Beginning

Powitanie

1 Paweł, sługa Chrystusa Jezusa, powołany jako apostoł, przydzielony do głoszenia Bożej dobrej nowiny. ² Bóg obiecał jej nadejście już wcześniej, za pośrednictwem swoich proroków, w Pismach Świętych. ³ Dotyczy ona Jego Syna, który według ciała pochodzi z nasienia Dawida, ⁴ lecz według Ducha uświęcenia, z racji zmartwychwstania, okazał się Synem Boga potężnym w swojej mocy.^[a] To Jezus Chrystus, nasz Pan. ⁵ Dzięki Niemu otrzymaliśmy łaskę apostolstwa,^[b] aby wezwać do posłuszeństwa wiary ludzi ze wszystkich narodów — ze względu na Jego imię.

⁶ Wśród nich jesteście i wy, powołani, aby należeć do Jezusa Chrystusa. ⁷ Niech łaska i pokój, których źródłem jest Bóg, nasz Ojciec, oraz Pan, Jezus Chrystus, będzie udziałem was wszystkich w Rzymie, ukochanych przez Boga i powołanych świętych.

Modlitwa dziękczynna

⁸ Przede wszystkim dziękuję mojemu Bogu przez Jezusa Chrystusa za was wszystkich, za to, że wasza wiara rozgłaszana jest po całym świecie. ⁹ Bóg, któremu służę z głębi mego ducha, głosząc dobrą nowinę Jego Syna, jest mi świadkiem, że nieustannie was wspominam.

¹⁰ W moich modlitwach zawsze proszę, aby za przyzwoleniem Boga udało mi się wreszcie was odwiedzić. ¹¹ Pragnę was zobaczyć, aby dać wam udział w jakimś duchowym darze łaski i w ten sposób umocnić was, ¹² a dokładniej rzecz biorąc, wspólnie z wami doznać zachęty dzięki wzajemnej wierze — waszej i mojej.

¹³ Chcę, bracia, abyście wiedzieli, że często miałem zamiar do was przybyć. Jak dotąd, zawsze mi coś stawało na przeszkodzie. Nadal jednak pragnę zebrać wśród was jakiś plon, podobnie jak wśród pozostałych narodów. ¹⁴ Bo jestem dłużnikiem Greków i nie Greków, mądrych oraz tych, którzy uchodzą za niemądrych. ¹⁵ Stąd — jeśli o mnie chodzi — chętnie będę głosił dobrą nowinę również u was, w Rzymie.

¹⁶ Nie wstydzę się bowiem dobrej nowiny — jest w niej moc Boża dla zbawienia każdego, kto wierzy, najpierw Żyda, potem Greka. ¹⁷ Objawia ona sprawiedliwość Boga,^[c] pochodzącą z wiary i prowadzącą do wiary, zgodnie ze słowami: Sprawiedliwy z wiary żyć będzie.^[d]

Boży sprzeciw wobec grzechu

¹⁸ Rozwińmy ten temat. Otóż Bóg nie jest obojętny. Wszelki przejaw bezbożności i niesprawiedliwości ludzi, którzy przez nieprawość tłumią prawdę, spotyka się z gniewem nieba.^{[e] 19} Gdyż to, że On istnieje, jest dla nich oczywiste. Bóg sam im wskazał ślady swojej obecności. ²⁰ Jego niewidzialna istota, to jest wieczna moc i boskość, od stworzenia świata przemawia w Jego dziełach, wyraźnych przecież i widocznych — tak, że nie mają wymówki.

²¹ Poznali zatem Boga. Nie oddali Mu jednak należnej czci. Nie okazali Mu też wdzięczności jako Bogu. Mnożąc wątpliwości, stali się w końcu niezdolni do poprawnego myślenia. Na bezmyślność ich serc nałożyło się ponadto zaślepienie. ²² Podając się za mądrych, są właściwie głupi. ²³ Zastąpili przy tym chwałę nieśmiertelnego Boga podobizną śmiertelnego człowieka, wyobrażeniami ptaków, ssaków oraz płazów.

²⁴ Dlatego Bóg wydał ich na pastwę żądz ich własnych serc. Dalecy od czystości bezczeszczą zatem swoje ciała między sobą — ²⁵ ci właśnie, którzy Bożą prawdę zmienili w fałsz i z nabożną czcią służą stworzeniu zamiast Stwórcy, godnemu chwały na wieki. Amen. ²⁶ Dlatego właśnie Bóg wydał ich na pohańbienie. Ich kobiety zamieniły potrzeby naturalne na nienaturalne. ²⁷ Podobnie mężczyźni, porzucili naturalny pociąg do kobiet i oddali się współżyciu między sobą. Mężczyźni z mężczyznami dopuszczają się bezwstydu i ściągają na siebie samych zapłatę godną ich zboczenia.

²⁸ Poszanowanie Boga przestało być dla nich ważne. Dlatego również Bóg wydał ich na pastwę rozumu, niezdolnego do trafnych ocen, czynią więc to, co nieprzyzwoite — ²⁹ oni, ludzie pełni przeróżnej niesprawiedliwości, zła, chciwości, niegodziwości, zazdrości, chęci mordu, niezgody, podstępu, złośliwości, plotkarstwa, ³⁰ oszczerstwa; ludzie nienawidzący Boga, zuchwali, zarozumiali, promujący samych siebie, wynajdujący zło, nieposłuszni rodzicom, ³¹ nierozumni, niesumienni, nieczuli, bezlitośni. ³² Ludzie ci poznali słuszny wyrok Boga. Wiedzą, że ci, którzy wspomniane rzeczy czynią, poniosą śmierć. A mimo to, nie tylko sami się ich dopuszczają, pochwalają również tych, którzy postępują podobnie.

Powszechność grzechu i potępienia

2 Nie masz zatem wymówki, ty, który osądzasz bliźniego. Potępiając jego, potępiasz przy tym siebie. Sam bowiem, jako sędzia, postępujesz jak on. ² A wiemy, że wyrok Boży na winnych takich czynów jest jak najbardziej słuszny. ³ Czy więc liczysz na to — ty, który potępiasz innych, a sam postępujesz tak samo — że unikniesz kary? ⁴ A może lekceważysz ogrom Bożej dobroci, powściągliwości i cierpliwości, nieświadom, że Jego dobroć zachęca cię^[f] do opamiętania?

⁵ Bo przecież stosownie do swego uporu i nieskruszonego serca ściągasz na siebie coraz większy gniew. Dosięgnie cię on w dniu gniewu i objawienia się sprawiedliwego sądu Boga, ⁶ który odpłaci każdemu stosownie do jego czynów. ⁷ Ci, którzy przez wytrwałość w dobrym czynie dążą do chwały, czci i nieśmiertelności, otrzymają życie wieczne. ⁸ Tych natomiast, którzy w imię własnego zysku odmawiają posłuszeństwa prawdzie, a oddają się niesprawiedliwości, czeka gniew i trwoga. ⁹ Ucisk i udręka dotknie duszę każdego człowieka popełniającego zło, najpierw Żyda, potem Greka. ¹⁰ Natomiast chwała, cześć i pokój czeka każdą osobę czyniącą dobro, najpierw Żyda, potem również Greka. ¹¹ Gdyż Bóg wszystkich ludzi traktuje jednakowo.

¹² Ci więc, którzy zgrzeszyli nie mając Prawa, poginą bez niego. Ci natomiast, którzy zgrzeszyli w ramach Prawa, będą przez nie osądzeni. ( ¹³ Gdyż nie ci, którzy słuchają Prawa, są sprawiedliwi u Boga, lecz ci, którzy je stosują, mogą liczyć na usprawiedliwienie. ¹⁴ Bo gdy poganie, nie mający Prawa, z natury czynią to, co Prawo nakazuje, to sami — choć Prawa nie mają — stanowią je dla siebie. ¹⁵ Dowodzą też, że czyn zgodny z Prawem pochodzi z tego, co mają wypisane w swych sercach. Poświadcza to ich sumienie oraz myśli, które ich oskarżają lub biorą w obronę). ¹⁶ [Ten sąd] dokona się w dniu, gdy, zgodnie z głoszoną przeze mnie dobrą nowiną, Bóg przez Chrystusa Jezusa osądzi ukryte sprawy ludzkie.

Prawo i podlegli Prawu

¹⁷ Jeżeli natomiast ty określasz się Żydem, znajdujesz oparcie w Prawie, szczycisz się Bogiem; ¹⁸ jeśli umiesz rozpoznać Jego wolę i pouczony przez Prawo wskazać to, co jest ważne; ¹⁹ jeśli masz przekonanie, że jesteś przewodnikiem niewidzących, światłem pogrążonych w mroku, ²⁰ wychowawcą niemądrych, nauczycielem ludzi nieświadomych rzeczy, człowiekiem znajdującym w Prawie wyraz wiedzy i prawdy — ²¹ jeśli więc ty pouczasz drugiego, dlaczego sam nie czerpiesz z tej wiedzy? Dlaczego głosisz, by nie kraść, a kradniesz? ²² Mówisz, by nie cudzołożyć, a cudzołożysz? Brzydzisz się bożkami, a rabujesz świątynie? ²³ Szczycisz się Prawem, a przez przekraczanie Prawa znieważasz Boga? ²⁴ Gdyż to z waszego powodu — jak czytamy — obraża się wśród pogan imię Boga.

²⁵ Obrzezanie bowiem ma znaczenie, jeżeli przestrzegasz Prawa. Jeśli natomiast łamiesz Prawo, twoje obrzezanie jest równoznaczne z jego brakiem. ²⁶ Jeśli z kolei nieobrzezani strzegą słusznych wymogów Prawa, to czy przy swym braku obrzezania nie zostaną potraktowani jako ci, którzy zostali mu poddani? ²⁷ Dlatego ten, kto po urodzeniu nie został obrzezany, a jednak przestrzega Prawa, będzie sądził ciebie, który pomimo znajomości litery Prawa oraz obrzezania, jesteś przestępcą Prawa.

²⁸ Żydem jest się właściwie nie przez to, co widać na zewnątrz. Również nie w tym, co widoczne na ciele, zamyka się sens obrzezania. ²⁹ Żydem jest się wewnątrz, a obrzezanie serca jest sprawą ducha, a nie litery. Taki człowiek zyska pochwałę nie u ludzi, lecz u Boga.

Powszechność grzechu

3 Czy więc Żyd jest kimś szczególnym? Albo co za pożytek z obrzezania? ² Wielki pod każdym względem. Przede wszystkim ten, że im zostały powierzone słowa Boga.

³ Bo co z tego, że niektórzy nie dochowali wiary? Czy ich niewierność zniweczy Bożą wierność? ⁴ W żadnym razie! Niech się okaże, że Bóg jest prawdomówny, a każdy człowiek kłamcą, zgodnie z tym, jak czytamy:

⁵ A jeśli nasza niesprawiedliwość służy uwypukleniu sprawiedliwości Boga, to co powiemy? Że Bóg jest niesprawiedliwy, gdy okazuje gniew? Rozumuję oczywiście po ludzku. ⁶ W żadnym razie! Przecież w jakiś sposób Bóg musi osądzić świat. ⁷ Jeśli przez moje kłamstwo prawda Boża jest tym bardziej wyraźna i uwydatnia chwałę Boga, to dlaczego na dodatek miałbym być sądzony jako grzesznik? ⁸ Właśnie w ten sposób nas obrażają; pomawiają nas o to, że mówimy: Popełniajmy zło, aby wynikło z tego dobro. Potępienie takich jest słuszne.

Wszyscy zgrzeszyli

⁹ Jaki z tego wniosek? Czy jesteśmy w korzystniejszej sytuacji? Wcale nie! Dowiedliśmy już przecież winy i Żydów, i Greków — na wszystkich ciąży grzech, ¹⁰ zgodnie ze słowami:

¹⁹ Wiemy zaś, że cokolwiek Prawo mówi, mówi do tych, którzy podlegają Prawu, aby wszystkim zamknąć usta i cały świat pociągnąć do odpowiedzialności przed Bogiem. ²⁰ Stąd, dzięki czynom nakazanym przez Prawo nikt nie dostąpi przed Nim usprawiedliwienia. Prawo zapewnia po prostu właściwe poznanie grzechu.

Sprawiedliwość Boża dla wierzących dzięki Jezusowi Chrystusowi

²¹ Teraz natomiast, niezależnie od Prawa, objawiła się sprawiedliwość Boża, poświadczona przez Prawo i Proroków. ²² Jest to sprawiedliwość Boża oparta na zawierzeniu Jezusowi Chrystusowi i dostępna dla wszystkich, którzy wierzą.

Nie ma przy tym wyjątków — ²³ wszyscy zgrzeszyli i są pozbawieni Bożej chwały. ²⁴ Usprawiedliwienie natomiast otrzymują jako dar, z Jego łaski, dzięki temu, że Jezus Chrystus dokonał odkupienia. ²⁵ To Jego Bóg ustanowił przebłaganiem,^[h] z którego skorzystać można przez wiarę. Jest ono w Jego krwi. W ten sposób Bóg okazuje swoją sprawiedliwość. Wyraża się ona w przebaczeniu grzechów popełnionych wcześniej, ²⁶ w okresie, gdy Bóg był powściągliwy. Tę sprawiedliwość okazuje On również teraz, aby stało się jasne, że tylko On jest sprawiedliwy i usprawiedliwieniem darzy tego, kto zawierzył Jezusowi.

²⁷ Gdzie zatem powód do chluby? Wykluczony! Przez które prawo? Uczynków? Nie! — Przez prawo wiary. ²⁸ Oto, co głosimy: Człowiek dostępuje usprawiedliwienia przez wiarę, niezależnie od tego, czy przestrzega Prawa, czy nie.

²⁹ Natomiast co do Boga: Czy jest On tylko Bogiem Żydów? A pogan już nie? Oczywiście, jest On Bogiem również pogan. ³⁰ Jeden jest Bóg. On usprawiedliwi obrzezanych na podstawie wiary, a nieobrzezanych — dzięki wierze. ³¹ Czy więc przez wiarę unieważniamy Prawo? W żadnym razie! Wręcz przeciwnie, utwierdzamy je.