, ug gidala nila kini ngadto sa hari. ⁴ Matahom kaayo si Abishag, ug nahimo siyang tig-atiman sa hari. Apan wala gayod siya hilabti sa hari.

Buot si Adonia nga Mahimong Hari

⁵ Unya, si Adonia nga anak ni David kang Hagit mipasigarbo nga siya ang mahimong hari. Busa nagaandam siyag mga karwahe, mga kabayo,^[o] ug 50 ka mga kalalakin-an nga mouna kaniya ingon nga mga guwardya. ⁶ Wala gayod siya sukad badlonga sa iyang amahan nga si David, bisan sa pag-ingon na lang ug, “Nganong gibuhat mo man kini?” Guwapo kaayo si Adonia ug natawo siya sunod kang Absalom. ⁷ Nakigsabot siya kang Joab nga anak ni Zeruya ug kang Abiatar nga pari mahitungod sa iyang plano nga mahimong hari, ug miuyon kining duha sa pagtabang kaniya. ⁸ Apan wala mouyon kaniya si Zadok nga pari, si Benaya nga anak ni Jehoyada, si Propeta Natan, si Shimei, si Rei, ug ang mga badigard ni David.

⁹ Usa ka adlaw, miadto si Adonia sa Bato sa Zohelet duol sa En Rogel, ug naghalad siya didto ug mga karnero, mga baka, ug pinatambok nga mga toriyong baka. Giimbitar niya ang tanan niyang mga igsoon nga lalaki nga mga anak ni David, ug ang halos tanang mga opisyal sa Juda. ¹⁰ Apan wala niya imbitara sila si Propeta Natan, si Benaya, ang mga badigard sa hari, ug si Solomon nga iyang igsoon.

¹¹ Miadto si Natan kang Batsheba nga inahan ni Solomon ug nangutana, “Wala ka ba masayod nga gihimo ni Adonia nga anak ni Hagit, ang iyang kaugalingon nga hari, ug wala masayod niini si Haring David? ¹² Kon buot mo nga maluwas ang imong kinabuhi ug ang kinabuhi sa imong anak nga si Solomon, sunda ang akong tambag. ¹³ Adtoa si Haring David ug ingna siya, ‘Mahal nga Hari, dili ba nga nagsaad ka kanako nga ang atong^[p] anak nga si Solomon mao ang mopuli kanimo ingon nga hari? Nganong si Adonia man ang nahimong hari?’ ¹⁴ Ug samtang nakigsulti ka sa hari, mosulod ako ug pamatud-an ko ang imong gisulti.”

¹⁵ Busa miadto si Batsheba sa kuwarto sa hari. Tigulang na kaayo ang hari ug si Abishag nga taga-Shunem mao ang nagaatiman kaniya. ¹⁶ Miyukbo si Batsheba agig pagtahod sa hari. Nangutana kaniya ang hari, “Unsay imong tuyo?”

¹⁷ Mitubag si Batsheba, “Mahal nga Hari, misaad ka kanako sa ngalan sa Ginoo nga imong Dios nga ang atong anak nga si Solomon mao ang mopuli kanimo ingon nga hari. ¹⁸ Apan karon si Adonia na ang nahimong hari, ug wala ka man lang gani masayod niini. ¹⁹ Naghalad na siya ug daghang mga baka, pinatambok nga mga toriyong baka, ug mga karnero, ug giimbitar niya ang tanan mong mga anak nga lalaki, si Abiatar nga pari, ug si Joab nga komander sa imong mga sundalo, apan wala niya imbitara si Solomon nga imong alagad. ²⁰ Ug karon, Mahal nga Hari, nagahulat ang mga Israelinhon nga mosulti ka kon kinsa ang mopuli kanimo ingon nga hari. ²¹ Kon dili ka mohatag sa imong hukom, ako ug ang akong anak nga si Solomon isipon na unya nga mga traidor kon patay ka na.”

²² Samtang nakigsulti si Batsheba sa hari, miabot si Propeta Natan. ²³ May nagsulti sa hari nga miabot si Natan, busa gipasulod kini ngadto sa atubangan sa hari. Miyukbo si Natan agig pagtahod sa hari, ²⁴ ug miingon, “Mahal nga Hari, miingon ka ba nga si Adonia mao ang mopuli kanimo ingon nga hari? ²⁵ Karong adlawa naghalad siya ug daghang mga baka, pinatambok nga toriyong mga baka, ug mga karnero. Ug gipang-imbitar niya ang tanan mong mga anak nga lalaki, ang komander sa imong mga sundalo, ug si Abiatar nga pari. Karon nangaon ug nagainom sila uban kaniya, ug nagaingon, ‘Malungtarong kinabuhi alang sa Mahal nga Haring Adonia!’ ²⁶ Apan ako nga imong alagad wala niya imbitara, apil si Zadok nga pari, si Benaya nga anak ni Jehoyada, ug si Solomon nga imong alagad. ²⁷ Gitugotan mo ba kini Mahal nga Hari, ug wala mo lang kami pahibaloa kon kinsa ang mopuli kanimo ingon nga hari?”

Gihimo ni David si Solomon nga Hari

²⁸ Miingon si Haring David, “Paanhia dinhi si Batsheba.” Busa miadto si Batsheba sa hari. ²⁹ Unya nanumpa si Haring David, “Ipanumpa ko sa buhi nga Ginoo, nga nagluwas kanako sa tanang katalagman, ³⁰ nga tumanon ko karon ang akong gipanumpa kanimo sa ngalan sa Ginoo, ang Dios sa Israel, nga si Solomon nga atong^[q] anak mao ang mopuli kanako ingon nga hari.”

³¹ Unya miyukbo si Batsheba agig pagtahod sa hari, ug miingon, “Mahal nga Haring David, hinaut nga magkinabuhi ka pa ug dugay!^[r]” ³² Miingon si Haring David, “Paanhia dinhi si Zadok nga pari, si Propeta Natan, ug si Benaya nga anak ni Jehoyada.” Busa miadto sila sa hari, ³³ ug miingon ang hari kanila, “Pasakya ninyo sa akong mula^[s] si Solomon nga akong anak. Dad-a ninyo siya sa Gihon uban sa akong mga opisyal, ³⁴ ug didto dihogan ni Zadok ug ni Natan ug lana ang ulo ni Solomon sa pagpaila nga siya ang pinili nga hari sa Israel. Unya patingoga ninyo ang budyong ug singgit kamo, ‘Malungtarong kinabuhi alang sa Mahal nga Haring Solomon!’ ³⁵ Pagkahuman, ubani ninyo siya sa pagbalik dinhi. Molingkod siya sa akong trono ug mopuli kanako ingon nga hari. Siya ang akong gipili nga magdumala sa tibuok Israel ug Juda.”

³⁶ Mitubag si Benaya nga anak ni Jehoyada, “Tumanon namo kana! Hinaut nga itugot kana sa Ginoo nga imong Dios, Mahal nga Hari. ³⁷ Ug maingon nga ang Ginoo nagauban kanimo, Mahal nga Hari, hinaut nga magauban usab siya kang Solomon, ug himuon niya nga mas mauswagon ang iyang gingharian kaysa imong gingharian.”

³⁸ Busa milakaw sila si Zadok nga pari, si Propeta Natan, si Benaya nga anak ni Jehoyada, ug ang mga badigard ni David nga mga Keretnon ug mga Pelethanon. Gipasakay nila si Solomon sa mula ni Haring David ug gidala sa Gihon. ³⁹ Ug didto, gikuha ni Zadok gikan sa tolda ang sungay nga sudlanan ug lana, ug gidihogan niya si Solomon. Gipatingog nila ang budyong ug naninggit silang tanan, “Malungtarong kinabuhi alang sa Mahal nga Haring Solomon!” ⁴⁰ Misunod ang mga tawo kang Haring Solomon ngadto sa Jerusalem nga nagahugyaw sa kalipay ug nagapatukar ug mga plawta. Daw sa natay-og ang yuta sa ilang kasaba.

⁴¹ Nadungog kini ni Adonia ug sa iyang mga bisita nga niadtong tungora nahuman na sa ilang pagkombira. Pagkadungog ni Joab sa budyong, nangutana siya, “Unsa bay nahitabo nga labihan man kasaba sa siyudad?” ⁴² Samtang nagsulti pa siya, miabot si Jonatan nga anak ni Abiatar nga pari. Miingon si Adonia, “Sulod, kay maayo kang tawo, ug sigurado nga may dala kang maayong balita.” ⁴³ Mitubag si Jonatan, “Dili maayong balita, kay gihimo ni Haring David si Solomon nga hari. ⁴⁴ Gipaadto niya kini sa Gihon inubanan nila ni Zadok nga pari, Propeta Natan, Benaya nga anak ni Jehoyada, ug sa iyang mga badigard nga mga Keretnon ug mga Pelethanon. Gipasakay pa nila si Solomon sa mula sa hari. ⁴⁵ Pag-abot nila sa Gihon, gidihogan nila ni Zadok ug ni Natan si Solomon sa pagpaila nga siya na ang gipili nga hari. Bag-o lang sila nakabalik, maoy hinungdan nga nagahugyaw ang mga tawo sa siyudad. Mao kanang kasaba nga inyong nadungog. ⁴⁶ Ug karon si Solomon na ang nagalingkod sa trono ingon nga hari. ⁴⁷ Dugang pa gayod niini, miadto kang Haring David ang iyang mga opisyal sa pagpasidungog kaniya. Miingon sila, ‘Hinaut nga himuon sa imong Dios si Solomon nga mas bantogan kay kanimo, ug himuon niya nga mas mauswagon ang iyang gingharian kay sa imong gingharian.’ Miduko dayon si David diha sa iyang katre sa pagsimba sa Ginoo, ⁴⁸ ug miingon, ‘Dalaygon ang Ginoo, ang Dios sa Israel, nga mitugot nga makita ko karong adlawa ang mopuli kanako ingon nga hari.’ ”

⁴⁹ Pagkadungog niini sa mga bisita ni Adonia, nanindog sila nga labihan ang kahadlok, ug nagaiyahay ug panglakaw. ⁵⁰ Nahadlok usab si Adonia kang Solomon, busa miadto siya sa balaang tolda ug nanggunit sa mga sungay-sungay sa mga eskina sa halaran.^[t]

⁵¹ Unya may nakasulti kang Solomon, “Nahadlok kanimo si Adonia, ug nanggunit siya karon sa mga sungay-sungay sa mga eskina sa halaran. Nagahangyo siya nga mosaad ka nga dili mo siya patyon.” ⁵² Miingon si Solomon, “Kon magtinarong siya, dili gayod siya maunsa.^[u] Apan kon moluib siya mamatay siya.” ⁵³ Unya gipakuha ni Haring Solomon si Adonia didto sa halaran, ug pag-abot ni Adonia, miyukbo siya agig pagtahod kang Haring Solomon. Miingon si Solomon kaniya, “Pauli na.”

Ang mga Tugon ni David kang Solomon

2 Sa hapit nang mamatay si David, may mga tugon siya kang Solomon nga iyang anak. Miingon siya: ² “Hapit na akong mamatay. Busa pagpakalig-on ug pagmaisogon, ³ ug tumana ang mga butang nga gipatuman sa Ginoo nga imong Dios. Sunda ang iyang mga pamaagi, ug tumana ang iyang mga tulumanon ug mga sugo nga nahisulat sa Kasugoan ni Moises, aron magmauswagon ka sa tanan mong buhaton, bisan asa ka paingon. ⁴ Kon buhaton mo kini, tumanon sa Ginoo ang iyang gisaad kanako, nga kon ang akong mga kaliwat magakinabuhi nga matarong ug mosunod kaniya nga matinumanon ug matinud-anon sa tibuok nilang kinabuhi, kanunay gayod nga may usa kanila nga magahari sa Israel.

⁵ “Dugang pa niini, nasayod ka kon unsa ang gihimo kanako ni Joab nga anak ni Zeruya. Iyang gipatay ang duha ka komander sa mga sundalo sa Israel nga sila si Abner nga anak ni Ner ug Amasa nga anak ni Jeter. Gipatay niya sila nga daw mga kaaway niya sa gira, sa panahon nga walay gira. Siya ang may tulubagon sa ilang kamatayon.^{[v] 6} Busa buhata ang angay kaniya sumala sa imong kaalam, ug ayaw itugot nga mamatay lang siya sa katigulangon nga malinawon.

⁷ “Apan ipakita ang imong kaayo ngadto sa mga anak ni Barzilai nga taga-Gilead, ug pakan-a sila kanunay uban kanimo, kay gitabangan nila ako sa dihang miikyas ako gikan sa imong igsoon nga si Absalom.

⁸ “Ayawg kalimti si Shimei nga anak ni Gera, nga usa ka Benjaminhon nga taga-Bahurim. Gitunglo niya ako pag-ayo sa dihang miadto ako sa Mahanaim. Apan sa dihang nagkita kami sa Suba sa Jordan, nanumpa ako kaniya sa ngalan sa Ginoo nga dili ko siya patyon. ⁹ Apan karon, ayaw itugot nga dili siya masilotan. Maalamon ka, ug nahibalo ka kon unsa ang angay mong buhaton. Bisan tigulang na siya, ipapatay siya.”

¹⁰ Unya namatay si David ug gilubong sa Jerusalem.^{[w] 11} Naghari siya sa tibuok Israel sulod sa 40 ka tuig—7 ka tuig sa Hebron ug 33 ka tuig sa Jerusalem. ¹² Si Solomon ang mipuli sa iyang amahan nga si David ingon nga hari, ug lig-on kaayo ang iyang gingharian.

Namatay si Adonia

¹³ Unya, si Adonia nga anak ni Hagit miadto kang Batsheba nga inahan ni Solomon. Nangutana si Batsheba kaniya, “Maayo ba ang imong tuyo sa pag-anhi dinhi?” Mitubag si Adonia, “Oo, maayo. ¹⁴ May ihangyo lang ako kanimo.” Nangutana si Batsheba, “Unsa kana?” ¹⁵ Mitubag si Adonia, “Nahibalo ka nga ako na unta ang hari, ug gipaabot kini sa tibuok Israel. Apan sukwahi ang nahitabo; ang akong igsoon mao ang nahimong hari, kay mao kana ang gusto sa Ginoo. ¹⁶ Karon, may ihangyo ako kanimo, kon mahimo ayaw ako balibari.” Nangutana si Batsheba, “Unsa man kana?” ¹⁷ Mitubag si Adonia, “Palihog hangyoa si Haring Solomon nga ipaasawa kanako si Abishag nga taga-Shunem. Nasayod ako nga dili gayod siya mobalibad kanimo.” ¹⁸ Mitubag si Batsheba, “Sige, sultihan ko ang hari.”

¹⁹ Busa miadto si Batsheba kang Haring Solomon sa pagpakigsulti kaniya bahin sa hangyo ni Adonia. Pagkakita ni Solomon kaniya, mitindog kini gikan sa iyang trono sa pagsugat kaniya. Miyukbo si Solomon agig pagtahod sa iyang inahan, ug pagkahuman, milingkod siya sa iyang trono. Nagpakuha siya ug laing trono ug gipabutang dapit sa iyang tuo, ug gipalingkod didto ang iyang inahan. ²⁰ Miingon si Batsheba, “Aduna akoy gamay nga ihangyo kanimo, ug palihog ayaw ako balibari.” Miingon ang hari, “Unsa man kana? Sultihi ako, kay dili ko ikaw balibaran.” ²¹ Miingon si Batsheba, “Ipaasawa si Abishag nga taga-Shunem sa imong igsoon nga si Adonia.”

²² Miingon si Haring Solomon, “Nganong mohangyo ka man nga ipaasawa si Abishag kang Adonia? Basin kon hangyoon mo usab ako nga ihatag ko kaniya ang gingharian, kay magulang ko man siya ug milaban kaniya si Abiatar nga pari ug si Joab nga anak ni Zeruya!” ²³ Unya nanumpa si Haring Solomon sa ngalan sa Ginoo, “Hinaut nga silotan gayod ako sa Dios kon dili ko patyon si Adonia tungod niining iyang gihangyo. ²⁴ Ang Ginoo mao ang nagpili ug nagbutang kanako sa trono sa akong amahan nga si David. Gituman niya ang iyang saad nga ihatag niya ang gingharian kanako ug sa akong mga kaliwat. Busa ipanumpa ko sa buhi nga Ginoo nga mamatay si Adonia karon gayong adlawa.” ²⁵ Unya mimando si Haring Solomon kang Benaya, nga anak ni Jehoyada, nga patyon si Adonia, ug gipatay ni Benaya si Adonia.

²⁶ Unya miingon si Haring Solomon kang Abiatar nga pari, “Pauli sa imong uma sa Anatot. Angay ka man untang patyon, apan dili ko ikaw patyon karon kay ikaw ang gitugyanan sa Kahon sa Ginoong Dios sa dihang kauban pa ikaw sa akong amahan nga si David, ug nakig-ambit ka sa iyang mga pag-antos.” ²⁷ Busa gipapahawa ni Solomon si Abiatar sa iyang katungdanan ingon nga pari sa Ginoo. Ug natuman ang giingon sa Ginoo didto sa Shilo mahitungod sa panimalay ni Eli.

Namatay si Joab

²⁸ Si Joab wala motabang nga mahimong hari si Absalom, apan mitabang siya kang Adonia. Busa sa dihang nabalitaan niya ang pagkamatay ni Adonia, miikyas siya ngadto sa tolda sa Ginoo ug nanggunit sa mga sungay-sungay sa mga eskina sa halaran.^{[x] 29} Sa dihang nabalitaan ni Haring Solomon nga miikyas si Joab sa tolda sa Ginoo ug didto duol sa halaran, gisugo niya si Benaya nga patyon si Joab. ³⁰ Busa miadto si Benaya sa tolda sa Ginoo ug giingnan si Joab, “Gawas diri, ingon sa hari!” Apan mitubag si Joab, “Dili ako mogawas; anhi na ako dinhi mamatay!” Mibalik si Benaya sa hari ug gisulti ang tubag ni Joab. ^31-32 Miingon si Solomon kang Benaya, “Himoa ang iyang giingon. Patya siya didto sa tolda ug ilubong, aron ako ug ang panimalay sa akong amahan dili maoy manubag sa pagpatay niya kang Abner nga anak ni Ner, ang komander sa mga sundalo sa Israel, ug kang Amasa nga anak ni Jeter, ang komander sa mga sundalo sa Juda. Gipatay niya kining inosente nga mga tawo nga wala makahibalo ang akong amahan. Mas matarong ug maayo sila kay kaniya. Karon panimaslan siya sa Ginoo sa iyang gihimo kanila. ³³ Siya ug ang iyang mga kaliwat mao ang manubag sa kamatayon niini nga mga tawo hangtod sa hangtod. Apan si David, ang iyang mga kaliwat, ug ang iyang gingharian hatagan sa Ginoo ug maayong kahimtang hangtod sa kahangtoran.”

³⁴ Busa giadto ni Benaya si Joab ug gipatay. Gilubong siya sa iyang yuta^[y] sa kamingawan. ³⁵ Unya gihimo sa hari si Benaya nga komander sa mga sundalo puli kang Joab. Ug ang gipuli niya kang Abiatar mao si Zadok nga pari.

Ang Kamatayon ni Shimei

³⁶ Unya, gipatawag sa hari si Shimei ug giingnan, “Pagpatukod ug balay alang sa imong kaugalingon sa Jerusalem ug didto puyo. Ayaw gayod pagbiya sa lungsod; ayaw pag-adto sa laing dapit. ³⁷ Sa higayon nga mobiya ka ug motabok sa sapa sa Kidron sigurado gayod nga mamatay ka, ug ikaw ra mismo ang mabasol kon mahitabo kini.” ³⁸ Mitubag si Shimei, “Maayo ang imong giingon, mahal nga hari; tumanon ko gayod kini!” Busa mipuyo si Shimei sa Jerusalem sa taas nga panahon. ³⁹ Apan paglabay sa tulo ka tuig, ang duha ka mga sulugoon ni Shimei miikyas ug miadto sa hari sa Gat nga si Akish, nga anak ni Maaca. Sa dihang nabalitaan kini ni Shimei, ⁴⁰ gisangonan dayon niya ang iyang asno ug miadto kang Akish sa Gat sa pagpangita sa iyang duha ka sulugoon. Nakita niya sila ug gidala pauli.

⁴¹ Sa dihang nabalitaan ni Solomon nga mibiya si Shimei sa Jerusalem ug miadto sa Gat, ug nakauli na, ⁴² gipatawag niya si Shimei ug giingnan, “Dili ba gipapanumpa ko man ikaw sa ngalan sa Ginoo ug gipahimangnoan nga sa higayon nga mobiya ka sa Jerusalem ug moadto sa ubang dapit sigurado gayod nga mamatay ka? Ug dili ba nga miingon ka nga maayo ang akong giingon ug tumanon mo kini? ⁴³ Nganong wala mo tumana ang imong gipanumpa sa Ginoo? Nganong wala mo tumana ang akong mando kanimo?”

⁴⁴ Unya midugang ang hari sa pag-ingon, “Sigurado nga nakahinumdom ka pa sa tanang daotan nimong gihimo ngadto sa akong amahan nga si David. Karon balosan ka sa Ginoo sa imong kadaotan. ⁴⁵ Apan ako panalanginan sa Ginoo, ug ang gingharian sa akong amahan nga si David magapabilin nga lig-on hangtod sa kahangtoran.”

⁴⁶ Unya gimandoan sa hari si Benaya nga patyon si Shimei. Busa gidala ni Benaya si Shimei sa gawas ug gipatay.

Milig-on pa gayod ang gingharian ubos sa pagdumala ni Solomon.

Nangayo si Solomon ug Kaalam

(2 Cro. 1:1-13)

3 Pinaagi sa pagpakigminyo ni Solomon sa anak sa Faraon, ang hari sa Ehipto, nahimo siyang kaabin sa mao nga nasod. Gidala niya ang iyang asawa sa Lungsod ni David hangtod nga nahuman niya pagpatukod ang iyang palasyo, ang templo sa Ginoo, ug ang mga paril sa palibot sa Jerusalem. ² Niadtong panahona wala pay templo alang sa kadungganan sa Ginoo, busa ang mga tawo nagahalad didto sa mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit. ³ Gipakita ni Solomon ang iyang paghigugma sa Ginoo pinaagi sa pagtuman sa mga pagtulon-an nga gibilin sa iyang amahan nga si David. Apan naghalad usab siya ug nagsunog ug insenso didto sa mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit.

⁴ Miadto si Haring Solomon sa Gibeon sa paghalad, kay atua didto ang nabantog nga mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit. Naghalad siya didto ug 1,000 ka mga halad nga sinunog. ⁵ Pagkagabii, nagpakita kaniya ang Ginoo pinaagi sa damgo. Miingon ang Dios kaniya, “Sultihi ako kon unsay gusto mo nga ihatag ko kanimo.” ⁶ Mitubag si Solomon, “Gipakitaan mo ug dakong kaayo ang akong amahan nga si David, nga imong alagad, tungod kay nagmatinumanon ug nagmatinud-anon siya kanimo, ug nagkinabuhi nga matarong ug maligdong. Ug unya padayon mong gipakita kaniya ang imong kaayo pinaagi sa paghatag kaniya ug usa ka anak nga mao ang mipuli kaniya ingon nga hari karon. ⁷ Ug karon Ginoo nga akong Dios, ako nga imong alagad mao ang gipuli mo sa akong amahan nga si David ingon nga hari, bisan tuod ug batan-on pa ako ug walay kasinatian. ⁸ Ug karon ania ako nga imong alagad uban sa katawhan nga imong pinili. Hilabihan sila kadaghan; dili sila maihap. ⁹ Busa hatagi ako ug kaalam sa pagdumala sa imong katawhan ug sa kahibalo sa paghukom kon unsa ang maayo ug ang daotan. Kay kinsa may makahimo sa pagdumala niining imong katawhan nga labihan kadaghan?”

¹⁰ Nalipay ang Ginoo sa gipangayo ni Solomon. ¹¹ Busa miingon ang Dios kaniya, “Tungod kay nangayo ka ug kaalam sa pagdumala sa akong katawhan ug wala ka mangayo ug taas nga kinabuhi, bahandi, o ang kamatayon sa imong mga kaaway, ¹² ihatag ko kanimo ang imong gipangayo. Hatagan ko ikaw ug kaalam ug panabot nga wala gayod maangkon ni bisan kinsa kaniadto ug bisan sa umaabot nga panahon. ¹³ Hatagan ko usab ikaw sa wala mo pangayoa, nga mao ang bahandi ug dungog aron walay hari nga makatupong kanimo sa tibuok mong kinabuhi. ¹⁴ Ug kon mosunod ka lang sa akong mga pamaagi ug motuman sa akong mga tulumanon ug mga sugo sama sa gihimo sa imong amahan nga si David, hatagan ko ikaw ug taas nga kinabuhi.”

¹⁵ Nakamata si Solomon, ug nakaamgo siya nga nakigsulti ang Ginoo kaniya pinaagi sa damgo. Pagbalik ni Solomon sa Jerusalem, mitindog siya atubangan sa sudlanan sa Kasabotan sa Ginoo, ug naghalad ug mga halad nga sinunog ug mga halad alang sa maayong relasyon. Unya nagpakombira siya alang sa tanan niyang mga opisyal.

Ang Maalamon nga Paghukom ni Solomon

¹⁶ Usa ka adlaw, may duha ka babaye nga nagabaligya sa ilang dungog nga miadto kang Haring Solomon. ¹⁷ Miingon ang usa kanila, “Mahal nga Hari, ako ug kining babaye nagpuyo sa usa lang ka balay. Samtang nagaipon kami niadtong balaya, nanganak ako. ¹⁸ Paglabay sa tulo ka adlaw, nanganak usab siya. Kami lang gayong duha sa balay ug wala nay lain. ¹⁹ Usa niana ka gabii, nahigdaan niya ang iyang anak ug namatay kini. ²⁰ Unya mibangon siya pagkatungang gabii ug gikuha ang akong anak sa akong tapad samtang natulog ako. Gibutang niya ang akong anak sa iyang tapad, ug gibutang niya ang iyang anak nga patay sa akong tapad. ²¹ Pagkabuntag, sa dihang mibangon ako sa pagpasuso sa akong anak, nakita ko nga patay na kini. Apan sa pagsusi ko sa bata sa hayag, nadiskobrehan ko nga dili diay siya ang akong anak.”

²² Mitubag ang usa ka babaye, “Dili kana tinuod! Ako ang buhi nga bata, ug ang patay imo.” Apan miingon ang unang babaye, “Dili kana tinuod! Imo ang patay nga bata, ug ang buhi ako.” Busa naglalis silang duha atubangan sa hari.

²³ Miingon ang hari, “Ang matag usa kaninyo moingon nga iya ang buhi nga bata, ug walay usa kaninyo nga moangkon sa patay nga bata.” ²⁴ Busa nagmando ang hari, “Hatagi ninyo ako ug espada!” Ug sa gidad-an na siya ug espada, ²⁵ mimando siya, “Pikasa ang buhi nga bata ug tagsai sila.”

²⁶ Nalooy sa iyang anak ang tinuod nga inahan sa buhi nga bata, busa miingon siya sa hari, “Malooy ka, Mahal nga Hari, ayaw patya ang bata! Ihatag na lang siya nianang babaye.” Apan miingon ang usa ka babaye, “Walay usa kanato nga makaangkon kaniya. Sige, pikasa ang bata!”

²⁷ Ug miingon ang hari, “Ayaw patya ang bata. Ihatag kini sa babaye nga gustong magpabilin kining buhi, kay siya ang tinuod nga inahan niini.”

²⁸ Sa dihang nadungog sa katawhan sa Israel ang hukom ni Haring Solomon, misamot ang ilang pagtahod kaniya, tungod kay nakita nila nga may kaalam siya nga gikan sa Dios sa paghukom ug husto.

Ang mga Opisyal ni Solomon

4 Naghari si Solomon sa tibuok Israel. ² Ug mao kini ang iyang mga opisyal:

Ang pangulo nga pari mao si Azaria nga kaliwat ni Zadok.

³ Ang mga sekretaryo sa hari mao si Elihoref ug si Ahia nga mga anak ni Shisha.

Ang nagadumala sa mga kasulatan sa gingharian mao si Jehoshafat nga anak ni Ahilud.

⁴ Ang komander sa mga sundalo mao si Benaya nga anak ni Jehoyada.

Ang mga pari mao sila si Zadok ug si Abiatar.

⁵ Ang pangulo sa mga gobernador sa mga distrito sa Israel mao si Azaria nga anak ni Natan.

Ang personal nga magtatambag sa hari mao si Zabud nga pari, nga anak usab ni Natan.

⁶ Ang tigdumala sa palasyo mao si Ahishar.

Ug ang tigdumala sa mga ulipon nga gipugos sa pagpatrabaho mao si Adoniram nga anak ni Abda.

⁷ Si Solomon adunay 12 ka mga gobernador sa distrito sa tibuok Israel. Sila ang nagapatigayon sa paghatod ug pagkaon sa hari ug sa iyang panimalay. Ang matag usa kanila nagahatod ug pagkaon sulod sa usa ka bulan matag tuig. ⁸ Mao kini ang ilang mga ngalan:

Si Ben Hur, ang gobernador sa kabungtoran sa Efraim.

⁹ Si Ben Deker, ang gobernador sa Makaz, Shaalbim, Bet Shemesh, ug sa Elon Bet Hanan.

¹⁰ Si Ben Hesed, ang gobernador sa Arubot, apil na dinhi ang Soco ug ang tibuok nga yuta sa Hefer.

¹¹ Si Ben Abinadab, ang gobernador sa Nafat Dor. (Bana siya ni Tafat nga usa sa mga anak ni Solomon.)

¹² Si Baana nga anak ni Ahilud, ang gobernador sa Taanac, Megido, sa tibuok Bet Shan duol sa Zaretan sa ubos sa Jezreel, ug sa mga dapit gikan sa Bet Shan paingon sa Abel Mehola sa tabok sa Jokmeam.

¹³ Si Ben Geber, ang gobernador sa Ramot Gilead, apil na ang mga lungsod ni Jair nga anak ni Manase, ug ang mga distrito sa Argob nga anaa sa Basan, apil na niini ang iyang 60 ka dagkong mga lungsod nga may mga paril, diin ang mga trangka sa mga pultahan niini bronsi.

¹⁴ Si Ahinadab nga anak ni Iddo, ang gobernador sa Mahanaim.

¹⁵ Si Ahimaaz, ang gobernador sa Naftali. (Bana siya ni Basemat nga anak ni Solomon.)

¹⁶ Si Baana nga anak ni Hushai, ang gobernador sa Asher ug sa Alot.

¹⁷ Si Jehoshafat nga anak ni Parua, ang gobernador sa Isacar.

¹⁸ Si Shimei nga anak ni Ela, ang gobernador sa Benjamin.

¹⁹ Si Geber nga anak ni Uri, ang gobernador sa Gilead, nga sakop kaniadto ni Sihon nga hari sa mga Amorihanon ug ni Og nga hari sa Basan. Si Geber lang ang gobernador niining tibuok distrito.^[z]

Ang Pagkamauswagon ug ang Kaalam ni Solomon

²⁰ Hilabihan ka daghan ang katawhan sa Juda ug Israel, sama sila sa balas sa baybayon nga dili maihap. Abunda sila sa pagkaon ug ilimnon, ug malipayon sila. ²¹ Gidumalahan ni Solomon ang tanang mga gingharian gikan sa Suba sa Eufrates paingon sa yuta sa mga Filistihanon hangtod sa utlanan sa Ehipto. Nagbayad sila ug buhis kang Solomon ug nagaalagad kaniya sa tibuok niyang kinabuhi.

²² Ang kunsumo nga kinahanglan ni Solomon sa iyang palasyo matag adlaw mao kini: 100 ka sako sa maayong klase sa harina, 200 ka sako sa ordinaryong harina, ²³ 10 ka baka nga pinatambok diha sa toril, 20 ka baka nga gikan sa sabsabanan, 100 ka karnero o kanding, gawas sa nagkalain-laing klase sa usa, ug mga pinatambok nga langgam ug manok.

²⁴ Sakop ni Solomon ang tibuok yuta sa kasadpan sa Suba sa Eufrates, gikan sa Tifsa hangtod sa Gaza. Ug maayo ang iyang relasyon sa tanang nasod sa iyang palibot. ²⁵ Busa samtang buhi pa si Solomon, may kalinaw sa Juda ug sa Israel gikan sa Dan sa amihan hangtod sa Beersheba sa habagatan. Ang tanan nakapahimulos sa abot sa ilang mga tanom nga ubas ug igos.^[aa]

²⁶ Dunay 40,000^[ab] ka mga kuwadra si Solomon alang sa iyang mga kabayo nga pangkarwahe, ug may 12,000 siya ka mga kabayo.^{[ac] 27} Ang mga gobernador sa mga distrito mao ang nagahatag sa pangkunsumo ni Haring Solomon ug sa tanang anaa sa palasyo. Ang matag usa kanila mituman sa ilang turno sa paghatag. Gisiguro gayod nila nga walay makulang sa mga kinahanglanon ni Solomon. ²⁸ Nagahatag usab sila ug barley ug kumpay alang sa mga kabayo nga pangkarwahe ug sa uban pang mga kabayo. Ginadala nila kini sa dapit nga gitakda nga dad-an niini sa panahon sa ilang turno.

²⁹ Gihatagan sa Dios si Solomon sa pinasahi nga kaalam, panabot, ug kahibalo nga dili matugkad. ³⁰ Ang iyang kaalam labaw pa sa kaalam sa tanang maalamon sa sidlakan ug sa Ehipto. ³¹ Siya ang labing maalamon sa tanan. Mas maalamon pa siya kay kang Etan nga Ezranhon, ug sa mga anak ni Mahol nga sila si Heman, Calcol, ug Darda. Nahimo siyang inila sa palibot nga mga nasod. ³² Naghimo siya ug 3,000 ka mga panultihon ug 1,005 ka mga awit. ³³ Makasaysay siya mahitungod sa tanang klase sa mga tanom, gikan sa dagkong mga kahoy hangtod sa gagmayng mga tanom.^[ad] Makasaysay usab siya mahitungod sa tanang klase sa mananap: ang nagalakaw, ang nagakamang, ang nagalupad, ug ang nagapuyo sa tubig. ³⁴ Nakadungog ang tanang mga hari sa kalibotan bahin sa kaalam ni Solomon, busa nagpadala sila ug mga tawo sa pagpamati sa iyang kaalam.

Nangandam si Solomon sa Pagtukod sa Templo

(2 Cro. 2:1-18)

5 Dugay nang managhigala si Hiram nga hari sa Tyre ug si Haring David. Busa sa dihang nabalitaan ni Hiram nga gipulihan ni Solomon ingon nga hari ang iyang amahan nga si David, nagpadala siya ug mga opisyal ngadto kang Solomon. ² Unya nagpadala si Solomon ug mensahe kang Hiram:

³ “Nahibalo ka nga wala makapatukod ang akong amahan nga si David ug templo alang sa kadungganan sa Ginoo nga iyang Dios, tungod kay kanunay lang siyang nakiggira sa iyang mga kaaway nga mga nasod sa palibot hangtod nga gipangpildi sa Ginoo alang kaniya ang tanan niyang kaaway. ⁴ Apan karon gihatagan ako sa Ginoo nga akong Dios ug kalinaw sa palibot; wala na akoy mga kaaway ug wala nay katalagman. ⁵ Busa nagahunahuna ako nga magpatukod na ug templo alang sa kadungganan sa Ginoo nga akong Dios, sumala sa giingon sa Ginoo sa akong amahan nga si David. Mao kini ang iyang giingon kang David: ‘Ang imong anak nga akong papulihon kanimo ingon nga hari mao ang magpatukod ug templo alang kanako.’

⁶ “Busa pagsugo ug mga tawo sa pagpamutol ug mga kahoyng sedro sa Lebanon alang kanako. Patabangon ko kanila ang akong mga tawo, ug suholan ko ang imong mga tawo sumala sa gusto mo. Kay nasayod ka man nga wala gayod dinhi kanamoy maayong mamutol ug mga kahoy sama sa imong mga tawo nga taga-Sidon.”

⁷ Nalipay kaayo si Hiram sa dihang nadawat niya ang mensahe ni Solomon. Miingon siya, “Dayegon nato ang Ginoo niining adlawa, tungod kay gihatagan niya si David ug maalamon nga anak nga modumala niining gamhanan nga nasod!” ⁸ Unya nagpadala si Hiram ug mensahe ngadto kang Solomon nga nagaingon:

“Nadawat ko ang imong gipadala nga mensahe, ug ihatag ko kanimo ang gikinahanglan mo nga mga kahoyng sedro ug sipres. ⁹ Hakoton kini sa akong mga tawo gikan sa Lebanon hangtod sa dagat, ug ila kining himuong gakit ug palutawon paingon sa lugar nga imong gusto. Ug didto bungkagon kini sa akong mga tawo ug kamo na ang mahibalo sa pagkuha niini. Agig bayad, hatagi ako ug pagkaon alang sa akong mga tawo sa palasyo.”

¹⁰ Busa gipadad-an ni Hiram si Solomon sa tanang kahoyng sedro ug sipres nga gikinahanglan niini. ¹¹ Ug gipadad-an usab ni Solomon si Hiram ug 60,000 ka sako nga trigo ug 110,000 ka galon nga lana sa olibo matag tuig. ¹² Gihatagan sa Ginoo si Solomon ug kaalam sumala sa iyang gisaad. Maayo ang relasyon ni Solomon ug ni Hiram, ug naghimo sila ug kasabotan alang sa kalinaw.

¹³ Unya, gipugos ni Haring Solomon sa pagtrabaho ang 30,000 ka mga tawo gikan sa tibuok Israel. ¹⁴ Gipuli-puli niyag padala ang tag-10,000 kanila ngadto sa Lebanon matag bulan. Busa ang matag grupo nagtrabaho ug usa ka bulan sa Lebanon ug magpabilin ug duha ka bulan sa ilang lugar. Si Adoniram mao ang tigdumala niini nga mga trabahante. ¹⁵ May 70,000 ka mga tawo si Solomon nga tighakot sa mga materyales ug 80,000 ka mga tawo nga tigtiltil ug mga bato didto sa kabukiran. ¹⁶ Duna usab siyay 3,300 ka mga porman nga nagadumala sa trabaho ug sa mga trabahante. ¹⁷ Ug sa iyang mando, nagtiltil silag dagko ug maayong klase sa mga bato alang sa pundasyon sa templo. ¹⁸ Busa giandam sa mga tawo ni Solomon ug ni Hiram, uban sa mga taga-Gebal,^[ae] ang mga bato ug mga kahoy alang sa pagpatukod sa templo.

Ang Pagpatukod ni Solomon sa Templo

6 Nagsugod si Solomon sa pagpatukod sa templo sa Ginoo sa ikaduhang bulan, nga mao ang bulan sa Ziv, niadtong ikaupat nga tuig sa iyang paghari sa Israel. Ika-480 nga tuig kadto gikan sa paggawas sa mga Israelinhon gikan sa Ehipto. ² Ang gitas-on sa templo nga gipatukod ni Haring Solomon alang sa Ginoo 90 ka piyes, ang gilapdon 30 ka piyes, ug ang gihabugon 45 ka piyes. ³ Ang gitas-on sa balkonahe atubangan sa templo 30 ka piyes, sama gayod sa gilapdon sa templo, ug ang gilapdon niini 15 ka piyes. ⁴ Gipahimoan usab ni Solomon ang templo ug mga bintana nga may mga rehas-rehas.

⁵ Nagpahimo usab siya ug mga kuwarto sa isigka-kilid ug sa likod sa templo. Tulo kini ka andana nga gipatapot sa dingding sa templo. ⁶ Ang gilapdon sa unang andana pito ug tunga ka piyes, sa ikaduhang andana siyam ka piyes, ug sa ikatulong andana napulo ug tunga ka piyes. Gihagdan-hagdan ang gawas nga bahin sa dingding sa templo aron mapahimutang ang mga kuwarto nga dili na matandog ang dingding inigbutang sa mga sagbayan.

⁷ Ang mga bato nga gigamit sa pagpatukod sa templo giporma nang daan didto pa sa gikuhaan niini, busa walay madungog nga saba gikan sa mga martilyo, wasay, o bisan unsa nga gamit nga puthaw sa dihang gitukod kini.

⁸ Ang agianan paingon sa sulod sa unang andana anaa sa habagatang bahin sa templo, ug may mga hagdanan paingon sa ikaduha ug sa ikatulong andana. ⁹ Sa dihang natukod na ang templo, gipabutangan kini ni Solomon ug kisame nga hinimo sa tabla nga sedro. ¹⁰ Ang tulo ka andana nga mga kuwarto nga gipahimo ni Solomon sa isigka-kilid ug sa likod sa templo may gihabugon nga tag-pito ug tunga ka piyes ug gipatapot kini sa templo pinaagi sa mga kahoyng sedro.

¹¹ Miingon ang Ginoo kang Solomon, ^12-13 “Kon tumanon mo ang akong mga balaod ug mga sugo, tumanon ko usab pinaagi kanimo ang akong gisaad kang David nga imong amahan. Mopuyo ako taliwala sa mga Israelinhon niining templo nga imong gipatukod ug dili ko sila biyaan.”

¹⁴ Nahuman gayod ni Solomon ang pagpatukod sa templo.

Ang mga Gipatrabaho sa Sulod sa Templo

(2 Cro. 3:8-14)

¹⁵ Gisapawan ang dingding sa sulod sa templo ug tabla nga sedro gikan sa ubos hangtod sa kisame, ug gisalogan kini ug tabla nga sipres. ¹⁶ Nagpahimo siya ug duha ka kuwarto sulod sa templo pinaagi sa pagbutang ug dibisyon gikan sa salog hangtod sa kisame, nga hinimo gikan sa tabla nga sedro. Ang maong kuwarto didto nahimutang sa luyo nga bahin sa templo, ug gitawag kini nga Labing Balaang Dapit. 30 ka piyes kwadrado ang gidak-on sa kuwarto. ¹⁷ Ang hawanan sa gawas sa Labing Balaang Dapit 60 ka piyes ang gitas-on. ¹⁸ Ang tibuok dingding sulod sa templo gisapawan ug tabla nga sedro, busa dili makita ang mga bato. Ang mga dingding nga sedro gidekorasyonan ug mga kinulit nga pormag kalabasa ug bulak nga nagbukhad.

¹⁹ Giandam ni Solomon ang Labing Balaang Dapit sulod sa templo aron didto ibutang ang sudlanan sa Kasabotan sa Ginoo. ²⁰ Kwadrado ang maong kuwarto; ang gihabugon, gilapdon, ug gitas-on niini managsamang tag-30 ka piyes. Ang mga dingding ug kisame niini gipahaklapan ni Solomon ug purong bulawan, ingon man usab ang halaran nga hinimo sa kahoyng sedro. ²¹ Ang sulod sa templo gipahaklapan usab niya ug purong bulawan. Nagpahimo siya ug kadena nga bulawan ug gipahigot niya kini pababag sa agianan paingon sa Labing Balaang Dapit. ²² Busa nahaklapan ug bulawan ang tibuok sulod sa templo apil na ang halaran nga diha sa sulod sa Labing Balaang Dapit.

²³ Sa sulod sa Labing Balaang Dapit, nagpabutang si Solomon ug duha ka kerubin nga hinimo gikan sa kahoyng olibo. Tag-15 ka piyes ang gihabugon niini. ^24-26 Kining duha ka kerubin managsama ka dagko ug managsama usab ug porma. Ang matag usa dunay duha ka pako, ug ang kada pako dunay gitas-on nga pito ug tunga ka piyes. Busa ang gitas-on gikan sa tumoy sa usa ka pako hangtod sa tumoy sa pikas pako 15 ka piyes. ²⁷ Gibutang ni Solomon kining duha ka kerubin sa sulod sa Labing Balaang Dapit nga nagtapad ug nagbukhad ang mga pako. Ang tagsa nila ka pako nagaabot diha sa tunga sa kuwarto. Ug ang isigka-pikas nilang pako midapat sa dingding. ²⁸ Gipahaklapan usab ni Solomon ug bulawan kining duha ka kerubin.

²⁹ Ang tibuok dingding sa duha ka kuwarto sa templo gipakulitan ni Solomon ug mga kerubin, mga palma, ug mga bulak nga nagabukhad. ³⁰ Bisan ang mga salog niini gipahaklapan usab niya ug bulawan.

³¹ Ang agianan paingon sa Labing Balaang Dapit gipahimoan niyag duha ka sira nga hinimo sa kahoyng olibo, ug may mga haligi kini nga may lima ka eskina. ³² Kini nga mga pultahan gipakulitan niya ug mga kerubin, mga palma, ug mga bulak nga nagabukhad, ug gipahaklapan ug bulawan.

³³ Ang pultahan sa templo gipahimoan usab ni Solomon ug kwadrado nga mga haligi nga hinimo gikan sa kahoyng olibo. ³⁴ May duha usab kini ka sira nga hinimo sa kahoyng sipres, ug ang matag usa niini mapilo-pilo. ³⁵ Gipakulitan usab kini ni Solomon ug mga kerubin, mga palma, ug mga bulak nga nagabukhad, ug gipahaklapan pag-ayo ug mga bulawan.

³⁶ Nagpahimo usab siya ug hawanan sa gawas lang sa templo. Gipalibotan kini ug paril nga hinimo sa tulo ka sapaw nga batong tiniltilan nga gipaibabwan ug kahoyng sedro.

³⁷ Gipahimutang ang pundasyon sa templo sa Ginoo sa ikaduha nga bulan, nga mao ang bulan sa Ziv, niadtong ikaupat nga tuig sa paghari ni Solomon. ³⁸ Nahuman ang templo sa ikawalo nga bulan, nga mao ang bulan sa Bul, niadtong ika-11 nga tuig sa paghari ni Solomon. Milungtad ug pito ka tuig ang pagpatukod sa templo, ug gisunod gayod ang mga detalye sa plano niini.

Ang Pagpatukod ni Solomon sa Palasyo

7 Nagtukod usab si Solomon ug iyang palasyo, ug milungtad ug 13 ka tuig ang pagpatukod niini. ^2-3 Ang usa sa mga hawanan niini gitawag ug Lasang sa Lebanon. 150 ka piyes ang gitas-on niini, 75 ka piyes ang gilapdon, ug 45 ka piyes ang gihabugon. Duna kini upat^[af] ka laray sa mga haligi nga sedro—15 matag laray nga nagasuporta sa 45 ka mga kahoy sa sagbayan diin gipatapot ang kisame nga sedro. ⁴ Ang duha ka kilid sa maong hawanan dunay tag-tulo ka laray sa mga bintana nga nagaatbang. ⁵ Duna usab kini tag-tulo ka kuwadradong mga pultahan nga nagaatbang.

⁶ Nagtukod usab siya ug hawanan nga mao ang dapit nga tigomanan nga may daghang mga haligi. 75 ka piyes ang gitas-on niini, ug 45 ka piyes ang gilapdon. May balkonahe sa atubangan niini nga may atop ug mga haligi.

⁷ Aduna usab siyay gipahimo nga hawanan diin gipahimutang niya ang iyang trono. Mao kini ang dapit diin siya nagahukom. Gisapawan niya kini ug mga tabla nga sedro gikan sa salog paingon sa kisame.^[ag]

⁸ Luyo niining hawanan mao ang bahin sa palasyo diin nagapuyo si Solomon, ug managsama ang pagkahimo niining duha. Sama usab niini ang balay nga iyang gipahimo alang sa iyang asawa nga anak sa hari sa Ehipto.^[ah]

⁹ Kining tanang mga hawanan, gikan sa ilang pundasyon hangtod sa mga atop, hinimo sa labing mahalong mga bato nga tiniltil sumala sa husto nga sukod. ¹⁰ Ang mga pundasyon hinimo sa dagko ug mahalong klase sa mga bato nga 15 ka piyes ug 12 ka piyes ang gidak-on. ¹¹ Gipaibabwan kini ug mga kahoyng sedro ug mahalong mga bato nga tiniltil sumala sa husto nga sukod. ¹² Ang halapad nga hawanan nalibotan sa paril diin ang kada tulo ka sapaw sa mga tiniltil nga bato gipaibabwan ug kahoyng sedro. Sama usab niini ang pagkahimo sa mga paril sa hawanan sa templo sa Ginoo ug sa balkonahe.

Ang mga Kagamitan Sulod sa Templo

(2 Cro. 3:15-17; 4:1-22)

¹³ Gipakuha ni Haring Solomon si Huram^[ai] sa Tyre, ¹⁴ kay usa siya ka hanas mopanday ug bronsi. Anak siya sa usa ka balo gikan sa tribo ni Naftali, ug ang iyang amahan taga-Tyre, nga usa usab ka hanas mopanday ug bronsi. Miadto siya kang Haring Solomon ug gihimo niya ang tanang gipahimo kaniya.

¹⁵ Naghimo si Huram ug duha ka haligi nga bronsi, nga ang matag usa dunay gihabugon nga 27 ka piyes, ug gidak-on nga 18 ka piyes. ¹⁶ Naghimo usab siya ug duha ka bronsi nga ulo-ulo sa mga haligi, nga ang matag usa dunay gihabugon nga pito ka piyes. ¹⁷ Ang matag ulo-ulo gidekorasyonan ug tag-pito ka linala nga kadena ¹⁸ nga gilibotan ug duha ka laray sa pormag prutas nga pomegranata. ¹⁹ Morag mga bulak nga liryo ang porma sa mga ulo-ulo sa mga haligi sa balkonahe, ug unom ka piyes ang gihabugon sa mga haligi. ²⁰ Ang kada ulo-ulo sa duha ka haligi gipalibotan ug duha ka laray sa pormag prutas nga pomegranata nga 200 ka buok. Gipahimutang kini nga mga dekorasyon ibabaw sa lingin nga bahin sa ulo-ulo, tapad sa linalang mga kadena. ²¹ Gipatindog ni Huram ang mga haligi sa balkonahe sa templo. Ang haligi dapit sa habagatan ginganlan niyag Jakin, ug ang haligi dapit sa amihan ginganlan niyag Boaz. ²² Ang mga ulo-ulo sa mga haligi pormag mga bulak nga liryo. Ug nahuman ang paghimo sa mga haligi.

²³ Naghimo usab si Huram ug dakong sudlanan sa tubig nga morag kawa, nga gitawag ug Dagat. Ang giladmon niini pito ug tunga ka piyes, ang gilapdon 15 ka piyes, ug ang kalinginon niini 45 ka piyes. ²⁴ Ubos sa ngilit sa sudlanan may gipalibot nga duha ka laray sa dekorasyon nga daw pormag kalabasa. Dihay tag-unom niini sa matag piyes, ug gihulma kini uban sa paghulma sa sudlanan. ²⁵ Nagtungtong ang sudlanan sa buko-buko sa 12 ka bronsing torong baka nga nagtalikdanay. Ang tulo ka baka nagaatubang sa amihan, ang tulo sa kasadpan, ang tulo sa habagatan, ug ang tulo sa sidlakan. ²⁶ Ang gibag-on sa sudlanan tulo ka pulgada, ug ang baba niini daw sa baba sa tasa nga nagkurba pagawas, sama sa nagabukhad nga bulak sa liryo. Masudlan kinig mga 11,000 ka galon nga tubig.

²⁷ Naghimo usab si Huram ug napulo ka mga karomatang bronsi nga ginagamit sa paghakot sa tubig. Ang gitas-on sa matag usa unom ka piyes, ang gilapdon unom usab ka piyes, ug ang gihabugon upat ug tunga ka piyes. ²⁸ Ingon niini ang pagkahimo sa mga karomata: kwadrado ang porma niini; gibungbongan ang matag kilid, ²⁹ ug gikulitan ug mga liyon, mga torong baka, ug mga kerubin. Sa ibabaw ug ubos niining mga liyon ug mga torong baka may gikulit usab nga daw mga bulak. ^30-31 Ang matag karomata dunay upat ka ligid nga bronsi ug bronsi usab ang mga ehe niini. Sa kada eskina sa maong mga karomata may pangsangga sa lingin nga tungtonganan sa bronsi nga palanggana. Kining pangsangga gikulitan ug mga bulak. Ang lingin nga tungtonganan milabaw sa karomata ug usa ug tunga ka piyes, ug ang gidak-on sa baba niini duha ka piyes ug tulo ka pulgada. Ang gawas nga bahin niini gidekorasyonan ug kinulit nga mga bulak. Ang mga dingding sa mga karomata kwadrado ug dili lingin. ³² Sa ilalom sa kwadrado nga mga dingding dunay upat ka ligid nga nataod sa mga ehe nga giporma nang daan uban sa karomata. Ang gihabugon sa kada ligid duha ka piyes ug tulo ka pulgada, ³³ ug sama kinig hitsura sa ligid sa karwahe. Hinimo gikan sa bronsi ang mga ehe, mga tubo, mga rayos, ug mga yantas sa ligid. ³⁴ Ang matag karomata dunay upat ka kuptanan—tagsa sa matag kilid—nga giporma nang daan uban sa karomata. ³⁵ Sa ibabaw sa matag karomata dunay lingin nga pugong nga ang gilapdon siyam ka pulgada. Ang mga pangsangga ug ang dingding sa karomata giporma nang daan uban sa paghimo sa karomata. ³⁶ Gikulitan ang mga dingding ug ang mga pangsangga ug mga kerubin, mga liyon ug mga kahoy nga palma, sa mga bahin nga duna pay dapit alang niini. Ug gipalibotan usab kini ug kinulit nga mga bulak. ³⁷ Ingon niadto ang pagkahimo ni Huram sa napulo ka mga karomata. Managsama ang tanan nilang gidak-on ug porma, kay usa lang ang hulmahan nga gigamit alang kanila.