Beginning

4 Mga anak, pamatia ninyo pag-ayo ang pagtul-id sa inyong amahan sa inyong pamatasan, aron makakat-on kamo. ² Maayo ang akong ginatudlo, busa ayaw ninyo kini ipakawalay-bili. ³ Sa bata pa ako ug anaa pa sa poder sa akong amahan, paborito^[a] ako sa akong inahan. ⁴ Ginatudloan ako sa akong amahan. Miingon siya kanako, “Tipigi sa imong kasingkasing ang gipanudlo ko kanimo. Tumana ang mga sugo ko aron padayon kang magkinabuhi. ⁵ Paninguhaa nga makaangkon kag kaalam ug pagsabot. Ayawg kalimti ang akong mga gipang-estorya kanimo, ug ayawg biya niini. ⁶ Ayaw isalikway ang kaalam, hatagi hinuon kinig importansya, kay mao kini ang motipig kanimo. ⁷ Ang kaalam ug pagsabot maoy labing mahinungdanon sa tanan, busa paninguhaa gayod nga maangkon mo kini bisan pag mahurot ang tanan mong kabtangan.^{[b] 8} Higugmaa ug tipigi ang kaalam, kay makahatag kini kanimog kadungganan. ⁹ Sama kini sa korona nga bulak nga makahatag ug katahom kanimo.”

¹⁰ Anak, pamatia ug tumana ang gipanulti ko kanimo aron motaas ang imong kinabuhi. ¹¹ Nagtudlo na ako kanimog kaalam, kon unsaon pagkinabuhig ensakto. ¹² Busa kon sundon mo kini, walay kahasol sa imong pagkinabuhi, ug dili ka matarog. ¹³ Ayaw gayod kalimti ang gihimo kong pagtul-id sa imong pamatasan; tipigi kini sa imong kasingkasing kay imo kanang ikinabuhi.

¹⁴ Ayaw sunda ang binuhatan sa mga daotan. ¹⁵ Likayi gayod kini ug padayon sa imong pagkinabuhing matarong. ¹⁶ Kay dili sila makatulog kon dili sila makahimog daotan o wala silay malaglag. ¹⁷ Ang kadaotan ug ang kabangis daw maoy ilang kinaon ug ilimnon.

¹⁸ Ang pagkinabuhi sa mga matarong daw sama sa nagsubang nga adlaw nga mosamot kasidlak sa kaudtohon. ¹⁹ Apan ang pagkinabuhi sa mga daotan daw sama sa kangitngit, ug wala sila masayod kon unsa ang hinungdan sa ilang pagkalaglag.

²⁰ Anak, pamatia pag-ayo ang gipangtudlo ko kanimo; ²¹ ayaw gayod kini kalimti, hinuon tipigi kini sa imong kasingkasing. ²² Kay maghatag kinig maayong panglawas ug taas nga kinabuhi sa nagabaton niini.

²³ Bantayi pag-ayo ang imong hunahuna, kay kon unsay anaa sa imong hunahuna mao usab ang imong ikinabuhi. ²⁴ Ayaw pangilad o pamakak. ²⁵ Isentro ang imong panghunahuna sa mga butang nga maayo. ²⁶ Balansiha pag-ayo ang tanan mong pagahimuon aron maayo ang mahimong resulta niini. ²⁷ Pagtinarong; likayi ang paghimo ug daotan.

Pahimangno Kabahin sa Pagpanapaw

5 Anak, paminawa kining mga maalamong pulong nga akong isulti, ² aron makahibalo ka magdesisyon sa ensakto ug manulti nga may kaalam. ³ Ang pulong sa babayeng daotan sama katam-is sa dugos, ug lami tagamtamon sama sa lana sa olibo. ⁴ Apan sa kaulahian ang kapait ug kasakit ray imong dangatan. ⁵ Kon mosunod ka kaniya, dad-on ka niya sa dapit sa mga patay; ang dalan nga iyang gilakwan padulong sa kamatayon. ⁶ Wala siya magtagad sa dalan sa kinabuhi. Dili tul-id ang dalan nga iyang ginasubay ug wala gani siya makaamgo niini.

⁷ Busa mga anak, pamatia ninyo ako ug tumana. ⁸ Palayo kamo sa babayeng sama niana. Ayaw kamo pagduol sa iyang balay. ⁹ Kay kon himuon ninyo kana, mawad-an kamog dungog ug maangkon kini sa uban, ug mamatay kamo sa kamot sa mga tawong bangis. ¹⁰ Ang tanan ninyong bahandi ug uban pang hinagoan kuhaon lang ug pahimuslan sa ubang mga tawo. ¹¹ Mag-agulo kamo kon magtinga na kamo, nga labihan na kaayo kaniwang. ¹² Unya moingon kamo, “Anugon wala ko gihatagan ug pagtagad ang mga pagbadlong sa akong pamatasan. ¹³ Wala ako mamati sa akong mga magtutudlo. ¹⁴ Busa karon, nagaungaw na ako sa baba sa kamatayon atubangan sa katilingban.”

¹⁵ Sa imong asawa ka lang angay makighilawas. Kon tubig pa kini, sa imong kaugalingong atabay ka lang magkuhag imong imnon. ¹⁶ Kay basig magluib usab ang imong asawa.^{[c] 17} Kinahanglan nga imo lang siya; dili siya makighilawas sa ubang lalaki. ¹⁸ Magpakalipay ka diha sa imong asawa, ug hinaut nga panalanginan siya sa Dios. ¹⁹ Matahom siya ug maanindot sama sa lagsaw, busa hinaut nga mawili ka kaniya^[d] ug mabihag kanunay sa iyang gugma.

²⁰ Anak, ayaw pagpadani sa babayeng daotan o pagpakigrelasyon kaniya. ²¹ Kay nakita sa Ginoo ang tanan mong binuhatan; nagatan-aw siya bisan asa ka paingon. ²² Ang binuhatan sa tawong daotan sama sa lit-ag nga mounay kaniya. ²³ Mahisalaag siya tungod sa iyang kabuang, ug mamatay siya tungod kay dili siya magpatul-id sa iyang pamatasan.

Dugang mga Pahimangno

6 Anak, kon moako ka nga mobayad sa utang sa ubang tawo, ² masulod ka sa kompromiso, ³ ug manubag ka ngadto sa imong gisaaran. Apan mao kini ang himoa aron makalingkawas ka sa imong obligasyon: Adtoa ang imong gisaaran ug pagpakilooy nga ipalingkawas ka niya sa maong obligasyon. ⁴ Ayaw gayod tulog-tulogi o unya-unyaa ⁵ hangtod nga makalingkawas ka niini, nga daw sa usa o sa langgam nga nakaikyas gikan sa mangangayam.

⁶ Kamong mga tapolan, obserbahi ug kat-oni ang pagkinabuhi sa mga lamigas, aron magmaalamon kamo. ⁷ Bisan walay pangulo o tigdumala nga nagsugo kanila, ⁸ nagatigom silag pagkaon sa panahon sa ting-init ug ting-ani, aron may pagkaon sila sa ting-ulan. ⁹ Kamong mga tapolan, magsige ra ba gayod mog katulog? Kanus-a man mo magmata? ¹⁰ Sige ramog tulog-tulog, hayang-hayang, ug panguyogpos, ¹¹ unya sa kalit lang moabot kaninyo ang kawad-on nga daw sa armadong tulisan.

¹² Ang mga walay pulos ug daotang mga tawo manugilon ug bakak. ¹³ Pinaagi sa ilang kidhat-kidhat ug sinyas-sinyas sa ilang mga kamot ug tiil manglimbong sila sa uban. ¹⁴ Sa ilang pagka-mangingilad, kanunay silang nagaplano sa paghimo ug daotan, ug tigpasiugda silag kagubot. ¹⁵ Busa sa kalit lang laglagon sila, ug wala gayoy makatabang kanila.

¹⁶ May pito^[e] ka matang sa tawo nga gikapungtan ug gikangil-aran sa Ginoo:

²⁰ Anak, sunda ang mga sugo ug gipanudlo sa imong ginikanan. ²¹ Itanom kini sa imong hunahuna aron dili mo gayod malimtan. ²² Maggiya kini, magtipig, ug magpahinumdom kanimo sa bisan unsay imong buhaton.^{[f] 23} Kay ang ilang mga sugo sama sa suga nga mohatag kanimog kahayag. Ug ang pagbadlong ug pagtul-id nila sa imong pamatasan makaayo ug makapataas sa imong kinabuhi. ²⁴ Ilikay ka usab niini gikan sa babayeng daotan nga makadaning manulti. ²⁵ Ayaw pagpatintal sa iyang katahom. Ayaw pagpadala sa iyang mga kidhat.^{[g] 26} Ang pagpakighilawas sa babayeng nagabaligya sa iyang dungog mabayran rag pilak, apan ang pagpakighilawas sa asawa sa uban bayran mo sa imong kinabuhi.

²⁷ Kon ipaduol mo ang kalayo sa imong dughan masunog ang imong bisti. ²⁸ Kon maglakaw ka sa baga mapaso ang imong tiil. ²⁹ Mao kana nga kon makighilawas ka sa asawa sa uban, silotan ka!

³⁰ Mahimong palabyon ang gihimo sa kawatan nga nangawat tungod kay gigutom siya, ³¹ apan kon madakpan siya, pabayron siyag pito ka pilo sa kantidad nga iyang gikawat, bisan pag mahurot ang tanan niyang butang.

³² Ang tawong nakigrelasyon sa asawa sa uban walay hustong panabot. Gidaot lang niya ang iyang kaugalingon. ³³ Sakiton siya ug maulawan hangtod sa kahangtoran. ³⁴ Ang bana nga nangabugho masuko pag-ayo, ug mobalos siya nga walay kalooy. ³⁵ Dili siya modawat ug bayad, bisan pag unsa kini kadako.