Beginning

Ang Atong Pagtuo ngadto sa Dios

11 May pagtuo kita kon hugot ang atong pagsalig nga madawat nato ang atong mga gilaoman, ug bisan wala pa nato makita ang mga gisaad sa Dios, nasiguro nato nga madawat gayod nato kini. ² Tungod sa pagtuo sa atong mga katigulangan gikahimut-an sila sa Dios. ³ Tungod sa pagtuo, nasayran nato nga ang kalibotan gimugna pinaagi sa pagsulti sa Dios. Busa ang mga butang nga atong makita gibuhat gikan sa dili makita.

⁴ Tungod sa pagtuo, naghalad si Abel ngadto sa Dios ug mas maayong halad kaysa kang Cain. Ug tungod sa iyang pagtuo giisip siya sa Dios nga matarong, kay gidawat sa Dios ang iyang halad. Busa bisan patay na si Abel may pagtulon-an gihapon siya nga gibilin kanato tungod sa iyang pagtuo sa Dios.

⁵ Tungod sa pagtuo, wala mamatay si Enoc, hinuon gidala siya sa Dios didto sa laing kinabuhi. “Wala na siya makita dinhi sa yuta tungod kay gilalin siya sa Dios.”^[a] Ug sumala sa Kasulatan, gilalin siya tungod kay nalipay ang Dios kaniya. ⁶ Ang tawo nga walay pagtuo dili gayod makapalipay sa Dios. Tungod kay si bisan kinsa nga moduol sa Dios kinahanglang motuo nga adunay Dios ug motuo usab nga siya ang mohatag ug ganti ngadto sa mga nagapangita kaniya.

⁷ Tungod sa pagtuo, naminaw si Noe sa pahimangno sa Dios kaniya mahitungod sa mga mahitabo bisan wala pa niya kini makita. Busa nagbuhat siya ug arka aron maluwas siya ug ang iyang pamilya. Ug tungod sa pagtuo ni Noe napamatud-an nga makasasala ang tibuok katawhan, apan siya giisip sa Dios nga matarong.

⁸ Tungod sa pagtuo, gituman ni Abraham ang gisulti sa Dios nga moadto siya sa lugar nga gisaad kaniya. Gibiyaan niya ang iyang lugar bisan wala siya makahibalo kon asa gayod ang lugar nga gisaad kaniya. ⁹ Bisan atua na siya didto sa gisaad nga lugar, ug nagapuyo lang sila sa mga tolda nga sama sa langyaw, nagtuo gihapon siya sa Dios nga mapanag-iya nila ang maong lugar. Bisan gani ang iyang anak nga si Isaac ug ang iyang apo nga si Jacob, nga sama usab kaniya nga nagbaton sa samang saad sa Dios, nagpuyo man lang usab didto sa mga tolda. ¹⁰ Kay ang tinuod, ang siyudad nga gipaabot ni Abraham walay lain kondili ang siyudad nga lig-on gayod, nga giplano ug gitukod sa Dios.

¹¹ Tungod usab sa pagtuo ngadto sa Dios, nakaanak pa si Abraham ug Sara bisag tigulang na kaayo sila, kay nagtuo si Abraham sa gisaad sa Dios kaniya. ¹² Busa gikan kang Abraham, nga wala na gayoy paglaom nga makaanak pa, naggikan ang mga kaliwat nga sama kadaghan sa mga bitoon sa langit ug sama usab sa balas sa baybayon nga dili maihap.

¹³ Kining tanang mga tawo nangamatay nga may pagtuo. Wala nila madawat ang gisaad sa Dios sa dihang buhi pa sila, apan nasiguro nila nga moabot ang adlaw nga madawat gayod nila ang ilang gipaabot. Giangkon nila nga sila mga langyaw lang ug dumuduong niini nga kalibotan. ¹⁴ Ang mga tawo nga nagasulti sa ingon nagapaila lang nga sila nangita sa lugar nga mahimong ila gayod. ¹⁵ Wala na nila handoma ang lugar nga ilang gigikanan, tungod kay kon gihandom pa nila, may kahigayonan sila sa pagbalik didto. ¹⁶ Apan ang ilang gibuhat, gipalabi gayod nila ang mas maayo nga lugar, ug kini walay lain kondili ang siyudad nga atua gayod sa langit. Busa wala ikaulaw sa Dios nga tawgon nila siya nga ilang Dios, kay giandaman niya sila ug usa ka siyudad.

^17-18 Tungod sa pagtuo ngadto sa Dios, ihalad unta ni Abraham si Isaac sa dihang gisulayan siya sa Dios nga ihalad ang iyang bugtong anak. Ug bisan si Isaac mao ang gisaad sa Dios nga maoy gikanan sa iyang kaliwatan, andam gihapon si Abraham nga ihalad kini.^{[b] 19} Kay nagtuo siya nga kon mamatay man gayod si Isaac banhawon ra usab kini sa Dios. Busa sama ra nga nabanhaw si Isaac gikan sa kamatayon ug nahibalik kang Abraham.

²⁰ Tungod sa pagtuo ni Isaac ngadto sa Dios, ug sa pagtuo nga may maayong umaabot, gipanalanginan niya ang iyang mga anak nga si Jacob ug si Esau.

²¹ Tungod sa pagtuo, sa dihang hapit na mamatay si Jacob, gipanalanginan niya ang iyang mga apo nga mga anak ni Jose. Ug misimba siya sa Dios samtang nagaakbo sa iyang sungkod.

²² Tungod sa pagtuo, miingon si Jose sa hapit na siya mamatay, nga ang mga Israelinhon mobiya sa Ehipto, ug nanugon siya nga dad-on nila ang iyang mga bukog kon mobiya na sila.

²³ Tungod sa pagtuo, ang mga ginikanan ni Moises wala mahadlok sa pagsupak sa sugo sa hari, tungod kay sa dihang nakita nila nga guwapo ang ilang anak gitago nila kini sulod sa tulo ka bulan.

²⁴ Ug tungod sa pagtuo, si Moises sa dihang hamtong na, midumili nga tawgon pa siya nga anak sa prinsesa nga anak sa hari sa Ehipto. ²⁵ Iya hinuong gipalabi ang pag-antos uban sa katawhan sa Dios kaysa maglipay diha sa sala sa hamubo lang nga panahon. ²⁶ Gihunahuna niya nga mas daghan nga panalangin ang iyang madawat kon mag-antos siya sa mga pagyubit tungod kang Cristo kaysa maangkon niya ang tanang bahandi sa Ehipto. Kay gilantaw niya nga may ganti siya nga madawat.

²⁷ Ug tungod sa pagtuo, mibiya si Moises sa Ehipto, ug wala siya mahadlok sa kasuko sa hari kaniya. Giantos niya ang kalisod nga iyang nasinati ug wala gayod siya mobalik didto tungod kay sama ra nga nakita niya ang dili makita nga Dios. ²⁸ Tungod sa iyang pagtuo, gisugdan niya ang pagsaulog sa “Pista sa Paglabay sa Anghel.” Giingnan niya ang tanan nga Israelinhon nga wisikan nila ug dugo sa karnero ang ilang mga pultahan, aron nga kon moagi ang anghel sa Dios nga mopatay sa mga kamagulangan, molabay lang kini ug dili niya ilakip ang ilang mga kamagulangan.

²⁹ Tungod sa pagtuo, milatas ang mga Israelinhon sa Pulang Dagat nga sama sa naglakaw lang sila sa malang yuta. Apan ang mga Ehiptohanon nga migukod kanila nangalumos.

³⁰ Tungod sa pagtuo, nalumpag ang paril sa Jerico human kini libot-liboti sa mga Israelinhon sulod sa usa ka semana.

³¹ Tungod sa pagtuo, si Rahab nga nagbaligya sa iyang dungog wala mamatay uban sa mga taga-Jerico nga wala magtuman sa Dios, kay gidawat niya sa iyang balay ang mga espiya nga gisugo ni Josue.

³² Dinhi na lang kutob ang akong isulti kaninyo mahitungod sa mga tawo nga nagtuo sa Dios, tungod kay wala nay igong panahon sa paghisgot mahitungod kanila ni Gideon, Barak, Samson, Jefta, David, Samuel ug ang mga propeta kaniadto. ³³ Tungod sa ilang pagtuo gipildi nila ang mga gingharian, nagdumala sila nga matarong, ug nadawat nila ang mga gisaad sa Dios kanila. Tungod sa ilang pagtuo wala sila tukba sa mga liyon, ³⁴ wala sila mapaso sa nagdilaab nga kalayo, ug nakalingkawas sila sa kamatayon pinaagi sa espada. Ang uban kanila luya na kaayo apan gipabaskog sila. Nahimo silang maisog sa pagpakiggira ug napildi nila ang mga sundalo sa uban nga lungsod. ³⁵ May mga babaye usab nga tungod sa ilang pagtuo sa Dios, ang ilang mga anak nga namatay nabuhi pag-usab. Ang uban nga nagtuo sa Dios gisakit hangtod nga namatay, tungod kay nagdumili sila sa pagdawat sa kagawasan sa kondisyon nga talikdan nila ang ilang pagtuo. Kay nasayran nila nga moabot ang adlaw nga banhawon sila sa Dios ug madawat nila ang mas maayo pa nga kinabuhi. ³⁶ Ang uban kanila gibugalbugalan ug gilatos, ug ang uban gipanggapos ug gipangpriso. ³⁷ Ang uban gibato hangtod nga namatay, ang uban gigabas hangtod naputol, ug ang uban pa gayod gipamatay pinaagi sa espada. Ang uban kanila nagbisti na lang ug panit sa karnero ug kanding. Labihan sila kakabos, ug gilutos ug gipasipad-an sa mga tawo. ³⁸ Napugos sila sa pagtago sa kamingawan, sa kabukiran, sa mga langub, ug sa mga bangag diha sa yuta. Apan ang tinuod kining kalibotan dili angay alang kanila.

³⁹ Silang tanan gidayeg tungod sa ilang pagtuo. Apan sa ilang panahon wala nila madawat ang gisaad sa Dios kanila. ⁴⁰ Kay may mas maayo pa nga plano ang Dios alang kanato, tungod kay gusto niya nga kita makauban kanila kon tumanon na niya ang iyang gisaad kanila.

Ang Disiplina sa Dios Kanato Nagpamatuod sa Iyang Gugma

12 Karon, bahin kanato, kita sama sa nagadagan sa lumba nga gilibotan sa daghang mga tawo nga mao ang mga nagpamatuod sa ilang pagtuo sa Dios. Busa biyaan nato ang mga sala nga nagahawid kanato, ang tanang nagababag sa atong pagdagan. Padayonon ta gayod ang atong pagdagan hangtod sa kataposan. ² Isentro nato ang atong hunahuna kang Jesus nga mao ang gisandigan sa atong pagtuo sukad pa sa sinugdan hangtod sa kataposan. Giantos niya ang paglansang kaniya sa krus ug wala niya igsapayan ang kaulaw, tungod kay gihunahuna niya ang kalipay nga madawat niya unya. Ug karon atua na siya nagalingkod sa tuo nga dapit sa trono sa Dios.

³ Aron dili kamo maluya ug dili mawala ang inyong pagtuo, hunahunaa ninyo kanunay kon unsa ang mga pag-antos ni Jesus sa mga makasasala nga nakigbatok kaniya. ⁴ Ang tinuod, wala pay gipatay kaninyo tungod sa inyong pagbatok sa sala. ⁵ Tingali nalimtan na ninyo ang tambag sa Dios kaninyo isip iyang mga anak. Dili ba ang Kasulatan nagaingon,

⁷ Busa antosa ninyo ang mga kalisdanan nga nagaabot kaninyo, kay kana pagdisiplina sa Dios kaninyo tungod kay giisip niya kamo nga iyang mga anak. Dili ba nga wala may anak nga wala disiplinaha sa iyang amahan? ⁸ Kon wala kamo disiplinaha sa Dios sama sa naagian sa tanan niya nga mga anak, dili kamo niya tinuod nga mga anak. ⁹ Dili ba gidisiplina kita sa atong mga tawhanon nga amahan? Ug niana gitahod nato sila? Nan, labaw pang dawaton nato ang pagdisiplina kanato sa atong espirituhanon nga Amahan aron makabaton kita ug kinabuhi. ¹⁰ Ang atong mga amahan dinhi sa yuta nagdisiplina kanato sa hamubo lang nga panahon, ug sumala lang sa ilang mahunahunaan nga makaayo kanato. Apan ang Dios nagadisiplina kanato alang gayod sa atong kaayohan, aron mahimo kitang matarong sama kaniya. ¹¹ Sa panahon nga disiplinahon kita, dili kita malipay; hinuon maguol kita. Apan sa kaulahian kini nga pagdisiplina makahatag kanato ug kalinaw sa atong kinabuhi tungod kay pinaagi niini matul-id ang atong pamatasan.

Ang mga Pasidaan ug mga Pahimangno

¹² Busa pagmalig-on kamo. ¹³ Padayona ninyo ang pagsubay sa tul-id nga dalan aron dili mosamot kaluya ang pagtuo sa inyong mga kauban, kondili malig-on hinuon.

¹⁴ Paningkamoti ninyo nga maayo ang inyong relasyon ngadto sa tanang mga tawo, ug paningkamoti usab ninyo nga matarong ang inyong kinabuhi. Kay kon dili matarong ang inyong kinabuhi dili kamo makakita sa Dios. ¹⁵ Pagbantay kamo nga walay usa kaninyo nga mahimulag sa grasya sa Dios, ug walay usa kaninyo nga maghimog kasamok ug modalahig sa kadaghanan. ¹⁶ Pagbantay usab nga walay usa kaninyo nga makighilawas gawas sa kaminyoon o mosunod kang Esau nga nagbale-wala lang sa mga butang nga espirituhanon. Kay ang iyang katungod isip kamagulangan gibaylo niya sa usa lang ka kaonan. ¹⁷ Nasayran ninyo nga sa kaulahian gusto niya nga maangkon ang panalangin alang sa kamagulangan apan wala siya hatagi. Kay dili na niya mabakwi ang iyang gibuhat bisan gihilakan pa niya.

¹⁸ Ang inyong pagduol ngadto sa Dios dili sama sa pagduol sa mga Israelinhon ngadto sa Dios. Miduol sila sa bukid nga ilang nakita, ang Bukid sa Sinai diin may nagdilaab nga kalayo, may makahahadlok nga kangitngit, ug may kusog nga huros sa hangin. ¹⁹ May nadungog silang tingog sa trumpeta ug may nagasulti. Sa pagkadungog nila niadtong tingog sa nagasulti nagpakilooy sila nga kon mahimo dili na sila padunggon sa maong tingog. ²⁰ Kay nahadlok kaayo sila sa gipamulong niini nga, “Si bisan kinsa, bisan mananap, nga makahikap sa bukid kinahanglan nga batohon hangtod mamatay.”^{[d] 21} Makahahadlok kaayo ang ilang nakita didto, bisan gani si Moises miingon nga nagkurog siya sa kahadlok.^[e]

²² Ang inyong pagduol sa Dios dili sama niadto. Kay ang inyong giduolan mao ang tinuod nga Bukid sa Zion, ang siyudad sa Dios nga buhi, ang langitnon nga Jerusalem nga may linibo ka mga anghel. ²³ Miduol kamo sa malipayong panagtigom sa mga giisip nga kamagulangan nga mga anak sa Dios, kansang mga ngalan nasulat na didto sa langit. Miduol kamo sa Dios nga mao ang mohukom sa tanan. Didto usab sa inyong giduolan may mga espiritu sa mga tawo nga gipakamatarong sa Dios ug wala na gayoy sala. ²⁴ Miduol kamo kang Jesus nga mao ang tigpataliwala diha sa bag-o nga kasabotan. Ang iyang dugo nga giula nagapamatuod nga gipasaylo na kita sa atong mga sala, ug mas maayo kini kaysa dugo ni Abel nga nagapangayo ug panimalos.

²⁵ Busa pagbantay kamo ug ayaw pagpabungol-bungol sa ginasulti sa Dios kaninyo. Ang mga tawo kaniadto nga wala nagtuo sa nagsulti kanila dinhi sa yuta wala makalikay sa silot. Busa unsaon man nato paglikay sa silot kon dili kita motuo sa nagasulti nga gikan sa langit? ²⁶ Kaniadto natay-og ang yuta tungod sa tingog sa Dios. Apan karon nagsaad siya nga sa umaabot nga mga adlaw tay-ogon niya kini pag-usab, ug lakip na ang langit.^{[f] 27} Ang pulong “pag-usab” nagkahulogan nga walaon na niya ang tanang binuhat nga matay-og, ug ang dili matay-og mao ang mahibilin.

²⁸ Busa magpasalamat kita sa Dios tungod kay sakop na kita sa iyang gingharian nga dili matay-og. Magsimba kita kaniya sa pamaagi nga iyang ikalipay, nga may pagtahod ug kahadlok. ²⁹ Kay kon mosilot ang atong Dios sama kini sa kalayo nga makaugdaw.

Ang Pag-alagad nga Makahatag ug Kalipay sa Dios

13 Padayon kamo sa paghigugmaay isip mga managsoon diha kang Cristo. ² Ayaw ninyo kalimti ang pag-abiabi sa mga dumuduong. May mga tawo kaniadto nga nagbuhat niana, ug wala sila masayod nga kadtong ilang mga bisita mga anghel diay. ³ Hunahunaa ninyo ang inyong mga isigka-tumutuo nga anaa sa prisohan, ug ang mga gipasipad-an, ug batia ninyo ang ilang kahimtang.

⁴ Ang kada usa kinahanglang maghatag ug bili sa kaminyoon. Busa dili gayod kamo manapaw tungod kay silotan sa Dios ang mga tawo nga nagapakighilawas gawas sa kaminyoon.

⁵ Likayi ninyo ang paghigugma sa kuwarta. Hinuon pagkontento kamo sa unsa lay anaa kaninyo, tungod kay nagaingon ang Dios, “Dili ko gayod kamo biyaan, ug dili ko gayod kamo pasagdan.”^{[g] 6} Busa magmaisog kita sa pag-ingon,

⁷ Hunahunaa ninyo ang inyong mga tigdumala nga nagtudlo kaninyo sa pulong sa Dios. Palandonga ang ilang pagkinabuhi ug pagkamatay nga nagatuo sa Dios. Awata ninyo ang ilang pagtuo. ⁸ Si Jesu-Cristo dili gayod mausab: siya mao gihapon kaniadto, karon, ug sa walay kataposan. ⁹ Ayaw kamo pagpadala sa nagkalain-lain nga mga pagtulon-an nga lahi sa kamatuoran nga inyong nadawat. Mas maayo nga lig-onon nato ang atong pagtuo pinaagi sa tabang sa Dios, ug dili sa pagsunod sa mga tulumanon bahin sa mga pagkaon. Wala gayoy kaayohan nga makuha ang nagasunod niana nga mga tulumanon. ¹⁰ Kita nga mga tumutuo may halaran, ug ang mga Judio nga nagahalad diha sa ilang simbahan dili mahimo nga mokaon diha sa atong halaran. ¹¹ Kay ang dugo sa mga mananap nga ihalad alang sa mga sala sa mga tawo gidala sa pangulong pari didto sa Labing Balaang Dapit, apan ang lawas niadto nga mga mananap gidala sa gawas sa lungsod ug didto gisunog. ¹² Sama usab niini ang nahitabo kang Jesus tungod kay didto usab siya gipatay sa gawas sa lungsod, aron pinaagi sa iyang dugo mahinloan niya ang mga tawo sa ilang mga sala. ¹³ Busa adtoon nato si Jesus didto sa gawas sa lungsod ug makig-ambit kita sa iyang mga giantos nga kaulawan. ¹⁴ Kay wala kitay permanente nga lungsod dinhi sa kalibotan, kondili nagahulat kita sa permanente nga lungsod nga umaabot. ¹⁵ Busa maghalad kita kanunay sa mga pagdayeg ngadto sa Dios pinaagi kang Jesus. Kini mao ang mga halad nga mga pulong nga maggikan sa atong baba ug magpaila kon kinsa siya. ¹⁶ Ayaw kamo kalimot pagbuhat ug maayo, ug pagtinabangay kamo, kay mao kini ang mga halad nga makahatag ug kalipay sa Dios.

¹⁷ Tumana ninyo ang mga tumutuo nga nangulo kaninyo ug pagpasakop kamo kanila, tungod kay sila mao ang nagaatiman sa inyong espirituhanon nga kahimtang. Ug nasayod sila nga moabot ang adlaw nga manubag sila sa Dios bahin sa ilang pag-atiman kaninyo. Kon tumanon ninyo sila, mag-alagad sila nga may kalipay, apan kon dili, masubo sila ug dili kini makahatag ug kaayohan kaninyo.

¹⁸ Iampo ninyo kami kanunay, kay nasiguro namo nga limpyo ang among konsensya tungod kay naningkamot kami kanunay sa pagbuhat ug maayo. ¹⁹ Labi na gayod nga iampo ninyo nga pabalikon ako sa Dios diha kaninyo sa labing madali.

Pag-ampo

²⁰ Ug nagaampo usab ako sa Dios alang kaninyo, sa Dios nga nagahatag ug kalinaw. Siya ang nagbanhaw sa atong Ginoong Jesus, nga mao ang Makagagahom nga Magbalantay kanato ingon nga iyang mga karnero. Kay pinaagi sa iyang dugo gipalig-on niya ang walay kataposan nga kasabotan. ²¹ Hinaut nga ihatag sa Dios kaninyo ang tanan ninyo nga mga kinahanglanon aron mahimo ninyo ang iyang kabubut-on. Ug hinaut nga pinaagi kang Jesu-Cristo buhaton niya kanato ang iyang gusto. Dayegon nato siya sa walay kataposan. Amen.

Kataposan nga mga Tugon

²² Mga igsoon, nanghangyo ako nga paminawon ninyo pag-ayo ang akong mga gitambag, kay hamubo ra man kining akong sulat kaninyo. ²³ Gusto ko nga masayran ninyo nga ang atong igsoon nga si Timoteo gipagawas na sa prisohan. Kon moabot dayon siya, ubanon ko siya sa akong pag-anha diha kaninyo.

²⁴ Ipangumusta na lang ako sa inyong mga tigdumala diha ug sa tanang mga katawhan sa Dios. Nangumusta usab kaninyo ang atong mga igsoon nga taga-Italia.

²⁵ Hinaut nga panalanginan kamong tanan sa Dios.