Beginning

Ang Katungod ug Katungdanan sa Apostol

9 Dili ba gawasnon man ako? Dili ba apostol man ako? Dili ba nga nagpakita man mismo kanako si Jesus nga atong Ginoo ug kamo nahimo mang mga tumutuo sa Ginoo tungod kanako? ² Bisan kon alang sa uban dili ako usa ka apostol, apostol gayod ako alang kaninyo tungod kay kamo mismo pruweba man, kay pinaagi kanako kamo anaa na sa Ginoo. ³ Mao kini ang akong ikatubag sa mga tawo nga dili motuo nga apostol ako.

⁴ Sa among pagka-apostol, wala ba kamiy katungod sa pagdawat sa pagkaon ug ilimnon gikan sa mga tawo nga nakadawat sa among pagpanudlo? ⁵ Ug wala ba kamiy katungod sa pagpauban sa asawa nga tumutuo sa among mga pagbiyahe sama sa gibuhat sa mga igsoon sa Ginoo, ni Pedro ug sa ubang mga apostoles? ⁶ Unsa ba diay, kami lang ba ni Barnabas ang kinahanglan nga maghago aron dunay panginabuhian? ⁷ May sundalo ba nga siya ra mismo ang nagsuhol sa iyang kaugalingong panerbisyo? May nagatanom ba nga dili makapahimulos sa bunga sa iyang gitanom? Ug may nagaalima ba ug mga mananap nga walay bahin?

⁸ Kining akong gipanulti dili iya sa tawhanon nga panghunahuna, kondili mao usab kini ang gitudlo sa Kasugoan. ⁹ Kay nahisulat sa Kasugoan ni Moises, “Ayaw busali ang baka nga nagagiok.”^[a] Ug dili kita maghunahuna nga baka lang ang buot ipasabot sa Dios niini. ¹⁰ Kay apil usab kami sa iyang buot ipasabot. Ang mga tawo magdaro ug mangani, tungod kay nagpa-abot sila nga makadawat ug bahin sa abot niini. ¹¹ Nagpugas kami diha kaninyo ug espirituhanong mga binhi; bug-at na ba alang kaninyo kon magpaabot kami nga inyong hatagan sa mga butang nga among gikinahanglan sa matag adlaw? ¹² Kon ang uban nga mga magtutudlo adunay katungod sa pagpaabot niini gikan kaninyo, labaw na gayod kami. Apan bisan kon may katungod kami sa pagpaabot ug tabang gikan kaninyo, wala namo pahimusli ang maong katungod. Hinuon gipalabi namo nga antuson ang tanan aron dili mababagan ang pagpakaylap sa Maayong Balita mahitungod kang Cristo.^{[b] 13} Dili ba nasayod man kamo nga ang mga nagaalagad diha sa templo diha usab mokuha sa ilang pagakan-on? Ug ang mga nagaalagad diha sa halaran mokuha usab sa ilang bahin sa mga gihalad diha sa halaran. ¹⁴ Sa samang pamaagi, nagsugo ang Ginoo nga ang mga nakadawat sa Maayong Balita angay nga motabang sa paghatag sa mga panginahanglan sa mga magwawali sa Maayong Balita aron sila mabuhi.

¹⁵ Apan wala ko pahimusli ang maong katungod. Ug wala usab ako magsulat karon sa pagpamasin nga hatagan ninyo. Maayo pa nga mamatay na lang ako kaysa himuon ko kini. Sigurohon ko nga walay bisan kinsa nga makakuha niining akong gipasigarbo.^{[c] 16} Wala ko ipasigarbo ang akong pagwali sa Maayong Balita, kay mao kini ang akong katungdanan. Dili mahimo nga dili ko kini buhaton tungod kay alaot ako kon dili ko iwali ang Maayong Balita. ¹⁷ Kon nagwali ako tungod kay mao kini ang akong gipili nga trabaho, magpaabot unta ako ug suhol. Apan ang tinuod, gituman ko lang ang akong katungdanan nga magwali tungod kay mao kini ang gitugyan kanako sa Dios. ¹⁸ Unsa karon ang balos nga akong mapaabot? Ang giisip ko nga balos mao ang kalipay nga sa akong pagwali sa Maayong Balita wala ako magpasuhol, bisan tuod ug may katungod ako nga magpasuhol sa akong paghago sa pagsangyaw sa Maayong Balita.

¹⁹ Bisan walay nagaulipon kanako nagapaulipon ako sa tanan aron daghan pa gayod ang akong makabig ngadto kang Cristo. ²⁰ Mao kana nga kon kauban ko ang mga Judio nagakinabuhi ako sama sa Judio, aron makabig ko sila ngadto kang Cristo. Busa bisan dili ako sakop sa kasugoan sa mga Judio, gisunod ko kini aron makabig ko sila sa atong pagtuo. ²¹ Ug mao usab kon kauban ko ang mga dili Judio. Wala ko sunda ang kasugoan nga alang sa mga Judio kondili gisunod ko ang pagkinabuhi sa mga dili Judio aron makabig ko sila ngadto kang Ginoong Jesus. Wala kini magpasabot nga wala ko sunda ang mga sugo sa Dios, kay ang tinuod gisunod ko ang mga sugo ni Cristo. ²² Nakig-angay ako sa mga tumutuong maluya pa ug pagtuo aron mapalig-on ko sila diha sa Ginoo. Nakig-angay ako sa tanan bisan unsa ang ilang kahimtang, aron sa bisan unsa nga pamaagi maluwas ko ang uban kanila. ²³ Gihimo ko kining tanan tungod kay gusto ko nga makaambit sa mga panalangin uban sa mga nakadawat sa Maayong Balita.

²⁴ Sa atong pagsunod sa Ginoo sama kita sa mga magdadagan. Sa lumba, dili ba daghan man ang moapil apan usa lang kanila ang makadawat ug ganti? Busa ayoha ninyo ang inyong pagdagan aron makadawat kamo ug ganti. ²⁵ Ang matag magdadagan nagabansay gayod ug maayo inubanan ug disiplina sa iyang kaugalingon aron makadawat siyag ganti. Apan ang ganti nga iyang madawat lumalabay lamang. Kita nga mga tumutuo naningkamot usab sa atong pagsunod sa Ginoo aron makadawat ug ganti. Apan ang ganti nga atong madawat dili gayod mawala. ²⁶ Mao kana nga sa akong pag-alagad sa Ginoo diretso gayod ang akong pagdagan paingon sa dag-anan. Ug kon sa boksing pa, wala ako nagasumbag sa hangin. ²⁷ Busa kon adunay dili maayo nga pangandoyon ang akong lawas, gipaningkamotan ko gayod nga pugngan kini kay basin kon human ko matudloi ang uban, ako pa unya ang dili makadawat ug ganti gikan sa Dios.

Ang Pagdili sa Pagsimba sa mga Dios-dios

10 Mga igsoon, gusto ko nga masayran ninyo ang nahitabo sa among mga katigulangan nga kauban ni Moises. Gitultolan sila sa Dios pinaagi sa panganod ug gitabangan niya sila sa ilang pagtabok sa Pulang Dagat. ² Pinaagi sa maong panganod ug dagat sama ra nga nabautismohan silang tanan isip mga sumusunod ni Moises. ³ Silang tanan mikaon sa samang balaang pagkaon nga gikan sa Dios. ⁴ Ug silang tanan miinom sa samang balaang tubig nga iyang gihatag, kay nanginom sila sa tubig nga gikan sa Bato nga gipatubod sa Dios. Kadtong Bato nga nagauban-uban kanila mao si Cristo mismo. ⁵ Apan bisan ug gitabangan sila sa Dios, ang kadaghanan kanila wala gayod magbuhat sa husto nga makapalipay sa Dios. Tungod niini namatay sila ug ang ilang mga patayng lawas nagkatag didto sa kamingawan.

⁶ Kadtong mga nahitabo kanila nagapasidaan kanato aron dili kita magtinguha sa pagbuhat ug mga daotan sama sa ilang gibuhat. ⁷ Ayaw kamo pagsunod sa gihimo sa uban kanila nga nagsimba sa mga dios-dios. Kay sumala sa Kasulatan, “Ang mga tawo nanagkombira, nanag-inom, ug nanagsayaw sa ilang pagsimba sa dios-dios.”^{[d] 8} Ug dili gayod kita mosunod sa uban kanila nga nakighilawas gawas sa kaminyoon. Mao nga gisilotan sila sa Dios, ug 23,000 ang nangamatay sa usa lang ka adlaw. ⁹ Dili usab nato sundon ang uban kanila nga mihimo sa pagsulay sa Ginoo, maong gipapaak niya sila sa mga halas ug nangamatay sila. ¹⁰ Ayaw kamo pagsunod sa gihimo sa uban kanila nga nagbagulbol. Mao nga gipapatay sila sa Dios pinaagi sa Anghel sa Kamatayon.

¹¹ Kining tanan nahitabo aron masayran nato nga wala kadto ikalipay sa Dios. Ug gisulat kadto nga mga panghitabo aron sa pagpasidaan kanato nga nagakinabuhi sa panahon nga hapit na gayod moabot ang kataposan.

¹² Busa kon naghuna-huna kamo nga ang inyong pagtuo lig-on na, pagbantay kamo kay basin kon makasala usab kamo. ¹³ Walay pagsulay nga moabot kaninyo nga wala usab nagaabot sa ubang mga tawo. Apan kasaligan ang Dios sa iyang saad nga dili niya tugotan nga sulayan kamo labaw sa inyong maantos. Ug kon moabot ang mga pagsulay kaninyo, maghatag siyag pamaagi aron maantos ninyo kini.

¹⁴ Busa, mga hinigugma ko, ayaw gayod kamo pagsimba sa mga dios-dios. ¹⁵ Nagasulti ako kaninyo ingon nga mga tawo nga dunay salabotan. Busa timbang-timbanga ninyo ang akong gisulti kaninyo. ¹⁶ Kon magtigom kita aron sa paghinumdom sa kamatayon ni Cristo, may gi-inom kita nga atong gipasalamatan sa Dios, ug may pan usab kita nga atong gipikas-pikas ug gi-kaon. Dili ba nga pinaagi niini nakig-ambit kita sa dugo ug sa lawas ni Cristo? ¹⁷ Kitang tanan, bisan daghan, usa lang ka lawas tungod kay usa lang ka pan ang atong gipanag-ambitan.

¹⁸ Tan-awa ra gud ninyo ang katawhan sa Israel. Ang mga nangaon sa mga halad nakig-ambit sa buluhaton sa halaran. ¹⁹ Buot ko bang ipasabot nga ang mga dios-dios ug ang pagkaon nga gihalad ngadto kanila dunay bili? ²⁰ Dili! Ang buot kong ipasabot mao nga ang mga gihalad sa mga tawong wala makaila sa Dios, gihalad ngadto sa daotang mga espiritu ug dili ngadto sa Dios. Busa dili ko gusto nga makig-ambit kamo sa daotan nga mga espiritu. ²¹ Dili mahimo nga moinom kamo sa tasa sa Ginoo ug sa tasa sa daotang mga espiritu. Ug dili mahimo nga mokaon kamo sa kan-anan sa Ginoo ug sa kan-anan sa daotang mga espiritu. ²² Unsa, gusto ba nato nga mangabugho ang Ginoo? Nasayod kita nga kon masuko na siya, dili gayod kita makalikay sa iyang silot.

²³ Gitugot kanato ang pagbuhat sa bisan unsa, apan dili tanan makatabang o makapalig-on sa uban. ²⁴ Ayaw kamo paghunahuna sa kaugalingon lang ninyo nga kaayohan, kondili hunahunaa usab ninyo ang kaayohan sa uban.

²⁵ Kan-a ninyo ang bisan unsang baligya sa baligyaanan sa karne sa walay pupangutana kon kana gihalad ba ngadto sa mga dios-dios o wala, aron dili kamo makonsensya. ²⁶ Kay ang Kasulatan nagaingon, “Ang kalibotan ug ang tanan nga anaa niini iya sa Ginoo.”^[e]

²⁷ Kon adunay dili tumutuo nga mangimbitar kaninyo nga mokaon sa ila ug gusto usab ninyong moadto, kan-a ninyo ang bisan unsa nga giandam alang kaninyo sa walay pupangutana kon kana gihalad ba ngadto sa mga dios-dios o wala, aron nga dili kamo makonsensya. ²⁸ Apan kon adunay moingon kaninyo nga kanang pagkaona gihalad ngadto sa mga dios-dios, ayaw ninyo kaona tungod ug alang sa tawo nga nagaingon kaninyo, ug aron walay konsensya nga mahasol. ²⁹ Dili ang inyong kaugalingong konsensya ang akong buot ipasabot kondili ang konsensya niadtong tawo nga nagsulti kaninyo. Karon tingalig moingon kamo, “Nganong pugngan ko ang akong gusto tungod sa konsensya sa uban? ³⁰ Kon gipasalamatan ko sa Dios ang akong gikaon, nganong isipon man akong daotan tungod sa pagkaon nga akong gipasalamatan?”

³¹ Kini ang akong tubag kaninyo: bisan unsa ang inyong buhaton, bisan mokaon o moinom, buhata ninyo ang tanan sa katuyoan nga madayeg ang Dios. ³² Ayaw gayod kamo pagbuhat ug bisan unsa nga mahimong kapandolan sa mga Judio o sa mga dili Judio, o sa inyong isigka-tumutuo. ³³ Sunda ninyo ang akong gibuhat: kanunay akong nangita ug pamaagi nga matabangan ko ang tanang mga tawo sa tanan kong gibuhat. Wala ako mangita sa akong kaugalingong kaayohan kondili ang kaayohan sa uban aron maluwas sila.

11 Busa sunda ninyo ako, kay gisunod ko usab si Cristo.

Ang Pagpandong sa Ulo

² Gidayeg ko kamo, kay kanunay ninyo akong gihinumdoman ug gituman ninyo ang mga gitudlo ko kaninyo. ³ Karon gusto ko nga masayran ninyo nga si Cristo mao ang ulo^[f] sa matag lalaki, ug ang lalaki^[g] mao ang ulo sa babaye,^[h] ug ang Dios mao ang ulo ni Cristo. ⁴ Busa sa inyong panagtigom, kon ang lalaki mag-ampo o magsulti sa pulong sa Dios nga may pandong ang iyang ulo, gipakaulawan niya ang iyang ulo nga mao si Cristo. ⁵ Ug kon ang babaye mag-ampo o magsulti sa pulong sa Dios nga walay pandong ang iyang ulo, gipakaulawan niya ang iyang ulo nga mao ang lalaki ug sama ra nga nagpaupaw siya. ⁶ Kon ang babaye dili magpandong sa iyang ulo, maayo pa nga magpaputol na lang siya sa iyang buhok. Apan tungod kay makauulaw man alang sa babaye kon siya magpaputol ug buhok o magpaupaw, angay niyang pandongan ang iyang ulo. ⁷ Ang lalaki dili angay magpandong sa iyang ulo, kay pinaagi kaniya gipadayag ang gahom ug dungog sa Dios ug gibuhat siya nga kaanggid sa Dios. Apan ang babaye gibuhat sa Dios alang sa kadungganan sa lalaki. ⁸ Kay ang lalaki wala buhata gikan sa babaye, kondili ang babaye mao ang gibuhat gikan sa lalaki. ⁹ Ug wala usab buhata ang lalaki alang sa babaye, kondili ang babaye gibuhat alang sa lalaki. ¹⁰ Mao kana nga ang babaye kinahanglan gayod magpandong sa iyang ulo, aron bisan ang mga anghel masayod nga nagapasakop siya sa lalaki.^{[i] 11} Apan angay usab natong hinumdoman nga sa atong pagkinabuhi diha sa Ginoo, gikinahanglan sa babaye ang lalaki ug gikinahanglan usab sa lalaki ang babaye. ¹² Kay ang una nga babaye gibuhat gikan sa lalaki, ug karon ang lalaki natawo gikan sa babaye. Apan ang tanan nagagikan sa Dios.

¹³ Timbang-timbanga ninyo kini: angay ba sa usa ka babaye nga mag-ampo ngadto sa Dios nga walay pandong ang iyang ulo? ¹⁴ Natural sa lalaki nga mubo ang iyang buhok, kay makauulaw kon taas kini. ¹⁵ Apan kadungganan sa usa ka babaye ang taas nga buhok. Kay gihatagan siya sa Dios ug taas nga buhok nga pangtabon sa iyang ulo. ¹⁶ Apan kon adunay gustong mosupak niining among gitudlo, ang ikasulti ko lang mao nga wala kami laing nabatasan gawas niini. Ug mao usab kini ang gisunod sa mga tumutuo sa Dios sa bisan asang lugar.

Ang Balaang Panihapon

(Mat. 26:1-29; Mar. 14:22-25; Luc. 22:14-20)

¹⁷ May buot akong hisgotan kaninyo karon ug niining bahina dili ko kamo madayeg tungod kay ang inyong panagtigom wala nagadalag kaayohan, kondili kadaotan. ¹⁸ Kay nakadungog ako nga kon magtigom kamo, nagkabahin-bahin kamo, ug medyo makatuo ako nga may pagkatinuod kini. ¹⁹ Tingali kinahanglan nga mahitabo kana diha kaninyo aron masayran kon kinsa gayod kaninyo ang tinuod nga tumutuo. ²⁰ Kon nagatigom kamo aron pagsaulog sa Panihapon sa Ginoo, ang inyong gibuhat sayop, ²¹ tungod kay wala kamo magdungan sa pagpangaon. Ang uban kaninyo busog ug hubog na kaayo samtang ang uban gigutom. ²² Nganong dili man kamo mokaon una ug moinom didto sa inyong kaugalingong balay? Kay nianang inyong gibuhat, gipakaulawan ninyo ang mga kabos, ug lakip ang tanang mga tumutuo gitamay ninyo. Unsa ba ang akong isulti kaninyo? Dayegon ko ba kamo nianang inyong gibuhat? Dili gayod!

²³ Mao kini ang gitudlo kanako sa Ginoo, ug gitudlo ko usab kaninyo: nga ang Ginoong Jesus, niadtong gabii nga gibudhian siya, mikuha ug pan, ²⁴ ug human niya pasalamati sa Dios, gipikas-pikas niya kini ug miingon, “Mao kini ang akong lawas nga gihatag alang kaninyo. Buhata ninyo kini sa paghandom kanako.” ²⁵ Pagkahuman nila ug kaon sa pan, mikuha siya ug kopa nga may ilimnon ug gipasalamatan usab niya kini, ug miingon, “Kini nga ilimnon mao ang bag-ong kasabotan nga palig-onon pinaagi sa akong dugo. Buhata ninyo kini sa paghandom kanako.” ²⁶ Sa matag kaon ninyo niining pan ug inom niining ilimnon, gimantala ninyo ang kamatayon sa Ginoo hangtod sa iyang pagbalik.

²⁷ Busa si bisan kinsa nga mokaon niining pan ug moinom niining ilimnon sa Ginoo sa pamaagi nga dili takos makasala batok sa lawas ug dugo sa Ginoo. ²⁸ Kinahanglan magsusi una ang matag usa sa iyang kaugalingon sa dili pa siya mokaon sa pan ug moinom sa ilimnon. ²⁹ Kay kon mokaon siya ug moinom nga wala niya hunahunaa pag-ayo ang kahulogan mahitungod sa lawas sa Ginoo, makahatag lang kinig silot sa iyang kaugalingon. ³⁰ Mao kana nga daghan kaninyo ang luyahon ug masakiton, ug ang uban gani nangamatay. ³¹ Apan kon susihon una nato ang atong kaugalingon kon ato bang nasabtan ang kahulogan mahitungod sa lawas sa Ginoo, dili kita silotan sa Dios. ³² Kon kitang mga tumutuo gisilotan sa Dios, gitudloan niya kita aron dili kita malakip sa paghukom sa mga tawo dinhi sa kalibotan nga wala nagatuo kaniya.

³³ Busa, mga igsoon ko kang Cristo, kon magtigom kamo sa pagsaulog sa Panihapon sa Ginoo, paghinulatay kamo sa pagpangaon. ³⁴ Kon adunay gigutom, mokaon una siya didto sa iyang balay aron dili kamo silotan sa Ginoo tungod sa inyong gibuhat kon nagatigom na kamo. Ang mahitungod sa uban nga mga butang, hisgotan ko na lang sa akong pag-abot diha.