Bible in 90 Days

²⁰ Unya miingon si Moises kanila, “Kon desidido gayod kamo atubangan sa Ginoo nga mouban sa pagpakiggira, ²¹ ug motabok ang inyong mga sundalo ngadto sa Jordan hangtod nga maabog sa Ginoo ang iyang mga kaaway, ²² ug kon maangkon na sa hingpit ang yuta, nan, mahimo na kamong mobalik dinhi kay natuman na ninyo ang inyong obligasyon sa Ginoo ug sa inyong isigka-Israelinhon. Ug kini nga yuta mahimo nang inyo atubangan sa Ginoo.

²³ “Apan kon dili ninyo kini tumanon, makasala kamo sa Ginoo, ug sigurado gayod nga magbayad kamo sa inyong sala. ²⁴ Sige, pagtukod kamo ug mga lungsod alang sa inyong mga kababayen-an ug kabataan, ug paghimo kamo ug mga toril alang sa inyong mga kahayopan, apan kinahanglang tumanon gayod ninyo ang inyong gisaad.”

²⁵ Mitubag ang mga tribo ni Gad ug ni Reuben kang Moises, “Tumanon namo nga imong mga alagad ang gisulti sa Ginoo. ²⁶ Magpabilin dinhi sa Gilead ang among mga asawa, mga kabataan, ug mga kahayopan. ²⁷ Apan kami nga imong mga alagad nga makahimo sa pagpakiggira motabok sa Jordan ug makiggira sumala sa mando mo kanamo.”

²⁸ Busa mimando si Moises kang Eleazar nga pari, kang Josue nga anak ni Nun, ug sa mga pangulo sa mga tribo sa Israel. ²⁹ Miingon siya, “Kon desidido gayod atubangan sa Ginoo ang mga tribo ni Gad ug ni Reuben nga motabok sa Jordan sa pagpakiggira, ug kon mailog na ninyo ang maong yuta, ihatag kanila ang yuta sa Gilead aron ilang mapanag-iya. ³⁰ Apan kon dili sila motabok uban kaninyo, kinahanglan nga moangkon sila ug yuta didto uban kaninyo sa yuta sa Canaan.”

³¹ Mitubag ang mga tribo ni Gad ug ni Reuben, “Tumanon namo nga imong mga alagad ang gisulti sa Ginoo. ³² Desidido kami atubangan sa Ginoo nga motabok sa Jordan padulong sa Canaan sa pagpakiggira, apan ang among panulondon mao kining yuta sa sidlakang bahin sa Jordan.”

³³ Busa gihatag ni Moises sa mga tribo ni Gad, ni Reuben, ug sa katunga sa tribo ni Manase nga anak ni Jose ang gingharian ni Sihon nga hari sa mga Amorihanon ug ang gingharian ni Og nga hari sa Basan—ang tibuok gayod niini nga yuta lakip ang mga lungsod ug mga teritoryo sa palibot niini.

³⁴ Gitukod sa tribo ni Gad ang Dibon, Atarot, Aroer, ^35-36 Atrot Shofan, Jazer, Jogbeha, Bet Nimra, ug Bet Haran. Gipalibotan nila kini ug mga paril. Naghimo usab sila ug mga toril alang sa ilang mga kahayopan. ³⁷ Ang tribo ni Reuben ang nagtukod sa Heshbon, Eleale, Kiriataim, ³⁸ Sibma, ug ang mga dapit nga gitawag kanhi ug Nebo ug Baal Meon. Giilisan nila ang mga ngalan sa mga lungsod nga ilang gitukod pag-usab.

³⁹ Ang mga kaliwat ni Makir nga anak ni Manase misulong sa Gilead ug giilog nila kini, ug gipang-abog nila ang mga Amorihanon nga nagapuyo didto. ⁴⁰ Busa gihatag ni Moises ang Gilead ngadto sa mga kaliwat ni Makir nga mga kaliwat usab ni Manase, ug didto na sila namuyo. ⁴¹ Si Jair nga kaliwat usab ni Manase nakailog ug mga baryo sa Gilead ug ginganlan niya kinig “Mga Baryo ni Jair.” ⁴² Nailog usab ni Noba ang Kenat ug ang mga baryo sa palibot niini, ug gitawag niya kinig “Noba” sunod sa iyang ngalan.

Ang mga Dapit nga Giagian sa mga Israelinhon gikan sa Ehipto Padulong sa Moab

33 Mao kini ang mga dapit nga giagian sa mga Israelinhon sa nakabiya na sila sa Ehipto. Mibiya sila nga naggrupo-grupo ang mga tribo ilalom sa pagpangulo ni Moises ug ni Aaron. ² Sumala sa sugo sa Ginoo, gilista ni Moises ang ngalan sa mga dapit diin sila manukad diha sa ilang paglakaw. ³ Mibiya sila sa Rameses sa ika-15 nga adlaw sa unang bulan human sa Pista sa Paglabay sa Anghel. Mibiya silang maisogon samtang nanan-aw ang mga Ehiptohanon ⁴ nga naglubong sa tanan nilang kamagulangang mga anak nga lalaki nga gipamatay sa Ginoo, kay gihukman sa Ginoo ang ilang mga dios.

⁵ Gikan sa Rameses, nagkampo sila sa Sucot.

⁶ Gikan sa Sucot, nagkampo sila sa Etam nga anaa daplin sa kamingawan.

⁷ Gikan sa Etam, mibalik sila sa Pi Hahirot nga anaa sa sidlakan sa Baal Zefon, unya nagkampo sila duol sa Migdol.

⁸ Gikan sa Pi Hahirot, mitabok sila sa dagat ug miadto sa kamingawan. Tulo ka adlaw silang naglakaw didto sa kamingawan sa Etam, ug unya nagkampo sa Mara. ⁹ Gikan sa Mara, nagkampo sila sa Elim, diin may 12 ka tuboran sa tubig ug 70 ka mga palma.

¹⁰ Gikan sa Elim, nagkampo sila sa daplin sa Pulang Dagat. ¹¹ Gikan sa Pulang Dagat, nagkampo sila sa kamingawan sa Sin.

¹² Gikan sa kamingawan sa Sin, nagkampo sila sa Dofka.

¹³ Gikan sa Dofka, nagkampo sila sa Alush.

¹⁴ Gikan sa Alush, nagkampo sila sa Refidim, diin walay mainom nga tubig ang mga tawo.

¹⁵ Gikan sa Refidim, nagkampo sila sa kamingawan sa Sinai.

¹⁶ Gikan sa kamingawan sa Sinai, nagkampo sila sa Kibrot Hataava.

¹⁷ Gikan sa Kibrot Hataava, nagkampo sila sa Hazerot.

¹⁸ Gikan sa Hazerot, nagkampo sila sa Ritma.

¹⁹ Gikan sa Ritma, nagkampo sila sa Perez.

²⁰ Gikan sa Perez, nagkampo sila sa Libna.

²¹ Gikan sa Libna, nagkampo sila sa Risa.

²² Gikan sa Risa, nagkampo sila sa Kehelata.

²³ Gikan sa Kehelata, nagkampo sila sa Bukid sa Shefer.

²⁴ Gikan sa Bukid sa Shefer, nagkampo sila sa Harada.

²⁵ Gikan sa Harada, nagkampo sila sa Makhelot.

²⁶ Gikan sa Makhelot, nagkampo sila sa Tahat.

²⁷ Gikan sa Tahat, nagkampo sila sa Tera.

²⁸ Gikan sa Tera, nagkampo sila sa Mitca.

²⁹ Gikan sa Mitca, nagkampo sila sa Hashmona.

³⁰ Gikan sa Hashmona, nagkampo sila sa Moserot.

³¹ Gikan sa Moserot, nagkampo sila sa Bene Jaakan.

³² Gikan sa Bene Jaakan, nagkampo sila sa Hor Hagidad.

³³ Gikan sa Hor Hagidad, nagkampo sila sa Jotbata.

³⁴ Gikan sa Jotbata, nagkampo sila sa Abrona.

³⁵ Gikan sa Abrona, nagkampo sila Ezion Geber.

³⁶ Gikan sa Ezion Geber, nagkampo sila sa Kadesh, sa kamingawan sa Sin.

³⁷ Gikan sa Kadesh, nagkampo sila sa Bukid sa Hor, sa utlanan sa yuta sa Edom. ^38-39 Unya ang pari nga si Aaron mitungas sa Bukid sa Hor sumala sa mando sa Ginoo, ug namatay siya didto sa edad nga 123 ka tuig. Nahitabo kadto sa unang adlaw sa ikalima nga bulan sa ika-40 nga tuig sukad sa pagbiya sa mga Israelinhon gikan sa Ehipto.

⁴⁰ Ang Canaanhon nga hari sa Arad, nga nagapuyo sa Negev nga sakop sa Canaan, nakabalita nga nagapadulong na ang mga katawhan sa Israel.^[a]

⁴¹ Niadtong higayona mibiya ang mga Israelinhon sa Bukid sa Hor ug nagkampo sa Zalmuna.

⁴² Gikan sa Zalmuna, nagkampo sila sa Punon.

⁴³ Gikan sa Punon, nagkampo sila sa Obot.

⁴⁴ Gikan sa Obot, nagkampo sila sa Iye Abarim nga anaa sa utlanan sa Moab.

⁴⁵ Gikan sa Iye Abarim, nagkampo sila sa Dibon Gad.

⁴⁶ Gikan sa Dibon Gad, nagkampo sila sa Almon Diblataim.

⁴⁷ Gikan sa Almon Diblataim, nagkampo sila sa kabukiran sa Abarim duol sa Nebo.

⁴⁸ Gikan sa kabukiran sa Abarim, nagkampo sila sa kapatagan sa Moab daplin sa Jordan atbang sa Jerico. ⁴⁹ Nagkampo sila daplin sa Jordan gikan sa Bet Jeshimot hangtod sa Abel Shitim nga sakop pa gihapon sa kapatagan sa Moab. ⁵⁰ Ug samtang nagkampo sila didto sa kapatagan sa Moab, sa daplin sa Jordan atbang sa Jerico, miingon ang Ginoo kang Moises, ⁵¹ “Ingna ang mga Israelinhon nga kon makatabok na sila sa Jordan ngadto sa Canaan, ⁵² palayason nila ang tanang nanimuyo didto ug gub-on nila ang tanang kinulit ug hinulma nga mga rebulto, ug lumpagon nila ang mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit. ⁵³ Panag-iyaha ug puy-i ninyo ang maong yuta, kay gihatag ko kini kaninyo. ⁵⁴ Bahinon ninyo ang yuta pinaagi sa pagripa basi sa gidaghanon sa matag tribo. Ang tribo nga daghan ug sakop bahinan ug dako, ug ang tribo nga gamay ra ug sakop bahinan ug gamay. Kon unsay ilang mabunotan mao na ang ilang mahimong bahin. Niining paagiha mabahin ang yuta ngadto sa matag tribo.

⁵⁵ “Apan kon dili ninyo abugon ang mga namuyo didto, ang mabilin kanila mahimong babag alang kaninyo. Mahimo silang daw puling sa inyong mata ug mga tunok sa inyong kilid. Maghatag silag kasamok sa inyong pagpuyo. ⁵⁶ Ug buhaton ko diha kaninyo ang akong planong buhaton kanila.”

Ang mga Utlanan sa Canaan

34 Miingon ang Ginoo kang Moises, ² “Ingna ang mga Israelinhon nga kon mosulod na sila sa Canaan, mao kini ang mga utlanan sa yuta nga ilang mahimong panulondon:

³ “Ang utlanan sa habagatan mao ang kamingawan sa Zin, subay sa Edom ug paingon sa sidlakan ngadto sa Patay nga Dagat,^{[b] 4} dayong liko pahabagatan paingon sa Tungasanan sa Akrabim, hangtod sa kamingawan sa Zin, ug hangtod sa habagatan sa Kadesh Barnea. Unya modiretso kini sa Hazar Adar hangtod sa Azmon, ⁵ dayong liko padulong sa Lugut sa Ehipto, ug sangko sa Dagat sa Mediteraneo.

⁶ “Ang utlanan sa kasadpan mao ang Dagat sa Mediteraneo.^[c]

⁷ “Ang utlanan sa amihan magsugod sa Dagat sa Mediteraneo paingon sa Bukid sa Hor, ⁸ ug gikan sa Bukid sa Hor mopaingon kini sa Lebo Hamat lapos sa Zedad ⁹ ug sa Zifron, ug mosangko sa Hazar Enan.

¹⁰ “Ang utlanan sa sidlakan magsugod sa Hazar Enan paingon sa Shefam, ¹¹ dayong lugsong paingon sa Ribla, sa sidlakang bahin sa Ain, unya lahos sa mga pangpang sa may sidlakang bahin sa Linaw sa Galilea.^{[d] 12} Unya palugsong kini ngadto sa Jordan sangko sa Patay nga Dagat.

“Mao kini ang inyong yuta ug ang mga utlanan niini.”

¹³ Unya miingon si Moises sa mga Israelinhon, “Bahinon ninyo kini nga yuta ingon nga inyong panulondon pinaagi sa pagripa. Miingon ang Ginoo nga ihatag kini ngadto sa siyam ug tunga ka tribo, ^14-15 kay ang tribo ni Reuben, ni Gad, ug ang katunga sa tribo ni Manase nakadawat na man sa ilang panulondon sa sidlakang bahin sa Jordan atbang sa Jerico.”

¹⁶ Miingon ang Ginoo kang Moises, ¹⁷ “Si Eleazar nga pari ug si Josue nga anak ni Nun mao ang magbahin sa yuta alang sa mga tawo. ¹⁸ Unya pagpili ug usa ka pangulo gikan sa matag tribo sa pagtabang kanila sa pagbahin sa yuta.” ^19-28 Mao kini ang mga ngalan sa mga gipangpili:

²⁹ Sila ang gisugo sa Ginoo sa pagtabang ug bahin sa yuta sa Canaan ingon nga panulondon sa mga Israelinhon.

Ang mga Lungsod alang sa mga Levita

35 Samtang nagkampo ang mga Israelinhon sa kapatagan sa Moab sa may daplin sa Jordan atbang sa Jerico, miingon ang Ginoo kang Moises, ^2-3 “Ingna ang mga Israelinhon nga hatagan nila ang mga Levita ug mga lungsod nga ilang kapuy-an gikan sa yuta nga ilang napanunod; hatagan usab nila sila ug mga sabsabanan diha sa palibot sa mga lungsod alang sa ilang kahayopan. ^4-5 Ang mga sabsabanan nga inyong ihatag kanila kinahanglang may gilapdon nga 1,500 ka piye gikan sa paril palibot sa ilang mga lungsod. Ug sa gawas sa ilang mga lungsod magsukod kamo ug 3,000 ka piye sa matag direksyon: sa sidlakan, habagatan, kasadpan ug amihan. Ug mao kini ang himuong sabsabanan samtang ang lungsod, mataliwad-an.

⁶ “Hatagi usab ninyo ang mga Levita ug unom ka lungsod nga mahimong mga lungsod nga dalangpanan, diin makadangop ang tawong nakapatay nga wala tuyoa. Gawas kini sa 42 ka mga lungsod nga inyong ihatag kanila. ⁷ Busa 48 tanan ka lungsod ang inyong ihatag sa mga Levita apil na ang ilang sabsabanan. ⁸ Kini nga mga lungsod maggikan sa mga yuta sa mga tribo sa Israel ug mag-agad sa gidak-on sa bahin sa matag tribo: ang dako nga tribo mohatag ug mas daghan nga lungsod ug ang gamay nga tribo mohatag ug pipila lang ka lungsod.”

Ang mga Lungsod nga Dalangpanan

(Deu. 19:1-13; Josue 20:1-9)

⁹ Unya miingon ang Ginoo kang Moises, ¹⁰ “Ingna ang mga Israelinhon nga kon makatabok na sila sa Jordan ngadto sa yuta sa Canaan, ¹¹ magpili sila ug mga lungsod nga himuong mga lungsod nga dalangpanan diin makadangop ang tawong nakapatay nga wala tuyoa, ¹² aron dili siya mapatay sa mga tawong buot manimalos hangtod wala pa siya mahukmi atubangan sa katilingban. ¹³ Kining unom ka mga lungsod mahimong inyong mga lungsod nga dalangpanan: ¹⁴ tulo ka lungsod nga nahimutang dapit sa sidlakang bahin sa Jordan ug ang laing tulo sa Canaan. ¹⁵ Kining unom ka lungsod mahimong dalangpanan dili lamang sa mga Israelinhon, kondili, lakip na usab sa mga langyaw nga nagapuyo uban kanila, aron ang si bisan kinsa kanila nga makapatay nga wala tuyoa makadangop nianang mga lungsod.

¹⁶ “Apan kon gibunalan ug puthaw ang usa ka tawo ug unya namatay, isipon nga kriminal ang tawong nakapatay ug kinahanglan nga patyon usab siya. ¹⁷ Kon gibato ang usa ka tawo ug unya namatay, isipon nga kriminal ang tawong namato ug kinahanglan nga patyon usab siya. ¹⁸ O kaha gilambosan ang usa ka tawo ug kahoy unya namatay, isipon nga kriminal ang tawong naglambos ug kinahanglan nga patyon usab siya. ¹⁹ Ang duol nga paryente sa gipatay may katungod sa pagpatay sa kriminal; kinahanglan patyon niya ang kriminal kon makit-an niya kini.

²⁰ “Kon ang usa ka tawong nagdumot nakapatay pinaagi sa pagtuklod o paglabay sa bisan unsa nga butang, ²¹ o pagsumbag, isipong kriminal ang maong tawo ug kinahanglan nga patyon usab siya. Ang duol nga paryente sa gipatay may katungod sa pagpatay sa kriminal; kinahanglan patyon niya ang kriminal kon makit-an niya kini.

²² “Apan pananglit ang usa ka tawo nga walay pagdumot nakapatay pinaagi sa pagtuklod o paglabay sa bisan unsa nga butang, ²³ o kon wala siya makabantay nahulogan niya ug bato ang usa ka tawo nga dili niya kaaway ug namatay kini, ²⁴ ang katilingban maoy mohukom sa tawong buot manimalos sa tawong nakapatay, pinasikad niini nga mga lagda: ²⁵ Kinahanglan nga protektahan sa katilingban ang tawong nakapatay batok sa tawong buot manimalos kaniya, ug ibalik siya ngadto sa lungsod nga dalangpanan, diin siya midangop. Kinahanglan nga magpabilin siya didto hangtod mamatay ang pangulong pari.

²⁶ “Apan kon ang nakapatay mogawas sa lungsod nga dalangpanan, ²⁷ unya makit-an siya sa tawong buot manimalos kaniya, mahimo siyang patyon sa maong tawo. Kining tawo nga nanimalos walay tulubagon. ²⁸ Busa kinahanglan nga ang nakapatay magpabilin gayod sa lungsod nga dalangpanan; makapauli lang siya sa ila kon mamatay ang pangulong pari.

²⁹ “Mao kini ang mga lagda nga angay ninyong tumanon hangtod sa kahangtoran bisan asa kamo magpuyo.”

³⁰ Si bisan kinsa nga nakapatay sa iyang isigka-tawo kinahanglang patyon, apan kinahanglan may mga saksi nga magpamatuod nga nakapatay siya. Kon usa lang ka saksi ang magpamatuod, dili mahimong patyon ang maong tawo.

³¹ “Ayaw kamo pagdawat ug bayad aron lang maluwas ang kinabuhi sa usa ka kriminal nga patyonon. Kinahanglan nga patyon gayod siya. ³² Ayaw usab kamo pagdawat ug bayad aron sa paglukat sa tawong miikyas sa lungsod nga dalangpanan aron lang makabalik siya sa iyang dapit sa dili pa mamatay ang pangulong pari. ³³ Niining paagiha malikayan ninyo ang paghugaw-hugaw sa yuta nga inyong gipuy-an, kay ang pagpatay nagapahugaw sa yuta. Ug walay makahinlo niini gawas sa kamatayon. ³⁴ Busa ayaw ninyo hugawi ang yuta nga inyong gipuy-an, kay ako mismo ang Ginoo, nagapuyo uban kaninyo nga mga Israelinhon.”

Ang mga Babaye nga Nakadawat ug Yuta

36 Unya ang mga pangulo sa pamilya ni Gilead, nga anak ni Makir ug apo ni Manase nga anak ni Jose, nangadto kang Moises ug sa mga pangulo sa Israel, ² ug miingon, “Sir, sa dihang nagmando kanimo ang Ginoo sa pagbahin sa yuta ingon nga panulondon sa mga Israelinhon pinaagi sa pagripa, nagmando usab siya nga ihatag ang bahin sa among igsoon nga si Zelofehad ngadto sa iyang mga anak nga babaye. ³ Apan pananglit namana sila ug gikan sa ubang tribo, ug tungod niini ang ilang yuta mahiadto na sa ilang mabana, makuhaan na ang yuta nga bahin sa among tribo! ⁴ Pag-abot sa tuig sa Pag-uli ug Paghatag ug Kagawasan, ang ilang yuta mahidugang didto sa tribo diin sila nakapamana ug mawala na gayod kini gikan sa tribo sa among mga katigulangan.”

⁵ Busa subay sa sugo sa Ginoo, miingon si Moises sa mga Israelinhon, “Husto ang gisulti sa tribo sa mga kaliwat ni Jose. ⁶ Mao kini ang giingon sa Ginoo bahin sa mga anak nga babaye ni Zelofehad: makapamana sila sa ilang magustohan basta sa ila lang ka-tribo. ⁷ Ang yuta nga napanunod sa matag tribo dili mahimong mahiadto sa ubang tribo. Kinahanglang magpabilin sa matag tribo ang yuta nga ilang napanunod gikan sa ilang katigulangan. ⁸ Ang tanang mga babaye nga nakapanunod sa yuta sa bisan asa nga tribo, kinahanglan mamana sa ila lang ka-tribo aron matipigan sa kada Israelinhon ang yuta nga napanunod niya sa iyang katigulangan. ⁹ Ang yuta nga napanunod sa matag tribo dili mahimong mahiadto sa ubang tribo, kay kinahanglan nga magpabilin sa matag tribo ang yuta nga ilang napanunod.”

¹⁰ Busa gituman sa mga anak nga babaye ni Zelofehad ang giingon sa Ginoo pinaagi kang Moises. ¹¹ Ang mga anak nga babaye ni Zelofehad mao sila si Mala, Tirza, Hogla, Milca, ug Noa. Ug ang ilang nabana mao ang ilang mga ig-agaw sa amahan, ¹² nga mga kaliwat ni Manase nga anak ni Jose. Busa ang yuta nga ilang napanunod nagpabilin sa panimalay ug sa tribo sa ilang amahan.

¹³ Mao kadto ang mga sugo ug tulumanon nga gihatag sa Ginoo sa mga Israelinhon pinaagi kang Moises sa dihang didto sila sa Moab sa daplin sa Jordan, atbang sa Jerico.

Gimandoan sa Ginoo ang mga Israelinhon sa Pagbiya sa Bukid sa Sinai

1 Kini nga libro mahitungod sa mga mensahe nga gisulti ni Moises ngadto sa tanang mga Israelinhon samtang didto sila sa kamingawan, sa sidlakang bahin sa Suba sa Jordan. Nagkampo sila niadto sa Kapatagan sa Jordan^[e] duol sa Suf, sa tunga-tunga sa Paran ug sa Tofel, Laban, Hazerot, ug Dizahab. ² (Mga 11 ka adlaw ang ilang paglakaw gikan sa Bukid sa Sinai^[f] paingon sa Kadesh Barnea sa Bukid sa Seir.)

³ Sa unang adlaw sa ika-11 nga bulan, sa ika-40 nga tuig gikan sa pagbiya sa mga Israelinhon sa Ehipto, gisulti ni Moises kanila ang tanang gipasulti sa Ginoo ngadto kanila. ⁴ Nahitabo kini human mapildi ni Moises^[g] si Sihon nga hari sa mga Amorihanon nga nagahari sa Heshbon, ug si Og nga hari sa Basan nga nagahari sa Ashtarot ug Edrei.

⁵ Busa didto sa sidlakang bahin sa Suba sa Jordan sa teritoryo sa Moab, gisugilon kanila ni Moises ang kasugoan sa Ginoo. ⁶ Miingon siya, “Sa didto kita sa Horeb nagaingon kanato ang Ginoo nga atong Dios, ‘Dugay na kamong nagpuyo niini nga bukid, ⁷ busa biya na kamo. Pangadto kamo sa kabungtoran sa mga Amorihanon ug sa mga dapit libot niini—sa Kapatagan sa Jordan, sa kabukiran, sa kabungtoran sa kasadpan,^[h] sa Negev, ug sa mga dapit sa daplin sa kabaybayonan. Pangadto kamo sa yuta sa mga Canaanhon ug sa Lebanon, hangtod sa dakong suba nga mao ang Eufrates. ⁸ Tan-awa, gihatag ko na kining yutaa kaninyo. Lakaw kamo ug puy-i kining yutaa nga gisaad ko sa inyong mga katigulangan nga si Abraham, Isaac, Jacob, ug sa ilang mga kaliwat.’ ”

Nagbutang si Moises ug mga Pangulo sa Matag Tribo

(Exo. 18:13-27)

⁹ Niadtong higayona miingon ako kaninyo, “Dili nako kaya nga mangulo kaninyo nga ako lang usa. ¹⁰ Gipadaghan kamo sa Ginoo nga inyong Dios, ug karon daw sama na kamo kadaghan sa mga bitoon sa langit. ¹¹ Hinaut pa nga ang Ginoo, ang Dios sa inyong mga katigulangan, magpadaghan pa gayod kaninyo sa liniboan ka pilo, ug panalanginan niya kamo sumala sa iyang gisaad. ¹² Apan unsaon ko paghusay ang inyong mga panag-away ug mga problema nga ako lang? ¹³ Busa pagpili kamo gikan sa matag tribo ug mga tawo nga maalamon, masinabuton, ug tinahod. Ug padumalahon ko sila kaninyo.

¹⁴ “Miuyon kamo nga maayo ang akong plano. ¹⁵ Busa gipadumala ko kaninyo ingon nga mga maghuhukom ug mga opisyal ang mga tawo nga maalamon ug mga tinahod nga inyong gipili gikan sa inyong mga tribo. Ang uban nangulo sa 1,000 ka mga tawo, ang uban sa 100, ang uban sa 50, ug ang uban sa 10. ¹⁶ Gimandoan ko ang inyong mga maghuhukom, ‘Husaya ninyo ang mga kaso sa mga tawo, ug maghukom kamo nga matarong, dili lamang sa mga Israelinhon kondili apil usab sa mga langyaw nga nagapuyo uban kaninyo. ¹⁷ Kinahanglan nga wala kamoy pinalabi sa inyong paghukom; paminawa ninyo ang mga kabos ingon man ang mga adunahan. Ayaw kamo kahadlok kang bisan kinsa, kay ang inyong paghukom naggikan sa Dios. Kon may mga kaso nga lisod alang kaninyo, dad-a kana kanako kay ako ang mohukom niana.’ ¹⁸ Niadtong higayona gisultihan ko usab kamo sa tanan ninyong angayng himuon.

Nagpadala Sila ug mga Espiya

(Num. 13:1-33)

¹⁹ “Unya sumala sa mando sa Ginoo nga atong Dios, mibiya kita sa Bukid sa Sinai ug milakaw sa halapad ug makalilisang nga kamingawan nga inyo mismong nakita, ug miadto kita sa kabungtoran sa mga Amorihanon. Pag-abot nato sa Kadesh Barnea, ²⁰ miingon ako kaninyo, ‘Nakaabot na kamo sa kabungtoran sa mga Amorihanon nga gihatag kanato sa Ginoo nga atong Dios. ²¹ Tan-awa ang yuta nga gihatag niya kaninyo! Panag-iyahi ninyo kini sumala sa giingon sa Ginoo, ang Dios sa inyong mga katigulangan. Ayaw kamo kahadlok o kaluya.’

²² “Unya miduol kamong tanan kanako ug miingon, ‘Magpadala una kita ug mga tawo nga maniid sa dapit aron masuginlan nila kita sa dalan nga atong pagaagian, ug sa mga lungsod nga atong pagasudlon.’

²³ “Nahunahunaan ko nga maayo kadto nga plano, busa nagpili ako ug 12 ka mga tawo, usa kada tribo. ²⁴ Gilatas nila ang kabungtoran, ug nakaabot sila sa Lugut sa Eshcol ug naniid sila didto. ²⁵ Sa ilang pagbalik nagdala sila kanato ug mga prutas gikan didto, ug nagbalita usab sila nga maayo ang yuta nga gihatag kanato sa Ginoo nga atong Dios.

²⁶ “Apan dili kamo buot moadto didto; misupak kamo sa sugo sa Ginoo nga inyong Dios. ²⁷ Nagbagulbol kamo diha sa inyong mga tolda ug nagaingon, ‘Gikapungtan kita sa Ginoo, busa gipagawas niya kita gikan sa Ehipto aron itugyan sa mga kamot sa mga Amorihanon aron paglaglag kanato. ²⁸ Unsaon nato pag-adto didto nga gihadlok man kita sa mga naniid sa dapit? Nagaingon sila nga ang mga tawo didto mas kusgan ug mas tag-as kay kanato, ug ang ilang mga lungsod dagko ug gilibotan sa mga paril nga ang gitas-on daw moabot na sa langit. Ug nakita pa nila didto ang mga kaliwat ni Anak.’

²⁹ “Unya miingon ako kaninyo, ‘Ayaw kamo kalisang o kahadlok kanila. ³⁰ Ang Ginoo nga inyong Dios mag-una kaninyo ug mao mismo ang makiggira alang kaninyo, sama sa inyong nakita nga iyang gihimo didto sa Ehipto ³¹ ug sa kamingawan. Sa tibuok ninyong lakaw, hangtod nga nakaabot kamo niining lugara, nakita ninyo kon giunsa kamo pag-atiman sa Ginoo nga inyong Dios. Sama siya sa amahan nga nagaatiman sa iyang anak.’

³² “Apan luyo niining tanan, wala gihapon kamo mosalig sa Ginoo nga inyong Dios ³³ nga nagauna kaninyo sa inyong paglakaw, pinaagi sa kalayo kon gabii ug sa panganod kon adlaw. Gipangitaan niya kamo ug mga dapit nga inyong makampohan ug gitudloan niya kamo kon asa moagi.

^34-35 “Sa dihang nadungog sa Ginoo ang inyong mga reklamo, nasuko siya ug nanumpa, ‘Walay bisan usa niining daotang henerasyon ang makakita sa maayo nga yuta nga akong gisaad sa ilang mga katigulangan, ³⁶ gawas lang kang Caleb nga anak ni Jefune. Makita niya kini, ug ihatag ko kaniya ug sa iyang mga kaliwat, ang yuta nga iyang naadtoan, kay misunod siya kanako sa kinasingkasing gayod.’

³⁷ “Tungod kaninyo, nasuko usab ang Ginoo kanako. Miingon siya kanako, ‘Bisan ikaw dili makasulod sa maong yuta. ³⁸ Apan ang imong personal nga katabang nga si Josue nga anak ni Nun makasulod didto. Dasiga siya, kay siya ang mangulo sa mga Israelinhon sa pagpanag-iya sa yuta.’

³⁹ “Unya miingon ang Ginoo, ‘Makasulod usab sa maong yuta ang inyong mga kabataan nga karon wala pay buot. Nahadlok kamo nga tingalig bihagon sila, apan ihatag ko kanila kining yutaa ug panag-iyahon nila kini. ⁴⁰ Apan mahitungod kaninyo, pamalik kamo sa kamingawan paingon sa Pulang Dagat.’

⁴¹ “Unya miingon kamo, ‘Nakasala kami sa Ginoo. Molakaw kami ug makiggira sumala sa gimando sa Ginoo nga among Dios kanamo.’ Busa ang matag usa kaninyo nangandam sa inyong mga armas, nga naghunahuna nga sayon lang ang pag-ilog sa mga bungtod.

⁴² “Apan miingon ang Ginoo kanako, ‘Ingna sila nga dili mosulong ug makiggira, tungod kay dili ako mouban kanila. Mapildi sila sa ilang mga kaaway.’

⁴³ “Busa giingnan ko kamo, apan wala kamo mamati. Misupak kamo sa sugo sa Ginoo, ug sa inyong kahambog misulong gayod kamo sa mga bungtod. ⁴⁴ Unya nakiggira kaninyo ang mga Amorihanon nga nagpuyo didto, ug daw sama sila sa mga putyukan nga migukod ug mipildi kaninyo gikan sa Seir hangtod sa Horma. ⁴⁵ Namalik kamo ug nanghilak ngadto sa Ginoo, apan wala siya mamati ni magtagad kaninyo. ⁴⁶ Mao kana nga nakapuyo kamo ug dugay sa Kadesh.”

Didto sa Kamingawan

2 “Unya namalik kita ug miadto sa kamingawan, paingon sa Pulang Dagat, sumala sa gimando sa Ginoo kanako. Ug sa dugay nga panahon naglibot-libot kita sa kabungtoran sa Seir. ² Unya miingon ang Ginoo kanako, ³ ‘Dugay na kamong naglibot-libot niini nga kabukiran. Karon, pangadto kamo sa amihan. ⁴ Sultihi ang mga tawo nga moagi kamo sa teritoryo sa inyong mga kadugo nga mga kaliwat ni Esau, nga nagapuyo sa Seir. Mahadlok sila kaninyo, apan pagmatngon kamo. ⁵ Ayaw ninyo sila bikla, kay gihatag ko na kanila ang mga bukid sa Seir ingon nga ilang yuta, ug dili ko kamo hatagan sa ilang yuta bisan ug gamay. ⁶ Palita ninyo gikan kanila ang inyong makaon ug mainom. ⁷ Hinumdomi ninyo kon giunsa ko kamo pagpanalangin sa tanan ninyong gihimo. Ako, ang Ginoo nga inyong Dios, ang nagbantay kaninyo sa inyong paglakaw niining halapad nga kamingawan. Sulod sa 40 ka tuig nagauban ako kaninyo, ug wala gayod kamo makulangi bisan unsa.’

⁸ “Busa milabay lang kita sa atong mga kadugo nga mga kaliwat ni Esau, nga nagapuyo sa Seir. Wala kita miagi sa dalan sa Kapatagan sa Jordan.^[i] Nagpalayo kita sa mga lungsod sa Elat ug Ezion Geber. Didto kita mipaingon sa agianan sa kamingawan sa Moab, ⁹ ug miingon ang Ginoo kanako, ‘Ayaw ninyo samoka o bikla ang mga Moabihanon nga mga kaliwat ni Lot, kay gihatag ko na kanila ang Ar ingon nga ilang yuta, ug dili ko kamo hatagan sa ilang yuta bisan ug gamay.’ ”

¹⁰ (Kaniadto didto nagpuyo sa Ar ang daghan ug kusgan nga mga tawo nga gitawag Emhanon. Mga tag-as usab sila nga mga tawo sama sa mga kaliwat ni Anak. ¹¹ Gitawag usab sila nga mga Refaimhanon, sama sa mga kaliwat ni Anak, apan gitawag sila sa mga Moabihanon nga mga Emhanon. ¹² Kaniadto nagpuyo ang mga Horihanon sa Seir, apan giabog sila sa mga kaliwat ni Esau nga mipuli kanila sa pagpuyo didto, sama sa gihimo sa mga Israelinhon ngadto sa mga Canaanhon sa yuta nga gihatag sa Ginoo kanila.)

¹³ “Unya miingon ang Ginoo kanato nga motabok kita sa Lugut sa Zered, busa mitabok kita. ¹⁴ Nahitabo kini human milabay ang 38 ka tuig gikan sa panahon nga mibiya kita sa Kadesh Barnea. Nangamatay na sa kamingawan ang mga sundalo nga Israelinhon niadto nga henerasyon nga makahimo sa pagpakiggira, sumala sa gipanumpa sa Ginoo kanila. ¹⁵ Gisilotan sila sa Ginoo hangtod nangahurot sila ug kamatay.^[j]

¹⁶ “Sa dihang nangamatay na ang tanang sundalo, ¹⁷ miingon ang Ginoo kanako, ¹⁸ ‘Karong adlawa motabok kamo sa utlanan sa Moab didto sa Ar. ¹⁹ Kon makaabot na kamo sa mga Amonihanon, nga mga kaliwat ni Lot, ayaw ninyo silag samoka o bikla, kay gihatag ko na kanila ang maong yuta, ug dili ko kamo hatagan sa ilang yuta bisan ug gamay.’

²⁰ “Ang maong yuta giila usab kaniadto nga yuta sa mga Refaimhanon, apan gitawag sila sa mga Amonihanon ug Zamzumhanon. ²¹ Daghan kini sila ug kusgan, ug tag-as usab sama sa mga kaliwat ni Anak. Apan gilaglag sila sa Ginoo aron mailog sa mga Amonihanon ang ilang yuta ug puy-an kini. ²² Mao usab kini ang gihimo sa Ginoo alang sa mga kaliwat ni Esau nga nagpuyo sa Seir, kay gilaglag niya ang mga Horihanon aron makapuyo ang mga kaliwat ni Esau sa ilang yuta. Hangtod karon nagpuyo gihapon sila sa maong yuta. ²³ Mao usab kini ang nahitabo sa dihang gisulong sa taga-Caftor^[k] ang mga taga-Avim nga nagpuyo sa mga baryo sa Gaza. Gilaglag nila ang mga taga-Avim ug gipuy-an ang ilang dapit.

²⁴ “Unya miingon ang Ginoo, ‘Tabok na kamo ngadto sa Lugut sa Arnon. Itugyan ko kaninyo si Sihon nga Amorihanon nga hari sa Heshbon, ug ang iyang yuta. Sulonga ninyo siya ug panag-iyaha ang iyang yuta. ²⁵ Sukad karong adlawa itugot ko nga malisang kaninyo ang tanang nasod sa tibuok kalibotan. Magkurog sa kahadlok ang makadungog bahin kaninyo.’

Napildi si Sihon nga Hari sa Heshbon

(Num. 21:21-30)

²⁶ “Busa sa dihang didto kita sa kamingawan sa Kedemot, nagpadala ako ug mga mensahero kang Sihon nga hari sa Heshbon sa pagsulti kaniya niining mensahe sa pakigdait: ²⁷ Kon mahimo tugoti kami sa pag-agi sa inyong yuta. Mosubay lang kami sa dakong dalan ug dili gayod motipas sa wala o sa tuo. ²⁸ Bayran namo ang among makaon ug mainom. Ang hangyo lang namo mao nga tugotan mo kami sa pag-agi sa inyong yuta ²⁹ sama sa gihimo sa mga kaliwat ni Esau nga nagpuyo sa Seir ug sa mga Moabihanon nga nagpuyo sa Ar. Tugoti kami sa pag-agi hangtod nga makatabok kami sa Suba sa Jordan paingon sa yuta nga gihatag kanamo sa Ginoo nga among Dios. ³⁰ Apan wala mosugot si Sihon nga hari sa Heshbon nga moagi kita didto. Kay gipagahi sa Ginoo nga inyong Dios ang kasingkasing ni Sihon aron itugyan niya siya sa atong mga kamot, sama sa iyang gihimo karong adlawa.

³¹ “Unya miingon ang Ginoo kanako, ‘Gisugdan ko na sa pagtugyan kaninyo si Sihon ug ang iyang yuta; busa sugdi na ninyo ang pagsulong ug pag-ilog sa iyang yuta.’

³² “Sa dihang nakiggira si Sihon ug ang iyang katawhan batok kanato didto sa Jahaz, ³³ gitugyan siya sa Ginoo nga atong Dios kanato ug ato siyang gipatay, apil ang iyang mga anak ug ang tanan niyang mga katawhan. ³⁴ Niadtong higayona gipang-ilog nato ang tanan niyang mga lungsod ug gilaglag sila sa hingpit^[l]—ang mga lalaki, babaye, ug mga kabataan. Wala gayod kitay gibilin kanila nga buhi. ³⁵ Gidala nato ang ilang mga kahayopan ug mga kabtangan nga atong nakuha gikan sa ilang mga lungsod.

³⁶ “Gikan sa Aroer nga anaa sa Lugut sa Arnon ug sa lungsod nga anaa sa lugut ug sa mga dapit hangtod sa Gilead, walay lungsod nga wala nato mailog, kay gitugyan silang tanan sa Ginoo nga atong Dios kanato. ³⁷ Apan sumala sa sugo kanato sa Ginoo nga atong Dios, wala kita magpaduol sa yuta sa mga Amorihanon, bisan sa Lugut sa Jabok o sa mga lungsod sa palibot sa mga bungtod.”

Napildi si Og nga Hari sa Basan

(Num. 21:31-35)

3 “Unya nangadto kita sa Basan. Apan gisulong kita ni Og nga hari sa Basan ug sa iyang tibuok katawhan didto sa Edrei. ² Apan miingon ang Ginoo kanako, ‘Ayaw kahadlok kaniya, kay itugyan ko siya kanimo, lakip ang tibuok niyang katawhan ug kayutaan. Buhata kaniya ang gibuhat mo kang Sihon nga hari sa mga Amorihanon, nga naghari sa Heshbon.’ ³ Busa gitugyan kanato sa Ginoo nga atong Dios si Og nga hari sa Basan ug ang tanan niyang katawhan. Gipamatay nato sila, ug wala gayod kitay gibilin nga buhi. ⁴ Giilog nato ang iyang 60 ka mga lungsod—ang tibuok teritoryo sa Argob nga sakop sa Basan diin siya nagahari. ⁵ Kining tanang mga lungsod gilibotan ug tag-as nga mga paril ug may mga ganghaan nga may mga trangka. Giilog usab nato ang iyang daghan kaayong mga baryo nga walay paril.

⁶ “Gilaglag nato sila sa hingpit sama sa gihimo nato kang Sihon nga hari sa Heshbon. Gipamatay nato ang tanang mga tawo sa kada lungsod nga atong nailog—mga lalaki, mga babaye, ug mga kabataan. ⁷ Apan gidala nato ang tanang mga kahayopan ug mga kabtangan nga atong nakuha gikan sa ilang mga lungsod.

⁸ “Busa nailog nato sa duha ka hari sa mga Amorihanon ang yuta sa sidlakan sa Suba sa Jordan gikan sa Lugut sa Arnon hangtod sa Bukid sa Hermon. ⁹ (Kining Hermon gitawag sa mga Sidonhon ug Sirion, ug gitawag sa mga Amorihanon ug Senir.) ¹⁰ Giilog nato ang tanang mga lungsod nga anaa sa patag ibabaw sa bukid, ang tibuok Gilead, ug ang tibuok Basan hangtod sa Saleca ug Edrei, nga mga lungsod nga sakop sa gingharian ni Og sa Basan. ¹¹ (Si Haring Og mao lang ang nahibiling kaliwat sa mga Refaimhanon. Ang iyang puthaw nga katre^[m] 13 ka piye ang gitas-on ug 6 ka piye ang gilapdon. Makita pa kini karon sa Raba nga lungsod sa mga Amonihanon.)

Ang Pagbahin sa Yuta

(Num. 32:1-42)

¹² “Sa dihang nailog nato kining yutaa, gihatag ko sa tribo ni Reuben ug ni Gad ang yuta sa amihan sa Aroer duol sa Lugut sa Arnon apil ang katunga sa kabungtoran sa Gilead ug ang mga lungsod niini. ¹³ Ang nahibilin nga bahin sa Gilead ug ang tibuok Basan, ang gingharian ni Og, gihatag ko sa katunga sa tribo ni Manase. (Ang tibuok Argob sa Basan gitawag kaniadto nga Yuta sa mga Refaimhanon.) ¹⁴ Si Jair nga kaliwat ni Manase mao ang nakapanag-iya sa tibuok Argob nga sakop sa Basan hangtod sa utlanan sa yuta sa mga taga-Geshur ug sa mga taga-Maaca. Kini nga teritoryo ginganlan ni Jair sa iya mismong ngalan, busa hangtod karon ang Basan gitawag nga ‘Mga Lungsod ni Jair.’ ¹⁵ Gihatag ko ang Gilead sa pamilya ni Makir. ¹⁶ Ug ngadto sa tribo ni Reuben ug ni Gad gihatag ko ang kayutaan gikan sa Gilead hangtod sa Lugut sa Arnon. Ang tunga-tunga sa lugut mao ang ilang utlanan sa habagatan, ug ang ila usab nga utlanan sa amihan mao ang Lugut sa Jabok, nga utlanan usab sa mga Amonihanon. ¹⁷ Ang utlanan sa kasadpan mao ang Kapatagan sa Jordan,^[n] apil ang Suba sa Jordan ug ang mga pangpang sa sidlakan niini, gikan sa Dagat sa Galilea hangtod sa Patay nga Dagat sa ubos nga bahin sa Pisga.

¹⁸ “Niadtong higayona gimandoan ko ang inyong mga tribo nga nagpuyo sa sidlakan sa Jordan,^[o] ‘Bisan gihatag na kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios kining yutaa aron inyong panag-iyahan, kinahanglan nga ang tanan ninyong mga sundalo nga armado motabok sa Suba sa Jordan aron motabang sa pag-ilog ug andam sa pagpanalipod sa inyong isigka-Israelinhon. ¹⁹ Apan ibilin lang ang inyong mga asawa, mga kabataan, ug ang daghan ninyong mga kahayopan sa mga lungsod nga gihatag ko kaninyo. ²⁰ Kon maangkon na sa inyong isigka-Israelinhon ang yuta sa tabok sa Jordan nga ihatag kanila sa Ginoo nga inyong Dios, ug kon mahimutang na usab sila sama sa iyang gihimo kaninyo, makabalik na kamo sa yuta nga gihatag ko kaninyo.’

Wala Tugoti si Moises sa Pagsulod sa Canaan

²¹ “Ug niadtong higayona, giingnan ko usab si Josue, ‘Ikaw mismo nakakita sa tanang gihimo sa Ginoo nga inyong Dios niadtong duha ka hari. Sama usab niana ang himuon sa Ginoo sa tanang mga gingharian nga inyong adtoan. ²² Ayaw kamo kahadlok kanila kay ang Ginoo nga inyong Dios mismo ang makiggira alang kaninyo.’

²³ “Niadtong higayona, nagpakilooy ako sa Ginoo. Miingon ako, ²⁴ ‘Ginoong Dios, gisugdan mo na ug pakita sa imong alagad ang imong pagkagamhanan, kay walay dios sa langit o sa yuta nga makahimo sa mga milagro nga imong gihimo. ²⁵ Busa tugoti ako nga makatabok aron makita ko ang maayo nga yuta sa tabok sa Jordan, ang matahom nga mga bungtod, ug ang mga bukid sa Lebanon.’

²⁶ “Apan tungod kaninyo nasuko ang Ginoo kanako, ug wala niya itugot ang akong hangyo. Miingon siya, ‘Husto na kana! Ayaw na kini hisgoti pag-usab. ²⁷ Tungas sa kinatumyan sa Bukid sa Pisga ug tan-awa ang yuta sa tanang direksyon, kay dili ka makatabok sa Jordan. ²⁸ Apan tudloi si Josue sa iyang himuon. Dasiga siya kay siya ang mangulo niini nga katawhan sa pagtabok sa Jordan. Ihatag niya kanila ang yuta nga imong nakita!’ ²⁹ Busa nagpabilin kita sa kapatagan duol sa Bet Peor.”

Gitambagan ni Moises ang mga Israelinhon nga Magmatinumanon

4 Unya miingon si Moises, “Mga Israelinhon, pamatia ninyo ang mga tulumanon ug mga lagda nga itudlo ko kaninyo. Tumana ninyo kini aron padayon kamo nga magkinabuhi ug makapuyo sa yuta nga ginahatag kaninyo sa Ginoo, ang Dios sa inyong mga katigulangan. ² Ayaw ninyo dugangi o kulangi ang mga sugo nga gihatag ko kaninyo, nga gikan sa Ginoo nga inyong Dios. Kinahanglang tumanon gayod ninyo kini. ³ Nakita mismo ninyo ang gihimo sa Ginoo didto sa Baal Peor. Gipamatay sa Ginoo nga inyong Dios ang inyong isigka-Israelinhon nga nagsimba kang Baal. ⁴ Apan kamo nga matinumanon sa Ginoo nga inyong Dios buhi pa hangtod karon.

⁵ “Gitudlo ko kaninyo ang mga tulumanon ug mga lagda nga gihatag kanako sa Ginoo nga akong Dios aron sundon ninyo kini pag-abot ninyo sa yuta nga inyong adtoan ug panag-iyahon. ⁶ Sunda ninyo kini pag-ayo, kay pinaagi niini mapakita ninyo ang inyong kaalam ug panabot ngadto sa ubang mga nasod. Kon madunggan nila kining tanang mga sugo makaingon sila, ‘Tinuod gayod nga may kaalam ug panabot ang mga tawo niining gamhanan nga nasod.’ ⁷ Wala nay laing gamhanan nga nasod nga may dios nga duol kanila sama sa Ginoo nga atong Dios nga duol kanato sa panahon nga motawag kita kaniya. ⁸ Ug wala usay lain nga gamhanan nga nasod nga may mga tulumanon ug mga lagda nga sama sa akong gitudlo kaninyo karong adlawa. ⁹ Apan pagbantay gayod kamo! Ayaw ninyo kalimti ang mga butang nga inyong nakita nga gipanghimo sa Ginoo. Kinahanglan nga magpabilin kini sa inyong mga kasingkasing samtang buhi pa kamo. Isugilon ninyo kini sa inyong mga kaanakan ug mga kaapohan. ¹⁰ Hinumdomi ninyo ang adlaw nga nagtindog kamo atubangan sa Ginoo nga inyong Dios didto sa Bukid sa Sinai^[p] diin miingon siya kanako, ‘Tigoma ang mga katawhan sa akong atubangan sa pagpamati sa akong mga pulong aron makahibalo sila sa pagtahod kanako samtang nagakinabuhi sila, ug aron ikatudlo nila kini sa ilang mga kabataan.’ ¹¹ Unya miduol kamo ug mitindog sa ubos sa bukid samtang nagadilaab kini nga morag halos nakaabot na sa langit ang kalayo niini, ug gipalibotan sa labihan kabaga nga dag-om. ¹² Unya misulti ang Ginoo gikan sa taliwala sa kalayo. Nadunggan ninyo ang iyang tingog, apan wala kamoy nakita. ¹³ Gisulti niya kaninyo ang mga butang nga inyong himuon aron sa pagtuman sa iyang kasabotan diha kaninyo. Kini mao ang Napulo ka mga Sugo, ug gipasulat niya kini sa duha ka lagpad nga bato. ¹⁴ Niadtong higayona, gisugo ako sa Ginoo sa pagtudlo kaninyo sa mga tulumanon ug mga lagda nga inyong tumanon didto sa yuta nga inyong panag-iyahon.

¹⁵ “Sa dihang nakigsulti ang Ginoo kaninyo didto sa Bukid sa Sinai gikan sa taliwala sa kalayo, wala kamoy nakita nga porma sa Ginoo. Busa pagmatngon gayod kamo ¹⁶ nga dili ninyo mahugawan ang inyong kaugalingon pinaagi sa paghimo ug mga dios-dios sa bisan unsa nga porma o dagway—lalaki man o babaye, ¹⁷ mananap man nga nagalakaw o nagalupad, ¹⁸ o nagakamang o nagapuyo sa tubig. ¹⁹ Ayaw kamo pagpadani sa pagsimba sa mga butang nga anaa sa langit—sa adlaw, bulan, ug mga bitoon. Gibutang kini sa Ginoo nga inyong Dios alang sa tanang katawhan sa tibuok kalibotan. ²⁰ Hinumdomi nga gikuha kamo sa Ginoo gikan sa Ehipto, ang dapit nga daw nagadilaab nga hurnohan, aron mahimong iyang katawhan, ug mao na kana kamo karon.

²¹ “Nasuko ang Ginoo kanako tungod kaninyo, ug nanumpa gayod siya nga dili ako makatabok sa Jordan ug makasulod sa maayong yuta nga ginahatag kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios ingon nga panulondon. ²² Mamatay ako niining yutaa nga dili makatabok sa Jordan, apan kamo makatabok sa pagpanag-iya sa maayong yuta. ²³ Apan pagbantay gayod kamo nga dili ninyo malimtan ang kasabotan nga gihimo sa Ginoo nga inyong Dios kaninyo. Ayaw kamo paghimo ug mga dios-dios sa dagway sa bisan unsa nga butang, kay ginadili kini sa Ginoo nga inyong Dios. ²⁴ Ug dili siya gusto nga may simbahon kamong lain nga dios. Kay kon mosilot ang Ginoo nga inyong Dios, sama kini sa kalayo nga makaupos.

²⁵ “Sa umaabot, kon manganak na kamo ug mangapo, ug nakapuyo na sa maong yuta sa taas na nga panahon, ayaw ninyo hugawi ang inyong kaugalingon pinaagi sa paghimo ug mga dios-dios sa dagway sa bisan unsa nga butang. Daotan kini atubangan sa Ginoo nga inyong Dios ug makapasuko kini kaniya.

²⁶ “Karong adlawa himuon ko nga saksi ang langit ug ang yuta batok kaninyo. Kon dili ninyo ako tumanon, dali ra kamong mangahanaw sa yuta nga inyong panag-iyahon sa tabok sa Jordan. Mopuyo kamo didto sa mubo lang nga panahon, unya malaglag kamo sa hingpit. ²⁷ Katagon kamo sa Ginoo ngadto sa laing mga nasod, ug gamay lang ang mahibilin kaninyo didto sa mga nasod diin kamo abugon sa Ginoo. ²⁸ Ug didto magasimba kamo sa mga dios nga hinimo sa kahoy ug bato, nga dili makakita, dili makadungog, dili makakaon o makapanimaho. ²⁹ Apan kon mangita kamo didto sa Ginoo nga inyong Dios, makita ninyo siya kon pangitaon ninyo sa kinasingkasing gayod. ³⁰ Kon moabot kaninyo kini nga kalisdanan sa kaulahian, mobalik kamo sa Ginoo nga inyong Dios ug motuman kaniya. ³¹ Kay maloloy-on ang Ginoo nga inyong Dios—dili niya kamo pasagdan o laglagon, ni kalimtan ang kasabotan nga iyang gipanumpa sa inyong mga katigulangan.

May Usa lang ka Dios

³² “Susiha ang mga panghitabo gikan sa adlaw nga gibuhat sa Dios ang tawo sa kalibotan hangtod karon. Unya susiha ang tibuok kalibotan kon aduna bay katingalahang mga butang nga nahitabo nga sama niini. ³³ Aduna bay laing katawhan nga sama kaninyo nga nakabati sa tingog sa Dios gikan sa kalayo nga nagpabiling buhi? ³⁴ Aduna bay laing dios nga nangahas sa pagkuha sa usa ka pundok sa katawhan gikan sa usa ka nasod aron mahimong iya pinaagi sa mga pagsulay, milagro, katingalahang mga butang, gira, kahibulongang gahom, o gamhanang mga buhat? Apan mao kana ang gihimo sa Ginoo nga inyong Dios didto sa Ehipto, ug kamo mismo nakakita niini. ³⁵ Gipakita kaninyo kining mga butanga aron mahibaloan ninyo nga ang Ginoo mao ang Dios, ug wala nay lain. ³⁶ Gipadungog niya kamo sa iyang tingog gikan sa langit aron pagdisiplina kaninyo. Gipakita niya kaninyo ang iyang gamhanang kalayo dinhi sa yuta aron makapakigsulti siya kaninyo gikan sa taliwala niining kalayo. ³⁷ Ug tungod kay gihigugma niya ang inyong mga katigulangan, gipili niya kamo ug gipagawas gikan sa Ehipto pinaagi sa iyang presensya ug dakong gahom. ³⁸ Gipang-abog niya ang mga nasod nga mas gamhanan pa kay kaninyo aron sa pagdala kaninyo ngadto sa ilang yuta ug aron ihatag kini kaninyo ingon nga inyong panulondon sama sa nahitabo karon.

³⁹ “Busa timan-i ninyo karong adlawa ug itanom sa inyong kasingkasing, nga ang Ginoo mao ang Dios sa langit ug sa yuta, ug wala nay lain pang dios. ⁴⁰ Tumana ninyo ang iyang mga tulumanon ug mga sugo nga gihatag ko kaninyo karong adlawa aron walay daotang mahitabo kaninyo ug sa inyong mga kaliwat, ug aron magkinabuhi kamog dugay sa yuta nga ginahatag sa Ginoo nga inyong Dios kaninyo hangtod sa kahangtoran.”

Ang mga Lungsod nga Dalangpanan

⁴¹ Unya nagpili si Moises ug tulo ka mga lungsod sa sidlakan sa Jordan ⁴² aron mahimong dalangpanan sa tawo nga makapatay sa iyang isigka-tawo nga dili tinuyo ug dili niya daan nga kaaway. Makadangop siya sa usa niana nga mga lungsod ug dili siya mahilabtan. ⁴³ Mao kini ang mga lungsod: alang sa tribo ni Reuben, Bezer sa kamingawan nga anaa mahimutang sa patag ibabaw sa bukid; alang sa tribo ni Gad, Ramot sa Gilead; ug alang sa tribo ni Manase, Golan sa Basan.

⁴⁴ Gihatag ni Moises sa mga Israelinhon kini nga mga kasugoan, ⁴⁵ mga pagtulon-an, mga tulumanon, ug mga lagda sa dihang nakagawas na sila sa Ehipto ⁴⁶ ug nagkampo sa kapatagan duol sa Bet Peor sa sidlakan sa Jordan. Kining yutaa sakop kaniadto ni Sihon nga hari sa mga Amorihanon, nga nagapuyo sa Heshbon. Siya ug ang iyang mga tawo gipildi ni Moises ug sa mga Israelinhon sa paggawas nila gikan sa Ehipto. ⁴⁷ Giilog nila ni Moises ang iyang yuta ug ang yuta ni Og nga hari sa Basan. Sila ang duha ka Amorihanon nga mga hari sa sidlakan sa Jordan. ⁴⁸ Ang ilang mga yuta nga nailog sa mga Israelinhon nagagikan sa Aroer, nga anaa ibabaw sa Lugut sa Arnon paingon sa Bukid sa Sirion,^[q] nga gitawag usab ug Hermon, ⁴⁹ apil ang tanang Kapatagan sa Jordan^[r] sa sidlakan sa Suba sa Jordan hangtod sa Patay nga Dagat,^[s] sa ubos nga bahin sa Pisga.

Ang Napulo ka Sugo

(Exo. 20:1-17)

5 Gitigom ni Moises ang tanang mga Israelinhon ug giingnan: “Mga Israelinhon! Pamatia ninyo ang mga tulumanon ug mga lagda nga ihatag ko kaninyo karong adlawa. Tun-i ninyo kini ug tumana gayod. ² Ang Ginoo nga atong Dios naghimo ug kasabotan uban kanato didto sa Bukid sa Sinai.^{[t] 3} Wala niya kini himoa kaniadto sa atong mga katigulangan kondili kanatong tanan nga buhi karon. ⁴ Didto sa bukid nakigsulti ang Ginoo kaninyo taliwala sa kalayo nga daw nagaatubangay lang kamo. ⁵ Mitindog ako sa taliwala ninyo ug sa Ginoo niadto nga higayon sa pagsulti kaninyo sa mensahe sa Ginoo, kay nahadlok kamo sa kalayo ug dili kamo mosaka sa bukid. Miingon ang Ginoo,

⁶ “ ‘Ako ang Ginoo nga inyong Dios nga nagpagawas kaninyo gikan sa Ehipto diin kamo giulipon.

²² “Mao kana ang mga sugo sa Ginoo kaninyong tanan nga nanagtigom didto sa bukid. Sa dihang nagsulti siya sa makusog nga tingog gikan sa taliwala sa kalayo nga nalibotan sa bagang panganod, gihatag niya kini nga mga sugo ug wala na niya dugangi. Gisulat niya kini sa duha ka lagpad nga bato ug gihatag kanako.

²³ “Sa dihang nadunggan ninyo ang tingog gikan sa kangitngit samtang nagadilaab ang bukid, miduol kanako ang tanang pangulo sa inyong mga tribo ug ang inyong mga tigdumala. ²⁴ Ug miingon sila, ‘Gipakita sa Ginoo nga atong Dios ang iyang gahom ug kadungganan kanato, ug nadunggan nato ang iyang tingog gikan sa taliwala sa kalayo. Nakita nato karong adlawa nga mahimo diay magpabiling buhi ang tawo bisan nakigsulti ang Dios kaniya. ²⁵ Apan dili namo ibutang sa peligro ang among kinabuhi. Kay kon madunggan namo pag-usab ang tingog sa Ginoo nga atong Dios, sigurado nga lamyon gayod kami sa gamhanan nga kalayo, ²⁶ kay walay laing tawo nga nakadungog ug sama sa atong nadungog nga nagpabiling buhi. ²⁷ Ikaw na lay duol sa Ginoo nga atong Dios, ug pamatia ang tanan nga isulti niya. Unya isugilon kanamo ang tanang giingon niya, kay pamation namo kini ug tumanon.’

²⁸ “Nadungog sa Ginoo ang inyong giingon sa dihang nakigsulti kamo kanako, ug miingon siya kanako, ‘Nadungog ko kon unsa ang giingon niining mga tawhana kanimo, ug maayo ang tanan nilang gisulti. ²⁹ Hinaut nga motahod sila kanunay kanako ug motuman sa akong mga sugo aron mahimong maayo ang ilang kahimtang ug sa ilang mga kaliwat hangtod sa kahangtoran. ³⁰ Lakaw ug sultihi sila nga mobalik na sa ilang mga tolda. ³¹ Apan ikaw magpabilin dinhi kanako aron ihatag ko kanimo ang tanang mga sugo, tulumanon, ug lagda nga itudlo mo kanila nga ilang sundon didto sa yuta nga gihatag ko kanila nga ilang panag-iyahon.’

³² “Busa tumana gayod ninyo pag-ayo ang gimando kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios. Ayaw ninyo lapasa ang bisan usa sa iyang mga sugo. ³³ Pagkinabuhi kamo sumala sa gisugo kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios aron magkinabuhi kamog dugay ug magmauswagon kamo didto sa yuta nga inyo unyang panag-iyahon.”

Higugmaa ang Ginoo nga inyong Dios

6 “Mao kini ang mga sugo, mga tulumanon, ug mga lagda nga gihatag sa Ginoo nga inyong Dios kanako nga itudlo kaninyo. Tumana ninyo kini didto sa yuta nga inyong panag-iyahon didto sa tabok sa Jordan, ² aron kamo ug ang inyong mga kabataan ug mga kaapohan motahod sa Ginoo nga inyong Dios samtang nagakinabuhi kamo. Kon tumanon ninyo ang tanan niyang mga pamalaod ug mga sugo nga gihatag ko kaninyo, magakinabuhi kamog dugay. ³ Pamati kamo, O katawhan sa Israel, ug tumana ninyo pag-ayo ang iyang mga sugo aron mahimong maayo ang inyong kahimtang, ug aron modaghan gayod kamo didto sa maayo ug mabungahon nga yuta,^[v] sumala sa gisaad kaninyo sa Ginoo, ang Dios sa inyong mga katigulangan.

⁴ “Pamati kamo, O katawhan sa Israel: Ang Ginoo nga atong Dios mao lang ang Ginoo.^{[w] 5} Higugmaa ang Ginoo nga inyong Dios sa tibuok ninyong kasingkasing, sa tibuok ninyong kalag, ug sa tibuok ninyong kusog. ⁶ Ayaw gayod ninyo kalimti kining mga sugo nga gihatag ko kaninyo karong adlawa. ⁷ Itudlo kini kanunay sa inyong mga kabataan. Hisgoti ninyo kini kon anaa kamo sa inyong mga balay ug kon nagalakaw kamo o kon nagahigda kamo o kon mobangon kamo. ⁸ Ihigot kini sa inyong mga bukton ug ibutang sa inyong mga agtang aron sa pagpahinumdom kaninyo. ⁹ Isulat ninyo kini sa kilid sa mga pultahan sa inyong mga balay ug sa mga ganghaan sa inyong lungsod.

¹⁰ “Dad-on na kamo sa Ginoo nga inyong Dios didto sa yuta nga iyang gisaad nga ihatag sa inyong mga katigulangan nga si Abraham, Isaac, ug Jacob. Kining yutaa may dagko ug mauswagong mga lungsod nga dili kamo ang nagtukod. ¹¹ May mga balay usab kini nga puno sa maayong mga butang nga dili kamo ang naghago, may mga atabay nga dili kamo ang nagkalot, ug may mga tamnanan sa ubas ug sa mga kahoyng olibo nga dili kamo ang nagtanom. Ug kon makakaon na gani kamo ug mangabusog, ¹² pagbantay gayod kamo nga dili ninyo malimtan ang Ginoo nga nagpagawas kaninyo gikan sa Ehipto diin kamo giulipon.

¹³ “Tahora ninyo ang Ginoo nga inyong Dios; siya lang ang inyong alagaran ug manumpa kamo sa iya lang nga ngalan. ¹⁴ Dili kamo magsunod sa laing mga dios, ang mga dios sa mga katawhan sa inyong palibot; ¹⁵ kay ang Ginoo nga inyong Dios nga nagapuyo uban kaninyo dili buot nga may lain kamong ginasimba. Kon magsimba kamo sa laing dios mahiagom kamo sa kasuko sa Ginoo ug wagtangon niya kamo sa kalibotan. ¹⁶ Dili ninyo sulayan ang Ginoo nga inyong Dios sama sa inyong gihimo didto sa Masa. ¹⁷ Tumana gayod ninyo ang mga sugo, mga pagtulon-an, ug mga tulumanon nga gihatag kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios. ¹⁸ Himoa ninyo ang husto ug ang maayo atubangan sa Ginoo aron mahimong maayo ang inyong kahimtang ug mapanag-iyahan ninyo ang maayong yuta nga iyang gisaad sa inyong mga katigulangan. ¹⁹ Abugon niya sa inyong atubangan ang tanan ninyong mga kaaway sumala sa iyang giingon.

²⁰ “Sa umaabot nga panahon, kon mangutana ang inyong mga kabataan, ‘Unsa ang buot ipasabot sa mga pagtulon-an, mga tulumanon, ug mga lagda nga gimando kaninyo sa Ginoo nga atong Dios?’ ²¹ Ingna sila, ‘Mga ulipon kami kaniadto sa hari^[x] sa Ehipto, apan gipagawas kami sa Ginoo gikan sa Ehipto pinaagi sa iyang gahom. ²² Nakita namo mismo ang daghang mga milagro ug katingalahang mga butang nga iyang gihimo sa pagsilot sa mga katawhan sa Ehipto, apil na sa ilang hari ug sa tibuok niini nga panimalay. ²³ Ug gipagawas niya kami gikan sa Ehipto aron dad-on niining yutaa nga iyang gisaad sa atong mga katigulangan. ²⁴ Gimandoan kami sa Ginoo nga tumanon namo kining tanang mga tulumanon ug motahod kaniya nga atong Dios, aron magmauswagon kami kanunay ug magkinabuhi ug dugay sama sa nagakahitabo karon. ²⁵ Ug kon tumanon lang nato pag-ayo kining tanang sugo sa Ginoo nga atong Dios, sumala sa iyang gimando kanato, mahimo kitang matarong sa iyang panan-aw.’ ”

Ang Pinili nga Katawhan sa Dios

(Exo. 34:10-16)

7 “Kon dad-on na kamo sa Ginoo nga inyong Dios didto sa yuta nga inyong sudlon ug panag-iyahon, abugon niya ang pito ka mga nasod nga mas daghan ug mas gamhanan pa kay kaninyo: ang mga Hitihanon, mga Gergasihanon, mga Amorihanon, mga Canaanhon, mga Perisihanon, mga Hebhanon, ug mga Jebusihanon. ² Ug kon itugyan na sila kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios ug mapildi ninyo sila, laglagon ninyo sila sa hingpit. Dili kamo maghimo ug kasabotan uban kanila o magpakita ug kalooy kanila. ³ Dili kamo makigminyo kanila, ug dili ninyo tugotan ang inyong mga anak nga maminyo sa ilang mga anak, ⁴ kay ipahilayo nila sa Ginoo ang inyong mga anak ug mag-alagad sila sa ubang mga dios. Ug kon mahitabo kini, mahiagom kamo sa kasuko sa Ginoo ug diha-diha malaglag kamo. ⁵ Mao hinuon kini ang inyong himuon: panggub-a ninyo ang ilang mga halaran, dugmoka ang ilang mga handomanan nga mga bato, pamutla ang ilang mga poste nga simbolo sa ilang diosa nga Ashera, ug sunoga ang ilang mga dios-dios. ⁶ Kay kamo nga katawhan gilain alang sa Ginoo nga inyong Dios. Sa tanang katawhan, kamo ang gipili sa Ginoo nga inyong Dios nga mahimong iyang pinasahi nga katawhan.

⁷ “Gipili kamo sa Ginoo ug gihigugma dili tungod kay mas daghan kamo kay sa ubang mga katawhan, kay kamo pa man gani ang pinakagamay sa tanan. ⁸ Gipili niya kamo tungod sa iyang gugma kaninyo ug ginatuman niya ang iyang gisaad sa inyong mga katigulangan. Mao gani nga gipagawas niya kamo sa Ehipto pinaagi sa iyang gahom, ug giluwas sa pagkaulipon sa Faraon nga hari sa Ehipto. ⁹ Hinumdomi ninyo nga ang Ginoo nga inyong Dios mao lang ang Dios. Masaligan siya nga Dios, ug ginatuman niya ang iyang kasabotan nga mao ang paghigugma sa daghang kaliwat nga nagahigugma kaniya ug nagatuman sa iyang mga sugo. ¹⁰ Apan ang mga wala nagahigugma kaniya silotan gayod dayon niya ug laglagon.

Ang Balos sa Pagkamatinumanon

(Lev. 26:3-13; Deu. 28:1-14)

¹¹ “Busa tumana ninyo pag-ayo ang mga sugo, mga tulumanon ug mga lagda nga ginahatag ko kaninyo karong adlawa. ¹² Kon tumanon ninyo kini nga mga sugo ug sundon pag-ayo, tumanon sa Ginoo nga inyong Dios ang iyang kasabotan nga panalanginan niya kamo, sama sa iyang gisaad sa inyong mga katigulangan. ¹³ Higugmaon niya kamo, panalanginan, ug padaghanon. Hatagan niya kamo ug daghang mga kabataan, ug panalanginan ang mga abot sa inyong yuta: ang inyong mga trigo, duga sa ubas, ug lana. Ug padaghanon niya ang inyong mga kahayopan didto sa yuta nga iyang gisaad nga ihatag sa inyong mga katigulangan ug kaninyo. ¹⁴ Panalanginan niya kamo labaw sa uban nga mga katawhan. Walay lalaki o babaye kaninyo nga baog. Ug ang inyong mga kahayopan mosanay. ¹⁵ Panalipdan kamo sa Ginoo sa tanang mga balatian. Dili niya ipahi-agum kaninyo kadtong makalilisang nga mga balatian nga inyong nakita didto sa Ehipto, apan ipahi-agum niya kini sa tanang nagadumot kaninyo. ¹⁶ Kinahanglan pamatyon ninyo ang tanang mga katawhan nga ginatugyan kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios. Ayaw ninyo sila kaloy-i, ug ayaw kamo pag-alagad sa ilang mga dios kay mahimo kining laang alang kaninyo.

¹⁷ “Basin makaingon kamo sa inyong kaugalingon, ‘Mas gamhanan pa kining mga nasora kay kanato. Unsaon man nato sila pagpapahawa?’ ¹⁸ Apan ayaw kamo kahadlok kanila, hinumdomi lang ninyo kon unsa ang gihimo sa Ginoo nga inyong Dios ngadto sa hari sa Ehipto^[y] ug sa tanang mga Ehiptohanon. ¹⁹ Nakita mismo ninyo ang mga dagkong pagsulay, ang mga milagro, ang katingalahang mga butang, ug ang dakong gahom nga gigamit sa Ginoo nga inyong Dios sa pagpagawas kaninyo. Sama usab niini ang pagahimuon sa Ginoo nga inyong Dios sa tanang mga katawhan nga inyong gikahadlokan. ²⁰ Ug unya padad-an sila sa Ginoo nga inyong Dios sa mga katalagman^[z] hangtod nga malaglag bisan kadtong nagpabilin ug tago. ²¹ Ayaw kamo kahadlok kanila kay ang Ginoo nga inyong Dios kauban ninyo, ug gamhanan ug katingalahan siya nga Dios. ²² Anam-anamon ug pag-abog sa Ginoo nga inyong Dios kining mga nasora pinaagi kaninyo. Dili ninyo sila hutdon ug pag-abog diha-diha dayon, kay kon himuon ninyo kini modaghan ang mabangis nga mga mananap. ²³ Apan sa ngadto-ngadto itugyan sila sa Ginoo nga inyong Dios kaninyo. Ipataranta niya sila hangtod nga mangalaglag sila. ²⁴ Itugyan niya kaninyo ang ilang mga hari. Pamatyon ninyo sila, ug dili na sila mahinumdoman pa. Walay bisan usa kanila nga makapildi kaninyo, ug pamatyon ninyo silang tanan. ²⁵ Sunoga ninyo ang mga imahen sa ilang mga dios, ug ayaw ninyo kaibgi ang mga bulawan ug mga pilak niini. Ayaw gayod ninyo kini kuhaa kay mahimo kining laang kaninyo. Likayi ninyo kini kay mangil-ad kini sa Ginoo nga inyong Dios. ²⁶ Ayaw kamo pagdala sa inyong balay niining mangil-ad nga mga butang, aron dili usab kamo laglagon uban niining mga butanga. Kinahanglan likayan gayod ninyo kini, kay kini nga mga butang kinahanglan nga laglagon sa hingpit.