Bible in 90 Days

Ang Pulong sa Dios Pinaagi sa Iyang Anak

1 Sa unang panahon, daghang higayon nga misulti ang Dios ngadto sa atong mga katigulangan pinaagi sa mga propeta ug sa nagkalain-lain nga pamaagi. ² Apan niining ulahing mga adlaw, nagsulti siya kanato pinaagi sa iyang Anak. Pinaagi kaniya, gimugna sa Dios ang tibuok kalibotan ug siya usab ang iyang gipili nga manag-iya sa tanan. ³ Diha kaniya makita ang nagsidlak nga gahom sa Dios, ug kon unsa ang Dios mao usab siya. Siya mao ang nagabuot sa tanang mga butang sa tibuok kalibotan pinaagi sa iyang gamhanan nga pulong. Sa dihang nahinloan niya kita sa atong mga sala, milingkod siya sa tuong dapit sa Makagagahom nga Dios didto sa langit.

Ang Anak sa Dios Labaw kaysa mga Anghel

⁴ Busa mas gamhanan ang Anak sa Dios ug mas halangdon ang iyang ngalan kaysa mga anghel. ⁵ Kay wala gayoy anghel nga giingnan sa Dios nga,

Ug wala usab moingon ang Dios bahin kang bisan kinsa nga anghel nga,

⁶ Ug sa dihang ipadala na sa Dios ang iyang bugtong nga Anak dinhi sa kalibotan miingon siya,

⁷ Mao kini ang giingon sa Dios bahin sa mga anghel,

⁸ Apan ngadto sa iyang Anak, nagaingon siya,

⁹ Nalipay ikaw sa mga buhat nga matarong,

¹⁰ Ug midugang siya pag-ingon ngadto sa iyang Anak,

¹¹ Kining tanan mahanaw, apan ikaw mag-padayon sa gihapon.

¹³ Bisan kanus-a, wala gayoy anghel nga giingnan sa Dios nga,

¹⁴ Dili ba nga ang mga anghel mga espiritu lang nga ginasugo sa Dios nga motabang sa mga tawo nga modawat sa kaluwasan?

Ang Kaluwasan

2 Busa kinahanglan gayod nato nga tipigan ug maayo ang mga kamatuoran nga atong nadungog aron dili kita mahisalaag. ² Ang Kasugoan nga gipadala pinaagi sa mga anghel napamatud-an nga tinuod gayod, ug ang matag usa nga wala mosunod o wala motuman niini, gisilotan sumala sa iyang nahimo nga sala. ³ Busa dili gayod kita makalingkawas sa silot kon dili nato hatagan ug pagtagad kining kaluwasan nga wala gayoy sama. Ang Ginoo mismo mao ang una nga nagbutyag niini nga kaluwasan, ug gipamatud-an kini kanato sa mga tawong nakadungog kaniya. ⁴ Ug gipamatud-an usab kini sa Dios pinaagi sa nagkalain-laing mga milagro, mga timailhan, mga kahibulongang buhat, ug sa paghatag sa nagkalain-laing mga hiyas pinaagi sa Espiritu Santo sumala sa iyang kabubut-on.

Ang Kaluwasan Miabot Pinaagi kang Cristo

⁵ Karon, kon bahin sa umaabot nga kalibotan nga among gihisgotan, dili ang mga anghel ang ibutang sa Dios nga modumala niini. ⁶ Tungod kay mao kini ang nahisulat sa Kasulatan:

Ang gi-ingon sa Kasulatan nga maapil sa tawo ang tanan nagkahulogan nga moabot ang adlaw nga wala gayoy dili maapil sa tawo. Apan sa pagkakaron nasayod kita nga dili pa kontrolado sa tawo ang tanang mga butang. ⁹ Apan kon bahin kang Jesus, nasayod kita nga sa mubong panahon gihimo siya sa Dios nga ubos sa mga anghel, aron nga pinaagi sa grasya sa Dios, mamatay siya alang sa tanang mga tawo. Ug karon gipasidunggan siya isip hari tungod sa iyang giantos nga kamatayon. ¹⁰ Gibuhat sa Dios ang tanan nga butang, ug kini gibuhat niya alang sa iyang kaugalingon. Busa angay lang gayod nga gitugot niya nga mag-antos si Jesus, aron maagian ni Jesus ang tanan nga kinahanglan niyang maagian, ug pinaagi niini daghang mga tawo ang mahimong iyang mga anak nga iyang pasidunggan. Kay si Jesus mao gayod ang tinubdan sa ilang kaluwasan.

¹¹ Si Jesus ang naghinlo sa atong mga sala. Ug ang iyang Amahan mao usab ang atong Amahan. Mao kini ang hinungdan nga wala siya maulaw sa pagtawag kanato nga iyang mga igsoon. ¹² Mao kini ang iyang giingon sa iyang Amahan,

¹³ Ug midugang siya sa pag-ingon,

Ug miingon usab siya,

¹⁴ Ug tungod kay ang gitawag niya nga mga anak sa Dios mga tawo nga may lawas ug dugo, si Jesus mismo nagpakatawo usab aron ihalad ang iyang kaugalingon alang kanila, kay pinaagi sa iyang kamatayon mapildi niya si Satanas nga mao ang gigikanan sa kamatayon sa mga tawo. ¹⁵ Sa mao nga pamaagi giluwas niya ang tanan nga naulipon sa kahadlok sa kamatayon sa tibuok nilang kinabuhi. ¹⁶ Busa klaro gayod kaayo nga dili ang mga anghel ang gitabangan ni Jesus, kondili ang mga kaliwat ni Abraham. ¹⁷ Mao kana nga kinahanglang magpakatawo si Jesus, sama gayod sa iyang mga igsoon sa tanang pamaagi, aron mahimo siyang maluloy-on ug kasaligan nga pangulong pari nga makahalad ngadto sa Dios aron mapasaylo ang mga sala sa mga tawo. ¹⁸ Siya mismo nakaagi sa mga pag-antos sa dihang gitintal siya, busa makatabang siya sa mga tawo nga ginatintal.

Si Jesus mas Labaw kang Moises

3 Busa mga igsoon ko nga mga katawhan sa Dios, ug sama nakong mga tinawag sa Dios nga mahimong kauban niya sa langit, hinumdomi ninyo si Jesus. Siya ang apostol ug pangulong pari sa patuo nga atong ginakuptan. ² Gisunod niya ang mga gisugo sa Dios kaniya, sama sa pagsunod ni Moises sa mga gisugo sa Dios kaniya sa iyang pagdumala sa pamilya sa Dios. ³ Apan giisip sa Dios si Jesus nga mas labaw kang Moises, kay kon sa balay pa, mas pasidunggan ang naghimo sa balay kaysa balay. ⁴ Kay nasayran nato nga kon may balay, may nagpatukod niini, ug ang naghimo sa tanan walay lain kondili ang Dios. ⁵ Si Moises kasaligan isip alagad sa Dios, sa iyang pag-atiman sa pamilya sa Dios. Ug ang iyang gibuhat usa ka hulagway sa mga mahitabo sa umaabot. ⁶ Apan si Cristo kasaligan isip Anak nga tinugyanan sa pamilya sa Dios. Ug kita ang pamilya sa Dios, kon magpadayon kita nga mahugtanon sa atong paglaom nga atong ginapasigarbo.

Ang Kapahulayan alang sa mga Anak sa Dios

⁷ Busa sama sa gi-ingon sa Espiritu Santo:

⁹ Miingon ang Dios:

¹⁰ Busa nasuko gayod ako niadto nga henerasyon.

¹² Mga igsoon ko kang Cristo, pagbantay kamo nga dili kamo magbaton ug daotan sulod sa inyong kasingkasing nga mao ang makaluya sa inyong pagtuo hangtod nga mahilayo kamo sa buhi nga Dios. ¹³ Ang angay ninyong buhaton, magdinasigay kamo matag adlaw samtang may panahon pa, aron dili kamo pahisalaagon sa sala nga makapatig-a sa inyong kasingkasing. ¹⁴ Kay kita kauban ni Cristo kon lig-on kita nga naghupot sa atong pagsalig kaniya hangtod sa kataposan. ¹⁵ Dili ba nagaingon man ang Kasulatan:

¹⁶ Kinsa bang mga tawhana ang nakadungog kaniadto sa tingog sa Dios apan misupak kaniya? Dili ba kadtong tanan nga gipangulohan ni Moises pagawas sa Ehipto? ¹⁷ Ug kinsa bay nasuk-an sa Dios sulod sa 40 ka tuig? Dili ba kadtong mga tawo nga nagpakasala ug nangamatay didto sa kamingawan? ¹⁸ Ug kinsa ba ang gitumong sa Dios sa iyang pagpanumpa nga dili gayod sila makadawat sa kapahulayan nga gikan kaniya? Dili ba mao kadtong mga tawo nga wala mosunod kaniya? ¹⁹ Busa klaro kanato nga wala sila makadawat sa kapahulayan tungod kay wala sila motuo sa Dios.

4 Apan bisan mao kadto ang nahitabo, nagapabilin sa gihapon ang saad sa Dios nga makadawat kita sa kapahulayan nga gikan kaniya. Busa magbantay gayod kita kay basin kon duna kanatoy dili makadawat niini. ² Kay sama kanila nakadungog usab kita sa Maayong Balita. Apan wala nila mapusli ang ilang nadunggan tungod kay wala sila motuo. ³ Kita nga nagtuo mao ang makadawat sa kapahulayan nga gikan sa Dios. Apan ang wala motuo dili makadawat niini, tungod kay nagaingon ang Dios,

Wala kini magkahulogan nga wala pa ang kapahulayan, tungod kay ang tinuod, anaa na kining daan sukad sa iyang pagbuhat sa kalibotan. ⁴ Dili ba nga mao kini ang gi-ingon sa Kasulatan mahitungod sa ikapito nga adlaw: “Sa ikapito nga adlaw mipahulay ang Dios sa tanan niyang mga buhat.”^{[o] 5} Ug gi-ingon usab, “Dili gayod nila madawat ang kapahulayan nga gikan kanako.” ⁶ Klaro nga gituyo sa Dios nga may makadawat niadto nga kapahulayan, apan ang mga nakadungog kaniadto sa Maayong Balita wala makadawat tungod kay wala sila mosunod sa Dios. ⁷ Busa nagahatag pa gayod ang Dios ug kahigayonan karon, tungod kay sa paglabay sa daghang mga katuigan nagsulti siya pinaagi kang David, sama sa nahisgotan na:

⁸ Kay kon tinuod nga nadala ni Josue ang mga tawo kaniadto sa kapahulayan, wala na unta magsulti ang Dios nga may lain pa gayod nga adlaw nga ang mga tawo hatagan niya ug kapahulayan. ⁹ Busa may kapahulayan pa gayod nga gitagana ang Dios alang sa iyang katawhan, ug kini nga kapahulayan sama sa pagpahulay sa Dios sa ikapito nga adlaw. ¹⁰ Kay si bisan kinsa nga makadawat sa kapahulayan nga gikan sa Dios makapahulay na sa iyang mga buluhaton, sama nga ang Dios mipahulay human niya nabuhat ang tanan. ¹¹ Busa tinguhaon gayod nato nga ang kapahulayan atong madawat. Dili gayod kita mosundog sa mga tawo kaniadto nga wala magsunod sa Dios, kay basin kon dili usab kita makadawat ug kapahulayan sama kanila.

¹² Kay ang pulong sa Dios buhi ug gamhanan, ug mas hait pa kaysa espada nga duhay sulab. Modulot kini sa kinahiladman sa kalag ug sa espiritu, ug hangtod sa mga lutalutahan ug sa utok sa bukog. Nasayran niya ang mga butang nga ginahunahuna ug ginapangandoy sa mga tawo. ¹³ Walay makatago gikan sa Dios; ang tanan makita niya ug dayag gayod sa iyang panan-aw, ug kaniya kita mohatag ug husay sa atong mga binuhatan.

Si Jesus ang Atong Pangulong Pari

¹⁴ Busa kuptan gayod nato ang atong ginatuohan, tungod kay may gamhanan kita nga pangulong pari nga atua na didto sa langit. Ug kini walay lain kondili si Jesus nga Anak sa Dios. ¹⁵ Ang atong pangulong pari makabati usab sa atong mga kaluyahon, kay ang tanang mga pagsulay nga nagaabot kanato naagian usab niya, apan wala gayod siya makasala. ¹⁶ Busa dili kita magpanuko sa pagduol sa trono sa maluloy-on nga Dios, aron madawat nato ang kalooy ug tabang sa oras sa atong panginahanglan.

5 Ang matag pangulong pari gipili gikan sa mga tawo aron mag-alagad sa Dios alang kanila. Katungdanan niya ang paghalad ngadto sa Dios ug mga mananap ug uban pa nga mga halad alang sa kapasayloan sa mga sala. ² Ang pangulong pari tawo lang usab nga may kaluyahon sama kanato. Busa masinabuton siya sa mga tawong wala masayod nga sila nakasala. ³ Ug tungod kay makasala man usab siya, kinahanglan nga maghalad usab siya alang sa iyang kaugalingong mga sala, ug dili lang alang sa mga sala sa mga tawo. ⁴ May dungog isip pangulong pari. Apan walay makatuboy sa iyang kaugalingon aron mahimong pangulong pari. Kay ang Dios mao lang ang magapili. Sama sa pagpili niya kang Aaron kaniadto. ⁵ Ug sama usab kang Cristo, dili siya ang nagpasidungog sa iyang kaugalingon nga mahimong pangulong pari, kondili ang Dios. Kay nagaingon ang Dios kaniya,

⁶ Ug nagaingon usab siya sa ubang bahin sa Kasulatan,

⁷ Sa dihang dinhi pa si Jesus sa kalibotan, nagaampo siya ug naghilak gayod nga nagpakilooy sa Dios nga makaluwas kaniya gikan sa kamatayon. Ug tungod kay siya mapainubsanon ug matinumanon, gitubag sa Dios ang iyang pag-ampo. ⁸ Ug bisan Anak siya mismo sa Dios, nakat-onan niya ang pagkamatinumanon pinaagi sa mga pag-antos nga iyang nasinati. ⁹ Human niya naagian ang tanan nga kinahanglan niyang masinati, nahimo siyang manluluwas sa tanan nga nagatuman kaniya, aron hangtod sa hangtod, luwas na sila gikan sa silot sa ilang mga sala. ¹⁰ Ug gihimo siya sa Dios nga pangulong pari sama sa pagkapari ni Melkizedek.

Ang Pahimangno bahin sa Pagbiya sa Pagtuo

¹¹ Daghan pa unta ang among isulti kaninyo mahitungod sa pagkapari ni Melkizedek ug ni Jesus, apan lisod kining ipadayag kaninyo tungod kay lisod kamong pasabton. ¹² Mga magtutudlo na unta kamo karon kay dugay na kamo sa pagtuo. Apan hangtod karon kinahanglan pa gayod kamong tudloan sa unang mga pagtulon-an mahitungod sa pulong sa Dios. Sama gihapon kamo sa mga batang masuso nga nagakinahanglan pa ug gatas tungod kay dili pa kamo makakaon sa gahi nga mga pagkaon. ¹³ Ang mga nabuhi sa gatas mga batang masuso nga wala kahibalo kon unsa ang maayo ug daotan. ¹⁴ Apan ang gahi nga mga pagkaon alang sa mga hamtong nga nasayod na kon unsa ang maayo ug daotan.

6 Busa tungod kay dugay na kita nga nagtuo, kinahanglan biyaan na nato ang unang mga pagtulon-an bahin kang Cristo, ug magpadayon kita sa pagtuon sa mga laglom nga mga pagtulon-an. Dili na nato balik-balikon ang mahitungod sa paghinulsol ug pagbiya sa walay pulos nga binuhatan ug ang mahitungod sa pagtuo sa Dios, ² ang mga pagtulon-an mahitungod sa bautismo, mahitungod sa pagpandong sa kamot sa ulo, sa pagbanhaw sa mga patay, ug sa paghukom sa Dios sa kada tawo kon unsa ang iyang mahimong kahimtang sa walay kataposan. ³ Ang atong buhaton, kon itugot sa Dios, magpadayon kita sa pagtuon sa laglom nga mga pagtulon-an ^4-6 aron dili kita mobiya kaniya. Kay kon ang tawo mobiya sa Dios, wala na gayoy makapahinulsol ug makapabalik kaniya pag-usab sa Dios. Nahayagan na ang iyang hunahuna, nakaambit na siya sa panalangin nga gikan sa Dios, nakadawat na sa Espiritu Santo, nakatagamtam na sa mga panalangin nga gikan sa pulong sa Dios, ug nasinati pa gayod niya ang gahom nga ipadayag unya sa umaabot nga mga adlaw. Pagkahuman, kon mobiya pa gihapon siya sa Dios, wala na gayoy makapahinulsol ug makapabalik kaniya pag-usab sa Dios, tungod kay sama ra nga gilansang niya pag-usab sa krus ug gipakaulawan ang Anak sa Dios.

⁷ Nahisama kita sa yuta nga gipanalanginan sa Dios, nga human maulani nagapatubo kini sa mga tanom nga mapuslan sa nagtrabaho niini. ⁸ Apan kon ang nagatubo niini pulos lang tunokon nga mga tanom, nan wala kanay kapuslanan; busa tunglohon lang sa Dios, ug sa kataposan sunogon.

⁹ Mga hinigugma, bisag ingon niini ang among gipanulti, nasiguro namo nga maayo ang inyong kahimtang kon mahitungod sa inyong kaluwasan. ¹⁰ Matarong ang Dios, ug dili gayod niya mahimong kalimtan ang inyong mga maayong binuhatan ug ang inyong gugma kaniya nga inyong gipakita ug padayon nga ginapakita pinaagi sa pagtabang sa susama ninyong katawhan sa Dios. ¹¹ Buot namo nga ang kada usa kaninyo magpadayon nga mahugtanon sa inyong paglaom sa Dios hangtod sa kataposan, aron madawat ninyo ang inyong gilaoman. ¹² Dili kamo magtinapolan, kondili sunda hinuon ninyo ang panig-ingnan sa mga tawo nga pinaagi sa ilang pagtuo ug pagkamainantuson nagadawat sa mga saad sa Dios.

Tinuod gayod ang Saad sa Dios

¹³ Tan-awa ninyo si Abraham: sa dihang misaad ang Dios kaniya, wala siya mogamit sa uban nga ngalan aron pamatud-an niya ang iyang gisaad, hinuon gigamit niya ang iyang kaugalingon nga ngalan tungod kay wala nay makalabaw pa kaniya. ¹⁴ Miingon siya, “Isaad ko nga panalanginan ko gayod ikaw ug padaghanon ko gayod ang imong kaliwat.”^{[s] 15} Unya mapailubon nga naghulat si Abraham, busa nadawat niya ang gisaad sa Dios. ¹⁶ Kon manumpa ang tawo gamiton niya ang ngalan sa Dios nga mas labaw pa kaniya aron tuohan siya ug aron wala nay panaglalis. ¹⁷ Mao usab ang gibuhat sa Dios kaniadto sa iyang pagpanumpa ngadto sa mga tawo nga iyang gisaaran. Gipakita niya kanila pinaagi sa iyang pagpanumpa nga tumanon gayod niya ang iyang saad. ¹⁸ Ug kining duha, ang saad ug ang panumpa, dili gayod mausab, tungod kay dili gayod mamakak ang Dios. Busa kita nga nakadangop na kaniya may lig-on na gayod nga paglaom nga tumanon gayod niya ang iyang gisaad kanato. ¹⁹ Kini nga paglaom mao ang nagahatag ug kasigurohan sa atong kinabuhi, ug midangat gayod kini ngadto sa Labing Balaang Dapit ²⁰ diin atua si Jesus nga nagauna alang kanato. Siya ang atong walay kataposan nga pangulong pari sama sa pagkapari ni Melkizedek.

Ang Pari nga si Melkizedek

7 Si Melkizedek hari kaniadto sa Salem ug pari sa Labing Halangdong Dios. Samtang nagpauli na si Abraham gikan sa pagpakiggira diin iyang gipamatay ang mga hari, gisugat siya ni Melkizedek ug gipanalanginan. ² Pagkahuman, gihatag ni Abraham kang Melkizedek ang ikanapulo nga bahin sa tanan nga iyang nakuha sa gira. Ang kahulogan sa ngalan nga Melkizedek, “Hari sa Pagkamatarong.” Ug tungod kay hari siya sa Salem,^[t] nagkahulogan usab kini nga siya “Hari sa Kalinaw.” ³ Wala gayoy kasulatan nga naghisgot kon kinsa ang iyang amahan ug inahan o ang iyang mga katigulangan. Ug walay kasulatan nga naghisgot mahitungod sa iyang pagkatawo o kamatayon. Sama siya sa Anak sa Dios; ang iyang pagkapari walay kataposan.

⁴ Hunahunaa ninyo kon unsa kagamhanan si Melkizedek. Kay bisan gani si Abraham nga mao ang nagtukod sa atong nasod naghatag kaniya sa ikanapulo nga bahin sa tanan nga iyang nakuha sa gira. ⁵ Kon mahitungod sa mga pari nga Judio nga mga kaliwat ni Levi, sumala sa Kasugoan nga gibilin kanila ni Moises, alang kanila ang ikanapulo nga bahin sa kabtangan sa ilang mga isigka-Judio, bisan tinuod nga silang tanan pareha nga mga kaliwat ni Abraham. ⁶ Apan si Melkizedek, bisan dili siya kaliwat ni Levi, gihatagan siya ni Abraham sa iyang ikapulo, ug si Melkizedek pa hinuon ang naghatag ug panalangin kang Abraham, bisan pa nga si Abraham mao ang gisaaran sa Dios. ⁷ Ug nasayran ta nga ang nagpanalangin mas labaw pa kaysa gipanalanginan. ⁸ Bahin sa mga pari nga mga kaliwat ni Levi nga nagadawat sa ikapulo, mga tawo lang sila nga may kamatayon. Apan nagapamatuod ang Kasulatan nga si Melkizedek nga gihatagan ni Abraham sa iyang ikapulo buhi sa gihapon. ⁹ Ug makaingon kita nga bisan si Levi, kansang mga kaliwat mao ang nagadawat sa ikapulo, naghatag usab sa iyang ikapulo kang Melkizedek pinaagi kang Abraham; ¹⁰ kay sa paghatag ni Abraham sa iyang ikapulo ngadto kang Melkizedek, si Levi wala pa matawo ug anaa pa sa lawas ni Abraham.

¹¹ Karon, nasayran nato nga sa dihang naghatag ang Dios sa Kasugoan ngadto sa mga Judio, may kalabotan niini ang pagkapari sa linya ni Levi. Kon mahimong matarong ang mga tawo pinaagi sa gibuhat sa mga pari, wala na unta kinahanglana ang lain pa nga pari sama sa pagkapari ni Melkizedek nga lahi sa pagkapari ni Aaron. ¹² Apan kon ilisan ang pagkapari, kinahanglan nga ilisan usab ang Kasugoan. ^13-14 Ang atong Ginoong Jesus mao ang gitumong nga giilis sa daan nga mga pari. Dili siya kaliwat ni Levi kondili kaliwat ni Juda. Siya lang gayod ang nahimong pari nga kaliwat ni Juda. Kay sa pagsulti ni Moises kon kinsa kanila ang mahimong mga pari, wala gayod siya maghisgot mahitungod sa tribo ni Juda.

May Usa ka Pari nga Sama kang Melkizedek

¹⁵ Klaro gayod nga giilisan na ang mga pari nga kaliwat ni Levi, tungod kay may lain na karon nga pari nga sama kang Melkizedek. ¹⁶ Siya nahimong pari dili tungod sa kaliwatan nga pinasikad sa Kasugoan, kondili pinasikad sa iyang gamhanan nga kinabuhi nga walay kataposan. ¹⁷ Kay nagaingon ang Kasulatan mahitungod kaniya, “Pari ikaw sa walay kataposan, sama sa pagkapari ni Melkizedek.”^{[u] 18} Busa ang daan nga Kasugoan giilisan na sa Dios tungod kay wala kini kapuslanan ug dili makatabang kanato. ¹⁹ Kay dili kita mahimong hingpit sa panan-aw sa Dios pinaagi sa atong paningkamot sa pagsunod sa Kasugoan. Mao kana nga gihatagan kita karon sa mas maayo ug kasaligan nga pamaagi, ug pinaagi niini makaduol na kita sa Dios.

²⁰ Kining bag-o nga pamaagi mas maayo ug kasaligan tungod kay sa dihang gihimo sa Dios nga pari ang mga kaliwat ni Levi wala gayod siya manumpa. ²¹ Apan sa dihang gihimo sa Dios nga pari si Jesus nanumpa siya. Kay may nahisulat sa Kasulatan nga nagaingon:

²² Busa si Jesus ang kasigurohan sa mas maayo nga kasabotan sa Dios ngadto sa iyang katawhan.

²³ Kaniadto daghan ang mga pari tungod kay kon may usa nga mamatay mapulihan dayon kini ug lain aron makapadayon ang buluhaton nilang mga pari. ²⁴ Apan si Jesus walay kamatayon, mao kana nga ang iyang buluhaton isip pari wala ibalhin ngadto sa uban. ²⁵ Busa makahimo gayod siya pagluwas kang bisan kinsa nga moduol sa Dios pinaagi kaniya ug mahimo niya kini bisan unsang orasa. Kay buhi man siya sa walay kataposan aron sa pagpakilooy sa Dios alang kanila.

²⁶ Busa si Jesus mao gayod ang pangulong pari nga atong gikinahanglan. Balaan siya; wala siya magbuhat ug daotan ug wala gayod siyay sala. Gilain siya gikan sa mga tawo nga makasasala ug gibayaw ngadto sa kalangitan. ²⁷ Lahi siya sa uban nga mga pangulong pari nga kinahanglang maghalad matag adlaw, una alang sa ilang kaugalingon nga sala, ug pagkahuman alang sa mga sala sa katawhan. Apan si Jesus kausa lang gayod naghalad. Gihalad niya ang iyang kaugalingon didto sa krus ug wala na gayod niya kini usba pa. ²⁸ Ang mga tawo nga gihimong mga pangulong pari pinasikad sa Kasugoan ni Moises mga tawo lang usab nga makasasala. Apan sumala sa gipanumpa sa Dios, nga iyang gisulti human sa Kasugoan, ang iyang Anak mismo mao ang iyang gipili nga mahimong pangulong pari hangtod sa hangtod. Kay nahuman na niya ang tanan niyang angay maagian, nga mao ang katuyoan sa Dios.

Si Jesus mao ang Atong Pangulong Pari

8 Mao kini ang buot namong ipasabot sa among ginasulti: kita karon may pangulo na nga pari nga atua didto nagalingkod sa tuo sa trono sa Makagagahom nga Dios sa langit. ^2-3 Nagaalagad siya isip pangulong pari didto sa Labing Balaan gayod nga Lugar. Dili tawo ang nagbuhat niana nga lugar kondili ang Ginoo gayod. Ang kada pangulong pari ginapili nga maghalad ngadto sa Dios ug mga halad nga mga mananap ug uban pa nga mga halad. Busa ang atong pangulong pari kinahanglan nga aduna usab siyay ihalad. ⁴ Kon dinhi pa siya sa yuta, dili gayod siya mahimong pari tungod kay sukad pa kaniadto may mga pari na dinhi nga nagahalad pinasikad sa Kasugoan. ⁵ Ang ilang gibuhat nga mga paghalad hulagway lamang sa mga butang nga nagakahitabo didto sa langit. Nasayran nato kini tungod kay niadtong ipatindog na ni Moises ang Tolda nga Simbahan miingon ang Dios kaniya, “Siguroha nga ipahimo mo kining tanan sumala gayod sa plano nga gipakita ko kanimo dinhi sa bukid.”^{[v] 6} Apan ang buluhaton ni Jesus isip pangulong pari labi pang maayo kaysa buluhaton niadtong mga pari. Ug ang bag-o nga kasabotan karon nga iyang gipatigayon labi pang maayo kon itandi sa una nga kasabotan. Tungod kay ang bag-o nga kasabotan pinasikad sa labing maayo nga mga saad sa Dios.

⁷ Kon walay kulang ang una nga kasabotan dili na unta kini kinahanglan nga ilisan pa. ⁸ Apan nakita sa Dios ang kakulangon sa mga tawo nga nagsunod niadtong nauna nga kasabotan. Busa miingon siya:

¹⁰ Miingon usab ang Ginoo:

¹³ Ug tungod kay nagaingon ang Dios nga may bag-o na nga kasabotan, klaro nga ang una nga kasabotan karaan na, ug ang karaan dili na magamit ug mahanaw lang.

Ang Pagsimba Dinhi sa Yuta ug Didto sa Langit

9 Karon, ang una nga kasabotan may mga tulumanon mahitungod sa pagsimba ug may simbahan nga gibuhat sa mga tawo. ² Kadtong Tolda nga Simbahan nga ilang gipatindog may duha ka kuwarto. Ang una nga kuwarto gitawag nga Balaang Dapit. Didto nahimutang ang suga, ang lamisa, ug ang mga pan nga halad ngadto sa Dios. ³ Ang ikaduha nga kuwarto nga atua sa luyo sa tabil mao ang gitawag nga Labing Balaang Dapit. ⁴ Atua didto ang bulawan nga halaran nga sunoganan sa insenso, ug ang sudlanan sa Kasabotan nga hinaklapan usab ug bulawan. Didto sa kahon nasulod ang bulawan nga tibod nga gisudlan sa manna, ug ang sungkod ni Aaron nga nanalingsing. Atua usab ang lagpad nga mga bato nga gisulatan sa kasugoan sa Dios. ⁵ Didto sa ibabaw sa kahon may mga gitawag nga kerubin. Nagpaila kini nga atua didto ang Dios. Ang pako sa mga kerubin nagapandong ibabaw sa dapit diin ginapasaylo sa Dios ang mga sala sa mga tawo.^[x] Apan dili pa namo mapasabot kining tanan kaninyo karon. ⁶ Ingon niini ang hulagway didto sulod sa Tolda nga Simbahan. Ug kada adlaw gayod mosulod ang mga pari didto sa unang kuwarto aron himuon ang ilang katungdanan. ⁷ Apan sa Labing Balaang Dapit, ang pangulong pari lang gayod ang makasulod didto, ug kausa lang gayod sa usa ka tuig. Ug kon mosulod siya didto magdala gayod siya ug dugo nga ihalad ngadto sa Dios alang sa iyang kaugalingon nga mga sala ug alang usab sa mga sala sa katawhan nga wala masayod nga sala ang ilang gihimo. ⁸ Pinaagi niini gitudloan kita sa Espiritu Santo nga ang yano nga mga tawo dili gayod makasulod sa Labing Balaang Dapit samtang nagbarog pa ang daang Tolda nga Simbahan. ⁹ Kini nga simbahan hulagway lang sa atong panahon karon. Tungod kay ang tinuod, ang tanang mga halad lakip ang mga mananap nga ilang gihalad sa Dios dili gayod makahinlo sa konsensya sa mga nagasimba sa maong pamaagi. ¹⁰ Ang ilang gipangbuhat pulos mahitungod sa mga pagkaon ug ilimnon, ug mahitungod sa paghinlo sa lawas. Kini nga mga regulasyon panggawas lang ug hangtod lang sa panahon nga bag-ohon sa Dios ang tanan.

^11-12 Apan karon miabot na si Cristo, ang atong pangulong pari sa mas maayo nga pamaagi. Misulod siya sa tolda nga mas hingpit. Dili kini hinimo sa tawo, ug wala kini dinhi niining kalibotana. Kausa lang gayod naghalad si Cristo sa Labing Balaang Dapit ug wala na gayod niya kini usba pa. Dili dugo sa mga kanding ug sa mga lating baka ang iyang gihalad kondili ang iyang dugo mismo. Ug tungod niini gitubos niya kita aron nga mahimong maayo ang atong kahimtang ug bisan kanus-a dili na kita masilotan tungod sa atong mga sala. ¹³ Sumala sa Kasugoan, kon ang tawo mahugawan tungod kay miduol siya sa patay nga tawo, kinahanglan wisikan siyag dugo sa kanding ug sa torong baka ug sa abo sa sinunog nga nating baka aron mahinloan siya sa iyang pagkahugaw. ¹⁴ Karon, kon kana gani makahinlo, mas labi pa gayod nga makahinlo ang dugo ni Cristo. Kay pinaagi sa walay kataposang Espiritu Santo gihalad ni Cristo ang iyang kaugalingon ingon nga hingpit nga halad ngadto sa Dios. Ang iyang dugo maoy maghinlo sa atong kasingkasing ug hunahuna aron talikdan nato ang atong gibuhat nga walay pulos ug alagaron nato ang Dios nga buhi.

¹⁵ Busa si Cristo mao ang tigpataliwala tali kanato ug sa Dios sa bag-o nga kasabotan. Kay pinaagi sa iyang kamatayon gitubos niya ang mga tawo nga naglapas sa una nga kasabotan. Mao kana nga ang mga gitawag sa Dios makadawat na sa mga butang nga iyang gisaad nga maangkon nila sa walay kataposan.

^16-17 Ang panig-ingnan niini sama sa tawo nga naghimo ug testamento kon kinsa ang manunod sa iyang kabtangan kon mamatay na siya. Samtang buhi pa siya dili pa mapuslanon kana nga testamento, kay ang testamento mapuslan lang kon mapamatud-an nga namatay na ang naghimo niini. ¹⁸ Mao kana nga bisan ang una nga kasabotan nagkinahanglan usab ug dugo aron mapalig-on. ¹⁹ Kay human sa pagtudlo ni Moises sa mga tawo sa tanang mga sugo sa Kasugoan, nagkuha siya ug dugo sa mga lating baka ug sa mga kanding ug gisagolan kini niya ug tubig. Human niini, giwisikan niya ang gisulatan sa Kasugoan ug ang mga tawo. Ang iyang gigamit sa pagwisik balhibo sa karnero nga gitina ug pula ug gihigot diha sa isopo nga tanom. ²⁰ Dayon miingon si Moises sa mga tawo, “Mao kini ang dugo nga nagpalig-on sa kasabotan nga gihatag sa Dios aron inyong tumanon.”^{[y] 21} Ug giwisikan usab niya ang Tolda nga Simbahan lakip ang tanan nga galamiton sa pagsimba sa Dios. ²² Sumala sa Kasugoan, halos tanan hinloan pinaagi sa dugo. Ug kon walay dugo nga giula isip halad ngadto sa Dios walay kapasayloan ang sala.

²³ Busa kinahanglan nga hinloan sa mao nga pamaagi ang mga butang nga atua sulod niadtong simbahan nga hulagway lang sa mga butang nga atua sa langit. Apan ang mga butang nga atua sa langit nagakinahanglan ug mas maayo pang halad. ²⁴ Kay si Cristo wala mosulod sa balaan nga lugar nga hinimo lang sa tawo nga hulagway lang sa atua sa langit kondili sa langit mismo siya misulod. Ug karon atua siya didto nangatubang sa Dios alang kanato. ²⁵ Ang pangulong pari sa mga Judio nagasulod sa Labing Balaang Dapit kada tuig nga nagadala ug dugo sa mga mananap. Apan si Cristo kausa lang gayod naghalad sa iyang kaugalingon, ug wala na gayod niya kini usba pa. ²⁶ Tungod kay kon kinahanglan pa nga usab-usabon, nan kadaghan na unta siya nagaantos sukad pa sa pagmugna sa kalibotan. Apan kausa lang gayod siya mianhi dinhi sa kalibotan aron sa pagwagtang sa atong mga sala pinaagi sa iyang paghalad sa iyang kaugalingon. Kini gibuhat niya niining kataposang panahon. ²⁷ Ang tawo kausa lang gayod mamatay, ug pagkahuman hukman siya sa Dios. ²⁸ Busa si Cristo kausa lang gayod namatay isip halad aron makuha ang mga sala sa mga tawo. Tinuod nga mobalik siya pag-usab dinhi sa kalibotan, apan dili aron sa paghalad pag-usab aron makuha ang atong mga sala, kondili aron sa pagluwas sa mga tawo nga nagahulat kaniya.

10 Ang kasugoan anino lang sa mga kaayohan nga umaabot. Ang Kasugoan mismo dili makapamatarong sa mga tawo nga moduol sa Dios pinaagi sa ilang mga ginahalad kada tuig. ² Kay kon napasaylo na sila pinaagi sa mga halad, wala na unta nila batia nga sila may sala pa, ug dili na kinahanglan nga maghalad pa sila. ³ Apan kadto nga mga halad nagapahinumdom pa hinuon matag tuig sa mga tawo mahitungod sa ilang mga sala. ⁴ Tungod kay ang tinuod, ang dugo sa mga torong baka ug sa mga kanding nga ilang gihalad dili gayod makawagtang sa ilang mga sala.

⁵ Mao kana nga sa pag-anhi ni Cristo dinhi sa kalibotan miingon siya sa Dios:

⁸ Una, miingon si Cristo nga wala magustohi ug wala ikalipay sa Dios ang nagkalain-lain nilang mga halad ngadto kaniya alang sa ilang mga sala. Gisulti niya kini bisan tinuod nga kining tanan gihalad pinasikad sa Kasugoan. ⁹ Dayon miingon siya sa Dios, “Ania ako aron sa pagtuman sa imong kabubut-on.” Tungod niini nasayran nato nga giilisan na sa Dios ang karaan nga mga paghalad ug ang halad ni Cristo mao ang iyang gipuli. ¹⁰ Ug tungod kay gituman ni Jesu-Cristo ang kabubut-on sa Dios, nahinloan kita gikan sa atong mga sala. Nahitabo kini pinaagi sa iyang paghalad sa iyang kaugalingon nga lawas sa makausa lang gayod.

¹¹ Ang mga pari, kada adlaw gayod ang ilang pag-alagad didto sa simbahan aron sa paghalad sa Dios. Ugaling ang ilang mga halad nga nagabalik-balik lang dili gayod makakuha sa mga sala sa mga tawo. ¹² Apan si Cristo kausa lang gayod naghalad alang sa atong mga sala ug dili na gayod kinahanglan nga usbon pa. Ug unya, milingkod siya sa tuo sa Dios. ¹³ Ug karon atua na siya didto nagahulat hangtod sa panahon nga ang iyang mga kaaway mapailalom kaniya. ¹⁴ Busa pinaagi sa usa ka halad, gihingpit niya sa walay kataposan kadtong gihinloan sa sala.

¹⁵ Ang Espiritu Santo mismo nagapamatuod kanato bahin niini, kay miingon siya:

¹⁷ Ug midugang siya sa pag-ingon, “Dili ko na gayod hinumdoman ang ilang mga sala ug ang ilang daotang binuhatan.”^{[ab] 18} Busa tungod kay ang atong mga sala napasaylo na, dili na kinahanglan nga magsige pa kitag halad alang sa atong mga sala.

Moduol Kita sa Dios

^19-20 Busa mga igsoon, tungod sa dugo ni Jesus nga iyang giula alang kanato, may kagawasan na kita nga mosulod sa Labing Balaang Dapit nga anaa mahimutang luyo sa tabil. Kay pinaagi sa paghalad sa iyang lawas, giablihan niya alang kanato ang bag-o nga agianan aron makasulod kita sa Labing Balaang Dapit, ug kini nga agianan nagatultol kanato ngadto sa kinabuhi nga walay kataposan. ²¹ Makagagahom ang atong pari nga nagadumala sa balay sa Dios. ²² Busa, sa kinasingkasing gayod ug sa walay pagduhaduha moduol kita sa Dios. Kay nasayran nato nga gihinloan na ang atong mga kasingkasing gikan sa atong sad-an nga konsensya pinaagi sa dugo ni Jesus, ug ang atong lawas nahugasan na sa hinlo nga tubig. ²³ Magmahugtanon kita sa atong paglaom ug dili kita magduhaduha, tungod kay ang Dios nga nagsaad masaligan gayod sa pagtuman sa iyang mga gisaad kanato. ²⁴ Ug paningkamotan ta nga mapukaw ang pagbati sa kada usa nga mahigugma sa iyang isigka-tawo ug maghimog maayo. ²⁵ Dili gayod nato undangon ang atong nabatasan nga panagtigom, sama sa gibuhat sa uban, kondili magdinasigay kita sa usag usa, ilabi na gayod karon nga makita na nato nga haduol na ang pagbalik sa Ginoo.

²⁶ Kay kon nakahibalo na kita sa kamatuoran apan padayon pa gihapon kita sa pagpakasala, wala nay halad nga mahimong ihalad aron mapasaylo ang atong mga sala. ²⁷ Ang tawo nga nagapakasala nagapaabot na lang sa makahahadlok nga paghukom ug sa nagdilaab nga kalayo nga giandam sa Dios alang sa mga misupak kaniya. ²⁸ Kaniadto, ang tawo nga makalapas sa Kasugoan ni Moises patyon sa walay kalooy kon mapamatud-an sa duha o tulo ka tawo nga siya tinuod nga nakasala. ²⁹ Kon mao kana, sigurado gayod nga mas grabe pa ang silot ngadto sa tawo nga nagtamay sa Anak sa Dios ug wala mohatag ug bili sa dugo nga nagpalig-on sa kasabotan sa Dios, nga mao ang naghinlo sa iyang mga sala. Mas grabe pa ang buhaton ngadto sa tawo nga sama niana, kay giinsulto niya ang maluloy-on nga Espiritu Santo. ³⁰ Kay nailhan nato ang Dios nga nagaingon, “Ako ang manimalos. Ako ang bahala nga mosilot.”^[ac] Ug may nahisulat pa gayod nga nagaingon, “Hukman sa Ginoo ang iyang katawhan!”^{[ad] 31} Ug makahahadlok gayod kon ang Dios nga buhi mao ang mosilot.

³² Hinumdomi ninyo ang nanglabay nga mga adlaw sa dihang bag-o pa lang kamo nga nahayagan. Daghang mga kalisod ug pagsulay ang inyong naagian, apan giagwanta lang ninyo kini ug wala kamo magpadaog. ³³ Usahay gipakaulawan kamo ug gisakit atubangan sa mga tawo. Ug usahay bisan dili kamo ang gibuhatan sa ingon niini kondili ang inyong mga kauban, nagaantos gihapon kamo tungod sa inyong kalooy kanila. ³⁴ Nalooy usab kamo sa inyong isigka-tumutuo nga gipriso. Ug bisan giilogan kamo sa inyong mga kabtangan gidawat ninyo kini nga may kalipay tungod kay nasayran ninyo nga aduna pa kamoy gikuptan nga mas maayo ug molungtad sa walay kataposan. ³⁵ Busa ayaw ninyo wad-a ang inyong pagsalig sa Dios, kay may dako kini nga balos alang kaninyo. ³⁶ Kinahanglan nga magmainantuson kamo aron matuman ninyo ang kabubut-on sa Dios ug madawat ninyo ang iyang gisaad. ³⁷ Tungod kay miingon ang Dios diha sa Kasulatan,

³⁹ Kita dili sama sa mga tawo nga motalikod sa Dios ug unya mangalaglag; hinuon hugot ang atong pagtuo kaniya, busa maluwas kita.

Ang Atong Pagtuo ngadto sa Dios

11 May pagtuo kita kon hugot ang atong pagsalig nga madawat nato ang atong mga gilaoman, ug bisan wala pa nato makita ang mga gisaad sa Dios, nasiguro nato nga madawat gayod nato kini. ² Tungod sa pagtuo sa atong mga katigulangan gikahimut-an sila sa Dios. ³ Tungod sa pagtuo, nasayran nato nga ang kalibotan gimugna pinaagi sa pagsulti sa Dios. Busa ang mga butang nga atong makita gibuhat gikan sa dili makita.

⁴ Tungod sa pagtuo, naghalad si Abel ngadto sa Dios ug mas maayong halad kaysa kang Cain. Ug tungod sa iyang pagtuo giisip siya sa Dios nga matarong, kay gidawat sa Dios ang iyang halad. Busa bisan patay na si Abel may pagtulon-an gihapon siya nga gibilin kanato tungod sa iyang pagtuo sa Dios.

⁵ Tungod sa pagtuo, wala mamatay si Enoc, hinuon gidala siya sa Dios didto sa laing kinabuhi. “Wala na siya makita dinhi sa yuta tungod kay gilalin siya sa Dios.”^[af] Ug sumala sa Kasulatan, gilalin siya tungod kay nalipay ang Dios kaniya. ⁶ Ang tawo nga walay pagtuo dili gayod makapalipay sa Dios. Tungod kay si bisan kinsa nga moduol sa Dios kinahanglang motuo nga adunay Dios ug motuo usab nga siya ang mohatag ug ganti ngadto sa mga nagapangita kaniya.

⁷ Tungod sa pagtuo, naminaw si Noe sa pahimangno sa Dios kaniya mahitungod sa mga mahitabo bisan wala pa niya kini makita. Busa nagbuhat siya ug arka aron maluwas siya ug ang iyang pamilya. Ug tungod sa pagtuo ni Noe napamatud-an nga makasasala ang tibuok katawhan, apan siya giisip sa Dios nga matarong.

⁸ Tungod sa pagtuo, gituman ni Abraham ang gisulti sa Dios nga moadto siya sa lugar nga gisaad kaniya. Gibiyaan niya ang iyang lugar bisan wala siya makahibalo kon asa gayod ang lugar nga gisaad kaniya. ⁹ Bisan atua na siya didto sa gisaad nga lugar, ug nagapuyo lang sila sa mga tolda nga sama sa langyaw, nagtuo gihapon siya sa Dios nga mapanag-iya nila ang maong lugar. Bisan gani ang iyang anak nga si Isaac ug ang iyang apo nga si Jacob, nga sama usab kaniya nga nagbaton sa samang saad sa Dios, nagpuyo man lang usab didto sa mga tolda. ¹⁰ Kay ang tinuod, ang siyudad nga gipaabot ni Abraham walay lain kondili ang siyudad nga lig-on gayod, nga giplano ug gitukod sa Dios.

¹¹ Tungod usab sa pagtuo ngadto sa Dios, nakaanak pa si Abraham ug Sara bisag tigulang na kaayo sila, kay nagtuo si Abraham sa gisaad sa Dios kaniya. ¹² Busa gikan kang Abraham, nga wala na gayoy paglaom nga makaanak pa, naggikan ang mga kaliwat nga sama kadaghan sa mga bitoon sa langit ug sama usab sa balas sa baybayon nga dili maihap.

¹³ Kining tanang mga tawo nangamatay nga may pagtuo. Wala nila madawat ang gisaad sa Dios sa dihang buhi pa sila, apan nasiguro nila nga moabot ang adlaw nga madawat gayod nila ang ilang gipaabot. Giangkon nila nga sila mga langyaw lang ug dumuduong niini nga kalibotan. ¹⁴ Ang mga tawo nga nagasulti sa ingon nagapaila lang nga sila nangita sa lugar nga mahimong ila gayod. ¹⁵ Wala na nila handoma ang lugar nga ilang gigikanan, tungod kay kon gihandom pa nila, may kahigayonan sila sa pagbalik didto. ¹⁶ Apan ang ilang gibuhat, gipalabi gayod nila ang mas maayo nga lugar, ug kini walay lain kondili ang siyudad nga atua gayod sa langit. Busa wala ikaulaw sa Dios nga tawgon nila siya nga ilang Dios, kay giandaman niya sila ug usa ka siyudad.

^17-18 Tungod sa pagtuo ngadto sa Dios, ihalad unta ni Abraham si Isaac sa dihang gisulayan siya sa Dios nga ihalad ang iyang bugtong anak. Ug bisan si Isaac mao ang gisaad sa Dios nga maoy gikanan sa iyang kaliwatan, andam gihapon si Abraham nga ihalad kini.^{[ag] 19} Kay nagtuo siya nga kon mamatay man gayod si Isaac banhawon ra usab kini sa Dios. Busa sama ra nga nabanhaw si Isaac gikan sa kamatayon ug nahibalik kang Abraham.

²⁰ Tungod sa pagtuo ni Isaac ngadto sa Dios, ug sa pagtuo nga may maayong umaabot, gipanalanginan niya ang iyang mga anak nga si Jacob ug si Esau.

²¹ Tungod sa pagtuo, sa dihang hapit na mamatay si Jacob, gipanalanginan niya ang iyang mga apo nga mga anak ni Jose. Ug misimba siya sa Dios samtang nagaakbo sa iyang sungkod.

²² Tungod sa pagtuo, miingon si Jose sa hapit na siya mamatay, nga ang mga Israelinhon mobiya sa Ehipto, ug nanugon siya nga dad-on nila ang iyang mga bukog kon mobiya na sila.

²³ Tungod sa pagtuo, ang mga ginikanan ni Moises wala mahadlok sa pagsupak sa sugo sa hari, tungod kay sa dihang nakita nila nga guwapo ang ilang anak gitago nila kini sulod sa tulo ka bulan.

²⁴ Ug tungod sa pagtuo, si Moises sa dihang hamtong na, midumili nga tawgon pa siya nga anak sa prinsesa nga anak sa hari sa Ehipto. ²⁵ Iya hinuong gipalabi ang pag-antos uban sa katawhan sa Dios kaysa maglipay diha sa sala sa hamubo lang nga panahon. ²⁶ Gihunahuna niya nga mas daghan nga panalangin ang iyang madawat kon mag-antos siya sa mga pagyubit tungod kang Cristo kaysa maangkon niya ang tanang bahandi sa Ehipto. Kay gilantaw niya nga may ganti siya nga madawat.

²⁷ Ug tungod sa pagtuo, mibiya si Moises sa Ehipto, ug wala siya mahadlok sa kasuko sa hari kaniya. Giantos niya ang kalisod nga iyang nasinati ug wala gayod siya mobalik didto tungod kay sama ra nga nakita niya ang dili makita nga Dios. ²⁸ Tungod sa iyang pagtuo, gisugdan niya ang pagsaulog sa “Pista sa Paglabay sa Anghel.” Giingnan niya ang tanan nga Israelinhon nga wisikan nila ug dugo sa karnero ang ilang mga pultahan, aron nga kon moagi ang anghel sa Dios nga mopatay sa mga kamagulangan, molabay lang kini ug dili niya ilakip ang ilang mga kamagulangan.

²⁹ Tungod sa pagtuo, milatas ang mga Israelinhon sa Pulang Dagat nga sama sa naglakaw lang sila sa malang yuta. Apan ang mga Ehiptohanon nga migukod kanila nangalumos.

³⁰ Tungod sa pagtuo, nalumpag ang paril sa Jerico human kini libot-liboti sa mga Israelinhon sulod sa usa ka semana.

³¹ Tungod sa pagtuo, si Rahab nga nagbaligya sa iyang dungog wala mamatay uban sa mga taga-Jerico nga wala magtuman sa Dios, kay gidawat niya sa iyang balay ang mga espiya nga gisugo ni Josue.

³² Dinhi na lang kutob ang akong isulti kaninyo mahitungod sa mga tawo nga nagtuo sa Dios, tungod kay wala nay igong panahon sa paghisgot mahitungod kanila ni Gideon, Barak, Samson, Jefta, David, Samuel ug ang mga propeta kaniadto. ³³ Tungod sa ilang pagtuo gipildi nila ang mga gingharian, nagdumala sila nga matarong, ug nadawat nila ang mga gisaad sa Dios kanila. Tungod sa ilang pagtuo wala sila tukba sa mga liyon, ³⁴ wala sila mapaso sa nagdilaab nga kalayo, ug nakalingkawas sila sa kamatayon pinaagi sa espada. Ang uban kanila luya na kaayo apan gipabaskog sila. Nahimo silang maisog sa pagpakiggira ug napildi nila ang mga sundalo sa uban nga lungsod. ³⁵ May mga babaye usab nga tungod sa ilang pagtuo sa Dios, ang ilang mga anak nga namatay nabuhi pag-usab. Ang uban nga nagtuo sa Dios gisakit hangtod nga namatay, tungod kay nagdumili sila sa pagdawat sa kagawasan sa kondisyon nga talikdan nila ang ilang pagtuo. Kay nasayran nila nga moabot ang adlaw nga banhawon sila sa Dios ug madawat nila ang mas maayo pa nga kinabuhi. ³⁶ Ang uban kanila gibugalbugalan ug gilatos, ug ang uban gipanggapos ug gipangpriso. ³⁷ Ang uban gibato hangtod nga namatay, ang uban gigabas hangtod naputol, ug ang uban pa gayod gipamatay pinaagi sa espada. Ang uban kanila nagbisti na lang ug panit sa karnero ug kanding. Labihan sila kakabos, ug gilutos ug gipasipad-an sa mga tawo. ³⁸ Napugos sila sa pagtago sa kamingawan, sa kabukiran, sa mga langub, ug sa mga bangag diha sa yuta. Apan ang tinuod kining kalibotan dili angay alang kanila.

³⁹ Silang tanan gidayeg tungod sa ilang pagtuo. Apan sa ilang panahon wala nila madawat ang gisaad sa Dios kanila. ⁴⁰ Kay may mas maayo pa nga plano ang Dios alang kanato, tungod kay gusto niya nga kita makauban kanila kon tumanon na niya ang iyang gisaad kanila.

Ang Disiplina sa Dios Kanato Nagpamatuod sa Iyang Gugma

12 Karon, bahin kanato, kita sama sa nagadagan sa lumba nga gilibotan sa daghang mga tawo nga mao ang mga nagpamatuod sa ilang pagtuo sa Dios. Busa biyaan nato ang mga sala nga nagahawid kanato, ang tanang nagababag sa atong pagdagan. Padayonon ta gayod ang atong pagdagan hangtod sa kataposan. ² Isentro nato ang atong hunahuna kang Jesus nga mao ang gisandigan sa atong pagtuo sukad pa sa sinugdan hangtod sa kataposan. Giantos niya ang paglansang kaniya sa krus ug wala niya igsapayan ang kaulaw, tungod kay gihunahuna niya ang kalipay nga madawat niya unya. Ug karon atua na siya nagalingkod sa tuo nga dapit sa trono sa Dios.

³ Aron dili kamo maluya ug dili mawala ang inyong pagtuo, hunahunaa ninyo kanunay kon unsa ang mga pag-antos ni Jesus sa mga makasasala nga nakigbatok kaniya. ⁴ Ang tinuod, wala pay gipatay kaninyo tungod sa inyong pagbatok sa sala. ⁵ Tingali nalimtan na ninyo ang tambag sa Dios kaninyo isip iyang mga anak. Dili ba ang Kasulatan nagaingon,

⁷ Busa antosa ninyo ang mga kalisdanan nga nagaabot kaninyo, kay kana pagdisiplina sa Dios kaninyo tungod kay giisip niya kamo nga iyang mga anak. Dili ba nga wala may anak nga wala disiplinaha sa iyang amahan? ⁸ Kon wala kamo disiplinaha sa Dios sama sa naagian sa tanan niya nga mga anak, dili kamo niya tinuod nga mga anak. ⁹ Dili ba gidisiplina kita sa atong mga tawhanon nga amahan? Ug niana gitahod nato sila? Nan, labaw pang dawaton nato ang pagdisiplina kanato sa atong espirituhanon nga Amahan aron makabaton kita ug kinabuhi. ¹⁰ Ang atong mga amahan dinhi sa yuta nagdisiplina kanato sa hamubo lang nga panahon, ug sumala lang sa ilang mahunahunaan nga makaayo kanato. Apan ang Dios nagadisiplina kanato alang gayod sa atong kaayohan, aron mahimo kitang matarong sama kaniya. ¹¹ Sa panahon nga disiplinahon kita, dili kita malipay; hinuon maguol kita. Apan sa kaulahian kini nga pagdisiplina makahatag kanato ug kalinaw sa atong kinabuhi tungod kay pinaagi niini matul-id ang atong pamatasan.

Ang mga Pasidaan ug mga Pahimangno

¹² Busa pagmalig-on kamo. ¹³ Padayona ninyo ang pagsubay sa tul-id nga dalan aron dili mosamot kaluya ang pagtuo sa inyong mga kauban, kondili malig-on hinuon.

¹⁴ Paningkamoti ninyo nga maayo ang inyong relasyon ngadto sa tanang mga tawo, ug paningkamoti usab ninyo nga matarong ang inyong kinabuhi. Kay kon dili matarong ang inyong kinabuhi dili kamo makakita sa Dios. ¹⁵ Pagbantay kamo nga walay usa kaninyo nga mahimulag sa grasya sa Dios, ug walay usa kaninyo nga maghimog kasamok ug modalahig sa kadaghanan. ¹⁶ Pagbantay usab nga walay usa kaninyo nga makighilawas gawas sa kaminyoon o mosunod kang Esau nga nagbale-wala lang sa mga butang nga espirituhanon. Kay ang iyang katungod isip kamagulangan gibaylo niya sa usa lang ka kaonan. ¹⁷ Nasayran ninyo nga sa kaulahian gusto niya nga maangkon ang panalangin alang sa kamagulangan apan wala siya hatagi. Kay dili na niya mabakwi ang iyang gibuhat bisan gihilakan pa niya.

¹⁸ Ang inyong pagduol ngadto sa Dios dili sama sa pagduol sa mga Israelinhon ngadto sa Dios. Miduol sila sa bukid nga ilang nakita, ang Bukid sa Sinai diin may nagdilaab nga kalayo, may makahahadlok nga kangitngit, ug may kusog nga huros sa hangin. ¹⁹ May nadungog silang tingog sa trumpeta ug may nagasulti. Sa pagkadungog nila niadtong tingog sa nagasulti nagpakilooy sila nga kon mahimo dili na sila padunggon sa maong tingog. ²⁰ Kay nahadlok kaayo sila sa gipamulong niini nga, “Si bisan kinsa, bisan mananap, nga makahikap sa bukid kinahanglan nga batohon hangtod mamatay.”^{[ai] 21} Makahahadlok kaayo ang ilang nakita didto, bisan gani si Moises miingon nga nagkurog siya sa kahadlok.^[aj]

²² Ang inyong pagduol sa Dios dili sama niadto. Kay ang inyong giduolan mao ang tinuod nga Bukid sa Zion, ang siyudad sa Dios nga buhi, ang langitnon nga Jerusalem nga may linibo ka mga anghel. ²³ Miduol kamo sa malipayong panagtigom sa mga giisip nga kamagulangan nga mga anak sa Dios, kansang mga ngalan nasulat na didto sa langit. Miduol kamo sa Dios nga mao ang mohukom sa tanan. Didto usab sa inyong giduolan may mga espiritu sa mga tawo nga gipakamatarong sa Dios ug wala na gayoy sala. ²⁴ Miduol kamo kang Jesus nga mao ang tigpataliwala diha sa bag-o nga kasabotan. Ang iyang dugo nga giula nagapamatuod nga gipasaylo na kita sa atong mga sala, ug mas maayo kini kaysa dugo ni Abel nga nagapangayo ug panimalos.

²⁵ Busa pagbantay kamo ug ayaw pagpabungol-bungol sa ginasulti sa Dios kaninyo. Ang mga tawo kaniadto nga wala nagtuo sa nagsulti kanila dinhi sa yuta wala makalikay sa silot. Busa unsaon man nato paglikay sa silot kon dili kita motuo sa nagasulti nga gikan sa langit? ²⁶ Kaniadto natay-og ang yuta tungod sa tingog sa Dios. Apan karon nagsaad siya nga sa umaabot nga mga adlaw tay-ogon niya kini pag-usab, ug lakip na ang langit.^{[ak] 27} Ang pulong “pag-usab” nagkahulogan nga walaon na niya ang tanang binuhat nga matay-og, ug ang dili matay-og mao ang mahibilin.

²⁸ Busa magpasalamat kita sa Dios tungod kay sakop na kita sa iyang gingharian nga dili matay-og. Magsimba kita kaniya sa pamaagi nga iyang ikalipay, nga may pagtahod ug kahadlok. ²⁹ Kay kon mosilot ang atong Dios sama kini sa kalayo nga makaugdaw.

Ang Pag-alagad nga Makahatag ug Kalipay sa Dios

13 Padayon kamo sa paghigugmaay isip mga managsoon diha kang Cristo. ² Ayaw ninyo kalimti ang pag-abiabi sa mga dumuduong. May mga tawo kaniadto nga nagbuhat niana, ug wala sila masayod nga kadtong ilang mga bisita mga anghel diay. ³ Hunahunaa ninyo ang inyong mga isigka-tumutuo nga anaa sa prisohan, ug ang mga gipasipad-an, ug batia ninyo ang ilang kahimtang.

⁴ Ang kada usa kinahanglang maghatag ug bili sa kaminyoon. Busa dili gayod kamo manapaw tungod kay silotan sa Dios ang mga tawo nga nagapakighilawas gawas sa kaminyoon.

⁵ Likayi ninyo ang paghigugma sa kuwarta. Hinuon pagkontento kamo sa unsa lay anaa kaninyo, tungod kay nagaingon ang Dios, “Dili ko gayod kamo biyaan, ug dili ko gayod kamo pasagdan.”^{[al] 6} Busa magmaisog kita sa pag-ingon,

⁷ Hunahunaa ninyo ang inyong mga tigdumala nga nagtudlo kaninyo sa pulong sa Dios. Palandonga ang ilang pagkinabuhi ug pagkamatay nga nagatuo sa Dios. Awata ninyo ang ilang pagtuo. ⁸ Si Jesu-Cristo dili gayod mausab: siya mao gihapon kaniadto, karon, ug sa walay kataposan. ⁹ Ayaw kamo pagpadala sa nagkalain-lain nga mga pagtulon-an nga lahi sa kamatuoran nga inyong nadawat. Mas maayo nga lig-onon nato ang atong pagtuo pinaagi sa tabang sa Dios, ug dili sa pagsunod sa mga tulumanon bahin sa mga pagkaon. Wala gayoy kaayohan nga makuha ang nagasunod niana nga mga tulumanon. ¹⁰ Kita nga mga tumutuo may halaran, ug ang mga Judio nga nagahalad diha sa ilang simbahan dili mahimo nga mokaon diha sa atong halaran. ¹¹ Kay ang dugo sa mga mananap nga ihalad alang sa mga sala sa mga tawo gidala sa pangulong pari didto sa Labing Balaang Dapit, apan ang lawas niadto nga mga mananap gidala sa gawas sa lungsod ug didto gisunog. ¹² Sama usab niini ang nahitabo kang Jesus tungod kay didto usab siya gipatay sa gawas sa lungsod, aron pinaagi sa iyang dugo mahinloan niya ang mga tawo sa ilang mga sala. ¹³ Busa adtoon nato si Jesus didto sa gawas sa lungsod ug makig-ambit kita sa iyang mga giantos nga kaulawan. ¹⁴ Kay wala kitay permanente nga lungsod dinhi sa kalibotan, kondili nagahulat kita sa permanente nga lungsod nga umaabot. ¹⁵ Busa maghalad kita kanunay sa mga pagdayeg ngadto sa Dios pinaagi kang Jesus. Kini mao ang mga halad nga mga pulong nga maggikan sa atong baba ug magpaila kon kinsa siya. ¹⁶ Ayaw kamo kalimot pagbuhat ug maayo, ug pagtinabangay kamo, kay mao kini ang mga halad nga makahatag ug kalipay sa Dios.

¹⁷ Tumana ninyo ang mga tumutuo nga nangulo kaninyo ug pagpasakop kamo kanila, tungod kay sila mao ang nagaatiman sa inyong espirituhanon nga kahimtang. Ug nasayod sila nga moabot ang adlaw nga manubag sila sa Dios bahin sa ilang pag-atiman kaninyo. Kon tumanon ninyo sila, mag-alagad sila nga may kalipay, apan kon dili, masubo sila ug dili kini makahatag ug kaayohan kaninyo.

¹⁸ Iampo ninyo kami kanunay, kay nasiguro namo nga limpyo ang among konsensya tungod kay naningkamot kami kanunay sa pagbuhat ug maayo. ¹⁹ Labi na gayod nga iampo ninyo nga pabalikon ako sa Dios diha kaninyo sa labing madali.

Pag-ampo

²⁰ Ug nagaampo usab ako sa Dios alang kaninyo, sa Dios nga nagahatag ug kalinaw. Siya ang nagbanhaw sa atong Ginoong Jesus, nga mao ang Makagagahom nga Magbalantay kanato ingon nga iyang mga karnero. Kay pinaagi sa iyang dugo gipalig-on niya ang walay kataposan nga kasabotan. ²¹ Hinaut nga ihatag sa Dios kaninyo ang tanan ninyo nga mga kinahanglanon aron mahimo ninyo ang iyang kabubut-on. Ug hinaut nga pinaagi kang Jesu-Cristo buhaton niya kanato ang iyang gusto. Dayegon nato siya sa walay kataposan. Amen.

Kataposan nga mga Tugon

²² Mga igsoon, nanghangyo ako nga paminawon ninyo pag-ayo ang akong mga gitambag, kay hamubo ra man kining akong sulat kaninyo. ²³ Gusto ko nga masayran ninyo nga ang atong igsoon nga si Timoteo gipagawas na sa prisohan. Kon moabot dayon siya, ubanon ko siya sa akong pag-anha diha kaninyo.

²⁴ Ipangumusta na lang ako sa inyong mga tigdumala diha ug sa tanang mga katawhan sa Dios. Nangumusta usab kaninyo ang atong mga igsoon nga taga-Italia.

²⁵ Hinaut nga panalanginan kamong tanan sa Dios.

1 Ako si Santiago nga alagad sa Dios ug ni Ginoong Jesu-Cristo. Nangumusta ako kaninyong tanan nga katawhan sa Dios^[an] nga nagkatibulaag sa tibuok kalibotan.

Ang Pagtuo ug ang Kaalam

² Mga kaigsoonan ko kang Cristo, pagmalipayon kamo kon moabot kaninyo ang nagkalain-lain nga mga pagsulay. ³ Kay nasayod kamo nga ang mga pagsulay sa inyong pagtuo mamunga ug pagkamainantuson. ⁴ Busa antosa ninyo ang tanang mga kalisdanan aron mahimo kamong matarong, hingpit, ug walay ikasaway diha kaninyo. ⁵ Kon aduna kaninyoy kulang sa kaalam, mangayo siya sa Dios, ug ang Dios mohatag niini kaniya nga walay pagpugong-pugong ug pagpamuyboy. ⁶ Apan kon mangayo kamo, kinahanglan mosalig kamo sa walay pagduhaduha nga ihatag niya ang inyong gipangayo. Kay kon magduhaduha kamo, sama kamo sa balod nga gihuyop ug gipalid sa hangin. ^7-8 Ang maduhaduhaon walay kasigurohan sa iyang mga gihimo. Dili siya angay magdahom nga may madawat siya gikan sa Ginoo.

Ang Kabos ug ang Adunahan

⁹ Ang mga kaigsoonan diha kang Cristo nga kabos angay nga malipay sa pagpasidungog sa Dios kanila. ¹⁰ Ang mga adunahan angay usab nga malipay sa pagpaubos kanila sa Dios. Kay sama sa mga bulak sa sagbot, ang adunahan dili usab molungtad. ¹¹ Sa naglagiting nga kainit sa adlaw malaya ang sagbot, unya malarag ang iyang bulak ug mawala ang iyang katahom. Sama usab niini ang adunahan, mamatay samtang nagkapuliki siya sa iyang buluhaton.

Ang Pagsulay ug Pagtintal

¹² Bulahan ang tawo nga mobarog taliwala sa mga pagsulay, kay human niya madaog ang mga pagsulay, makadawat siya sa kinabuhi nga walay kataposan ingon nga ganti nga gisaad sa Dios alang sa mga nahigugma kaniya. ¹³ Kon may mga pagtintal nga moabot kanato, dili kita moingon nga gitintal kita sa Dios. Ang Dios dili matintal sa paghimo ug daotan, ug dili usab siya motintal kang bisan kinsa. ¹⁴ Matintal ang tawo kon dag-on siya sa daotan niyang tinguha. ¹⁵ Ug kon tumanon niya ang daotan niyang tinguha, ang sangpotanan niini mao ang pagpakasala; ug kon magpadayon siya sa pagpakasala, ang iyang padulngan mao ang kamatayon.

¹⁶ Busa mga minahal kong mga kaigsoonan, ayaw kamo palingla sa inyong kaugalingon. ¹⁷ Kay ang tanan nga maayo ug hingpit nga gasa naggikan man sa Dios. Siya mao ang naghimo sa tanan nga atua sa langit nga naghatag ug kahayag dinhi sa kalibotan. Ug bisan mausab ang ilang kahayag ug mabalhin ang ilang landong, ang Dios dili gayod mausab. ¹⁸ Sumala sa iyang kabubut-on, gihimo niya kita nga iyang mga anak pinaagi sa atong pag-ila sa kamatuoran, aron molabaw kita sa tanan niyang binuhat.

Ang Pagpaminaw ug Pagtuman

¹⁹ Mga minahal ko nga kaigsoonan, timan-i ninyo kini: kinahanglan andam kita sa pagpaminaw, dili magpataka ug sulti ug dili daling masuko. ²⁰ Kay ang kasuko sa tawo dili gayod makatabang kaniya nga mahimong matarong atubangan sa Dios. ²¹ Busa biyai ninyo ang tanang mahugaw ug daotan nga binuhatan. Dawata ninyo nga may pagpaubos ang pulong sa Dios nga gitisok diha sa inyong mga kasingkasing, nga mao ang makaluwas kaninyo.

²² Dili kay maminaw lang kamo sa iyang mga pulong kondili tumana ninyo kini. Kon maminaw lang kamo, ug dili motuman gilimbongan ninyo ang inyong kaugalingon. ²³ Si bisan kinsa nga maminaw apan dili motuman sa pulong sa Dios, sama sa tawo nga nanamin, ²⁴ ug human motan-aw sa iyang hitsura, milakaw lang dayon ug nalimtan na dayon niya kon unsay iyang hitsura. ²⁵ Apan ang magsusi pag-ayo sa hingpit nga Kasugoan nga maoy makahatag ug kagawasan sa mga tawo, ug dili kay maminaw lang ug unya malimot ra dayon, kondili magpadayon gayod sa pagtuman niini, panalanginan sa Dios sa iyang mga ginahimo.

²⁶ Kon may naghuna-huna nga siya relihiyoso apan walay pagpugong sa iyang dila, ang iyang relihiyon walay pulos, ug gilimbongan lamang niya ang iyang kaugalingon. ²⁷ Alang sa Dios nga Amahan, ang relihiyon nga putli ug walay ikasaway mao ang pagtabang sa mga ilo ug sa mga biyuda sa ilang mga kalisod, ug ang paglikay sa tanang kadaotan niini nga kalibotan.

Pahimangno ngadto sa mga May Pinalabi

2 Mga kaigsoonan ko, ingon nga mga tumutuo sa atong makagagahom nga Ginoong Jesu-Cristo, kinahanglan wala kitay pinalabi sa atong isigka-tawo. ² Pananglit may duha ka tawo nga motambong sa inyong panagtigom: ang usa adunahan nga may singsing nga bulawan ug may bisti nga mahalon, ug ang usa kabos nga may bisti nga gision. ³ Kon palabihon ninyo ang tawo nga nagsul-ob sa mahalon nga bisti ug hatagan ninyo siya sa maayong lingkoranan, apan ang kabos patindogon lang ninyo, o kaha palingkoron lamang sa salog, ⁴ nan may pinalabi kamo ug gihukman ninyo ang mga kabos tungod sa daotan ninyong hunahuna.

⁵ Paminaw kamong mga hinigugma ko nga mga kaigsoonan! Gipili sa Dios ang mga kabos dinhi sa kalibotan aron maadunahan sila sa pagtuo ug mahimong manununod sa gingharian nga iyang gisaad sa mga nahigugma kaniya. ⁶ Apan sa inyong gihimo, gipakaubos ninyo ang mga kabos. Dili ba nga ang mga adunahan man maoy nanglupig ug nagsumbong kaninyo? ⁷ Dili ba nga sila mao man usab ang nagpasipala sa talahuron nga ngalan ni Jesu-Cristo diin niana nga ngalan kamo naila?

⁸ Apan kon gisunod ninyo ang Kasugoan sa Hari, nga nahisulat sa Kasulatan nga nagaingon, “Higugmaa ang imong isigka-tawo sama sa imong paghigugma sa imong kaugalingon,”^[ao] maayo ang inyong gihimo. ⁹ Apan kon may pinalabi kamo, nakasala kamo ug sumala sa Kasugoan kinahanglan kamong silotan, kay gilapas ninyo kadto nga sugo. ¹⁰ Si bisan kinsa nga nagtuman sa tibuok nga Kasugoan apan nakasupak bisan sa usa lang ka bahin niini, nakalapas na sa tibuok nga Kasugoan. ¹¹ Kay ang Kasugoan nga nagaingon, “Ayaw panapaw,” mao usab ang nagaingon, “Ayaw pagpatay.”^[ap] Bisan tuod wala ka manapaw, apan kon nakapatay ka, gilapas mo ang Kasugoan. ¹² Busa pagbantay kamo sa inyong pagsulti ug pagkinabuhi, tungod kay ang kasugoan nga nagahatag kaninyo ug kagawasan mao usab ang maghukom kaninyo. ¹³ Kay sa paghukom sa Dios, dili gayod siya malooy sa tawo nga walay kalooy. Apan ang maluloy-on walay angay kahadlokan sa adlaw sa paghukom.

Ang Pagtuo ug mga Binuhatan

¹⁴ Mga kaigsoonan ko, unsa may kapuslanan kon moingon ang usa ka tawo “May pagtuo ako,” apan ang iyang mga binuhatan wala magpamatuod nga siya may pagtuo? Makaluwas ba kaniya ang mao nga pagtuo? ¹⁵ Pananglit may igsoon kita nga nagkinahanglan ug bisti ug pagkaon, ¹⁶ ug ang usa kaninyo moingon kaniya, “Hinaut nga panalanginan ka sa Dios, ayaw pagpatugnaw ug ayaw pagpagutom,” apan wala man lang gani niya kini hatagi sa iyang mga gikinahanglan, nan, unsa may maayo nga nahimo niana? ¹⁷ Mao usab ang pagtuo; kon dili inubanan sa maayong binuhatan, kana nga pagtuo walay kapuslanan.^[aq]

¹⁸ Apan basin aduna kaninyoy moingon, “May pagtuo ako ug ikaw may maayong binuhatan.” Ang tubag ko mao kini, sa unsang pamaagi ko makita ang imong pagtuo sa Dios kon wala kay maayong binuhatan? Apan ipakita ko kanimo nga may pagtuo ako pinaagi sa akong maayong binuhatan. ¹⁹ Nagatuo ka nga usa lang ang Dios. Maayo! Apan ang mga demonyo nagatuo usab ug nagakurog pa gani sa kahadlok sa Dios. ²⁰ Buang-buang ka! Gusto mo ba nga pamatud-an ko kanimo nga ang pagtuo nga walay maayong binuhatan walay kapuslanan? ²¹ Sa unsang pamaagi gipakamatarong sa Dios ang atong amahan nga si Abraham? Dili ba pinaagi sa iyang mga binuhatan? Sa iyang pagtuman sa Dios, gihalad niya ang iyang anak nga si Isaac sa halaran. ²² Busa klaro kaayo nga ang iyang pagtuo inubanan sa buhat. Nahingpit ang iyang pagtuo pinaagi sa iyang mga binuhatan. ²³ Napamatud-an ang gi-ingon sa Kasulatan, “Mituo si Abraham sa Dios, ug tungod sa iyang pagtuo, giisip siya sa Dios nga matarong.”^[ar] Gitawag pa gani siya nga higala sa Dios. ²⁴ Busa nakita nato nga ang tawo gipakamatarong sa Dios tungod sa iyang mga binuhatan ug dili lang tungod sa iyang pagtuo. ²⁵ Mao usab kini ang nahitabo kang Rahab nga nagbaligya sa iyang dungog. Gidawat niya ang mga espiya nga Israelinhon ug gitagoan sa iyang balay. Gitudloan pa niya sila sa laing agianan aron makaikyas sila. Busa tungod sa iyang gihimo gipakamatarong siya sa Dios.

²⁶ Ang lawas nga walay espiritu patay; mao usab ang pagtuo nga walay binuhatan, walay kapuslanan.^[as]

Ang Dila

3 Mga kaigsoonan ko, unta ang kadaghanan kaninyo dili mohandom nga mahimong magtutudlo, kay nasayran ninyo nga mas higpit ang paghukom sa Dios kanamo ingon nga mga magtutudlo. ² Tinuod nga kitang tanan makadaghan masayop. Apan ang tawo nga dili masayop sa iyang pagpanulti, hingpit siya ug makapugong sa iyang kaugalingon. ³ Ang mga kabayo rendahan nato aron mosunod kon asa nato gusto paadtoon. ⁴ Ug tan-awa usab gani ninyo ang barko: bisan dako ug gipadagan sa kusog nga hangin, kontrolado kini sa gamay nga timon. Busa bisan asa paadtoon sa timonil ang sakayan, didto kini moadto. ⁵ Mao man usab ang atong dila. Gamay lamang kini nga bahin sa atong lawas apan makapanghinambog ug dagkong mga butang. Hunahunaa ninyo kon unsa kalapad nga kakahoyan ang masunog sa gamay lang nga kalayo. ⁶ Ang dila sa tawo sama usab sa kalayo. Daghang daotan nga pulong ang mahaling sa dila, ug modalahig sa atong tibuok nga pagkatawo. Ang mga daotan nga pulong sa atong dila sama sa kalayo nga gikan sa impiyerno ug mao ang nagaguba sa tibuok natong pagkinabuhi.

⁷ Ang tanang matang sa mga mananap: ang nagalakaw, ang nagalupad, ang nagakamang ug ang nagapuyo sa tubig, mahimong anaron sa tawo. ⁸ Apan wala gayoy tawo nga makapugong sa iyang dila. Ang dila daotan ug dili mapugngan, ug puno sa hilo nga makapatay. ⁹ Ang atong dila gigamit nato sa pagpasalamat sa atong Ginoo ug Amahan, apan mao usab ang atong gigamit sa pagdaot sa atong isigka-tawo nga gilalang nga susama sa Dios. ¹⁰ Pagpasalamat ug pagpangdaot ang nagagawas sa usa lang ka baba. Mga igsoon ko, dili kini angay mahitabo. ¹¹ Dili mahimo nga mogawas ang tubig nga tab-ang ug parat sa usa lang ka tuboran. ¹² Ug ang kahoy nga igos dili mahimong mamunga ug olibo, ug ang tanom nga ubas dili mahimong mamunga ug igos. Dili ka usab makakuha ug tubig nga tab-ang diha sa dagat.